Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
4 articles on this Page
CAPEL ELDON STREET, MOORFIELDS.
CAPEL ELDON STREET, MOORFIELDS. Nos Fercher, Mawrth y ig,g, cynhaliwyd cyfarfod cystadleuol yn y lie uchod, o dan nawdd y Gymdeithas Ddiwylliadol. Cadeiriwyd yn fedrus gan John Hinds, Ysw. Y beirniaid oeddynt: Cerddoriaeth, Mr. L. Lloyd James, A.C.; barddoniaeth, y Parch. J. E. Davies, M.A., Jewin; amrywiaeth, Mr. D. Morgans, Pastor's College. Gwasan- aethwyd wrth y berdoneg gan Miss A. Pryce- Jones, organyddes Castle Street. Gwnaethant oil eu gwaith yn dda. Enillwyd y gwobrwyon gan y rhai canlynol: Adroddiad, "Galwad yr Iesu," Miss Jenny Jones, Jewin. Unawd baritone, Mr. Morgan Jones, Jewin Newydd. Llythyr caru, Miss Williams, Eldon Street, yn oreu. Unawd tenor, Wyt ti'n cofio," &c., Mr. Jenkins, Jewin. Yr araeth oreu ar Werth cymeriad," Mr. Jenkins, Castle Street. Y bryddest oreu ar y geiriau Mi a godaf ac a af at fy nhad," Mr. L Lloyd James, A.C., Eldon Street. Deuawd Y ddau forwr," Mr. Evan Morris, Mile End, a'i gyfaill. Cafwyd amryw o englynion rhagorol yn ystod y cyfarfod gan y brawd John Eldon Jones. Wedi talu y diolchiadau arferol, terfynwyd drwy ganu Hen Wlad fy Nhadau," Mr. R. Lloyd James yn arwain.
HYN A'R LLALL.
HYN A'R LLALL. Gwneir parotoadau helaeth ym Mangor, Caernarfon a Rhyl ynglyn ag ymweliad y Tywysog a Gogledd Cymru yn mis Mai. Ar adeg y coroni bwriedir llosgi amryw o goelcerthi mawrion ar benau mynyddoedd Cymru. Ceir digon o wyliau eleni beth bynag. Y mae'r awdurdodau wedi penderfyvu y bydd Mehefin y 26ain a'r 27ain, fel Gwyl y Banciau -dim masnach ar y dyddiau hyny. Purion peth fydd hyn i Lundain, feallai, ond beth am y trefi a'r gweithfeydd trwy y deyrnas ? Bydd yr aeiodau Seneddol Cymreig yn cyfarfod yn fuan ar ol y Pasg i gymeryd i ystyriaeth Fesur Addysg y Llywodraeth. Tebyg y gwnant rai sylwadau arno, ac y pasir rhyw benderfyniad ar yr achos. Dyna eu gwaith hyd yn hyn yn y cyfarfodydd un- debol yma. Chwith fydd gan lawer o Gymry'r ddinas glywed am farwolaeth y foneddiges garedig, Mrs. Jones, Royal Mint Street. Yr oedd yn ffyddlon iawn yng Nghapel Jewin Newydd er's blynyddau lawer. Claddwyd ei gweddill- ion yn y Dyffryn, ger Aberystwyth, dydd Iau diweddaf. Dydd Llun diweddaf bu'r Canon Liddon yn pregethu yn Sant Paul. Pwnc ei bregeth oedd Judas," a daeth llu o enwogion Llun- dain i'w wrando. Er hyny, yr oedd Mr. Chamberlain yn absenol. Parhau yn wael iawn mae Mr. Rhodes, meddir, ond yn ol yr adroddiadau diweddaraf, yr oedd ei gyflwr yn fwy gobeithiol am ad- feriad. ¡ Cyn gorphen a rhyfel y Transvaal wele'r wlad wedi dechreu ar ryfel gwyr y 'baco. Y mae'r ddau gwmni mawr-yr Americanwr a'r Prydeiniwr-ar eu heithaf yn gweithio y Hall allan, fel y mae'r gwr a bryno fyglys yn awr yn sicr o gael y peth goreu a ellir brynu.
Advertising
TRUSCOTT & Co. DAIRY AGENTS, &c. 11, BOND COURT, WALBROOK, E.C. Essex, 74 Barns daily, 4d. £1,750 Surrey, 23 Barns daily 4d. £ 600 Kent, 17! Barns daily 4d £ 300 N.E., 6 Barns daily 4d £ 160 W., 7t Barns, PB Shop £ 225 E., 7 Barns daily, dE26 Shop zC250 E., about £35 Shop Trade £ 350 N.E., 38 Barns daily 4d. £1,000 W., 45 Barns daily 4d. rg QOO E., 11 Barns daily 4d £ 220 S.E., ze26 Shop Trade (inclusive) £ 100 CYMDEITHAS Y BRYTHONWYR (SEFYDLWYD CHWEP. 1901. CYMDEITHAS WERINOL I DDATBLYGU CYMBEIGr- AETH. Cynhelir Cyfarfodydd y Gym- deithas hon bob yn AIL, NOS IAU yn 63, Chancery Lane, (ARBITRATION ROOM) Am 8 o'r gloch yn brydlon. TREFN Y CYFARFODYDD 1902. Ebrill 10. Cymreigiaeth mewn Masnach Mr. J. WINTON EVANS „ 17. Tri Bardd o'r 18fed Ganrif M „ „ Parch. TUDNO WILLIAMS, M.A, Mai 8. Y Pwlpud a Chymreigaeth." no „ n Mr. T. J. EVANS. 22. Cymreigaeth mewn Barddoniaeth." Dr. MORGAN DAVIES. Am fanylion ynghylch Aelodaeth, &c., ymoheber a'r Y sgrifenyddion, Mr. J. WINTON EVANS, 98, Marlborough Road, Brompton, S.W. Mr. G. GRIFFITHS, 42, King's Road, Chelsea, S.W. MISS MYFANWY JONES SOPRANO, Ex R.A.M. & L.A.M. Bronze, Silver, and Gold Medallist for Singing. Pianoforte, Harmony, and Composition. Winner of Three Years' Open Scholarship. FOR CONCERTS, ORATORIOS, EISTEDDFODAU, &c. Address- ALDWYN HOUSE, PHILBEACH GDNS., S.W GRELLIER A31 FAB, ARGRAFFWYR, 211, GRAY'S INN ROAD.
TY'R GLEBER.
TY'R GLEBER. DILLON YN RHEGI CHAMBERLAIN. Os mai tawel a difywyd yw gweithredoedd Ty'r Gleber wedi bod yn ddiweddar, caed digon o swn yno yn ystod yr wythnos a aeth heibio. Asgwrn mawr y gynhen o hyd yw helyntion Affrica, ac y mae'n eglur ddigon ein bod yn rhedeg o ddrwg i waeth ynglyn a phob mudiad o'n heiddo yn y wlad anffodus hono. Nid yw tymher y blaid Jingoaidd wedi bod yn rhyw hspus iawn er's dyddiau. Oddiar y daeth y newydd am gipiad Methuen y mae'r bostio a'r gwaeddi wedi peidio, a daw gwedd fwy sobr i wynebau y bobl hyny oeddent byth a hefyd yn brolio am ein mawredd a'n gallu i goncro pob rhwystr. Gwelant, bellach, fod y sefyllfa yn wir ddifrifol, ac y cymer gryn nifer o fisoedd, os nad blynyddau, i ostegu pob gwrthwynebiad oni cheir gan y Bauwyr eu hunain i ymostwng o dan dalerau teg a chyfeillgar. Yr oedd y Ty mewn ysbryd cwerylgar nos Iau cyn y diweddaf. Bu'r aelodau yn edliwio pethau go sal i'w gilydd, a chyhuddent y naill y llall eu bod yn bobpeth ond gwleidyddwyr. Yr oedd Campbell Bannerman wedi dechreu yn lied arw ar Chamberlain a Balfour, gan gwyno eu bod byth a hefyd yn gwrthod rhoddi dim manyl'on i ni am waith y fyddin a sefyltfa pethau yn gyffredinol ar faes y rhyfel. Gwnaeth C.B. ergydion lied finiog a thra effeithiol hefyd, oherwydd Ilwyddasant i godi gwrychyn Mr. Chamberlain. Cododd y gwr o Firmingham mewn tymher ddrwg, a phan yn y dymher hono gall ddyweyd pethau sur iawn, ac yr oedd ar ei uchelfanau y nos hon. Yn ystod ei araeth gwnaeth sylwadau i'r perwyl fod rhai o'r Bauwyr eu hunain wedi troi oddiwrth y gel- ynion, ac, fod dau gadfridog wedi ysgrifenu eisoes am eu pobl eu hunain mai gelynion eu gwlad oedd y rhai oeddent yn parhau ar y maes yn erbyn Prydain. Bu hyn yn agoriad i olygfa pur gyffrous, oherwydd haerai Dillon mai bradwr oedd y gwr a wnelai hyn. "Falle wir," atebai Chamberlain. u Diau fod y boneddwr (Mr. Dillon) yn feirniad da o fradwyr." Cynhyrf- cdd hyn yr aelod Gwyddelig, a gofynodd i'r Llefarydd a oedd yr ensyniad am dano ef fel bradwr yn beth a ganiateid gan y Ty. I Aeth y Llefarydd i beth penbleth, ac er ceisio lliniaru tipyn ar y teimladau, credai nad ¡ oedd dim allan o le yn y peth ac mai math o I gamddealldwriaeth oedd y cyfan. Ar hyn, wele Dillon eto yn codi ac yn dyweyd yn Iled j ddifloesg wrth y Llefarydd mai celwyddwr d-g oedd Chamberlain. Os oedd yn ferw gynt aeth yn waeth wedyn, oberwydd nis gellid caniatau hyd yn oed galw neb yn gelwyddwr heb son am y rhagair rheglyd arall. Galwodd y Llefarydd ar Dillon i dynu ei eiriau yn ol, ond yr oedd y gwr hwnw yr un mor ystyfnig a Chamber- lain ei hun, ac meddai, mewn gweithred, Yr hyn a leferais a leferais." Y canlyniad fu i'r Llefarydd yru Dillon am ychydig amser o wyliau i oeri ei waed, a chafodd y gwr o Firmingham ddistawrwydd i orphen ei araeth lem. Nos Lun diweddaf gwelodd y Llywodraeth fod eisieu dysgu'r wlad. Ar ol iaith anfon- eddigaidd Dillon nid oedd dim i'w wneyd ond rhoddi tipyn mwy o wybodaeth i'n plant; ac i'r perwyl hyny dygwyd i fewn Fesur Addysg newydd. Ni wyddis yn iawn eto pa fath Fesur a fydd, ond y mae'n eglur fod gwahaniaeth barn am ei werth hyd yn oed ymhlith aelodau y Weinyddiaeth eu hunain, ac os oes y fath groesdynu o'r tu fewn i'r lien, pa beth fydd y dynged cyn ei ail ddarlleniad? Mae addysg y wlad yn cael ei esgeuluso yn aruthr. Rhyw dincera tragwyddol sydd wedi bod ynglyn a phob adran o hono; ac hyd nes y ceir gwell cyfundrefn, ofer i ni ddisgwyl am lwyddiant cenedlaethol. Bydd yn ddyddorol i wylied pa beth a wna'r meistri eu hunain ynglyn a'r Mesur hwn pan ddel o flaen eu t, Cyngor Blynyddol ym Mryste yr wythnos nesaf.