Y Gwladgarwr

Y mae Trysorfa yr Arglwydd Faer, yn y Mansion House, Llundain, tuag at adeiladu Cofarwydd Genedlaethol i Syr Rowland Hill, wedi cyrhaedd dros £ 6,500.

Eisteddfod Libanus, Dowlais. Cynaliwyd yr Eisteddfod uchod ddydd Nadolig. Llywydd: Evan Griffiths, Ysw. Beirniaid Dafydd Morganwg, a John Tho- mas, Llansantffraid. Gwobrwywyd personau fel y canlyn :—Traethawd ar Hanes Crist- ionogaeth yn Corinth goreu, Emrys Price, grocer. Y chwech Toddaid goreu er cof am y diweddar Mrs. Elizabeth Evans, anwylbriod Mr. T. Evans, grocer, Mary Ann Street, Dow- lais, gwobr JE3 ond yn gymaint a bod dau yn gydfuddugol, sef Dewi Wyn o Esyllt a Dyfed- fab, chwyddwyd y wobr i bedair punt gan y llywydd. Cyflwynwyd y gwobrwyon yma i gynrychiolwyr y beirdd gan Master a Miss Evans, mab a merch yr ymadawedig, tra yr oedd cafodydd o ddagrau i'w canfod yn treiglo dros eu gruddiau. Chwech penill goreu ar "Adfywiad Masnach goreu, D. Samuel, Alma Street, Dowlais. Araeth ar Elfenau gwir adIoniant;" goren heb un cymhaviaeth, David Jones, teiliwr. Araeth ar "Abraham," gan fechgyn dan 15 oed goreu o ddigon, Emrys John Davies ond yn gymaint a dar- fod i ddau ereill areithio mor dda, gwobr wy- odd y beirniad, Mr. Morganwg, hwythau yn ogystal. Adrodd darn o'r "Adgyfodiad;" goreu, Emrys Price cafwyd adroddiad ar- dderchog hefyd gan Mr. John Lewis. Adrodd Gwraig y Pysgotvvr rhanwyd y wobr rhwng Eliza Ann Davies ac Elenor Ann Fen- wick. Adrodd Y bujh a'r II wyncg goreu, Mr. T. Lewis Morgan. Adrodd Bedd yn yr ardd rhanwyd y wobr rhwng Annie Fen- wick a Sarah Ann Davies,—adroddiadau a ystyrid gan y beirniad yn bevn'a.ith. Adrodd "Dan, a Toss, a Miriam," gan blant dan 10 oed. Yr oedd pump-ar-ugain yn cystadlu ar y darn yma — rhai ohonynt yn methu cerdded, ac ereill yn methu parablu. Nid ydym yn sicr nad oedd rhai o'r bychain yn biant sugno. Rhanwvd y wobr rhwng dau frawd, sef Theo. a Tom Stanley Price. Adroddodd Margaret Price a Lizzie Daniel mor dda, fel y rhoddodd cyfaill wobr iddynt hwythau. Sylwodd y beirniad na ddarfu iddo erioed gael y fath dreat adroddiadol ag a gafodd yn yr Eistedd- fod hon. Cyfieithad o The Pauper's Death- bed goreu, D. Jones, teiliwr. Canu "Caer- lleon," gan wyr dros 40 oed goreu, H. Dan- iel. Canu Clychau'r Nefoedd," gan fechgyn dan 10 oed goreu, Theo. Price. Solo Bctis Teyrnasoedd y Ddaear;" goreu, D. Davies, Cwm. Deuawd, The old house at home," gan rai dan 10 oed goreu, Theo. Price a Mary Ceinwen George. Canu "Curo goreu, Ceinwen George. Pedrawd, "Dyffryn Ben- dithion goreu, Charles Fenwick a'i gyfeill- ion. Canu Awake, -4Colian Lyre rhan- wyd y wobr rhwng S. George a'i barti, a John Lewis a'i barti. Cystadleuaeth y Bandi of Hope, sef canu Arglwydd, ai difater genyt ein colli ni ?" dau gor yn cystadlu, sef Cor Cae Harris a Chor Libanus. Canodd y ddau gor mor ardderchog a da nes methodd y beirniad. gael un bai yn y naill na'r llall ohonynt, ac o angenrheidrwydd rhanwyd y wobr. Darn corawl, Ffarwel i ti, Gymru fad dau Gor Libanus yn cystadlu y goreu o ddigon y tro hwn oedd Cor Simon George. Terfynwycl y cyfarfod yn y dull arferol drwy roddi diolchgarwch i'r llywydd, yr arweinydd, y beirniaid, a'r ysgrifenydd, ac nid ydym yn cofio ddarfod i ni erioed gael gwell cyfarfod- ydd nag a gawsom y Nadolig yma yn Libanus ond y cyfarfod dau o'r gloch oedd yn coroni, sef y soiree, pryd y ihanwyd wmbredd o oranges, figs, grapes, sweets, a oiscuits, rhwng y plant. Y mae y plant a minau o galon yn diolch i Mr. David Jones, teilwr, sef brenin y plant, am y fath wledd.-Evan Lewis.

PIGO LLOGELLAU XN NGHAER- DYDD. Y mae tair merch wedi eu cymeryd i'r ddal- fa yn Nghaerdydd yr wythnos ddiweddaf, ar y cyhuddiad o bigo pwrs o logell merch o Croydon, yn cynwys tua E6. Y mddengys fod dwy ohonynt yn cael eu danfon gan eu llety- wraig bob dydd i geisio hel ysglyfaeth lladrad. Ond deuwyd o hyd iddynt, ac y maent oil wedi cyffesu ar eu gilydd. Nis gwyddom eto beth fydd eu cosp, gan fod y mater wedi ei ohirio.

CYNYG AM HUNANLADDIAD YN FFOREST-OF-DEAN. Ceisiodd dyn o'r enw John Hughes gyf- lawni hunanladdiad trwy ymgrogi, yn y Forest of Dean, nos Sadwrn, oherwydd rhyw gweryl rhyngddo a'r wraig. Mynodd raff, a chylymodd hi am ei wddf, a'i sicrhau yn y groglofft. IS i wnaeth ei wraig un ymgais I ff 11 atal, ond dynes a letyai yn y tý, pan welodd ef yn las yn ei wyneb, a dorodd y rhaff.

CICIO DYN I FARWOLAETH. Cynaliwyd trengoliad yn L'erpwl, dydd Gwener, ar gorff Hugh Knight, yr hwn a fu farw oddiv^rth niweidiau a gafodd^gan drx dyn mewn ffrae yn y dafarn. Dychwelwyd y rheithfarn o "Lofruddiâeth wirfoddol" yn erbyn y tri.

Y DIAFL-BYSQODYN. Bu ymladdfa rhwng un Mr. Smale, yn Belfast, Victoria, a'r diafl-bysgodyn, tra wrth ei waith fel diver, dan y dwfr. Wedi ymladd am' ugain mynud, llwyddodd Mr. Smale i ladd y pysgodyn, yr hwn oedd tuag wyth troedfedd o hyd.

MAEWOLAETH MR. HEPWORTH DIXON. Bu farw yr awdwr enwog uchod yn ei dy- ei hun, yn Regent's Park, Llundain, boreu Sadwrn diweddaf. Apoplexy oedd y clefyd a drodd yn angeuol iddo.

Y mae peiriant wedi ei ddyfeisio yn America at grafu ymaith y blew oddiar foch ar ol eu lladd.

AT Y BEIRDD. BfDDED i'n cyfeillion y Beirdd, o hyn alLia gy- f irio eu holl G-ynyrchion Barddonol yn v modd ac i'r cyfeiriad caiilynol MR. T. DAVIES (Dewi Wyn o Essyllt), Pontypridd. (Givladgarwr. )

ER COF AM Mr. John Richard, Tonypandy, yr hwn a fa farw Mehefin 4ydd, 187S, yn So mhvydd oed. John Richard a groesodd o'r ariial, Yr anial a deithiodd yn hir Do, er oesodd gan ddysgwyl yn ddyfal Am weled y Ganaau iacli dir; Ond er iddo groesi gadawodd, Ar wyneb tywodlyd y tud, A deithiodd am deirblwydd a thrugain,* Lun dagrau gofidiaa y byd. 11 Llim dagrau ddy weda;s ? do hefyd Gadawodd golofnau o'i ol I'n cofio gall gras droi yr amal Mor ddedwydd—mor hardded a dol, A cofiwn emynau a ganai Fel angel nes gwefru pob bron A safai o'i aiiigylcl-i-a waeddai A'i nef yw y ddaear fach hon. Fe chwithau awelon gofidiau A chroesau yn fynycli ar John Ond eto ni chwythent y tacau Na'r miwsig o delyn ei fron, Na canai ef ymaith y croesau, Cai miwsig ei ymlid i bant, Ni fedrai pruddglwyfni gartrefi Gerllaw i felusder ei dant. 'Nol canu a chanu ni flinern, Ond d'wedem 0 canweh o hyd, Mae'ch canu chwi'n lladd ein gorthrymder, Alltudia. holl chwervvder ein bryd," 'Roedd swyn ei newydd-deb yn dyfod Yn nghwmni pob nod dros ei fant, Y swyu a'r newydd-deb enilleut Galonau hen ddynion a phlant. 0 canwr oedd John yn ei deulu, Ei bleser—ei fywyd oedd can, A theimlai fod caniad yn gwneuthur Ei aelwyd yn ddedwydd a glan A chanwr oedd John gyda'i orchwyl, 'Roedd can yn hwylysu y gwaith, A chanu wnai ef pan yn teithio, 'Roedd can yn llawenu y daith. Ie, canwr y capel oedd hefyd, Pa les ydoedd canu heb John ? 0, teimlem yn ddiffrwvth ein bywyd, A theimlem mor oerllyd eiu bron, Os na fyddai ef yn ein harwam, Os na fyddai ef yn rhoi tan O'i galon ei hun yn y nodau, N es. filamio holl eiriau y gan. Ei lais a wefreidcliai bob calon A'i agwedd a danian bob bron, A chodiad ei law oedd yn ddigon I godi trwy'r capel hwyl Ion Dechreuai, a dyblai a threblai, At eto ni flinem ddim byd, Ond ofnem ei glywed yn darfod, Dewisem ei glywed saith cyd. Ei wyneb yn goch gan orfoledd A'i lygaid fel dwy ffynon lawn, Yn gollwng eu cynwys pan fyddai Dyhewyd yn goglais ei ddawn Meddyliem yn fynych fod eugyl Yn gorphwys yn gwylio gerllaw, Er clywed ei fawl a chael teimlo Athrylith hoff-droad ei law. Ond yn y gymanfa ceid gweled John Richards yn nghanol ei le Yn arwain y gan ac yn cadi'r Esgynlawr i ymyl y ne'. A thynai y nef fel cawodau Bendithlon a maethlon rnis Mai, I'n gwlychu nes oeddem fel blodau Yn iledu ar wyneb eras glai. Gofynem yn fynych pwy ddeuai I'n harwain pan gollem ni John 0, pwy fel efe a'n harweiniai, GyfFyrddai gudd-danau ein bron, 0, pwy ar yr uchel gymanfa Roi'r cwbl yn wemfflam a'i wedd, 0 pwy a wnai hyn pan orweddai John Richards ar waelod ei fedd ? Ond 0 erbyn hyn y mae blodau Yn tyfu er harddu ei fed 1, Dystawyd ei gan ef yn angau, A hyny derfysgodd ein hedd 'Nawr wylwn wrth gofio ei gann, Gofidiwn pan gofivvn ei lef, Ie, rhaid i ni wylo er d'wedyd, "John Richards sy' nawr yn y net." Y nef oedd yn ateb John Richards, Y nef--lIe caiff ganu o hyd, Y Def-Ile na ddaw gofidiau, Na phoenau i chwerwi ei fryd, Os ydoedd yn canu mor felus Yn nghanol drysni a drain, Rhaid bellach y can ef yn beraidd Heb ofid ar faesydd nef gain. Caiff yno dcstynau yn gydnaws A theimlad nefolaidd ei fron, Bydd yno Seraphiaid a Seinti:m Yn foddlon cyd gan a a John, Neu gael cystadleuaeth drag'wyddol, A Gabriel oruchel ei ddawn, Wrth uchel gyhoeddi rhiuweddau Ein lesu-Ai fywyd a'i iawn. HOMO DDU. *Allan o'i bedwar ugain a phump o'i oedran, bu fyw drugain a thair o flyir/ddau yn Gristion dichlynedd, heb un twll yn ei grefydd, ond yr nn sydd yn banfodol i'r Gwir Gristion fyned o'i hunan i Grist. Roue Dnr.

Llofruddiaeth Dynes yn L'erpwl. Brathwyd dynes o'r enw Gibbons yn ei gwddf, nos Iall, gan ei chefnder, yn L'erpwl, a bu farw bron yn uniocgyrchol. Pan gy- huddwyd ef o'r weithred, dywedodd iddo ei tharo ddwy waith neu dair, am fod ei thad wedi ei daro ef yn ei wyneb yn flaenorol.

Y Rhyfel yn Neheudir America. Pellebra gohebydd y Standard. Buonos Ayres, Rhag. 2il, fod y farn gyffredin yno fod y rhyfel ar yr arforddir gorllewiool dros- odd, a byddinoedd y Cynghreiriaid mewn cyflwr dadgorfforiadol.

Yn y TVasg, Anthem GynuUeidfaol ER COF AM Y DIWEtDAR ROSSER BEYNON (Asaph Glan Taf) Awdwr "Telyn Seion." GAN D. EMLYN EVANS. Buddugol yn Eisteddfod Coffadwriaethol Rosier Beynon, yn Merthyr Tydfil, Hydref, 1876. Fo genir yr Anthem hon yn Nghyirsanfa Ganu Cynulleidfaol yr Annibynwyr, Dowlais, Pasg, 1880, dan arweiniad Eos Morlais. Pris n y ddau nodiant, 4c. drwy y post, 4e. Cyhoeddedig gan ELIAS BBYNON, 10, Cross Blanche Street, 2180 Caeharris, Dowlais. DAVIES AND SONS, 5, GUILDHALL SQUARE, CARMARTHEN. AND 3, New-street^ Neath. DAVIES & SONS' WATCHES DAYIES & SONS' WATCHES DAYIES & SONS' WATCHES l DAYIES & SONS' WATCHES DAYIES & SONS' WATCHES DAYIES & SONS' WATCHES DAYIES & SONS' WATCHES DAYIES & SONS' WATCHES Dayies AND Sons, 5, GUILDHALL SQUARE, CARMARTHEN. AXD 3, Neiv-strtfet, Neath. I

POB BLYCHAID GWERTH GINI! PELENI BEECHAM. CYFADDEFIR gan filoedd fod Blychaid o'i J Peleni hyn yn werth gini mewn achosion o anhwvlderau geriog a gewynaidd, rnegys g-vvynt a phoeii yn y cylla, poen yn y pen, y bendro, pen- ysgafnder a dihoendra, iasau, dift'yg archwaeth- diSyg anadl, rhwymedd, scurvy, cwsganesmwyth- breuddwydion brawychus, clefyda.u y croen, &c Rhydd y dogn cyntaf esmwythad mewn ugain mynud. Nid ar.wiredd yw hyn, oblegyd y maent wedi gwneyd hyny mewn miloedu o achosion. Taer erfj'nir ar bob claf i wneyd prawf o'r Peleni hyn, ac ynn. cyfaddefir eu bod yn WERTH GINI Y BLWCII. I fenywod o bob oed mae y Peleni hyn yn anrahris- iadwy. Cludant i Ifwrdd bob afiechyd, symudant bob rhwystrau, a cliyflawnant yr hyn eydd yn angenrheidiol. Os cymerir y Peleni hyn fel y cyfarwyddir ar glawr pob Blweh, byddant yn sicr o adferyd pob dynes i iechyd a hoenusrwydd. I gvlla gwanllyd, a phob anliwylder i'r hwn y mae yr afu yn agored iddo, gweithredant braidd yu wyrthiol, a cheir y bydd ychydig ddognau i weithredu yn ardderchog ar wahanol ranaa o'r cyfansoddiad. PELENI BEECHAM AT Y PESWCH. Fel meddyginiaeth at beswch, dift'yg anadl,'ac auhwyldera'u yr ysgyfaint, y mae y Peleni hyn yn anmhrisiadwy. Yn fuan y symudant pob ryw afrwyddineb, a galluogant y dyoddefydd i anadlu yn rhydd a didrafferth. Dyiiiunir ar y cyhcedd fynu gweled fod ar bob blwch yn argraffedig y geiriau:—"Beechama Pills, St. Helens." Heb hyny, ni fyddant ond ffug. Parotcedig ac ar werth yn gyfanwerth a man- werth gan y Perchenog T. Beecham, Chemist, St. Helen's, swydd Lancaster, mewn blychau pris« Is. lie., a 2s. 9c. yr un. Yn rhad drwy y post ar dderbyniad 15 neu 36 llythyrnod. Ar weith gan holl Gyfferwyr y deyrnas. Rhoddir cyfarwyddiadau gyda phob blwch. 2201

A Certain Cure for Nervou* Debiliiy. GRATIS, a MEDICAL WORK showing sv.f ferers how they may be cured and recover Health and Vitality, without the aid of Quacks, with Recipes for purifying the B;ood and removing Skin Afreetions. Free on receipt of stamp to prepay postage. Address Secretary, Institute of Anatomy. Birmingham. 21&3 WARNING RECKITT'S PARIS BLUE.-The II marked superiority of this Laundry Blue over all others, and quick appreciation of its merits by th9 public, have been attended by the u,ual results, viz., a flood of imitations, the merit of the latter mainly consists in the ingenuity exerted, not simply in imitating the square shape, but making the general appearance of the wrappers resemble that of the geL uine article. The manufacturers beg therefore to caution ail buyers to see Reck- itt?s Paris Blue on each packet. PELENI HOLLOWAY a ddyogelant iechyd i bob ce.edl, yn mha hinsawdd bynag. Rhoddasant obaith, ymwared a chysur i filiynau. Mewn cy- nhyrfiad a gwendid a ddygir yn mlaen gan eithafon o unrhyw fath, neu wendid cyffredinol y cerff, y mae eu heffaith yn gyflym liniarol, adfywiol ac adferoL Gyrant o'r cyfansoddiad achos y drwg, ac adnewyddant yn y corff ei fywiogrwydd, ei yr,i, a'i iechyd cynhenid. Cynyddant yr ystumog yn ddirfawr, a rhoddant d6n newydd i'r cylla, cy- northwyant drouliad, a chyfraaamt hydwythedd i'r ysbrydoedd gweithia eu hanfod i'r cylchdreul iad, ac wedi eu cario trwy eu cwrs effeithia eu gallu glanhaol ar bob^rhan o'r corff. Yn yr jregyfaiat gwnant gyfnewidiadau ihyfeddol, gan lwyr buro y grwaed, nes y mae yr holl gyfaaasedd- ad yn cael ei gryfhau. INMAN LINE. 0 Lfrpwl i New York dyddiau Mawrth a Iau. CITY OF BRUSSELS Mawrth, Rhag. 80 CITY OF BERLIN Iau, Ionawr 3 CITY OF MONTREAL Mawrth. lonawr IS RICHMOND Iau, lonawr 22. CITY OF CHESTER Mawrth, Ion. 27. SALOONS yn cynwys pob cysur a chyfleusdra diweddar. Pris y Cludiad— 12, lc, 18, a 21 Guineas. Steerage, 6 Guineas, gyda chyfiawnder o fwydydd wedi eu coginio a. phob cysur. Tros- g] wyddir Teithwyr y Steerage i Boston a Phila- delphia heb dfil ycliwanegol. Bookir Teithwyi i unrhyw ran o'r Taleithiau msa Canada am brisiau neillduol. Ymofyner a WILLIAM INMAN, 22, Water street, L'erpwl; to John Bevan. Station Agent, Hengoed, neu unrhyw Oruchwyiiwr yr Inuian Line. L.153 LLiNELL Y ""WHITS^TAR" Ú "?,oÇ,t' ROYAL AND TTNIT3SD STATES ..i MAIL STEAMERS. 11MYBUDD.—Cymer Agcrrlongau y LHncU ;1{"" y Lane Routes wrth fyned a, dyc.hiodyd, y rhai gi/meradwi/ir yan yr Is-tjadben Maury. L'ERPWL I NEW YORK. Gan ddanfon teitliwy i bob rhan o'r Unol Dal- aethau a Canada. Y mae yr Agerlongau ardderchog canlynol wedi eu penodi i hwy io yn wythnosol, fel y canlyn. ac yn cludo Llythyrau y Deyrnas Gyfiinol o'r Unol Dalaethau. BRITANNIC Dydd Iau, lonawr 1. ADRIATIC.Dydd Mawrth, lonawr 6 GERMANIC Dydd Iau, lonawr 15 BALTIC Dydd Mawrth, Ioaawr20 CELTIC Dydd Iau, lonawr 29. 0 NEW YOIiK. Britannic, Rhagfyr 13. Adriatic, Rhagfyr 18 Y mae yr Agerlongau hyn yn lleihau y daith i'r amser byraf ag sydd ddichonadwy, gan roddi y cysuron mwyaf ag sydd ddichonadwy i deith. wyr ar y mor. Cyfartaledd y fordaith, diwrjiod yr. yr Hal, a 9 j diwrnod yn y Gauaf. Y mae pob lloug wedi ei gwnc-yd yn saith o raniadau dwfr-brav.f. Y mae y Saloon, Ladies' Boudoir, State Rooms, a'r Smoking Rooms yn nghanolbaith y lleatr, t wedi eu dodrefnu a'u gosod i fyny yn y modd mwyaf cyfleus a chostfawr, cynwysedig o Pianos, Libraries, Electric Bells, Bath-rooms, Barber'a Shop, &c. Saloon Passage, 15, 18, a 21 Guineas Return Tickets i'w cael am brisiau llai. Y mae ci/jteusdcrau y Steerage o'r radd uchaft yr ystafellocdd yn neillduol o helaeth, wedi eu goleito, awyru, a'u cynesu yn </Jf.. y a chaijT tetth. wyr o'r dosbarth yma fod eu cysuron wedi eu hasiudio ynfanwl. Gweinyddesau yn y Steerage i weini ar y Gwragedd a'r Plant. Steerage Fares am brisiau llai. Drafts ar New York i'w cael yn rhad. Am hysbysleni a naanylion pellaeh, vm^fyns* ISMAY, IMRIE, & Co, 10, Water-street Liverpool; a 34, Leadenhal Street, London, E.C. i .484 To America. r^UION LINE.—UNITED STATES AT A TT. VI SlEA^lERS.—One of the following ot other first-class full-powered STEAMSHIPS will be despatched from LIVERPOOL TO NEW YORK EVERY SATURDAY. ARIZONA (New) MONTANA J0V!ES WYOMING G«DD NEVADA MGH* WISCONSIN O-EN UTAH M-LC £ CALIFORNIA lieverle? Calling at QUEENSTOWN the day fcUowuig to embark passengers. KATES OS PASSAG3S FBOM LIVERPOOL TO NEW YOllK. Cabin—From 10 to 18 Guineas, according to ac- comniodaton. Intermediate 8 Guineas Steerage Pa,tsa.ge to New York, Boston, and Philadelphia £6 6s., including a plentiful supply 0f provisions, cooked and served by the Coinuany's stewards. Passengers forwarded to all parta of the United States, and Canada; also, to o.'m Francisco China, Japan, India, New Zealand, and Auc3 by Pacific Railway and Mail Steamers, at lowest through rates. These Steamers oarry Surgeon a.nd ScewardeBsts free, and are provided with Smoke Rooms and Ladies Lounge Rooms on Deck, and Bath Rooms below; also Piano?. Passengers are recommended to obtain theii Tickets from our Agents before leaving home. For Freight ond Passage apply to Guion and Co 11, Rumford-street. or 25, Water-street. Liverpool} and 7, Garrick Street, Covent Garden, Loudon; or James Scott and Co., Queenstovvu; and for oassaea only to the Agents.-Rev. W. Harm 1G, Harriet St. Trecynon; J. Callaway, Outfitter, Mountain Ash; W. Thomas, Ry. Station, Glyn Neathi 0. Morgan, Siluria Villa, ] lanwyp.o Rd., Pont- ypridd; and O. Thomas. Temperance Hall, Aber- dare, Alfred^Copei^nd, 6, Commercial Placa, Aber- dare. & F. Foley, Temperance Hotel, Neath and Hurlev, Matthew, & Co. 28, Meunt Stuart Sq. Cardiff; John Clarke, Pwllheli & Lleyn District; Humphrey Jones, 3, High Street, Portmadoc • Arthur Trevor, Blue Bell Hotel, Conway; G. Jones, 10, James Street, Bangor W. J. Williams" Sec. Quarrymen's Union, 7, Market Street Caer- narvon. L484 ■5NAINT HOLLOWAT.—'Y Freeh Goch a'r Scar- latina.-Dyma y ddau ymosodydd peryglus sydd yn dyfod ar draws ein plant gyntaf ar ol eu geni. Mae y ddau giefyd yu heintus, ao yn galw am drmiaeth dioeth. Yu yr a.nhwylder" blaeua,f ceir fod y chest yn dyoddef; ac ) n olaf dyoddefa. y gwddf. Dydd y hm, nen yr hon fyddo yn gweini, yn sicr o gael fod Enaint Holloway yn feddygia- iaeth anmhrisiadwy yn yr achosion peryglus hyn. Ond ei gymhwyso at y gwddf, y ddwyfron, a'r cefn, rhydd esmwyth-had diffael; hyrwydda yr anadliant, lieddfa y pesweh dwg y IIiw priodol yn ol i'r gwefusau, a chyll y gwynebpryd yr ym- ddangosiad gwelw sydd yn rhagwyddo sefyllfa beryglus y cyfansoddiad. Nid yn unig y mae yr Enaint gwertlifawr hwn yn iachau y clefyd ei hun, ond symuda yr achos o bob ol-effaith, Just published price 2d. post free. NERVOUS DEBILITY, its speedy alleviation and permanent cure, by a new and simple process, with the necessary prescriptions and dietetic rules to be observed during the treatment. Address :-H. BROMLEY, Goldhawk Road, Ravenscourt London. W. 2109 Damau Cymanfa Ganu y Methoiistiaid am 1880, i'w cael ya gWYDDFA'R Q.WLADGARWJEI

ar Y Coffee Tavern;" goreu, Miss Anne Parry, Blaenanerch. Canu Then round about the starry tlirone," i gorau ddim dan 40 mewn rhif gwobr, J612 a thlws pedwar cor yn cystadlu rhanwyd y wobr rhwng Corau Treorci a Threherbert. Mr. D. Weeks, Treherbert, ydoedd y goreu allan o bedwar ar y traethawd ar Y Bwrdd Cyraodol gwobr, £338. Bu un-ar-bymtheg yn adrodd "Mai;" ond cipiwyd y wobr gan Mr. D. Thomas, Treorci. Mr. John Rogers, Ystrad, enillodd ar yr araeth ar "Y gwahaniaeth rhwng greddf, deddf, a rheswm." Canu Love sounds the alarm goreu, Mr. D. Davies, Treherbert. Yna daethpwyd at brif destyn y dydd, sef yr awdl ar Y Ddaear gwobr, C5 5s. a chadair dderw. Derbyniwyd pump o awdlau i'r gystadieuaeth lion, a'r goreu ydoedd eiddo Cuvier, yr hwn a gafwyd yn mherson Mr. Evan Evans (Emlyn Fardd), Pontceri, Castellnewydd-Emlyn. Wedi galw yr enw, cododd y gwr ieuane hwn (nid yw eto ond prin 20 oed) ar ei draed. Yna ar- weiniwyd ef i'r llwyfan gan Carnelian a Dar- onwy, yn nghanol bloedcliadau y dorf. Ar ol cael tawelwch, a'r cledd yn cael ei ddal gan Rhydderch ab Morgan a Morien, gofynwyd, "A oes heddwch 1" Atebwyd yn gadarnhaol, "Heddwch," dair gwaith, gyda bloeddiadau trydanol. Yna arwisgwyd ef a'r gwobr-gwd, yn cynwys pum' gini, gan Mrs. R. T. Williams, ac adroddwyd englynion iddo gan Ap Rhydderch, R. T. Williams, Carnelian, Daronwy, Rhydderch ap Morgan, &c. Nid llesg ond ewyllysgar,—O nyddwch, Awenyddion swyngar; Diau mai prif fardd ein Daear Yw, ebai'r dyn o Aberdar. DARONWY. Wele, mae pen bardd y "Ddaear"—yn awr Gyda ni yn hawddgar; A Treherbert bert a bar I'w geinwaith ledu'n gynar. Urdd ddenodd ifcwdd y ddaear,—fardd mawr— Pa fardd mwy ymdrechgar ? Dyma urdd diamheu ar Y gemawg fardd digymhar. R. AB MORGAN. Gwroniad, gwir awenydd,-O Emlyn AmI wg yn ei gynydd; Ceinder sionc ac hoewder sydd Yn Awen y gwaed newydd. CABIFELIAN. Ar ol hyn, chwareuwyd Y Bardd yn ei Awen ar y delyn gan Mr. W. Pearce, a chanwyd y penillion gan Miss S. A. Williams, Pontypridd. Yna cafwyd cystadleuaeth ar Y Nosgan goreu, Treherbert Glee Party. Terfynodd hyn waith yr Eisteddfod. Yn yr hwyr, cafwyd cyngherdd ardderchog, pryd y gwasanaethwyd gan Miss S. A. Wil- liams, a'r Mri. D. Rosser, D. Davies, a J. C. Hughes, R.A.M. (diweddar o Lantrisant). Deallwn fod yr Eisteddfod hon eleni eto yn llwyddiant yn mhob ystyr.—Gohebydd.