Tarian Y Gweithiwr

HELYNT Y MEDDYGON YN MOUNTAIN ASH. MR. GOL.Yn y DARIAN ddiweddaf ymddangosodd llythyr gan ryw berson a eilw ei hun. Leo," yr hwn a gymerai arno ei hun i egluro pob peth i foddlon- rwydd pawb yn mhob man drafodaeth y meddygon yn y lie hwn. Mae yr helynt hwn wedi achosi digon o ddiflasdod ac anghydfod yn barod, heb i'r Leo hwn fyned o'i fforad i gamddarlunio gwir- ioneddau, a phardduo cymeriadau nad yw ef na'i blaid yn deilwng am foment i gael eu cyfrif yn un o honynt. Nid yw plaid Mr. Williams yn cael ei gwneud i fyny o geisbWliaid, fel y myn efe i'r cyhoedd gredu eu bod, ond y mae yn eu plith gymeriadau nad yw y byd yn deilwng o honynt—dynion o ran eu bywyd _a'u hymarweddiadau sydd yn fendith i'r wlad, ac yn|addurn i'r enw a broffesant. Ond ymddengys fod Leo wedi camgymeryd y naill blaid am y llall. Efe a'i blaid yw'r ceisbwliaid gormesol y cyfeiria atynt. Mewn gwir- ionedd, onid yw yn ffaith fod y blaid ddistadl hon yn defnyddio pob trais a dichell yn y gwaith ac o hono i orfodi cefnogwyr Mr. Williams i supportio Mr. Jones ? Ae onid yw yn ffaith hefyd fod arian, ugeiniau o honynt, wedi cael eu cadw yn yr office i'r pwrpas hyny yn groes i'w hewyllys a'u dymuniad. Y mae Leo yn berffaith hysbys o'r holl bethau hyn a mwy na hyny, y mae yn beth tra thebyg fod ganddo ran fiaen- llaw yn y brynti hwn ei bun. A'r dyn diegwyddor hwn a ddywed, — Ond gwybydded y cyfryw ein bod ni, p]eid- wyr Mr. Jones, yn penderfynu defnyddio y rhyddid hwnw o farnu drosom ein hunain." Ai tybed, -1 Leo," nad oes neb yn meddu yr hawl hon ond tydi a'th blaid? A oes dim hawl hefyd gan 623 o bersonau i farnu drostynt eu hunain? Ac heblaw hyny, yr oeddwn i yn meddwl fod y 153 lleiafrif wedi colli eu hawl i hynyna, beth bynag, d,)vdd yr ethol- iad; oblegyd nid oes y cysgod lleiaf o sail i gyhuddiadau "Leo'' mewn per- thynas i degweh y foto felly, mae y casgliad caniynol oddiwrth y ffeithiau blaenorol yn anocheladwy, sef fod Leo yn greadur peryglus, am ei fod yn ring leader ar fand o droseddwyr rheolau pob cymdeithas—hyny yw, fod y lleiafrif i ymostwng i lais y lluaws mewn pethau lleol yn ogystal a gwladol. Mae yn debyg ei fod wedi enill y swydd o leader y band hwn yn rhinwedd yr enw Leo," o herwydd y mae angen gallu a gwroldeb i fod yn flaenor, yn neillduol ar blaid mor ddiymadferth a'r un y mae efe yn flaenor iddi; a than fantell yr enw hwn befyd y mae wedi dyfod allan i faes y DAISIAN er dvchrynu pawb a phob peth, ond 'cofied fod bagad o honom yn adwaen ei lais. Nid yw yr enw yn perthyn iddo ef o gwbl, ac mae wedi gorfod gwybod hyny yn y drafod- aeth hon. Fe ddywedir fod gan Leo," i) eu y Ilew, was bach o'r enw Jaclcal, neu lions provider. Rhyw greadur bychan yw, rhywbeth rhwng ci a cbadnaw, yn gwasanaethu fel math o helgi i'w fawr- hydi. Y Jackal hyn wedi liadrata enw ei feistr yw "Leo" y DARIAN. Y Jackal hwn yw Leo," blaenor y blaid wrth- ryfelgar, a gellir ei adnabcd ohyn allan wrth yr enw anrhydeddus o Jackal. Mae y creadur hwn, er mor ddistadl ydyw o ran ei faint a'i swydd, yn boenus iawn i fod yn agos ato, oblegyd ei haerllug- rwydd a'i hunanoldeb. Mae yn cael ei adnabod gan bawb a'i adwaen ei fod y dangoseg goreu o ormesydd byd ac eglwys ag sydd wedi ymddangos y ganrif bresenol, pe b'ai gallu ac awdurdod yn ei law. Dyma y rheswm mawr ei fod mor hoff o ladrata enw a chymeriad ei feistr yn ei absenoldeb ond ar adegau neillduol, pan bydd yr hen Leo yn niyned i nwydau drwg, m'ae y creadur bychan hwn yn gorfod ei roddi i fyny dan grynu. Nid bychan o ran corffol- aeth ydwyfyn ei feddwl, ond bychan yn ei aliuoedd, bychan yn ei swydd-yn fyr, rbyw human Jackal ydyw, ac nis gall fod yn wahanol, o herwydd y mae yn hartu o'r Uwyth J aekolaidd; ac am hyny mae yr hen Leo wedi ei ddewis, ac y mae amryw o'r llwyth wedi gwasan- aethu i'w fawrhydi yn flaenorol, ac ni chlywais fod yr hen Leo wedi cael bai nac achos cerydd yn erbyn un o'r llwyth ond efe, yr hyn sydd yn profi fod rhyw- beth yn natur at anian y Jackal-hwn yn wahanol ieeb o'i acb. Am y rheswm hyny, mae yrhen Leo yn gorfod gosod muzzle am ei drwyn byth a hefyd. Mr. Gol., ni fuaswn i am foment yn myned i'r draul a'r drafferth i wastraifu papyr ac amser i ateb y bodach hwn oni b'ai fod amryw o fy nghydweithwyr yn ofni fod llawer o ddarilenwyr y DARIAN heb dalu y sylw priodol i'r drafodaeth, a thrwy hynyi gael eu camarwain oddi- wrth y gwirionedd gan dwyll a dichell y Jackolyn hwn. Nid yw yn werth i ni sylwi ar ei ymosodiad iselwael ar y "Gweithiwr," na gohebydd y Western Mail yn Mountain Ash, oblegyd mae y naill ,¡en y llall o honynt yn ddigon abl i drafod yr ymosodydd llipa hwn eu hunain.. ASHIAN.

Y liWRDD CYMODOL. MR. Gal., ,-Mae llawer o son y dydd- iau hvn am weithrediaclan y bwrdd uchod." Dywed rhai fod y bwrdd wedi gwneud gwaith ardderchog, tra y dywed ereill ei fod wedi gwneud gwaith gwael iawn. Y rheswm sydd gan y dosbarth cyntaf ydyw, nad yw ein safon ni fel glowyr yn bresenol fawr iawn yn uwch ein 1>1 isoedd nag oeddem yn y fiwyddyn 1869, a thrwy hyny, os bydd i'r glo godi yn y farchnad i bunt y dynell, ein bod yn agored i gael ein codi yn ein prisoedd i ryw ddeuddeg swllt ar bob punt. Rheswm y dosbarth arall ydyw, fod y cy tun deb yn un gwael, am, meddent hwy, fod ein prisoedd rhyw dri neu beuwar swUt y buntyn bresetiol yn uwch na'r fiwyddyn 1869; ac os felly, a bod y glo wedi ei werthu am ddeuddeg swllt y dynell yn y ddau fis diweddaf o 1875, y bydd i ni dderbyn rhyw dri neu bedwar sw:lt y bunt o ostyngiad. Yn awr, byddaf yn ddiolchgar iawn, a llawer heblaw myfi, os bydd i rywun fod mor garedig a rhoddi gwybodaeth trwy gyfrwng TARIAN Y GWEITHIWR pa beth oedd pris tynell o lo pedair yn 1869, a pha sawl codiad ydym wedi ei dderbyn oddiar hyny hyd yn bresenol, ac hefyd pa. sawl gostyngiad ydym wedi dderbyn oddiar 1869, ac wrth hyny cawn weled yn gywir a ydym yn uwch ein prisoedd neu yn gyfartal a 1869. Credwyf fy hun fod y bwrdd wedi gwneud yn dda iawn, acy bydd i ni dderbyn lies oddiwrth y gweithrediadau, a gobeithio y bydd i bawb dderbyn yr hyn fydd wedi ei wneud gun aelodsu y bwrdd o hyn i ddi- wedd y mis mewn heddwch a thawelwch. Treherbert. Eos BRYNDU.

ANERCHIAD DIFRIFOL. SYR,—CynaLwyd cynadledd dylanwadol o weinidogion a lleygwyr yn Abertawe er ys peth amser yn ol, i fwrw golwg ar achosion ac achlysuron y felldith genedlaethol, a deffroi meddwl puraidd yr eglwysi i osod eu gwvnebau yn fwy pendant a phenderfynol yneuherbyn yn mhob ir'ordd y gelii^ Yn mhlith y gwahanol benderfynindau pwysig a fab- 0 wysiadwyd yno yr oedd yr un canlynol: Fod anerchiad i gael ei anfon at holl weinidogion, diaconiaid, ac eglwysi, y. gwahanol enwadau yn Nheheudir Cymru, er gwasgu arnynt yr angen- rheidrwydd o wrthsefyll anghymedrol- deb ein gwlad." Dewiswyd y boneddigion parchedig sydd wedi arwyddo yr anerchiad a'i bar- otoi, ae anfomvyd copi o hono i'r gwahan- ol eglwysi i'w ddarllen nos Sul y 16eg cy- fisol, a byddwn ddiolchgar os byddwch mor garedig a'i roddi o fewa eich colofn- au yn eich rhifyn nesaf. Merthyr Ion. 14eg, 1876. J. B. CYPEILLION CRISTIONOGOL,—Y mae pawb ag sydd yn meddu ar Ysbryd Crist o angenrhoidrwydd yn ddyngarwyr. Y dyngarwr mwyaf o bawb oedd Iesu. Efe a ddaeth i'r byd i geisio ac i gadw yr hyn a gollasid; aeth oddiamgylch gan wneud daioni i ddynion: efe a weddiodd dros ei elynion, a bu farw dros y tros- eddwyr. Fel gwir ddyngarwr, yr oedd lesu yn wrthwynebwr anghymodlawn i bob peth ag oedd yn niweidiol i gymeriad ac eneidiau dynion: o herwydd hyn, efe a ddynoethodd dwyll a rhagrith blaen- oriaid y genedl, y rhai a arweinient y y bobl ar gyfeiliorn, ac a gauent deyrnas neloedd yn ei herbyn. Galwai ef yn wastadol ar y bobl i ochelyd twyll ahud- oliaeth y gauddysgawdwyr. Frodjir anwyl, yn gymaint a'n bod ni yn proffesu Crist, ac yn aelodau yn ei eglwys, rhaid i ni ofalu ei efelychu,— rhaid i ni wneud pob peth a allom i waredu cin hnnain a'n cyd-ddynion rhag y dry gan sydd yn awr yn ffynu yn ein gwlad. Ofer yw ini dybied ein bod yn eiddo Crist, os ydym yn gallu byw yn ddiofal am eneidiau y bob] yn mhlith y rbai yr ydym yn preswylio. Y mae yn ddyledswydd arnom i wneud ein goreu i dynu ein cyd-ddynion o afael drwg, yn crystal a'n darbwyllo i garu rhinwedd a daioni. Onid yw yn ffaith alarus fod meddw- dod, cy'/edd'ach, a diota, yn uchel a chyff- redin yn ein gwlad ? On id oes lluoedd o wyr V vraL-edd, meibion a merched, yn ngaiaijl y drygau hyn ? Onid yw y duedd y!ol yn rhy t'ynych yn poeni yr eghvysi P Onid oes llawer yn cael eu diaelodi o herwydd meddwdod ? Ac ond yw yn wirionedd gofidus fod diota yn cael nodedd a cymhorth gan lawer o grefyddwyr? A wnawn ni oddef peth fel hyn ? A odtiefwn 111 i Grefydd y Ceidvrad gael y fath gam, He a fyddwn ni yn ddifraw nm gysur ac iachawdwr- iaeth dyftion ? GoildeiVch i ni gymhell eich sylw di- frifol at. yr agweddaiaras sydd ar bethau yn ein pllth. Y mae pechod yn uchel,- y mae y to presenol yn galon-galedy a llwyddiant rnasnach yn troi, iYaddau pell, yn fel ac nidyn fendith y mae yr eglwysi yn clra di iewyrch; ymae duwiolion yr oes mewn (ralar -y mae crefydd yn rhy ffurfiol, a'r weiriidogaeth yn cael ei rhwystro ya ei hamcan,—ond ymae meddwdod yn uchel B her-feiddiol! Yn llgwyneb y pethau hyn, y mae yn llawn brydini oil ddeffroi a diwygio. Da fyddai i ni ymostwng ger bron yr Arglwyad, a llef- ain o'r 11 wch,rCrngarha wrthym, 0 Dduw maddeu i ni ein camwedd, » phar adnewyddiad yn ein tir Bydded i ni weddio am ddiwygiad, ac ymdrechu am wellhacl buchedd yn mhob peth. Na fydded i ni oddef unrhyw ddrwg yn ein plith, ac na roddwn fantell drosto awr yn hwy. Carem yn fawr, frodyr anwyl, i chwi ddwys ystyried y pethau hyn :—1. Oni ddylai crefyddwyr gau eu tafarndai ar Dcfvdd yr Arglwydd, a gofalu na chai neb nn amser"feddwi o fewn eu hanedd- au ? Bydded iddynt gymeryd trwydi- cd ehwech diwrnod y cytle cyntaf, ac yna cant amddiffyn y gyfraith i gau eu cai ar y Dydd Sanctaidd. 2. Oni ddylai creffyddwyr ofalu peidio eistedd yn no hwroni v rhai sydd yn hoff o ddiodydd cryiion ? Pa fodd y gall neb sydd yn caru rhinwedd a duwioldeb oddef y sia: ad a'r digrifweh a.geir yn gyffredin yn mbULh yfwyr? A vw'n bosibl bod mewn agwedd meddwl addas ary Sabboth, wedi eistedd yn hwyr yn y dafarn ar nos Sadwrn ? Ac a yw'n bosibl i dafarn- wyr foddio Duwyn ei dy, a dychweiyd o hono i dynu diodydd meddwol i'r thai sytid yn prysuro i ddinystr ? 3: Onid peth gwrthun yw, fod gweinidogion. yr efengyl yn rhodio yn gyhoeddus i dafarn- dai? Onid yw eu hesiampl yn brofed- igaeth i aelodau a gwrandawyr ? Er y gallant hwy ddyfod allan yn sobr, dichon mai fel arall y bydd gyda rhai a'u dilyn- asant i mewn. Cynghora Paul nym i l ymgadw, nid ynunig rhag drygioni, ond "rhag pob rhith drygioni"—sef, pob ff ct, f o ddrygioni: 1 Thes. v. 22. Mae pd) crefyddwr dan vwymau i gadw ei him y n ddifrycheuiyd oddiwrth y byd." GanfodCr-istionogionyn blant ydydd, dysgwyiir iddynt rodio yn y goleuni, fel y by ddo iddynt gymdeithas a Christ a Duw. Canys digon yw i ni yr amser a aeth heibio o'r einioes i weithredu ewyllys y Cenedloedd, gan rodio mewn trythyiiweh, trachwantau, meddwdod, cyfeddacb, a diota a bydded i ni gofio y dywedir yn ben-dan*, "Na chaiff y rhai sydd vngwneuthu. y cyfryw bethau ftib-ddu teyrnas Dduw.Gal. v. 21 1 Pedr, iv. 3. Ynolaf, yr ydym yn cymhell holl weinidogion yr efengyl i ddynoethi yn fynych y niwed syddmewn anghymedrol- deb a diodydd meddwol. Bydded hefyd i'r drwg hwn gael ei wneud yn bwnc gweddi—gweddi 2r dros y meddwon, a'r rhai sydd ar y ffordd i feddwdod,- gweddier dros y tafarnwyr, a'r rhai sydd yn gwasanciethn yn y cyfryw leoedd,- ac yn mhob modd gwnawn ein goreu i acbub pob dyn yn mhob man. Dichon, wedi'r cyfan, y dywed ambell frawd, Ni allaf fi fod yn llwyrymwrth- odwr,-nid wyf yn credu yn y petb." Wrth y cyfryw ni a ddywedwn, Rhaid i ti fod yn dra gohlus-ie yn ofalus iawn, —canys, os gall neb ddweyd am danat, dy fod yn ddiotwr, neu'n haner meddw, dyna dy ddylanwad crefyddol ar ben. Gorcbymyna Crist i'w ganlynwyr fod yn oleuni yn y byd, ac yn halea y ddaear, -ond ni cheir y pethau hyn yn y diotwyr, ac ni fydd neb, yn ysbrydol, yn well o'u herwydd hwy! Frodyr anwyl, ystyriwch y pethau. a ddvwedwyd, a Dllw pob gras a fyddo gyda chwi oil. Amen. THOS. LEWIS, Risca. J. GRIFFITHS, Casteilnedd S. EVANS, Hebron. D. PHILLIPS, Abertawe. D. EVANS, Tre'rddol.

EISTEDDFOD LLWYNYPIA A BEIRNIAD Y CANU. MR. GOL. -Da oedd genyf weled ar y DARIAN wythnos neu ddwy yn oi, fyr- nodiad y beirniad ar ganiad y Rhangaing See our oars," yn Eisteddfod Llwyny- pia; ond buasai yn well genyf, pe gwel- swn nodiadau manylach o'i eiddo ar y gystadleuaeth. Cydnabyddir yn lied gyffredinol aliuoedd a medrusrwydd y ueirniad fel cerddor; a diau y byddai cael sylwaaau o'i eiddo ar y gystadleu- aeth anmherffaith y ^oyfeirir ati, yn addysg dda i'r cystadleuwyr ieuanc fit yn y gydymgais. Ond iddych- welyd at ganiad y Rba-nganig dan syhv. Hysbyswyd ar rageirlen yr Eisteddfod y byddai y dernyn y cyfeiriwyd ato i'w gann fel y ceir ef "Noveilo's Standard Glee Book." Yll ol y cor i hwnw, dylai y sill cyntaf, yn y nawfed ban, ar siU cyntaf yn y ddegfed gael eusemio gan y rnai a ganant y cyialaw yn d; oud eantorion Jerusalem, pan yncystadluyn yr Eisteddfod grybwyiledig a'u seinient; yn b Zeddj. Y menywod hefyd pan yn canu yr un banau a seinient A leddf, er mai A naturiol sydd yn y copi. Hefyd, pan y llithrai y tri I lais uchaf, yn y ddi- weddeb gyntaf, yn 01 i'r cywennod dechreaol; y rhai a ganeJlt yr uchlais, ni seiniasent yr A naturiol, na'r A leddf o gwbl, yn ol fel ei nodir ar y copi. Atolwg, ai rhagoriaeth ynddynt oedd hyn yna? Wedi hyny, pan y troent i ail ddechreu y dernyn, ni farweictdiasent y radd leiaf ar y seiniau, yn ol y nodau ar ddechreu banau y cyntaf a'r trydedd. Yn mhellach pan y canentv siii.au yon- der lone and 'a "Sweet" a'r ail a'r trydydd row" yn rhan ddiweddaf y gamg, es- geul-jsent yn holM y byrseiniau a nodir ar y sillau. crybwyiiedig. Pahanx y beiid eantorion Beihania am fyr seinio gormod o nodau yu. y rhan grybwyiledig; tra na ddywedid gair yn e;byu eantorion Jerusalem, am e^geuiuso byrseicio y nodau a farciwyd i'w seiuio feliy. Aw- grymwyd na bu i gantorion Jerusalem iawn seinio y gynyddsain na'r farweidd- sain sydd ar y "row" diweddaf yn y ganig. Ond yn hytrach llachymeradwyo cantorion Bethania, am iddynt eu seinio yn gywir, priodolid hyny i'w gwendid! Nid rhyfedd ydyw fod haner beirniadu yn y modd yna, yn peri i rywrai amheu cywirdeb amcan y beirniad a'r pwyligor; cadarnheir hyn yna i raddau helaeth gan raghysbysiadau y pwyligor. Ar rageirlen yr Eisteddfod, gwelir y bydaai i'r cor buddugol wasanaethu yn y gyngberdd. A gwelir yn mhellach ar rageirlen y gyngherdd mai Llwynypia Giee Party" a fyddai y cor hwnw. Y mae yn anhawdd dyfod i un penderfyn- iad ^arall, gan nad oes ar rageirlen y o-yngherdd un lie wedi ei adael,—nacun. crybwylliad am unrhyw beth gael ei ganu gau go/, ond a genid gany Llwynypia Giee Party." Felly y casgliad naturiol ydv -v_. nif.i y party crybwylledig oedd i fod yn fuadugol, pa mor rhagorolbynag y canai y rhai a ddeuent i gystadlu a hwynt. Cymaint a hyna y tro hwn. Wedi y ceir eglnrhad ar yr hyn a nod- wyd, efallai y nodir ychydig yn ych- waneg obethau cyffelyb a nodweddent ganiad y "Ffrwd." Hyd hyny gorphwsa, yr eiddoch yn barchus. SYLWIPYDD.

haf neu gauaf fyddo, a gorphwysaut ar dywydd oer a gwlyb, am fod hyny yn groes i natur eu cyfansoddiadau i rodio allan ar y fath dywydd. Y mae y gwenyn yn ddiwyd a threfnus iawn, a,'u cellnedd yn gywrain a chelfydd, y tuhwnt i amgyffred dyn felly ond pe buasai Gomer ap J apheth wedi ysgrifenu darluniad manwl o ddulliau a threin ei weryn efo weithio, a'r ysgrifen hono wedi ei throsglwyddo i ni yn y Gymraeg lan loew, cawsid fod mel-gelloedd Shon, Tanyrallt, yn y fiwyddyn 1876 o'r cyfnod Cristionogol yn gyffelyb o ran ffarf, ac yn cael eu gwneud i fyny o'r un cyfartaledd ac o'r un gwabanol ddefnyddiau a'r eiddo gwenyn ein hen dad Gomer, a hyny er yn fwy na phum' mil o flynyddan yn ol. Dim athrylith, dim llylelu, ond gwneuthur fel yna y maent, am nas ganant wneud yn wahanol. Y mae nyth y brogen yn Ngalltyr- odyn eleni yn gelfydd iawn, ond nid yn fwy felly nag eiddo y rhai a adeilacl- ent yn ngelltydd y dwyrain er ys rhwng pump a chwech mil o flynyddau yn ol. Y mae nyth y wenol dan fargod ty Mr. Gough yn 1875 mor debyg ag sydd bosibl i'r eiddo yr un a adeilad- wyd dan fargod ty Dduw yn amser Dafydd Frenin. Nid yw y fam wenol, hyd y gwyddom ni, na'r tad ychwaith, yn rhoddi gwersi i'w cywion er hyny, y mae gwenol- iaid y naill oes ar ol y Hall yn adeiladu cystal nythau, ond nid gwell, na'r eiddo eu hynafiaid. Beth yw doethineb a gwybodaeth oreu y reddf hon, neu pa beth ei gelwir ? Y mae yn wybodaeth rhy ryfedd i mi. Beth sydd yn cyfarwyddo pob ysguthan i wneud ei nyth o frigau coed, heb ynddi ond prin digon o geu- dod i gadw yrwyau rhag syrthio dros yr ymylsae yn cyfarwyddo y naill ddryw ar ol y llall am filoedd o genedlaethau i wneud ei nyth mor ddestlus, cryno, a chynes, ac hefyd a diws yn ei hochr. Beth sydd yn cyfarwyddo y Mn i barotoi ei nyth yn brydlon erbyn y bydd ei heisiau i fwrw ei hwyau ynddi, ac yn dysgu y gwryw a'r fenyw i eistedd bob yn ail, fel y dywedir, nes daw y cywion ? Yr un ydyw ag sydd yn dysgu i bob un chwilio am y fron, y llo a'r oen i ymofyu am y deth, yn oJf- arwyddo yr aderyn bychan i agor ei big er derbyn y pryfed a ddygir iddo gan ei rieni, yn peri i'r iar ymprydio ei hunan, a chwalu yr ymborth yn friw- sion man i'r cywion pan y byddont yn analluog i wneud drostynt eu hunain, ac fel y byddont hwy yn "cryfbau yii talu mwy o sylw i'w hangenion ei hun, a llai i'r eiddynt bwy, ac yn y diwedd yn eu curo mor ddidmgaredd, nes y maent yn gorfod ei gadael, a gwneud fel y gallont drostynt eu hunain. Ni fu y ceffyl erioed mewn ysgol ddaearol, ac ni fedda gwmpawd^ hyd y gwyddom ni; er hyny, daw adref yn ddyogel a'i bereheuog ar ei gefn dros bum' milldir o fynyddoedd dil wybr ar uoson bron mor dywyll a'r fagddu, pan na fydd gan y marchogwr fwy o amcan am gyfeiriad cartref na phe byddai y tu fewn i fuwch ddu. Ni fu y wenol yn derbyn gwersi mewn daearyddiaeth arwynebol. Nid yw yn debyg y gwyr fwy am y seren ogleddol nag tawyr y seren hono am dani hithau; er hyny, cymerwch go- lomen gyda chwi dan orchudd am bum' cant o Mdiroedd oddicartref, a hyny i'r cyfeiriad a fynoch, a gollyng- wch hi yn rhydd yno, ac nid hir y bydd yn ehedeg i fyny, gan gyfeirio ei phig at y lie y daeth o bono, ac ehedeg fel y saeth yn ol i'w hen gartref. Deddfau natnr, meddir, sydd yn rheoli y cwbl; ond pwy a wuaeth natur, ac a ffurfiodd ei ddeddfan anol- rheiniadwy? Ystalyfera. J. DAVIES.