Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
16 articles on this Page
PWYLLGOR CYNORTHWYOL TRECYNON.
PWYLLGOR CYNORTHWYOL TRECYNON. FON:BDDlGlON,- Yr ydym M Pwyllgor yn y teimlo yn ddiolcbgar i chwi am eich parodrwydd i gyboeddi y ddau. hysbysiad blaenorol, a chyda Maw yn dymuno ftrnoch i gyhoeddi y daflen gan- Iynolo weithradiadau y pwyllgor o'r dechreu i'r diwedd, er ei bod yn faith iawn end gobeithiwn y gwnowch hyn ar ein cais, oherwydd yr ydym am roddi cyfrif cywir i'r cyhoedd, ac yn neillduol i'r tanysgrifwyr, pa rai sydd wedi bod yn flydd- 1awn.i gyfranu, a hyny mewn modd serchog iawn bob amser ac yr ydym hefyd yn diolcb yn fawr i fasnachwyr a phawb ereill am eu eyfraniadau yn y cyfwng presenol i gynorthwyo rhai mewn angen. Yr ydym yn cyhoeddi enwau tanyfigrif- wyr, yn nghyda'r swm y mae pob un yn bersonol wedi ei gyfranu, o swllt ac uchod, yn ystod y pedwar mis diweddaf. Yr ydym wedi bod yn casglu wyth waith unwaith bob pythefnos ac wedi talu allan yn wvthnosol.
DOSBARTH TRECYNON.
DOSBARTH TRECYNON. John WiHiamct, London Warehouse, 4p.; Rev. D. J. Jenkin, 3p.; John Morris, kmeddwr, Ip. 15s. Lewis Griffith, Earl of Windsor, Ip. 2s. 6c.; Ri- chard Llewelyn, oigyad, 2p.; Mrs. Watkins, Royal Exchange, 178. 6c.; J. W. Jones, grocer, lp. 17s. 6c.; D. Lewis, cigydd, 10s.; Charles Morris, Bridgend, 19s.; D.John, crydd, ISs. 6c.; D. H. Lewis, grocer, )7s.; William Curtis, tp.; H. Howells, Llwyncelyn, 19s. 6c.; D. Harries, Carpenters Arms, I p. 2s. 6c.; William Charles, grocer, 18s.; Thomas Harries, ysgolfeistr, 8s. 6c.; Henry Lewis, draper, 7s.; G. George, draper, 12s.; Mrs. Jones, Full Moon, 8s. 6c William Davies, Plymouth, 4s. 3c.; John Proseer, 6s.; WilH-un Buckle, 8s.; W. Griffiths, crydd, 4s.; Henry Ma- thews, draper, 5s.; Parch. W. Harries, 4s.; J. Lewis, Co-operative, 12s.; John Jones, ditto; 4s.; David Williams, eto, 3s.; William Evans, eto, Is.; John Morgan, Clive Place, 14s. 6c.; T. Hughes, Globe, 2s.; Henry Phelps, Stag, 7s.j D. Evans, ironmonger, 4s.; B. Lewis, cigydd, os.; Thomas Rees, Harriet-street, Is.; William Thomas, Mill- street, 2s.; John Evans, grocer, 15s. 6c.; David Davies, saer, 2s.; William Humphreys, Cemetery Row, 3s. 6c.; Thomas Edmunds, eto, 5s.: Thomas Powell, 9s.; Thomas Jones, Is John Williams, raeddyg, 6s. 6c.; Thomas Williams. Is.; D, R. Evans, Is.; David Jones, grocer, 2s.; Thomas Davies, gof, 3s.; Morgan Davies, 4s.; 0. Harries, 7s- 6c.; John Roberts, mason, 4s. 6c.; J. Wigley, Croesdy, 6s. 6c.; Levi Phillips, Cross Inn, lis.; Evan Rees, Wyndham, 15s Thomas Lewis, Welsh Harp, 2s.; John James, crydd, 3s.; John James, eto, 3s.; John Rees, eto, 3s.; T. Bouldin, Star & Carter, 7s.; Isaac Davies, crydd, 2p.; W. Hogg, ysgolfeistr, lis.; Miss Evans, ysgolfeistres, 2s. 6c.; D. J. Jones, draper, Ip. 17s. 6c.; Parch. William Edwards, 2p.; L. Jones, grocer, Ip.7s.6c.; William Davies, green grocer, 10s.; J. Thoma-, teiliwr, 7s.; Thomas Edwards, grocer, 17s. Ole.; 2 Edward Lloyd, crydd, 8s.; Mrs. Evans, grocer, 6s.; Mrs. Davies, Bell Court, 3s.; E. Humphrey?, '7s.; D. L. Edmunds, 8s.; Mrs. Williams, Bell, 15s. 6c.; Mrs. Jenkins, Bell, Is.; W. Thomas, chemist, 2p.; William Pugh, draper, lp.; Mrs. Morgan, Royal Oak, 5s.; Mrs. Thomas, Royal Oak, Is.; Thomas Benjamin, 3s. 6c.; Thomas Benjhmin, 3s.; Thomas Jones, Corner House, 7s.; D. J. Thomas, Llewelyn-street, 10s,; J. Jones, Gulden Lion, 7s. 6c.; Cyfaill, 4s. 9c.; R. Powell, cigydd, I Is.; David Thomas, 2s.6c.; J. Rowlands, 2s.. 6c.; Levi Thomas, saer, 3s. 6c.; David Jones, 2s. 6c.; Charles Pritchard, barber, 2s. 6c.; Dan- iel Hopkins, 2s. 6c.; Thomas J. Morgans, 3s.; Richard Wigley, Mount Pleasant, 2s.; John Thomas, 2s.; David John, 2s W. Williams, 2s.; Thomas Roberts, 2s.; Owen Phillips, 2s.; Ben- jamin Evans, 2s.; W. Morgans, Is. 6c.; Misses James, lB. 5c.; Evan Jones, Is.; Miss Davies, Is.; Daniel Griffiths, Is.; William James, Is.; Thos. James, Is.; John Jones, Is.; Roger Powell, Is.; Parch. — Davies, Llwydcoed, Is.; David Davies, Is.; William Thomas, Is.; David Davies, Is.; .John Jamesj Is.; Thomas Reynolds, Is.; John Phillips, Is.; Richard Wigley, Is.; D. Luke, Is., D. Thomas, is.; D. Howell, farmer, Is.; John Griffiths, Is.; Thomas Williams, Is.; J. Woods, Is.; Jenkin Williams, Is.; Cyfaill, Is.; Thomas Vaughan, Is.; Mr. Bright, 2s.; G. J. Thomas, Is.; Mrs. A. Morgans, Post Office, Is John Scourfield, eto, Is.; Edward Thomas, NVw Inn, Is. 3o.; John Reefy Marg«ret-8treet, 5s.; Tho- mas Walters, meddyg, 9s.; H. Powell, 4s.; jaan symiau, lp. 12. 3c. Cyfanewm, £ 57 5s. 11J-6.
DOSBARTH T GADLYS.
DOSBARTH T GADLYS. Rhys Etna Jones, 7p. 1711; 6c.; John Jones; Wayne's Arms', lp. 6a.; J. Price, White Lion, lp. 8s. 6c.; R. Price, King's Head, lp. 4s. *6c.; .J. Price, grocer, Ip W. Morgans, grocer, lp.2s. Parch. R. Evans, Bethel, 10s.; D. Howell, grocier 10s.; J; Thomas, cigydd, 7».j Miss E. Phillips, confectioner, 4a.; B. Phillips, cabinet maker, 2s. 9c.; D. W. Williams, chemist, 2s. 9c.; Gv Davies, crydd, 2s. 6c.; E. Phillips, grocer, 4s.; J. Watkins, Glandover, 5s.; Cyfaill, Is.; Jenkin Sees, Ysw.j 10s.; Cyfaill, 10s.; E. Evans, Is!; E. Evans, cashier, 2s. 6c.; Cyfaill, 5s.; Parch. D. Davies, 5s.; John Pugh, 2s. 6c.; Mrs. Jenkins, Mackwortb, 2s. 6«.; Mrs. Edwards, 2s. 6c.; Cyf- aill, 2s.j Mrs. Phillips, Is.; Mrs. Evans, Is.; David Jones, grocer, 1$.; man symiau, 2s. 6e. Cyfanswm, JBIS 16s. Oc.
DOSBABTH ROBERTS TOW
DOSBABTH ROBERTS TOW Thomas Wigtey, grocer, 16s. 6c.; Phillip Har- rison, 16s.; D. R. Thomas, grocer, 38.; Henry Davies, 8s.; Rees Harries, 2s.; Mrs. Jenkins, 3s.; John Lewis, Is. 6c.; Richard James, Is. 6c E. Williams, Is.; David Samuel, Is.; Robert Evans, Is.; Evan Howells, Great Western, 2s.; John Williams, Is.; Thomas Morgans, Is.; James Davies, 1B.; Henry Davies, Is.; Thomas, Is.; Mr. England, 1B.; John Jones, le. E. Hum- phreys, Is.; John. Thomas, 2s.; man symiau, 7s. 7c. Cyfanswm, £ 3 13s. lc.
.DOSBARTH LLWYDCOED.
DOSBARTH LLWYDCOED. D. Rowlands, Red Cow, 2s. 6c.; Dosbartb Llwydcoed, 2p. Cyfanswm, £ 2. 2s. 6c.
DOSBARTH CWMDAR.
DOSBARTH CWMDAR. Parch. D. Griffiths, 10s.; Parch. J. Evans,' 7s. 6c.; William Davies, lis.; J. T. Evans, ys- golteistr, 4s.; B. Evans, Colliers Arms. 2s. 6c.; J. Jones, grocer, 2s. 6c.; R. Jones, sinker, 5s.; T.Thomas, James-st, 2s.6c.W. E. Phillips, Is Cyfaill, 5B.] Cyfaill, Is.; Mrs. Davies, 2s.; W. Evans, Co-operative, Is.; Job Morris, Ton, 2s. Llewelyn Jones, 5a. Cyfanswm, C3 2s.
.DERBYNIADAU.
DERBYNIADAU. Mewn llaw oddiar strike 1873, 2p. 15s. 4c.; derbyniwyd 1 eleni, 84p. 19s. 6Jc. Cyfanswm, 187 14s. 10|c.
TALIADAU.
TALIADAU. Dosbarth Trecynon, 33p. 9s. 61c.; eto Gadlys, 8p. 12s.; eto Robertstown, 35p. 7s. 6c.; eto Llwydcoed, 3p. 19s.; eto Cwmdar, 3p. 7s.; eto Penywaen, 18s.; i Sarah Williams, am ofalu am dan ac am y glo, 18s.; cydnibyddiaeth i ber- chenogion y DARIAN am eu parodrwydd i gy- hoeddi yr oil o'r Tanysgrifiadau, lp.; man dreul- iau ereill, 3s. 10c. Cyfajiswm, X87 14s. lOJc, C- z D-ros y Pwyllgor, MORGAN DAVIES. no) • '7')J,;f;;J >1 v
Advertising
GOHIRIAD EISTEDDFOD IFORAIDD; ABERDAR. MEWS pwyllgor cyffredinol a gynaliwyd yn Oalvaria Hall, y 31ain cyufisol, pen- derfynwycl GOHIRIO dydd cynaliad yr Eisteddfod. Bydd i'r Pwyllgor benodi yr adeg, yn nghyda thestynau ychwanegol,' &c., mor fuan ag y terfynir yr anghyd- welediad presenol. Hyderir na thram- gwyddir neb o herwydd yr angenrheid- rwydd hwn. D.S.—Ma,e adeg derbyniad y Cyfan- soddiadau wedi ei ohirio hyd hysbysiad pellach. Ar ran y Pwyllgor, D. R. LEWIS, Ysg., 0 19J 33, Wind-street, AU;rdare. YSOOLDTI N¥WYDDION DOWLAIS. DALIER SYLW! DALIER SYLW!! BYDD i'r EISTEDDFOD ohiriedig uchod i gymeryd lie nos SADWRN, Gorphenaf 17eg, 1875, prydy gwobrwyir yr ymgeiswyr buddugol mewn cyfan- soddi, dadganu, ac adrodd, yn ol y pro- gramme cyhoeddedig. Y cyfaneoddiadau i fod yn llaw y beirn- iaid Gorplienaf y 3ydd, a'r Nugenwa-u ar y 10fed i'r ysgrifenydd. LODWICK DAVIES. BWRDD Y GOLYGYDD. LLANILLTYD FAEDIIEE.—Y mae eich nod- iadau yn rhy bersonol. GUTO LAN GATWG, SCIWEN.-Ein barn ni ydyw, mai gwell trefnu rhyw bethau iselwael fel hyn sydd yn cymeryd lie yn ein plith mor ddystaw ag y byddo modd. Ni fyddant o un budd cymdeithasol na phersonol. Pob gohebiaethau ac ysgnfau i'r DARIAN. i'w cyfeirio Editor of TARIAN Y GWEITHIWR, Aberdare." ^ob archebion a thaliadau i'w hanfon i Mills, Lynch, a Davies, "Tarian y Gweithiwr" Office, Aberdare.
FFRWYTHLONDEB GWAITH.
FFRWYTHLONDEB GWAITH. Y MAE llonaid gwlad o bob! yn cael eu hargyhoeddi fod cyfoethyn. sylfaenedig ar ymdrechion gweithwyr, unwaith y gwelont ganlyniadau truenus atalfa tri- ugain mil o weithwyr oddiwrth eu gwaith. Gwelant nad yw cyfoeth a' llwyddiant yn ymddibynn cymaint ar ddigonedd o gyfalaf-o ddefnyddiau, megys glo, a mwn haiarn; riac ar reil- flfyrdd, docks, a phob math o gyfleus- derau masnach ar for a thir-ag y mae ar waith dwylaw y gweithiwr. Ei waith ef sydd yn rlioddi gwertli ar lonaid mynydd o lo a haiarn, am mai efe. yn ♦ei waith, a all eu troi i ateb aneiryf amcanion cymdeithas. Efe sydd. yn rheoli ffynonell ffrwd elw yr hon a leda dros y wlad mewn myrdd o ffurfiau. Ei waith ef yw y reservoir o-ba un y mae cymdeitbas yn cael cyfiawnder o bob peth a gynyrcha Iwyddiaut. Bydd y pibellau a drosglwyddant firwyth eu ymdrech ef i bob ty, yn weigion, os rhydd efe heibio ei gaib a'i raw. Pan, edrych cymdeithas ar filoedd o weith- wyr yn segur, ystyria pob dosbarth o ddynion fod moddion eu cynhaliaeth w yn gwywo Tw gwreiddiau. Fod prudd- dereu gwynebau fel pebyddaiybyd bron ar ben, Edrychir ar waith y gweithiwr fel calon corff masnach gwlad. Pan y peidia y galon hon a churo, trenga masnach, a chyda y tren giant hwn trenga llwyddiant yn mhob peth materol. Aiff yn nos ar ragolygon am fwyd a dillad, a chyfyd, i olwg dychymyg ofnus, farch du newyn a noethni. Nid yw pob gwaith yn gynyrchiol fel gwaith y rhai a lafariant i ddwyn glo a haiarn i fasnach y byd. Dywed y Dr. Adam Smith, yn ei lyfr yr hwn a elwir Wealth of Nations, safon gwleidiadwyr yr oes ar y mater hwn,— The labour of a menial servant adds nothing to the value of materials." Nid yw traul gwas neu forwyn mewn ty byth yn dyfod yri ol i'w meistr. Ni ddeuai yn gyfoethog wrth gynal Ilawer o weision a morwynion. Pa fwyaf tydd traul eu cynhaliaeth hwy, lleiaf i gyd a enilla efe. Tynu oddiwrth ei enillion y mae efe wrth roddi cynhal- iaeth a chyflog i weision a morwynion ei dy. Nis gall droi dim a wtaant yn foddion elw. Nid yw cynyrch eu llatur yn werthadwy. Dibena ffrwyth y llafur hwn o fewn cylch cyfleusdra a chysur teulu y meistr. Y mae liawer o waith y dosbeirth uwcbaf o gymdeithas mor ddigynyrch o elw a gwaith gweision a morwyn- ion mewn ty. Nid yw ffrwyth llawer o weithrediadau y mawrion yn dwyn ceiniog o elw iddynt hwy na neb arall. A phe cymerai strike le yn eu plith am flwyddyn, ni arafai un olwyn yn mheir- iant masnach o herwydd hyn, ac ni byddai cymdeithas geiniog yn dlotach. Ni ystyriai neb y byddai olwynion masnach y wlad yn sefyll am foment pe darfyddai holl redegieydd ccffyhm, yr holl steeple chases, yr holl galed- waith mewn saethu adar, dilyn cwn hela, a liawer o bethau cyffelyb, yn mba rai y mae gewynau, mer, ac esgyrn y mawrion, yn cael yr ychydig iechyd a allant gael yn y fath waith. gaii fod natur yn galw am ryw waith er mwyn iechyd, a bod perffaith segur- dod yn nghanol palasau, cyfoeth, a phleser, yn berffaith drueni. Pan yr a canoedd o'r cyfoethogion o'r wlad hon, i dreulio misoedd lawer ar y cyfan- dir, nid yw bywyd masnach yn lleihau 1 dim, oblegid fod eu gwaith hwy wedi sefyll, os bydd eu cyfoeth hwy mewn cylchrediad fel cyfalaf, i gadw dynion, a ddygant elw i gymdeithas, mewn gwaith. Y mae ymdrechion caledion y mawr- ion yn dibenu yn ddielw arnynt hwy eu hunain. Y mae yn waeth na gwin- wydden wag profFwydoliaeth Hosea, "yn dwyn ffrwyth iddi ei hun" yn linig. Nid yw y mawrion yn dwyn fawr o ffrwyth iddynt eu hunain, os na ystyrir y pleser glasdwraidd a fWYll- hant yn ffrwyth. Gyda eu holl ym- drech i lanw eu hamser a rhyw fath o weithio dielw, teifl eu cyfoeth hwy i afaelion amser gwag, yr hwn a fodola o waethaf eu hymdrech i'w ladd. Tra y mae Rhagluniaeth wedi eu gosod hwy mewn sefyllfa, yr hon, yn ol arfer y wlad, a'u carcliara allan o diriogaeth gwaith a gynyrcha elw, y mae Khag- luniaeth wedi gosod y gweithiwr tlawd yn nghanol gwaith yr hwn sydd yn elw a bendith i'r byd o'i amgylch yn gystal ag iddo ei hun. Nid yw gwaith yr orsedd, na gwaith mainc y barnwr, na gwaith swyddog- ion milwrol na swyddogion y llynges, yn dwyn elw masnachol. Geilw Dr. Adam Smith y rhai hyn oil yn" un- productive labourers." Geilw hwynt yn weision cymdeithas, a'u bod yn cael eu cynal a chynyrch llafarwaith gweith- wyr glo a haiarn; mewn creiftau, a phroffeswriaethau masnachol. Er fod gwasanaeth y swyddogion uchod yn anrhydeddus a defnyddiol, a hefyd yn angenrheidiol, nid yw yn cynyrchu y fath,elw a.allai bwrcasli y gwasanaeth I hwn yr ail waith. Nid yw yr amddiffyn a rydd eu gwasanaeth un flwyddyn i'r wlad, ddim yn dwyn elw digonol i bwr- casu eu gwasanaeth yn y flwyddyn ddyfodol. 0 gynyrch gwaith dosbeirth eraill o ddynion y derbyniant hwy dai am eu gwasanaeth bob blwyddyn. Y In mae offeiriaid, esgobion, a gweinidog- ion o bob enwad, yn nghyd a chwareu- wyr, cantorion, a chantoresau, buffoons a dawnsyddion, yn cyflawni gwaith nad yw yn dwyn ceiniog o elw masnachol. el illtu, Derfydd y weithred yn yr engreifftiau hyn ar ei gorpheiiiad. Ni fydd dim i'w weled. ar ei hoi, fel ffrwyth, yn debyg i lwyth o lo a haiarn, ar ol i lafur y mwnwr ^i'r puddhr ddarfod, neu ddernyn o waith neubeiriant defnydd- iol wedi i'r crefftwr ddibenu ei orch- wyl. < A chan fod gwaith dielw liawer dos- barth yn cael ei wobrwyo a chynyrch gwaith dosbeirth eraill, rhaid i'rgwobr- wyo hwn, neu gyflog y gweision nad ydynt yn cynyrchu elw, beidio bod y fath faich ar waith ag sydd yn dwyn elw, ag i leihau ei allu i elwa yn bar- haol os nad yn gynyddol, ac onide bydd yn rhaid i'r gwasanaeth dielw derfynu, neu weithio am ddim yn y pen draw. Y mae cymdeithas yn llawn o adweithiadau, neu wrthweithiadau, y rhai a brofant fod buddiant personol poodyn yn hanfodol ymddibynol, ar ei waith ef yn rheoleiddio ei hawliau ef ar eraill, wrth gyfartaledd eu hawliau hwy ar ei eiddo et ei hunan. Ac os dygwydd iddo fod yn un o'r gweision 1 anrhydeddus, y rhai a wnant waith anghynyrchiol o elw masnach, ei ddy- iedswydd yw cyduabod uwchafiaeth y gweithwyr, ar ffrwyth gwaith pa rai y mae efe yn cael ei gyflog. Hebddynt hwy ni chaffai geiniog o gyflog heb zn n fyned i lawr, os lawr hefyd, i wnendy gwaith a wnant hwy. Y mae y gweithiwr, yr hwn a ystyrir fel yn perthyn i'r dosbarth tlawd, yn cynyrchu digon o ffrwyth i gynal ei hun, ac i gynal y rhai a wnant waith dielw, ac i gadw y rhai sydd yn ddigon uchel i fod mor segur a delwau difywyd. Y mae parhad bodolaeth cyfalaf (capital) yn ymddibynu ar lafur y gweithiwr. Trwy lafur y gweithiwr, yn llaw pa un y mae y defnyddiau a ymcldirieda cyfalaf iddo, y mae cyfalaf yn dyfod yn ol i law ei berchenog gyda chwanegiad o elw, wedi i'r gweithiwr dd, rbyn cyfiog am ei waith. Os rhydd cyfalafydd ran o'i gyfalaf i weithiwr dielw, megys esgob, bydd ei gyfalaf o gymaint a hyny yn llai at gynyrchiant elw trwy waith mwnwr neu grefftwr cyffredin. Fel y dywed Dr. Adam Smith, y ddeddf fasnachol yw fod v gweithiwr tlawd, yr hwn y mae ei waith yn dwyn elw i gyfalafwyr, i gael ei dalu cyn i'r gweithiwr dielw, megys brenin, barnwr, neu esgob gael ei gyflog, oblegyd rhaid cadw y peiriant sydd yn dwyn elw mewn gwaith, gan y byddai pall yn hwn yn sychu y ffynon o ba un y firydia cyfiog pob un o'r mawrion uchod. Tuedd cyfoethogion yw rhoddi mwy o gyflog i weithwyr y rhai na chynyrch- ant elw na rhai sydd yn ei gynyrchu. Dywed Dr. Adam Smith, "The expense of a great lord feeds generally more idle than industrious people. The rich merchant, though with his capital he maintains industrious people only, yet by his expense, that is, by the employ- ment of his revenue, he feeds com- monly the very same sort as the great lord." Y mae yn eithaf eglur wrth hyn mai ¡ y gweithiwr—yr hwn a ystyrir yn dlawd, gan ei fod yn ymddibynu ar ei waith ei hun am gyflog, ac nid fel brenin, barn-vr, neu esgob, ar waith rhyw un arall—yw gwir reolwr cym- deithas. Efe yw car eg sylfaen elw mewn masnach. Efe sydd yn cadw hoedl cyfalaf. Efe sydd yn rhwystro diddymiant cyfoeth. Efe sydd yn goods gwerth ar feddiatiau mawrion y deyrnas. Ped ysgubid holl weithwyr y wlad yfory o fodolaeth, byddai yn rhaid i'r mawrion ddisgyn, os disgyn hefyd, i wneud eu gwaith hwy, neu farw o newyn, heb fwyd na than, na dillad, na thai. Pa bryd y dawr segurwyr moethus palasau a eherbydau i gydnabod gwerth y dosbarth gweithiol, ar ba un yr ymddibynant am fwyd, dillad, tai, cyfoeth, a phob mawredd a berthyn iddynt?
SEFYLLFA MASNACH GLO Ai HAIARN.
SEFYLLFA MASNACH GLO A HAIARN. (Allan o'r "Daily News," Llundain.) MAr 52, Middlesborough.— Ychydig o fasnach. Ychydig o archebion, a dim ond ychydig, am fod rhagolygon fod gweithfeydd haiarn Cymru yn debyg o gychwyn yn fuan. Mai 25, Middlesborough.—Masnach yn farwaidd, Gwerthiant go dda ar pig iron. Y mwnwyr ddim yn codi digon o geryg haiarn i'r ffwrnesi. Gweithia y mwnwyr ar ffermydd y pryd yma o'r flwyddyn, lawer o honynt. Marwaidd yw masaach glo. Tebyg i'r uchod yw sefyllfa y fasnach bob dydd.
^YMADAWIADY PAJiCfiTlt)"-DAVIES…
^YMADAWIADY PAJiCfiTlt)"- DAVIES (DEWI DYFAN.) GRESYN yw meddwl fod y lienor galluog, Dewi Dyfan, yn ymadael ag Aberdar mor fnan. Gwir dda oedd genym gael ar ddeall ganun o'r pwyllgor fod argoel- ion mor lewyrchus ar ei dysfceb. Dy wed- odd y cyfaill hwn wrthym fod yr eglwys wedi cydio yn y gorchwyl a'i holl egni, ac fod pawb, o'r lleiaf hyd y mwyaf, yn gwneud eu goreu, ac hefyd, os bydd rhyw- rai y tu allan i'r eglwys yn dewis cy- meryd llyfrau, fod digon i'w cael, a theimlir yn wir ddiolchgar am eu gwasan- aeth. Gyda phob rhodd a gyfrenir bydd enwau y tanysgrifwyr i gael ymddangos cl n yn y DARIAN. Clywsom am rai sydd wedi addawpunoedd. Go dda, onite? Aber- dar, pa beth ydyw dy allu? Pa faint ydyw dy gariad a'thbarch i dalent P Pa faint yw dy sel dros feibion moes a thin- wedd? Nid oes os am Dewi ei fod yr uchod. Mae ei fuchedd braidd mor bur a thoriad gwawr, ac hefyd y mae yn wir blentyn athrylith. Gwir nad ydyw wedi cyrhaedd safle Dewi Wyn, Cynddelw, ac ereill, ond cystal gwir a hyny nad ydyw wedi cyrhaedd eu hoedran. Da iawn oedd genym glywed am dysteb Llawdden yn Nghaerdydd Ie, Caerdydd anwyl, yr ydwyt wedi enill clod mawr. Bydd dy enw yn peraroglu yn meddyliau ser gloewaf ein daear. Gwnaeth dy wyth cant o bunau nid yn unig dy godi i sylw, ond cyfrifir di mwy fel lie sydd yn gwerth- fawrogi talent. Nid pawb all br'sio ta- lent. 0 na, y mae yn rhy bur i ysgwyd Haw a phawb; felly rhaid cael y talentog i'w gwerthfawroai. Aberdar, felly, yn y dysteb hon a brawf ei fod yn le sydd yn earn y cyfryw, gan y gwn y bydd yn dysteb ogoneddns. DAVID EYANS.
CARMEL, TRECYNON.
CARMEL, TRECYNON. AR ddyddiau Sul a Llun, Mai 30 a'r 31,1875, cynaliwyd cylchwyl flyryddol y capel uchod, pryd y gwasanaethwyd gan y Parchedigion David James, Llan- eurvvg David Jones, Libanns, Dowlais; David Saunders, Abert-awe; David Mor- gan, Cefn. Cafwyd cyfarfodydd ar- dderchog, cynnlleidiaoedd llnosogacan- rhydeddus, a chasgliadau rhagorol, ac ystyried agwedd pethau yn y dyddiau hyn yn gymaint a'n bod wedi ein goddi- weddu am fisoedd gan strikos a loch-out; ond diolch fod y pethan hyny ond megys wedi bod, a, gobeithio: y cant eu claddu hefyd am byth yn y dyfodol. Yr oedd yn amlwg iawn i'w ganfod fod meistr y gwaith wedi dyfod gyda'u weision ac yn eu cynorthwy.o, a'ii nerthu i draddodigair y bywyd gyda nerth a dylanwad mawr. Gobeithio y bydd i'r had da a hauwyd gael dyfnder daear, ac y gwelir ffrwyth toreithiog yn canly-n yn y .dyfodol, ac y bydd eglwysDduw yn cael eiychwanegu, ac enw Icsn yn cael ei ddyrchafu. Hefyd, teimla yr eglwys a'r gynulleidfa ynddi- I olchgar iawn am y cydymdeimlad a ddangoswyd gan y gwahanol enwadau tuag at ein cytarfodydd blynyddol. Eisiau ein cael yn nes at ein gilydd y sydd. Yr oedd y canu hefyd yn ogon- eddus trwy'r ey-farfodydd, yn enwedig nos LUll; yr oedd bwiiw yn ardderch- og, yn llawn o'r peth byw hwnw sydd yn .nglyn a chrefydd, yr hyn ni wyr y byd am dano, a'r cwbl i'w briodoli i'r llafur a'r ymdrech dif efl a ddangoswyd tuag at y gymanfa gerddorol a basiodd. Go- beithio y bydd yr un llafur a diwyd- rwydd i barhau eto yn y dyfodol. Mae yn sicr o dalu ei ffordd.—CLUDTDD.
OOSPI DYNION HEB EU PROFI…
OOSPI DYNION HEB EU PROFI YN EUOG YN RHYMNI. GWYDDOST, ddarllenydd, fy mod wedi crybwyll am bersou a ddelir yn gyfrifol y am yr ysgrifau hyn yn fy llith ddiweddaf, yn nghyd ag amlygu ei fod, pan yn cynyg ail ddychwslyd i'r gwaith, wedi cael y gwrthodiad mwyaf pendant gan y goruchwyliwr heb roddi un reswm pa- ham, er gofynhyny lawer gwaith, a chry- bwyllais fod rhywrai wedi dweyd y myn- ent ei weled ef yn cael ei yru o'r lie. Dy- wedaf hyny eto, oblegyd y mae ynffiaith anwadadwy. Ond hyn yr oeddwn am dynu eich sylw ato, sef i mi glywed fod y cyfryw un wedi ffromi yn aruthrol am i mi wneud defnydd o bono, er na ddarfu i mi ei enwi o gwbl, dim ond nodi ei fod wedi cael ymosodiad didrugaredd, yn nghyd ag amlygu ei fod wedi methu cael ail dderbyniad i'r gwaith, fel y rhagddy- wedwyd wrtho. Cofied y brawd nad oedd- wn yn meddwl un drwg pan yn codi ei achos i sylw. Cydymdeimiad ag ef a bar- odd i mi wneud hyny, a dywedaf y caifE berffaith lonydd genyf yn y dyfodol. Ar yr un pryd, dywedaf na roddwn ddimai bren am fil o ddynion fel hyn sydd yn well ganddynt ddyoddef pob peth nag amddiffyn eu hunain. Beth a feddyli, ddarllenydd, am ddwyndyn i'r grogbren yn holl ddiseremoni heb na phrawf nac arall, a hyny o herwydd malais rhywun neu rywrai tuag ato, heb gael cymaint a dweyd gair i amddiffyn-ei hunan? AXUNDEBWR. [JYfethwyd rhaddi ychwaneg i mewn yr wythnos hon.—GOL.]
GOFYNIAD MESURYDDOL.
GOFYNIAD MESURYDDOL. Ait ryw ddiwrnod eychwynodd D. Jones oddicartref i'r Rhos. yn ol y cyflvmder o bedair milldir yn yr awr, ac oddi vno dracbefn i gyfeiriad gwahanol, aco" am fwy o bellder na'r daith flaenorol, yn ol tair milldir yr awr. Ar ddiwedd y daith hon. cafodd fod rhyngddo a char- trof 18,330,302 o filldiroedd, a'i fod wedi bod yn teithio am yr ysbaid o bump awr ar hugain. A phe tynasid llinell o'i gartref i ddisgyn yn syth (perpendieutar) ar ei ail lwybr, buasai y ffordd oddi yno i'r Rhos ddwy filldir yn llai na'i daith gyntaf. Y gofynia yw, pa faint o ffordd y mae efe wedi ei deithio ? Trecynon. D.P.
MARWOLAETHAU.
MARWOLAETHAU. ,Ebrill 30ain, yn Columbus, Ohio, U.D. o'r dwymyn goch, wedi tri diwrnod o gystudd trwm, yn 10 mlwydd a dau lis oed, George Benbow, mab i Mr. a Mrs. David Benbow. Yr oedd yr an. wyl hwn yn aelod o'r Gobeithlu gyda ni. (Mae y pedwar plentyn arall yn wael iawn pan wyf yn ysgrifenu hyn o linellau.J Claddwyd Geo rge dra- noeth, a gtveinyddwyd gan y Parch. David Harries (T.C.) \n mhen vr wythnos, sef lvIai 8fed, bu farw yr angyles fach, sef eu hail ferch, Barbara, E., yn 8 mlwydd ac un mis oed. Yr oedd hithau hefyd yn aelod o'r Go- beithlu, a mawr oedd ei gofal a'i sel fel aelod. w