Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
7 articles on this Page
YR ARCH-DDERWYDD A'l YS-GRlFAU…
YR ARCH-DDERWYDD A'l YS- GRlFAU YN Y." GWLADGARNVR." PWY yw yr ar ch-gy f eil i ornwr hwn sydd yn tywyllu cyngor ag ymadroddion twyllodrusP yr hwn a fynai gablu apostol- ion y Goruchaf, a gosod lesu Grist yn watwar ? Pwy yw hwn a fynai i'r byd gredu ei gabldraeth ef yn He geiriau awdurdodol Duw ? Pa le mae y Duw a ddadgnddiodd i'r arch-dderwydd y fath dryblith dienaid? A oedd yr arch- dderwydd a'i dduw mewn cyngrair pan osodai Duw'r Nefoedd fryniau Ponty- prydd ar eu sodion: a phan greodd efe y maen chwyf ? Onid oedd y Bont-gam. wedi ei gosod ar ei gwadnau, a dyfroedd y Taf yn ymarllwys tua'r eigion o dan ei bwa ardderchog cyn agoryd o hono ef ei lygaid ? Ond pa les ydyw holi y Derwydd am ei ddaw a-fagddu; pa fwyaf y mae yn ddweyd am dano, mwy a-fagdduol mae yn myned bob tro. leuenctyd Morgan- wg, ymogelwch rhag athrawiaeth bar- dduol gau-broffwyd crefydd y cerig- athrawiaeth yn ol dictatorship y tywysog a-fagdduol, a chyhoeddedig oddiar or- sedd gaddugawl, cyfansoddedig o dy- wyllwch paganeiddicl cyd-grynhoedig pob oes a gwlad. Os yw yr arch-dder- wydd yn dewis chwilio a chyhoeddi dych'mygion paganaidd v cynoesau, ac os ynyw cael ynddynt rai pethau yn ffugio crefydd y Beibl, bydded felly: ond y mae ceisio profi drwy hyny fod iclea fawr yr efengyl wedi ei benthyca oddiwrth y cyfryw chwedlau, a thrwy hyny osod yr efengyl ei hun yn chwedl wag, y mae hyn yn gabledd yn erbyn yr Ysbryd Glan. Y mae ymgais y Derwydd i ddangos hynafiaeth crefydd y meini, at y cyfnod y mae y Beibl yn rhoddi hanes am dano, ac mai ilygriad o grefydd bur y meini," yw y grefydd luddewig yn un o'r darnau mwyaf her-feiddiol ac ynfyd a ddarllenais erioed. Gwyr pob dyn meddylgar, sydd wedi darllen hanes y crefyddau paganaidd, fod ynddynt lawer o bethau yn efelychu crefydd y Beibl. Ond beth mae hyny yn ei brofi ? fel y mae adlewyrchiad y lleuad a'r ser ar y ddaear, yn brawf o fodolaeth yr haul yn y ffurfafen, felly y mae llawer llinell yn nghrefydd y pagan, yn brawf diymwad o dywyniad nerthol haul dad- guddiad dwyfol, yn ffurfafen bore'r byd. Jihoddodd Dirw daadguddiad llawer hel- aethach o hono ei hun i'r byd ar y dechreu, nag y tybia rhai. Syniad anghywir am y byd yw ei fod wedi cynyddu yn raddol mewn gwybodaeth, yn ol system; Darwin o ymluniad corffor- ol, o Adda hyd yn bresenol. Dywedir llawer am ddoethineb y Groegiaid, a dysgeidiaeth Athen; ond priodol iawn y dywedai un dysgawdwr—"Aristotle was but a rubbish of an Adam; and Athens the verdimenbs of Paradise." Nid yaym i edrych ar y creadur ardder- chog Drif, yr hwn a addurnwyd yn ei greadigaeth a delw Duw, yn foesol a deallol (moral and intellectual), ei fod, er iddo bechu, wedi disgyn ar unwaith mor isel fel y gellir edrych ar Adda a'r cynddiluwiaid, fel rhyw lebanod anwy. bodus. Yr oeddynt yn berchen cyrff, abl i ddal allan bron mil o flynyddoedd; ac mae y crybwyllion yn Genesis, er yn fyr, eu bod mor fore a theulu Cain, yn enwog mewn amryw gelfyddydau, yn brawf eu bod hefyd yn berchen meddyl- iau cyfartal. Os oeddynt yn berchen meddwl teilwng i dderbyn argraii gan ysbryd Duw yn y celfyddydau, onid yw yn rhesymol credu, ac onid oes profion hefyd wrth law, bod yr Arglwydd wedi dysgu yr hen fyd drwy Adda, Enoch, a Noah, am drefn cadw dyn, a dyfodiad 11 had y ivraig, i ysigo pen y sarff." Oni ddywedir am Grist, fr hwn yr oedd ei fynediad ef allan o'r dechreuad, er dydd- iau tragywyddoldeb;" ac onid yw y Derwydd wedi profi y pwnc yn ei erbyn ei hun, drwy ddyfynu y geiriau o'r Dad- guddiad, "yr Oen yr hwn a laddwyd er dechreuad y byd." Yr oedd wedi ei ladd yn nghyfrif Duw cyn bod am ser; a pharodd y cyhoeddiad i'r hen fyd o'i ddyfodiad, fod yr adsain yn disgyn y iy yma i'r diluw,gan wasgar gyda phenau teuluoedd y ddaear o Sinar. Rhaid i bawb addef fod pen teuluoedd y ddaear yn ymadael o Sinah, er yn llygredig, yn y cymeriad o fod yn addoiwyr y gwir Dduw, a'r addoliad hwnw, yn ol y dull patriarchaidd,yn cynwys aberthu. Rhaid gan hyny eu bodyn cario i lawr gyda hwy i ganol yr oesau, idea fawr yr efengyl am ddyfodiad Duw yn y cnawd. Pe cymerem ein safle ar ben twr Babel, ac edrych i lawr oddiyno ar dynged cenedl- oedd hyd ddydd Crist, cawn weled ar un Haw, yr Arglwydd yn cyfyngu ei ym- weliadau neillduol, am ganrifoedd, i un teulu, ac wedi hyny am tua dwy fil o flynyddoedd i un genedl. Ie, y mae yn galw cenedl i fod er mwyn preswylio yn en mysg, a darpar y gwersi angenrheid- iol i'r byd cyn dyfod. y Messiah. Ar y llaw arall, yr ydym yn gweled y cenhedl. oedd yn disgyn yn raddol i ganol tywyll- wch ac ofergoeledd; ac er fod llawer yn eu plith, megys Job, Melchisedec, ac ereill, yn wir addolwyr y Tad am gan- rifoedd, eto priodol yr ymadrodd gan Esaiah, "Tywyllwch a orchuddia y ddaear, a'r faigddu y bobloedd." Mae tynged trigolion y ddaear yn debyg i'r adar ar yr ynys. Un bore teg ar ynys yn nghanol un o afonydd mawrion y ddaear, pan oedd yr adar yn ymbyncio ar gangau y coed, ac yn ymgystadlu mewn dedwyddwch, wele darth yn ym- dayrchafu o'r afon, gan orchuddio yr ynys er dychryn i'r holl ednogiaid. Wedi eu brawychu a'r fath drychineb, hwy a alwasant gynghor o'r holl adar, er cael allan beth oedd yr achos. Taerai rhai fod yr haul wedi marw, ac na chaent fwynhau ei fendithion byth mwy. Dy- wedai y Dallhuan nad oedd yr un rhin- wedd yn perthyn i'r haul-y gallai hi fyw hebddo, ond y carat weled y lleuad yn codi. Yr Eryr a gynghorai fod yn rhaid iddynt wrth wres yr haul, ac mai ar y lie yr oeddynt yn aros yr oedd y bai. Ar hyn dyma yr Eryr, yn nghyd^a lluaws o'r adar mwyaf synwyrol, yn cychwyn ar eu hadenydd; a buan yr oeddynt wedi esgyn drwy y niwl tew a chael eu hunain yn mwynhau gwres ad- fywiol yr haul. Wedi disgyn o honynt ar gopa craig uchel, a llongyfarch eu gilydd am eu llwyddiant; dechreuasant ystyriedj tynged yr ynys, a chynllunio pa fodd y gwaredent yr adar oedd ar ol. Gan fod yr Eryr y mwyaf nerthol o hon- ynt, a'u bod eisioes wedi cael prawf o'i ddoethineb, eianog a wnaethant i esgyn mor agos ag y medrai i'r haul, er deisyfi arno wasgar y niwl oddiar yr ynys. Pan oedd yr Eryr ond prin wedi cychwyn, er mawr lawenydd yr adar, wele y niwl yn cilio; a hwythai a ddisgynasant ar frys, er uno a'u cyn-gymdeithion mewn cyd- gan o fawl i frenin y dydd am ei ddaioni tuag atynt. Gyda bod yr adar yn parotai ar gyfer y cyngherdd, dyma yr Eryr yn dychwelyd o'i esgynfa uchel; hwythau yn llawen o'i weled a'i dewisasant yn conductor y gerddorfa. Ond gyda bod yr adar yn cadarnhau y cynygiad drwy Jiapio eu hadenydd, clywent swn dyeithr- ol o wawdiaetb, megys un yn gwaeddu- hiv-hiv hw liw-lno. Ar hyn dyma yr holl gerddorfa a'r Solo Singers—Mr. Black- bird, Mrs. Thrush, a Mrs. Nightingale yn troi i edrych beth oedd yn bod, pryd mewn atebiad i'r conductor, Robin Goch oddiar bincyn gerllaw add ived,ti'n ddi- t, y grifol-Syr, pob peth yn dda, dim ond Mrs. Dallhuan yn canu Sol-fa" 1nodd Goodyhoo." Parodd hyn gymaint chwerth- yn nes bu galed ar yr adar allu canu am y diwrnod hwnw. Yr oedd yn amlwg erbyn hyn fod MT 's. Dallhuan wedi ym- ddigio, nid yn unig wrth ei chyd ednog- iaid, ond wrth yr huan ei bun, fel na fynai gymaint ag edrych arno; ac o'r pryd hwnw allan, cauai ei llygaid neu ymgnddiai mewn ceubren y dydd, ond deuai allan y nos i wneud lleisiau gres- ynus. Mae yr uchod nid yn unig yn ddangoseg o ddynolryw yn gyffredinol, ond hefyd yn ardebiad tarawia.dol o ryw ddallhuanod o bechaduriaid, y rhai sydd wedi ffromi wrth eu cydlafurwyr,ac wedi pechu yn erbyn goleuni fel nas medrant edrych ar Grist a'r efengyl. (I'w barhau.) DISGYBL.
--__----LLYTHYR 0 BATAGONIA.
LLYTHYR 0 BATAGONIA. GAN ESAU EVANS AT DAFYDD EI FRAWD, EI BERTIIYNASAU, A'l GYFEI LLION. Y N ol fy addewid i Esau, ac ar gais amryw o'i gyleillion, yr wyf yn taer ddymuno ar olygwyr y DARIAN i gan- iatau i'r llythyr hwn gael ymddangos yn rhyw gongl o'ch newyddiadur clod- wiw. Rio Chupat, Tachwedd 27am, 1875. Anwyl frawd, perthynasau, a chyf- | eillion oll,-Wele ni o'r diwedd wedi cyrhaedd y Wladfa, ac wedi anturio llawer er dyfod iddo. i BJioddaf i chwi rhyw fraslun on taith o L'erpwl yma. Y noson cyn cychwyn i fwrdd y llong, cawsom gyfarfod gweddi effeithiol iawn yn nhy Lamb ac Edwards, prydy cymerwyd y rlian arweiniol ynddo gan y Parch. D. Thomas, Onllwyn, Dowlais. Hydref 1. Cychwynasom i fwrdd yr agerlong Gailileo, gan ddechreu ein taith forawl, a phawb o honom yn canu yn iach l L erpwl. Hydref 3. Rhoddodd priod Mr. Lewis Jones, Treorci, enedigaeth i ddwy ferch. Yn neshau at y Bay of Biscay, ac yn fuan wedi gadael y lie hwn daethom i olwg tir Portugal, a diffaeth iawn yr olwg ydyw llawer o hono. Gwelsom ugeiniau o felinau gwynt ar ochrau y bryniau. Hydref 6. Angorasom yn mhorth ladd Lisborn, ac arosasom yno ddi- wrnod a noswaith, a bu rhai o honom drwy y ddinas. Y mae iddi amryw adeiladau heirdd a gwych iawn. Gwel- som dy y brenin o bell, yr hwn oedd hardd yr olwg arno. Lie drud iawn ydyw, ac nid rhyfedd pan ystyriom fod dwy geiniog am bob swllt i ni yn myned am newid. Tywyll a llygredig iawn eu moesau yw y trigolion. Gwel- som ar un o'r muriau yma ddajlan tarw wedi ei baentio, a gofynasom i rai oedd o'n cwmpas beth oedd yn ar- wyddo. Dywedasent mewn llawenydd mawr mai darlun un o'r ddau darw oedd yn myned i ymladd dranoeth ydoedd, ac yr oedd dysgwyliad mawr gan y dinasyddion am y diwrnod. Hydfef 7. Yr oedd yn rhaid cy- chwyn eto i'n taith, ac nid oedd hir- aeth arnom wrth ymadael a'r ddinas hon a'i thrigolion. Teithiasom yn mlaen, yn gyflym dros frig y tonau yn ein ty sigledig. Hydref 13. Dyma ddiwrnod prudd- aidd a galarus iawn, pryd y bu farw priod Mr. Lewis Jones, Treorci, i'r hon y ganwyd yr efeilliaid, fel y nod- wyd eisioes. Yn fuan ar ol iddi farw canwyd y gloch, a dygwyd y corff yn ol i'r pen ol i'r llong, wedi ei rwymo a chalico, a darn o haiarn mawr wrth y traed. Canlynasom ninau oil y corff, a darllenwyd y gwasanaeth claddu arferol gan y meddyg allan o'r Llyfr Gweddi Cyffredin. Yna gollyngwyd y corff i lawr i'r dyfnder mawr, ac ni chafwyd golwg arni mwyach. Cawsom rai ystormydd trymion o wlaw. Hydref 15. Yr hin yn cynhesu, a ninau yn neshau at Linelly Cyhydedd, ac erbyn y 17 eg yr oeddem dan belydr- au niongyrchol yr haul. Er fod yno wres mawr, yr oedd cyflawnder o wynt, fel nad effeithiodd er niwed i neb o honom. Annedwydd hollol yw treulio Sabboth ar fwrdd Hong, yn enwedig ar y Gailileo, He nad oedd ofn Duw na pharch i ddyn yn nghalon un 0'1' swydd- ogion, a dibrisienfc gyfarfod gweddi fel peth hollol diangenrhaid. Hydref 22. Tir Brazil yn y golwg, a'r diwrnod canlynol daethom i olwg Rio de Janeiro. Aroswyd yn mhorth- ladd y ddinas hon dros y Sabboth, ond nid aeth neb o honom i fewn iddi, am mai y Sabboth ydoedd. Ar y di- wrnod hwn y mae y trigolion yn gwneud mwyaf o fasnach. Yr oedd golwg hardd ar y ddinas o'r tuallan, a digon teby.g ei bod yn well oddifewn. Llwm a. moel ia-wn yNNr y tir yn y parth- au yma, beth bynag y rhan sydd yn ffinio v mor. Hydrei 25. Gadawsom y ddinas uchod, ac yn faau iawn daetliom i Mont de Vidio, yn yr hwn Ie y buorn yn aros o foreu hyd hwyr y 29ain, lie y gwelsom y gwyrddlesni cyn taf wedi i ni ymadael a Chymru. Yr oedd y tir yma yn wastad iawn, ac wedi ei gauad i fewn yn yr dull a thir Cymru. Gadawsom y lie hwn gan dynu yn mlaen am Buenos Ayres. IIydrcf 30. Cyrbaeddasom y lie hwn. Nid oedd y llong yn alluog i fyned yn agos i dir, fel y bu raid i ni deithio amryw filldiroedd ["yda'r Tug Boat, dros afon y La Plata, yr hon sydd 30 o filldiroedd o led yn ei harllwysiad i'r mor. Gwelsom ryfeddod mawr ar yr afon hon, set' ceffylau a cheirt yn nofio cryn bellder, er dadlwtho y llong- au bychain oedd ar yr afon, ac yr oedd- ynt mor ddiofn a phe buasent yn rhodio ar y ffordd fawr. Cyrhaeddasom ni a'n luggage y pier-head yn ddiogel, ac yn fnan iawn daeth dau neu dri o ddynion i ofyn am agoryd ein boxes er gweled eu cynwysiad. Gofaled pawb a ddygwyddo ddyfod y ffordd hon eto am gael coed cryfion ac wedi eu sychu yn dda at wneud eu boxes, oblegyd y mae yr hinsawdd mor boeth yma, a hwythau yn cael eu taflu yn arw. Gwelsom amryw o honynt yn myned yn ddarnau. Bu rhaid i ni aros yn y ddinas yma am bythefnos, oblegyd nad oedd cyfieusdra i ni fyned ar y pryd i'r AV, ladfa. Ar draul y Llywodraeth yr oeddym yma, a lie einharosiad oeddyr Imigration Hotel. Hardd iawn yw y ddinas hon, a dull y tai yn debyg i eiddo y Dwyrain, eu nenau yn wastad, a rhodfeydd ar amryw o honynt. Yr oedd y lie h-wn yn gostus iawn i aros ynddo. Cig ydoedd y peth rhataf a welsom yno, yr hwn oedd am dair ffyrling y pwys. Yr oedd yr ymenyn yn 2s. 6c., y caws y 2s., a'r esgidiau yn £ 2 y par, a phob bwydydd a dillad ereill yn dilyn y pris a nodwyd. Prin iawn yw lie- oedd addoliad yma. Bum yn yr Eglwys Brotestanaidd boreu Sabboth. Y mae llawer o falchder i'w weled mewn gwisgoedd yn eglwysi a chapeli yn Nghymru, ond y mae trigolion Buenos Ayres yn curo yr oil a welsom erioed. Rhyfedd mor lleied o barch sydd yn cael ei dalu i ddydd yr Argl- wydd yn y ddinas hon. Y mae mas- nach ar ei heithaf y diwrnod hwn, ac yn ddydd o ddifyrwch a gwledda. Chwareuai y seindyrf pres nes oedd y swn yn ddigon i ferwyno ein clustiau. Yr oeddem ar y pryd hwnw yn diolch i Dduw mai Cymru oedd lie ein genedig- aetb, ac wedi dysgu y gorchymyn hwn r, .1 yn foreu, "Cona gadw yn santaidd y dydd Sabboth."
--------_._----CYMDEITHAS…
CYMDEITHAS HEN SGIDIE. ME. GOL.,—Y mae Lluestwr yn par- hau yn ddiysgog, debygwn, i ysgrifenu yu ei arddull arferol. 4 Dyn anwybodus,' tarw gwyllt,' &3., yw enwau pawb nad ydynt o'r un farn ag ef; aeymresymu yn glogyrnaidd,' yn 'baganaidd,' neu yn e Jesuitaidd.' &c., a wna pawb ond efe, debygid. Gwir fod fy ysgrifau i, fel ysgrifau llawer ereill, yn mhell iawn o fod yn berffaith mewn ystyr lenyddol; er hyny, prin y mae yn weddus, mi dybiwyf, i Lluestwr na neb o'i fath i 'daflu y gareg gyntaf' atynt, canys y mae efe yn mhell iawn o fod yn 'ddi- bechod' yn erbyn deddfau llenydd- iaeth. Er profi hyn, gwasanaethed y dyfyniadau canlynol o'i ysgrifau, y rhai nad ydynt ond ychydig allan o lawer a allesid eu dyfynu: f Gwaith tarw di- enaid yn 'sgrechain.' Felly yn wir! Er pa bryd y mae teirw wedi ym- gymeryd a'r contract hwn ? Er dar- llen y frawddeg glasurol uchod, yr wyf wedi'rhyfeddu llawer a yw Lluestwr yn un o hiliogaetll y Llundeinwr hwnw a glywodd y ceiliog yn gweryru; eto sonia am feddalwch yn disgyn i fenyddiau bechgyn ffrostgar er taenu ynfydrwydd, Ond at y pwnc, neu yn hytrach y pjneiau mewn dadl rhyngom. 'Ayw C. H. S. yn gymdeithas grefyddol ? Etyb Lluestwr y gofyniad yn gadarn- haoJ. Atebaf nnau ef yn nachaol, ac yn fy llythyr blaenorol rhoddais fv rhesymau dros hyny. Swm y rhai h. y., er fod cyflawniadau crefyddol yn cymeryd lie yn ngnyfarfodydd y gym- deithas, eto nid dadblygu yr ermigau crefyddol(?'e^^M)i(s faculties)yw dyben sefydliad ygymdeithas; gan hyny,nid priodol ei galw yn gymdeithas grefydd- ol. Dyna fy ymresymiad i. Yn awr, ceisiaf roddi ymresymiad Lluestwr ger bron yn ddiduedd. oJ (Rhwng cromfach- an, nid yw Lluestwr byth yn ceisio reportio speeches Ieaan Goch nan Obadiah ni elieir ganddo ond un ochr yn wastpd.) Dywed fod gweddio yn rhan o grefydd; fod rheolau C. H. S. yn gofyn cyflawniad o'r ddyledswydd grpryddol hon; gan hyny, cymdeithas grefyddol ydyw. Yr, wyf yn atcb nad yw y casgliad yn naturiol, yn gymaint agnad yw yn cynwysond un o nodwedd- ion y gymdeithas. Beth pe dyw~<iw.n fel hyn y mae dynion yn bwvta bar a yn ngwiedd y elwb, y mae yn rhaid cyfranai o'r baza yn ordinhad y Swper Santaidd; gan hyny, yn ol dull Lluestwr o ymresymu, yr un peth yw club feast a'r ordinhad Gnstionogol. Cymerer enghraiilt neu ddwy yn ychwaneg o'r dull yma o ymresymu, ac yna barned y darllenydd diragfarn am gywirdeb ymresymiad Lluestwr. Enghraifft rhif 1. Y mae ysgrifenu yn myned yn mlaen mewn ysgoi ddyddiol. Yn ol rheolau C. I-I. S. y mae rhai pethau i'w hysgrifen^; gan hyny, ysgol ddyddiol yw y gymdeithas! iihit 2. Y mae dynion yn tala ac yn derbyn arian mewn ariandy. Yn ol rheolau C. H. S. telir arian yn y salon; gan hyny, ariandy yw 'salon' (. if. S.! Rhif 3. Y mae dadleu yn brifwaith debating clubs y wlad. Y mae rheolau C. H. S. yn caniatau ac yn rheoleiddio dadleu yn y I stioii;' gan hyny, geliid tybio yn ol trefn newydd Lluestwr mai ¡ debating club yw C. H. S. 1 Geliid lluosogi engreifftiau yn ddiderfyn braidd, ond hvderwyf fod yr uchod yn ddigo&ol i ddarbwyllo y darlienydd o wendid dull dires- m Lluestwr o ym- resymu.. Yn nesaf yn nghylch y penill, "Bydd golwg hyfryd cyn bo hir," &c. Dyfyn- ais hwn o lyfr awdurdodedig yr urdd. Nid yw o un pwys a yw y penill hwn yn y llyfrau cyfrin a'i peidio. Oscymer Lluestwr arno ddweyd nad yw, profed hyny. Ar ol i mi ddyfyny. y penill uchod fel prawf anwadadwy fod yr lawn yn cael ei ddysgu yn llyfrau aw- durdodedig C. II. S., cyhuddodd LIIl- estwr fi o dwyll. Dywedodd mai o lyfr Treherbert" y dyfynais ef, a chan nad oedd llyfr Treherbert yn un awdurdodedig, awgrymai fy mod yn ymresu yn J esuitaidd" wrth ei ddy- fynu. Atebais inau nad o lyfr Tre- herbert y cymerais y llinellau, a gofynais iddo apologiso am ei an- wiredd? Pa beth yw yr ateb? Ceir ef yn ei pectclictr style ei hun, yn y DARIAN ddiweddaf, I-Obadiah yn ruthro i mewn fel tarw gwyllt," ac "Owain" yn codi ar ei bedion i ateb y I- dyn direswm a'r adyn tywyll." Nid drwy oddef ei fod wedi camgymeryd, ond drwy gamosod allan bwnc y ddadl. Nid llyfr Treherbert yw pwnc y ddadl, medd Lluestwr. Dywedaf finau mai e. Dywedodd Lluestwr mai o lyfr Tre- herbert y dyfynais i y penill, a pban yr • oedd yn dweyd byny yr oedd yn dweyd yr hyn nad oedd yn wir; a pban y cy- huddai efe fi o ymgeisio twyllo y cy- hoedd, drwy ddweyd fod llyfrau awdur- dodedig C. H. S. yn cynwys penill nad oedd ynddyut, yr oedd Lluestwr y pryd hwnw yn fy nghamgyhuddo. A dy- wedaf eto, os oedd ganddo ronyn o barch i wirionedd a moesgarwch cym- deithasol, bydd iddo apologiso yn ddi- atreg am ei drosedd, a chofied fy mod yn ysgrifenu hyn yn eithaf pwyllog a din wyd, ac nid yn ysbryd 'tarw gwyllt,' na 'dyn direswm,' fel y ceisia efe brofi.
. MASNACII GLO A HAIARN.
MASNACII GLO A HAIARN. IO^TAWE 22, Birmingham. Y mae crefftau yr hardicare yn myned yn mlaen yn fywiog, oddieithr un nen ddau o honynt. Y mae archebion da wedi dyfod i mewn. Ionawr 22, Middlesborough. Allan o 13,000 oweithwyr mewn cysyiltiada Bwrdd y Cyflafareddiad, mae oddeutu 1,500 wedi gwitbod ymostwng i ben- derfyniad Mr. Mundella a Mr. Wil- liams, cyflafareddwyr, i ostwng eu cyflogau yn ol 1-h yn y cant. Ond gan .1 cl fod cyflafareddiad yn ffurf 0 weithredll o'u aewisiad eu hunain, dysgwylir y b\dl yr ystyriaeth o gysondeb a'u cytundeb yn hyn yn eu tueddu i ym- ostwng i'r penderfyniad. Yr oedd pydleriaid yn enill 13s. 3c. y dynell yn 1873. Yn ol penderfyniad y cyllatar- eddwyr, gostyngir y gyflog o 9s. i 8s. 3c. Yn ol hyn, dywedant nas Gallant, enill rhagor na 26s. yn yr wythnos, llai na'r hyn a enillir gan weithwyr cyffredin mewn gwaith llawer ysgafnach. Dywedant fod pydleriaid yn swydd Stafford yn enill 6c. y dynell mwy na hwy yn ystod y chwe' mis di- weddaf; a lie nad yw lleihad wedi cymeryd He fod y gweithwyr yn derbyn 9s. 6c..f dynell. Ond gan fod rhai ffvvrnesi heb fod yn gweithio, ac nad oes gwaith cyfiawn i'w gael bob dydd i bawb, meddylir na bydd yrymresym- iadau uchod yn rhwystro y dynion i fyned i Aveithio. lonav/v 25, Middlesborough. Nid yw y g weithwyr wedi ildio eto. <J Ionawr 26, W olverhampton. Nid yw y pethau yma gystal a'r wythnos o'r blaen.
' D EALL YN NGHYLOH ILEDR.'
D EALL YN NGHYLOH ILEDR.' I A OAAVST i'r Parch. Edward Irving, y gweinidog poblogaidd perthynol i Eglwys Oenedlaethol Scotland, yn Llundain, unwaith ddarbAvyllo crydd anffyddol i ddyfod i'w eglwys, trwy siarad ag ef yn nghylch lledr. Yr oedd tad Irving yn daner, ac yntau o gan- lyniad yn deall cryn lawer trwy ei dad yn nghylch lledr. Pan y gofynai cyfeillion anffyddol y crydd iddo ei reswm am fyned i eglwys Mr. Irving, ei atebiad oedd, "O! y mae yn ddyn svnwyrol—y mae yn deall yn nghylch. lleidr
LLYWYDDION NEWYDDION I LOFEYDD.
LLYWYDDION NEWYDDION I LOFEYDD. YN nghyfarfod arholiadol UyAvyddion glofeydd, dosbarth Deheudir Cymru, a gynaliwyd yn ddiweddar yn Nghaer- dydd, yr oedd pedwar a deugaiu o ym- geiswyr yn bresenol, ac o'r nifer y mae yn dda gellym ddeall fod y personau caniynol wedi pasio ac i'w cyhoeddi i'r swyddfa gartrefol fel rhai cymhwys i dderbyn trwyddedau fel llywyddion glofeydd Henry Abraham, Hafod Colliery, Pontypridd; M. B. Birkbeck, Tondu, Maesteg; Aifred Davies, Glyn Ebwy; S. G. Davies, Treherbert Lewis Edmunds, Glyn Ebwy; Thomas Evans, Glofa Bryncethin, Penybont; W. Gibbon, Treherbert; O. Hullett, Treherhert; S. Jenkin Jones, Cefn- coedcymer; W. Prichard, Cwmaman, Aberdar; Evan Rees, Aberdar; John Thomas, Glofa'r Pentre, Ystrad; T. Thomas, Glofa Tylecoch, Ystrad; Richard Thomas, Glofa Cwm Clydach, Ystrad; W. Watkeys, Llangenech, Llanelli; Alfred WiLUams, Penheol- gerig, Msrtliyr, a Daniel Williams, Cwmbach, Aberdar.
[No title]
BLAEUAFON.—Yr ydym yn cael fod gweithiwr diwyd yn y lie hwn wedi cynilo rhyw l'oo yn ddiweddar, ac wedi amcanu eu rhoddi i ofal ei feistr er dyogelwch, a phanyr aeth i'w ceisio er I eu cymeryd yno, er si ofid cafodd eu bod wedi myned. >