Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
17 articles on this Page
,,. Y RJIYFEL.
Y RJIYFEL. 'Y..TV1íaMn. Ar y 15fed dywedir i ymladdfa coll- gymeryd lie yn Vssojowich, rhwng TMontenegriaid a Mehemet Ali Pacha Yr hwn a arweinia 15,000 o'r Tyjciaid, y thai a drechwyd yn hollol. Ar yr •^eg, gwnawd pedwru. o rnthriadau gan y Tyrciaid rhwng Spuz a Danilog- **d, y rhai a wrthwynebwyd yn egniol gan y Montenegriaid, ar wedi en had- gyfnerthu, gyrwyd y Tyrciaid yn ol £ *or belled a Rasina Galavitza, ac wedi «yny mor belled a Spuz, gan adael 2,000 o feirw ar y maes. Colled y Montenegriaid oedd 115 wedi eu lladd u clwyfo. Addefir modd bynag fod y Tyrciaid ^edi cario ymborth i Nicsico ddydd Sadwrn diweddaf, ahynyhebi'r Mont- eUegriaid gynyg gwrthwynebiad.
YMLADD 0 FLAEN KARS.
YMLADD 0 FLAEN KARS. 11- Cymerodd brwydr galed le o flaen £ ars prydnawn dydd Uun diweddaf. *n ol yr adroddiad Rwsiaidd gwnaeth Y Tyreiaid, yn rhifo oddeutu 5,000, yn **ghyda dau wn, ruthr yn erbyn adran *Wsiaidd o dan y Cadfridog Heimann, agos i AravaTton. Derbyniwyd ^Wynt gyda than galluog oddiwrthy ^"Wsiaid, ac ar yr un ad eg gwnawd yoaosodiad aroynt o'r tu ol, yr hyn a'u gorfododd hwynt i encilio i Kars, gan sdael 200 yn feirw ar y maes. Y mae Yn rhaid fod y rhuthriadan hyn yu gWanhau yr amddiffynln yn fawr, ac yn brawf fod y terfyn, wrth law. Add- efa y Rwsiaid golled oil wedi eu 11 dd a 10'1 wedi au elwy ft). M*"r ydym yn cael o Erzeroum fod rv^htar Pacha wedi neu yn dysgwyi j^Syfnerthion pwysig mewn milvvyr, §yna.i, ac ymborth, a bod parotoi gan- flo i gymeryd at yr ymosodol. Y ae prif orsafle y Tyrciaid o'r tn ol l anfen*. Y mae Mukhter hefyd wedi 1pc,°.ri Constantinople fod brwydr CJ^1 e* hymladd a'r Rwsiaid ddydd ,e.ner diweddaf yn agos i Molla ao *'r Se^yn orfod encilio. o yr hysbysiadau diweddarat i au -^a°ube, nid yw vn debyg y yn cr°?si yu fuan. Nid yw yr aton gOBtwng ond yn hynod araf, ac y r mae adeg symudiad ybriforfcafo Plo- y jesti i bwyat agosach i'j* afon yn an- Jdtys. '1JJ1od y newydd wedi ei iw Mewlt hysbysiad arall dywedir fod y parotoadau i groesi yn amlwg, ac y bydd i'r Czar gyhoeddi manifesto pwysig aryr amgylchiad mewn yebydig ddyddiau. Dywedir fod gwres mawr y dyddian diweddaf wedi effeithio yn niweidibl ar iechyd milwyr Rwsia, a bod y clafdai yn cyflym lanw,
—♦ Y LLYWODRAKTH WEDI EI DREOHU…
— ♦ Y LLYWODRAKTH WEDI EI DREOHU AR YU YSGRIF CLADDU. Yn Nhy y Arglwyddi cldydd Lli n diweddaf, dadleuwyd y gwelliantau ar yr Ysgrit tladdu. Cynygiodd Arch- esgob York ar fod i adran gael ei rhoddi i mewn yn rhyddhau nnrhyw offeiriad rhag cirwy am omedd cyflawni gwasan- aeth claddu yr eglwys, < s dangosid i foddlonrwydd y llys ei fod yn gweith- redu dan y grediniaeth y buasai > n cyflawni grave scandal a thrarrgay (ld trwy wnead hyny. bj wed odd Arch- esgob Canterbury fod dros 4,000 o'r ofieiriaid wedi deisebu yn gefLOgol i'r adran, ac y gobeithiai y in ibwj siedid ef gau y Ty. Yr oedd yn amlwg fod gwaham^eth. barn yn eu p-ith, ac erbyn rhanu y Ty cafwyd Dad o dd ond 89 dros yr adran, tra yr Ot"dd 146 yn ei erbyn. Cynygiodd Arglwydd Harrowby ad ran yn darparo, lie hy nag y rhoidai perthynasai iieu gyfeillion un traricedig rybudd Dad oeddynt yn dewis cael gwasanaeth Eglwys Loegr, y caniatei i iddynt gladdu trwy unihyw wssinaeth Cristionogol a threfnus arall ag y gwelent yn addas, neu heb was- anaeth o gwbl. Rhanodd eu Hargl- wyddi drachefn, a chariwyd yr adran gvda mwyafrif o 16, a threchwyd y Llywodraeth. Hysbysodd y Dnc o Richmond A Gordon y cymerai y Llyw- odratth i ystyriaeth pa gynllun a gy- merent yn ngwyneb hyny. Y mae hyn yn ergyd yn yr iawn gyfeiriad, ac yn iaddfa i drawsfeddianiaeth eglwysi,, I n o'r mynwentydd plwyfol. Dyma I y hefyd sylwedd yr hyn y mae ymueill- duwyr wedi bod yn taer geisio am dano, a'r hyn y mae 11,345 o eglwys- wyr o bob radd wedi deisebu yn ei erbyn.
j fiHYFK WIR.
fiHYFK WIR. Y ^giae Jjand JBC^M^K nedi cylv haedd yr wythnos hoin -o San Fran- cifco, 8wm a sylwedd yr hwn yw, fod boneddiges yn San Francisco, chwaer yr hon a ddat-th ar ymweliad a hi, a chan yr hon oedd amryw fodrwy- au gemawg. Tra yr oedd y chwaer un boreu ym parotoi ei lkim-i fyned allan, gosododd ei phwrs,yn cynwys modrwy werthfawr, ac amryw ^tdarnau aur, ar fwrdd yr ystafell Wedi iddi wisgo ei phenwisg mewn yefefell arall, aeth i geisio ei phwrs, ond aid oedd i'w gael. Aeth y ddwy foneddiges, yn cael eu cynorthwyógan y wasanaeth ferch, at y gorchwyl a chwiljo am y fodrwy, onder chwiiia yr holl dy, nid oedd dim i'w gael, Yn nghanol y nos, deffrowyd bcideddiges y ty gan ei chwaer, yr hon a weithredai mewn dull dyeithr, gan ofyn iddi am offer ysgrifenu. Rhoddwyd iddi bencil a phapyr, a llanwodd y Hen ar unwaith ag ysgrif ag oedd broo yn annealiadwy. Yn fuan, trwy gynntthwy ei chwaer, dadebrodd o'i hysbfydolrwydd cysg- lyd ao anwybodol, ac ymroddodd hi a'i chwaer i geisio. awneud allan yr ysgrif. Cawsafit fod un frawddeg wedi cael ei hyegiifearti amryw weithiau drosodd, yr hon oedd y ganlynol: "Y maetii wedi ei gosod o dan y etol." -f n GwnaethlÍnt "fjllan fod y gair hi yc CyfeW^^ ytforwyn, a deffrowyd hi ar unwaith. Wrth draed ei gwely yr c6 Id stolorlidi-ei gorchaddio i'r llawr, ac ymaflodd, j boneddigesau ynddi, gan ei thafln o'r neilldu, ac er eu mawr 8 'eth 0,' i'r pwrs. hed- wedi dyfod golwg I-iy yS nyn.
»■ GLOr A TYNEWYDD.
» ■ GLOr A TYNEWYDD. Er lod y persorau sydd i dderbyn yr Albert Medal wedi eu neildl)o, a'r cyfryw wedi eu cymeradwyo gan ei Mawrhydi, y mae yn rhaid i beth amser fyned heibio cyn y deibyniry tlysau. Deallwn fod Undeb St. loan, yn Jerusalem, wedi peDderfynu rhoddi pump o'i dlysan i'r rhai hyny a rodd- odd fwyaf o gynorthwy er achub y glow y r carcharedi sr. Due Mauchester ydyw Hywydd yr Undeb hwnw, a diau mai ete a gyflwyra y tlysau.
,. BLAENLli^CHAIT.
BLAENLli^CHAIT. Prvdnawn dydd TAl un diweddaf cyn- aliwjd cyfarfod gan lowyr y He hwn, yu yr hwn y pasiwyd penderiyniad i grnortbwjo glowyr Cwmogwr, y rhai sydd ar strike »c hefyd i gyfianu yn wythnosol tuag at lowyr Abernant a Plymouth os bydd iddynt ddyfod allan yn erbyn y gostyngiad cynygied- ig gan y meietri. Y mae yma bymtheg cant o lowyr, ac y maent fel un Haw yn barod i gynorthwyo yn yr achos am flwyddyn os bydd achos. Wedi gorphen y trefniadau am- gylchiadol, cafwyd anerchiad rhagorol gan Mr. W. Abraham, (Mabon) ar yr angenrhpidrwydd o undeb yn mhlith glowyr Dehendir Cymru, a^r lies a ellid yn rhesymol ddysgwyl o hono, ond bod yn unol a ffyddlon. Yr oedd ei anerch- iad yn ymddan^os i gael gafael dwfn ac aigyhoeddiaaol yn y rhai awrandaw- ent, a phendeifynwyd ar ddiwedd y cyfartod, yn ychwanegol at y pender- i lpiad oedd wedi pagio o'r blaen i ail sefydlu cyfrinfaodd undebol ar unwaith.
..\'.., DAMWAIiJ ANGEUOL YN…
DAMWAIiJ ANGEUOL YN NGRWMAMAN. Prydnawn dydd Gwener diweddaf, y 15fed oyfiaol, tra yr oedd Edward Evans wrth ei orchwyl o Ianw dram yn nglofa Cwmneol, syrthiodd careg o faintioli anferth arno, gan ei ddirwasgu bron i farwolaeth yn y fan. Yr oedd yn ei dalcen ddwy heol, a dyn o'r enw John Williams a bachgenyn yn cyd- weithio yn nghyd. Ychydig amser cyn i'r ddamwain ddygwydd, dywed. asai y buasai yn goeod i fyny boat o dan y gareg mor gynted ag y llanwai y ddram. Ond yn mhen ychydig wed iddo lefaru, clywodd rhywbeth fel pe yn rhoddi ffordd uwch ei ben, a dy- wedodd wrth y bachgenyn am ffoi yn ucion i gyfeiriad er bod yn ddyogel; ond druan o hono rhedodd i gvfeir- iad nas gwyddai i ba le, a chafodd e ddal gan gareg o amryw dynelli. Cyw- odd ei gydweithywr y newydd, a daethant yn lluoedd i'r fan yn union- gyrchol. Symudwyd y gareg oddiarno, a chafwyd y truari allan ynhollol ddi- deimlad. Daeth amryw feddygon i weini arno, ond y twbl yn ofer. Boreu dydd Sul, yehydig fynydau cyn naw o'r gloch, tynodd ei anadliad olaf. Yr oedd bob amser yn gofalu am ei rieni,.y rhai a gant golled mawr ar e. ol.
r. DAMWAIN ANARFEROLMEWN .GLOFA.
r DAMWAIN ANARFEROLMEWN GLOFA. Prjdinawn dydd Gwe^gr diweddaf, CPU. ",j" waelod pwll yn Level. Mine, fieStone; cymerodd rhaff y pwll dan trwy fric-. tion. Mewn amser Ilosgodd drwodd, a syrthiodd y cage i ddyfnder mawr. Mcthodd dau ddyn o'r enwau Flaw- lings ac Old ddianc, a lladdwyd hwynt yn ylan. yn y IUD.
0 AT LOWYR Y WEST, 0 LANELLI…
0 AT LOWYR Y WEST, 0 LANELLI I CLYDACH. Dymunir eich hysbysu y cynelir cyfar- fod cyhoeddus ar fynydd y Garn Goch, rhwng Fforest Fach a Chasllwchwr, prydnawn dydd Sadwrn, y 2;3ain cyfisol, er cymeryd i ystyriaeth y cynllun goreu o undeb, a chodi dosbarth i'r rhanbarth hwn o'r wlad. Taer ddymunir .ar bob gweithiwr pertliynol i'r glofeydd wneud ymdrech i fod yn bresenol. Y mae Mr. W. Abraham (Mabon) a Mr. J. Mills TARIAN Y GWEITHIWR, i fod i anerch y cyfarfod ac i'n cyuorthwyo mewn cynllun. Dymunir ar bob glofa i benodi un dyn i siarad dros y cyfryw, a rhoi allan unrhyw rnllun a all fod g in y glofeydd i'w gynyg. cyfarfod i ddeodreu ana 4 o'r glocluy prydnawn.—Yr eiddoch, Y CYXRYUHIOLWYB FU DROS Y RHAN- BARTH HON YN NGHYFARFOD MERTHYR.
AT GYNRYCHIOLWYR Y GWETH-WYR…
AT GYNRYCHIOLWYR Y GWETH- WYR AR Y BWRDD CYMODOL. A ydyw mis o rybudd yn ganiataol i gorff o waith sydd wedi ei lawnodi wrth y Bwrdd Cynodol a chadw at amodau y Bwrdd 1 Atebiad i'r gofyniad a rydd loyyddwch meddwl i lawer heblaw SHON.
ITANYSGRIFIADAU TUAG AT "WE1THWYR…
I TANYSGRIFIADAU TUAG AT WE1THWYR CWMOGWT. Caniatewch i ni nj'sbysu ein cydweitji- wyr, trwy gyfrwng eich newyddiadur, fod yr holl danysgrifiadau a wneir ar ran mwnwyr a gweithwyr ereill Cwmogwr, y rhai sydd yn awr yn sefyll allan ePs tair wythnos, i w derbyn gyda diolchgarwch gan y Trysorydd, Mr. J. Williams, Aber- dar Shop, Commercial Street. Tynewydd, Ogmore Valey. Bydd i'r holl danysgrif- iadau gael eu cydnabod trwy gyfrwng v DARIAN. Symiau wedi eu def byn Mehefin 16eg,- Cwmdar Ocean Pit 15 0 0 Cwmparc ditto 15 0 0 LlwynypiaNo. 3 4 0 0 Fernhill, Blaenrhondda- 4 11 Abergorci Pit 6 0 0 ■— Cyfanswm S44 1 .1 Dros y Pwyligor, ( Jenkin Jones, High Street, John Morgan, 11, Nantymoel Row, Ogmore Valley, Via Bridgend,
TRYSORFA GWEITHWYR TAN ABERNANT.
TRYSORFA GWEITHWYR TAN ABERNANT. MRi. GOL.,—Rhanwyd y drysorfa hoa er ys ychydig wythnosau yn ol, ac y mae llawer, fel fy hunau, yn gwylied yn awyddus am weled taflen pa fodd ymae yr arian wedi eu rhanu. Rhvdd hyny foddlonrwydd i'r rhan fwyaf o r aeloaaa os bydd i Mr. William John gydsynio alig csis—Yr eiddoch, HEN AELOD.
CASLLWCHWR, A GOWER RQAD.1
CASLLWCHWR, A GOWER RQAD.1 Nos Fereher a nosjlau y 13eg a'r 14e cynaliwyd cyfarfodydd sefydlu Mr. M. D. Jones, gynt o Llangyfni, yn' fugail ar Eglwysi Methodistaidd Moriah a Bethel yn y lleoedd uchod Llywyddwyd y cyf- arfod nos Fereher, yn Nghasllwchwr, gaa ME.I. Harries, ysgrifenydd dosbarth w Auwehwyd y cyfarfod gaa Meigltt'Jm.' dyr eglwys, Stephens, j)regetliwrgyda'r Annibynwyr, D. JPhillips, a Saunders, Abertawel: Dy- wedai Mr. Saunders, wrth sylwi ar y fugeiliaeth, fod y syniad o fugeiliaeth yn hen iawn yn mhlith y Methodistiaid y gellir gweledwrthddarllenhanes Met od- istiaeth, fod yr hen dad Howell Harries yn hoff iawn o osod dynion neillduol i ofalu mewn modd neillduol am yr eglwysi a sefydlai efe. Yn wir, gallai y neb a fynai ddarllen y Testament Newydd yn ddiduedd, weled fod y syniad o fugeil- iaeth yn fyw yn yrftes Apostolaidd. 0 berthynas i Air. Jones, da oedd ganddo ddweyd ei fod yn bregethwr o'r iawn ryw ei fod yn rnedru handle y tools ya gelfydd, ei fod yn medru darllen, medd- wl, a siarad; fod ganddo galon i deimlo, achyiiwdleddymadroddwedieigymhwyao DBjewn genau pwrpasol at ygwaith, ac 01 'ntt-oiiai ef ei siomi, fod ynddo ddefnydcU iau myned rliagddo, ac yn debygo godi i sylw ^el pregetkwr yn y wlad, a'i ddy- niuniad efiddo oedd, fel y-dywedwyd am ir "aiiwol Eben Fardd :— Uwch uwchach yr el, Dringed i gadair Angel." Llywyddwyd y cyfarfod nos Iau, yn Qower -:Roatl, ,gan Mr. Alderman Phil- Hps, Abertawe. Dywedai yr A4(ferman ei fod wedi tcimlo cryn dyddorde^yn yr achos yn Gower Road o'i gychwyoiad, a bod yn dda iawn ganddo wy|>od ei" fod ya gyfiym gynyddu. Y Parch. D. Phillips Ahertawe. a ddy- wedai fod yn dda ganddo fod Metbodist- iaeth yn fwy nac enwad', ei fod jely oLar system yn gyfundeb, a bod y cwrdd o dannawdd y cyfundeb hwnw. ac felly fod Air. Joiic-s i'r cyfundeb yn o gystal ac i'r eglwysi yn Gower Road 1 Casllwchwr. Gobeithiai na fyddai i'r eglwysi ddirprwyo yr oil o'r gwaith i'r bugail. Nad oedd Mr. Jones wedi dyfod yno i gymeryd gwaith neb o honynt. Dywedai fod ^gweithgarweh yn hanfodol i heddivch a llwyddiant mewn eglwys. Tystiai na welodd fwy o unfrydedd 4 brwdfrydedd ar dderbyniad neb erioed, nag yr oedd y tyst o hono ar dderbyniad Mr. Jones gan yr eglwysi hyn. A gobeithiai y buasai y bnodas o hir bar- had, ac yn foddion cysur a dedwyddweh i'r eglwysi a'r bugail. Ar ddiwedd v cyfarfod, gofyriodd y lly wyd d am |arwydd o foddLairwydd y gymydogaeth ar yr achlysur, a chododd y gynulleidfa ar eu traed yn unfiydul.
'■f .,'''J:;;;• ■■ u :;1,::,…
f 'J: • ■■ u :;1, /,4 'f' _• OARLUNIAU "TAR/AN Y CWEITHIWR." Rhif 5-KALAFAT, } on T-rdse amddiffynfa gadarn ar y Danube, heb fod yn mhell o Widdin. < **•
. HUNANLADDIAD vYN IEUANC.
HUNANLADDIAD vYN IEUANC. Dydd Mercher diweddaf dychwel- odd Richard Harris, tuab Mr. Harris, Llvn Adan, plwyf Lliudilo-Talybont, i dy ei dad o Goleg Normalaidd, Aber- taw Gadawodd y tv yrun prydnawn, ac ni ddychwelodd trwy y nos. Y boreu canlynol daeth y tad o hyd iddo yn farw mewn coe-i w Yn ol pob ymddangosiad yr oedd y dyn ieuanc wedi ycugrogi, a'r rhaff wedi tori weii hyny trwy bwysan y corff.
. DYN WEDI MYGU YN DOWLAIS.
DYN WEDI MYGU YN DOWLAIS. Boreu dydd Sol diweddaf, cafwyd dyn c,'r euw Jeremiah Brian, 53 oed, yn farw yn ngweithiau Ifor, Dowlais. Tanwr ydcedd yn y raelinau newydd- ion, a'i waith ar y Sabboth oedd glan- hau y flues. Dechreuodd ar y gorchwyl hwn am hanpr awr wedi chwech boreu dydd Sol, ac in fuan wedi wyth caf- wyd ef yn farw yn un o'r flues.
[No title]
Y mae cyfnewidiad boddhaol iawn we-uc meryd lie yn edryciiiad cynyroh amaith)ddol y wlad. Y mae adrodd- iad u o barthed y gv.enith yn dra I boddhaol.