Y Gwladgarwr

DYWEDIR. fod y Bank of England wedi I darbodi 3,500,000p. yu aur ar gyfer yr etholiad cyffredinol. YR ydym yn deall fod rhywnn wedi gadael yn ei ewyllys; y swm o 80,000p. i Mr. Spurgeon. Y MAE buddugoliaethau y Rhyddfrydwyr yn Mhrydain wedi rhoddi boddlonrwydd mawr yn yr Aifft a Rwsia. ANFONODD Mr. Gladstone lythyr i ddiolch am ei osod ar flaen y poll nior anrhydeddus, j ond dros Midlothian y byddai iddo eistedd i yn y Senedd.

YE ETHOLIAD CYFFREDINOL, BUDDUGOLIAETHAU Y RHYDD- FRYDWYR. Trown i bob cyfeiriad, i dde a gogledd, dwyrain a gorllewin, nid oes dim i'w glywed braidd ond un linell ddidor o fuddugoliaethau Rhyddfrydol yn mhob man, a chestyll Tori- aeth yn cael eu chwalu yn gydwastad a'r llawr. Yn sicr, ychydig feddyliodd y brodyr Toriaidd fod dydd eu gofwy mor agos, onide mwy na thebyg y glynent wrth lestr y Llyw- odraeth hyd derfyn eithaf y Senedd-dvmor, ac ni ollyngent eu gafael o'r awenau nes byddai raid iddynt, trwy gyrhaedd terfyn- bwynt y saith Senedd-dymor. Ond y mae pregethau tanllyd Gladstone, byth oddiar gyflafanau Bulgaria, ryw dair blynedd yn ol, wedi gwneyd effeithiol waith, ac wedi llwyr argyhoeddi y wlad mai Gweinyddiaeth bwdr, hunan-addurnol, fostfawr, chwyddedig, ac ymyrgar fu un Beaconsfield, a'i bys yn ddi- achos mewn busneson tramoraidd, ar dranl esgeuluso materion cartrefol. I Gladstone, yn fwy nag i neb arall, yr ydym i briodoli ye adweithiad (reaction) rhyfeddol hwn. Ei lais ef sydd wedi cynhyrfu y deyrnas, o'r bwfch i'r palas a phe sefydlid Gweriniaeth yn Mhry- dain yfory, Gladstone o neb byw bedyddiol fyddai yn Arlywydd ac yr ydym yn cam- synied yn ddirfawr os na. efe, ac nid Gran- ville na Hartington, fydd y Prif Weinidog nesaf. Un peth sydd sicr, efe mae y wlad yu ymofyn, a chredwn na thry ei gefn pan y mae dyledswydd yn galw, ac unol lais y cyhoedd yn hawlio ei wasanaeth. Gwir fod sibrwd mewn rhai cylchoedd nad yw efe yn rhyw favourite mawr gyda'r Frenines, am na wahoddwyd ef i briodas Dug o Connaught. Tebyg fod hyny yn rhy wir ond ni faedd hi, er ei bod yn Frenines, ddiystyru llifeiriant mawr y farn gyhoedd, ac os yw yn gall yn ei chenedlaeth, ni fydd iddi droi y glust fyddar at lais public opinion yn yr amgyichiad hwn. Fodd bynag, ni byddwn yn hir beUach cyn cael datguddiad o hyn ond y mae heiynt yr etholiadau diweddar yn eglur brofi mai Gladstone fydd y dyn. Pan yn ysgrifenu y nodiadau hyn, nid yw y newydd wedi ein cyrhaedd eto pwy a ethol- wyd dros Cardiland ond yr ydym yn ffydd- iog gredu mai Mr. Pugh, y Rhyddfrydwr, fydd ar ben y poll. Yna fe fydd Cymru Wen wedi dyfod yn wen i gyd-dim ond dau ysmotyn du Toriaidd fydd arni, sef un yn y Gogledd, a'r Hall yn y De,—un yn Sir Ddin- bych, yn mherson Syr W. W. Wynn, ac un yn Sir Gaerfyrddin, yn mherson Arglwydd Emlyn; a'r trueni mawr ydyw na fyddai etholwyr gwlad Myrddin wedi gofalu mewn pryd i ddwyn allan ymgeisydd Rhyddfrydol gyda Mr. Powell-elai y ddau i mewn fel shot, canys darfu i 3,341 blumpio i Mr. Powell, ac ni phleidebodd ond 3,030 dros Arglwydd Em- lyn. Pe bai ymgeisydd Rhyddfrydol arall, diau y gwnai y plumpers roi un vote i hwnw, a dyna'r ddau ar ben y poll. Ond yr ydym yn credu y bydd bechgyn "Sir Gaer yn gallach yn eu cenedlaeth y tro nesaf y ceir etholiad. Safai y pleidebau yn Sir Gaer- fyrddin fel y canlyn W. R. H. Powell (R.) 4,101 Arglwydd Emlyn (C.) 3,030 John Jones (C.). 2,712 Pleidebau rhanedig rhwng Powell ac Emh n, 521; rhwng Powell a Jones, 239 rhwng Emlyn a Jones, 2,363; pleidebau diiverth, 45; felly cyfanrif y nifer a fotiodd ar ddv dd yr etholiad oedd 6,720. Pe gwnai Mr: J. Jones Jenkins ddyfod allan yn ymg8'"sydd dros y Sir, yn lie gwrthwynebu Mr. B. T. Williams, efe a wnai well gwasanaeth o lawer, a byddai A.S. ar ol ei enw heddyw. Ond ofer cau drws yr ystabl pan fyddo'r march wedi dianc. Rhaid gofalu y tro nesaf. Cyhoeddasom yn y GWLADGARWR diweddaf ffrwyth etholiad SIR FRYCHEINIOG, pan y cafodd Mr. Maitland y mwyafrif ar- dderchog o 260, a hyny pan oedd aelod o un o'r teuluoedd mwyaf dylanwadol yn y Sir ar y maes yn ei wrthsefyll, sef teulu Arglwydd Tredegar. Gwelir bellach mai ofer fydd i Dori gynyg dros Sir Frycheiniog byth ond hyny. Dyna Mr. Maitland wedi ei ddychwelyd yr ail wafth, a'r tro hwn gyda mwyafrif o fwy na chymaint arall a'r tro cyntaf. Mae tref fawr CAERDYDD hefyd wedi dangos nad yw hi yn malio dim am y gwr mawr sydd yn byw yn y castell yn yr ymyl, ac wedi anfon yr enwog ddyn Mr. E. J. Reed i mewn gyda mwyafrif o 348. Naw oedd y mwyafrif Rhyddfrydol yn 18'74, ond gwelir fod y naw hyny wedi chwyddd yn ddirfawr erbyn heddyw. Yn yr Iwerddon, y mae twymyn yr Home Rule yn gryf iawn, a Home Rulers ddychwelir yno yn rhigil. Ond druain ohonynt, be' weM ydyut ? Pa faint mwy o angen Home Rule sydd arnynt na Scotland a Chymru ? Gyda llawer mwy o reswm y gallai Scotland hawlio Home Rule, gan na orchfygwyd mohoni erioed; ond am yr Iwerddon, fe'i darostwngwyd hi yr un fath a Chymru. Yr hyn sydd gan y Lly w- cdraetn ddyfodol i wneyd yw caniatau i'r Gwyddelod yr un rhyddfreiniau a rhanau ereill y deyrnas, ac yna fe geir terfyn buan ar y waedd am Home Rule. Cyn yr elom i'r wasg, diau y cawn y gorch- wyl pieserus o groniclo eto lawer o fuddugol- iaethau Rhyddfrydol yn ychwanegol.

Etholiad Ceredigion. BUDBUGOLIAETH RHYDDFRYDOL ETO. Llawen iawn genym gofnodi fod hen sir y Carries wedi codi ei phen fel tywysoges yn yr etholiad hwn, ac wedi dod allan mor anrhyd- eddus a neb yn yr ymdrechfa fawr. Yr oedd yna un Tori bach yn mherson Mr. T. E. Lloyd, Coedmore, ger Aberteifi, yn cynrych- ioli y sir er 1874, pan y llwycldodd i d diseddu Mr. E. M. Richards. Yn yr etholiad hwn, daeth Mr. L. P. Pugh, Abermad, bachgen dysgedig a Rhydclfrydwr trwyadl, i'r maes, i dreio arfau a, Mr. Lloyd, a gwelir ffrwyth yr ymdrechfa yn y ffigyrau canlynol :— PUGH (R.) 2406 LLOYD (C.) 1605 M wyafrif Rhyddfryclol 801 Dyna fuddugoliaeth ddymchwelawl ar y Tori- aid, ac yr ydym yn credit y byddant dro hir cyn anturio un ymgeisydd i'r maes ond hyny. Yr oedd y gwylltineb a'r brwdfrydedd mwyaf angerddol yn Aberteifi ac Aberystwyth, dydd Gwener, pan wnawd y newydd yn hysbys. Yn y dref gyntaf, anerchwyd y dorf gan Mr. W. 0. Brigstocke, yrhwnaddiolchodd iddynt dros Mr. Pugh, a dywedai y byddai Mr. Pugh yn y dref yn mhen ychydig ddyddiau. Yr un dydd, llusgwyd Mr. Pugh yn ei gerbyd i Aberystwyth, yn cael ei ddilyn gan filoedd o bobl. Credir fod tua 6,000 o bob! o flaen neuadd y dref, pan yr anerchwyd hwy gan Mr. Pugh, gan ddiolch yn wresog iddynt am yr anrhydedd a roddasant arno. Ym., llusg- wyd ef, Mrs. Pugh, ac ereill, yn y cerbyd trwy heolydd y dref.

Buddugoliaeth Arglwydd Hartington. Fel y gwyddis, gallai Arglwydd Hartington eistedd dros fwrdeisdrefi Maesyfed pedewis- ai, ond yr oedd yn gweled y gallai wneyd mwy o wasanaeth i'r achos Rhyddfrydol trwy ymosod ar un o geayrn-leoedd y Toriaid ac felly, tarawodd ar ogledd-ddwyrain sir Lancaster, Dau Dori oedd yn eistedd dros y rhanbarth hwnw o'r blaen, ac yr oedd cryn wroldeb yn Arglwydd Hartington a Mr. Grafton i wynebu ar y fath wersyll cryf. Ond parotoi ac ymosod wnawd, ac wele yn canlyn ffrwyth yr ymdrechfa Hartington (R.) 6682 Grafton (R.) 6513 Ecroyd (C.) 5231 Starkie (C.) 5185 Felly, dyna Arglwydd Hartington yn 1451 yn fwy na'r Tori uwchaf, a Grafton fwy na 1200. Ardderchog yn wir Gwelir yn awr yn ddigon eglur fod yn Ilawn bryd i'r Tori- aid grynhoi eu paciau, gan fod enillion y Rhyddtryflwyr pan yr ydym yn ysgrifenu yn 102.

Yr Etholiadau. Er holl ddyfais a chydymdrech y Toriaid, myned yn mlaen gyda nerth anwrthwyneb- adwy y mae y llifeiriant mawr Rhyddfrydol, gan ysgubo y seddau Toriaidd o'i flaen fel us, a nofio y Rhyddfrydwyr i mewn yn eu He. Dydd Sadwrn diweddaf, cymerodd 19 o etholiadau le yn Lloegr, Ysgotland, a'r Iwerddon, ac o'r nifer hwnw, enillwyd chwech o seddau newyddion gan y Rhydd- frydwyr, y rhai a ddelid o'r blaen gan Poriaid. Y' mae cyfanrif y seddau a enillwyd i fyny hyd ddydd Sadwrn diweddaf gan y Rhydd- frydwyr yn 112, yr hyn, ar ymraniad yn y Ty, a wna 224. Pe bai yr Home Rulers un ac oil yn troi gyda y Toriaid, y mae mwyaf- rif y Rhyddfrydwyr yn awr yn ddigon cryf i'w herio a'u hysgubo ymaith. Ond dylid cofio fod amryw o'r Home Rulers yn Rhydd- frydwyr. Yn wir, gellir dysgwyl o hyn hyd ddiwedd yr etholiadau y bydd y mwyafrif mawr Rhyddfrydol wedi chwyddo llawer eto.

Llith o Ddyfed. YR ETHOLIAD. Mae Sir Benfro wedi gwneyd ei dyled- swydd, trwy ddychwelyd tri Rhyddfrydwr i'r Senedd-un dros y sir, un dros fwrdeisdrefi Penfro, ac un dros fwrdeisdrefi Hwlffordd, Abergwaun, a Narberth. Ni fu unrhyw betrusder ynom o'r dechreu parthed dychwel- iad Arglwydd Kensington a Mr. Allen dros y bwrdeisdrefi, ond y mae yn rhaid addef fod dychweliad Mr. Davies dros y sir yn fwy nag y beiddiasom obeithio am dano. Gwych y gwnaethoch, Ddyfediaid anwyl Buoch yn gaeth yn llyffetheiriau hen Doriaeth am ddau can' mlynedd, ond dydd Sadwrn diweddaf aeth y cadwynau yn chwilfriw Yr ydych yn sefyll heddyw ar dir na safasoch chwi, na phagaid o'ch cyndeidiau, arno er's talm, ac yr ydym yn eich llongyfarch o eigion ein calon. Nid diffyg o du y tirfeddianwyr i gymhwyso eu screw at eu deiliaid fu'r achos i'r Ceidwad- wyr golli'r dydd yma, oblegyd gwnaethant .Y hyny yn ganmoladwy, os oes canmoliaeth i'w roddi i'r fath hoced. Hon oedd iaith dor- calonus yr ymgeisydd Ceidwadol pan gafodd allan, er ei fawr ofid, fod 448 o etholwyr Dyfed wedi myned i'w erbyn I have been betrayed, but I'll find them all out," (Brad- ychwyd fi, ond caf hwynt oil allan). Digon tebyg y bydd rhaid iddo, druan, foddloni heb eu "cael allan." Mae'r ballot ganddynt. Y "PEMBROKESHIRE HERALD." Un o beirianau y Ceidwadwyr yw'r ecUyeh papyryn uchod, ac, fel ei gydfrodyr, y mae wedi bod yn llawn bombad oddiar ddechreu yr etholiad. Dygwyddodd y Parch. Morris Morgan, gweinidog y Methodistiaid yn Hwl- ffordd, (gynt o Aberdar), ddamsang ar fya troed y gwalch trwy ddweyd rhyw air o wir- ionedd yn nghyfarfod Arglwydd Kensington; ond os do, pentyrocld yr Herald farmor tan- liyd (?) ar ei ben am hyny. Chwerthingar i'r pen ydoedd clywed y papyryn bach yn crodi- I' lefain, a gentleman hailing from the classical regions of Aberdare." Mae'r Herald wedi bod yn ymffrostio yn chwyddedig o'r dechreu y dychwelai'r Dyfedwyr dri Cheidwadwr i'r Senedd, ond yn hyn fe'i siomwycl yn aruthr. Beth fydd ganddo i'w ddweyd yr wythnoslion wys ? Yr ydym yn dysgwyl am dano gyda dyddordeb. Tebyg y bydd wedi newid ei gywair o'r lion i'r lleddf. OENIN. «2.

Ymgom rhyngwyf a Modryb Catws CD o'r North. LLITH XXXII. NID wyf wedi eyfarfod a'r hen Gatws er's llawer dydd bellach ond neithiwr, pan oedd- wn yn myned i siop Dafydd y crydd, dyna lie yr oedd yn ei spowtian ei chalon hi, ac yn adrodd hanes y Gogledd. Y mae yn debyg fod Sion a hithau wedi bod yn talu ymweliad a'u hen ardal am ysbaid tair wythnos. Pan y canfu hi fi, dyma hi yn gwaeddi nerth ei cheg, z,) 0 'machgen i, pa fodd yr ymd'rawsoch yn amser y lecsiwns yma bob yr un ? A gaw- soch chi ddyodde pvrys y ffon gan y plisrnyn hyna ? Yr hen dd-d dansierus Na yn wir," ebe fi, "mi ymdarewais i yn hynod o dda. Ni ddangosodd yr un ohonynt i mi fod ganddynt ffyn o gwbl, er i mi fyned heibio iddynt lawer gwaith yn amser y ter- fysg. Wel, Catws," obe fi yn mhellach, beth ydych yn feddwl yn awr am Arglwydd Beaconsfield ? Y mae ei drwyn yn sicr o fod yn fyrach erbyn hyn, wedi iddo ei daro yn erbyn y pared mor drwm. A pheth arall, dyna infidel wedi cael ei ethol i'r Senedd, sef Bradlaugh. Beth yw eich syniad chwi am dano ef ?" "0, mi ddeuda i chi ar unwaith," oedd yr I ateb, "dyna ddechreu Gweriniaeth, mi wnaf Iw. Fe fydd o, yr ydach yn dallt, fel rhyw ddyn yn tynu plan efa pwyntil ar gynfas, fel tase,-plan Gweriniaeth ydw' i'n feddwl-ac yn ei osod o flaen y Parlament; ond ni chaiff fawr sylw yn rhagor na'i wawdio am ddangos y fath beth mor ddiaddurn o'i blaen. Wei,, ynte, yn yr etholiad nesat, fe ddaw un arall i fewn mwy galluog, ac fe dyna ei frwsh allan, ac fe wna water colour, a bydd hwnw yn edrych lawer yn rha.gora.ch yn ngolwg y 'l'y, a bydd ami un yn ei ganmol, ond y mwyafrif yn ei wawdio. Wel, yn nesaf, fe ddaw un drachefn yn mlaen a'i oil painting, a bydd hwn yn edrych yn a,rdderchog iawn, nes tynu sylw pawb, ond y mwyafrif yn ei wrthod eto. Ond yn ddiweddaf oil, ar ol ami etholiad, fe etholir un arall, a bydd hwnw yn tra rhagori ar y cwbl. Fe fydd hwn wedi gweithio model celfyddydgar iawn, ac yna fe fydd y model.yn beth i'w deimlo a'i weled, a phan ddaw hwn o'i blaen mor berffaith, fe aiff yn halabalw drwy y Parlament, nes y bydd yr holl Dy yn llawn terfysg drwyddo draw-rhai yn gwaeddi Breniniaeth ac ereill yn gwaeddi Gwer- iniaeth ac ar ol llawer o derfysg, fe fydd y Ty yn ymranu, a gallwch benderfynu y bydd y mwyafrif o lawer efo Gweriniaeth. Ond ni fydd hyn yn amser Sion a minau, digon tebyg; ond mi wnaf lw mai dyna fydd y can- lyniad o gael Bradlaugh i'r Parlament, ac y mae Sion yn deud o galon, 'Dnw yn rhwydd efo fo.' Nid ydi Bradlaugh yn credu llawer yn y Beibl, medde nhw ond fe ddeuda'n pregethwyr ni nad oes gwahaniaeth o gwbl beth fydd credo dyn yn y Parlament, os bydd yn ddyn gwasanaethgar er lies y wlad." Wei, Catws fach," ebe fi, "y mae rhyw nonsense rhyfedd yn perthyn i chwi—' hcnach henach, ffolach ffolach.' Ond dyna, gadewch Bradlaugh yn y fan hyna yn awr. Beth yw eich meddwl am Ben Dai Rhys Sali, fel y dywedwch ?" O 'r scelffyn, 0 'r bwbach y brain, O! 'r hen fradwr," ebe hi. Gwrandewch rwan, yn wir, dyma benillion gyfansoddodd Sion yn y tren ddoe pan yn dyfod adref i'r hen Beni druan. Y mae Sion yn bwriadu eu hanfon i'r Times, waith y mae hwnw wedi troi ei got rwan wrth ein gweled ni yn cario'r dydd. Hen geiliog y gwynt rhyfedd ydi'r hen bapyr hwnw hefyd-y mae o yn troi efo'r ochr gryf- af bob amser. Wele'r penillion Fe ddaeth nos Sadwrn Beni, Er cymaint oedd ei gnul; Ei heulwen a fachludodd, Nis gwel ef mwy ddydd Sul; Mae llyffetheiriau'r Tories, A'r dorau heyrn a phres, Yn rhyddion ac ago red Trwy Brydain Fawr yn rhes. Bydd Ben a'i glic rhyfelgar Yn gwingo megys chwain, Wrth wel'd John Bull yn gorfocl Rhoi'r cleddyf yn y wain I A phawb yn caru eu gilydd, I A heddwch trwy bob gwlad, A neb yn arfer arfau Byth mwy i dywallt gwa'd. Mae'r hen Ameer o Affghan, A Cetewayo fawr, Yn gwaeddi Haleluia Mae Beni ar y llawr A rhoer ei gorwg garw I'w gadw mewn rhyw gell, Neu vault o dan ryw feudy,— 'Does eisieu gwely gwell; A llusgo'i gorpws crwpa Trwy bob brwnt, leidiog le, j Trwy'r pydew ni raid peidio, A'i droedio trwy bob tre' Yn siwr, Catws, y maent yn dda," ebe fi, ond y mae yn rhaid ymadael. Nos da yn awr." A ffwrdd yr aethom i'n ffordd.

HYSBYSIR am farwolaeth Arglwydd Rivers, cyfaill Tichborne, ar ol hir afiechyd. DAXFOXODD Syr Garnet Wolseley i'r Swyddfa, Rhyfel y bydd yn analluog i adael Natal cyn Uorpnenaf. ETHOLWYD Mr. Joseph Malins am yr uufed waith ar ddeg i fod D.B.U.D. i'r Temlwyr Da yn Lloegr ar gyflog o 400p. Y MAE physigwyr y Tywysog Bismarck wedi gorchymyn iddo beidio yfed cwrw, gan fod hyny yn tueddu i'w dewhau. YN ystod y deng mlynedd—o 1800 i 1870— darfu i. Annibynwyr L'erp.vl a'r cylchoedd naill ai brynu neu adeiladu uu capel bob blwyddyn. CYFRiN-gYisGOR.—Mae rhybuddion wedi eu danfon all am Gyfrin-gynghor yn nhrigfa swyddogol y Prif-weinidog yn Dovvn- ing-street, dydd Mercher, Ebrill HGg, yn y ¡ prydnawn.

Llofruddiaet'- Henffbrdd. DEDFRYD AR Y CARCHARORION. Yn mrawdlys v Gwanwyn, yn Worcester, o flaen y Barnwr Hawkins, aed yn mlaen aj achos amddiffyniad y carchorion Davies, Heggie, a Catkins, cyhud-iedig am lofrudd- iaeth yn Henffbrdd,' ar y lOfed o Ionawr. Ni alwyd tystion dros v 'diffyniad, ond Mr. Darling a honai, nid yn unig nad oedd tyst- iolaeth fod y carcharorion wedi llofruddio y trengedig Williams, ond nad oedd dim i ddangos ei fod wedi ei lofruddio o gwbl, ac awgryrnai ef ddarfod iddo, wrth redeg ymaith oddiwrth ei gynadeithion, re.deg i'r afon. Gwnaeth Davies araeth faith mewn hunan amddiffyniad, ac wedi chvy awr o symio i fyny, cafwyd yrholl garcharorion yn euog. Ym. profwyd Heggie, Watkius, a Davies, ar y cyhuddiad o ysbolio y treagedig Williams o'i oriawr, a. chyhuddid Richard Johnson, tafarnwr, o'n derbyn pan yn gwybod eu bod yn liadrad. Ar y cyhuddiad hwn cafwyd yr holl garcharorion yn euog, a dedfrydwyd hwy fel y canlyn :—Da vies i ddeng mlynedd o lafur penydiol, Watkins i wyth mlynedd, Heggie, puro mlynedd, a Johnson, y derbyn- ydd, i saith mlynedd o lafur penydiol. Nifer y rheithwyr nad atebasant i'w hen- wau a ddirwywyd i lOp. yr nn, a dirwyodd y Barnwr y Síeydd i 50p. am beidio bod yno i dderbyn y rheithwyr, er i'r swyddog ddweyd wrth ei Arglwyddiaeth ei fod yn un o ystafelioedd y llys.

ABERDAR. IIEHKAEKAJ..—Nos Lun diweddaf, cynaliwyd rehear ml gan Undeb Oanu Cynulleidfaol y Bedyddwyr, yn n^hapel Galfaria. Awd trwy ryw chwech o donau yn weddol dda. Y mae dilfyg- prydlondeb a threfnusrwydd yn andwg yn y cyfar- fodydd hyn. Trueni na bai y gweinidogion a'r diaconiaid yn cymeryd mwy o ddyddordeb Yll- ddynt. -Qrihehydd. AXGEU SYIJYN.—Oymerodd angeu sydyn le yn High-street, prydnawn dydd Mercher wythnos i'r diweddaf. Gwelwyd Rebecca Lewis, dynes ddi- briod, 74 oed, hen drigianydd o'r dref, yn syrthio yn ddisymwth gyferbyn a'i thy. Codwyd hi i fyny gan Mary Davies a Margaret Ann Williams, a gyrwyd am Dr. James ond yr oedd y bywyd wedi dianc. Yr O 'dd y drengedig mewn cyflwr gwanaidd o ran ei hiechyd, a. chawsai ddwy fit cyn hyny yn y dydd, a thebygolmai dan effeithiau y trydydd y bu farw. ETHOLIAD Y BWKDD LLEOL.—Yn yr etholiad i ail-sefydlu pedwar aelod neillduedig y Bwrdd, dydd Mercher wythnos i'r diweddaf, yr oedd yma gys- tadleuaeth frwd yn y d(lai.i,it;ard. Yn No. 1, ail- etholwyd Mr, John Williams ei wrthwynebydd oedd Mr. John Jones. Yn No. 2, etholwyd Air. Edward Morgan yn lie Mr. Evan Thomas, yr aelod neillduedig. Cynygiwyd Mr. T. W. Evans a, Mr. P. Rees, ond tynasant yn ol. Yn wards No. 3 a 4, dychwelwyd Mr. D. P. Davies a Mr. John Snape, yr aelorlau neillduedig, yn ddiwrthwynebiad. APWYNTIAD AEOLYGWYK.—Mae'r heddynaid wedi apwyntio yr arolygwyr canlynol Hamlet o Rhigos, Mr. Wm. Williams, ffermwr, New Inn, a Mr. Thos. Thomas, ffermwr, Rhyd. Plwyf Aber- dar- -Cwmdar, Phiilip Rees, Graig Cottage, Aber- dar Llwydcoed, Win. Charles, grocer, Harriet- street, Trecynon; Cwmpeimar, John Morgan, Abernant-y-groes Isaf Fforchaman, John Johns, Cardiff-street, Aberdar; Plwyf Llanwonno, G. H. White, Mountain Ash, PBIODAS MISS DAVIS, MAESTJ^YNON. — Dydd Mercher wythnos i'r diweddaf, cymerodd llawen- ychiad annghyifredin le yn mysg gweithwyr, ac ereill, perthynol i lofeydd Blaengwawr, ar yr achlysur o briodas Catherine Davis, merch hynaf sydd yn fyw i D. Davies, Ysw., Y.H., Maesy- ffynon, Aberdar, a Ty'nycoed, Arthog, ger Dol- gelly, a Mr Francis Edwards, pedwerydd mab y diweddar Edward Edwards. Llangollen (a brawd Mr. T. LI. Edwards, Aberdar). Perfformiwyd y seremoni priodasol yn Eglwys Llwyngwril. ger Towyn, Sir Feirionydd, gan y Parch. R. T. Edwards (brawd y priodfab). IKENGHOIJADAIJ.—Cynaliodd Mr. T. Williams drengholiad prydnawn dydd Ian, Ebrill 8fed, ar gorff Samuel Bowen, 53 oed, 14, Ynyscynon street, Cwrnbaoh, yr hwn a lethwyd i farwolaeth trwy i gareg syrthio arno yn nglofa Lletty Shenkin, ar y 6ed cyfisol. Rheithfarn," Marwolaeth ddamwein- ioL"—Cynaliwyd trengholiad arall ar gorff Rebecca Lewis, 73 oed, 22, High-street, yr hon a syrthiodd yn farw yn yi heol, gyferbyn a'i thy, yr un dydd. Profwyd ei bod yu wael er's tro, ac i angeu ei gorddiwes trwy achosion naturiol.— Cynaliwyd y trydydd trengholiad o barthed i farwolaeth Wm. Evans, 70 oed, 61, Mill-street, yr hwn a syrthiodd yn erbyn lamp-post yu Gadlys-road, gan niweidio ei ben, fel y bu farw yn fuan. Ymddengys fod yntau mewn cyflwr gwael o iechyd ar y pryd, a'r rheithfarn oedd Bu farw o afiechyd yr ysgyfaint, yn cael ei gyflymu gan effeithiau y ddamwain."

TREOROI. HERMON.—YnyIIeuchod, perfformiwyd De- borah nos Lun, Ebrill laf, gan gdr yr eglwys ac ereill, o dan arweiniad y medrus, y ffyddlon, a'r ymdrechgar Mr. Thomas Jones, Treorci. Mae i'r cor yn Hermon enw da am en hymdrech gwastadol gyda'r carsu. Soprano, Mrs. D. Davies, Treher- bert, a Miss E. Jenkins, Treorci. Yr oedd y ddwy yn canu yn ardderchog. Tenor, Mr. D. Davies, Treherbert; a Mr. D. Davies, Pentre. Ni raid i Mr. Davies, Treherbert wrth lythyr canmoliaeth; mae dywedyd ei enw yn ddigon. Dyn cymliarol ieuanc ydyw Mr. Davies Pentre* ond yn siwr, mae talent canu ynddo, ac y mae yn sicr o wneyd enw iddo ei hun, os ymdrecha. Bass, Mr. T. James, I reorci. Cydnabyddir James yn un o r basswyr blaenaf yn Ngliwm Rhondda. Uiwareuwyd yr harmonium gan Mr. D. Rhondda. Davies, 1 reorci. Yr wyf yn sicr na cltlywsom erioeci well cbwareuwr, ac ni chlywaia erioed fwy o ganmol a rhyfeddu at fedrusrwydd on mor ieuanc. Deallwn no/i Rhondda sydd yn chwareu yr harmonium yn ughapel yr Annibynwyr, Pentre Istrad, ac fod brawd iddo yn chwareu yr ho/r- inoiiium yn Hermon, Treorci. Gobeithiwyf y caitf yn cida bob cefnogaeth i fyned rhagddynt. Cadeir- iyyd yn fedrus gan E. Thomas, Ysw., Maendy Hall, i'strad. Deallwvf nad yw y cfir am roddi'i fyny ar hyn, ond en bod yn bwriadu perfformio y cantata eto mewn rhyw leoedd, os yn bosibl. Chwi wyr Cwm Rhondda, os clywch eu bod fer- llaw i chwi, mynwch eu clywed; galiaf eich sicr- haa y bydd yn wledd o'r fath oreu. — Un a',u djKodd. WATERLOO GJSUODOEOL !—Mae yn wybyddus bellach i filoedd ddarllenwyr y GWLAlJGAHWR focI gystadleuaeth fawreddog dydd Llun Sulgwyn, ALai 17 eg, Gan fod corau o bell ac agos yn bwriadu dyfod i'r ymdrechfa, dymuna y pwyllgor wneyd yn hysbys eu bod wedi trefnu y gystadleuaeth yn y riordd oreu sydd yn bosibl. Er hwylusdod i gdr- au peilenig, gan mai yr un yw y prif ddarn yn.