Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
17 articles on this Page
HYN, Y LLALL, A'R TRYDYDD.
H Y LLALL, A'R TRYDYDD. MR. GOL.,—Nid yn ami y byddaf yn gwneud dim fel gohebydd newyddiadur, ond yr wyf am gynyg i chwi fy n«was- anaetb. aramodau neillduol, sef y w hyny, eich bod ynymgeisio at garthu allan o'ch colofnau y budredd personol ag y mae gohebwyr mor dueddol iddo. Nid wyf am i neb fod yn ddystaw yn ngwyneb pob ymosbdiaa a chynuddiad, ond defn- yddio y DAMAN i amddiffyn, a hyny yn gryf a didderbynwyneb, a dyna yr oil. Nid wyf yn deall beth all fod ar y cyfaill Lewis Afaji—dyn o allu a thalent tunwnt i'r oyffredm—yn troi ac yn trafod aflendid heintus y naill wythnos ar ol y llall, gan golli ei amser gwerthfawr ei hun, a chy- meryd i fyny ofod gwerthfawr mewn newyddiadur sydd yn cael ei ddarllen gan gymaint o filoedd. Cymer gyngor Lewis, a gad y baw a'r corn yn llonydd, canys ni thai byth y gost ar drafferth, heblaw y perygl o heintio y wlad. Tri phen fydd ar fy ysgrifau, sef, Hyn, y Llall, a'r Trydydd, a'r tro hwn—
LAF, YMBORTH Y TYRCIAID.
LAF, YMBORTH Y TYRCIAID. Y mae eu hymborth, fel y rhan fwyaf o'r Dwyreinwyr, yn syml iawn; ac er eu bod yn ei fwyta yn wancus, etc y maent bod yn ei fwyta yn wancus, eto y maent yn gymedrol iawn. Y maent yn byw mwy ar y llysieuol nag ar yr anifeilaidd, ac fel y prif gellir enwi rice, ffrwythau, a bara. Y mae gwin yn cael ei wahardd gan y Koran; hyny yw, y mae yn cyng- nori ymgadw oddiwrtho er mwyn rhin- wedd. Er fod y Koran fel hyn yn gwa- hardd gwin, y mae cryn lawer o hono yn cael ei yfed, y rhan fwyaf yn y dirgeL Ymddiriedir y gorchwyl o ddwyn ygwin i'r meistr i'r gwasanaethwr mwyaf ym- ddiriedol, yr hwn a gymer arno mai meddyglyn ydyw. Ond y rhai a ystyr- iant win yn bechadurus i'w yfed, y mae ganddynt, er hyny, ddiod gadam a wnant o raisins, a ehvir arraeJe, yr hwn a wneir ac a yfir yn gyffredin gan y Dwyreinwyr. Modd bynag, diod gyiBFredin dosbarth gweithiol y Tyrciaid ydyw dwfr a choffi. Y mae y coffi yn cael ei yfed ganddynt Y mae y coffi yn cael ei yfed ganddynt heb na llaeth na swgwr, ac yn cael ei yfed yn helaeth iawn—yn ami cymaint ag wyth cwpanaid niawr yu y dydd. Bwyta y Tyrciaid hefyd gig defaid, geifr, a dofiaid asgellog. Gwaherddir hwynt gan y Koran i fwyta cig modi. Ni fwytant gig llo na chig eidion. Y mae ymenynyn cael ei ddefnyddio yn heIaeth ganddynt, yr hwn, fel y caws, a wneir o laeth buffaloes, defaid, a geifr, ac y mae llaeth y creadnriaid hyn yn ymborth cyffredin ganddynt.
2LL, EIN TYB AM Y RWSIAID.,
2LL, EIN TYB AM Y RWSIAID. Y mae yn ymddangos i mi fod y medd- ylddrych sydd genym am y Rwsiaid yn rhy isel, ac nad ydynt mewn gwirionedd yr hyn a gymerant arnynt fod mewn cys- ylltiad a'r rhyfel presenol. Ond beth sydd genym yn erbyn credu mai achos dyn- garweh sydd yn euhysgogi ? Yr ydymyn del fod milwyr Rwsia yn Roumania yn ymddwyn yn foueddigaidd, a gadael c a gelynion i fod yn farnwyr. Oni sier^ y ffaith fod ugain miliwn o gaethion wedi eu rhyddhau gan y Czar presenol, yn nchel am ei ddyngarweb, y rhai y dywedir sydd yn mwynhau hunan-lyw- odraethiad lleol. Y mae pob pentref yn Rwsia yn gymundeb hunan-lywodraeth- ol. Y mae pob teulu hefyd yn meddu ty athir, ac etholir- yn nmob pentref yn fljmyddol hena ;wr llywodraethol, ar IIwn yn unig yr ymwnel yr awdurdodau. y mae bywyd, meddianau, ac anrhydedd mor ddyogel yn Rwsia, ac mewn unrhyw le. Nid oes neb yn amheu nad oes llawer I 0 foethau sydd allan o le yn cael eu cyf- lawni, ond pa wlad sydd nad ydynt, ond nis gellir cjyfrif y rhai .hyny gwhStoi*ft"6u lywoaraethol.
3YDD. Y GOFID MORMON AIDD,
3YDD. Y GOFID MORMON AIDD, Dyna ofid y mae Mormoniaid Utah yndao y dyddiau hyn. Y mae cyfadd- efiad a dienyddiad John D. Lee, yr esgob Mormonaidd, a'r hyn sydd wedi dyfod i'r §olwg mewn cysylltiad a'r erchylldra ofruddiog y Mountain Medow wedi aflonyddu yr holl gyfundrefn. Y mae enwau y rhai a gymerasant ran yn yr erchylldra hwnw wedi eu cyhoeddi, ac y mae llywodraeth yr Unol Dalaethian wedi penderfynu mynu yr oil o honynt sydd yn fyw i brawf, heb eithrio Brigham Young ei hun.
EIN CYNRYCHIOLWYR AR Y BWRDD…
EIN CYNRYCHIOLWYR AR Y BWRDD CYMODOL. MRI, GOL. Yn ddiweddar bum mewn cyfarfod cyhoeddus o'm cydweithwyr, ac er nad oedd dim yn galw am hyny ar yr adeg, dechreuodd rhai o'r cyfryw, a gymer- asant ran gyhoeddus ynddo, a thrafod.ein cynrychiolwyr ar y Bwrdd Qymodol yn y modd mwyaf cy wilyddus. Beth yn enw pob rheswm, os ydym wrth y miloedd yn dewis dynion i'n cynrychioli yn y naill beth a'r llall, sydd yn galw arnom i'w trafod, a hyny yn eu cefnau? Y mae yn ddrwg .genym fod neb yn ein plith mor llwfr ac annynol. Nis gallai y dynion hyn, mwy na r rhai oedd yn eu trafod yn y cyfarfod y cyfeirir ato, fod yn gynrych- lolwyr oni b'ai eu bod wedi eu dewis, a hyny gan filoedd o'u cydweithwyr; ac md eu gwaith hwy ychwaith oedd nodiy gyflog a dderbyuiant, ond gwaith yrun rhai a'u dewisasant. Y mae yn diraeni fod neb yn rhoddi eu hunain mewn sefyll- faoedd fel ag i fod yn nod i saethau dyn- ion bychain, llofruddiog, a didalent o'r fath. Ni fyddai o bwys genyf eu henwi, ond feallair y cynhyrnr rhai o honynt i ddyfod i'r cyhoedd ar y pwnc dan eu henwan, fel yr awgryment y gallent, ac yna cawn drafod y pwnc yn mhellach. Yr eiddoch yn frysiog, UN YN TEIMLO.
. GWEITHWYR ABERAMAN A'U PRIS.'.
GWEITHWYR ABERAMAN A'U PRIS. MRI. GOL.—Yn gymaint a bod si yn cael ei daenu ar led fod rhyw amrufys- edd wedi cymeryd lie yn nglofa Aber- aman, dymunir amaf i wneud yn hysbys yr hyn a ganlyn:— Mewn cyfarfod neillduol a gynaliwyd gan bwyllgor y lofa nos Lun, Mehefin 4, pasiwyd y penderfyniad canlynol:—'Fod y cyfarfod hwn, ar ol gwrandaw eglurhad y gweithwyr a'r mmager, mewn perthyn- as i brisoedd y naw troedfedd, a chyd- maru y prisoedd yn y lofa hono a glo- feydd ereill y Powell's Duffiryn, yn rhydd- lura y gweithwyr o bob cyhuddiad sydd wedi eu dwyn yn eu herbyn mewn per- thynas a'u bod yn gweitnio o dan bris; ac hefyd yn rhyddhau y person y dywed- ir ei rod wedi myned yn ol i weithio i le rhai ag oedd wedi ymadael, gan yr ymddengys mai i dalcen yr aeth y cyfryw berson i weithio y pryd hyny, ac mai mewn talcen y mae yn gwe thio yn bresenom Dros y Pwyllgor, EVAN OWEN.
..0 LLITH YR HEN LOWR.,
LLITH YR HEN LOWR. MKL Gou-Y peth cyntaf glywodd fy nglustiau, tra'n evehwyn tua'm gwaith, ar ddyfooiad y DARIAN allan, yaoedd y gofymadau a ganlyn' A welaist ti y DAMAN 1 A glywaist tison am y stwmp- Si bron sythu? Ynwir, ta pwy yw yr MI Lowyr yna, mae e' wedi bedyddio yr hen screlin ag enw nob!: mae e' yn ei ateb i drwch y blewyn.' Credwch chwi yr oeddwn yn gorfod gwasgu fy nglust- iau Yn ofnadwy, ac ymddieithrio goreu ag y medrwn, er clywed yr ymddyadan- ion nyn. Yr wyf ambell waith "yn methu peidio chwerthin am ben rhai sydd mor bryderus yn nghylch cael gwybod pwy yw yr Hen Lowr y DARIAN, pan, efallai, ybyddyrHenLowryn eu canol ar y pryd. Crefft dda ydyw dyogelu yr enw yma hefyd, mae yn sychu ffrydiau anghy- sur i lawer lienor. Clywais fod rhai glowyr, pan glywsant am yr enw newydd yma, wedi myned i fit o chwerthin, ac iddynt golli eu llus- ernau o'u dwylaw o ddiffyg hunanfedd- iant. Pan ystyriwn, nid rhyfedd fod rhai o honynt wedi colli amynt eu hunain, waith mae drych yr hen gymeriad i'w ganfod mor eglur yn y tri gair a nodwyd, sef, stwmpyn bron sythu. Nid wyf yn meddwl ei fod ef ei hun wedi clywed am dano hyd yn hyn, mlegyd byddai yn well ganddo y fomont hon golli un o'i gilddanedd na g\» iu cainiog i dalu am y .RIANt P" caui g-vveled ei lun ond bur d vg, cyn y bydd y Ilith ja wedi cy 11 idwylaw chwi, y bydd rhyw auoryn wedi mynegu iddo. Gwae yr Hen Lowr fydd hi wedyn. Carwn fod o hyd golwg iddo y pryd hwn, a chael ei weled yn yr hen fit ar- ferol, yn cicio'i het, cnoi tafod, treflu, a llawer o ysfcranciau paganaidd ereill, rhy ffiaidd i'w rhoddi i lawr yma. Byddai yn ddigon o exhibition mi wn. Mi garwn hefyd pe bae'eh chwi, Mr. Gol., ond cael un cipolWg ar .y boda hwn am un waith yn eich bywdj byddai yn werth i chwi, myn brain, i aberthu diwrnod cyfan Singhyd ac .ychydig sylltau, a-dyfod wr o Aberdar bob cam daear, yr wyf yn i. 1 1't j T' -J- •, .——— ;——— -mer na chewch eich sio niyn eich &ntur- iartte" Wel^rhatg ofn fy mod yn trethu eich amynedd chwi a'ch darllenwyr a meithder, rhoddaf yr ysgrifell heibio hyd y tro nesaf. HEN LoWR,
CYNYGIAD 0 DDEG Y CANT 0 OSTYNGIAD…
CYNYGIAD 0 DDEG Y CANT 0 OSTYNGIAD YN NGHWMYLON. Dydd Gwener, Mehefin yr 8fed, ey- hoeddodd prif arolygwr Craig Merthyr Colliery gyfarfod o holl weithwyry gwaith uchod, i ddechreu am haner awr wedi pedwar o'r gloch yn y prydnawn, ond ni ddaeth ond nifer fechan o'r gweithwyr yn nghyd. Daeth y boneddwr yno yn bryd- lon; ac wedi iddo hysbysu dybeh y cyf- arfod, gofynwydiddo os oeddcaisyngyff- redinol o dan y Bwrdd Cymodol, pan yr atebodd nas gwyddai, ond taer erfynai arnoni i ostwng deg y cant er cael y gwaith i fyned yn mlaen yn fwy cyson, a hyny ar unwaith er ein lies fel gweith- wyr, yn hytrach na rhoddi rhybudd, yr hyn a fyddai yn rhwym o gnneryd lie neu atal y gwaith nes y. byddo masnach yn adfywio. Yna aeth allan o'r ystafell er i ni fel gweithwyr gael siarad ar y cais. Wedi i ni gael y lie i ni ein hunain, etholwyd Dan Davies, glowr, yn llywydd. Dymunid ar bawb oedd yn bresenol i ddweyd eu meddyliau, yn hytrach na bod rhai yn cael eu pardduo yn ol Haw gan wyr y ffyn yma, fel y mae yn arferol o fod. Pasiwyd fel y canlyn:—Dros weithio ar y cais, 9; dros ohirio y cyfarfod hyd ddydd Mercher, ercael meddyliau y cvn- rychiolwyr sydd i gyfarfod yn Merthyr dydd Mawrth, Mehefin y 12fed, 20; dros gael rhybudd rheolaidd oddiwrth y meistri, 36; heb ei ddeall, 1. UN OEDD YNO.
» CYFARFOD Y CYNRYCHIOLWYR…
» CYFARFOD Y CYNRYCHIOLWYR YN MERTHYR. Dechreuwyd y cyfarfod am 11 o'r gloch ddydd Mawrth diweddaf, trwy ethol Mr. John Thomas, Cwmaman i r gadair lywyddol, a Mr. John Jenkins, Abergorci, yn islywydd. Yn ysgrifen- yddion, etholwyd Mr. Evan Owen, Aber- aman, a Mr. Francis Edwards, Cwmogwr. Wrth agor y cyfarfod, dywedai yllyw- ydd ei fod yn barnu oddiwrth y preson- olion fod llai o gynrychiolwyr yn bresen- ol nag oedd chwe mis yn ol; nad oedd efe yn deall yr achos o hyny, ei fod yn sicr nad oedd sefyllfa y glowyr yn gwella, a bod cwmwl neu gymylau duon yn codi y dyddiau presenol yn ein ffurfafen, ac y dylai pawb fel eu gilydd deimlo yn eu herwydd. Y pethau cyntaf a ddaethant o fiaen y cyfarfod oeddynt Etholiad Aelodau y Bwrdd Cymodol am y chwe mis dyfodol; barn ygwahanol lofeydd ar fabwysiadu yr hen oriaugweithio, yn nghyd a'u barn ar y Contract Rules. Er cael barn y gwahan- ol weithwyr ar y pethau hyn, galwyd rhestr o'r holl weithfeydd sydd yn sir Fynwy a Deheudir Cymru, a'r canlyn- iad oedd fel y canlyn:— Droa D. Morgan, John Frosser, B. Davies W. Abraham 23,908 Thos. Halliday 11.648 John Lewis. Deri 1,660 John Jenkins, Llanfabon lt48r) Neutral. 1,606 Yn erbyn y Bwrdd- 146 CyfMk8wm •• 27,M9 Yn erbyn yr oriau hirion »• 26,^97 Neutrala •• Yn arbyd y Contract Bales •• 25,869 Nwtruf 922 Cafwyd rhai sylwadau 6 barthed y rhai ag oedd a hawl i ethol v Bwrdd, ac o gwrs mewn cysylltiad tfr rhai nad oedd- ynt wedi talu tuag at ei dreuliau, a rhyfeddai rhai fod cyfeillion sir FynWyl nad oeddynt wedi talu y peth nesaf i ddim erioed tuag ato, yn awgrymu cael cyfnewidiad yn y dull o ethol ei gynrych- iolwyr.
CYFARFOD Y BWRDD YN NGHAERDYDD.
CYFARFOD Y BWRDD YN NGHAERDYDD. Wedi galw rhestr o'r glofeydd, a chael atebiad gan bob cynrvchiolydd o barthed i'r pynCiau blaenorol, gofyn wyd i un o aelodau y Bwrdd roddi hanes a dyben y cyfarfod a gynaliwyd yn Nghaerdydd dydd Sadwrn diweddaf. Dywedodd Mabon eu bod wedi cael eu galw yn hellol annysgwyliadwy, heb fod neb o honynt yn gwybod yr achos. Modd bynag, wedi iddynt fyned yno, cawsant mai yr amcan oedd gofyn am ganiatad i newid safon y sliding scale. Fod sefyllfa y fasnach wedi myned y cyfryw, yn nghyd a'rannealldwriaeth sydd yn mhlith y meistri a'r gweithwyr, fel ag i wertbu a:gweithio o dan eu gilydd, wedi ei gwneud yn angenrheidiol cael cyfnewid- iad yn y safon, ac os na chelid caniatad y gweithwyr i'w newid o hyn i ddiwedd y mis presenol, fod yn fwy na thebyg y rhoddid mewn grym y rhybudd angen- rheidiol i'w derfynu, a symud y rhan isaf, er gallu gollwng y safon yn is.
ACHOS Y RHAI SYDD AR STRIKE…
ACHOS Y RHAI SYDD AR STRIKE YN CWMOGWR. Wedi cael adroddiad o sefyllfa y He gan ddau frawd, penderfynwyd fod yr achos yn berffaith deilwng or cydym- deimlad a'r cynorthwy llwyraf a all sef- yllfa bresenol glowyr Mynwy a Deheudir Cymru ei estyn; a bod cynrychiolwyr y cyfarfod hwn yn ymrwymo i osod yr achos ger bron eu cydweithwyr er cael cynorthwy iddynt. Bydd y cyfeillion yn Cwmogwr yn penderfynu :ar. drysorydd ac ysgrifenydd, fel 3 gellir gwybod at bwy y byddis i aufon yr arian. f i. f'
"',..... ...Å01Wi 8'\IiIITH"WYR…
.Å01Wi 8'\IiIITH"WYR "PLYMOUTH AC ABER- NANT. Wedi hir ddadleu ac ymresymu ar fater y eyfeillion hyn, penderfynwyd, Tod v eyfarfod hwn yn anghymeradwyo gwaith meistri Abernant a Plymouth yn yr ymosodiad ar eu gweithwyr yn y cyfwng cyfyng presenol, ac y n cydym- deimlo a'n cydweithwyr, ac yn addaw eu cynorthwyo ar yr amod fod iddynt roddi mis o rybydd ar y dydd cyntaf o'r mis nesaf i ymryddhau oddiwrth yr hyn a wnawd ganddynt, rhag y gall y weithred fod yn foddion i arwain ereill i'r un sefyllfa.'
Y CYFNEWIDIAD CYNYGIEDIG YN…
Y CYFNEWIDIAD CYNYGIEDIG YN Y SLIDING SCALE. Penderfynwyd ar y mater hwn, trwy nad oedd wedi eiosod o fiaen y gweith- wyr yn y gwahanol lofeydd; gan mor ddi- weddar y cafodd y cynrychiolwyr wybod- aeth o'r mater, fad y cynrychiolwyr i gario y genadwri adref, a bod cyfarfod arall i w gynal yu yr un lie dydd Llun wythnos IT nesaf, y 25ain cyfisol, i ben- derfynu y mater, yn nghyd a phender- fynu y cynllun o gynorthwyo gweithwyr Plymouth ac Abernant yn ngwyneb eu bod yn cario allan gynghor y cyfarfod hwn o ddyfod a'u hotter allan wedi iddynt weithio rhybudd priodol; a phen- denynwyd ar fod i'r brawd S. Davies i gario y jpenderfyniacLjanlynol ar y pwnc uchod i| D. Davis, Ysw., Maesyffynon, am fod cyfarfod o'r meistri i'w gynal yn Nghaerdydd tranoeth Fod y cyfarfod hwn o gynrychiolwyr glowyr Deheudir Cymru a swydd Fynwy, yn llawenhau yn y ffaith fod y gweith- wyr tanddaearol a effeithier gan y sliding scale, wedi cadw yn anrhydeddus at y cytundeb hyd yn hyn, ac yn erfyn ar fod iddynt gadw felly hyd nes y newidir y cytundeb; ei fod yn ymofidio fod rhai o'r meistri a fuont ynrhanol yn ngwneuth- uriad y cyfryw gytundeb wedi tori ar ei draws; ac yn mhellach, na fydd y cyf- arfod hwn yn gyfranog o dori cyfundrefn y sliding scale, trwy gyfnewid ei iselfan na'i uchelfan, oddieithr trwy y drefn ddarparedig yn y cytundeb, sef rhoddiad chwe mis o rybydd.' Fodly cyfarfod hwn yndrwyadl argy- hoeddedig y byddai newid yr oriau gweithio presenol i'r hyn oeddynt yn 1869 yn doriad uniongyrchol ar y cytun- deb, a'i fod yn unfrydol gefnogi yr hyn a wnawd gan gynrychiolwyr y gweithwyr. ar Bwrdd, sef ei wrthod. Penderfynwyd fod diolchgarwch y cyf- arfod hwn i'w roddi i'r aelodau hyny ar y slidmg scale, sydd yn cynrychioli glo- wyr Mynwy a Deheudir Cymru, ac hefyd i'r pwyllgor am eu sylw manwl a pharhaus i fuddianau y glowyr yn ystod y flwyddyn ddiweddaf.
'IY CYFARFOD NESAF.
Y CYFARFOD NESAF. Y materion i ddyfod o flaen y cyfarfod fyddant- laf, Y cynygiad am gyfnewidiad yn y eliding scale. 2il, A gaiff gweithwyr Plymouth ac Abernant roddi mis o rybydd, a dyfod aHt hoffer allan. er gwrthwynebu y gos- tyngiad, yn nghyd! a'r cynllun goreu idd em cynorthwyo yn wyneb hyny. 3ydd. Arddiweddy cyfarfod, os bydd amser yn caniatau, ymdrinir a'r bwnc o undeb, gan fod, yn mam y cyfarfod hwn, achos y gweithiwr yn anobeiihiol heb undeb a chydweithrediad. Dymunir ar i bob gwaith roddi ystyriaeth i'r pwnc, ac anfon eu1 barn arno i r cyfarfod nesaf. Yn ystod y prydnawn, cafwyd anerch- iad byr gan Mr. Halliday ar: sefyllfa bresenol pethau yh Neheudir Cymru, a dywedodd fod yn ei fwriad ymweled yn fDan flr Deheudir, er ceisio ail gychwyn undeb yn y gwahanol ddosbarthiadau. Cafodd dderbyniad croesawgar, a chym- helliad taer i wneud hyny.
AT LOWYR Y WEST, O LANELLI…
AT LOWYR Y WEST, O LANELLI ICLYDA&L Dymunir eich hysbysu y cynelir cyfar- fod cyhoeddus ar fynydd y Gam Goch, rhwng Fforest Fach a Chasllwchwr, prydnawn dydd Sadwrn, y 23ain cyfisol, er cymeryd 1 ystyriaeth y cynllun goreu o undeb, a chodi dosbarth i'r rhanbarth hwn o'r wlad. Taer ddymunir ar bob gweithiwr perthynol i'r glofeydd wneud ymdrech i fod yn bresenol. Y mae Mr. W. Abraham (Mabon) a Mr. J. Mills TARIAN Y GWEITHIWR, i fod i anerch y cyfarfod ac i'n cynorthwyo mewn cynllun. Dymunir ar bob glofa 1 benodi un dvn i siarad dros y cyfryw, a rhoi allan unrhyw gynffun a all fod gan y glofeydd i'w gynyg. Y cyfarfod i ddecdreu am 4 o'r gloch y prydnawn.—Yr eiddoch, Y CYNRYGHIOLWYR FU DROS Y RHAN- BARTH HON YN NGHYFARFOD MERTHYR.
Advertising
RHYBUDD. Dymunir ar i ddau (neu ragor) o bob glofa, perthynol i waith Abernant, i gyf- arfod yn y Crown Hotel, Aberdar, am haner awr wedi saith o'r gloch, nos Iau, y 14eg cyfisoL THOMAS THOMAS (Gwron Dar) DAVID WILLIAMS, JOSEPH PRICE. TO BE LET, A PUBLIC HOUSE well-situated at Aberdare. Apply to MR. J. JONES, Trecynon Brewery, Aberdare. DALIER SYLW. Y GVVAED YW BYWYD Y DYN GfVAED Bit TP G YW'R achos o'r rhan fwy*{ o'r cletydau gwarthafA^t mae, corff dyno) yn dioddef oddi- wrthynt Y Gwaed sydd yn derbja y gweuwyn ac yn ei f ari i'r gwahanol rhanan o'r oorff, nea dwyn yn mlaen y Biaet, Scirw, Cornwydon, Penddynod, Clwyian, Ctoen Garw, Yafa y Cnawd, &o OWAED DRWG Yw'r achoa o'r Pilei, Imflammation y llygaM, Owynegoa, Oont, Danodd, Spleen yn y Daoedd« y Pen, 4tc., Stitches yn yr Ochran. &o. OWAED DSWG Yw'r achoo yn ami 9 Glefydau'r Atu. DØryI Tranl, Jaundice neu'r Clefyd Melyn, Dwfr Poem ladder Yebryd, &o. OWAED DRWG Yw'r achoe o'r Manwynionnen Glefyd y Brenin Chwydd yn y Glands, Clefjdan Benywaidd. megyB Ataliadaa Natnr Heintian, Chwya Oev« Nerves Egwan, Cryd, Gloeeiadao, Darfod- edigaeth &c F«lly mae o'r pwya mwyaf i Boro, Glanhao, a Chryfhan y Gwaed, a thiwy hyny Dsdwreiddio pob AfL-b, cl. trwy gymeryd y feddygisiaetil fawr at y Gwaed, sef ^PATENT Er prawf o'r effaith neilldaol sydd tndiynt gosodir yma rai o'r tystiolaethaa sydd yn fy meddiant .*— STK,—Gyda diolch yr wyfyn eich hysbystt o'r Has mawr a wnaeth aioh Pills rhyfeddol o'c enw "Hughee Patent Blood PiUs," i mi. Yr oeddym am ddwy flynedd mewn blinder mawr gan Ysfaa Phcethder y Onawd, wedi eu hachod gan Ddistemper y Cwaed, ac wedi oymnyd ond chydig o'r Pills hyn, mi a gefaia lwyr rhyddhad, ac yr wyf yn aafon hyn er bndd y cyhoedd.—B. THOMAS, Dolau. Llanelli. Gwellhad hynod o'r Distemper a'r Piles (Talfyr- iad). SYR,—Drwy gymeryd eich Pills hynod at y Gwaed, sef '-Blood Pills." cafodd fy mereh wellhad neillduol oddiwrm Darddiant ar\j Cnawd, Poen yn y Pen ao yn y cluniao, dim Archwaetn, Gwrthwyneb y Cylla, a mawr flinder gan ataliadan Natnr. Hef/d, trwy gymeryd yr un Pills, cefais lwyr iachad oddiwrth y Piles. Fe ddylai pawb wybod am danynt.—D. Dayies, William Street, Llanelly. Gwetthad oddiwrth y Pills, STE,—Yr wyf yn ei theimlo yn ddyledswydd arnaf i'oh hysbysu fy mod wedi cael budd mawr drwy gyme- yd dau flychaid c'oh Pills gwerth- fawr, sef "Hughes' Patent Blood Pills." Yr ceddwn yn methu cerdded cam braidd, ao yn metha eistedd oherwydd y Piles a phoen yn y rhan iselaf o'r cefn, y cloniaa, a'r Pen, so ya teimlo yn bur wan. Yn awr yr wyf yn holfol iaoh, ac yn teimlo yn bur ddiolohgar.—HAST JAMES, Cwmbran, Awst 22, 187a. Y inner Pills hyn yn Patent. Cosbir pob ffogiad. Regis- tered Trade Mark-UBlood Pills."J Ar werth mewn Bluckou gun holl Chemists y deymas am If. lie.. 28. 9c., a 4s. 6c. Gyda'r post Is 2", 2s. ne., a 4s. 9c. eidiwrth 11 PønúntH- Jacob Hughes, Apotheearies* Sail HaneUy London Agents—B« clay, Sattoo, Newbury Sanger, Hovendon. Briatol-Pearoe, Warren Liverpool—Evans & Son, Raimas. QMdMf-Kaf nick. Manchester- Matter. YmyM ei gyhoem, pt* go., I ALEOGBAPHIA: sef Cyfundnftt Newydd o LAW FEB GYMRBIG. yrhonaelllr et dyega heb athraw, wedi ei dyfsbfo gan } Parch. J as. Williams, Pontypridd. ADOLITOIADAU. Dyma jnmllun newydd, ond pur effeithiol, ,ysgrifenu Llaw Fer Gymreig, Gwna y sylw yn fwy craffus, y oof yn fwy eanir, a'r llaw yn fwy cyflym.—Gel- Hones y Bedyadwvr. Y mae yr awdwr yn ddiaaynuietrarei waftl» ei hyfiovidiadan yn lanwl, ei eglurehion yn Jlu8- og a phwrpaaol.—Dewi Wyn 0 MssyUt. This is an excellent system of shorthand. It enables 118 to write with two dashes of the pea what in longhand would require about twenty. It is easily acquired, rappidly written, and quit* legible.—Pontypridd Magazine. This improved system of shorthand is the re- sult of yean of laborious study. It ienow brought out for the public benefit. It is euily leamt, and adapted to verbatim reporting. Mr. William* is an earnest worker; and this new effort has already met with great sndcess in Wales. B. Ti Wilbams, Etq., Q.C., TtmpleEar, London. Yjn&e yr argrafliad Seisnig bron yn barod. Rhoddir y seithfed ya rhad am gasgln anwau, a gofala am yr arian. Gellir archebu y gwaith trwy r llyfr werthwyr, neu ei gael gyda thread y post, trwy ddanfon naw stanp ceiniog aty Patch. Jae Williams, Albert Place, Pontypridd Oes y byd i'r iaith Gymraeg.' LLANDDAROG. BYDDED hysbys i bawb trwy Gymru ben- baladr y oynelir Eisteddfod Fawreddog yn y He ochod ar yr 8fed dydd 0 Aw?t, 1877, prya y rhoddir gwobrau o dros JE41 i'r ymgeiswyr llwyddianas mewn Canu, Rhyddiaeth, Barddon- iaetb, &e Prit ddarn Cerddoro', 'Par i mi wybod dy ffyrdd.' Prif Draethawd, C Addysg El'enol.' Am fanylfon, yn nghyd ag hfsbysiad o'r tea- tynau ychwanagol, anfonnr tri stamD dimai at «r ysgrifenydd, D LEWIS, Porthyrhyd, Kidwelly, Nr. Carmarthen. BAD UCHAF. PONTYPRIDD. CYNELIR Eisteddfod mewn pabell eang yn y lie uohol, gan Gfyfrinfa ifaraidd Forth Elian, dydd Sadwrn, Gorphenaf 21ain, 1877, pryd y gwobrwyir yr ymgeiswyr llwyddianas mewn Caniadaetn, Barddoniaeth, &c. CBBDDOBIABTH. j6 s. C I'r Ccr, bed fud dan So mewn rhif, a gauo yn oreu I Jerwalem fy nghartref gwiw,' (Liawlyfr y Touic Sol-KA) ..2 0 0 EAKDB ONIABTH. Prvddeet, I fydymdelmlad,' heb fod dros 60 lliaell .0100 Beirniaid -y oanu, Mr. W. Jones (Asaph Gwent); y farddoniaeth, Elianwyson* Bydd y Programme yn oynwys y gweddill o'r teetynan i'w gael oddiwrth yr ysgrifenydd am y pris arferol. POSTHUMOUS EVANS, Upper Boat, Nr. Pontypridd i
Y STRIKEYN ABERAMAN.
wedi ei erull i r i mor anrbvdeddo». Mae yn wir d -f^FS genym ddwevd fod 11a- #ws o'r rh«ii hv yn 0-ymr7 o Gyf teedar- e <; » Dowlsis. Cant eii ha iw>e^ o Byti sl. in hyd hedUeth cheneCl- aeth wrth jr OEWAU cas.f a mvybf gwaradw > ddus a fad iwn, s f defaid daon, ac nid yw yr enw yn h nor digxi dirroyK- us i rhai sydd wadi gwartbu etc C)d- weifchwpr yn giethi »n i faist i go misol. A gawn ni erfyn ar ein cydweithwyr trwy Ddeheudir Cymru am ychydig gymhorth yn y frwydr hon yn erbyn gormes ein meistri. Y mae hon yn strike ag y dylai meibion llafur drwy y wlad yn gyffredirol deimlo yn ei chylch. Gan nad oes ond ychydig iawn o honom yn nndebwyr, a wnewch chwi ein cy- northwyo yn yr adeg gyfyng bresenol ? Nid ydym ni yn Aberaman yn foddlon dechreu ar y twelve hows system eto. Yr ydym wedi teimlo rhyddid yn felus, ac y mae dychryn arnom feddwl myned ir caethiwed mor luan. Os awn ni, gyd- weithwyr anwyl, -cofiwch ni ddeuwn yn rhyddion ar fyrder. Bydd yn rhaid i ni fyned o'r gwely i'r gwaith, ac o'r gwaith yn ol i'r gwely yn flinedig, a'n hesgyrn a'n giau yn gwynegu gan boen llafur gormodol, heb yr un fynyd o adloniad corfforol na meddyliol Yn awr, gydweithwyr, yn y gwahanol weithfeydd, yn seiri, gofiaid, fitters, peir- ianwyr, seiri meini, glowyr, (fee., mae ein hachos yn wir deilwng, a'n aymuniad y w i chwi ein cynorthwyo. Caiff eich tan- ysgrifiadau ymddangos yn y b dance sheets wythnosol. Cyfeiriwch eich gohebiaethau i A. Floud, ysgrifenydd. P.O.O. yn daledig i G. Usher, trysorydd, Temple Bar, Aber- aman, Aberdar. D.