Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
3 articles on this Page
Bwrdd y g Celt* 9
Bwrdd y g Celt* 9 Machreth, onite, oedd yn son dro yn ol fod angen am safon lenyddol newydd yng Nghymru heddyw. Oes, y mae angen ar i'r lienor newid ei safon yn ddiau, end y peth pwysicaf i ni yn awr yw fod mwy o angen newid cywair ein beirdd. Y nos o'r blaen aethum drwy eu cynyrchion er ceisio rhai llinellau priodol, desgrifiadol o fis Mai. Eisteddwn wrth dan mawr yn yr ystafell wedi fy lapio o'm pen i'r traed mewn hen hugan dew fawr er ceisio cadw yr oerfel draw. Rhuai yr oerwynt o gylch fy nrws a churai yr eirwlaw ar y ffenestr nes gwneyd i'm danedd grynu gan ofn, ac fel yr oeddwn yn troi am gydymdeimlad gan y beirdd, dyma fel y canent. Mor deg a hyfryd ydyw Mai Pob peth heb drai sy'n ddedwydd. Y ddaear rwydd sydd oil yn wres A glan yw tes y glenydd. Mae Mai mewn braint uwch unrhyw Y goreu fis i feusydd. [bris Er mai cyfrol Daniel Ddu ydoedd, cafodd ei thafiu i'r gornel, a'r un fath gyda phob bardd arall. Mynai yr holl haid ganmol mor deced oedd Mai, mor dyner ei heulwen, ao mor deg oedd pob peth ynddo. Gwarchod pawb, lie y cawsont y fath ddychymyg ? Mis y rhew a'r eira yw Mai, a goreu po gyntaf i'r beirdd gydnabod hyny, a throi, ys dywedai Wil Bryan gynt, i fod yn true to nature. Nid oeddwn ond prin wedi taflu yr hen feirdd o'r neilldu pan y daeth Trebor Aled i fewn, ac wele hwnw yn canu fod y gwcw wedi dod. Mae'n rhaid fod y bardd hwn eto wedi gwneyd camsynied ac mai gwdi- hw a glywodd. Dyna'r unig aderyn sy'n crochfloeddio ar nosweithiau oerion fel hyn, ond gadawer i Trebor gael ei ffordd am mai hogyn ieuanc yw, ond rhaid e igynghori i fod yn fwy "tymhorol" y tro nesaf:— CANODD Y GOGI Mae'r gog wedi canu, Cyffyrdder pob tant, I'w theilwg groesawu Ar lechwedd a phant. Mae'r gog wedi canu, Dewch adar rhowch gerdd! Mae'r wybren yn glasu, Mae'r goedwig yn werdd. Mae'r gog wedi canu, Chwareued y plant, Mae'r briall yn gwenu Ar wefus y nant. Mae'r gog wedi canu, Daeth Ebrill a Mai Mae'r blodau'n persawru Yn ymyl ein tai. Mae'r gog wedi canu, Mae'r haf wrth y drws, Yn gwylaidd ddynesu, A'i wyneb yn dlws. Mae'r gog wedi canu, Rho'wn ninau gan frwd IMae'r egin yn tyfu, Daw digon o gwd! Mae'r gog wedi canu, 'Rwyf finau'n cael dweyd, A nghalon yn llamu Mewn gobaith wrth wneyd. Mae'r gog wedi canu, Daeth heibio drachefn Mae Duw yn gofalu Pod pobpeth mewn trefn. Xilansannan." TREBOR ALED. Mae Trebor yn eitha reit" ebe Glan-dwyffrwd, M oherwydd y mae'r gwanwyn wedi dod. Dyna'r tymhor, wyddooh, y mae pob aderyn yn cymeryd 'cydmar, ao mi welais ina hen dderyn y dydd o'r blaen a brofai ya eglur drwy y gydmares oedd "ganddo fod dyddiau hafaidd wedi dod," ac yna aeth .ymlaen i ganu am:— BRIODAS MR. A MRS. BONNER THOMAS. Fel 'roeddwn un bora' Yn hwylio fy nghamra' Er anfon llythyra' at gywir hen ffrynd Pwy welwn er syndod Yn dod i'm cyfarfod Ond' Bonner' heb wybod i lie 'roedd yn myu'd. Ac iddo gofynas Rho dipyn o'th hanas, Ni che's dy gymdeithas nis gwn i pa bryd. Yn wir,' meddai ynta' Dan wenu yn smala, Fy nghyfaill, er's dyddia', newidiais fy myd. Pa beth meddwn ina' 'Doedd neb fedra'th hela O gongl fel yna, taw bellach a'th son! Ond ow! ces fy nhwyllo Pe gafodd ei rhwydo, ■Do, daliwyd y cono gan fenyw o Fon. I I Bonner a Hanna Boed hirfaith fiynydda' o londer a. moetha' a thyaid o blant I'w dysgu yn weddus Gyd-fyw yn gariadus Ac ymladd yn rymus yn erbyn drwg chwant. Orrell, Bootle. GLAN-DWYFFRWD. A chydunai beirdd Llundain yn y chorus gan obeithio cael gweled y bardd Bonner etoyn ol yn y Brifddinas yn fuan. Fe geisiai nifer ereill o feirdd a llenorion gtiel cyfle i ddyweyd eu barn ar bethau cyffredinol ac ar y tywydd yn arbenig, ond nid oedd y Gol. mewn hwyl i wrando arnynt. Y mae'r ystafell yn rhy fach ebai, a rhaid i chwi aros dros y gwyliau, ac yna, feallai y ceir peth heulwen a'n galluoga i agor y ffenestri a derbyn rhai awelon tyner Mai i fewn i'r lie.
EISTEDDFOD (ST. PADARN) NEUADD…
EISTEDDFOD (ST. PADARN) NEUADD MYDDELTON ISLINGTON. (Ebrill 24ain, 1902). Y BEIRNIADAETHAU. I. Traethawd ar Gideon." Tri traethawd ddaeth i law, yn dwyn y ffug-enwau Garonwy, Celt, ac Alltud. Y mae y tri yn draethodau da, a phob un o'r awdwyr yn gwybod beth ddylai traethawd fod. Cefais bleser mawr wrth eu darllen drosodd a fchrosodd, yn enwedig felly wrth ganfod fod pob un o honynt wedi cadw at ei destyn mor dda. Wedi dechreu, parhau, a diweddu gyda Gideon bob un o honynt. Nid oes llawer i'w feio yn yr un o honynt, ond y mae eu teilyngdod fel y canlynol:— Celt. Traethawd byr, destlus, a chynwysfawr -wedi ei ysgrifenu yn gywir ac ar bapur da. Unig fai yr awdwr yw fod ei awydd i fod yn fyr wedi cael gormod o afael arno, a'i fod wedi gwneyd cam a'i hun trwy hyny. Goronwy. Traethawd dipyn yn fwy helaeth, a'r trefniant yn fwy ystwyth. Y mae ei raniadau yn dangos ei fod yn feddianol ar syniad iawn gyda golwg ar ysgrifenu ar destyn fel hyn. Prin y gellir cymer- adwyo er hyny yr adran sydd yn cael ei phenu ar Gideon Fel Cristion Ond gan mai ar Gideon fel y mae crefydd yn rhan o'i gymeriad y mae yn feddwl, nid yw i'w feio yn hollol. Y mae yn fath o dystiol- aeth anfwriadol i athrawiaeth sydd wedi ei choleddu gan laweroedd, sef bod gwaith Prynedigaeth Grist yn cyrhaedd yn ol i ffyddloniaid yr Hen Gyfamod. Dichon nad oedd yr awdwr yn ymwybodol o hyn, and y mae y slip yn awgrymiadol. Ysgrifena Goronwy yn bert iawn ar wersi bywyd a chymariad Gideon. Cymered galon ac aed rhagddo. Alltud. Traethawd maith, trefnus, a darllenadwy. Y mae gymaint ddwywaith a'r ddau arall gyda'u gilydd, a chan nad oea tarfyn yn cael ei roddi yn amodau y gystadleuaeth y mae hyn yn ffafr Alltud, gan nad yw wedi gwyro na chrwydro dim o un gwerth trwy ei holl draethawd. Byddai yn dda iawn iddo o hyn allan adael ysgrifenu" cydrhyngddynt" a cyd- rhwng pan y gwna rhyngddynt" a rhwng y tro gymaint yn well. Ysgrifena yn rhwydd ac ys- twyth, a'i destyn ymhob ystyr o dan feistrolaeth. Efe yw y goreu o lawer, and y mae Celt a Goronwy yn sicr o ddadblygu a chryfhau os yr ant rhagddynt. Mewn mater fel hyn, byddai yn decach o lawer gosod i lawr, heb fod dros hyn a hyn o dudalenau o bapur neill- duol, neu heb fod dan hyn a hyn. Gwobrwyer Alltud, and na ddigaloned Celt na Goronwy. II. Cyfieithu o'r Sxesneg i'r Gymraeg. Daeth naw oyfieithiad i law yn dwyn y ffug-enwau canlynol:—Seren, Myfanwy Fychan o Feirion, Cardi Llwyd, Celt, Dyfrig, John Brown, Ednyfed Fychan, Dwr- fab, ac Ifor Ha el. Yn hytraoh na beichio y CELT a chyfarwyddiadau i'r cyfieithwyr, yr wyf wedi nodi eu gwahanol bapyrau ag ychydig gyfarwyddiadau, gan roddi yma yn fyr y gwahanol diosbarthiadau yr wyf yn eu gosod. Dosbarth III. Seren a Myfanwy o Feirion. Seren. Llawn gwallau a diffyg deall o'r dernyn, ynghyda ryw arferiad ryfedd o roddi yr ansoddair o flaen yr enw "arddorchog gynyrchion," "hoenus ddarluniau &c. Tebyg mai dechreuwr yw. Aed yn ei flaen os fellv. Myfanwy o Feirion. Ar frys meddai hi, ac y mae yn hawdd credu hyny. Y mae ei sillebiaeth yn wallus a'i harddull yn sathredig, and nid yw heb allu mewn rhai manau. Y mae Myfanwy ar odreu'r bryn, ac arni hi y gorphwys pa un a gerdia yn ei blaen ai peidio. Dosbarth II. Cardi Llwyd, Celt, Dyfrig a John Brown. Y mae gan y pedwar ddarnau da, ac yr wyf wedi nodi rhai pethau ar y papyrau iddynt. Y mae pob un o honynt yn gwybod beth ddylai cyfieithiad fod, ae wadi gwneyd ymdrechion ardderchog. Dengys Dyfrig ol brys a diofalwch, a gadawa. allan lawar o eiriau, ond y mas rhai darnau o hono yn ystwyth a naturiol, a chredwn y gallasai wneyd yn well. Dengys John Brown awyddfryd da i ddeall y dernyn, ac ysgrifena yn gywir a naturiol. Gadawed Celt y cromfachau megis ar Fuddioldeb (yn llythyrenol ar Fanteision) Addysg. Nid oes eu hangen ar y beiriad, ao nid ydynt o un budd i ddangos gallu y cyfieithydd. Gwnaiff rhediad naturiol y gwaitil hyny yn berffaith bob amser. Aed Cardi LZwyd rhag- ddo i wella. Dosbarth I. Ednyfed Fychan, Dwfaf ac Ifor Hael. Yr wyf wedi nodi allan rai pethau ar bapyrau y rhai hyn yr un modd. Y mae rhai darnau yn dda gan Ednyjed Fychan—yn dangos fod ganddo allu i gyfieithu yn dda, ond y mae gryn dipyn ar ol Durfab. Y mae Dyrfab yn rhedeg yn dyn ar ol Ifor Hael, ond. am afael ar y dernyn ac ystwythder ymadrodd, credwn yn ddiysgog mai Ifor Haul yw y goreu- Dyma yr unig ddau sydd wedi deall rhai darnau, megis excellent Parts ae ereill. Rhodder y wobr i Ifor Hael, ac uchel gymeradwyaeth i Durfab, ac aed Ednyfed Fychan ar ei gynydd. BENJAMIN THOMAS. Ebrill 24ain, 1902.
Advertising
D. J. TRUSCOTT & Co., DAIRY AGENTS. &c. 11, BOND COURT, W ALB ROOK, EC. CLOSE TO MANSION HOUSE. CHAPEL, TO BE LET OR SOLD, AT CARLTON HILL, ST. JOHN'S WOOD, W., SITTING accommodation for 500, with a JO well-arranged Schoolroom, Heating Apparatus, Hot Water Boiler, &c. Standing on its own ground, 40ft.frontag-e by i20f". deep; convenient for Kilburn, Harrow Road, Willes- den, Cricklewood, and West Hampsteai; should be secured by a Welsh Congregation. Price, Freehold, cS3,000 or will Let for £ 130 per annum. D. J. TRUSCOTT & Co., t. Bond Court, Walbrook, E.C. MR. HENRY MORGAN, SURGEON DENTIST, 10, TAVIST(^CE, W.C. Artificial Teeth from 5/- to 10/- Complete Sets (upper and lower) from aCt TEETH EXTRACTED UNDER GAS AND ETHER SPRAY. OLD SETS OF TEETH REMODELLED. NO CHAR jE FOR. CONSULTATIOM. Siareiir Gymraeg os yn fwy dymunol." MR. PHILIP LEWIS (WELSH VIOLINIST) TIOUNDATION Scholar Royal College of Music, JD (1896-1901), Solo Violin at Queen's Hall, St. I James's Hall, and Albert Hall Concerts.—81, 8 I Augustine's Road, N.W. I James's Hall, and Albert Hall Concerts.-81, St. I Augustine's Road, N.W.