Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
4 articles on this Page
PLAID ANIBYNOL GYMREIG.
PLAID ANIBYNOL GYMREIG. A ddylai'r aelodau Seneddol Cymreig ym- ffurfio yn blaid Anibynol ? Dyna oedd y mater y bu Undeb y Cymdeithasau Diwyll- iadol yn ymdrin arno nos Fercher diweddaf. Yn neuadd Capel Clapham Junction y bu'r cwrdd, a daeth cynrychiolwyr yno o bob rhan o'r ddinas a chadeiriwyd yn fedrus gan Mr. T. W. Glyn Evans, un o is-Iywyddion yr Undeb. MR. A. RHYS ROBERTS, y cyfreithiwr, oedd yn agor yr ochr gadarnhaol, a dywedai mai mantais i Gymru fyddai hyny. Pe bai iddynt ffurfio yn blaid, cryfheid eu dylanwad yn fawr yn Nhy'r Cyffredin, oherwydd yno yr oedd nifer fechan o bobl i lywodraethu nifer luosog o bleidleisiau, a phe cydunai pobl Cymru gallent hawlio eu telerau, bron ar bob pwnc. Y mae nifer o gwestiynau Cymreig, megis Dadgysylltiad, Pwnc y Tir, &c., a gofynai yn ddifrifol a oeddem un mymryn yn uwch ein dylanwad a'n hawliau heddyw yn y Ty nag oeddem yn 1868? Pa beth oedd i gyfrif am hyn ? Am nad oeddem wedi dysgu Lloegr. Yr unig ffordd i'w dysgu oedd trwy gael 30 o'n haelodau yn un blaid gref, ac yna, ond cael plaid felly, deuai Lloegr ar unwaith i weled fod rhyw sylwedd yn ein gofynion. Caed engraifft o beth all plaid fechan wneyd ynglyna'r parti oedd o blaid diddymu treth yr yd. Er mai dim ond tri oedd wrth wraidd y mudiad, sef Cobden Bright a Villiers, eto, llwyddasant cyn bo hir; a'r hyn a wnaed gynt a allesid gyflawni eto. Er nad oedd yn cytuno a'i dulliau lawer pryd, eto yr oedd plaid yr Iwerddon wedi sicrhau Ilawer i fesur i'w gwlad, a hyny yn unig am eu bod yn anibynol hollol. Gwelwyd yn ddiweddar yn y ddadl ar y Mesur Addysg beth allodd dau neu dri o aelodau Cymreig wneyd; ond beth pe bae'r 30 yn unol ? Cawsid wedyn y fath fesur i Gymru na fuasai raid cwyno i'w erbyn. Yr unig ffordd i hyrwyddo materion Cymreig yn y Senedd oedd trwy ffurfio plaid gref a dylan- wadol fel hyn. MR. W. LLEWELYN WILLIAMS agorodd yr ochr nacaol, a dywedai er iddo ddod i'r cwrdd a meddwl agored, eto, wedi gwrando ar yr agorydd rhaid oedd iddo addef mai i'r gwrth- wyneb y teimlai ef. Yn ol fel y saif pethau heddyw, gwanhau ein nerthoedd a wnaem pe cerid y fath gynllun allan. Yr oedd yn amhosibl cael gan yr aelodau presenol i una, felly, beth oedd y feddyginiaeth ? Rhaid fyddai cael ymgeiswyr newydd ymhob ethol- aeth i ymladd a'r hen rai, a phle yr oeddem i gael yr arian at y draul. Yn ychwanegol at hyn rhaid fyddai cael cronfa i gadw'r aelodau wedyn yn y Senedd, ac o ba le y deuai yr arian at y pwrpas ? Yr oedd yn amhosibl i Gymru wneyd cais Mr. Roberts ar hyn a bryd. Yr hyn a awgrymai ef oedd Undeb perffaith a'r blaid Ryddfrydol Seisnig yr hyn a'i galluogai i sicrhau y mesurau pwysig yr ydym wedi bod yn son am danynt cyhyd, ac os am eu cael yn ein hoes ni 'doedd dim am dani ond gweithio mewn undeb a'r blaid fawr Ryddfrydol. Ar ol dwy araeth hyawdl, yn cynwys Ilawer o resymeg a donioldeb, dilynwyd yr ymdraf- odaeth gan Mri. Edward Owen, Chelsea; Taliesin Rees, Castle Street; J. Arthur Price, Lincoln's Inn; Evans, Falmouth Road James, Shirland Road; Foulkes Jones, Willesden; D. O. Evans, ac ereill; ac er fod y ddwy blaid yn dadleu yn dyn, caed yn y diwedd fod teimlad yr U ldeb yn hollol o blaid cael plaid Anibynol; a hyderwn y gwna'r aelodau eu meddyliau i fyny ar unwaith, rhag y digwydd i rai o fechgyn yr Undeb fyned i Gymru a rhuthro rhai o'r seddau presenol ar eu gwarthaf yn yr etholiad nesaf. Ar y diwedd caed cwpanaid o de melus wedi ei barotoi trwy garedigrwydd boneddigesau y lie, a rhaid dyweyd fod y trefniadau yn hynod o gartrefol a boddhaus. Nid rhyfedd pan ystyriom y fath le cymdeithosol yw capsl Glaphatn Junction.
'PREPAID WANTS. -----'-
'PREPAID WANTS. Hemittances should be made by P. Order or Halfpenny Stamps. 12 words; Once 6d. Three times 1 .20 ,,9d. 1/3 -28 M 5» V" « » 1/6 36" 1/3 „ „ 1/9 44 „ 91 1/6 „ „ 2/- Every additional 8 words 3d.
Advertising
WELSH young Lady wants Situation in Dairy, tY will do housework, age 21, good character.- "M. J., 34, Gosterwood Street, Deptford. YOUNG Ladv requires a Situation in a Dairy, experienced.—Miss Williams, 57, Tyneham Road, Clapham. YOUNG Woman seeks Situation in a Dairy.-Apply y 35, Darwin Street, Old Kent Road. WANTED—A General Servant, able to do plain Cooking; Welsh preferred; good wages and ,comfortable home.-Apply Evans, Drapers, 35, Roman Road, Victoria Park, E. MILK.-Respectable Young Man for Cart Round, ilL must have good character, can do with one from the country.-Apply by letter with particulars, J. W., Kelt Office, 211, Gray's Inn Road, W.C. BEDROOM and SITTING-ROOM required by two Gentlemen, Highbury or Canonbury. Welsh people preferred. State terms (which must be moderate) with and without board, to C. A. c/o Celt Llundain, 211, Gray's Inn Road. WANTED.-V oung Lady for Housework. Age 24 W to 30.-Apply M. Evans, 74, Broadway, London Fields. FURNISHED BEDROOM to Let, will suit two Gentlemen. Board optional. For terms, apply :at Miss Jones, 260, City Road, E.C. A BOY Wanted, 15 to 18, to assist on Pram round. Apply, 72, Hoggerston Road, Dalston, N.E. "UOUNG Lady seeks a situation in a Dairy.-Apply J. S. D., 861, Old Kent Road, S.E. APARTMENTS.—Bedroom to let with use of A Sitting-room. Convenient for all parts.-Apply 48, Eastbourne Terrace, Paddington, W. LESSONS IN WELSH by an experienced Teacher. L Pupils visited at their own homes or received in Teacher's residence. Evening lessons at moderate charges, and a thorough course of the language given on the most approved modern method.-Write to Athraw," Celt Office, 211, Gray's Inn Road, W.C. UNDEB YSGOLION SABBOTHOL M.C. LLUNDAIN. CYNHELIR EISTEDDFOD FLYNYDDOL — YR UNDEB UCHOD YN Y ——— SHOREDITCH TOWN HALL, NOS WENER, BRAG. 26ain, 1902. Llywydd—THOMAS BENJAMIN, Ysw. Arweinydd-Parch. R. ROBERTS, ———— (Willesden Green) Beirniaid- Cerddoriaeth—J. T. REES, Ysw., Mus. Bac. Traethodau, &c., Parch. WM. GLYNNE, B.A. (Manchester). Farwnad-Parch. J. ELIAS HUGHES, M.A. (Llanelwy.) Adroddiadau-Parch. R. SILYN ROBERTS (Lewisham). Needlework-Mrs. BROADBENT (Stratford). Mrs. J. WILSON ROBERTS, „ Cyfeiles—Miss MAGGIE ELLIS. Tocynau-SWLLT A DAU SWLLT. DRYSAU YN AGORED AM 6. Y CYFARFOD I DDECHREU AM 6.30. Manylion pellach ynghyd a Rhagleni i'w cael gan yr Ysgrifenydd— J. O. DAYIES, 28, College Road, Walthamsfcow.
DR. PARKER WEDI HUNO!
DR. PARKER WEDI HUNO! Er pan fu farw Mr. Spurgeon, nid yw'r byd wedi ei ysgwyd gymaint a chyn belled gan farwolaeth neb a chan symudiad Dr. Parker. Yr oedd yn gymeriad ac yn allu ar ei ben ei hun. Nis gallai ei edmygwyr penaf lai na gwahaniaethu oddiwrtho ar adegau a rhaid oedd i ddyn fod yn anfaddeuol o fach i beidio ei edmygu yn ei agweddau goreu. Er ys blynyddoedd bellach yr oedd wedi dyfod i'w le ei hun. Ond ymdrech galed fu hyn iddo. Magwyd ef ar lanau'r Tyne, mewn amgylchiadau cyffredin, yn fab i saer maen. Ni fu mewn coleg i barotoi ar gyfer y pwlpud, ond y coleg sy'n agored ymhob oes i broph- wydi Duw-coleg y byd mawr, llydan. Or- deiniwyd ef yn Banbury, mewn capel llwyd- aidd wedi ei guddio o'r golwg mewn heol gul; ac ni ddaliai, ar ei eithaf, bum' cant o bobl. Cafodd yno gapel newydd, eangach, mwy golygus: ac elai pobpeth ymlaen yn llewyrchus. Dau ddiacon, meddai, oedd ganddo: un yn fyddar, ond yn gwnefd ei swydd, a'r Hall yn un o'r cyfeillion ffyddlonaf a gafodd yn ei oes. Aeth o'i dref wledig a'i gapel newydd, eang, un Sul, i Fanceinion, i gapel Cavendish yno. Pan aeth i fewn i'r adeilad godidog hwnw, aeth ei gapel newydd yn Banbury yn beth bach distadl yn ei olwg; ac nid oedd ysbryd ynddo," fwy na'r wraig hono ddaeth o Seba i weled mawredd Solomon. Pregethodd y Sul cyntaf ni ddywedodd neb air o ddiolch wrtho: pregethodd yr ail Sul, ac ar ddiwedd y gwasanaeth hwyrol aeth un diacon mor bell a gcfyn iddo—" Sawl blwydd- yn fuoch chwi yn Banbury ?" Pump," meddai'r pregethwr ieuanc. O," meddai'r diacon; a dyna'r oil a fu. Bu yno Sul arall; a dywedodd gwr y ty beth oedd barn rhai o'r aelodau am dano, ond ni ddywedodd ddim ar ei gyfrifoldeb ei hun i ganmol na beio. Diolchai'r pregethwr am tore Llun, a golwg cyn nos ar ei dref wledig a'i gapel newydd- oedd yn llai o ran maint, ond yn anwylach nag erioed iddo. Beth bynag, un diwrnod dyma bellebyr i ddyweyd wrtho y byddai dirprwyaeth o Fanceinion yn cyraedd yno cyn nos. Bu mewn helynt fawr, hyd nes iddo eu cael wrth y bwrdd te, a'u clywed yn ym- ddiddan mor galong am gacenau Banbury." Collodd Banbury ei gweinidog. Ym Manceinion y dechreuodd ar waith mawr ei oes. Bu yn agos i angeu ei hun; gwelodd gladdu priod ieuanc ei fynwes, merch amaethwr, a'i henw Annie. Pregethodd i dyrfaoedd: weithiau yn cael ei foli hyd y ser, brydiau ereill yn cael ei glwyfo gan feirniad- aeth gas. Ond cynyddu a chryfhau a wnai; a chlywodd Llundain am dano, a mynodd ei gyrchu yma i'r Poultry. Ni chafodd esmwythfyd yma chwaith. Bu raid gadael yr hen gapel, a chodi Teml yn Holborn. Dyma'i gofgolofn, neu un o'i gof- golofnau: oblegid ei "Feibl y Bobl" yw ei gofgolofn ardderchocaf. Pregethodd ddwy- waith y Sul, ac unwaith nawn Iau, ar hyd y blynyddoedd, yn ddi-dor bron. Yn hanes crefydd yn Llundain drwy'r canrifoedd, an- hawdd meddwl am ddim mwy nodedig-am ddim tebycach i wyrth—na'r gynulleidfa ddeuai i'w wrando ddeuddeg o'r gloch y dydd, ganol diwnod gwaith, haf a gauaf, am gen- hedlaeth ar ei hyd. Nid pregethwr talentog ydoedd, ond gwr o athrylith ddiamheuol. Ac fel meibion ath- rylith i gyd, yr oedd iddo ei wendidau, ei dymherau amrywiol. Yr oedd yn hawdd ei glwyfo a'i ddigio a siaradai weithiau ar ffrwst. Ond yr oedd yn hawdd enill ei fadd- euant. Nid oedd ball ar ei garedigrwydd: nid oedd dim a roddai f wy o bleser iddo na chalonogi pregethwr ieuainc—ac yn wir ieu. enctyd o bob math. Ni wyr neb sawl calon ieuanc ysbrydolwyd yn y City Temple. Nid oedd uwchlaw newid ei fa.rn ar lawer pwnc ond ar hyd ei oes, pregethodd Grist a'i Groes yn ddifloesgni. Heddwch i lwch un o arwyr yr areithfa