Y Gwladgarwr

G YSTABLE UA ETH GOB AWL EIS TEDDFOD OL. MR. GOL.,—Gyda eich caredigrwydd arfer- ol crefaf arnoch ganiatai i mi ddweyd gair wrth bwyllgor eisteddfod fwriedir gynal yn Llangadog. Yr ydym ni tua Llandilo yma yn teimlo yn falch eich bod yn bwriadu cael eisteddfod ar raddfa eang tua Llangadog o hyn i ddechreu yr haf nesaf. Gobeithio fod y sibrwd yn wirionedd, ac y gwelwch eich ffordd- yn glir i gael eisteddfod deilwng o'r enw. Hyderwn hefyd eich bod wedi sicr- hau, neu y gwnewch sicrhau beirniaid o'r radd flaenaf, y rhai fydd gan y gwahanol gorau ymddiried yn eu dyfarniadau, megys Mri. John Thomas, D. Jenkins, D. Emlyn Evans, Eos Morlais, Dr. Parry, neu ryw rai cyffelyb. Carem yn fawr gael cyfarfod a Chor Llanymddyfri yno, er mwyn cael un brwydr fach yn ychwaneg, gan nad ydym yn foddlon o gwbl ar y "colli" digwyddodd i ni yn eis- teddfod Llanwrtyd. Bydd gair gan ryw un o aelodau y pwyllgor yn wir dderbyniol gan —Yr eiddoch, Llandilo. EDWARD DAVXES.

YSGRIFAU BRITHYLL OGWY, GWMOGWY. MR. GOL.Y mae ysgrif neu ddwy yn dwyn y ffugenw Brithyll Ogwy wedi ym- ddangos yn y GWLAD JARWB er pan symudais i'r cwm yma i fyw, sef Cwmogwy, a chefais ar ddeall fod amryw yn fy nghyhuddo o fod yn awdwr y cyfryw. Dymunwyf ddweyd nad oes genyf fi fwy o ran ynddynt nag sydd gan y dyn a'r baich drain" sydd yn y lleuad. Dymunwyf ar olygydd parchus y GWLAD- .Y GARWR roi sicrwydd i'r un perwyl. Cwmogwy. D. JONES (Gwentfryn). [Nid Gwentfryn yw awdwr llythyrau Brithyll Ogwy. -GOL.]

EISTEDDFOD LLANELLI, BKAGFYB, 26ain, 1876. AT GADEIRYDD Y PwYLL&OR.—SYR,—Darfu i mi ddanfon cyfansoddiad i gystadleuaeth eich eisteddfod ar 11 Alluoedd Meddyliol Dyn," Q dan y ffugenw Myfyrfryn. Yr wyf wedi ysgrifenu amryw droion yn ei gylch at yr yBgrifenydd (yr hwn, fd y deallwyf, fll yn glaf am amser maith), a chefais atebiad ganddo ef i ddweyd "fod yr holl gyfansodd- iadau anfuddugol dan glo yn Llanelli, a'i fod ef yn analluog i'w dychwelyd oherwydd ei afiechyd." Yr oeddwn yn cydymdeimlo ag ef yn ei afiechyd, a bum yn ddystaw am amser maith ond o'r diwedd ysgrifenais eto, a chefais atebiad gan ei chwaer, yr hon a aw- l grymai fod ei brawd yn mron marw, a'r llythyr diweddafaddorbyniaisoddiwrthi a'm hysbysai ei fod wedi marw. Yn awr fy nghais atoch chwi yw, "A fyddwch chwi cystal a dychwelyd y traethawd i mi 1" Diau pe buasai yr ysgrifenydd yn fyw ac yn iach y buasai wedi ei ddanfon er's llawer dydd ond nid felly y mae, ac o dan yr amgylchiadau presenol barnwyf fod y gwaith yn gorphwys arnoch chwi. Y mae fy enw priodol yn sicr o fod yn y list oedd gan yr ysgrifenydd, neu gellwch ei gael yn swyddfa y GWLADGARWR. -Yr eiddoch mewn dysgwyliad, y MYFYRFRYN.

TEXAS. Yn canlyn wele lythyr a dderbyniodd Mr. John Anthony, Aberdar, oddiwrth oruch- wyliwr ymfudol y wlad uchod yn Lloegr :— Llundain, Chwef. 14, 1-378. ANWYL SYR,—Cefais eich ffafr am y 13eg cyfisol yn amgau erthygl arwyddedig "Aber- dare," yn rhoddi hanes am y cyfyngder yn Neheudir Cymru. Tybiwyf, gyda mesurau priodol, y gellid cael noddfa i nifer fawr o bobl yn fy nhalaeth i, lie y gallent fod mewn cyflwr, nid yn unig yn hunan-gynaliol, ond yn mhfen ychydig flynyddau deuai pob teulu yn berchen cartref bychan ei hunan. Y mesurau i'w cymeryd er effeithio hyn ydynt syml, ac ymgymeraf i wneyd y rhan fwyaf fy hun. Y mae Ilafur amaetliyddol yn ucbel a phrin yn fy nhalaeth i, a phe rhoddid rhybudd yn ein papyrau y gellid cael teulu- oedd Cymreig da dan amgylchiadau neillduol, gellid cael cartrefi i fil neu ragor, a'i bod yn ddealledig y byddent yno yn ddiarian, ond y byddent yn myned i weithio ar y ffermydd am gyfiogau rhesymol deuai amaethwyr Texas i lawr i'r porthladd, ar diriad y Hong, a'u cymeryd i'w cartrefi. Yn ystod yr holl. Hydref pigo cotwm yw y prif lafur, ac yn hyn y mae gwragedd a phlant yn alluog i wneyd cymaint a'r gwyr, a gall pawb wneyd o 4s. i 8s. y dydd, ac mewn gwlad lie y mae ymborfch yn rhad iawn, a chyllawnder ohono. Yr wyf yn meddwl y gallaf drefnu cludiad iddynt ar gael oddigerth yr ymborth fyddai arnynt eisieu am fordaith o ugain dydd, a gellid darbod hyn, yn ddiau, gan yr awdur- dodau cartrefol. Dylwn nodi, hefyd, y gallai y merched ieuainc oil gael llefydd fel morwynion, am tua 2p. y mis a'u cynaliaeth. Yn gyffredin, nid ydym yn gwahodd ddos- barth mor hollol dlawd; ond yn yr achos hwn, yn y lie cyntaf, rhaid i fesurau gael eu eymeryd i sicrhau cartrefi iddynt wedi cyrhaedd yno. Gellwch ddwyn y mater hwn i sylw y personau priodol, ac os dymunant, I gellir agor gohebiaeth a gwneyd trefniadau. —Yr eiddoch, yn wir, W. G. KINGSBURY. Yn ol y llythyr uchod gwelir fod maes ardderchog yn Texas i'r diwyd a'r llafurus.

BWBDD YSGOL LLANGIWG. LLYTHYR X. MR. GOL., -Gwy*r Mr. Jones, o'r hyn leiaf, gallai fod yn gwybod mai nid gwthio na chymhell fy hun wnes i y tro cyntaf; o na, nid oeddwn wedi meddwl dim am fyned yn aelod o'r Bwrdd, ac nid oeddwn ohonof fy hun yn teimlo un awydd na thuedd i hyny nid wyf erioed wedi enill i mi fy hun y cymeriad o fod yn greadur ymyrgar ac uchel- geisiol. Wedi i mi ganiatau i mi gael fy enwi yn ymgeisydd am aelodiaeth arno, a hyny yn ngwyneb cymhellion ac anogaethau taerion brodyr yn y weinidogaeth, a rhai o brif fasnachwyr y lie hwn, y rhai a ddadleu- ent y dylai y weinidogaeth gael ei chynrych- ioli ar y Bwrdd, a chan mai myfi yw y gwein- idog henaf yn y plwyf, y dylaswn, ar bob cyfrif, sefyll. Cymerais ran mewn amryw gyf- arfodydd cylioeddus, gan ymrwymo y gwnawn fy ngoreu o du cynildeb ac addysg ansectarol dda. Er fy mod ar y dechreu yn teimlo yn anmharod i sefyll, am y gwyddwn y gwnelai hyny gymeryd llawer iawn o'm hamser, a chostio llawer o drafferth a pheth arian i mi, ac am y gwyddwn hefyd am y driniaeth oedd Byrddau Ysgol, a dynion cyhoeddus ereill, yn dderbyn oddiar law y rhai a wasanaethid ganddynt eto, er fy mod yn anewyllysgar i sefyll oherwydd pethau fel hyna, ond wedi cymeryd fy enwi yn ymgeisydd, teimlwn ei bod yn ddyledswydd arnaf i wneyd fy ngoreu, mewn dull anrhydeddus, er sicrhau fy ny- chweliad, er y gwyddwn am y gallu cryf oedd yn wrthwynebol i un gweinidog i fod yn aelod o'r Bwrdd a thrwy ffydd undeb cyf- eillion lluosog i'w hymrwymiadau i'm cefnogi, cefais fy nychwelyd, not'iuithstanding the op- position, Ac yr wyf yn awr, wrth roddi cyfrif iddynt o'm goruchwyliaetli, yn meiddio dweyd fy mod inau wedi bod yn Syddlon yn y cyflawniad o'm hymrwymiadau iddynt hwy- thau, er bod fy enllibwr esgobol o Gwmygors wedi esgyn i'w orsedd farnol i gyhoeddi ei anathema i'm herbyn, ac arllwys ei ensyniad- au athrodgar ar fy nghymeriad. Dysgwyl cael fy anrhydeddu ag ail etholiad, yn wir Anrhydedd dyeithr ydyw i ddyn dreulio ei amser a thrafferthu i geisio gwneyd daioni, a chael ei gablu a'i ddrwgliwio gan greadur- iaid rhagfarnllyd ac athrodgar, fel Pio a'i fath wfft i'r fath anrhydedd Ond eto, rhag i'w fawrhydi trahausfalch dybied fy mod wedi cael fy nychrynu gan ei bull es- gymunol ef, dywedaf wrtho na fyddai arnaf y gronyn lleiaf o ofn i dreio fy siawns law yn Haw ag ef am unrhyw swydd yn y plwyf o na, nid wyf heb wybod yn lied dda nad oes ond mesur bychan o wir barch i'w arglwydd- laem hyd ju oea yn mhlith ei frodyr Anni- bynol. Nid yw yn debyg fod neb sydd wedi dyfod i gyffyrddiad a'i ysbryd trahausfalch ac enllibgar a rhyw feddwl uehel a pharchus am dano. Bydded hysbys i'w fawrhydi (er mor hoff ydyw o gyhuddo y brodyr ei) bod yn ormod gorchwyl iddo fy narostwng yn marn a theimlad neb sydd yn fy adnabod, oddigerth ambell i elyn i'r Bedyddwyr, fel efe ei hun. Gwir, ysywaeth, foi ambell i greadur cul a ragfarnllyd, fel yntau, i'w cael, nad ydynt yn gallu gweled neb na dim yn dda tuallan i gylch "ein hen wad ni." Oes, yn siwr, Mr. Gol., y mae ambell un i'w gael o'r un ysbryd a'r Parch. John Jones, Carmel, ac nid yd wyf heb fod yn adnabod rhaiohonynt, ac ar adegau wedi cael teimlo saethau llytn- ion eu dirmyg a'u gwawd o fedydd a Bedydd- wyr, a chael lie i gredu mai mel ar eu bara yw erlid a chablu yr hen Faptist. Gallaf ddweyd mwy, Mr. Gol., na all fy enllibwr ddweyd, sef fy mod wedi cael fy ngeni a'm magu yn y plwyf hwn, a hyny o fewn dwy filltir i'r capel lie yr wyf wedi bod yn weini- dog am bum' mlynedd ar ugain, ac yr wyf yn sicr o fod yn cael lie mor uchel yn marn a theimlad fy mrodyr yn y weinidogaeth, fy nghymydogion a'm cydnabod, ac yn cael lie mor ddyfned yn serchiadau fy eglwys a'm gwrandawyr ag ydyw ei fawrhydi, a dweyd y lleiaf, canys clywais fod un o'i aelodau ef ei hun yn dweyd mewn ty yn Llandilo, lai na dau fis yn ol, na ddaw llwyddiant byth ar yr achos yn Carmel tra byddo Mr. Jones yno. Nid ydwyf yn synu dim am ddywediad yr aelod hwnw o'i eiddo, os ydyw ei ymddygiad ymosodol arnaf fi yn engraitrt o'r modd y mae ef yn trin dynion a feiddia wneyd dim yn groes i'w farn a'i deimlad ef. Y mae, yn ei ymosodiadau ar y "Brawd Trochyddol" yn y Tyst a'r Dydd a'r Darian, yn dangos nad ydyw yn prisio dim pa faint o ensyniadau maleisus ac enllibus wna efe ddefnyddio er ceisio llychwino fy nghymeriad yn ngolwg ei ddarllenwyr. Awgryma nid yn unig fy mod yn' feddwyn, ond fy mod wedi yinarferyd cymaint a phethau meddwcl nes ydwyf wedi myned yn ddarostyngedig i haint y meddwon (delirium ti-ei)tens) ond bydd a fynaf a'r pethau hyna eto. Aed rhagddo, ac ymrodded ati i gyhoeddi ei ensyniadau cableddus, bydd hyny yn anrhydedd i'w ben a'i galon, ac yn debyg o weini llawer o gysur iddo wrth farw. Yn awr, wrth derfynu y waith hon, yr wyf yn gofyn i chwi, Mr. Gol., a'cli holl ddarllen- wyr diragfarn, a ydyw yn debygol y buaswn wedi cael bod yn weinidog am cyhyd o amser i'r un bobl, a phobl sydd yn sicr o fod yn meddu ar gymaint o barch i anrhydedd crefydd, ac yn dwyn eymaint o sel dros fywyd rhinweddol a'i barchedigaeth, pe buaswn y eymeriad yr awgryma ef fy mod, bernweh chwi.—Yr eiddoch, CHARLES WILLIAMS.

Cyhuddid John Taylor yn Nghaerdydd, yr wythnos ddiweddaf, o ladrata 32p. ar dreth- dalwr. Rhyddhawyd ef.

PATAGONIA. f MR. GOLó ,-Byddweh cystal a gadael i'r llythyr hwn i ymddangos ar faes eich newydd- iadur clodwiw.—Yr eiddoch, Gilfach Goch. DAFYDD MORGAN. "Glan y Gamwy, Patagonia, "Medi 13eg, 1877. "ANWYL DAD,—Diamheu eich bod ami i ddiwrnod yn amheu, ac weithian'n credu, fy mod wedi eich llwyr annghofio, a'r rheswm o hyny yw am nad ydych ond anaml yn cael tipyn o ddu a gwyn oddiwrthyf. Gallasech fod wedi amgylchu y belen ddaearol yn agos er pan y derbyniais yr epistol diweddaf oddi- wrthych, nis gwn pa beth yw'r achos dichon eich bod wedi myned i grwydro o gwmpas y Pegwn Deheuol, neu wedi colli ar eich llwybr a myned tuag Awstralia neu New Zealand. Mae'n llawen genyf eich hysbysu fy mod yn meddu ar iechyd rhagorol, ac hefyd yn gallu mwynhau cysuron a breintiau y Wladfa. Trwy diriondeb a gofal yr Arglwydd, ni dderbyniais yr un nam o bwys er pan ydwyf yn y Wladfa. Llawen genyf fod rliagolygon g >beithiol yn y Wladfa am y dyfodol, a hyny oherwydd gwlawogydd. Digon prin y gallasai y dy- chweledigion o'r Wladfa gredu Fod pob ddl a glyn, A phob pant a bryn, sydd ar lanau y Gamwy lydan yn gwisgo gwyrddlesni, ac erbyn hyn, mae yma ganoedd o erwi wedi cael had a digonedd o ddwfr yn yr afon, fel y gall pa,wb ddwfrhau eu tir. Dysgwylir y bydd cynhauaf toreithiog eleni, ac os cymcr hyny Ie, bydd dyn ac anifail uwchben eu digon. "ARCHWILIO.—Mae archwilio yn orchwyl sydd o angenrheidrwydd yn rhwym o gymer- yd lie yn mhob gwlad newydd, er mwyn budd, llesiant, a chalonogi y sefydlwyr, fel y caffont feddylddrych am y tiriogaethau sydd yn eu hamgylcliynu. Felly y mae yn Patagonia, archwilio yw pwnc y dydd y mae yma dri archwiliad wedi bod yn ystod y ddwy flynedd ddiweddaf, ac yn mhlith yr archwilwyr yr oedd y 'Pwns Cymreig.' CREFYDD.—Testyn llawenydd i bob Crist- ion ydyw cael clywed fod teyrnasiad yr Emmanuel yn cael ei gymeradwyo gan y byd. Er nad oes fawr amser er pan y cychwynasom ni, y Bedyddwyr, achos yn y lie, yr ydym wedi bedyddio tri, a derbyn un oddiar dir gwrthgiliad. "Hyderaf y caf ambell lith oddiwrth fy mrawd, y Bonwr W. Job. Cofion cynes atoch oil, yn berthynasau a chyfeillion, "THOMAS MORGAN."

BLAENAFON. Mr. GOL.Dios genyf y caniatewch i mi fer ofod i draethu gair neu ddau o berthynas i'r baldorddwyr penchwiban sydd yn ysgriblo i'ch colofnau o'r lie uchod. Difyr genyf bob amser yw darllen syniadau brwdfrydig pro a con arunrhyw bwnc dyddorusabuddiol yn eich newyddiadur ond y mae darllen llith- iau dienaid y corachod. meddal hyn yn codi cyflog arnaf. Nid oes ganddynt ddim yn werth ei ymdrin er y dechreu. Nid ydynt yn ddim angen na chwn yn cyfarth ar y lleuad. Y mae gweled gofod brin y GWLAD- GARWR yn cael ei chamddefnyddio gan drwythoa ymenyddiau yr Hottentots llenyddol hyn yn peri i mi deimlo yn eiddigeddus dros anrhydedd ein tref, rhag i'ch darllenwyr dybied fod y bodau hyn yn engraifft o'r Iluaws. Nid oes un cysylltiad rhyngom a'r naill na'r llall ohonynt, ac nid ydym yn pleidio dim i un ochr i'r dladl yn fwy na'r llall; ac yn wir, pe byddem yn ewyllysio byddai yn gryn job i gael gafael ar ochr o gwbl. Y maent yn ysgrifenu er mwyn ysgrifenu ac nid yw eu holl ddadwrdd ond mwg. Er mwyn cael heddweh a chymydog- aeth dda yma doeth fyddai alltudio Afonydd a Parvo i un o dai segur y Garnddyrus, a gosod Jack Short yn geidwad arnynt, ac yna gallai preswylwyr y dref ganu yn y cywair lion :— Aeth Parvo ac Afonydd, Druain tlawd, Fu'n gwneyd ein tre'n annedwydd, Druain tlawd; Maent bellach islaw sylw, Yn ddiogel hyd eu marw. Er cymaint oedd eu twrw, Druain tlawd, druain tlawd. Hwy fuont fel dau gorgi Yn ein tref, Y n cyfarth a 'sgyrnygu Yn ein tref Ond diolch, daeth diwrnod Caed gwared o'r epaod, Bydd jiwbili ddiddarfod Yn ein tref, yn ein tref. Wrth glywed am y newydd, Diolch byth, Blaenafon sydd yn ddedwydd, Diolch bytli; Ceir heddweh yma bellach, Nid oes dim byd melusach Na gwared o'r ddau goracli, Diolch byth, diolch byth. Hyderwn y bydd gair yn fyr fel hyn yn ddigon i effeithio yn llesiol arnynt; os na, bydd i ni wyntyllu eu llithiau o'r dechreu hyd yn awr, a cheir gweled y byddant fel us o flaen y gwynt. Digon i gall haner gair." —Yr eiddoch yn serchog, OSMAN PASHA.

ENAINT HOLLOWAY.-Y Frech'Goch a'r Scar- latina.Dyma y ddau ymosodydd peryglus sydd yn dyfod ar draws ein plant gyntaf ar ol eu geni. Mae y ddau glefyd yn heintus, ac yn galw am driniaeth ddoeth. Yn yr anhwylder blaenaf ceir fod y chest yn dyoddef; ac yn olaf dyoddefa y gwdaf. Bydd y fam, neu yr hon fyddo yn gweini, yn sicr o gael fod Enaint Holloway yn feddygin- iaeth anmhrisiadwy yn yr achosion peryglus hyn. Ond ei gymhwyso at y gwddf, y ddwyfron, a'r cefn, rhydd esmwyth-had diffael; hyrwydda yr anadliant, lleddfa y peswch, dwg y lliw priodol yn 0.1 i'r\gwefusau, a chyll y gwynebpryd yr ym- ddangosiad gwelw sydd yn rhagwyddo sefyllfa beryglus y cyfansoddiad. Nid yn unig y mae yr Enaint gwerthfawr hwn yn iachau y clefy d ei hun, ond symuda yr achos o bob ol-effaith.

FF AIR TBEOBCI. Mr. GOL. ,-Dymunaf yn barchus alw sylw gweinidogion, diaconiaid, aelodau crefyddol, a phobl barchus ereill yn ardal Treorci, at y priodoldeb o wneyd ymdrech er atal cynaliad y ffair uchod eleni. Gwyr pawb sydd yn byw yn y rhan uchaf o Gwm Rhondda am effeith- iau niweidiol y ifair uchod, a bod ei chynal- iad yn flynyddol yn warth i Gwm Rhondda. Y mae ymdrechion wedi cael eu gwneyd yn. Heolfach, Pentre, a Threherbert at gadw ieuenctyd rhag myned i'r ffair, trwy barotoi cyfarfodydd dyddorol ac adeiladol gartref fel counter attractions ond, fel y gwyddisr yn eithaf da, ni lwyddwyd drwy yr ymdrechion hyn i gyrhaedd yr amcan mewn golwg, ac felly mae yn rhaid ymdrechu at symud gwreicldyn y drwg trwy ddifodi y ffair. Gan hyny, erfyniaf mewn modd difrifol ar i ddynion da y gymydogaeth uchod, fel rhai sydd yn teimlo yn fwyaf uniongyrchol oddi- wrth y drwg, i gyfarfod ar unwaith er ystyr- ied y ffordd oreu i. gyrhaedd yr amcan. UN SYDlY YN TEIMLO.

Yr hyn a Welais ac a -Glywais yn America. GAN IEUAN DDU. LLYTHYR XIII. Yr wyf bellach wedi cael hamdden i weled llawer o'r RHEILFFYRDD AMERICANAIDD, a gwybod eu trefniadau. Syna crachfonedd- wyr Ewrop ar eu dyfodiad yma wrth fethu a. chael y first na'r second class carriage y mae Jonathan Werinol wedi bwrw i lawr ganol- fur y gwahaniaeth, fel y rhaid i'r Negro du, yr Indiad coch, y Chinead melyn, a'r lanci (fWYll gyd-deithio yn yr un cars, pa un bynag y byddont yn weithwyr, meistri, liywodraeth- wyr, neu arlywyddion. Pe rhyfygai rhywun ofyn i'r gorsaf-feistr yn y depot am third neu second class ticket, buan ei hatebyd gyda gwen ddiystyrllyd nes yr argyhoeddid y new-comer^ druan, ei fod wedi troseddu yn erbyn deddf- au moesgarwch yr Ianci Gwerinol. Er mai dim ond un pris sydd ar y rheilftyrdd Ameri- canaidd, gwybydder fod hwnw yn grogbris yn iawn, sef o bedair i chwech cent y filltir. Ychydig o deithio a wneir gyda'r cars yn y Talaethau Gorllewinol yma, gan fod y mwy- afrif o'r bobl yn amaethwyr ac yn meddu f.e(t)ns da. Pan yn cychwyn am daeth bell, bydd pedwar, chwech, neu wyth ych yn tynu y uxiggon, neu bed war mul da y mae ychain a mulod (mules) mewn arferiad mawr yma: Gosoder tent i'r waggon, fel y gall yr ym- deithwyr daenu eu gwelyau oddifewn yn ystod y daith. Cofiaf byth am fy nhaith o 45 milltir gyda team o Coalville i Salt Lake- City y gauaf diweddaf, dros lethrau y Rocky Mountains trwy ganol y eira a'r cenllysg, aa erbyn i mi gyrhaedd y ddinas hono telais v cent olaf a feddwn am fy nghludiad ond diolch y mae taith yr anialwch drosodd, min,ii, erbyn heddyw, mewn sefyllfa gysurus. Chwareuteg i'r Ianci y mae ei gars rheilffyrdd ef yn rhai ysblenydd, cystal a gwell hefyd na second class yr Hen Wlad. Y mae stove a than da yn mhob car, pistyll o ddwfr grisial- aidd, a phob cyfieusderau angenrheidiol ereill. Nid oes drysau yn ochrau nen fronty cerbyd fel eiddo yr Hen Wlad, dim un bob pen iddo, felly gall y teithwyr fyned o un cerbyd i'r llall yn ol ei ewyllys pan fyddo'r ?erbydre» yn teithip. Y mae cloch fawr fel cloch ysgol- dy yn perthyn i bob cerbydres, a chana hon. yn wastad cyn pob ysgogiad o eiddo y peir- iant. Y mae math o grydyll fawr ar y tu blaen i bob peiriant, a hwnw bron cyffrwdd. y llawr, er clirio ymaith bob atalfa oddiar ffordd y gerbydres, felly rhwng y gloch a'r grydyll nid oes nemawr o ddamwain yn dygwydd ar y rheilffyrdd Americanaidd, er nad oes math yn y byd o fence yn perthyn i'r mwyafrif ohonynt. Dylwn grybwyll hefyd fod sleeping cars yn perthyn i rai o'r rheil- ffyrdd mwyaf, lie y gellir bwyta, yfed, a chysgu yn gysurus yn ystod yr holl daith. Gelwir y rhai.hyn Pullman's Sleeping Cars. Darperir y rhai hyn yn benaf gyferbyn a theithwyr aristocrataidd Ewrop, ond y maent yn agored i bawb, ac heb fod yn perthyn i first na second class; pe rhyfygid eu cysylltu a'r rhif 1, 2, neu 3, byddent yn goeleerth cyn- llawer o oriau. Gair eto am Y CWMPEINI RHEILFFYRDD AMERICANAIDDY pa rai a fuont yn gymaint o destyn siarad a- cherycld yn ddiweddar. Nid yw pobl America yn meddu ar farwn, arglwydd, na thywysog i aflonyddu ar eu dedwyddweh, ond gan nad pa gymaint yw rhaib a gormes pendefigion yr Hen Wlad, y mae eiddo cwmpeini rheilffyrdd America yn llawn cymaint; hwynthwy ydyw Pharaoaid y Byd Newydd. Y maent trwy eu cyfnvysdra a'u llwgrwobrwyon wedi sicrhau miloedd o filltir- oedd petryal o'r tiroedd cyhoeddus am ddim, a chodant grogbris am gludiad teithwyr a nwyddau, fel erbyn heddyw y mae cyd-waedd y bobl yn erbyn 6u gormes a'u rhaib. Y maent yn bresenol yn ymgais at monopolist holl fasnach y wlad trwy bwrca.su y mwnglodd- iau (mines) aur, arian, a glo. Pa ryfedd fod y bobl yn gwaeddi yn erbyn eu gormes, tra y beiddia eu gweision eu hunain godi yn arfofr yn eu herbyn Nid yw Hid y bobl wedi lleddfu yn eu herbyn, a chredwyf fod seddau y boneddwyr hyn yn gorwedd ar- losafynydcl peryglus, a bod dydd eu gofwy yn yr ymyl. Cofus genyf am yr amser y bum yn aros yn ngorsaf Pittsburg, a'r adeiladau gorwych a. berthynai iddi, ond bach y meddyliwn y buasai y Round House a'r swyddfeydd cysylltiedig yn cael myned yn aberth i'r fflamiau mor fuan trwy ddwylaw gweision y cwmpeini. Dywed yr hen ddiareb mai drwg y ceidw y diafol ei was," a dywedir yr un peth am berchenogion rheilffyrdd America. Nid yw yn rhyfeddod i'r gweith- wyr godi mewn gwrthryfel yn eu herbyn ac oni buasai iddynt ymostwng ar y pryd, buasai.