Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
9 articles on this Page
'-L'ERPWL.
L'ERPWL. (GDDIWKTH KL\" GOHKBYDD.) (30 -,DD -AN&LADD GWYDDKUG FEL yf hysbyswyd yn eich rhifyn diw- eddaf, cymerodd llofruddiaeth ar- swydus le yma yr, I Wythiios ddiweddaf mewn anghydfod meddw. Yr hwti a lofruddhvyd oedd Michael Jennings, trwy gael ei drywanu gan tovwr. Cy- merodd ei angladd le prydnawn dydd Sul diweddaf, a rhyfedd y fath arddan- gosiad o barch a galar ar ol y marw a wnawd. pywedir foil lluaws yn yr angladd yn feddw wrth gychwyn, ac yn eu plith rai o'r prif alarwyr. Yn gymaint a bod ganddynt ryw chwech neusaith miUdir i'r gladdfa, y mae yn debyg eu bod yn cyfranogi o ryw gy- maint o'r drwy then uffernol bob ltyn a hyn ar y ffordd eariys erbyn cyrhaedd yr eglwys, yr oedd yr boll alar wediei. golli, a chweryla mawr wedi cymeryd ei le- Y n, mhli th y rhai oedd o dan ddylanwad Syr John, yr oedd y weddw, yr hon, a ddechreuodd y cweryl trwy rwystro ei brawd-yu- nghyfraith i gynOrthwyo i gario y corSTr eglwys, gan ddewis i'r cyfryw wasanaeth gael ei gyfiawni gan, bed war o'r gwirfoddolion, i'r rlmi y perthynai ei hanwylyd, ymadawedig. Wedi i'r dyrfa ariwaraidd oil fyned, i'r capel, dechreuodd y weddw ail gynhyrfu, trwy drafod un o'r galarwyr, a chynier- ZD odd y fath annhrefn G-wyddelig le fel nad allai y gweinidog lai na'ú galw yn waeth nag aniteiliaid y maes." Pa gyl a r ryfedd, wrth gyinerydamgylchiadan o'r fath hyn i ystyriaeth, .fod lluaws o ddynion goreu y Pabyddion yn rhoddi eu gwynebau a'u dylanwad yn. erbyn y fasnach feddwol. Y maeyrhyn a gyflawnir hyd yn hod yn L'erpwl ei hun trwy ddylanwad y fasnach yn warth cenedlaethol.
: 'M'ASiVACH.' —.'
'M'ASiVACH.' — Nid yw L'erpwl heb deimlo i raddau o farweidd-dra masnach y cyfnod pre- senol. Y mae yn wir nad oes genym lawer i achwyn o'i herwydd, eto, nid ydyw pethau fel eu gwelwyd. Nid oes ond ychydig fywyd yn y rhan ymfudol o'n mesnach, a lluaws O'T llongau ym- fudol yn gorwedd yn segtir. Nfcl ydyw cyflogau unrhyw ddosbarth mor uehel ag y buont; oiid y mae hyuy yn dru- garedd, fel y mae y cyflogau yn tueddu i ostwng, y mae angenrheidiau bywyd hefyd yn gostwng i tgyfarfod a byny, fel y mae pawb yn ymddangos. ifod yn g,wneudbron yrun fathag arieroL Odd iwrth adroddiad sydd newydd ei gylioeddi yn 1. Washington, yn rhoddi y manylioii o barthed yr ymfud- wyr i'r t "uol Dalaetlmu am y ilwyddyn 1874, cawn fad 313,339 wedi eu der- byn i'r wlad fawr hono o 103 o wahau- oi wledydd. Tiripdd dros hanerynifer hwn .yn mliorthladd Xew York
Y LLOXGDMIYLLIADAU.
Y LLOXGDMIYLLIADAU. Fel, y, mae yn haturipl meddwl, y mae cryn deimlad wedi cael ei arddangos yma yn herwydd y llongddrylliadau dinystriol sydd wedi cymeryd Ueyn ddiweddar. Yr; oedd co Iliad y Schil- ler a'r Cadiz .mor debyg i'w gil- ydd fel ry gellid desgvifio colled y nail! a'r llall brou yn yr \m geiriau. Y niae hanes- badau y naill a'r Hall hefyd gyffelyb. Cafodd badau,y, ".Schiller gydag un eithriad, oil eu trpi wyneb i waered gan y naill beth mm'r llali, fcra y methwyd cael amser i ostwng badau y OAdiz,gvda'r eithrihd o im. ;Tairth tew a fuyn achps p gplliad y ddwy—un- waith yn erbyu y grt>ig, nid yw yn ymddangos y gallesid dim yn amgen nag a wnaoth[>wryd at aehub bywydau y rhai oeddynt ar eu byrddau. Y mae vn wir i'r Schiller gadw uwchlaw y dwfi- o ddeg yr Iiwyrhyd yn ddiwedd- 9 yi y boreu, a phe buasai rtiodd gwneud ei sefyllfa yn hysbys i'r Ynysoedd, gall- asai fod canoedd o fywydau wedi eu hachub. Nid oes geiriau i osod allan yr olygfa wallgoius a diobaith, o'r hon nid ydys wedi cael ond o'r braidd aw. grym, yr ymwthio didrefn at y badau, gwaith y cadben yn tanio ei lawddryll uwchben yr lieidiau afly wodraethus, a'r o'r menywod a'r plant, druain a gasgl- wyd yn nghyd y yn saloon, ac a dan- wyd yn gyfanswm gan un don fawr i ganoly mor troehionog. Ynhelynty "Cadiz," ni chafwyd o'r braidd amseri ystyried mawredd y pei-ygl nes ei fod wedi cyflawni ei waith.
SEFYLLFA Y CYFANDIR.
SEFYLLFA Y CYFANDIR. Pymthegnos yn ol, sylwais ar sefyllfa -fygythiol helyntion Ffrainc a Germany ond erbyn hyn, y mae yr awyrgylch fel pe yn ysgafnhau, a'r cymylau duon yn chwalu am enyd; ondyn. sicr, aid yw 'yrelfenau yji cael eu difodi, ond yn hytraeh yn cael eu chwalu am dymor i ail-ymgasglu, etc ar ryw. adeg. Nid yw yn ymddangos fod amser rhyfeloedd ar ben, oa'iys lio'l ddwndwr gwahanol genhedloedd y cyfandir ydyw eu gallu milwrol a 'ehymhwysder en hariau at ladd.
AWGRYM AT HEDDYCHU.
AWGRYM AT HEDDYCHU. DYMA yn agos i bump mis wedi eu trenlio mewn segurdid. Daethom allau yn nghanol y gauaf oer, heb ond rliag- olygon gwael am ddcfnvddiau tan i ymdwymo, ac ymborth i gadw newyn rhag ysglyfaethu ein hunain a'li rhai y bycbain; ond gwaaeth yr ychydig ad- ribddau oedd genym tu cefn y pryd hwnw ein cynorthw*yo rhag,cael ein,di- fetha gan y naill na'r Hal! o'r gelynion bygythiol., Yn awr, pan yr ydym wedi dihysbyddu ein- eynorthwy cynilio], y mae Duw yn ei ragluniaeth yn c_yf- ryngu. Daeth ei haf tesog i'n!: cadw rhag ahwyd, a gwnaeth i aur ao arian ddylilb i mewn i'n hardal trwy ddwy law miloedd o'n cyfeijlion o wahanol barth- an o Cynini a Lloegr, y rhai sydd yn dweyd yn eu hiaith, "Nis caitf oetfel eich lladd, na diffyg. ymborth eich newynu hyd nes yr ymludiwch orthrwm a thrais allan o'r wlad." Nid ydym am gymeryd mantais o garedigrwydd cyf- eillion, na gwenan rhagluniaetii i otyn oddiar ddwylaw ein meistri ond yrhyn sydd gytiawn a rhesymol. Er ein bod, feI y dywedasomj wedi arosam 5 mis i'n meistri i roddi rheswm paham y dys- gwylir i ni dderbyn y gostyngiad, ohd heb ei gael, abyny y mae yn amlwg am fod; rhesymau yn y cyfeiriad hWll, yn brmipii iawn., Yn awr, beth pe b'ai ni fel gweithwyr yn cynyg i'n meistri y 9 bydd i ni fyned at ein gwaith am dri mis ar luir, dywedwri £1 5s. i ddyn mewn oed, ac yn ystod y tri mis fod dirprwyaeth o'r g-weithwyr'i gyfarfod a'r un nifer o'r meistri cr H'urlio bwrdd cymodiad ar safon pris tori y dynell lp, yn nghyd a'i gwerth marchnadol yn 1871, a bod i'r ddwy blaid ymrwymo mewn tystysgrif i gario allan yrym- rwymdad cyn dechreu gweithid j: ac ar derfyn y tri mis, os bydd arwytb yr ymchwiliad yn troi o du y gwcitbiwr yh ystod yr amser hwnw, ei fod igael y gweddill o'i eniUion, ac fod y tri mis gorphenol i fod yn safon i weithredu anio am yr un tymbor yn y dyfodol.' Gwyddost, ddarllenydd, fod! 1 lawer yn cael ei ddweyd gan: ein meistri fod llawer mwy o gost ynawr yn myned cyn cael y dynell lo i, ben y. pwll nag -fod. pob glowr cydr wybodolyn barod i gyf'addef.y lfaith ei bod yn hawddach tori y dynell lo yn awr na chynt, a rhaid i bob meistr cydwybodol gyfaddef hyny hefyd. Pa beth yw y rheswm o'r gost y sonir am dano ynte? Nid oes agos y ceilylau yn awr ag oedd yn arferoto fod.yn yr aniser gynt, eithr y mae y- rhan: fwyai orn. meistri. yn gosod peiriaimu i fyny i wneud y gwaith, a'r glo yn caelei godi wrth; raSau am ganoedd o latheni) yr hyn isydd yn briwio y' gIö, 'itc yn. peri col'ledion mawrieur i'r glowr. Beth ynte am v draul ychwahegol? Wei, o herwydd ein bod ni y glowyr wedi Y, y w llusgo pob math rn.hu.ndeb;—dryswyr, gyrwyr, labrwyr, &c. Hyn yw einf oai ni fel glowyr, ein bod yn dadleu a'n meistri am. iawnderau pawb yn gyiP- redinol yn lie am ein heiddo ein han- ain; a pban y bydd g&Uv am' levies et y ga talu treuliau, dyma y tylwyth fydd YI1 'fw y af. grwgnach f'wyaf. 31. J.
CYFARFOD HYNOD ARALL YN iEHYMNL…
CYFARFOD HYNOD ARALL YN EHYMNL r; (i wYi)DOCH i mi alw sylw y cyboedd at gyfarfod arall, o nodwedd lied ddigrif, a fit yma yn ddiweddar, yn nghyd ag arnlygu y dywediad oedd o barthed cynyg cwrw i'r dynion amfyIledatel1 gwaith, yn gystal a chymhell mwnwyr Waenfawr i neillduo pwyllgor, fel y gallesid apelio at y wlad am ei chyd- ymdeimlad. Ond nis gwn pa sut y bu, y mae yr ysgrif fechan hono wedi achosi gwaew afnatsan i rai persohau; ond gah eu bod hwythau wedi achosi lielbul i luaws mawr, fel yr ydym yn credu, yn yr ardal hon, byddaf yn meddwl y dylem ymosod arnynt nes y cyweiriantyr hyn y maent wedi wneud o falais tuag at eu cydweithwjT; Os ydynt wedi llwyddo i gamarwain lluaws mawr, fel defaid fr lladdfa, y mae y cyfryw erbyn hyn yn gorfod teimlo eu bod wedi cael eu harwain yn mhell ar gyfeiliorn, ac wedi eu gadael i ymbal- falu megys yn erbyn y pared. Y mae yn ddrwg genyf fod nn na wyr ddim am yr ysg-rifau hyn yn cael ymosod arno ond gan y gwyr eu bod yn wirioneddau didroi yn ol, na wrided. Nid oes a fynonl a phersonau neb, ond fel y mae afYnQ personau a'u gweith- redoedd, a dylem ymlid pob gweithred atgas fel hyn ag hollol am ighymeradwy- aethj i:rywle dros glawdd amser i aber- gofiant bythol, gyda'r dirmygmwyaf UnfrydPl. Yr wythnos cyn y diweddaf, galwyd cy/arlbd morddiegwyddor a'r blaenorol, a llawer, mwy felly,, yn gymaint a bod ei fwriad tybiedig yu, fil mwy bradwrus. Yr oedd yn rhaid ei fod yn cael ei wneud i fyny o anundebwyr, eilwaith ynymyl y castell, er rhwydo y dynion i'r gwaith, pan feddyliem ni eu bod yn ymyl y fuddugoliaeth. deg oedd yli,eti haros, pe gallasent bwyllo drosychydig ddyddiau a buasid yn berfi'aith dawel oni bai ychydig bersonau ag oedd wedi gweithio trwy yr amser ond yn gweled eu bod wedi rhoddi gormod o halen yn y'lle blaenorol, ac wedi methu cael y dynion i barhau yn llyddlon iddynt, er iddynt fod yno nes enill cymeriad tra chanmol^dwy. Yna tybient llad oedd dim yn well iddynt na clieisio yr an- rhydedd o sefydlu pris eilwaith ary glo, i'r glowyr druain a chredent y deuai pob mwnwr allan, gan fod gormod o flas halen ar eu lie blaenorol fel y crybwyll- wyd, 0'11 plaid. Fel y bu Judas yn offerynyn Haw yr affwys diwaelod ei hun i fradychu ein Hiachawdwr bendigedig; felly bu bodau ar Inn dynion yn gyfi-yngau yn llaw y meistri i fradychu y gweithwyr. Dyma rai o'r lluaws gyffelyb rhesymau ddywedir oedd ganddynt dros gnu un- ci eb wyr allan o'u cyfarfod uchel-Dori- aid.d. Yn laf, Nad oeddynt am fyned i'r gwaith o gwbl, gan fod llawer o honynt yn byw yn well yn bresenol nag erioed o'r blaen. Yn 2il, Ceisient ddarbwyllo yr ychydig oedd yn ngbyd, fod y;rhai mwyaf blaenllaw yu, derbyn dwy bunt yr,wythnos.. Yn 3yd(l, Dysgent nad oeddech fel Undebwyr ond twr o ladron, ac mai eich prif amcan oedd cadw, y dynion rhag ymostwiiLg i delerau teg, presenol y meistr.i. — Yn lydd, Nad oeddych yn gofalu dim am blant a gwragedd diniwed oedd yn newynu o'ch herwydd yr oeddynt hwy fel tanwyr, a,man swyddogion, a'r ychyd- ig ferched, a'r cyffelyb, yn methu cysgu lawer noswaith, o deimlad atynt; a'u bod ar lesmeirio y fynyd hono wrth feddwl am danynt, a hyny yn ddiamheu oherwydd Xlndebiaeth felldigedig. Anwyl ddarllenydd, yr wyf wedi bod yn gryn elyni Undebiaeth, yn ogystal ag I 'n deb wyr ly hunan; ond y mae yn rhaid i mi addef fy mod wedi dy.t'od yn agosach ati erbyn hyn,, a fy mod wedi gwylio ysgogiadau y ddwy blaid yn lied fanwl trwy yr amser hwn., f,el lias gallaf ffirwyno fy nheimladau. pan yn elywed y fath fradwyr yn enllibo. ac .yn, lladroni mor ddigywilydd., Yn .awr, ddarllenydd, gad i ni weled beth yw ffrwyth y teimladan aruthrol. a geisient ddarbwyllo y rhai oeddynt wedi wneud yn gaethion iddynt, oedd yn eu Idy meddianu. Grwn y synet, ddarllenydd, pe gwelet y swm aruthrol a gyfrailwyd ganddvnt, yn g-ysylltiol a rhyw bedwar cant, i eh we' chant ag oedd yn gweithio bob dydd fel hwythau. Wel dyma fe y swm arnthrol • paid a lles;meirio, bydd graifus,—: £ "1 lis. 6c. Dichon y daw i fyny, cydrhwngpobpeth cysylltioliddynt, yn rhyw bedair punt. Nid rhyfedd en bod ar lesmeirio! Beiddiaf eto ddywedyd, yn ngwyneb haul a llygad goleuni, fod bechgyn mor oiiest gyaa yr. Undeb yn y lie hwn a ddichon y byd ddangos, a chredaf y caf ddigon i dystio eu bod wedi cyfranu llawer o'r ychydig a nodwyd i gynorth- wyo y gwir dlodion. Ond gan fy mod wedi cfybwyll afn y cyfarfod hwn, dylaswn amlygu tipyn 6'i lpyn'. natur yn gystal a'i effeithiau. Ei natur oedd, fod jcyrwyv "troliau a fhanici/r, yn nghyd a'r rhai sydd yn arfer edrych ar ol merched, yn pleidleisio trwy y tugel dros i'r glowyr, druain, i fyned at eu gwaith, a hyny yn eu hapsenoldeb. Prydnawn yr un dydd, cynaliodd y glowyr gyfarfod i ystyried beth oedd yn oreu iddynt wneud yn ngwyneb fod y bodau hyn yn bwriadu cynyg am eu gwaith ar y 15eg y cant ag oeddynt hwy yn wrthsefyll. Hefyd, cynaliwyd cyfarfod arall er cynyg dyfod i gyd-ddealldwriaeth, yr hwn a gariodd dros sefyll nes cael gwell telerau. trwy ranu y dorf, gyda mwyaf- rif mawr. Ond yr oedd yn rbaid cael y tugel i weithrediad yn yr hwyr, ac felly bu; a chariwyd dros weithio, a hyny am fod llawer ag oedd yn y cyfarfod y boreu wedi peidio dyfod yn agos yn yr hwyr, am yr ystyrient y dylai y cyntaf fod yn ddigon ar y mater. Boreu dranoeth dyma luaws eto yn cynyg am fyned i'r gwaith, rhai yn cael derbyniad, ereill yn cael eu gwrthod. Dyma'r effèithiau yn dechreu dyfod i'r golwg, a llawer o honynt yn hen mewn dyddiau, heb fod braidd ddiwrnod oddi yma; a hyny yn ganlyniad i alw cyfar- fod o anundebwyr, yn gymaint a bod y galwad hwnw yn rhoddi ar ddeall i'r awdurdodau eu bod yn ystyried Undeb- wyr ar ffordd i gael dynion i'r gwaith, a'i bod yn ddyledswydd arnynt hwy wrth gwrs i daflu pob rhwystr oddi ar ffordd tlwyddiant y cwmni.—ANUNDKBWK. [Y mae yn ddrwg genym ein bod wedi gorfod gadael allan ddarnau helaeth o'r ysgrif hon oherwydd diweddarwch ei derbyn iad.-GoL. ]
Y PEIRIANWYR A SYST-EJI ;YR…
Y PEIRIANWYR A SYST-EJI YR WYTH AWR. "WyiH awr" oedd cri peirianwyr Aber- dar er's ychydig amser yn ol, ond erbyn heddyw mae yr olwyn wedi troi yn hollol i'r gwrthwyneb, a hyny yn benaf gan yr ychydig sydd yn gweithio ar yr adeg bresenol—deuddeg awr y dydd yw eu can hwy am eu bod yn cael (meddent hwy) ychydig sylltau yn rhagor yn y mis. Rhyfedd fel y mae dynion wedi myned mor blentynaidd, gwell ganddynt weithio deuddeg awr y dydd, na gweithio wyth am "ychydig sylltau" yn llai. Beth ydyw yr ychydig sylltau hyn mewn mis i ateb yr oriau y maent yn gorfod gweithio am danynt ? Ac heblaw hyny yn ceisio ysbeilio eu cydbeirian. wyr o'u horiau hamddenol, pa rai sydd wedi costio yn ddrud iddynt cyn eu cael; ac nid hyny yn unig, ond tori y cytun- deb a wnaethpwyd gan ein meistri eu hunain, sef-" LIe byddis yn codi 900 o dynelli yn ddyddiol, eu bod yn caniatau i system yr wyth awr fod mewn gweith- rediad." Gallasem feddwl pan yn brwydro am y system hon, eu bod hyd eithaf eu gallu am ei gael; ond erbyn hyn gwelwn yn eglur mai yr "ychydig sylltau crybwylledig oedd ganddynt mewn golwg. G wyddom am lofa yn Aberdar yn codi 900 o dynelli y dydd—dau bwll a dau beirianydd sydd yno yn cyfodi y cyfanswm uchod, ac un arall yn gwneuthur gwaith dau ddyn yn yr un lie bob nos. Mae pethau fel hyn yn rhy ddrwg a pha cyhyd y goddefwn ein iselhau gan y bodachod hyn, nis gwn ond hyn a wn, y dylid eu halltudio allan o'n gwlad fel y caffom lonyddwch gan- ddynt, ag y gallem ddywedyd,-a'r byd a gafodd lonydd gan Mri. Porthmen a'u Cwmni.—Yr eiddoch, &c., PEIRIANYDD.
CWMAMAN, SIR GAER.
CWMAMAN, SIR GAER. Y MAE masnach y glo careg wedi marw- eiddio yn y cylchoedd hyn yn bresenol. Yr oedd yr holl weithfeydd yn gweithio oddieithr un, sef y Cawdor, ar yr hen bris hyd yn ddiweddar. Mae yr un hwnw yn perthyn i Undeb y Meistri. Drwg genyf hysbysu fod un o lofaoedd Gwaen- caegurwen yn segur er ys rhai wythnos- au o ddiffyg gofyn am lo, o'r hyn lleiaf, dyna a ddywedir. Bwriedir cael Eisteddfod ar raddfa led eang yn Xghwrriaman o hyn i ddi- wedd yr haf. Os felly, hai ati boys, am gael y testynau allan yn fuan. Nid oes dadl nad eliir cael Eisteddfod arddderch- og yn y lie, am ei fod yn I] e ffafriol iawn gyda golwg ar gyflensdevau rheilffyrdd, &c. Heblaw hyny, y mae y lie wedi dianc heb gael ond ychydig o niwed oddi wrth strikes. a lock-outs fel y mae yn dygwydd yn bresenol gyda chymydog- aethau y mynyddau. Deallwn fod yn mryd y cyfeillion ar Waencaegurwen i ddwyn testynau yr Eisteddfod flynyddbl y Nadolig allan yn fuan. Clywsom fod yn mryd ein cyfaill, Hopkin Hopkins (Alawydd Cyrwen), i agor Llyfrwerthfa ar Ynyscaegurwen. Dylai gael y gefnogaeth a haedda gan yr ardalwyr. Y mae Alawydd wedi gwasanaethu yr ardal am lawer iawn o iiynyddau gyda dyrchafu canu yn y lie ac yn awr, pan y mae iechyd y cyfaill wedi methu, dylid estynllaw o gymhorth iddo yn ei iselder. Tybed ei fod yn wir yr estyna yr Hen Frytaniaid linynau eu pabell i Gwm- aman? Ymae'n wir: a bwriedir agor cyfrinfa yn ystafell eang a chyfleus yr Aman Inn yn fuan, pryd y disgwylir y brawd llawen a chymdeithasgar, Mr. J. James (Ieuan Iago), Aberdar, yn nghyd a'r dyngarwr tra adnabyddus, Canon Jenkins, i wasanaethu ar yr agoriad. Mawr can lleied o beth a wna'r tro i raidynion amheu ac anghredu unrhyw beth a osodir ger bron. Y mae gochel- garwch rhesymol i'w ganmol, a phrawf hefyd raddau mwy neu lai o synwyr cy- ffredin. Ond nid felly bob amser, pan y mae rheswm a thebygolrwydd yn gwrth. dystio yn erbyn cwrs o'r fath. Y mae amheuaeth o'r fath yn fynych, nid yn unig yn profi anallu dyn i farnu, ond y mae hefyd yn lied arwyddo coll mewn egwyddor. Gan nad beth a ddywedir am Anghredinwyr mewn dadguddiad, &c., nis gellir eu cyhuddo o anonestrwydd mewn barn a'r cyffelyb. Y maent hwy yh gydwybodol gyda'r hyn a farnont sydd yn iawn. Nid felly ymddygiad yr ychydig bersonau hyny ar Waencaegur- wen sydd yn ceisio amheu nad y gwir- ioneddol Mr. Isaac Thomas, undertaker, Aberdar, oedd yr un hwnw ar y DAKIAK er's ychydig amser yn ol,—mai rhywbeth spurious ydoedd defnyddio ei enw!! Syndod! Defnyddio enw neu forgio enw Mr. Thomas, ai e ? Ond gyda llaw, teimla yr ardal ya ddiolchgar iawn i Mr. Thomas am ddy- fod allan i'r "maea" mor wrol ag y gwnaeth. Os cyflawna ei addewid- ac nid ydys yn amheu y lleiaf-derbynir ei fab i'r ardal gyda breichiau agored; a chydrhwng Cymoedd Tawe ac Aman, gellir sicrhau iddo fasnach gref a llwydd- ianus. Penodir genym ni ar yr amser ag y disgwyliwn gyfarfod a Mr. Thomas, fel yr awgrymwyd iddo pan-y cyfar- fyddwyd ag ef yn Mrynaman yr wythnos ddiweddaf. Mae rhai canghenau ereill o fasnach perthynol i'r ardal, lie yr ar- ferir cribddeiliaeth, i ddyfod dan sylw eto. CIWTYN CRITO.
Advertising
Yn awr yn barod, CYFANSODDIADAU EISTEDDFOD CROSS INN, TRECYNON, I'w gael gan Mr. John Richards, Cross Inn, Trecynon. Pris y llyfryn, 3c.; trwy y Post, ') 12c. HANES MORGANWG. GAN DAFYDD MORGANWG. CYNWYSA y gyfrol 532 o dudalenau, map o'r C sir, darlun o'r awdwr, darluniau o Aberdar, Abertawy, Caerffili, Llatifieiddian Fawr, y Bont- faen, Pontypridd, a Llanddunwyd. Pris mewn lliau addurnedig acymylon goreuredig, 10s, Pob archebion i'w hanfon i'r awdwr, DAFYDD MORGANWG, Hirwain. BETHEL, TRECYNON. CYNELIR CYFARFOD CYSTAD- leuol yn y capel uchod, prydnawn dydd lau, Mehefin y 3ydd, 1875, pryd y gwobrwyir y buddugwyr mewn Rhydd- iaeth, Barddoniaeth, Caniadaeth, &c. Programmes, yn cynwys yr holl dest- ynau, &c., i'w cael am y pris arferol, gan W. Davies, 9, Glan Road; Rhys Etna Jones, a B. Phillips, Gadlys Road, Aber- dar TREORCI. Tra Mor tra Brythron." "Mor o Ona yw Cymru Gyd." BYDDED bysbys i holl Gymru benbaladr cynelir Ail EISTEDDFOD FLYN- YDDOL Y BRYTHONIAID yn Nheorci, ar y Dydd Llun cyntaf yn Awst, 1875, er cadw mewn cof Fuddugoliaeth y C6r Cymreig, yn Llundain, yn 1873. CERDDOKJIAEEH. 1. I'r cor o'r un gynulleidfa, heb fod dan 60 mewn rhif, a gano yn oreu yr ail chorus o'r Creation, "Achieved is the glorious work;" i'w chanu ar y geiriau Cymraeg, Ar ben mae'r gogoneddus waith." Gwobr, J625. 2. I'r cor o'r un gynulleidfa, heb fod dan 50 mewn rhif, a gano yn oreu Llawenychwn, gorfoleddwn," o Gantato, Gwilym Gwent. Gwobr,jei212a. 3. I'r 21 mewn rhif a ganont yn oreu C§.n Jaradog," gan Alaw Ddu. I'w chael gan Isaac Jones, printer, Treherbert. Gwobr, Xb 58. Ymddengys rhai o'r prif ddarnau mewn rhif- ynau dyfodol, yn ngbyd ac enwau y beirniaid. Bydd y Programme yn fuan yn barod, yn cynwys yr holl destynau. TESTYNAU YCHWANEGOL. Am yr Awdi oreu ar Wanwyn Eiuioes," heb fod dan 300 llinell, na thros 400. Gwobr, X5, a chadair gwerth £ 3 3s. Am y Gan oreu i'r "Crwydryn," heb fod daxi 60 lliilell, na thros 80. Gwobr, f I 10s. Am y Gan a Chydgan oreu, gwel ^Programme. Gwobr, £ 1 Is. Beirniaid y canu, EOS MORLAIS a LLEW TAWE. Beirniad y Farddoniaeth, y Traathawd, a'r Adroddiadau, ac arweinydd yr Eisteddfod fydd Mynyddog. Bydd y Programmes yn cynwys yr holl fanyl- ion, yn barod erbyn y cyntaf o Ebrill; i'w gael drwy y Post ar dderbynlfc dau statnp geiniog. Dros y Pwyllgor, J. DEFYN. JOKES, Llywydd. y R. MANSELL THOMAS, | Trysor-; G. R. JONES (Caradog) J yddion-, W. WILLIAMS, Canton House,) vs<rrt r. D. SKYM, (Dewi Aructl), f ° RHYBUDD 0 S Y M U DIAD. DYMUNA RICHARD JONES, DILLEDYDD, 36, CARDIFF STREET, ABERDARE, Hysbysu ei gwsmeriaid a'r cyhoedd ei fod yn awr wedi symud o'r cyfeiriad uchodi 50, CARDIFF STREET, A thra yn diolch am y gefnogeeth haelfrydig y mae wedi ei dderbyn am y I blynyddoedd a aethant heibio, taer obeithio am barhad o'r unrhyw am y dyfoaol. Gwerthir ganddo ddillad parod i wrywod a bechgyn mor rbated a chan unrhyw un yn Aberdar. Archebion am ddillad o bob math a gant y sylw buanaf. Cedwir stock dda o frethynau a defnyddiau ereill ar law bob ;j Q'W. amser.. £ .*■ i