Tarian Y Gweithiwr

YR WYTHNOS. Nos Sadwrn diweddaf, ar dueddau Dublin, daeth yr agerlong Meteor i wrthdarawiad a'r llong Earnest, o Ar- drossan i Briste. Suddodd yr olaf, a chollwyd y cadben a'r dwylaw. YE wythnos ddiweddaf, yn Llwynypia, bu farw yn dra disymwth, Mr. James Powell, prif beirianydd Cwmni Glo Morganwg. Bu farw tra wrth ei orchwyl. Gadawodd wraig ag amryw blant. Y MAE cost blynyddol Eglwys Gadeir- iol Bangor yn cael ei osod i lawr fel Y-6,958, £4,200 o ba raia lyncir i fyny gan yr Arglwydd Esgob £700 gan y Parchedig Ddeon £1,440 gan y ped- war Canon; a Y-618 gan swyddogion israddol. Y MAE yn awr ddeugain o labrwyr Arglwydd Warwick, ar ei etifeddiaeth yn Tachbrook, ar strike am godiad yn eu cyflogauo 14s. i 16s. yr wythnos, ac nid oes unrhyw arwydd o roddi i fyny y naill ochr na'r llall. Y mae bugail, yr hwn sydd yn un o'r strikewyr, wedi derbyn rhybydd i ymadael o'i dy. Y mae undeb y labrwyr amaethyddol am i'r bobl hyn ymfudo. 0 NEW York, yr ydym wedi derbyn y newydd galarus o farwolaeth y Parch. Howell Powell, yr hwn oedd weinidog y Presbyteriaid Cymreig yn y ddinas hono. Bu farw ar y 23ain o'r mis diweddaf, yn 58 mlwydd oed, wedi bod yn weinidog am dros 32 o flyn- yddoedd. Fe gofia lluaws o'n darllen- wyr iddo dalu ymweliad a Chymru, gwlad ei enedigaeth, yr haf diweddaf. +

MENYW WEDI EI CHICIO I FARWOLAETH. YN Manchester, dydd Llun diweddaf, dygwyd dyn o'r enw John Nelson, tarawr, o flaen yr ynadon, dan y cy- huddiad o lofruddio ei wraig yn wir- foddol trwy ei chicio. —-

MARWOLAETHAU TRWY SUNSTROKE. YR ydym yn cael ei bod yn wresog anarferol yn ngogledd Scotland ddydd Llun diweddaf. Bu farw dau yno o "sunstroke,un fenyw o'r enw Keiller, yn Dundee, 55 oed, a dyn ieuanc o'r enw Smith, yn agos i Campbelton.

+ TERFYNIAD Y STBIKJE YN NGLOFA FOXES BRIDGE. DYGWYD y strike a ddechreuodd dydd Llun diweddaf yn Nglofa Foxes Bridge, Forest of Dean, yn erbyn gostyngiad o 5 punt y cant, yr hyn oedd wedi cael ei dderbyn mewn glofeydd ereill yn y gymydogaeth, i derfyniad ddydd Mawrth, trwy i'r gweithwyr fyned i mewn ar delerau y meistri.

4 TREDEGAR, MARWOLAETH MR JOHN SIMS. PRYDNAWN dydd Sadwrn diweddaf, yn ei anedd-dy yn Church-square, bu farw Mr. John Sims, yr hwri am flynyddoedd sydd wedi bod yn oruchwyliwr yr adran pudlo dan gwmni Tredegar. Yehydig ddyddiau yn ol syrthiodd oddiar bont yn y gwaith, yr hyn fu yn achos iddo golli ei fywyd. Yr oedd y trancedig yn un a gerid yn fawr gan y gweithwyr. — ♦

MENYW YN CAEL EI CHY- HUDDO 0 LADD EI GWR. YN Manchester, dydd Llun diweddaf, cafodd menyw o'r enw Elixabeth Smith ei chyhuddo o lofruddio ei gwr. Yr oedd ytranceclig yn feddwaewedi taraw ei wraig amryw weithiau. Tarawodd hithau ef yn 01, gan achosi iddo syrthio yn erbyn y ffenestr, a thorodd ei hun i'r fath raddau, fel y gwaedodd i farw- olaeth. *—

RYMNI, HUNAN-LADDIAD. BOREU dydd Sul diweddaf, rhwng tri a phedwar o'r gloch, gadawodd menyw o'r enw Mary Jones, gwraig David Jones, roller, ei thy yn ddiarwybod i'w gwr. Oddeutu chwech, pan yr oedd person yn myned am dro, canfyddodd ddilledyn perthynol i fenyw yn ymyl llyn a elwir Llyn y Gwyddel. Rhodd- odd hysbysrwydd uniongyrchol o hyny, ac oddeutu haner nos nos Sul deu- wyd o hyd i'w chorff.

—4. MARCHNAD HAIARN- CLEVE- LAND. YN Middlesborough dydd Mawrth di- weddaf, yr oedd nifer luosog o wneu- thurwyr a masnachwyr yn bresenol, ond ychydig oedd y fasnach a wnawd, yn gymaint a bod y fasnach mewn pig-iron yn farwaidd. Yr oedd y prisiau yn is na'r wythnos ddiweddaf. Y mae y gwneuthurwyr yn lied gyf- lawn o archebion. Y mae y gofyn am haiarn gorphenedig yn gymedrol.

♦- TLODION Y LOCK-OUT. YN nghyfarfod Bwrdd y Gwarcheid- waid yn Merthyr, dydd Sadwrn diw- eddaf, hysbyswyd fod pyllau glo Cy- farthfa a Dowlais i gael eu taflu yn agored y dydd Llun canlynol i'r dyn- ion a dderbynient gynorthwy plwyfol, yn ol y gyflog a delid yn y flwyddyn 1870. Fod y gwyr priod i gael gweithio pedwar diwrnod o bob wyth- nos, a'r dynion ieuainc ddau ddiwrnod.

+- DARGANFYDDIAD IIYNOD YN CAMBERWELL TRWY OFFER- YNOLIAETH CI. ODDEUTU chwech o'r gloch prydnawn dydd Sadwrn diweddaf, pan yr oedd nifer o bersonau yn hyiforddi eu own yn Canal Surrey, yn agos i St. George's bridge, Camberwell, darfu i. un o'r creaduriaid, yn lie dyfod i'r dwfr, soddi yn ddisymwth i'r gwaelod, gan ddwyn i fyny yn ei enau y rhan ol o got, ac yn ei ganlyn gorff gwryw wedi bod yn y dwfr er's cryn amser. Gyda chryn drafferth clygwyd y corff allan. Ym- ddangosai y corif i fod yn eiddo dyn oddeutu 30 mlwydd oed, ac wedi ei wisgo yn dda mewn dillad duon.

HUNANLADDIAD DYCHRYN- LLYD YN CAERDYDD. CYMEIIOIIT) hunanladdiad dychrynllyd le ddydd Mawrth diweddaf yn Caer- dydd. Y person oedd tafarnwr o'r dydd. Y person oedd tafarnwr o'r enw George Johnson, Royal George Hotel, Hayes. Yr oedd ar y pryd yn sefyll wrth glaf-wely ei wraig, a thor- odd ei wddf ag ellyn i'r fath radddau fel y bu farw mewn ychydig eiliadau. Yr oedd y trancedig yn ddiweddar wedi ymollwng i ymarferion anghy- medrol, ag wedi bod yn dyoddef o'r anhwyldeb dychrynllyd sydd yn dilyn hyny.

TYSTEB I LLAWDDEN. PRYDNAWN dydd Llun diweddaf ym- gyfarfyddodd nifer lluosog o gyfeillion ac edmygwyr y Parch D. Howells (Llawdden), yn Neuadd y Dref, Caer- dydd, er cyflwyno iddo yr hyn a wnawd fel tysteb ar ei ymadawiad a Chaer- dydd. Y mae y rhestr tanysgrinadau wedi cael ei gait er's peth amser. Yr oedd y dysteb, yr hon a gyfiwynwyd iddo gan Gadeirydd y Pwyllgo—Mr. Bushell, yn gynwysedig o salver arian ardderchog, ac arno gerfysgrif priodol, yn nghyda phwrs yn cynwys y SWlll rhagorol o wyth gant o bunau. Deall- wn fod ymneillduwyr, yn gystal ag elwyswyr, wedi cyfranu yn liaelfrydig at y dysteb.

AMAETHYDDIAETH, Y TYWYDD A'R CYNYRCII. Y MAE achwyniadau cyffredin yn cael eu gwneud o barthed tywydd oer ac annhymliorol yr wythnos a aeth heibio. Yr oedd y gwenith cartrefol a ddyg- wyd i farcimad Llundain ddydd LInn diweddaf o ansawdd rhagorol ac yn dra helaeth o ran cyfanswm. Y mae cryn lawer hefyd o weni1>h tramor wedi cyrhaedd ein porthiaddoedd, yr hyn sydd wedi cadw y prif farchnadoedd i lawr, tra y mae codiad cyfiredinol wedi cymeryd lie yn marchnadoedd y cyfan- dir, a hyiiy yii cael ei achosi yn benaf o herwydd oeredd y tymor.

HELYNT FFESTINIOG. YR ydym yn deall fod yr anghydwel- ediad a lbdolai yn un o weithfeydd llechau Ffestiniog, ac a fygythiai fod yn achlysur o gloi allan holl lechwyr y gymydogaeth wedi cael ei symud. Y gwaith lie yr.oedd yr annealldwriaeth ynddo oedd eiddo cwmni Welsh Slate, ond yr wythnos ddiweddaf dcuwyd i gyd-ddealldwriaeth ar y pwnc, ac y mae ,7' y gweithwyr i fyned yn mlaen ar yr lien drefn. Dywedir y gall gweithiwr drwy y drefn hon enill rhwng 30s. a 35s. yr wythnos ar gyfartaledd. Y mae canmoliaeth uchel yn cael ei roddi i'r goruchwylwyr am eu. parodrwydd yn rhoddi gwrandawiad i geisiadau y gweithwyr.

BWRDD IECHYD ABERDAR. Y itiAE y frwydr hon bellach wedi ei hymladd, a'r canlyniad wedi ei gy- I hoeddi. Yr aelodau a ddychwelwyd ydynt Mr. Rees Ilopkin Rhys dros Adran No. 1 Mr. Isaac Thomas dros Adran No. 2 Mr. Evan Lloyd, dros Adran No. 3 a Mr. Francis Phillips, dros Adran No. 7. Bu brwydro caled yn y gwahanol adranau, a theimlad brwd yn cael ei arddangos gan y gwa- hanol blcidiau dros eu dynion. Yr ydym yn ofni, yn ol a ddealiwn, fod yma ymchwiliad manwl i gael ei wneud i weithrediadau rhai pleidiau, ac na achubir traul na thraflerth or gwneud esamplaw 0 rai a fuont yn rhv ddigy- wilydcl ar eiddo eu cymydogion. Asgre lan dyogel ei pherchen."

CYNRYOHIOLAETH SIR FRY CHEINIOG. MEWN canlyniad i farwolaeth Arglwydd Tredegar a dyrchafiad yr Anrhydeddus Godfrey Morgan i Dy yr Arglwyddi, yr ydym yn clobyg o gael ethoiiad frwd o aelod scneddol dros sir Frycheiniog. Y mae Mr. Maitland, Rhyddirydwr, a Mr. Howell Gwyn, Ceidwadwr, yn de- chrcu cynhyrfn eu pleidiau, ond y mae y ddau foneddwr wedi penderfynu peidio gweifchredii lies claddn ei ar- glwyddiaeth, yr hyn sydd i gymeryd lie heddyw (dydd Ian.) Oddiwrth y teimlad a amlygir yn awr, nid oes ond ychydig amheuaeth na ddychwelir y Rhyddfrydwr. Bernir y bydd anerch- iadaa y ddau foneddwr allan dydd Gwener nesaf, ac y dechreuir o ddifrii ar waith yr etholiad.

COLLI BYWYDAU ivIEWN AWYREN. Y MAE damwain ddychrynljyd wsdi gorddiwes awyrwyr enwog yn Efrainc, yr hon a brawf pa mor beryglus ydyw teilhiaV yr awyrgyJch mewn awyrenau. Boreu dydd lau yr wythnos ddiweddaf, cychwynodd y tri awyrwr, M. Tissan- dier, M. Croce-Spinelli, ac M. Sivel mewn awyren a elwid Zenith, yr hon a gvchwynodd yn ardderchog, ac a wylid gan dyrfaoedd o bobl yn y gym- ydogaeth Paris. Dyrchafai yn uwch uwcli, ac ymddangosaifel ewmwl bychan dan belydrau yr haul. Ond tra yr oedd yr edrychwyr yn ymlawenhau wrth yr olygfa ysbleuydd, yr oedd yr awyrwyr ar golli eu bywydau trwy gyflymdra yr esgyniad, fel mewn oddeutu awr o'r adeg y dechreuasant esgyn, nofiai yr awyren yn yr uch elder o 26,000 troedfedd, tra y gorweddai y tri wyr yn y cerbyd yn haner meiiw. Cawn i M. Tissandier, yn ol ei adrodd- iad ei hun, ddadebru ychydig ar un adeg, pryd y denHodd ei fod mewn awyrgylch hynod o boeth. 'Syrthiodd eilwaith i lewyg, ac ni ddadebrodd am ddwy awr, a'r adeg hono cafodd ei ddau gyfaill yn gorwedd yn feirw yn ei ymyl, eu gwyuebau wedi duo, a'u gwefusau yn orchuddiedig ganwaed. Disgynai yr awyren gyda chyfiymdra oddeutu pedwar o'r gloch, ahynyyn y pellder o rhyw 170 o filldiroedd o Paris.

CvVM IUKJNDDA. DYMUNA Pwyllgor Gweithiol Llwyny- pia gydnabod derbyn y symiau canlynol; —Wythnos yn diweddu Ebrill 10— Gwaith Mwn Coch Llantrisant, 17s. 3c.; Gwaith Clydach Vale, £1 13s. 3c.; Gwaith Blaenclydach, 7B. 6c.; Gwaith Llwynypia, £1 8s. 6c.; Suddwyr Peny- graig, 15s.; Masnachwyr Penygraig, 5s. 6c.; Masnachwyr Tonypandy, Coedy- meibion, Llwynypia, a Threalaw, t4 10s. t Wythnos yn diweddu Ebrill 17,—Gwaith. Penygraig, £ 6 18s., Mr. Thomas, Swan Inn, 2s. 6c.; Mr. Bees, Butcher's Arms, os.; Mrs. Roberts, Turberville Hotel, Is.; Shop y Garreg, Is.; Mr. William Bees, Mynydd Oynffig, trwy Mr. John Mason, Tonypandy, £ 2.; Masnachwyr Tony- pandy, Coedymeibion, Treaiaw, a Liwyn- pia £ 4 5s. 3c. YSCTRIVEXYDD Y PWYLLGOR.

SIRBOWY A'R AMGYLCHOEDD. iNH) yw sefyllfa pethau yn gwella dim yn yr ardaioedd byn, ond gobeithio y daw pethau yn well yn fuan. Ataliwyd y glowyr i dori ceryg yr wythnos ddi- weddaf, gan fod y pyllau glo yn agor ar delerau Mr. Doyle, yr hwn sydd wedi enwogi ei hun trwy ein gwlad, ac a saif felly tra Cymru, Cymro, a Cbymraeg. Y mae y tylodi wedi mwy. h au llawer trwy y weitbred greulon hon, ac oni buasai fod rhywrai yn fwy tru- garog na'r. meistri a'r enwog Doyle, byddai canoedd wedi newynu yn y cy- mydogaethau hyn. DAMWAIN.—Dydd Sadwrn diii,eddafi pan yr oedd cared o ddynion yn disgyn. bwll Blaenfforest, Cendl, c-ydiodd y cledr gar yn ochr y pwll, a syrthiodd dau o'r cyfryw i'r gwaelod, o'r enwau David Protheroe a Wm. Williams, bachgenyn bychan, y ddau o'r gymydogaeth hon. Bernir fod y cwymp tua 15 llath. Y maent yn gorwedd. eill dau mewn sefyllfa beryglus iawn. GOUEBYBD, —.

TASG I'R BEIRDD. MR. GOL.Pan yr oeddwn yn darllen llyfr barddonol un o leirdd Cyirru. aeth- urn ar draws yr en glyn canlynol, a chan ei fod ychydig yn dywyll mewn cynghan- edd a synwyr, meddyliais mai nid an- mhriodol fyddai ei anfon yn dasg i feirdd y DAKIA Weie yr englyn wedi ei ddarnio:— Dilynwch, gwawd, rusaw, heb, nvydd- well, o, m.ae'n, diliau, gwel, ifrwyth, mel, dewch, er, ffraetb, deallwch, addaw, y, dalenau, deilliaw, bell. Hirwaun. DRYW.