The London Kelt

HEN FALEDAU. CAN NEWYDD AR YR AMSEROEDD. Carol hiraethlon, Sef cwyn y deiladon Sy'n cael eu gorthrymu Gan drymder y trethi. A gyfansoddwyd gan 1. H. Mil wyth cant a pymtheg A dwy yn ychwaneg, Oedd oedran y Seilo, Pan gafodd ei phreintic Ymadawiad y Brenin, Yw'r don yn gyfiredin. Abertawe: Argraffwyd gan Joseph Harris, Heol Fawr.

Mawr yw'r galar yn ddigelu Blin yw'r hynt gan faint y rhenti Yn lle canu mwy yw'r ewynfan A chalon oer o eisieu arian Fe wyr rhai ymhell ac agos Am yr ochain, a ph'eth yw'rachos B'le ceir fath swm, y baich sydd drwm, A'r gorthrwm yn greulon ? 0 na chyd-ddygai gwyr bon'ddigion, Rhag i'r goleu daw gwaeth argoelion. Mae golwg lwyd ar rai deiladon Hawdd yw coelio'n drist eu calon; Byw yn gynil, byw yn galed, Rhaid yw gwaelu, hawdd yw gweled Gorfod gwerthu er eu gwartha, Fe wyddys p'un, y pethau pena' A'r uchel bris yn llawer is Nag oeddys yn arfer; Os peri'n hir ag fath orthrymder Fe eir yn llwyr a moddion llawer. Dyna geir mewn ffair a marchnad Mawr yw'r cwyno waeth y cwnad Wnawd 'stwetha yn y rhenti Fwy nag allo'r deiliaid dalu Ni wn i beth a ddaw o ddynion Os na chyd-ddyga gwyr bon'ddigion Mae'n amser Ilym heb fawr o rym Ni awn heb ddimeu, Os para wna a ein meddianau Rhwng y meistr tir a'r talau. J Mae'm hysbryd gwan bron anobeithio Ei gwel'd mor chwith, er ealed weithio Yn ddi-gel 'does fawr o galon I achlesu wrth achosion; Mae llawer clawdd ag eisieu ei godi, A llawer cae ag eisieu ei galchu. A llawer iawn o scilps a chawn A rhai a llawn fwriad I gael diddoswr at ei alwad Ond och I o'r gair b'le ceir y taliad. Mae bagad iawn o ddynion segur A wnelent waith pe caent i'w wneuthur A rhai'n-yn gorfod yn ddiameu Fyn'd i bwyso ar y plwyfau; Mae'r tal a'r rhent yn myn'd gyd-rhyngddyn' Ag oil a feddwn yn y flwyddyn 'Does lo i gael yn ddiffael Ond siaced wael ddigon o na chyd-ddygai gwyr bon'ddigion Wrth weled gwedd eu deiliaid gweinion. Nid pris y da, nid pris y defaid Sy'n peri bod fath amser caled; Nid pris y moch, nid pris y llafur Sy'n peri bod fath amser prysur, Nid pris y caws nid pris y menyn Na cheffylau, nac un ffowlyn, Ond pris y tir, a dweyd y gwir, Digysur a gawsom, 0 na chyd-ddygai gwyr bon'ddigion Rhag i'r goleu daw gwaeth argoelion. Mae'n gwlad yn llawn o drugareddau Diolchus ddylem fod o'n c'lonau I'r Hwn sy'n rhoddi pob cysuron O'i fawr ddoniau'n hael i ddynion; Os yw E'n mynu i'n meddia.na.u Fyn'd i ereill, Fe wyroreu Rhoed i ni nerth i weled gwerth Cydymaith i'n cadw Pa na bydd rhent na thai yn galw Dyna eli ddyry elw. Duw fo'n cadw Sior y Trydydd Dan ei goron yn dragywydd, A phan y syrthio'r un ddaearol Boed iddo fry gael coron nefol; A'r holl benaethiaid fyddo doethion Ag sydd yn ledio'r werin dlodion I dynu lawr y beichiau mawr Sy'n dirfawr orthrymu Y deiladon mewn caledi Dyna'r cwyn a diwedd canu. Canodd a ganodd yn gyson—dyfal Yw doniau rhai dynion; Nid gwegi a geiriau gweigion Eu gyd y sydd yngharol Sion.

TY'R GIiEBER. GAN EIN GOHEBYDD ARBENIG. Nid yw'n werth gwastraffu amser a gofod i groniclo holl fanylion y frwydr ynghylch Mesur Addysg y Llywodraeth. Digon yw dweyd fod pen tryma'r baich wedi disgyn ar ysgwyddau'r aelodau Cymreig. Fel arfer, Lloyd-George dynodd y gwaed cynta.' Anhawdd yw esbonio i neb tuallan i'r Ty ffordd y darfu hyn. Y mae yn hen arferiad i ddadleu pyngciau mwyaf pwysig sy'n codi oddiar ryw Fesur ar instruction cyn cyf- lwyno'r mesur i ofal Pwyllgor y Ty. Ond nid peth hawdd yw tynuallan' instruction.' Treiodd chwech o'r aelodau wneyd hyny, ond dim ond un lwyddodd, sef Llwyd-Siors yn lied siwr. Ac felly, ar instruction George y bu'r dadleu dydd Iau diweddaf. Eisieu cael rhyw gymaint o lais y cyhoedd yng ngweinyddiad yr Ysgolion Gwirfoddol oedd ar George ond pallodd Bal- four y cynygiad, er fod llawer o'i blaid ei hun yn ffafriol i hyny. Nos Lun aeth y Bil Addysg at y Pwyllgor, ac aelod Cymreig eto oedd y cyntaf i gynyg gwelliant. Herbert Lewis oedd y gwron y tro hwn. Drwy nos Lun a dydd Mercher, dim ond llais yr aelodau Cymreig oedd i glywed, —Lloyd George, Herbert Lewis, Sam Evans, William Jones, Abel Thomas, E. J. Griffith, Herbert Roberts, a Bryn Roberts. Os na fyddent yn cynyg gwelliant eu hunain, yr oedd- ynt yn cefnogi gwelliant rhyw Sais. Y mae pawb yn synu ac yn canmol y Cymry. Mae T. P. O'Connor yn siarad am danynt yn y Daily Telegraph fel yr arferai siarad am y Gwyddelod ddeng mlynedd yn ol. Sieryd am hyawdledd a grym Lloyd-George, am fwyn- eidd-dra Herbert Lewis, am barodrwydd Sam Evans, am danbeidrwydd Griffith, ac y mae Toby, M.P. yn Punch, yn talu y compliment uchaf i Lloyd-George a dalwyd, feallai, erioed i aelod Cymreig yn ei golofnau. Mewn gwir- ionedd, mae'r wlad yn dechreu canfod mai gwyr ieuainc Cymru Fydd yw pigion a glewion Rhyddfrydiaeth. Hwy sydd yn ymladd y frwydr pan fo ereill yn llwfrhau ac yn gwan- galoni; hwy sydd yn foddlon dal yr hen faner ifynyynawr trallod achyfyngder; hwy sydd yn foddlon aberthu cysur a mwyniant, pan nad oes gobaith iddynt enill na swydd fras na llwyddiant disglaer. Ie, a phan ddaw'r dydd i fedi.yr hyn a hauant yn awr, cofied Rhydd- frydwyr Lloegr eu dyled iddynt, a boed iddynt dalu iddynt yn yr unig ffordd a aHant,—drwy roddi clust o ymwrandawiad i gwynion ac anghenion Cymru

Llyfraa Newydd HUGHES & SON, 56, Hope St., Wrexham Llian Hardd, Pris 3/6. COFIANT a PHREGETHAU y Parch. D. Charles Davies, Gyda Darlun Ysblenydd o'r Prifathraw. 20 o Bregethau. Un o,r meddylwyr blaenaf a feddai Cymru." "Y MABINOGION:" Pris Is. (o Lyfr Coch Hergest) Dan olygiaeth J. M. EDWARDS, o Goleg yr Iesu, Rhydychen. Gyda Darluniau gan Eirian E. Francis. "Y DB EFLAN." Pris 2s. Nofel Gyntaf DANIEL OWEN, Argraffiad Newydd gyda Darluniau gan Walter a Llewelyn Roberts. "CARTBEFI CYMRU." Pris Is. Darluniau Gan O. M. EDWARDS, M.A. Desgrifiadau Swynol o gartrefi enwogion Cymru. "LLYFR PENBLWYDD." (Birthday Book Cymraeg) Adnod a Phenill, a Gofod gogyfer i roddi Enw neu Enwau am bob dydd o'r flwyddyn. Roan, Ymylau aur 2s. 6d. Llian gorwych, ymylau coch 2s. Llian Is. "ATHRAWIAETH YR IAWN," gan Dr. EDWARDS o'r Bala. Argraffiad Rhad-ls. 6d. ''JENNY JONES AND JENNY and other Tales from the Welsh Hills," By W. EDWARDS, Tirebuck. Author of "Miss Grace of all Souls. Beautifully illustrated by Dyer Davies. Price, Is. B. PARRY, HEOL itfYD-YR-YCH, ABERTAWE. A fyno fod yn lion Anfoned am y rhestr hon." Caneuon y Safonau i Blant yr Ysgolion Dyddiol- Gan Watcyn Wyn. Yn y Wasg. Can a Thelyn.-Penillion Difyrus i'w canu gyda'r Delyn gan Watcyn Wyn pris drwy y post, 1/2. Dan yr Ywen.-Can i Denor neu Soprano gan D. Pughe Evans pris 1/ Brad Dy'nrafon.-Can i Faritone, gan D. Pughe Evans; cystadleuol yn Eisteddfod Genedlaethol Casnewydd, 1897 pris 1/ Y Delyn Aur.-Rhan-gan i leisiau meibion, gan D. Puglie Evans h n., 4c sol-fa, 2g. Gweddi'r ProffWld.-Rhan-ga.n i leisiau meibion gan John Bevan, Morriston, sol-fa yn unig, pris 2g. Yn y man,—Rhan-gan i leisiau meibion gan D. Protheroe, Mus. Bac., sol-fa yn unig, 2g. Anfonwch am Restr llawnach. NOW READY!! DEMY 8vo. 509PP. WELSH LAND COMMISSION. A DIGEST OF THE REPORT by theSecretary, MR. D. LLEUFER THOMAS (Barrister at Law) POPULAR EDITION. Containing a Complete Summary of the whole Reporfc and full Text of the MAJORITY AND MINORITY REPORT, Biographical Sketches of the Commissioners, An Account of the Procedure, with Convenient Index both to the Full Report and the Digest. Price, 45., being considerably less than half the price Of the Official Volume. By post, 6d. extra. LONDON MESSRS. WHITAKER & Co., White Hart Street Paternoster-row. CARDIFF WESTERN, MAIL LIMITED, and of all Booksellers. D. JAMES TRUSCOTT Comkeepers and Dairymen's Agent, 11, BOND COURT, WALBROOK, E.C. Begs to call the attention of all intending purchasers of Dairy Businesses that he has a large variety of Dairies from 245 to £4,000. NOTICE.—Intending Purchasers should call at above office. BUSINESSES IN ALL P ATRS.