Tarian Y Gweithiwr

METHIANT'CWMNIAU HAIARN ABERDAR A PLYMOUTH. Y MAE yn ddrwg "genym el fod wedi dyfod i'n rhan i hysbysu fod. methiant arianol wedi cymeryd lie yn amgylch- iadau Cwmniau Haiarn Aberdar a Plymouth, ar y rhai yr ymddibynem gymaint fel cymydogaethau. Dywedir fod dylediou, y: ewmniau I hyn yn cy- rhaedd y swm aruthrol o filiwn o bunauond bernir fod y gweithfeydd mawrion hyn yn ddigonol i gyfarfod a rhyw dair rhan o bedair o'r ddyled, ond y byddis amser maith yn cynyrchu y cyfryw swm o honynt. ,Cawn hefyd fod rhai cwmniau llai wedi cael eu taflu i'r un gyflwr o herwyddeu cy-. sylltiad masnachol a'r cwmniau hyn. Nid yw hyn ond canlyniad naturiol sefyllfa isel y farchnad am y ddwy flynedd sydd wedi myned heibio. Bu yddwy flynedd 1871 a 1872 yn rhai hynod lwyddianus, ond daeth y cyfne- widiad mor sydyn a thrwyadl yn 18?3 a 1874, fel y bu gorfod ar pawb ag oedd a haiarn ar law fod yn golledwyr trym ion. ,——

Y DDAEARGRYN YN ASIA LEIAF. DYWED gohebydd o Smyrna fel y can- lynYr oedd yn dyb gyffredin yma y buasem yn cael daeargrynfaau yn ystod y gwanwyn presenol, ac y mae'n ymddangos fod y dybiaeth wedi troi allan yn wirionedd. Yn ystod y mis hwn (Mai) y mae amryw ysgydwadau wedi cael eu teimlo, ond cymerodd y trymaf le ar yr 2il o Fai. Syrthiodd rhan fawr o ddinas Oushak yn garn- edd, ond ni chollwyd nemawr fywydau yno. Modd bynag, mewn trefydd ereill, rhyw bellder oddiyma, y mae nifer mawr o fywydau wedi cael eu colli, cymaint a dau gant yn yr un dref. Y mae y rhan fwyaf o drigolion y lleoedd hyny yn awr yn preswylio mewn pebyll ar y meusydd agored.

ARIAN Y BYD. YN ol cyfrifiad ystadegwyr Ffrainc a Lloegr yn 1848, swm yr aur bathedig yn y byd adnabyddus oedd 2,740,000, 000 o ddoleri. Cafwyd llawer o dra- fferthi wneud allan adroddiadau arian- wyr China, ond bernid nad oedd y cyfrif yn mhell o fod yn gywir. Bathwyd o aur o'r flwyddyn 1848 hyd 1875,2,800, 000,000 o ddoleri, yr hyn a wna yr holl swm mewn bodolaeth yn 5,540,000,000 o ddoleri. Cyfirifir fody golled fly- nyddol drwy dreuliad yr anr mewn cylchrediadyh 15,000,000 o ddoleri; ac mewn 27 mlynedd cyrhaeddai y swm yna i 405,000,000 o ddoleri. Os ydyw y cyfrifiad yna yn gywir, swm yr aur bathedig yn awr yn y byd ydyw 5,135, 000,000 o ddoleri, sef oddeutu 204,167 o dynelli.

» MASNACH YR YD A GOBEITH- ION Y CYNHAUAF. Y MAE y tywydd am yr wythnos a aeth heibio wedi bod yn hynod ffafriol i'r cnydau. Y mae ein marchnadoedd cartrefol wedi bod yn hynod farwaidd, yn enwedig marchnad yd Llundain. Mae y gwerthwyr er hyny yn ym- ddangos yn benderfynol yn erbyn i ostyngiad pellach gymeryd lie. Y mae y prisiau yn tueddu i ostwng yn America, ac addawa California, er cymaint a ofnwyd o herwydd y sych- der, allforio mwy eleni nag un flwydd- yn o'r blaen.

NOFIO 0 FFRAINC I LOEGR. Y MAK Cadben Boyton wedi llwyddo yn ei ymgais gwrol i groesi y Sianel. Y mae yn. wir ei fod yn ngolwg Ffrainc y tro diweddaf, pan y cymerwyd ef i fyny trwy orchymyn y meddyg; ond y tro hwn yr oedd y darpariadau yn well, a ilwyddpdd i enill y fuddugoliaeth yn anrhydeddus. Cychwynodd y Cadben Grisner, am ychydig, fynydau wedi tri boreu dydd Gwener, a chyrhaedd- odd. dir Lloegr erbyn haner awr wedi dau o'r gloch boreu dydd Sadwrn.

— -4- MOUNTAIN ASH — LLOFRU DD- IAETH pYBIÉDIG PLENTYN. DYDD Llan diweddaf, cyneliwvd treng- holiad yn Mountain Ash ar weddillion plentyn a gafwyd, ar y 2Tain o Fai, yn y canal yn agos i bont y dyffryn. Dy- wedai y meddyg ei fod yn credu fod y plentyn wedi byw am ryw gymaint o amser cyn ei farwolaeth, a bod y corff wedi bod yn y dwfr am o naw i 14 niwr- nod. Y mae pob ymgais wedi ac yn parhau i gael ei wneud er dyfod o hyd i'r fam.

Y MAE tan dychrynllyd wedi cymeryd lie yn Cabanal, ger Valencia, Spain. Y mae 300 o deuluoedd .wedi d cael eu gwneud yn ddigarttef.

CWERYL BUGEILIAID. Y MAE cweryl cigyddlyd yn cael ei hysbysu o le yn agos i Lanfairmuallt, yrhwn a gymerodd le ddydd Sadwrn diweddaf, rhwng nifer o fugeiliaid. Cafodd un dyn ei daraw i lawr, a phen- liniodd ei elyn annhrugarog ar ei fyn- wes, gan geisio ei lindagu ag un llaw, a thynu un o'i lygaid allan o'i ben a'r llaw arall. Credir y buasai wedi cael ei lofruddio oni buasai i gynorthwy ddygwydd dyfod ar yr adeg. Ofnir y bydd o hyn allan yn hollol I- ddall. ♦—

DAM WAIN ALAETHUS YN NGWEITHIAU DUR Y MERSEY. CYMERODD damwain alaethus le y dydd o'r blaen i ddyn o'r enw Lord, perthynol i Weithiau Dur y Mersey, ger Liverpool. Wrth fyned ar hyd le angbynefin iddo yn y weitbfa, llitbr- odd i bydew yn yr hwn y gweithiai cranJc peiriant, a chyn y gallwyd atal y peiriant, yr oedd wedi cael ei ebwil- friwio. Yr oedd y dyn yn berffaith sobr ar y pryd. Gadawodd weddw a phedwar o blant. — —♦

LLONG A CHWECH 0 FYWYDAU WEDI EU COLLI. DYDD Sadwrn diweddaf, daeth Ilestr o Bremen, ar ei thaith i New York, i wrthdarawiad a llestr lo ar ei thaith i Jersey, yr hon yn fuan wedi y gwrth- darawiad a suddodd. Aeth chwech o'r dwylaw i lawr gyda y llestr. Cy- merwyd y cadben a phedwar ereill ar fwrdd y llestr a'i tarawodd.

V' i,r' Y MAE yr Arlywydd Grant, mewn llythyr a anfonodd at Lywydd Cyngor Gwerinol Pennsylvania, wedi hysbysu nad yw, nac erioed wedi bod, yn ym- geisydd am gael ei ail ethol i'r Arlyw- yddiaeth, ac na fyddai iddo ganiatau cymeryd ei gynyg, pe bwriedid gwneud hyny, oddieithr o dan amgylchiadau nad yw yn debyg a ddygwyddant, y rhai a wnelai ufyddhau iddynt yn ddyledswydd neillduol arno. Y MAE yn dda genym ddeall fod dau o'r personau a ysbeiliasant bedair o foneddigesau perthynol i'r wlad hon, yn Ebrill diweddaf, yn agos i Rufain, wedi cael eu dal, a'r eiddo ysbeiliedig wedi cael ei ddychwelyd. Y mae un o'r troseddwyr wedi bod yn filwr flydd- Ion yn myddin y Pab. DYDD Llun diweddaf, cafodd dyn o'r enw John Francis ei drosglwyddo, gan ynadon Treherbert, i sefyll ei brawf ar y cyhuddiad o drywanu periant-yrwr o'r enw Phillips. Y mae yn ymddan- gos fod y ddau wedi bod yn yfed. BOBEU dydd Sadwrn diweddaf, yn Wisbeach, boddodd A. Grimsby, pilot, yn nghyda chadben a mate llong Rwsiaidd, wrth ddyfod i dir. Y mae yn ymddangos i'r bad droi ei wyneb i waered. YR ydym yn cael fod boneddwr per- thynol i Brif Ysgol Rhydychain, o'r enw J. F. Rowlands, wedi boddi trwy ddamwain a gymerodd le i fad nos Lun diweddaf yn agos i Rydychain. DYWED hysbysiad pellebrol o Val- paraiso fod ystorm ddychrynllyd wedi cymeryd lie yno ar foreu y 24 o Fai, trwy yr hon o collwyd 50 o fywydau a phedair o longau. Y MAE y llestr Arolo, o Liverpool, wedi cael ei chymeryd gan y swydd- ogion Ffrengig yn Tahiti, ar y cy- huddiad o gymeryd brodorion o Ynys- oedd y Gambier.

Bwriedir anfon nifer mawr o filwyr i'r gorllewin o Fort Hays, Kansas, yn ddioed, i ymosod ar yr Indiaid ydynt yn gwneud rhuthriadau parhaus ar y sefydlwyr yn y parthau hyny.

NODION O'R AMERICA. PRAWF Y PARCH. H. W. BEECHER. YN awr y mae gobaith y gwelir terfyn ar y cynghaws tua dechreu y mis hwn. Penodwyd Mai 19eg i ddechreu symio i fyny y tystiolaethau, a thra- ddodir areithiau amddiffynol dros Mr. Beecher gan Mri. Potter ac Evarts, y rhai a gymerant i fyny tuag wythnos. Bydd i Mr. Beach gyflwyno achos Mr. Tilton i'r rheithwyr, mewn araeth dros ddau neu dri diwrnod yna anerchir y rheithwyr ar eu dyledswydd yn yr achos yn ngwyneb y gyfraith, gan y Barnydd. Wedi i hyny gymeryd lie, ymneilldua y rheithwyr i wneud i fyny eu dyfarniad, a'r wlad a waredir oddi wrth y gwaradwydd a'r ffieiddbeth hwn!

DIRWESTWR DIEGWYDDOR. Y mddengys fod y nodedig Van Pelt, y tafarnwr a'r meddwyn diwygiedig yn Ohio, yr ymrtrostiwyd cymaint ynddo, wedi myned i grafangau swyddogion y gyfraith am ladrata cerbyd a dau o geffylau rhagorol. Pan ddechreuodd y diwygiad dirwestol yn Ohio, torodd Van Pelt ei saloon i fyny, ac arllwysodd yr holl wirodydd i'r gwter, a derbyniodd ganmoliaeth uchel am yr aberth a wnaeth. Arwyddodd yr ardystiad dir- westol, a thalodd y dirwestwyr iddo 25 o ddoleri y dydd am fyned drwy y Dalaeth fel diwygiwr, a bu yn llwydd- ianus dros ben. Yr oedd y bobloedd yn ymgynull i wrandaw arno o bob cyfeiriad, ac aeth son am dano drwy bob gwlad wareiddiedig. Pan ddar- fyddodd y penboethni heintus hwnw, methodd Van Pelt a chael ei 25 o ddoleri y dydd yn hwy, ac efe a dde- chreuodd werthu whisky drachefh, a chybuddo y dirwestwyr eu bod wedi ei lwgr-wobrwo i ymuno a hwy er mwyn creu cynhwrf. Mae yn amlwg yn awr iddo fyned yn rhy hyf yn ei dwyll a'i anonestrwydd, ac y mae yn debyg u dderbyn ei wobr.

TYBACO YN CALIFORNIA. Yr oedd codi tybaco yn fethiant yn California am flynyddoedd, a digalon- odd llawer yn yr ymdrech. Tua phed- air blynedd yn ol, ffurfiwyd cwmni yn swydd Santa Clara, a sicrhawyd breinteb ar ddyfais newydd i godi to- baco. Yn 1872, ni chodwyd ond ychydig; ond yn 1873 yr oedd y cyn- yreh yn 1,500,000 pwys. Nid oedd gan fasnachwyr tobaco fawr o ffydd yn y cynllun newydd, a gwrthodasant brynu y tybaco. Darfu i hyn symbylu y cwmni i ddefnyddio y tybaco eu hun- ain, a dechreu gwneud cigars, &c. Maent yn awr yn gwneud 200,000 o cigars yn fisol, ac yn darparu 10,000' o dybaco mygll. Gwnant y flwyddyn hon 1,000,000 o cigars yn fisol, a 1,500, pwys o dybaco mygu yn ddyddiol.

NID yn ami y gwelwyd y fath ardda- ngosiad a'r hwn a gymerodd le ddydd Sadwrn diweadaf, ar ymadawiad y llongau ymchwiliol i For y Gogledd..

FFESTINIOG. DYDD Gwener, Mai 21, cyfarfyddodd John Rowlands a damwain ddifrifol yn chwarel y llechwedd, drwy syrthio o un bone i'r Hall. Ychydig o obaith sydd am ei adferiad ond gobeithiwn y goreu. Dydd Sadwrn, yr 22ain, cynaliwydl cymanfa flynyddol y Band of Hope yn Tanygrisiau. Daeth holl ysgolion yr ardal yn nghyd erbyn pump o'r gloch i gael eu holi gan y Parch Evan Peter. Cafwyd hwyl dda wrth holi ac ateb. Canasant amryw donau yn gampus.—BRODOK.

GENEDIGAETHAU. Mehefin laf, priod Mr. W. Davies, or- iedydd, Aberdar, ar ferch.