Tarian Y Gweithiwr

MR. RALPH DISRAELI. Y MAE Ralph Disraeli, yr hwn sydd wedi ei benodi yn clerk Ty yr Ar- glwyddi, yn foneddwr dystaw, o barth- ed yr hwn nid oes ond ychydig yn cael ei wybod, oddieithr y ffaith ei fod yn frawd i'r Prif Weinidog, ac mor ddys- taw ag ydyw ei frawd o drwstiog.

Gohebiaeihau. (Nid ydym yn gyfrifol am syniadau a golygiadau ein gohebwyr, ond yr vdym am adael rhyddid barn i bob dyn, a rbyddid ysgrif-bin hefyd can belled ag y goddef terfynau cyfraith a moes- oldeb.—GOL.1

PABYDDIAETH A'R BEIBL. Ni chyhoeddir gan Gymdeithas y Beibl- au ond y cyfieithiadau a ystyrir yn ortho- Ä dox gan ei llywodraethwyr ac ni naw Eglwys Rhufain ond yr un peth. Wrth gwrs, yr wyf fi, a phob Protestant arall am wn i, yn canmol y gymdeithas hon am yr ymdrech a wna i ledaenu yr Ys- grythyrau. Yn awr i gael gorphen fy Ilythyr, dymunaf ddweyd eto yn ddifloesgni fod y Pabyddion, nid yn unig yn can- iatau darlleniad y Beibl yn mhlith y werin, ond ei daer gymhell arnynt. Cy- hoeddwyd y Testament Newydd gan- ddynt yn Seisneg yn Rhems mor fore a'r flwyddyn 1582, a'r Hen Destament yn Douay yn 1609. Mae'r cyfieithiad hwn yn myned dan yr enw Douay Bible, ac y mae ar werth i bwy bynag a ewyllysio ei brynu. Cyn dyfynu rhagymadrodd y Beibl Pabyddol i brofi hyn, gofynaf pa un ai yr offeiriaid Pabaidd neu weinidogion Ymneillduol Cymru oedd yn gwahardd dwyn y Beibl i'r ysgolion dyddiol per- thynol i'r School Boards, lie yr oedd y naill a'r llall o honynt yn aelodau o'r Byrddau? Yn awr, dyfynaf ragymad- rodd y cyfieithiad Seisnig o'r Beibl Pab- yddol, fel y caiff siarad drosto ei hun. This Kew Edition of the English Version of the Bible, printed with our permission by Richard Coyne, 4, Capel Street, carefully collated,, by our direc- tion, with the Clementine Vulgate like- wise with the Douay Version of the Old Testament of 1609, and with the Rhemish Version of the New Testament of 1582, and with other approved English Ver- sions,-We, by our authority, approve. And we declare, that the same may be used, with great spiritual profit, by the faithful; provided it be read with due reverence, and proper dispositions.- DANIEL MUKKAY, D.D." We concur with the,above Approba- tion Patrick Curtis, D.D.; Thomas Kelly, D.D.; Patrick Kelly, D.D.; Wil- liam Orally, D.D.; James Browne, D.D.; Jame Keating, D.D.; Thomas Coen, D.D.; William Higgins, D.D.; Cornelius Egan, D.D.; John Ryan, D.D.; Edward Kernan, D D.; Patrick Burke, D.D.: Oliver Kelly, D.D.; Robert Laffan, D.D.; John Mur- phy, D.D.; Patrick M-Nicholas, D.D.; P. M'Loughlin, D.D.; William Kinsella, D.D.; Patrick M'Gettiga?]; D.D.; Michael Collins, D.D.; Peter Waldron, D.D.: John M'Hale, D.D.; Edward French, D.D.; Patrick M'Mahon, D.D." To the Members of the various Total Ab- stinence Societies in Ireland, England, and Scotland. "My DEAR FRIENDS,— "As the united Catholic Bishops of Ireland have especially recommended the Faithful under their jurisdtction to 'read with due reverence and proper dispositions the HOLY BIBLE published by R. Coyne;' and as he now proposes to issue the Divine Volume, under the same authority, in Twelve Parts, at Sixpence each, so as to suit the means and circum- stances of all classes-in order to assist in carrying into practical effect the re- commendation of the venerable Prelates, I humbly, but most earnestly, entreat all the Members of the various Total Abstinence Societies, who, I trust, by being members of Societies which have produced order, peace, and tranquility, are prepared to read the Holy Scriptures with due reverence and proper disposi- tions'—to avail them of such a treasure, on such acceptable terms, and thus to join Wisdom to Temperance, or as the Apostle Peter says (2 Epist. i. 5—7), that employ- ing all care, you minister in your ffaith, virtue: and in virtue, knowledge: and in knowledge, Abstinence: and in Ab- stinence, patience: and in patience, God- liness and in Godliness, love of brother- hood and in love of brotherhood, char- ity.' Permit me, my dear Friends, to ex- press my most anxious and ardent desire, that all of you, who shall thus read the Sacred Scriptures, with faith, sub- mission, and respect, will follow the divine lessons they inculcate. In conclusion, being fully convinced of the great blessings to be derived from a careful purusal of the Sacred Volume, I shall, for my own part, adopt every means in my power to promote its circu- lation amongst you, and all others over whom I can exercise any influence. I am, dear Friends, Faithfully and sincerely, "Yours, THEOBALD MATHEW." Dyna fe, barnedy darllenydd pa un a oes caniatad i'r werin ei ddarllen ai peidio. Fel y dywedais yn flaenorol, y mae can- oedd o ddefodau, &c., y rhai. a ystyriwyf yn hollol anysgrythyrol yn nglyn a'r Babaeth, a byddem ninau fel Protestan- iaid yn actio'r Cristion yn llawer gwell pe ceisiem eu goleuo yn nghylch y peth- au hyny, na'u camgyhuddo o fai nad ydynt yn euog o hono. Gan ddiolch i Mr. W. Jones am ddwyn y peth i sylw, Ydwyf yr eiddoch, DAFYDD MOHGANWG. OL-NODIAD.-Drwg genyf fod cynifer o wallau wedi ymddangos yn fy llythyr: nis gwn pwy sydd i'w feio am byn, ond gwn fod y gwallau yn gyfryw, fel o'r braidd y gellais ddeall rhanau o fy llythyr fy bun wedi ei argraffu, ac felly nis gall- af ddysgwyl i ereill ei ddeall. Mae amryw eiriau wedi eu gadael allan o fy llythyr, fel nad yw yn bosibl deall y brawddegau lie mae'r geiriau hyny yn ddiffygiol.- D.M.

YR "WOULD-BE GOHEBYDD" A'R "DYDD HWNW" YN NHREFORIS. YN eich rhifyn diweddaf y mae y eyfaill uchod yn ceisio cyfiawnhau ei ymddyg- iad tuag at barti y Dydd H wnw" ychydig wythnosau yn ol, pan yn reporiio eu cyfarfod yn y DARIAN, ac wrth wneud hyny ceisia osod ei droed ar ein gyddfau er dyrchafu ei hunan i'r lan. Ceisia ymddadrys o'r amryfusedd y mae wedi syrthio iddo trwy logic cywrain; ac er mwyn i'r cyhoedd gael cyfle i farnu rhyngom, dangoswn beth yw ei allu fel ymresymwr. Yn ei lythyr cyntaf gwnaeth y gosod- "iadcanlynol:—" Pod y rhai ag oedd yn bresenol o dan yr argraff mai er budd y rhai oedd allan ar strike yr oedd yr elw yn myned." Dyna'r gosodiad yn awr beth am yr argument. Wel, dyma fe yn ei lythyr diweddaf,—" Daethant i'r lie o ganol y strike a'r lock-out, a daethant yma pan oedd cauoedd o'r un ardal a hwy eu hunain yn cerdded heolydd y lie bob dydd i geisio cynorthwy drwy wa- banol ffyrdd." Yn awr, carem ofyn i'r Would-be Gohebydd" hwn, a oedd y cannoedd ag oedd yn ceisio cynorthwy drwy wahanol ffyrdd yn cyflwyno yr hyn oeddynt yn ei gasglu i rywrai tuallan i gylch eu teulu- oedd eu hunain ? Os nad oeddynt, yna y mae yr argument yn erbyn y gosodiad; neu os oeddynt, y mae eisieu rhywbeth mwy na haeriad cyn y gall ein darbwyllo ni i gredu ei dystiolaeth. Ond a chan- iatau er mwyri dadl (ac er mwyn dadl yn unig yr ydym yn ei ganiatau cofier), fod y personau hyn yn cyflwyno yr hyn oeddynt yn ei gasglu i'r rhai oedd ar strike, a oedd hyny yn rheswm ein bod ni yn gwneud yr un fath ? Mewn perthynas i ofyniad y cadeir- ydd, nid oedd dim pryder yn ein medd- yliau o barth i'r atebiad. Atebasom ef yn gyfatebol i'r modd y gofynwyd ef i ni. Pe buasai y gofyniad wedi cael ei ofyn mewn dull ac amser priodol, buasem wedi ei ateb ar g'oedd gwlad," fel y gwnaethom a llythyr S. Davies. Y mae eto yn methu deall sut yr ydym yn gallu rhoddi traul y cludiad i ac o Dreforis, ar gyfer derbyniadau Treforis. Y mae yr ateb wrth law mewn byr eir- iau o herwydd ein bod yn segur y nos- waith flaenorol, a thrwy hyny wedi methu cael dim ar gyfer y daith o Lanelli. 0 barthed yr insinuation sarhaus sydd ganddo rhwng cromfachau, yn nghylch angen talu y cludiad, gallwn ei daflu yn ol gyda dirmyg, trwy ddweyd ein bod wedi cerdded rhyw wyth neu naw mill- dir y boreu hwnw i ddod i Lanelli, a buasem wedi cerdded i Bontardawe dranoeth oni b&e i'r gwlaw ein rhwystro. Ceisia y Gohebydd i ni roddi hysbys- rwydd iddo pa beth a gawsom yn Tre- boeth, Abertawe, Waunarlwydd, Pentre Estyll, Grlandwr, Brynaman, a Phontar- dawe. Buasem yn cydsynio gyda'r pa- rodrwydd mwyaf pe buasai y cais wedi dyfod oddiwrth rywun o'r cyfryw leoedd. Ond bydded hysbys, nad ymostyngwn i roddi yr hysbysrwydd hyny i'r bon- eddwr gwir anrhydeddus" hwn. Dywed ein bod wedi rhoddi y swm iselaf gyda dirmyg, a'n bod wedi gwneuthur elw da yn y cylchoedd yna. Y mae wrth ddweyd hyn yn bradychu ei anwybodaeth mewn modd truenus iawn. Pe buasai rhyw ronyn o synwyr yn ei benglog, ni fuasai mor ddigywil- ydd a phresaidd ag ysgrifenu y brawdd- egau blaenorol. Pa fodd y gwyr ef ein bod wedi rhoddi y swm iselaf ? A ydyw yn tybied ei hun yn hollwybodol ? Di- chon pe byddem yn dweyd ein bod wedi derbyn y swm o ddeg swllt y noson ar ol hyny, a phedwar swilt ar ddeg y noson ganlynol i hyny, y byddai yn barod i gredu ein bod yn dweyd anwiredd. "Facts are stubborn things." Nid nodi swm Treforis gyda dirmyg nac mewn "danodiaeth" chwaith a wnaethom. Na, yr oeddynt ac yr ydym eto yn dra diolchgar am bob swllt a gawsom; ond nodi y swm yna a wnaethom, er mwyn rhoddi cyfle i'r cyfaill i ddangos ei allu feI arith-metician, trwy ddweyd pa faint oedd gyda ni yn weddill i'w rhanu i'n "brodyrmewn caledi," ac y mae yntau heb wneud hyny hyd yn hyn. Wrth derfynu ei lythyr y mae wedi teimlo ein bod wedi rhoddi dyrnod rhy drom iddo y tro diweddaf, a cheisia droi y gath yn y..badell trwy ddweyd mai "spec neu anturiaeth bersonol," ac nid sbri ber- sonol a ysgrifenwyd y tro o'r blaen. Boed rhyngddo ef a'r cysodydd am hyny; oni y maeyn drathebyg mai yr hyn a ysgrifenwyd a ysgrifenwyd, a'r hyn a ysgrifenwyd a argraphwyd hefyd, ac mai gweled ei hun yn myned i'r ditch barodd i'r "Would be Gohebydd" hwn ymdrechu gosod y bai ar ysgwyddau rhywun arall. Os yw y eyfaill hwn yn ewyllysio cael rhyfel bapyr, yr ydym yn barod i'w gyf- arfod, ond iddo ddyfod o dan ei enw priodol, a thrin y pwnc, a'r pwnc yn unig; a gallwn ei sicrhau fod genym ddigon o bylor wrth law. EVAN OWEN, YSG.

AT Y GOFIAID YN GY- FFREDINOL. ANWYL FRODYR,—Ni byddaf yn gosod yr un newydd o'ch blaen y dyddiau pre- senol, trwy ddweyd ei bod yn amser pur anghysurus ar rai o'n brodyr gofyddol, fel pob dosbarth arall o ddynion yn y tymhor terfysglyd sydd wedi ein goddi- weddyd, trwy ystyfnigrwydd y cyflogwyr gormesol; eto mae'n dda genyf eich hysbysu nad yw yr Undeb, lie y mae mwyaf o ddyoddefwyr, ddim yn llesghau, ond yn cryfhau. Yr ardaloedd sydd yn myned yn mlaen yn weddol hwylus, y maent yn llesghau mwy yno, ond nid mor fywiog ag y dylent fod, yr wyf yn meddwl. Dymunaf, fel un sydd yn teimlo dros fy nghydweithwyr, ofyn beth yw y rheswm o hyn. Nid ydych yn darparu yr haf erbyn y gauaf, trwy es- geuluso yr Undeb pan y byddoch yn cael gweithio bob dydd. Anwyl Frodyr, ail ystyriwch eich sef- yllfa. Paham yr ydym, fel dosbarth o ddynion, yn fwy dan draed nadynionyn gySredin ? Eisieu mwy o ddealltwriaeth rhyngom a'n gilydd, a mwy o gariad brawdol. Wei, gadewch i ni gael meith- rin Undeb ynte, yr hwn yw yr unig lwybr i ddyfod a ni at ein gilydd-i godi ein hunain i sylw fel dynion. Anwyl Frodyr Undebol, sydd erbyn heddyw yn rhifo y canoedd lawer, gwnewch eich goreu i enill yr ychydig sydd heb ymuno; dangoswch iddynt werth Undeb a brawdgarwch. Gobeithio y bydd i bawb gymeryd yr awgrym, ac y bydd i'r ychydig linellau hyn fod yn foddion er gwneud rhyw gyffroad newydd. Pa le y mae y brodyr Hen Vulcan, Will y Trawr, a Nai Will y Trawr. Deuwch i'r maes, frodyr: os bydd eisieu rhyw gyfarwyddyd i agor cyfrinfa newydd, holwch yn y gyfrinfa nesaf atoch, ac yna cewch gyfeiriad yr YsgrifenyddCyfEred- inol, lie gellir cael pob manylion. CYFAILL Y GOF.

TANWYR NANTMELYN. MR. GOL.Y mae rhyw ymyrwr neu ymyrwyr yn eich TARIAN am yr wythnos ddiweddaf, yn gofyn i danwyr glofa Nantmelyn, Aberdar, ai gwirionedd yw'r siarad sydd ar led fod glo wedi ei godi ganddynt, a phwy fu a Haw yn ei dori. Er nad ydwyf yn un o'r tanwyr, eto, credaf fod genyf gystal hawl i ateb ag oedd gan y neb a ofynodd i ofyn y fath ofyniad. Beth ydyw i chwi na neb arall o hen lowyr Nantmelyn a oes yno lo yn cael ei godi ai peidio? Yr ydych chwi fel minau wedi gomedd tori glo yno am y pris cynygiedig, ac nid yw ond cywil- ydd-dra i ni ymyraeth dim a'r gwaith. Pe byddai i Mr. Jones, Mr. James, Mr. Giles, neu rai o'r swyddogion ereill, ymyraeth yn helyntion dyddiol rhai o'u hen weithwyr, dywedem yn fuan eu bod yn ymyraeth a pheth nad oes ganddynt hawl o gwbl; felly, gyda golwg ar yr hyn a wneir ganddynt hwy- thau, neu unrhyw bersonau ereill, nid oes genym hawl o gwbl i ymyraeth yn eu busnes. Egwyddor y ci yn y preseb ydyw y bth beth-pallu bwyta y gwair ei hun, a cheisio rhwystro ereill i'w fwyta. Gadewch i ni ddangos ychydig oegwyddor hyd yn nod mewn strikes, a chymeryd gofal o'n busnes ein hunain. Hyd oni ddengys yr ymholwyr hyn fod ganddynt rhyw hawl i ymyraeth, gobeith- iaf y bydd i'r tanwyr yn gystal a swydd- ogion parchus ereill Nantmelyn, eu hystyried islaw eu sylw. UN O'R LLUAWS.

AMRYWION O'R AMERICA. ALLAN O'R "DRYCH." DYWEDIR fod y corwyntoedd di- weddar a ysgubasant dros amryw o'r Talaethiau Deheuol a pharthau Gor- llewinol yr Undeb, yn dra dinystriol i fywydau a meddiauau. LIaddwydyn Georgia haner cant o bersonau, a di- nystrodd y corwynt y fath swm o eiddo fel y taflwyd llawer o deuluoedd i angen a thlodi mawr. Yn swydd Bibb, 14 milldir o Macon, cipiodd troellwynt ystorfa goed oddiar ei sylfaeni, yr hon a gynwysai lawer o nwyddau, yn nghyda safe haiarn fawr, yr bon wrth gwypo a agorodd. Cariwyd frame yr ystorfa ddwy filldir o bellder. Chwythwyd pedrolfen a phump o geffylau oddiar y ffordd, pryd y Uaddwyd y gyrwr. Bu corwyntoedd cyffelyb yn Oregon, Ne- vada, Nebrnaska, &c., a chaed colledion trymion. Lladdwyd 1,500 o anifeiliaid corniog perthynol i'r Hywodraethwr Bradley yn Nevada. Mae yr anghydfod rhwng y nyddwyr, y gwehyddion, a'r meistri yn Lowell*

na dynion yn y cyffredin, ond i ddim pwrpas. Awn gyda un o'r beef eaters yn awr ynte i gael trem ar yr hen adeilad byd- adnabyddus. gan fyned dros bont sydd yn croesi y ddwfrffos a grybwyllwyd. Ar bob pen i'r bont y mae tyrau a fwr- iedid i'w hamddiffyn-y Middle Tower ar un pen, a'r Byward Tower ar y pen arall. Ar yr ochr ddebeuol, yn nes yn mlaen, y mae St. Thomas Tower, wedi ei adeiladu uwchben y ddwfrffos, ac o dan hwn y mae y Traitor's Gate," sef hen glwyd gadarn iawn, yn agor yn ddau haner, wedi ei gwneud o goed preiffion, a barau heiyrn, a'i golwg henafol yn argyhoeddi dyn ar unwaith y gellir cyfrif ei blynyddoedd wrth y canoedd. Drwy hon y dygid i mewn yr holl garcharorion a gyhuddid o dro- seddu yn erbyn y brenhinoedd nen'r brenhinesau a lywodraethent yr am- seroedd hyny. A phwy a all ddesgrifio y golygfeydcl torcalonus a gymerasant le yma o bryd i bryd gan y trueiniaid a ddygid i mewn yn fynych ar gam- gyhuddiad, ac a gawsant naill eu dien- yddio neu a gawsant dreulio y gweddill o'n hoes yn garcharorion o fewn ,ei furiau echryslawn ? Y dydd cyn ei choroniad, o dan ofal gorymdaith ys- blenydd, dygwyd Anne Boleyn, ail wraig Harri vni., o balas Greenwich yma, yn ol yr arferiad, cyn myned i gael ei choroni i Westminster ond ar beny tair blynedd, yr oedd yr anghenfil hwnw wedi syrthio mewn cariad a Jane Seymour, ac wedi rhoddi gwys i gymeryd Anne druan i'r Twr i gael ei phen ymaith. Yr oedd y werin yn hoff iawn o Anne, ac yn y naw mis diw- eddaf o'i bywyd, cawn iddi gyfranu pedair mil ar ddeg o bunau rhwng y tylodion. Byddai ychydig o'i bath yn fendith fawr i Ddeheudir Cymru yn y cyfwng presenol. Canlynwyd Anne drwy yr hen glwyd hon yn mhen ychy- dig flynyddau wedi hyny gan arall o aberthau Harri, sef y foneddiges ieuaue a phrydferth Catherine Howard, ei bumed wraig a Lady Rochford, yr hon a fu a Haw yn ninystr Anne Boleyn, Lady Jane Grey, a'i phriod Arglwydd Dudley. Amserteyrnasiad Mary, dygwyd ai chwaer, y Dywysoges Elizabeth, dros yr afon i mewn yma, a phan y cyrhaedd- odd y glwyd, tystiodd ei dimiweid- rwydd, gan ddywedyd," O'th flaen di, 0 Dduw, yr wyf yn llefaru, heb gyfaill yn y byd yn bresenol ond dy hun." Yr oedd yn briodol iawn iddi gofio am dynged ei mam anffodus Ann Boleyn, 0 fewn y muriau erchyll hyn. W.D. «