The London Welshman

————————.——————————————————————————— Nodiadau Golygyddol. BETH SYDD ALLAN O'l LE? Yn un o newyddiaduron Llundain ceir yn feunyddiol er's wythnosau, os nad misoedd bellach, golofn neu ddwy o lythyrau o dan y penawd, Beth sydd allan o'i le ?" Cymer yr oil o'r ysgrifenwyr yn ganiataol fod rhywbeth allan o'i Ie, a rhyngddynt oil llwyddant i wneyd yn glir, iddynt eu hunain, beth bynag, fod.pob- peth allan o'i Ie, ac nad oes dim yn iawn. Nid yw yr ymholiad yn newydd mewn un modd, er y gellid meddwl wrth ddarllen rhai o'r llythyrau y cyfeiriwyd atynt mai darganfyddiad ddoe yw y darganfyddiad nad yw y byd yn fyd perffaith. Ond y gwir yw, fod yr ymholiad cyn hyned a dynoliaeth, o leiaf cyn hyned a'r adeg y dech- reuodd dynoliaeth geisio byw yn gymdeithasol. Mae yn bur amheus a fu rhywun o oedran a phrofiad a rhywfaint o feddylgarwch mewn unrhyw gyfnod yn teimlo fod pethau fel y dymunasid iddynt fod. Er i Robert Browning ddywedyd ar un foment, God's in his heaven All's right with the world," gofynodd yntau ar foment arall "Wanting is what?" Ac megis y mae yr ymholiad yn hen felly hefyd y mae yr atebion a roddir iddo. Yr ydym wedi darllen cynnifer o'r llythyrau ag a allasem nes iddynt fynd yn rhy galed i ni, oblegid yr ydym yn dra awyddus i wybod paham na byddai y byd yn amgen nag ydyw, a pha fodd y gellir ei wella yn llawer mwy awyddus am wybod yr ail na gwybod y cyntaf. Nid ydym yn medru credu chwaith fod pethau mewn ystad mor ddifrifol ag y myn apostolion pesimistiaeth i ni gredu. Gwyddom fod anesmwythder a chyffro yn Rwssia, ac yn Hungary ac yn Twrci, ac mewn mannau eraill. Ond gwyddom fod yn yr holl wiedydd hynny filoedd o bobl yn medru mwynhau bywyd, ac yn medru cysgu bob nos mor ddiofn a babanod. Gwyddom fod lliaws mawr o bobl cyn deilynged a neb gerddodd y ddaear yn methu cael diwrnod o waith, ac oblegid hynny yn methu cael cynhaliaeth ddi- gonol. Ond gwyddom hefyd fod mwyafrif gweithwyr pob gwlad yn cael digon o fwyd, digon o ddillad, a digon o waith, er eu bod yn gorfod ymostwng i ddeddfau galw a chyflenwi. Gwyddom fod llawer o ddrygau yn ffynnu, ond y mae rhinweddau yn ffynnu hefyd, ac y mae rhinwedd yn medru ffynnu heb dynnu sylw, yr hyn na fedr drwg ei wneuthur. Gwyddom fod llawer o Phariseaeth yn y byd, a llawer o bethau yn cael eu gwneuthur yn enw crefydd sydd yn anheilwng o honi. Ond nid ydym yn petruso dweyd fod mwy o ddidwylledd a daioni yn y byd nag a fu mewn unrhyw gyfnod erioed. Os nad ellir lliwio y byd i gyd yn wyn, ni raid i neb ei liwio i gyd yn ddu ychwaith, ac ni wna neb sydd yn meddu llygad i'w weled fel y mae. Nid oes neb mor ynfyd a honni nad oes dim allan o'i Ie, yr ydym yn gobeithio nad oes ond ychydig mor ynfyd a honni fod pawb a phobpeth allan o'u lie oddi- gerth hwy eu hunain. Yr hyn sydd yn synnu mwyaf arnom ni ydyw yr effaith a ga anfoddlonrwydd dynoliaeth ar ei sefyllfa ar lawer o bobl a dybiem oedd yn bobl gall. Y maent yn myned yn besimistiaid prudd a llwfr. Ond effaith gwbl wahanol a ga hynny arnom ni. Pe gwelem bawb, neu hyd yn nod y mwyafrif, o'r rhai o'n cwmpas yn gwenu a chanu megis uwchben eu digon, fe aem ninnau yn brudd a llwfr, ond y mae eu clywed bron oil yn achwyn ac yn cwyno eu hanfoddlonrwydd yn codi ynom awydd canu a neidio o lawenydd. Anystyriaeth sydd yn peri i unrhyw un brudd- hau pan y clyw arall yn cwyno. Effaith rhyw boen corphorol neu feddyliol yw cwyno, a phe baem yn ddigon ystyriol ac yn ddigon llawn o gydymdeimlad a'r delfrydau uchaf chwerthin a wnaem ym mhresenoldeb poen. Mae poen, ys dywedodd rhyw sylwedydd craff yn ddiweddar, "yn brotestant ac yn brophwyd." Swn egni bywyd yn dryllio ei rwymau ac yn taflu ymaith ei lyffetheiriau yw poen lief ei obaith anffael- edig pan wel wlad ei addewid yw anfoddlon- rwydd. Y ffaith fod dynion yn teimlo nad yw y byd yn ei le yw y dystiolaeth gryfaf y daw yn well a'i fod yn gwella. Digon tebyg ei fod yn gwneyd llawer o bethau rhyfygus wrth wella, ond dyna wna un fo'n gwella yn wastad i olwg rhai cleifion. Nis gwyr yn iawn beth y mae yn ei wneuthur yn ami, a rhaid iddo ddysgu drwy brofiad beth yw terfynau ei nerth. Perygl mawr pob un fo'n gwella yw gorbrisio ei gryfder, a dyna berygl dynoliaeth heddyw. Dyna ei pherygl yn Rwssia, dyna ei pherygl ym Mhrydain. A oddefa y werin air o gyngor ? Os gwna, dyma fe-peidied ceisio gwneyd gormod ar unwaith. Nid mewn un dydd yr adeiladwyd Rhufain. Nid mewn un dydd y troed allan y Canaaneaid o wlad yr addewid. Ac nid mewn un dydd y datodir rhwymau cymdeithas ac yr iacheir ei briwiau. A chofied hefyd mai egwyddorion moesol sy'n cadw y byd wrth ei gilydd, ac mai drwy ddal yr egwyddorion hynny yn wastad gerbron ei llygaid y daw yn gref ac yn gyfoethog.

GWAELEDD HWFA MON. Gofidia holl Gymru yn ddwys oblegid fod yr hybarch Archdderwydd, Hwfa Mon, yn gorwedd yn beryglus wael yn ei breswylfod yn y Rhyl. Tarawyd ef gan enyniad yr ysgyfaint, a phan gofir ei fod yn yr oedran mawr o bedwar-ugain- a phump, fe welir y rhaid fod ei sefyllfa yn gyfryw ag a bar bryder dirfawr. Er fod Hwfa Mon yn eithriadol gryf o gyfansoddiad, y mae yr ymosodiad hwn yn dreth drom iawn arno. Yr ydym newydd dderbyn brysneges o Lys Hwfa yn dywedyd, No improvement, no pains; very weak." Ond y mae y ffaith fod ex nerth yn dal cyhyd yn arwydd galonogol. Ym- holir yng nghylch ei sefyllfa gan lu mawr yn feunyddiol, a'r rhai hynny o bob gradd a dos- barth, ond nid oes neb yn cael myned i olwg y claf oddigerth y rhai a weinyddant arno. Mae y llythyrau a'r brysnegeseuau o gydymdeimlad a dderbynir bron yn afrifed. Profa hyn oil pa mor ddwfn yw yr Archdderwydd yn serch ei geneal, a pha mor angerddol y dymuniadau am iddo gael ei adfer.