Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
9 articles on this Page
GWEITHFAOL A MASNACHOL.
GWEITHFAOL A MASNACHOL. SWYDD STAFFORD.—Y mae y fasnach haiarn a glo yn Swydd Stafford mor wael fel y mae Iluaws o lowyr a gweith- wyr haiarn yn segnr. Nid yw y gweith- iau haiarn ood yn gweithio haner amser, tra y mae Iluaws o lofeydd wedi eu llwyr stopio. ABERDAR.-Ar y cyfan y mae glo- feydd Aberdar wedi cerdded yn well y ddwy wythnosddiweddaf: feallaimai yr arafaf ydyw Nautmelyn. Y mae y glowyr fu ar strike yn Cwmaman, wedi myned i mewn ar deleran y meistri. Y peth bwysicaf yn awr ydyw y rhybydd y mae glowyr Abernant wedi ei gael, yr hwn sydd i derfynu heddyw (dydd Mercher), a'r gweithwyr heb bend3r- fynu beth y maent i'w wneud gyda golwg ar y gostyngiad cyrygiedig o ddau swllt y bunt. CAKBDYDD.—Nid yw y rhyfel wedi gwneud dim tuag at gyffro masnach y porthladd hwn. Yr oedd yr allforion glo am yr wythnos a aeth heibio yn llai na'r wythnos flaenorol o 8,600 o dynelli, ond efaHai y gellir eyfrif hyn i wyliau y Snlgwyn. GLYN EBBWY.—Y mae y gweithiau hyn yn cidw yn lied fywiog, y fiwrnesi blast mewn llawn waith, a'r gwnenth- uriad rails, haiarn a dur, yn fodd- haol. Y mae masnach Victoria a Sirhowy hefyd yn weddol iawn. CASNEW DD.—Y mae masnach y porthladd yn llawn mor fywiog ag y mae wedi bod ond nid yw y glo wedi codi dim yn ei bris. TREDEGAR A RYMNI.—Arfyymwel- iad a'r Ileoedd hyn, cefais nad oedd dim yn gwaethygu yma. Y mae yma weithio lied gyson, ac os yr uu, pethau yn bywiocau yn y gweithiau haiarn a glo. SCOTLAND.—Y mae gweithwyr tan- ddaearol Fife a Clackmannan wedi striko er dydd Llun diweddaf, ac y mae yn fwy na thebyg fod y meistri yn benderfynol o'u cadw allan.
Y RHYFEL.
Y RHYFEL. DlKYSTRIAD GWNFAD TYRC- AIDD ARALL.. mae ail Monitor perthynol i ^rr°i wedi ei dinystrio ar y Dan nbe Rwsiaid, a hyny y tro hwn gan Nid yw yn wybyddns pa iter a gollasant«u bywydau trwy y ^ystr hwn, ond y mae yn sicr bell- fod dros 200 o bersonau wedi eu w pan y dinystriwyd y. gyntaf. Hon JUyw y faddugoliaeth gyntaf o eiddo -Rwsiaid gyda'r torpedoes. Y mae mawr o'r peirianau dinystriol wedi eu gosod i lawr gan y Rws- **d yn y Danube, ond hyd yn hyn heb '411d ychydjg effaith. j f^ywed un gohebydd am chwythiad 0, y monitor, fod y weithred yn un rhai mwyaf anturiaethns a gofnod- ^derioed mewn cysylltiad a rhyfel, ^«Wn a gyflawnwyd ar y Danube yn agos i Ibraila, ddydd Sadwrn tllveddaf. Gadawodd nifer fechan o Rwsiaidd, dan lywyddiaeth ^tenant Dubascheff, a swyddog Rou- JJj^idd, ocbr ogleddol y Danube nifer o gychod bychain, gan Uifo rtagddynttua pwynt Petra Fetei, Mutchin, ae ar gyfer Ibraila, yn ttV.n y gorsafai gwnfad mawr Yr oedd y noson yn hynod J^yfl, a gallasaiit amgylchu y monitor *'r gelyn eu darganfod. "Wedi w\ ^°d rhyw rai o gwmpas, gwaedd- a^an Pwy sydd yna,' pryd yr ^P^yd yn y Tyrcaeg Cyfeillion.' w? &d yn foddlon i'r atebiad, dtohreu- |JJ{«nio, ond ehedau y saethaiyn ^*1 o'r cyfeiriad, ac ni wnaethant i na dyn na bad. Yn ystod y fieidiodd rhai o'r Rwsiaid i'r n0^° yn ddystaw afc oc^r y W? Tyrcaidd, a sicrhawyd y torpedo ac wedi byny dychwelasant. Am haner awr wedi tri yn y boreu, l**ythwyd y monitor i'r awyr, yn ^y^a'r oil oedd ar ei bwrdd. Mae yn Y^ai enw y llestr oedd Dar Matoin. Mae Befj lifa y Rwsiaid ar y Dan- sobr.. Y maent wedi bod yn j.er ys mis am i'r afon leihau, ond ^i(wi hyny» y mae yn awr y° ^wy nac Diau mai hyn ydyw unig r*1 gohiriad parhaus yr Ymhera « d- *f01 ymuno a'r fyddin. Y mae yr brydiau uwchlaw y lie a ad- en Wrth 77 enw Iron Gate, yn W 0 troedfedd uwchlaw yr hyn y 1) ar ddwfr isel. hysbysiad o Constantinople Hutr^wri wedi ei derbyn oddiwith r Pasba, ond ni ddywedir lie y fo<j y ^adtridog. Hysbysa hefyd ei ymladd amryw fan frwydrau, ° ba rai y ba ei ^rodau y» ^Ooo 801 Dywed i'r Rwsiaid golli y* ° *3* yn Ardahan, ond eu bod 5^ Tri^tI pryd yn gwneud symudiadau O amryw gyfeiriadau. Brys- ° a ddywed fod y ^r*lah cymeryd meddiant o wedi dyfod i feddiant o mil o foxes o cartridges a y yno gan y Tyrciaid. Y mae ^cUin yn a^def eu bod wedi gorfod en°ii ^aban' gyda tolled o 600 y^au a'u clwyfo, gan adael 4 2 fclof n^ylaw y gelyn. Ond y mae w,? yn Constantinople fod pethau y He^vi\nag yr hysbvsir, canys y mae in cyrhaedd yno fod 10,000 J ^WR? »•ynileryd yn garcharorion gan J Modd bynag, dydd Llun fod a jrbyniodd y l^orte y new- uei>yd j>n ^an we^i cael ei hail gy- Y88ah Pash^rC^a^' ^an lywJdc^aetk wedi cyrhaedd fod k^^UvRtrf Adler wedi C^ymeryd J jod CQIJ1? Sftn y Circausiaid Dywed- Md, dy Rwsiaid yn 200 wedi eu
[No title]
DARLUN/AU "TARIAN Y GWEITHIWR/J NO. 2-KAR3. Kara ydyw un o'r lleoedd pwysicaf gan y Tyroiaid yn Asia, ac yn un o'r Ileoedd y ,ellir dysgwyl newyddion pwysig yn y dyddiau dilynol; yn sefyll rhyw 80 milldir o Batocm, ar yr ochr dde-orllewinol i'r Mor Du. Y mae gan y Rwsiaid allu milwrol Jryf yn Zaira, rhyw 11 o filldiroedd yn dde-ogleddol i'r amddiffynfa, ar y ffordd i Batoum; gallu arall yn Dshelants, ar y ffordd i Ardahan; a thrydydd gallu cryf yn Pizinkeff. Y mae y gallu milwrol Tyreaidd yn Kara yn awr yn ceisio gwneud eu Fordd yn rhydd i'r wlad oddiamgylch, ond yn aflwyddianus. Amdditfynfeydd Tabmasp a Karar- dagh, y riiai y dywedir fod y Rwsiaid yn ymosod araynt yn Kars^yidyai rag— amddiffynfeyda ar ochreu debeuol a gorllewinol y dref. Saif y cyntaf oddeutu dwy filldir o'r dref, a'r ail oddeutu milldir. Y mae amddiffyb- feydd y lie yn llawer cadarnach nag yn 1855, y rhan fwyaf o ba rai a chwyth- wyd i fyny yr adeg bono gan y Rws- iaid. Y mae yno ynau trymion, a'r fynedfa tuag at y lie yn anhawdd. Cred rhai y bydd Kars yn abl i sefyll allan nes y gorfodir hi i roddi ffordd gan newyn, fel y bu dwy-flynedd-ar- hugain yn ol. 0 Constantinople, nos Sadwrn di- weddaf, ceir yr hjsbysiad canlynol, a dderbyniwyd oddiwrth Hassan Pasha: Darfu i'r Rwsiaid a orsafent yn agos i r-I" Zeil, gyda dau wn, ymosod M- bentrefi Akaha a Id jakan, y rhai a Jareswylir @an Abaziaid. Yb deall h nfonais ar niiwaith nifer digonol o Abaziaid, dan lywyddiaeth eu harweinydd eu hunain. Cymerodd ymladdfa ]e, yr hon a barhaodd chwech awr, yn yr hon y Uaddwyd 300 o'r gelynion, ac y clwyfwyd amryw. Cymerasom yn ys- bail amryw ddrylliau Snider, ceffylau a chad-ddarpariadiau ereill. Gorfuwyd y gelyn i encilio. Nid oedd ein colled ni ond saith wedi eu Uadd, a 16 wed en clwyfo. Ar gyrhaeddiad y Tywysog Charles o Roumania i Kalafat, ddydd Sadwrn diweddaf, agorwyd y gwngloddiau Roumanaidd, dan arolygiad personol y Tywysog, yn erbyn Widdin. Atebodd y Tyrciaid yn egniol.
TANCHWA YN NANTYGLO.
TANCHWA YN NANTYGLO. Boren dydd Llun diweddaf cymer- odd tanchwa le yn y Deep Pit, Nanty. glo, perthyDol i Gwmni Haiarn Kant- yglo a'r Blaenau, pryd y collodd tanwr o'r enw Elias Davies, yr hwn oedd wedi bod yn y awydd am 25 mJynedd, ei fywyd. Aeth y trancedig, fel arfer at ei waith yn y boreu, ac fel y bu goreu, ni chanlynwyd ef ond gan un gweithiwr, o'r enw Knight, yr hwn a weithiai yn ei heading, yr hwn oedd Davies wedi ei gyhoeddi yn ddyogel. Y syndod yw fod Knight wedi dianc, trwy fod y danchwa mor ddychryn- Ilyd, fel, er ei bod wedi cymeryd lie 300 llath o enau'r pwll, y chwythywd y drysau i fyny, a chyrhaeddodd y fflam- iau i enau y pwll, er syndod a dychryn i'r lluaws glowyr oedd yno yn barod i ddisgyn. Pe buasai i'r ddamwain gy- meryd lie rhyw haner awr yn ddiwedd- arach, sef am saitb, y mae yn fwy na thebyg y buasai rhai ugeiciau wedi eu Hadd. Ni fuwyd yn hir nes i Edmund Harry a William Griffiths, ddisgyn, a chan ymwthio trwyy tagnwy, daeth- ant i'r lIe y taniodd y nwy, a chawsant afael yn y trancedig wedi marw o dan ddram, rhyw 30 llath o'r He yr oedd pan y dygwyddodd y ddamwain. Yn llogell y tanwr druan y eawd y gauze a ddylasai fod o amgylch y lamp, ?p- senoldeb yr hwn yn ddian a aehesodd y ddamwain. Bu y personau canlyn- ol mewn cryn berygl oddiwrth y tag- nwy wrth roddi y lie yn iawn wedi y darchwa, a gorfu arnynt gael cynorth- wycyn gaUa dyfod i'r Ian yn ddyogel John Davies, overman Rees Edwards, tanwr; Edward Williams, glowr; William Jones, glowr; James Wil- liams, labrwr a James Watkins, haliwr. Yr oedd Elias Davies yn 62 oed, ac yn ddyn o ymddiried mawr.
. Y GYNGERDD GYMREIG YN Y…
Y GYNGERDD GYMREIG YN Y CRYSTAL PALACE. Deallwn fod trefniadau y gyngerdd sydd i'w chynal yn y Crystal Palace mewn cysylltiad a dyoddefwyr gorlifiad glofa Tynewydd wedi eu cwblhau, ac y bydd iddi gael ei cbynal Mehefin y 6ed. Mr. Henry Richards, A. S., sydd i lywyddu, yn cael ei gynorthwyo gan amryw aelodau seneddol, ac ereill perthynol i Gymru. Heblaw detholiad o gerddoriaeth genedlaethol, bydd can a chydgan newydd, o'r enw Gwyr Cymrn," wedi ei chyfansoddi yn bwr- pasol ar gyfer yr acblysur, gan Mr. I Brinley Richards, i'w canu am y tro cyrtaf. Cenir hefyd don y glowyr a gaethiwyd, "Yn y d)frocdd mawr a'r toraugan y corau unedig, o dan ar- weiBiad Mr. W. Dalies. Fe gymerir rhan JD y gyngerdd gan Madame WJDn, Miss. Mary Davies, Miss. Mar- ian Williams, Miss. M. J. Williams, Miss. ? dith Wrenn, a Miss. Martha Harris; Mr.Sativage,Mr J.F.WiiHams, Mr. Ap Herbert, a Mr. Gwilym Thomas; Mr. Brinley Richards,Mr. John Thomas, yr ULdeb Corawl Cymreig, &c.
♦ Y TYWYDD A'R CNYDAU.
♦ Y TYWYDD A'R CNYDAU. Y mae y glawogydd diweddar, er yn dra lleeol, wedi bod yn llawn cy- maint ag oedd yn angenrheidiol at ddybenion amaethyddol, a theimlir angen mawr belJach am gynesrwydd. Y mae yr adroddiadau o barthed y gwenithau gauaf a hauwyd yn dra boddhaol, ond eu bod wedi eu hategu yn fawr gan erwinder y tywydd. Y mae gwanach ton yn ein holl farchnad- oedd, a'r brisoedd wedi gostwng 2s. y cwarter yn yr wythnos.
« AT I.OWYR MYNWY A DEHEUDIR…
« AT I.OWYR MYNWY A DEHEU- DIR CYMRU. Gydweithwyr,—Mewn cyfarfod o Bwyllgor y SlidiDg Scale," a gynal- iwyd yn Nghaerdydd, dydd Mawrth, Mai yr 8fed, gosododd cycrychiolwyr y meistri ger bron eich cynrychiolwyr chwi y pwnc pwysig o'r angenrheid- rwydd a'r dymunoldeb o adfer yr hen oriau gweithio yn ein glofeydd, sef yr oriau a fodolent yn y flwyddyn 1869- h.y., dydd Llun, o 7 y boreu hyd 6 yr hwyr y pedwar diwrnod can- lyrol o 6 i 6 a dydd Sadwm o 6 i4. Yn mhellach, y mae cynrychiolwyr y meistri et farn, a dadleuant y gellir gwneud hyn heb dori ar ddyfarniad y bwrdd, tra y mae eich cynrychiolwyr chwi o farn hollol wahanol, set na ellir eetyn yr oriau gweitbio heb fod hyny yn o^tyngiad mewn gwerth neu arian i'r pleidiau a effeithir, ac felly yn dor- iad uniongyrchol ar y dytarniad. Hysbyswyd ni hefyd fod Cynghor Undeb y Meistri wedi penderfynu ar y cynMnn, ond eu bod fel mater o fonedd- igeiddrwydd yn ei osod ger ein bron cynei osod mewn grym. Nid ydym ni yn ymdeimlo a chymer- yd arnom benderfynu y mater, oLd yn bytrach wedi penderfynu galw cyfarfod 0 gynrychiol wyr, nn 0 bob gwaith, er ei ystyried, a phenderfynu beth sydd i'w wneud yn ngwyneb y cynygiad, yn nghydag ethol cynrychiolwyr i eistedd ar y pwyllgor am y chwe mis dyfodoL Bydd y cyfarfod i'w gynal yn y Cross Keys, Merthyr, am haner awr wedi deg o'r gloch, dydd Mawrth, Mehefin y 12fed, 1877. Arwyddwyd,— W. ABRAHAM, S. DAVIES, D. MORGAN, T. HALLIDAY. J. PROSSER. T.W.ANDREWS, Ys.
♦ CYFFREDINOL DIWEDDARAP.
♦ CYFFREDINOL DIWEDDARAP. Y mae sylw Esgob Lichfield wedi ei dynn at y ffaith fod amryw o offeiriaid wedi bod yn bresenol mewn cyfarfod neillduol perthynol i'r Weslyaid yn Watsall, ac y mae ei Arglwyddiaeth wedi j sgrifenu llythyr yn anghymer- adwyo y fath ymddygiad yn yr effeir- iaid, yn presenoli eu hunain mewn addoldy Ymneillduol. Dydd Llun diweddaf, Mai y 28ain, cymerodd ffrwydriad berwedydd le yn nglofa y Morfa, Aberafon, trwy yr hwn y collodd dyn o'r enw Timothy Mahoney ei fywyd. Cafodd amryw bersonan eu niweidio. Mii. Viviau ydyw perchenogion y lofa. Boren dydd Mawrth diweddaf, yn Old Bailey, Llundain, bu farw un o'r rheithwyr, o'r enw Stewart, tra yn eis- tedd ar brawf un o'r carcharorion. Dywedir y bydd i Amerawdwr Rwsia pan yr ymuna efe a byddin y Danube, aros yno am o leiaf dair wythnos. Yn ol y trefniadau presenol, y mae Tywysog Cymru yn debyg o ymweled ag Ynys Mon tua diwedd Gorphenaf, pryd y tal efe ymweliad a'r Colonel Owen Williams, a Syr Richard Bnckeley. Y mae glowyr a haiarnweithwyr Tondu wedi gwrthod myned i weithio ar ostyngiad o 10 y cant yn eucyflogau. Yr oedd marchnad haiarn Cleveland dydd Mawrth diweddaf yn fwy poblog- aidd nag arfer, a mwy o fasnach wedi ei wneud, ond ni chymerodd cyfnew- idiad le yn y prisiau. Boren dydd Mawrth diweddaf, er mawr lawenydd i drigolion L'erpwl, daeth yr agerlong hirgolledig Cify of Brussels i glawr.
[No title]
♦ MARWOLAETHAU. Mai 14eg, yn 55 mlwydd oed, ar ol chwe' mis o gystudd trwm, Mrs. Mary Harris, anwyl briod Mr. William Harris, Timothy Row, Cwmbach. Teimlirgalar a cholled dwys ar ei hoi trwy y gymyd- ogaeth, o herwydd yr oedd yn ddynes mor barod i weinyddu pan y buasai clefyd neu ddamwain wedi goddiweddyd un o'r cymydogion. Claddwyd hi dydd Mercher canlynol yn Eglwys Heolyfelin. Gadawoddbrioi adau o bhnt, yn nghyd a chylch eang o berthynasau i alaru ar ei hoi. IDJrounlr 8f y newyddiarfuron Americwaidd g di yr uchod.-R ] Mai 18fed, John Stephen, unig faban Mr. Stephen a Mrs. Mary J ones, Pontar- dawe, yn 13 mis oed. Claddwyd ef dydd Mawrth canlynol yn mynwent henafol yr Alltwen. Dechreuwyd y gwasanaeth yn y capel gan Mr. John Davies, Ynvsmeu- dwy, a phregethwyd gan Mr. W illiam J. Gwilyin (Alaw Llynfell), Cwmtwrcli. Mai 19eg, yn dri rnis oed; o'r houpina* cough a'r bronchitis, Ellen Cemvron Lewis, anwyl faban Mr. a Mrs. Henry Lewis,. Stanley Wharf a 37, Juliet-street, L'er- pwl. Yr Ion a alwodd yr anwrlyd — gwyn I'w gol cyn gwel'd drygfyd Aeth a'r bach o gr ithita r byd Ar wib awen i'r bywyd. ATHAN FABDD, I