Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
3 articles on this Page
KARL Y LLEW;I NTKU MAECHOG…
KARL Y LLEW; NTKU MAECHOG Y LLAW GOCH. PENOD VII. MAX, Sadock," ebai'r swyddog, gan anerch un yn gyntaf, a'r llall wedi. hyny, un i'r debau a'r Hall i'r aswy, safaf finau o'i flaen." Ni arosodd Karl iddynt ddechreu. Tarawodd gleddyf y swyddog i'r mull ochr, ac ar yr un eiliad disgynodd y fwyell, ac aeth y milwr i lawr a'i ben wedi ei hollti. Yna symndodd gam J35 ol, gan ddal blaen ei gleddyf o flaen y dyn ar y llaw chwith, ac ar yr un pryd tarawodd yr un ar y Haw ddehau yr un molld sc y tarawodd y blaenaf. Syrthiodd y trydydd ar ei linian. Yr oedd yn ddyn tua deg ar hugain oed, ac yn feddianol ar gorff cadarn, pen mawr yn cael ei gudtiio a gwallt coch gwyneb hagr, heb fed yn annhebyg i wyneb ci fyddai wedi cael clygiad da i fyny. Yr oedd garsddo lygad cyflym, a meddul dipyn yn glir helyd. Deall- odd yn union fod y dyn dyeitbr yn ochel mewn awdurdod wrth ei d iuii o siarad, a gwyddai hefyd fod galln yn ei fraich. Gwelodd beth arall, set yr ysbardynau auraidd oedd wrth sodlan ein harwr. Gwyddai nad oedd neb ond marehogion o'r radd uchelaf yn cael er- gwisgo felly. Tra ar ei ben- linian, llefai yn daer am drugaredd. 11 Yn gyntaf dim," ebai Karl, "e.wch a symndweh y llian acw oddiarn Wen y foneddiges, ac yna dychwelwcb, efailai yr arbedaf chwi ar amodau." Cododd Max yn fnaIl, a gwnaeth fel y gorchymynwyd iddo, ac yna dych- welodd. Beth ydyw dy enw," gofvnai tin ,.¡ b harwr. Max, fy arglwydd- "OWIl mai gwas i Frankenstein ydwyt. Pwy ydyw y foneddiges acw." Merch yr Arch Ddnc, fy arglwvdd —y foneddiges Gertrude." Teimlai ein harwr ryw beth rhyfcdd yn saethn trwv ei gyf&nsoddiad. Cofiodd beth oedd wedi ei glywed am yr hen bendefig penwyn yu y daeardy, ac nis gallai yn m iyw symud y peth o'i fedd- wl. Meddyliai hefyd y gallai ei dad fod yn bendefig uehel, gan fod Syr Lodwig wedi ei alw yn gyfaill. A dyma feroh Lodwig, yn cael ei hawlio gan y gormeswr. Credai yn sicr fod y net- oedd wedi ei arwain i'r He i'w gwaredn. Yn awr, Max, esboniweh y cwbl i mi." "Diangodd oddiwrth ei thad, fy arglwydd, a danfonwyd ni i'w dal." Paham yr oedd yn dianc." Mynai ei thad iddi briodi a'r larll Valsburg, ond gall y foneddiges ddweyd yn well na mi." Yr oedd Karl wedi clywed am Gaspar o Valsburg, a gwyddai mai dyn dryg- ionus a chreulawn ydoedd. Daeth peth arall i'w feddwl yn awr. Os gadawai y dyn yma yn rhydd, digon tebyg y dychwelai ar unwakh at ei feistr a'r hysbysrwydd beth oedd wedi eyroeryd lie. Braidd na ddvmunai ei fod wedi ei ladd gyda'i gy feillion ond nis gallai wneud hyny yn awr. Gan nad pa faint yr oedd y dyn yn haeddu marwnheth, nis gallai Karl gymeryd ei fy wyd mt-wi, gwaed oer. ":Max,' ebai, "pa mor bell y mae Castell Syr Rupert." Tua chwech milldir, fy arglwydd. Pe buasai'r coed yma oddiar y ffordd, byddai'r Mynydd Du i'w weled yn agos." Rhyfeddai ein harwr glywed hyny. Yr oedd wedi crwydro ugain milldir yn y man lleiaf o'i ffoidd. Trodd at y dyn, a dywedodd Yn awr, edrych- wch yma. Y mae eich meistr yn eiyn perffaitli i mi, er na chafodd achos erioed i hyny. Os gollyngaf chwi yn rhydd, a fydd, i chwi ddychw.elvd ato." Ond, fy arglwydd," ebai'r dyn, "ni ddychwelaf byth. Crocsaf V mynydd- oedd i Germany. Y mae cyleillion genyf yno." Plygodd Karl ei ben am fynyd i iyfyrio. Cododd efyn fuan drachein, a dywedodd)- "Max, atebwch hyn, a ydych chwi wed: gweJed evrfr yn hongian ar goed o gyich y ih yma rywbryd. ,_J Ydwyi, iy arglwydd, a darn o bapyr wedi ei sicrhau wrth eu dillad, yn dysvedyd ea bod wedi eu condemnio gan I/vs y Llaw Goch." "Gwrandewch yn awr, ynte. Os cymerwch chwi eich hunain i ffwrdd oddiyma yn union, gall y bydd pob peth yn dda gyda chwi. Ond os ceir allan eich bod yn agoshau i Gastell Drosendorf, fe syrthia barn y Llaw Goch arnoch chwi. Nid oes daeardy yn Bohemia mor ddwfn, nac ogof mor dywyll a all eich cuddio oddiwrth aelodau y Llys yma. Ydwyt ti yn deall." Yr wyf yn deall yn dda, fy ar- glwydd. Y mae chwech yn barod o weision Syr Rupert wedi ei gael a'r dagr yn en calonau." "Edrychweh ynte, na chyfarfyddwch chwith au a'r un dynged. Cymerwch eich ceffyl ac ymaith a chwi. Ond, aroswch." Bu ein harwr bron anghofio un peth pwysig. '1 Pa bryd y gadawodd y foneddiges Gertrude y Castell." Rhyw bryd yn ystod y nos, fy ar- glwydd." "Oes rhyw rai ereill wedi myned i chwilio am dani." Nac oes, fy arglwydd." Pa gyhyd yr arosa Syr Rupert am eich dychweliad, cyn anion ereill i chwilio am danoch chwi?" Nid yw'n brysio dim, gan fod Man Zentil yn swyddwr da, a'r Arch Dduc, yn ymddiried y cwbl iddo." "Dyna ddigon, yr ydych yn rhydd yn awr." Trodd y dyn at ei geffyl, ac yr oedd allan o'r golwg yn fuan. Wedi i Max fyned, aeth Karl yn mlaen at y fan lie yr oedd y foneddiges yn eistedd. Pan ddaeth ein harwr yn mlaen, cododd y foneddiges a'i gwyneb hardd yn pelydru o ddiolchgarwch. Pan welodd y gwyneb hwnw, arosodd yn sydyn— arosodd am nad allasai beidio arcs. Beth oedd yn ei weled! Gwelai yr un gwyneb o'i flaen ag a welodd yn ei freuddwyd y boreu hwnw. Yr un, ac eto nid yr un. Yn ei freuddwyd yr oedd yn edrych yn nefolaidd, ond yn awr pan yn sylweddol o'i flaen, ym- ddangosai, os yn bosibl, yn fwy angyl- aidd. Llewyrchai ei llygaid gleision yn ogoneddus, ei gwallt hir fel tonau auraidd yn ngoleuni yr haul; ac yn ngholwg Karl yr oedd ei hagwedd a'i hystum yn berffaith. Yr oedd rhyfedd- od bob ochr Yr oedd y foneddiges yn sefyll yn syn. Yr oedd Karl yn ddyn ieuanc prydferth a hardd y tu hwnt i'r cyffrediu o ddyuion ond nid dyna'r cwbl a welodd. Nis gallai hyny gyfrif am yr ymddangosiad sydyn yma o .¡ndod oedd wedi ei meddianu. Wedi i Karl ddyfod dipyn i'w Ie, aeth yn mlaen ac estynodd ei law i'r foneddiges, yr hon a'i cymerodd hi yn rhwydd. Credwyf fy mod yn siarad a'r fon- eddiges Gertrude." Dyna. fy enw, Syr," atebai'r fon- eddiges. Gertrude o Drosendorf," gofynai Karl yn mhellach. "Gertrude o Drosendorf," ebai hithau. Y mae yr enw yn swnio yn ddigon naturiol; ond gelwir n yn Gertrude o Frankenstein." Bu yn agos iawn i Karl ddadguddio yr hyn a wyddai yn ei chylch, ond wrth ail feddwl, penderfynodd mai gwell fuasai aros. Gertrude ydych, beth bynag," ebai ein harwr gan wenu. Ie, Syr, ac yn awr," ychwanegai Gertrude, cyn eich bod yn ateb pwy a pha beth ydych, atebweh un gofyniad i mi: A ydych chwi yn adnabod marchog yn Bohemia a elwir Karl y Llew." Synai ein harwr at y gofyniad yma. Nid oedd yn rhyfeddudim fod ei enw sym), Karl, wedi cyrhaedd clustiai y foneddiges; ond trwy ba foddion,tybed, yr oedd yr ychwanegiad newydd o eiddo yr .ymerawdwr, wedi croesi y mynyddoedd o'i ilaen. Anwyl foneddiges," ebai Karl, "jT wyf yn adnabod marchog gObtyngedig sydd yn dwyn enw yr yna, ond yr wyf yn rhyfeddu pa fbdd y daethoch chwi i wybod yr enw." "Efailai y gwenweh, Syr Karl, pan ddywedaf wrtbych. Uyn fel y chwi a ddywedodd yr enw wrt-hyl mewn breuddwyd. Y chwi ydyw Karl y Llew." "Myli ydyw Karl, ac y mae yr ymer- awdwr wedi gweled yn dda rhoddi yr enw arall i m). Ah! gwrandewch. Clywaf udgorn yn cael ei chwythu. Onid yw castell Rupert yn y cyfeiriad yna." Ydyw, y mae," atebai Gertrude. I "Rhaid i ni symud oddiyma yn union, ynte. Yr wyf fi yn farchog Cristionogol, a rhaid i mi eich amddi- ffyn, a chaiff fy mywyd ei gysegru i chwi, os byddweh yn derbyn y cynyg. Yn awr, atebwch yn syml, pa un gwell genych ymddiried eich hunan o dan fy nghofal i, neu ddychwelyd at Rupert o Frankenstein." Gwell genyf ymddiried ynoch chwi ddeng mil o weitbiau, Syr Karl," ebai'r foneddiges, gan gydio yn ei fraich. "0, achubwch fi oddiwrtho, a dywedaf rhagor wrthych pan fydd cyfle." Cododd Karl ei Haw at ei enau, a chyda hyny dyma'r udgorn yn casl ei chwythu eto. A ydych chwi yn meddwl mai yr Arch Dduc sydd yna," ebai Karl. "Nage," atebai Gertrude. "Mae yn fwy tebyg mai cwmpeini o helwyr ydynt, a Yalsburg yn eu blaenori." Valsburg, a ydyw ef ar ymweliad a'r castell." Y dyw, neu ni fuaswn i yn y fan hon. Ond, oh gallant ddod y ffordd yma. Byddai yn well genyf farw na—" Ust! Rhaid i ni beidio colli eiliad yn hwy." 0
LLUEST Y MYNYDD.
LLUEST Y MYNYDD. CHWEPJSOE 4, 1876. GYDA bod y cyfarfod nos Fawrth yn dechreu, yn nghapel Maidd, yr oedd amryw o'r hen frodyr am gael gwybod beth y mae Cymdeithas Hen Sgidie yn ei wneud a gwrthddrych penaf eu serch a'u can, yr hwn sydd yn rhagori ar ddeng mil." Ac os deallent hwy ei fod yn cael ei roddi naill ochr, yn musnes fawr achub y byd, mewn gweithrediadau, gqrfoledd, aberthau, cynulliadau, gweddiau, caniadau, ac anerchiadau, eu bod yn penderfynu ysgar en hunain oddiwrth y gymdeith- as yn llwyr; a mwy na hyny, i ysgym- uno o'r eglwys unrhyw broffeswr o Grist, am"wadu ar weiehred" yr "Arglwydd yr hwn a'u prynodd." Dywededd Owain. Mr. Cadeirydd, un o'r camsyniadau mawr i ba rai y mae aelodau y gym- deitbas hon wedi syrthio, yw tybio eu bod yn rhydd oddiwrth Sosiniaeth, am eu bod yn enwi Crist gyda phareh am- bell waith. Yr oedd Socinvs ei hun yn dal fod Duw wedi gosod Crist i lywodraethu y bydysawd i gyd, a'i fod yn wrthddrych teilwng o addoliad, er ei fod yn credu mae dyn yn unig oedd. Ac v mae Dr. Channing, yr Undodwr, yn ysgrifenu mor barchus am Grist, fel y mae yn ei godi uchlaw dyn, ac yn ei wisgo a chanmoliaetb sydd bron yn rhy gryf i neb ond Duw, mewn drych- feddwl ac iaith, er ei fod yn gwadu ei. Dduwdod a rhinwedd ei iawn. Y mae y Gymdeithas hon yn cadw Crist a'i iawn allan o gysylltiad a Ffydd, Gobaith, a Chariad. Geilw y rhai hyn ei Bauer driphlyg." Ond y mae yn ysgaru y tri oddiwrth iawn Crist. "Fydd yn ei waed ef," yw ffydd y Beibl. Am hyny, o ddyddiau yr apos- tolion hyd yn awr, "ffyddloniaid yw enw y rhai a gredant yn Nghrist croes- hoeliedig am fywyd tragywyddol. Ffyddloniaid yn Nghrist lesu yw yr enw a rydd yr apostol arnynt, Eph. j. 1. Gelwir Abraham yn "ffyddlon," Gal. iii. 9, am ei fod wedi cael ei gyf- iawnhau trwy ffydd yn Nghrist heb weithi e loedd y ddeddf, Rhuf. iv. Y mae y Beibl yn dangos fod gobaith achubiaeth y byd oddiwrth bechod, yn ymddibynu yn gwbl ar Grist Croeshoel- iedig a'i fod mor afresymol gobeithio nm wella'r byd a'r wahan oddiwrth ei angau ef, ag i ddyn anadlu heb awyr. Y rhai sydd heb Grist" a ddesgrinr fel rhai heb obaith." Yn arch offei r, iadaeth Crist a gwaed y taenelliad," o fewn y cysegr, y mae" angor gobaith yn ddiogel," Heb. vi. 18--20. Y mae cariad fel rhinwedd yn cael eL osod allan yn anwahanedig oddiwi^B Grist. Fel y cerais i chwi, ar garW honoch chwithau bawb eich gilydd," oedd geiriau Crist. Dywedodd hefyd am ei gariad ei hun, "cariad mwy na hw J nid OGS gan neb, set' bod i un roddi ei einioes dros ei gyfeiilion," Cariad Crist yn rnarw dros bechaduriaid oedd yn H cyruell" yr apostol i alw arnynt i gymodi a Duw." Un o ffrwythau yr Ysbryd Glan yw "cariad," yr hwn a dderhynir nid wrth weithredoedd y ddeddf ond wrth wrandawiad ffydd." "Yn byn y mae cariad; nid am i ni garu Duw, ond am iddo ef ein earn ni, ac anfon/ei Fab i fod yn iawn dros ein pechodau ni. Anwylyd os felly y carodd Duw ni, ninau hefyd a ddylem garu ein gilydd," 1 loan. iv. Gwelir wrth hyn fod gwir gariad at ddyn yn tarddu o ystyriaeth am gariad C1 j u marw dros ein pechodau m, fel y mae dwfr yn tarddu o ffynon. Y cariad hwn--a hwn yn unig-- oedd gan yr aposiol mewn golwg, ac nid dyngarweh daearol cyffredinol, yn y xiii. benod o'i epistol cyntaf at y Cor- inthiaid, wrth son am ffydd, gobaith, a chariad. Grasau yr efengyl yn unig oeddynt yn ei olwgef. Y mae holl rediad y benod o'r blaen, a'r un ar ol y xiii., yn profi hyn yn eglur. Sonia etc yn y benod am "brophwydoliaeth," ac am "ffydd yn symud mynyddoedd," yn yr un ystyr a geirian Crist, Math. xvii. 20, yr hyn a ddengys yn eglur nad fel sentiments cyffredinol y defn- yddiodd efe hwynt. Gan hyny y mae gwaith yr urdd hon, fel yr urddau Pab- yddol, a chlybiau, yn cymeryd ffydd, gobaith, a chariacl, yn arwydd eiriau, heb eu bod mewn cysylltiad a Christ, fel brenin, offeiriad, na phroffwyd, yn gysegr-ladrad. Ac wrth ddefnyddio y geiriau hyn allan o'u cysylltiadau priod- ol, sef Christ fel deddf-roddwr, fel iawn, ac fel dysgawdwr mewn cysylltiad a'i iawn, yn eu gwneud yn gwbl ddiystyr. Pan y tynir geiriau allan o'u h ystyr gelfyddol (teeltniectl), y maent yn ddi- ystyr. Ffydd yn ngwaed Crist yv; y darian a pha un y "diftoddir picellati taiillyd y fall," oblegyd ar y groes yr "ysbeilwyd" ef, ac yr "ysigwyd eiben," Ac y mae ei waith ef yn cymeryd enw "ffydd" i'w gosod ar grechwenau. caneuon, a holl ynfydrwydd urddau cnawdol, yn dangos ei amcan cyfrwyw ef, i wneud fly^d i ymddangos fel hen hack ddiwerth, y gellir ei ddefn- yddio at bob peth ond ymddiried yn ngwaed Crist. Ac yn sicr y mae Cariad," yn ystyr yr apostol, yn gwbl oddicartref yn yr urdd. Yr un peth fyddai rhoddi sign Grocer ar siop tinher, a chariad," yn ystyr yr apost> ol yn faner ar yr urdd. Am gariad," dywed yr apostol, "nid yw yr ymffrost- io, nid yw yn ymchwyddo, nid yw yn ceisio yr eiddo ei hun, nid yw lawen am anghyfiawnder, ond cyd-Iawenhau y mae a'r gwirionedd." &c. Ymffrost- io, ymchwyddo, ceisio yr eiddo ei hun, llawenhau wrth weithredu yn anghyf- iawn tuagat gydwybodan,a gwrthwyn- ebu y gwirionedd a thwyllresymau, yw nodweddion yr holl urddau Pabyddol yn mhob oes o'r byd. Ac y mae yr urdd dan sylw yn engraifft a profa hyn, yn ei deddfau a'i harfeiion. Yn ei llyfrau, siarada yr urdd fel meistres y fiasiynau, yn y Magazine of Fashion, am c'wisgo yr ymgeiswyr yn eu harddwisgoedd (!). Y lliw ar.wydclol yw glas (!). Ei hiaith yw uniondeb (!) (Felly!!) Y mae yn arwyddo llawer i'r rhai a garant yr urdd hon; (!) ablegyd cysondeb yw ein hunig ddiogelwch." 1 Felly ) A all rhyw ddyn allan o Bedlam ddweyd beth sydd yn y lliw glas i arwyddo "uniondeb"? A oes rhyw un nad yw yn addas i gael y straight jaclcet yn gwybod beth yw y llawer" a arwyddoca y lliw glas ?" Beth sydd, hawyr, mewn lliw i arwyddo dim yn rhesymol, moesol, Deu grefyddol, os nad oes rhyw ystyr gyfriniol iddo fel arwyddlun ymfrawdoliaeth aelodau yr urdd a Phabyddiaeth ? Y mae Pab- yddiaeth wedi ceisio gosod i fyny offeiriadaeth o'i heiddo ei hun, gan fenthyca llawer o bethau allan o gyfraith Moses, heb gaeI un port real gan Dduw fel Moses. Ac yr oedd ephod yr Archoffeiriad, yn ol cyfr.iith Moses, i fod o ddefnydd glas. Ond dengys yr apostol mai dros yr amser yr oedd yr etifedd yn fachgyn, yr oedd yn gaeth dan wyddorion seremon- iol," ond fod Crist wedi ein gwaredu oddiwrthynt, hyd y nod y rhai a osod- wyd gan Dduw, nid y bongleriaeth dynol a wnawd ychydig flynyddau yn ol gan Father Brisiol. Ond goiynayr apostol Pa fodd yr ydych yn troi drachein at yr egwyddorion liesg a thlodion y rhaiyr ydych yu chwenych drachefn o newydd eu gwasanaethau ? Sefwch yn y rhyddid a'r hon y rhydd- haodd Crist ril ac na ddalier chwi drachefn dan iau caethiwed. Chwi a aethoch yn ddifudd oddiwrth Grist, y rhai ydych yn ymgyfiawnhau yn y ddeddf; chwi a syrthiasoch ymaith oddiwrth ras. Y mae ychydig lefain yn lefeinio yr holl does," Gal. iv. a'r v. Yr oedd yr apostol yn gweled lefain seremoniaeth mewn dilladach, &c., yn lefeinio yr holl does, fel yn ein hamser ni. Hwn oedd lefain y Phar- iseaid, yr un y dywedodd Crist wrth ei ddisgyblion am ei "oebel." Eu harfer hwy oedd "gwneuthur yn ilydain eu phylacterau, ac ymylwaith eu gwisgoedd yn llydain, caru y He uchaf mewn gwleddoedd, a'r prif- J gadeiriau mewn synagogau, a'u cyfarch gan ddynion, Rabbi, Rabbi, rhithhir- weddio, am ltynyyn derbyn barn fwy, amgylchu mor a thir i wueuthwr un proselyt, ac wedi ei wneud, yn ei wneuthur yn fab uffern yn ddau mwy na hwy eu hunain yn naawrhau a ar fwy na'r deml, a'r rhodd yn fwy ii' L'r allor yn degymu y mintys, &c., er llwyr fwyta tai gwragedd gweddwon wrth wneud hyny, a gadael heibio bethau trymaf y gyfraith, barn, trugaredd, a ffydd." Dyma ddesgrifiad lesu Grist o'r lefain seremoniol oedd yn lefenio eymdeithas yn Judea nes i'r rhai a lefeiniwyd groeshoelio Crist a dwyn dinystr bythol arnynt eu hunain. Gocheled crefyddwyr Cymru y lefain ofnadwy hwn. Ie, gochelent yn wir, meddaf finau er mwyn eu heneidiau. LLUESTWR. 4
YSTAFELL Y CYSTUDDIEDIG.
YSTAFELL Y CYSTUDDIEDIG. NID oes eisieu fawr edrych oddiamgylch na chanfyddir fod golwg oeraidd a chaddugol ar fyd ac eglwys yn bresenol, ac y mae yn hawdd canfod, heb gyn- orthwy ysbienddrych, "i weled pell yn agos a phethau byc-hain yn fawr," nad oes dim yn fwy cyffreain, na dim braidd yn fwy niweidiol, na'r amryfusedd cadarn o ffurfio syniadau byrbwyll, a chyhoeddi penderfyniadau brysiog, heb chwilio ac olrhain y profion a fyddo drostynt ac yn eu herbyn. Nid oes dim yn hawddach na ffurfio syniadau anmherffaith a chyfeiliornus, ond y mae llawer o bwyll a manylwch yn ofynol tuag at ffiwfio barn gywir ac uniawn ar lawer o bynciau. Y gwir, a dim ond y gwir, a ddylai fod gwrthddrych mawr pob ymchwil ac ymofyngarwch dynol yn ddieithriad. Er hyny nid oes dim yn sicrach na bod gosodiadau byrbwyll, meddyliau gau, a thwyll resymau yn cael eu gwthio i sylw yn barhaus, yn lie gosodiadau teg a chyfiawn, ac ymresymiadau manwl a chywir. Y mddengys mai ychydig o sylw a wneir o'r rheol euraidd hono, profweh bob peth a deliwch yr hyn sydd dda," hyd y nod mewn llawer man lie gallesid dysgwyl gwell. A dichon fod darperweh bethau gonest yn ngolwg pob dyn," yn fwy disylw a llai ymarferol fyth: oblegyd y mae pob dydd mor gyson a'i ddyfod yn eglur ddangos fod castiau bryntach nag y goddefa gwylder eu henwi, yn cael cymeradwyaeth uchel, tra y diystyrir yr ymddygiadau gonesfcaf, ac y teflir y materion teilyngaf o'r neilldu gyda dirmyg dialeddgar. A pheth sydd waeth, condemnir y pethau perfieithiaf, a chymeradwyir y rhai mwyaf anmher- ffaith heb gynyg un rheswm dros hyny. Melldith dynolryw yw peth fel hyn, ac ni wyddom am ddini drwy holl der- fyjiau cred a mwy o duedd i ddinystrio cysur goreu daear. Bn barnau byr- bwyll yn achlysuron lawer gwaith o lwyr ddinystr i hapusrwydd canoedd, ac arweiniasant filoedd i ofidiau an- rhaethadwy. Dylai pwyll a manylwch, fel dwy gyfeilles gariadus, fyned law yn Haw ar hyd llwybr dyledswydd, dan ar- weiniad y gwirionedd yn wastad, ac unwaith y gwybyddir beth sydd gyf- iawn, dylid yn ddibetrus wneud hyny, bydded y canlyniadau beth a fyddonfc. Gellir penderfynu 0S na wna barn b -vyllog dalu, na wna un fyrbwyll. oblegyd nid oes ymddiriedaeth mewn gweithred frysiog, na fawr pwys-ar lw y nwydwyllt. Bydd y drws a gauir yn frysiog gan farn fyrbwyll, yn debyg a gael ei agor yn fuan gan drallod blin. Nid oes ond dwy ffordd o weithredu yn ngallu dyn-gweithredu o ddam- wain a dygwydd, a gweithredu oddiar ystyriaeth a phwyll. Y mae y drefn o ymresymu yn deg,yn gofyn tri gorchwyl meddvliol, sef amgyffrediadeglur, barn ddiduedd, a chasgliad priodol. Dylai dynion gan hyny, yn enwedig y rhai a ymlwybrant yn nghylchoedd pwysicaf cymdeithas, fod yn bwyllog, ysfcyriol, a' manwl iawn gyda/r gorchwyl o ffarfio barnau a chyhoeddi penderfyniadau o barthed i achosion, natur, a chanlyn- iadau rhinweddau a drygau personol a chenedlaethol. Oblegyd pwyall ddweyd, i'r filled ran, pa gyniter a. ddrygwyd, a gospwyd, a alitudiwyd, ac a ddienydd- iwyd o achos ffurfio barnau byrbwyll, brysiog, ac anghyfiawn. Gwelir gan hyny fod ffurfio syniadau brysiog oddi- wrth flag wirioneddau a gau dystiol- aethau, yn He oddiwrth fleithiau sylw- eddol a phrofion diymwad, yn rhwym o fod yn waradwydd i lys, yn felldith i wlaa, ac yn ffieiddbeth a ddinystria ffordd y cerdda. Oblegyd y mae trallod