Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
9 articles on this Page
YR WYTHNOS.
YR WYTHNOS. YMADAWTAD MOODY A SANKEY. Y MAE y ddau efengylydd American- aidd wedi terfynu seinio eu hydgyrn yn y wlad hon y tro hwn; ond ni therfyna effeithiau daionus eu hymweliad i dra- gywyddoldeb. Bydd miloedd lawer yn cofio am danynt gyda dedwyddwch yn y nefoedd byth. Anrhydeddwyd hwynt mewn modd arbenig a chydnabydd- iaeth eefnogol a bendithiol y nefoedd. Mvnodd Brenin Scion barch iddynt gan arglwyddi y wasg. Dangosodd had y sarff, byd y meiddient, nad oedd eu llywiawdwr satanaidd hwy yn eu cymeradwyo. Oni buasai i hyn gy- meryd lie buasai llawer yn barod i ambeu fod eu gweinidogaeth oDduw. Hynpd oedd gweled y Taranwr, -Tup Iter Printing Souse Square, sef y Times, yn rhoddi canmoliaeth mawr iddynt ar eu bymadawiad. Dywed fod hynodrwydd mawr yn atdyniadau eu gweinidogaeth, nid yn unig am fod tyrfaoedd yn eu dilyn, ond am fod mil- oedd lawer o'r un person au yn myned i'w gwrando o ddydd i ddydd yn ddi- stop. Cydnabydda nas gellir priodoli eu llwyddiant i gyffroad difeddwl teim- ladau, nac i ffugiaith, na ffurfiau o weithredu theatrical. Yn lie diystyru y symlrwydd oedd yn annhebyg i ddim yn ein gwlad ni, ystyriai y Times mai ein dyledswydd yw chwilio am y gallu oedd ganddynt hwy i ddylanwadu ar y Iluoedd a'u gwrandawent. Ystyria nad oes un gweinidog yn y deyrnas yn rhy nchel ei sefyllfa i wneud y fath ym- chwiliad. Tystia fod cwyn cyffredinol, fod yr eglwysydd a'r capelau yn weig- ion, yn enwedig o'r dosbarth gweithiol, ond mewn engreifftiau eithriadol. Y mae yn eitbaf eglur i dduwinydd- ion craffus fod gallu dylanwadol yr Efengylwyr Americanaidd, (1), yn y ffaith mai geirian Duw ac nid geiriau dyn oedd eu pregethau a chynwysiad eu canu. (2), Yn y ffaith eu bod yn gosod y pwys mwyaf ar sierhau presenoldeb Duw gyda hwynt, trwy weddio taer parhaus, a bod Duw yn bresenol gyda hwynt mewn atebiad i'w gweddiau. (3), Yn y ffaith eu bod yn pregethu Croes Crist, yn ei aberth a'i iawn, fel yr unig Geidwad i bechaduriaid. Gwnaent hyn, nid yn achlysurol, ond cadwent at hwn, fel eu hunig bwnc. Crist personol, byw, yn llawn o gariad, gallu, a baeddiant, fel Cyfryngwr, oedd nwchaf bob dydd yn eu hanerchion a'u caniadau. Yn hyn yr oeddynt yn dilyn esiampl yr apostolion yn oes y gwyrth- iau mawrion. (4), Yn y ffaith fod eu cenadwri yn fywyd. profiadol yn eu heneidiau eu hunain. Nid cynyg nwyddau ar ba rai ni roddent werth eu hunain yr oeddynt hwy. Yr oedd yn amlwg i bawb fod yr efengyl ac ysbryd Crist i achub y byd wedi eu llwyr feddianu. Nid oedd ganddynt allu corfforol, nac eneidiol, na moment o amser at ddim ond at eu gwaith mawr o ddwyn y byd i ddyogelwch tragy- wyddol yn Nghrist. (5), Yn y ffaith eu bod yn gwbl ansectaidd. Yr oedd mater uchel eu gweinidogaeth, yn nghyd a'i hamcan, yn eu codi uwchlaw holl ffiniau sectau y byd. Fel hyny ni thramgwyddasant ragfarnau sectyddol. Enillasant barch a chydweithrediad y sectau efengylaidd. Canmolwyd hwynt gan y rhai hyn yn mhob cylch, nes y daeth pob dosbarth o ddynion yn awyddus i'w gwrandaw. (6), Yn y ffaith eu bod wedi gwrthod gwobrau arianol am eu llafur. Y mae poblog- rwydd Garibaldi, trwy holl Ewrop, i'w briodoli mewn rhan fawr i'w wrtbodiad parhaus ef o wobrau arianol am ei ym- drechion gwladgarol-bron digymhar, yn y dyddiau hyn. Nid oes dim yn lleihau parch calonau gwrandawyr yn gynt at weinidogion yr efengyl, na'u syched amlwg at gyflogau tywysogaidd, a sefyllfaoedd uchel yn y byd, cyfartal a dynion eyfoetbog. Cauir calonau y gwrandawyr at yr hyn a ddywedant, pe baent yn "llefaru a thafodau dynion ac angylion." (7), Yn y ifaith eu bod wedi cadw eu llafur yn nghanol poblogaeth- au lluosog, lie y gallent sicrhau gwran- dawyr. Ceisiwyd ganddynt fyned i lawer man, ond gwrthodasant ddos- barthu eu hymdrechion rhwng lleoedd bychain—bychain mewu ystyr gyd- marol. (8), Yn y ffaith eu bod yn gweithredu gyda phenderfyniad di-ilclio yn ol eu cynlluniau eu hunain. Pe buasent wedi gwrando ar gynghorion miloedd o gynllunwyr gwahanol, neu wedi ceisio llunio eu gweithrediadau yn ol y feirniadaeth a fa arnynt mewn gwahanol gyhoeddiadau, ni buasent wedi llwyddo mewn dim. Yr oedd eu penderfynolrwydd i wneud yn ol y ddoethineb :oedd ynddynt, yn peri i bawb adael iddynt gael eu ffordd, yn cnwedig pan. y gwelsant fod y ffordd hono yn llwyddo. Gallesid enwi llawer o bethau eraill a'u hynodent hwy, o herwydd paraiy buontynllwyddianus. Ond tebygem mai yn y pethau uchod, gan mwyaf, yr oedd dirgelwch eu llwyddiant. Gobeithiwn nad yw eu llafur ond yn ei ddechreuad, ac y rhydd Pen Mawr yr eglwys hir oes a nerth iddynt i fod yn ddefnyddiol yn ei deyrnas cf. Byddai yn llawenydd gan filoedd eu gweled eto yn y wlad lion, i efengyleiddio ei thri- golion drwyddi oil. Bydded felly.
* SEFYLLFA MASNACII GLO A…
SEFYLLFA MASNACII GLO A HAIARN. (Allan o'r DAILY NEWS, Llundain.) GOIIPHEXAF 17, Birmingham. Y mae ychydig o welliantau wedi cymeryd lie yn y ceisiadau am nwyddau haiarn. Y mae archebion da (5 Rwsia am offer hwsmonaeth, gan fod y wlad hono yn un neillduol am gynyrchiant yd. Y mae mwy o archebion o Spain am arfau rhyfel, peirianau, ac offer haiarn o wa- hanol fathau nag a ellid feddwl. Y mae mwy o ymddiried mewn tai mas- nachol y rhai y tybid eu bod yn sigl- edig. Middlesdorough. Nid oes fawr o gyf- newidiad yn mywiogrwydd y farchnad nac yn mhrisoedd nwyddau. Nid oes ond ychydig o archebion tramor na chartrefol. Casnewydd-ar-Wysg. Y mae meistri gweithfeydd haiarn yn cynyg eu nwydd- au mor isel ag y gallont, ond eto y mae y fasnach yn farwaidd. Gan fod rheil- ffyrdd newyddiou i gael eu gwneud yn Rwsia, dysgwylir ychydig o archebion yn ystod y tri mis nesaf. Nid oes fawr ddysgwyliad am rai o fanau eraill. Nid yw masnach forol yma prin yn un rhan o chwech yr hyn yw mewn amser o lwyddiant. Eto y mae masnach glo yn well na'r llynedd. Nifer y tynelli o lo a gymerwyd allan o'r porthladdoedd canlvnolam fls Mehefin diweddaf oedd- ynt fel y canlyn Caerdydd, 270,343. Meh. y fl. ddiweddaf, 172,082 Cusnevvydd, 28,873. Eto eto 23,789 Abertawe, 55,041. Eto eto 47,163 Llanelli, 7,859. Eto eto 10,620 Ymddengys fel hyn fod peth cynydd yn nifer y tynelli o lo a werthwyd mewn cydmariaeth i'r flwyddyn ddiweddaf, yn mis Mehefin. Y mae cwmni Richards wedi rhanu 10 y cant i'r shareholders am yr haner blwyddyn diweddaf. Rhaid fod eu masnach hwy yn lied dda. Aeth masnach glo yn isel yr wythnos ddi- weddaf, ond y mae lie i feddwl, wrth y ffigyrau uchod, fod gohebydd y Daily 9. News am osod lliw mwy nesaidd ar amgylchiadau nag sydd arnynt mewn 11-1 gwirionedd. Galiem feddwl nad ych- ydig o beth yw fod cludiad glo o borth- ladd Caerdydd i wledydd tramor bron gymaint arallyn mis Mehefin diweddaf ag oedd yn Mis Mehefin y flwyddyn o'r blaen; ac yn fwy oddeutu 5,000 o dynelli o'r un porthladd y mis hwnw i borthladdoedd cartrefol nag y llynedd. Diau fod yr amseroedd yn ddigon marwaidd mewn masnach, ond y mae perygl fod rhyw amcan anghyfiawn i osod pethau allan yn fwy pruddglwyfus nag y maent. Gorphenaf 20, Middlesborough. Y mae prisoedd yr haiarn am y tair wyth- nos diweddaf wedi dyfod i lawr yn ol swllt y dynell yn yr wythnos, tri swllt o'r dechreu. Ac eto y mae yr archeb- ion yn brin. Y mae ansicrwydd ewes- tiwn y gyflog yn cadw y farchnad yn lHat. Ond dywed y Daily News, Gor- phenaf 21, fod gweithwyr mewn gweithfeydd haiarn Gogledd Lloegr wedi cytuno i dderbyn 9s. y dynell am eu gwaith hyd ddiwedd y flwyddyn, heb fyned i gyflafareddiad. Ond nid yw pawb o'r gweithwyr wedi ymuno yn y cytundeb hwn. Y mae rhai wedi myned allan ar strike. Y mae Mr. Mundella yn ystyried strike yn sefyllfa bresenol masnach yn wallgofrwydd hunanddinystriol. Y mae efe yn un o'r cyflafareddwyr dewisedig. Ystyria efe y strike yn sarhad at Fwrdd y Cyf- lafareddiad, ac yn anftyddlondeb tuag ato. Dywed efe mai yn nechreu amser tywyll ar amgylchiadau yr ydym yn awr, ac mai mautais gweithwyr yw ymostwng i benderfyniadau pwyllog rheswm mewn Bwrdd Cyflafareddol. o
CYFARFOD CYNEYCHIOLWYR DOSBARTH…
CYFARFOD CYNEYCHIOLWYR DOSBARTH ABERDAR. Nos Fa wrth, yr 20fed cyfisol, yn y Bute Arms, Aberdar, eyfarfu cynrychiolwyr y dosbarth uchod i ymdrin a gwahanol fateiion perfchyiiol i'r glowyr. Wedi ethol D. Morgan, Mountain Ash, i lywyddu, ac iddo ynteu dynu portread o'n hagwedd fel glowyr mewn araeth rymus, pasiwyd y penderfyniad- au canlynol: 1. Ar ol cael dealldwriaeth drylwyr o amgylchiadau y peirianwyr hyny sydd yn dyoddef am eu gwroldeb yn adeg y strike ddiweddaf, « Ein bod fel glowyr yn eu hystyried yn wrthddrych- an teilwng o gynorthwy." Erfynir yn garedig ar holl beirianwyr dyffryn Aberdar i wneud ymdrech ganmoladwy WY gyda ni ac ereill at y cynorthwy hwn. 2. "Fod y cais uchod i'w osod yn y DARIAN a'r Western JSIail, er mantais i'r brodyr Seisnig fel y Cymry i gyd- gynorthwyo cyn gynted ag y gallont." 3. "Mai Mr. Williams, Bute Arms, Aberdar, sydd i weithredu fel trysorydd a derbyn tanysgrifiadau, a rhoddi dang- oseg am bob axian i bob person ar eu derbyniad." 4. "Fod 3c. i dalu ar bob gweithiwr, gan nad pa alwedigaeth a ddilyna, os y bydd yn dal cyswllt a gwaith glo, er gwneud i fyny dreuliau y naw dyn fu yn Nghaerdydd yn cyfarfod y meistri ar adeg y strike, yn nghyda man dreul- iau ereill, a'r peirianwyr." (Y mae rhai wedi dechreu gyda'u casgliadau, ac ereill yn bwriadu gwneud yn fuan. Hyderir nad aiff y cais hwn yn ofer a disylw, gan fod rhai o'r peir- ianwyr a theuluoedd trymion, yn cy- nwys pedwar a phump o blant, ac heb weithio er ys wyth mis.) 5. "Fod y cyfarfod hwn yn taer erfyn ar bob glowr i beidio dysgu neb o'r newydd i dori glo." (Yr ydym yn argyhoeddedig bellach mai prinder gweithwyr a gwyd ein eyf- logau.) 6. "Fod y cyfarfod hwn i'w gynal yn fisol o hyn allan." Cynelir y cyfarfod nesaf yn y Bute Arms, nos Fawrth, Awst Sydd, 1875. pryd y dysgwylir un o bob gwaith i fod vn bresenol. 01 DAVID WILLIAMS. :—t
ALLFORIAD BLYNYDDOL GLO.
ALLFORIAD BLYNYDDOL GLO. Y MAE yr Adroddiad Seneddol Blyn- yddol, o barthed allforiad glo, bob amser yn arddangos Newcastle fel y lie yr allforir fwyaf o'r nwydd defnyddiol hwn o hono yn y Deyrnas Gyfunol, eto y mae masnach Caerdydd yn dyfod yn lied agos ato. Yn y flwyddyn 1874, y cyfanswm o lo, cinders, a patent fuel a allforiwyd o Newcastle, oedd 3,283, 81G o dynelli; o bob rhaii o North- umberland a Durham, 5,852,812 o dynelli. 0 Caerdydd yn yr un eyfnod, 3,011,765 o dynelli, ac o holl borth- laddoedd Cymru, 4,292,422 o dynelli. Yr allforion o bob rhan o'r Deyrnas Gyfunol, a gyrhaeddodd y swm dirfawr o 13,927,205.
4 MERTHYR-MARWOLAETH MR W.…
4 MERTHYR-MARWOLAETH MR W. GOULD. Bu yr hen gymeriad enwog hwn (yn Merthyr) farw dydd Sul diweddaf. De- chreuodd ei fywyd yn was bach yn Nghastell Cyfarthfa; ond wedi hyny bu am flynyddau yn budler yn y gwaith. Yr adeg y derbynid cyflogau da, yn hytrach na gwario ei arian am yr hyn nid oedd fara; cyniliai ef ei arian, a buan y dechreuodd fasnachu. Yr oedd yn enwog fel rhyddfrydwr a chefnogwr erthyglau y charter. Yr oedd hefyd yn siaradwr cyhocddus dy- lanwadol, a bu farw yn ddyn cyfrifol yn ei gymydogaeth, yn aelod o Fwrdd y Gwarcheidwaid. ac hefyd o Fwrdd lechyd Merthyr.
CATS AR RAN GWEITHWYRI TANDDAEAROL…
CATS AR RAN GWEITHWYR TANDDAEAROL WARWICK. Y MAE Mri. Crawford a Moulson, ys- grifenydd a thrysorydd Mwnwyr y National Union, newydd gyhoeddi cylchlythyr cyfeiriedig at holl boblog- aeth mwnawl Cymru, Lloegr, ac Ys- gotland, yn gofyn yn daer am gynorth- wy i'r dynion hyn. Dywedant y dylai nefoedd a daear gael eu symud er eu cynorthwyo yn briodol. Nad oes y fath ormes wedi ymddangos er ys 50 mlynedd, a bod cynorthwyo dynion yn ymladd dros yr egwyddor o wybod paham y mae cyflogau yn cael eu gos- twng, yn gareg sylfaen i'r undeb cen- hedlaethol sydd newydd ei sefydlu. -0
GORUCHWYLIWR I DDOSBARTH ABERDAR.
GORUCHWYLIWR I DDOS- BARTH ABERDAR. Y WAE yn hysbys bellach i'r holl un- debwyr fod y pwnc hwn o flaen ystyr- iaeth ein cyfrinfaoedd, a'r person i'w ethol yn y Cyfarfod Chwarterol, dydd Llun, y laf o Awst, yn y Griffin Inn, Aberaman. Nis gallwn, os caniateir, lai nag awgrymu ychydig bethau ag ydynt, i'm tyb i, yn anhebgorion gor- uchwyliwr da a llwyddianus. 1. Ei fod yn Undebwr egwyddorol a thrwyadl; nid yn financial member a feddyliwyf, oherwydd ceir digon o'r rhai hyny, ond un a fyddo yn teimlo dros egwyddorion Undeb nes eu pre- gethu a'u hamddiffyn mewn amser ac allan o amser. Yn hyn, yr ydym yn teimlo fod ein diweddar oruchwyliwr yn ddiffygiol, tra yr oedd ynddo gy- mhwysderau ereill da at y swydd. Dywedwn mewn modd difloesgni, tra yn derbyn cyflog am waith, na ddylai y cyfryw mewn efiaith wadu yr eg- wyddorion dros y rhai y mae yn cy- meryd arno fod yn oruchwyliwr. Ni ddylai chwaith, tra yn pleidio Undeb, adael y cyfryw fyned i ddinystr heb godi yr alarm ar unwaith ei fod mewn perygl. Dylai y goruchwyliwr fod yn ddyn o ymgysegriad i'w swydd, ac yn fyw i holl interests y dosbarth y mae yn eu cynrychioli, ac yn barotach i eg- wyddori a dysgu y miloedd nadydynt yn Undebwyr egwyddorol na'u diystyru. Dalai y goruchwyliwr fod yn ddyn o farn a chraffder, a chawsom hyn i radd- au helaeth yn Mr. H. Thomas. Y mae yn sicr y gellir ei gael i'r un graddau, ac efallai yn helaethach, mewn ereill, er ein bod yn teimlo diffyg neillduol o hyn y dyddiau hyn. Y mae rhai dynion yn ein plith yn cymeryd eu rheoleiddio gan eu teimlad, ac nid gan farn addfed a phwyllog. Os ydym am i'n achos lwyddo, y mae yn rhaid rhoddi mwy o le i deilyngdod nag i uchelgais. Gresyn na fyddai ynom oil ddigon o hunanadnabyddiaeth i adnabod ein lleoedd yn y gymdeithas yr ydym yn berthyn iddi. Dylai fod yn ddyn sobr, ac o'n rhan ein hunain yn lwyr-ymwrthodwr. Dy- wed yr yfwyr eu hunain, luaws o honynt beth bynag, y dylai ein Hagent fod yn ddirwestwr, o herwydd fod y profedigaethau yn gryfion, a'r cnawd yn wan. Mae yn swydd o ymddiried, ac o ganlyniad dylai fod ei ben a'i galon yn glir, yn hytrach na bod o dan ddylanwad Syr John, yn dadguddio dirgel bethau yr undeb. Gofalwn am ethol dyn o feddwl sef- ydlog a phenderfynol, ac yn un galluog i lywodraethu ei nwydau yn ngwyneb profedigaethau. Os ydym am ddyrchafu ein hundeb eto, ymdrechwn ddhvygio pob gwall sydd wedi cymeryd lie, a gwyddom erbyn hyn mai y prif ysgog- ydd ydyw y goruchwyliwr. Pwy, ynte, a etholwn? Yn hytrach nag i neb feddwl ein bod yn bleidiwr person, ymataliaf rhag enwi neb, ond y mae yn sicr fod dau o bersonau tra chymwys yn cael eu henwi yn ddyddiol. Byddwn ddoethion, ac na fydded i neb o honom adnabod neb yn ol y cnawd yn y drafodaeth bresenol. UK o HONOCH.
I"SKETCHES ABOUT WALES," by…
"SKETCHES ABOUT WALES," by OWEN: OF WALES. MEWN congl arall, gwelir cynwysiad y llyfryn dyddorol hwn. Yr ydym yn dweyd dyddorol am ei fod felly. Mae ei ddesgrifiad o garwriaeth a phriodas Owen Tudur a Chatherine, gweddw Harri v.. brenin Lloegr, yn wir ddorus. Mae'r desgrifiad a rydd o'r "Cor Mawr," yn ei ymdaith fuddugoliaethus yn mhrif ddinas y byd, yn ganmoladwy iawn. Oaffacliad i'r genedl yw cael crynodeb o enwau ei byddin fechan o 500, y rhai a orchfygasant y byd dan ganu. Mae y llechres hon oh* enwau yn werth swllt i unrhyw Gymro. Rhydd yr awdwr ddesgrifiad bywiog hefyd o'r fan lie gorwedc1 gweddillion, "Llewelyn ein Llyw olaf." Credwn y gallai gael gwell gair na helm am lyw wrth gyfieithu y llinell uchod. Buasai rider neu president yn gosod y meddwl allan yn well. Er hyny, y mae'r darn hwn yn cael ei nodweddu a theimlad brwd cenedlaethol drwyddo ac fel yr awgryma yr awdwr, gweddus ynom fel cenedl fyddai gosod colofn hardd ar fedd ein Llewelyn. Mae'r portread a rydd yr awdwr o Iolo Morganwg a'i orweddle yn un cryno a naturiol hefyd. Gobeithio y caiffOwen of Wales gefnog- aeth ei genedl yn ei anturiaeth yn cy- lioeddi ei Ddarluniau.
[No title]
DYWED hysbysiad o St. Petersburg fod tanau mawrion coedwigawl o gwmpas, a bod y dinystr yn cvnyddu. Y mae corff bach gen anffodus a foddodd yn Nvffryn Ogmor yn ystod y llifogydd diweddaf, wedi ei gael yn agos i enau yr afon Ogmor. Pywedir mewn brys-hysbysiad o Berlin, fod cynllwyniad am fywyd Ty- wysog Coron Germany wedi ei ddad- guddio. Y prif gynllwynydd ydyw Count Drembeck, yr hwn, yn nghyd a'i fam a'i wasanaethwyr, sydd wedi j cael eu cymeryd y fyny.