Y Gwladgarwr

UN DEB CORA W,L ABE RB All AC EISTEDDFOD BIRKENHEAD. Mr. GOL.,—Mae yn liysbys i lawer fod y cor uchod, yn nghyd Ú sections o hono yn Blaenllechau, Mountain Ash, a Chastellnedd, wedi penderfynu myned i gystadlu i Birken- head yr haf dyfodol. Ond y mae rkyw rai -wedi bod mor garedig a myned oddí amgylch, ychydig ddyddiau yn ol, i ddweyd wrth rai o aelodau y sectionuchod, nad yw Cor Mr. Reea Evans yij bwriadu myned i gystadlu i Birkenhead wedi y cwbl. Ar gais y pwyllgor dymunwyf ddweyd nad oes rhith gwirionedd yn y cyfryw chwedl. Ymrodded y sections ati p ddifrif yr ydym ninau yn Aberdar yn penderfynu gwneyd yr un modd. Cynelir yscol gan bob nos Fawrth yn Siloa Hall. WM. PHELPS, Cadeirydd y Pwyllgor.

Y Caledi yn y Deheudir. PHIOL MR. SIMPSON AR LANFA L'ERPWL. Taflwyd i'r phiol dydd Sadwrn diweddaf, 19p. 13s. ljc. dydd Sul, 6p. 3s. 9ic., yn gwneyd cyfanswm y cyfraniadau mewn 51 o ddyddiau yn 961p. 16s. Oîc. Gwneir y rhoddion diweddaf i fyny o 1 haner-sofren, 1 haner-coron, 3 florin, 34osylltau, 42chwe' cheiniogau, 2 ddarn pedair ceiniog, 22 o ddarnau tair eeiniog, 234 o geiniogau, 71 o diimeiau, ac archeb ar y Ilythyrdy. Cafwyd yr hyn a ganlyn yn y phiol dydd Sadwrn :— Archeb am 10s., oddiwrth Kate Bishop; 13s. 9c. mewn envelope gwyn gwobr am ffeindio llyfr, 2s. 6c. Gweithiau Llechi Carten, 28s. 6c. Willie, Bertha, ac Arnold, 10s. gweithwyr Shand & Co., Shaw-street, 2p. 10s. deuddeg llythyrnod oddiwrth dair geneth fechan o Winsford 24 o lythyr- nodau; discount ar gig moeh, 6s. 8c. casgliad wnaed gan Cymro Gwyllt, 5p.; pump sypyn o ddillad. Dydd Sul derbyn- iwyd lp. oddiwrth weithwyr Hutchinson, Widnes; Gogleddwr, 2s Johnny Moor a'i weithwyr, 4s. 6c.

CRONFA GYNORTHWYOL RHYMNI A PHONTLOTTYN. Yn wyneb y cyfyngder mawr, a'r tlodi dygn a deimlir yn y lie poblog hwn y dyddiau a'r wythnosau hyn, yr ydys wedi ffurfio pwyllgor cydrhwng y ddau Ie, er ceisio cynorthwyo y gweithwyr a'u teuluoedd truenus. Y swm sydd ynllawy pwyllgor yn bresenol yw lOOp. Pa beth yw hyny rhwng cynifer. Yr ydym yn eu rhoddi ymaith yn gyflym. Heblaw hyny, y mae dros 500 o weithwyr a bechgyn .Y ieuainc, pa rai oeddynt yn gweithio yn Rymni, allan o waith yr wythnos hon. Gwelir, gan hyny, fod tanysgrifiadau ych- wanegol yn angenrheidiel mewn trefn i'n galluogi i leddfu ychydig ar ddyoddefaint y gweithwyr, a'u gwragedd, a'u plant anwyl. Mae y pwyllgor, gan hyny, yn apelio yn hyderus at deimlad, a clialon, a dyngarwch, a chrefydd Cymry a Saeson am help i gyfarfod a'r cyfyngder enfawr hwn. Mae yma lawer yn dyoddef eisieu dillad yn gystal ag ymborth. Byddai rhoddion mewn gwisgoedd a bwyd- -1 I y ydd, yn ogystal ag mewn arian, yn dra der- byniol; a theimlem yn ddiolchgar am y rhodd leiaf. Gellir anfon arian naill ai i'r West of England Bank, Tredegar neu i'r trysorydd,- Mr. David Morgan, Draper, Pontlottyn. Cadeirydd—Parch. Aaron Davies (M.C.) Ysgrifenyddion—Parchn. T. E. Edwards (M.C.), W. C. Williams (A.), J. P. Williams (B). Ysgrifenyddion Mygedol — Parchn. Wm. Evans, Ficer Rhymni; T. Theopbilus, Ficer Pontlottyn.

Beth ddaw o'r Gweithwyr? Er's ychydig amser yn ol anfonais ychydig ysgrifau danypenawd yma i'r GWLADGARWR, mewn gobaith y buaswn yn cyffroi rhywrai galluocach na mi i draethu eu barn a'u meddwl ar hyn, a buasai hyny yn foddion i gychwyn rhyw symudiad daionus er ein dyr- chafu o'r tlodi a'r gorthrwm enbydus ydym ynddo yr adeg bresenol. Y mae yr adeg hon ar weithwyr Deheudir Cymru wedi myned mor ddrwg a thlawd, fel nad oes neb byw yn cofio y fath beth o'r blaen, a phwy a wyr beth fydd y diwedd. Yr ydwyf eto yn gofyn, gyda difrifoldeb-Pa beth a ddaw ohonom fel gweithwyr ? Ai nid oes rhyw Foses a ddaw i'n harwain allan o'r caethiwed hwn i ryw Ganaan sydd well 'I Y mae yn amlwg ddigon fod liawer gormod ohonom yn y wlad hon i ateb galwadau y marchnadoedd. Nid ydym yn bwriadu myned ar ol hyn yn yr erthygl hwn, gan ein bod yn flaenorol wedi arddangos hyny i raddau helaeth, a gweithred pob dydd yn dangos hyny yn ddigon eglur, eithr ceis- iwn yn awr ddyfod at y pwynt sydd genym mewn golwg, ac y fydd yn sicr o esgor ar ddaioni yn ein plith fel gweithwyr, ond ei gario allan yn rheolaidd a phwrpasol. 0 gymaint ag m i gormod o weithwyr yn y farchnad sydd yn achosi y tlodi, amlwg ddigon mai goreu pa gyntaf y ceisiwn waghau y gorlawnder hwn, ynte, fel y delo yr alwad yn ychwaneg am y nwydd. Wei,.pa fodd y mae i ni wneyd hyn, meddai y darllenydd ? I ba le yr a dynion, gan nad oes ond swn tlodi a gwasgfeion dros yr holl fyd? Os trown ein golygon tuag Awstralia, y mae y rhanau gweithfaol wedi eu gorlanw, a'r rhai sydd yno yn barod yn methu cael haner digon o waith. Yr un swn sydd yn dyfod i'n clustiau dros y wendon oddiwrth ein cyd- weithwyr yn Amerig-" TIawd, ddim yn gweithio haner ein hamser, ac felly yn cael gwaith mawr i gadw corff-acenaid yn nghyd." Ie, ddarllenydd a chydweithiwr anwyl, dyna yw'r swn o bob rhanbarth weithfaol y dyddiau presenol. Ond pa fodd i ni wella ein hunain ynte ? A yw y byd yma wedi cau arnom, fel nad oes i ni waredigaeth mwyach ? Nag ydyw, mi welaf amser gwell yn d'od, a hyny cyn hir hefyd. Nid oes angen ond cyd- weithrediad unfrydol er cynorthwyo i gyr- haedd yr amcan, ac ond caol hyn, gydag ychydig anturiaeth ac ysbryd calon at y gwaith, yr ydym yn sicr o lwyddo. Y mae eto ddigonedd o le yn agored, ond cael dyn- ion i anturio, a chynorthwyo ein gilydd i allu ymfudo i'r lleoedd hyny. Nid ydym am gynghori yr un dyn ymfudo o'r wlad hon i ranau gweithfaol y gwledydd ereill, ond allan i feddianu y miloedd erwi sydd yn cael eu cynyg yn rhad (ac am ddim lawer ohonynt), a sefydlu fel amaethwyr i drin y ddaear, a magu anifeiliaid, &c. Beth wn i am beth fel hyny," a ddywed ami un. Wel, oni allu di ddysgu ffermio, ac os nad wyt yn ewyllysio I dysgu hyny dy hunan, ac yn teimlo chwant i anturio allan, diameu fod yna un yn dy ymyl yn barod i anturio pe gallai; am hyny paid a'i gadw yn y fan yna i gymeryd rhan o'th dam aid, ond rho help iddo, yn ol dy allu, er iddo gael myned. Hyn sydd eisieu arnom. Pa gynifer o filoedd sydd wedi dyfod i gymy- dogaeth y gweithfeydd i ymddibynu ar y perl du yn ystod yr amser da hyny yn y blynyddoedd a basiodd, y rhai a fyddent heddyw yn IIawen i allu ymadael, a dychwel- yd at gorn yr aradr ac offerynau y fferm ? Ond i ni edrych o'n cwmpas, ni a'u cawn yn bur ami yn gwiieo'r dydd y cychwynasant gyntaf. Paham yr aroswn fan yma ynte, yn cysgu a difetha ein gilydd yn ein hamgylch- iadau, tra mae digonedd o le i ni nesu draw, gan adael y ffyrdd trwy grombil daear a rhodio y meusydd gwyrddion a meillionog, yn swn miwsig yr adar a murmur y gornant. Yn ein hysgrif nesaf ni a geisiwn ddangos rhagoriaeth bywyd yr amaethwr ar y gweith- iwr tanddaearol. Felly, gan ei bod yn hwyr, ni a derfynwn y tro hwn, gan gofion at y Cymro Gwyllt, John Jones, a Huw Moris. HEN LOWR. O.Y.-Y mae yn amlwg i mi fod ami i Hen Lowr i gael ac awydd ysgrifenu arnynt. Dyna ryw Hen Lowr o Treorci wedi bod ar eich bwrdd yn beio yr Undeb, debygwn; gosod enw arall y tro nesaf, frawd. Eto, er's tua phythefnos yn ol, ymddangosodd Hen Lowr o ardal Cwmtwrch, a phrofodd ei henaint trwy ei fod wedi bod yn gweithio yn y talcen nesaf i Wil Huw Fawr, yn Nowlais." Prawf hyna ei fod yn hynach na mi ond yr wyf finau yn ddigon hen i wybod fod gwir angen gwaredigaeth arnom fel gweithwyr. Dyna, rhag ofn i mi gael cwpwl o gicie Cwmtwrch ganddo, cymered yr enw Hen Lowr, ac o hyn allan defnyddiaf yr enw Llwydlanc."

LLYTHYR LLUNDAIN. GAN nad beth yw teimlad y bobl yn y wlad r mewn perthynas i'r Pwnc Dwyreiniol, nis gall fod amheuaeth mwy, debygem ni, ar ol yr hyn a gymerodd le yn Hyde Park prydnawn dydd Sul diweddaf, nad y blaid ryfelgar sydd gryfaf yn Llundain o ddigon. Y mae yn ofidus i orfod cyfaddef hyn, ond dyna sut y mae pethau yn bod yma, Nid oes cyfarfod cyhoeddus eto o blaid heddwch wedi ei gynal yn Llundain heb fod pleidwyr rhyfel yno yn bresenol, ac yn ddigon lluosog i atal y cyfarfod i gael ei ddwyn yn mlaen. Y mae pob ymgais hyd yma o eiddo pleidwyr heddwch i ddatgan eu syniadau yn gyhoeddus wedi troi allan yn fethiant. Pender- fynwyd i'r cyfarfod prydnawn dydd Sul diweddaf fod, nid yn unig yn un arddangos- iadol, ond yn un llwyddianus yn mhob ystyr, ac yn gyfryw a ddangosai i'r byd fod y mwyafrif o'r werin Llundeinig yn erbyn i'r wlad hon fyned i ryfel. Yr oedd y cyfarfod wedi ei gyhoeddi dair wythnos yn flaenorol, yr oedd wedi cael ei hysbysu yn yr holl bapyrau, a hysbysleni mewn perthynas iddo i'w gwfeled yn mhob man. Heblaw hyn yr oedd pwyllgorau wedi eu ffurfio yn mhob cwr o'r Brifddinas i'r perwyl o ddwyn y bobl yn nghyd, er trcfnu mesurau i wneyd y cyfarfod yn llwyddianus, ac er gwneyd trefniadau i atal en gwrthwynebwyr i'w haflonyddu. Felly nid cyfarfod wedi ei alw yn nghyd yn frysiog ydoedd, ond un ag oedd yn berffaith hysbys i bawb, ac un ag oedd wedi ei drefnu yn bwyllog a gofalus, a hyny gan bobl o gryn lyofiad mewn trefnu cyfarfodydd mawrion o'r fath. Fe gafodd y blaid felly bob mantais i ddyfod allan i ddangos ei nerth. 'Yr oedd yn haner awr wedi dau o'r gloch pan gyrhaeddasom Hyde Park. Yr oedd yno y pryd hwn fwy o bobl o lawer na welsom yno erioed o'r blaen ar gyffelyb achlysur, ac yr oeddynt i'w gweled yn dylifo i mewn yn barhaus wrth y miloedd o bob cyfeiriad. Er fod y fath gynulliad ar brydnawn Saboth yn anweddus i'r eithaf, ac er nad oeddem yn cymeradwyo cynaliad y fath gyfarfod, eto nis gallem lai nag edmygu yr olygfa. Yr oedd yn fawreddog dros ben, ac yn un nas gellir gweled ei chyffelyb yn unrhyw dclinas arall yn y byd heblaw Llundain. Fel ninau, yr oedd yno filoedd lawer o bobl wedi dyfod yn nghyd, nid er mwyn cymeryd rhan yn yr arddangosiad, eithr fel edrychwyr. Safai y bobl hyn yn ddigon pell draw, gan ei bod yn enbyd i fyned yn agos i'r pleidiau, pa rai a safai draw tua chant a haner o latheni oddiwrth eu gilydd. Yr oeddent wedi arfogi eu hunain a phastynau, ac yr oedd yr ysgarmesu oedd eis.oes yn myned yn mlaen rhyngddynt yn darogan y byddai yno waith brwd cyn terfynu. Yr oedd y blaid heddychol wedi dyfod yn nghyd yn dorf an- ferth, ond er lluosoced oeddent yr oedd yn amlwg fod y blaid ryfelgar yn ymyl y Marble Arch yn llawer lluosocach. Am beth amser aeth pobpeth yn mlaen yn bur heddychol heblaw ysgarmes yma ac acw a meddyliem unwaith y buasai y ddwy blaid yn ymfoddloni i aros lie yr oeddent, ac i gynal eu cyfarfodydd heb aflon- yddu eu gilydd, ond cawsom yn fuan ein didwyllo ar y pen hwn. Yr oedd yn adeg hynod gyffrous. Yr oedd yr edrychwyr mor llawn o bryder a phe buasent yn edrych ar ddwy fyddin elynol yn ymbarotoi i'r frwydr. Cyn bod yr Anrhydeddus Auberon Herbert (cadeirydd y blaid heddychol) wedi cael amser i siarad ond ychydig frawddegau, gwelem y blaid ryfelgar yn chwifio eu baneri ac yn dechreu symud yn llu anhydor yn nghyfeiriad y blaid heddychol, ac i lawr y daethant fel avalanche, gan ysgubo y cwbl o'u blaenau. Gyrwyd yr heddychwyr o'r maes cyn iddynt gael cyfle i basio eu pender- fyniadau, ond nid heb ymdrech galed, oblegyd bu yn wado bant" yno am gryn amser, a'r pastynau yn cael en defnyddio yn o lew, ac odid na chafodd lluaws o bobl benau briwedig. Cafodd yr Anrhydeddus Auberon Herbert driniaeth go drwsgl, a daeth allan o'r frwydr yn lied garpiog ei wisg. Beth a ddaeth o Mr. Bradlaugh nis gwyddom, ond mwy na thebyg iddo yntau, fel ereill, i ffoi megys am ei einioes. Cafoddy blaid ryfelgar fuddugoliaeth lwyr, ac ar 01 gyru ohonynt eu gelynion o'r maes, a gwneyd eu hunain yn feistri pen y domen, aethant yn ¡ un dorf anferth tua phreswylfod larll Beacons- field, yn Downing-street, i gyflwyno iddo y penderfyniadau o blaid y Weinyddiaetli a fcasiwyd ganddynt yn y Park. Wedi dychwelyd oddiyno aeth luaws o'r roughs annynol tua phreswylfod Mr. Gladstone, yn Harley-street, ac ymddygasant eu hunain yno yn fwy tebyg i ellyllon nag i fodau dynol. Y mae'r amgylchiad drosodd bellach, ac er i lawer o ymladd gymeryd lie ar yr achlysur ni fu pethau agos cynddrwg a dybiasid y buasent.

MR. R. T. CRAWSHAY.—Da genym ddeall fod iechyd y boneddwrhwn gryn lawer yn well, fel y mae wedi ei alluogi i gychwyn o Lundain tua ei gartref yn Nghyfarthfa.

Y RHYFEL. TELERAU HEDDWCH. Yr ydym, o'r diwedd, wedi cael y manyl- ion o'r hyn hawlir gan Rwsia oddiwrth Dwrci orchfygedig, y rhai ydynt fel y canlyn Tywysogaeth Bulgaria i fod yn gyfansodd- edig o'r wlad rhwng y Danube a'r Balkans, gyda'reithriad o Dobrudscha, acynychwaneg- ol y rhan hono o Roumelia rhwng y Mor Bu a Servia, yn cynwys holl ddyffryn Adrianople. Felly, bydd Sofia, Philippopolis, a'r rhan fwyaf o Thrace a Macedonia yn gynwysedig yn y Dywysogaeth. Bydd i gynulliad o fawrion ethol tywysog penadurol, etholiad yr hwn osodir o flaen y Porte a'r Galluoedd. Fod y deyrnged a delir gan Bulgaria i'r Porte i fod yn gyfwerth a'r cyllid a dderbyn- iai y Porte oddiwrthi. Fod dirprwyaeth Rwsiaidd i arolygu llyw- odraeth newydd Bulgatia am gyfnod o ddwy flynedd, yn ystod pa amser meddienir Bul- garia gan 10,000 o tilwyr Rwsiaidd. Y mae Podgoritza ac Antivari i gael eu cysylltu a Montenegro, yn nghyd a thiriog- aethau ereill yn y gogledd-ddvvyrain a'r gorllewin. Darbodir fod Rwsia i gael yr hawl o roddi Dobrudscha i Roumania yn gyfnewid am y darn Roumanaidd o Bessarabia. Y mae Servia i gael cryn lawer o dir yn Bosnia a thua Nitsch. Y mae pasiad y culforoedd i gael ei wahardd i bob llong ryfel, oddigerth mewn achosion eithriadol. Mordwyaeth y culforoedd i fod yn hollol rydd i longau marsiandiol hyd yn nod yn amser rhyfel. Nodtr yr iawn sydd i gael ei dalu i Rwsia yn 1,400,000,000 roubles (tua3s. 0^c. yr un); er talu yr hyn bydd Twrci roddi i Rwsia Batoum, Kars, Bayazid, Ardahan, a'r diriog- aeth yn y cylch hwnw. Y mae y Porte, hefyd, i roddi chwech Hong ryfel i Rwsia, y rhai a ddewisa Rwsia ei hun. Y mae Twrci, yn mhellach, i dalu i Rwsia 40,000,000 mewn ysgrif-rwymau (Howls), llog a thrysorfa suddol pa un a warentir gan deyrngedau Bulgaraidd ac Aifftaidd, cyllidau Anatolia, a mwngloddiau Heraclea. Y mae 10,000,000 o roubles i gael eu talu yn uniongyrchol fel iawn i ddeiliaid Rws- iaidd fyddont a sefydliadau yn Nghaercys- tenyn. Darbodir ad-daliad arian Rwsiaidd hefyd, y rhai a suddwyd yn y Turkish Bonds. Y Porte i dalu traul cadwraeth carcharor- ion Tyrcaidd .yn Rwsia, a'r draul o ail-agor mordwyaeth genau Sulina o'r Danube. Hedd wch i gael ei arwyddo yn San Stefano, i ba Ie y mae y Pencadlys Rwsiaidd wedi symud, gyda chydsyniad y Porte. Bydd yr Uchel Ddug Nicholas yn debyg o ymgynghori a'r Sultan yn Nghaercystenyn. edi i'r Uchel Ddug glywed fod bwriad i drosglwyddo y llynges Dyrcaidd i Brydain, hawliodd hi ar unwaith i Rwsia. Gwrthod- odd y Sultan hyn, gan ddatgan y byddai yn well ganddo suddo y llongau, ac addawai beidio gwerthu y llongau i Loegr nac un Gallu arall. Trefnwyd y gwahaniaeth rhwng yr Uchel Ddug a'r Sultan cyn y diwedd, a chredir yn awr y derbynia y Rwsiaid bedair Hong ryfel yn lie y chwech a ofynid.

Marwolaeth y Parch. J. Griffiths, D.D., Ficer Llandilo. Dyma seren ddysglaer yn ffurfafen yr Eghvys Wladol- wedi suddo dan y gorwel. Gellid dweyd am dano ei fod, nid yn unig yn un o bregethwyr blaenaf Eglwys Loegi-, end yn un o bregethwyr blaenaf Cymru. Meddai ar lais a doniau o'r mwyaf swynol, ac yn nghyfarfodydd clerigol yr Eglwys, yr oedd Griffiths Llandilo bob amser yn favourite. Nid oedd bosibl i neb ei wrandcf heb hoffi y dyn a hoffi ei ddoniau. Yr oedd rhywbeth mor foneddigaidd a swynol yn ei ystum a'i draddodiad, fel nas gallai neb lai na chael eu boddhau dan ei ddawn gwlithog. Y c6f cyntaf sydd genym am dano yw fel Griffiths, Llangeler, sir Gaerfyrddin, lie y tynai gynulleidfaoedd mawrion i'w wrando. Ymadaw- odd oddiyno tua 25 mlynedd yn ol, pan gafodd fywioliaeth Llandilo Fawr, yr hon sydd yn werth tua GOOp. y flwyddyn. Graddiwyd ef ya D. D., gan Archesgob Canterbury, ar ol iddo dalu ymweliad a Llandilo droynol, ac wedi cael ei foddloni gymaint yn ngwasanaeth y Ficer parchus. Yr oedd ei hyawdledd yn y Gymraeg wedi euill iddo deitl arall yn mysg ei gydwlad- wyr, sef y Ficer Aur-dafsd. Ond efe a fu farw, a hyny rhwng 11 a 12 o'r gloch nos Sadwrn diweddaf. Bu yn glaf am gryn amser, a gwelid yn eglur fod hen ddyddiau yn llethi ei gyfansoddiad. Yr oedd tna 74 mlwydd oed. Teimlir chwithdod maith yn mysg Ein gwyr o ddysg a doniau ar ol yr enwog ar melus-ddoniol bregethwr Griffiths, o Llandilo. Yr oedd efe yn boblog- aidd gyda y gwahanol enwadau yn ogystal a chan ei Eglwys ei hun. Efallai y gwna ein cyfaill Teilo ein anrhegu ag ysgrif ar ei fywyd. Cleddir ef heddyw (dydd Gwener).

GLOFA NAVIGATION. Cymerodd dam wain le yma dydd Sadwrn, trwy yr hyn y lladdwyd John Howell, ac y niweidiwyd Lewis Lewis a Thomas Morgan.

JOHN HEATH'S EXTRA STRONG STEEL PENS, with oblique, turned up, and rounded points, Golden Coated, bronzed and carbonized. Suit all hands, all styles, all ages, and all kinds of work. Over 200 patterns. Sold by Stationers everywhere, in 6d., Is., and gross boxes. The public aie respectfully requested to BEWARE OF WORTHLESS IMITATIONS, and to see that they really get John Heath's Pens. Should any difficulty arise, an assorted sample box will be sent per post on receipt of 7 or 13 stamps. Address John Heath, 70, George Street, Birmingham. 1775. BIRMINGHAM Goods, Hardware, Jewellery, I Watches, Harmoniums, Furniture. Agents Wanted. Wholesale Book, 300 Illustrations, post free. Apply-HENRY MAY, Birmingham. 1835

Darllenwch, Ystyriwch, a Chredwch yr hyn sydd Wir. GWILYM EVANS* QUININE BITTERS, NEU '0 VEGETABLE TONIC. Y Feddyginiaeth oreu a ddychymygwyd ac a ddyfeisiwyd ei- cryfhau y cyfansoddiaA a phuro y'gwaed. Y MAE y Bitters hyn yn hollol lysieuol, ac yn cynwys chwerw-lysiau a melus- lysiau wedi en haddas gymysgu, sef Quinine,. Sarsaparilla, Saffron, Lavender, Burdock, Liver- wort, Gentian Root, &c. Mewn gair, ymae bron. bob llysieuyn a gwreiddyn gwerthfawr yn y feddyginiaeth ryfeddol hon, ac y maent wedi cael eu parotoi ar ol llawer o fyfyriaeth yn y modd goreu er eu perffeithio i fod yn wellhad difethiant at y doluriau canlynol: (1). Gwendidau o bob mathyn ymddangos fel un neu r agor o'r anhwylderau canlynol-iseldez ysbryd, nervousness, curiad y galon, chwysu teimlad blinedig a chysglyd, y gwaed yn rhuthro yn ddisymwth i'r gwyneb, llewygoll, teimlad o bwysau ar y chest, poen ar y chest, poen rhwng yr ysgwyddau, diffyg anadl, plUeyni, y gwaedytt tori, peswcb, a thueddiad at y darfodedigaeth (decline). (2). Diffyg treuliad a'i gaulyniadau, sef gwael- der cyn bwyd, trymder anarferol ar ol bwyd. diffyg archwaeth at fwyd, yr ystumog yiv chwyddo trwy wynt, yr anadl yn drwm, genau yn sych ac yn boeth, brathiadau disym wth yn yr ochr, y pleurisy, yr afu yn aflach, thn"J' hyny yn achosi y clefyd melyn, poen groes i'r llygaid, ac ysgafnder yn y pen (3). Trwyeffaith y Sarsaparilla a'r Burdoo argylchredjad y gwaed, y maent yn hynod efteithiol at y blast neu'r awelon, gwynegort, ystyffdra y cymalau, y croen yn bigog ac anes mwyth, a phob math o ddistemper yn y gwaed. Y mae tystiolaethuu pwysig yn cael eu derbyn. yn barhaus. Cyhoeddir pump yn unig o'r lluaws. Gellir cael pob hysbysrwydd trwy ysgrifenu at y perchenog. Os bydd rhywun yn amheu gwirionedd y can. ynol, dymunir arno ysgrifenu at yr enwau a- roddir yma. t\ c. T, December 14th, 18ZG. DEAR SIR,—I have been suffering severely for a f J11?0 21 i indigestion and nervous debility and their attendant inconveniences. After trvin^ numerous remedies (to no purpose) I tried your Quinine Bitters and the result is I am now a- healthy man. Had I tried it sooner. I believe I should have escaped many restless eights and; many pounds in money. Publish this for the benefit of others.—Address—THOMAS REES, De- corator and Valuer, Forester's Aims Hotel, Llan- ell yy late of Fishguard. Old Globe, New Dock, Llanelhj, May 24th, 1876. ANWYL STR,—Dymunaf hysbysu i chwi fy mod. wedi cael fy Jlwyr iachau trwy gymeryd eich Quinine Bitters. Yr oeddwn wedi myned bron yn rhy wan i gerdded, ac yr oedd y clwyf ar fy mraich, yn myned yn waeth bob dydd. Yr Sedd meddyg- on Llanelli a r ardaloedd am dori fy mraicli yrnaith ei- achub fy mywyd; ond trwygymeryd y Quinine- Bitters, yr ydwyf yn awr wedi gwella, ac yn gweithio bob dydd. Rhoddaf fy enw yn llawn^ fel y'gallo ereill gael manylion pellach oddiwrthyf" os mynant.—Yr eiddoch, yn barchus, GJUFPITH WILLIAMS. DyW™ mod wedi bod dair blynedd heb weithio ond ychydig. 7 Cambrian-street, Llanelli. J '"I- n "eiriau BYR» dymunaf ddweyd fy- mod wedi cael lies ad PAKHAUS trwy frymervd eich ■•Quinine Bitters." Rhyfedd yw eu h'effaith. iilmwyd fi beunydd gan boen anferthol yn fy mhen, weitliiau uwchben y llygaid, w- ithiau yn yr ochrau, a phryd arall yn curo fel morthwyl, fel ago yr oedd ofn arnaf ddilyn fy ngalwedigaeth ar ben y t^. Poen yn fy hips a rhwng fy ysgwyddau, a, g wend id mawr. Dim awydd na bias at fwyd ond ar brydiau anamsei-ol. O'r diwedd cymerais eich ac yr ydwyf wedi fy 11 wyr weliau. Cyfnfir eich Bitters yn ddrud, ond gallaf yn awr ddweyd yn ddiofn mai dyna v. moddionrhatafar goreu a gefais erioed. Gall- neb yn gydwybodol ddyoddef poen heb dreio hwn. —ROBEKT GUY, Builder. The Grand Hotel, Brighton, July 28th, 1876. DEAR SIR,-I feel it is my duty to the public and yourself to inform you that I have derived immense benent from your Quinine Bitters Vegetable Ionic. I have been for some months victim to headaches, pain in the back, and I believe a general derangement of the liver. I am happy to say I now feel well, but take a dose of your "Bitters" occasionally when my appetite fails Yours faithfully, ROBERT FOSTER. Ruthin, A'wst 15Jed, 1876. ^YRA~Y.V wy,f. wedl derbyn lies mawr oddiwrth eich Quinine Bitters. Bu'm yn cael poenau an- nesgrifiadwy y n fy mhen a'm danedd, yn cael ei achosi (meddai r Doctor) gan fy ystumog. Yr oedd y bwyd yn gwasgu cymaint fel yr oedd arnaf of& bwyta dim. Yr oedd y gwynt yn fy ngofidio, bias cas yn fy ngenau, yn enwedig yn y boreu. fel bwysti. x r oeddwn yn hala haner fy amser yn y gwely trwy wendid, ac feallai ychydig iselder ysbryd. Cymerais ddwy botelaid o'ch moddion ac yr ydwyf yn awr yn teimlo yn gryf a diboen.- Yr eiddoch Mr. Gwflym Evans. JANE S. THOMAS. BYDDED HYSBYS I BAWB. (A.). Nid ydyw yn bosibl dodi'r holl gyffeiriao sydd yn y feddyginiaeth hyn mewn PILLS. (B.) Y mae y pris mor isel ag y gall fod, os cymerir i ystyriaeth brinder y Quinine a'r Sar. saparilla. (C.) Gellir gweithio beunydd fel arfer heb un annghyfleusdra, ac nid oes peryg-1 anwyd, ond yn hytrach y mae yn atal anwyd. (D ) Y mae y Bitters yn cryfhau y rhan neu'r aelod o r corff sydd yn wanach, ac felly yn fwy agored i heintiau ac afiechyd nac arferol, a dylid cofio fod bron bob math o BILLS yn gwaniiau y cyfansoddiad ac yn aflonyddu y cylla. (E.) Nid Quinine Wine, na Tincture of Quinine nac unrhyw gymysgedd arall o eiddo y Druggist ei hun, ond Evans' Quinine Bitters" mewn, potelau 2s. 9c. a 4s. 6c., a'r enw "Gwilvm Evans, Ph.C., M.R.P.S., wedi ei ysgrifenui Stamp y LIywodraeth heb hyn, twyll a ffus. lad ydynt. Ar werth yn mhob tref, neu yn direct i bob- man o r wlad oddiwrth y percheno^ ME. GV/ILYM EVANS, Pharmaceutist, LlaneUy. D.S.—Os naellir cael y "Bitters" heb dra. fferth, ysgrifener at y Perchenog. 163r..