Y Gwladgarwr

Ficeriaeth Aberdar. Hysbysir ni fod Ficeriaeth Aberdar wedi chynyg a'i derbyn gan y Parch. Wynne mes Curad St. Mair, Caernarfon. Mab ivw Mr. Jones i Archddaiacon Bangor, ac dvs^wyd ef yn Ysgol Westminster a Rhyd- hain Graddiodd yno yn anrhydeddus. Dy- idir ei fod yn ddyn o alluoedd mawrion, yn Idfanol ar synwyr cyffredm cryf ac yn gy- >drol o ran eiolygiadau crefyddol. Lr nad r wedi bod ond dwy flynedd yn yr offeiriad- h dywedir ei fod yn eithaf cymwys i ofalu i eneidiau yr Aberdariaid. r.

lVScrwylir y bydd i Dywysog Cymru dalu weliad a'r Maharajah Dhuleep Sing, yn redon Hall, Thetford, yn gynar y mis nesaf. r DIWEDDAR CANON JENKINS.—Llawen ym ddeall fod yn mwriad bechgyn y ilffvrdd i gael cofadail deilwng ar fedd Lon Jenkins, yr hwn a gofir yn hir fel eu bill a'u cynghorwr.

Etholiad Bwrdd Ysgol Abertawe. Bu yn ymdrechfa galed yn y cylchoedd yma yr wythnos ddiweddaf mewn cysylltiad a'r etholiad uchod. Ar y cychwyn daeth 3T o ymgeiswyr allan am yr anrhydedd o gyn- rychioli y bobl ar y bwrdd, ac nid oedd eisieu ond 15 o honynt. Tynodd 13 yn ol cyn dydd y frwydr, fel nad aeth ond 24 i'r poll, ac o'r nifer yna yr oedd rhyw 9 i gael eu gorchfygu yn yr ymdrech. Yr oedd yr ymgeiswyr a'u pleidwyr yn hir cyn dydd yr ethodiad yn ddyfal yn cynhyrfu y bobl i'w cynorthwyo yn yr ymdrechfa oedd o'u blaen. Nid oedd eg- wyddor na chydwybod i fod ar ffordd rhai i gynorthwyo eu cyfeillion, ac i rwyddhau y llwybr i gael ad-daliad yn ydy fodol, er fod eu cyfeillion yn Eglwyswyr a Thoriaid gweddol wresog, a hwythau yn Ymneillduwyr a Rhyddfrydwyr proffesedig-ie, proffesedig yn unig. Ni chlywsom fod cynifer ag un Eg- I cl lwyswr wedi sathru ei egwyddorion dan draed er cynorthwyoyr Ymneilldawyr. ond gwelsom amryw Ymneillduwyr yn gwneyd hyny yn ddigon diystyr, er cynorthvvyo yr Eglwyswyr, a hyny heb un gorfodiaeth. Wele restr o'r etholedigion :— Pleidleisiau. Mr. Llewellyn Davies 9824 Parch. W. Emlvn Jones 8273 Mr. W. F. Richards .7802 Thos. Phillips (Junior).6705 J. Navsmith 6049 W. Stone 5003 Parch. B. Williams.3942 Mr. E. Roberts 3711 Parch. J. Waiters.3433 Canon Richards 2870 Canon Wilson.2768 Miss Emma Brock .2607 Mr. Thos Trew 2563 Henry Davies.2455 C. V. Crabb 2339 Y mwyafrif o UN yn Ynneillduwyr, a dys- gwyliwn iddynt wneyd eu rhan i ochelyd 11 treuliau afreidiol i ddisgyn yn drethu ar y Ily rhai a'u gosodasant ar y Bwrdd. Byddwn ninau fel trethdalwyr yn debyg o wylio eu symudiadau yn y dyfodol, a chymliaru eu gweithredoedd a'r addewidion a wnaethant pan yn gofyn am ein pleidleisiau. Credwn na siomir ni ganddynt, oherwydd y maent yn staff alluog a didderbynwyneb. 11 Yr ydym yn teimlo yn flin am poor little David old ei fod allan yn yr oerfel y tro hwn etc ond ymwroled, y mae ereill yn ei ymyl wedi derbyn yr un gymwynas oddiar law y trethdalwyr y tro hwn. Yr ydym o'r farn ein bod, fel trethdalwyr, wedi gosod yr Ymneillduwyr cymwysaf o'r ymgeiswyr ar y bwrdd, ond y mae yn gywil- ydd i ni na f uasem wedi dychwelyd rhagor yn ol cyfartaledd. Gyda chaniatad Mr. Gol., feallai y cawn ddweyd tipyn ar y pwnc ryw- bryd eto.—Ezra.

Ymosodiad Anweddaidd yn Merthyr. Dydd Llun, yn llys yr heddgeidwaid, Merthyr, cyhuddwyd James Evans, gof, o gyflawni ymosediad anweddaidd ar Margaret Dacey, merch ieuanc 16eg oed, nos Sadwrn diweddaf. Margaret Dacey a ddywedai ei bod yn byw yn Quarry-row, Merthyr. Tua saith o'r gloch nos Sadwrn, aeth i dý mam y carcharor i ymofyn arian. Fel yr oedd yn myned ar y fFordd adref, cyfarfu a'r carcharor yn heol Glebeland, ger y Wheat Sheaf y pryd hyny yr oedd Catherine Collins, ei chymdeithes, gyda hi, yr hon oedd hefyd tua 16 mlwydd oed. Aethant eill tri i'r Wheat Sheaf, ac yfodd y merched noggin o gin rhyngddynt. Wedi gadael yno, aethant i'r Lamb, a cnawsant yno whiskey a phorter. Wedi gadael, dywedasant wrth y carcharor am fyned adref, ond dilynodd hwynt dros y New- foundland Tip. Yna tyngodd y ferch ei fod wedi gwneyd ymosodiacl anweddaidd arni. Croesholwyd hi gan Mr. Simons, a gwadai y ferch ddarfod iddi ymaflyd yn ei gob pan yn gadael y Lamb, a dywedyd y byddai yn rhaid iddo fyned adref gyda hi. Pan aethant ar y Tip, cwympodd Catherine Collins, ac aeth y carcharor a'r tyst yn mlaen ond nid oedd hi yn cofio ddarfod iddi ddweyd wrtho yr aethai gydag ef y nos hono. Rhoddodd Catherine Collins dystiolaeth gyffelyb. Galwyd tystion ereill, ac apeliodd Mr. Simons at y faine trwy ddweyd fod y ferch yn barti cydsyniol, Tystiodd swyddog yr heddgeidwaid fod y ddwy eneth bron yn rhy feddw i sefyll ar eu 'traed, ac iddynt gael eu cludo tua chartref mewn trol. Rhoddodd Dr. Biddle dystiolaeth, a thros- glwyddwyd y carcharor i sefyll ei brawf.

Amgylchiacl erchyll yn Llanelli. Dydd Iau wythnos i ddoe, fel yr oedd dyn yn croesi y Sand, ger Llanelli, sylwai ar ddyn yn gorwedd ar ci oclir tua deuddeg llath o fur y gledrffordd. Wedi dynesu ato, sylwodd mai corff dynol oedd, eto yn fyw, ond wedi ei niweidio yn ddychrynllyd yn ei ben. Symudwyd ef i'r Station Hotel. Wedi i'r heddgeidwaid chwilio y fan lie cafwyd ef, cawsant ddryll dwy-faril gerllaw. Yr oedd llynau o waed ar y llawr, yn dangos fod y truan wedi ymdrechu yn galed ar ol iddo gael ei saethu. Daeth amryw feddygon ato yn fuan, a chawsant fod ei wyneb, asgwrn yr en, a'i lygad aswy, wedi eu llwyr ddinystrio. Y dyn anffodus ydoedd Mr. A. Buchanan, cashier yn ngwaith tin yMarshfield, Llanelli, i'r hwn le y daeth tua 18 mis yn ol. Aeth i lawr y Morfa y boreu hwnw i saethu hwyaid gwylltion, fel y dywedai. Rhoddwyd pob cymhorth meddygol iddo ag a allesid, ond ar ol dyoddef arteithiau ofnadwy dros ychydig amser, bu farw a chymerwyd ei gorff dydd Sadwrn i Lundain, i'w gladdu.

Araeth fawr Mr. John Bright. I Nos Lun diweddaf, traddododd yr hen arwr enwog uchod araeth ardderchog yn y Town Hall, Birmingham. Mr. Wright yn y y gadair. Adolygodd yr areithiwr hyawdl y Cwestiwn Dwyreiniol yn fanwl iawn, a dan- gosai yr ynfydrwydd i Brydain Fawr fyned i ymladd er cadw i fyny ymerodraeth bydredig y Twrc, yr un fwyaf lygredig dan haul. Cafodd gymeradwyaeth daranllyd. Efallai y rhoddwn ddyfyniadau o honi yn ein nesaf.

Ymosodiad llofruddiog yn Nghwm Rhondda. Nos Wener, ychydig cyn haner nos, bu amgylchiad erchyll yn Nghwmparc. Ym- ddengys, y aioson hono, fod nifer o ddynion yn yfed yn y Cwmdare Inn ac yn mysg y nifer, yr oedd Thomas James, tanwr yn un o'r glofeydd Thomas Jones, glowr a John M'Clean, glowr. Aeth geiriau uchel rhwng James a Jones yn nghylch rhyw arian oedd ar yr olaf i James. James, yr hwn oedd a'i wraig gydag ef, a ymadawodd gan fyned adref. Yna, aeth yn uniongyrchol yn ol i gyfeiriad y tafarndy. Pan ychydig bellder oddiwrtho, ac yn agos i gapel y Bedyddwyr, cyfarfyddodd a Jones M'Clean, a thri o ddyn- ion ereill. Rhuthrodd James yn mlaen fel dywalgi, gan ymaflyd yn Jones, a buymdrech- fa rhyngddynt. M'Clean, yr hwn oedd a gwlawlen yn ei law, a darawodd James ag ef, mewn gobaith y byddai hyny beri iddo adael Jones yn rhydd. Fodd bynag, cwympodd y tri i'r llawr, ac yn awr daeth yr ymdrechfa yn ofnadwy. Yn ddisymwth, gwaeddodd James Yr oedd yn oleu leuad glir, a dywedir i Jones gael ei weled yn brathu James, yr hwn a aeth i ddideimlad- rwydd. Cariwyd ef adref, a galwyd Dr. James ato. Cafwyd fod James wedi ei frathu mewn naw o fanau, ac un yn yr ysgyfaint dde, yr hwn oedd yn beryglus iawn. Aed a Jones a M'Clean i'r ddalfa. Ychydig obaith sydd am fywyd James. Dydd Llun, cymerwyd y carcharorion o flaen Mr. Gwilym Williams yn y Pentre. Cafwyd tystiolaeth Richard Morris ac In- spector Thorney, a thystiai Dr. James fod adferiad James yn amheus. Gohiriwyd y prawf hyd dydd Llun nesaf.

Eisteddfod Undebol Mountain Ash. Mae y pwyllgor wedi penderfynu cynyg y testynau canlynol yn ychwanegol at y rhai a hysbyswyd eisioes:— 1.—I'r wyth a ganont oreu, y "Du a'r Gwyn" (Heman Gwent), gwobr 12s. Gc. 2.—I'r sawl gano oreu "Gan y Gormeswr," gwobr 5s. Hefyd dymuna y pwyllgor ddweyd, .mewn atebiad i luaws ydynt wedi awgrymu cyfnewid- iadau, eu bod yn teimlo yn ddyledswydd arnynt i lynu wrth y programme, fel ag y mae.-Yr Ysgrifenydd.

Tan Dinystriol ger Llandilo. Dydd Sadwrn diweddaf llosgwyd melin Cilsfin, ger Llandilo, i'r llawr. Gwelwyd fflamiau tua chanol nos Wener yn saethu allan trwy y tô, ac erbyn rhoi yr alarwm gwelwyd fod yr holl le ar d&n. Yr oedd yno ystorfa o rawn yn y felin, yr hyn oil a losgwyd, a dinystriwyd gwerth 400p. o bunau. Tybir nad oedd Mr. Davies, y perchenog, wedi yswirio y lie. Nis gellir olrhain dechreuad y tan, gan nad oedd y tan-odynau a ddefnyddir yn y felin wedi eu cyneu oddiar y Llun bla-:norol. Llwyddwyd i'w Jidiffodd tua'r boreu, ond nid cyn fod y rhan fwyaf o'r adeilad- au a'u cynwys wedi eu llosgi. Yr oedd ystor o rawn wedi ei ddwyn i'r felin yn ddiweddar, yr hwn oil a ddinystriwyd.

TONYPANDY. CYNGHERDD.— Oherwydd afiechyd y mae Mr. Bowen, Dowlais, wedi gorfod gwrthod gweinyddu fel cyfeilydd yn nghyngherdd Mr. W. Hopkin; yn ei le bydd Mr. R. S. Hughes, o Aberystwyth. Mae Mr. Hughes yn chwa- reuwr medrus, ac yn gyfansoddwr llwyddian- us. Hwn fydd ei ymddangosiad cyntaf yn y parthau hyn.

ABERDAR. NosoN GYDA MABONWYSON. — Dymunir hysbysu beirdd, cerddorion, llenorion, a phawb cyfeillion yn ddiwahaniaeth, y cynelir cyfarfod ymadawol i Mabonwyson yn As- sembly Room y Crown Hotel, Aberdar, nos Iau, Rhagfyr 14eg, 1876. Dymunir eich presenoldeb o Gwmdar, Hirwaun, Trecynon, Aberdar, Aberaman, Cwmaman, Mountain- ash, Capcoch, Cwmbach, a Chraigrhiw- mynach, i gael yr olwg olaf ar yr hen frawd cyn yr ymad dros y don. Bydd yno areithio difyr, canu, &c., gan frodyr galluog. Arwr y cyfarfod fydd Mabonwyson. Diau y bydd yn dda genych gael siglo llaw a'r bardd o Lanfabon, dichon am y tro diweddaf, os gwir yr englyn canlynol :— O! cligalon daw gwyJiau-ein cenedl, Cwyna'n hepgynloriau; Daw beirdd o hyd i brucldhau- Mabonwyson yn eisiau. —loan.

LLANDEILO.-Nos Lun, y 27ain o Dach- wedd, darfu i nifer o aelodau eglwys y Tabernacl (yr Annibynwyr) yn y lie hwn ymgasglu yn nghyd i siarad ar y priodoldeb o adeiladu tý i'w gweinidog. Yr oedd pawb yn unfrydol dros ei gael. Nos Sul, y 3ydd o Ragfyr, gosodwyd y mater ger bron yr eglwys, pryd y cadarnhawyd penderfyniad y cyfarfod blaenorol. Nid oes eisieu dweyd y bydd y ty yn deilwng o'r eglwys. Hefyd, pender- fynwyd adeiladu mur o amgylch y darn. tir sydd newydd gael ei ychwanegu at y fynwent sydd yn nglyn a'r capel uchod.—Dewi Glan Cenen.

'Tra mor tra Brython." "Oes y byd i'r iaith Gymraeg." Eisteddfod Iforaidd Treherbert. BYDDED hysbys i bawb drwy Gymru ben- D baladr y cynelir yr Eisteddfod uchod yn y PUBLIC HALL, TREHERBERT, ar DDYDD GWYL DEWI SANT, 1877, o dan nawdd Adran Ystrad Rhondda. JBcimiad y Gerddoriaeth: MR. J. W. PARSON PRICE. CANIADAETH. I'r cor o'r un gynulleidfa, heb fod dan 60 mewn nifer, a gano yn oreu y Chorus blaenaf o "Weddi Habacuc," gan J. A. Lloyd; gwobr, 18p., a 2p. i'r Arweinydd. I'r c6r o'r un gynulleidfa, heb fod dan 40 mewn [lifer, a gano yn oreu "Pebyll yr Arglwydd," gan Pencerdd America; gwobr, 10p., a lp. i'r Arweinydd. Ni chaniateir i gOr a enillodd dros 15p. o'r blaen i gystadlu. I'r c6r o blant, heb fod dan 30 mewn nifer, na bhros 15 oed, a gano yn oreu "Cymru Fad;" gwobr, 5p. Caniateir i wyth mewn oed eu cy- uorthwyo. BARDDONIAETH. Am y Bryddest Fywgraffyddol oreu i'r di- weddar wladgarwr Canon Jenkins, heb fod dan 400 llinell; gwobr, 5p. Am y gan o glod oreu i Gwilym Williams, Ysw., Miskin, fel noddwr cymdeithasau. TOn "Toriad y Dydd;" gwobr, lp. 10s. CERDDORIAETH. Am yr Anthem oreu ar y ddwy adnod—gwel Esaiah Iv. penod, a'r 11 a 12 adnodau; gwobr, 4p. 4s. Bydd yr holl fanylion i'w cael ar y programme, yr hwn ellir gael am y pris arferol gan yr Ys- grifenydd,— THOMAS WILLIAMS, Oak Cottage, Penyrenglyn, Treherbert, 1459 Pontypridd. Libanus, Trefforest. CYNELIR EISTEDDFOD yn y lie uchod C DYDD SADWRN, IONAWR 13EG, 1877. Beirniad y Gerddoriaeth, (ve., MR. H. MILLS (TAFONWY), PONTYPRIDD. Bekmiad y Traetltotlctu, y Fctrddoniaeth, Adrodd- iadau, &c., MR. O. COSSLETT (CARNELIAN), No. 2, Zion-street, Ponlyprkhl. RHESTR O'R PRIF DESTYNATJ.—Gerddoriaeth. 1. I gur, heb fod dan 30 mewn rhif, a gano yn oreu y Chorus "Hail, Judea," &c., (Judas). Gwobr, 5p. 2. I gOr, o'r un rhif, a gano yn oreu "Groes- wen," Emyn, "Wele, cawsom y Messia," &c. Gwobr, Ip. 3. I g6r o blant, heb fod dan 20 mewn rhif, na dros 16eg oed, a gano yn oreu "Fy nghartref sy'n aivr yn yiief, &c., (Sy-in y Jitvl)ili Caniateir i chwech o rai mewn oed i ganu gyda,'r plant. Gwobr, 15s. 4. I'r tri a ganont yn oreu "Mae tri yn well na dau," &c., (Ceinciau'r Gerdd). Gwobr, 6s. 5. I'r ddau a ganont yn oreu "Flow gently, Deva," &c. Gwobr, 10s. 6. t'r hon a gano yn oreu "Gyda'r Wawr," (Pencerdd Givalia). Gwobr, 5s. 7. I'r hwn a chwareuo oreu ar yr harmonium y "March," (Judas). Gwobr, 7s. 6c. Barddoniaeth. 8. Am y 60 llinell goreu ar "Frawdgarwch." Gwobr, lp. 9. Am y 6 englyn unodl union goreu ar "Ifor- iaeth." Gwobr, 10s. Traethawcl. 10. "Y budd deilliedig o fod yn aelod o Gymdeithas." Gwobr, 10s. Programmes yn barod, pris ceiniog trwy y post, ceiniog a dimai. Am bob manylion pellach ymofyner a'r ysgrifenyddion, Mr. JOHN DAVIES, Maltsters' Row, Rhydfelen, Nr. Pontypridd. Mr. E. JONES (Ieuan Glyn Cothi), 1452 Berw-road, Pontypridd. Ysgoldy Brytanaidd Bethel, Llan- samlet. CYNELIR CYFARFOD CYSTADLEUOL c yn yr Ysgoldy uchod, Nos SADWRN, lONAWR 27ain, 1877, pryd y gwobrwyir yr ymgeiswyr llwyddianus ar y gwahanol destynau fel y canlyn: I'r Cdr, o'r un gynulleidfa, heb fod dan 30 mewn rhif, a gano yn oreu "Y Ffrwd," (G. Gwent.) Gwobr, 4p. 4s., yn nghyd a metronome i'r arwein- ydd, gwerth lp. 4s. I'r Parti, heb fod dan 20 mewn rhif, a gano yn oreu, "Ymlaen, ymlaen," o Cerddor y Sol-ffa. Gwobr, lp. 1'r tri a ganont yn oreu y trio o "Teyrnasoedd y Ddaear." Gwobr, 6s. I'r un a chwareuo yn oreu ar yr accordion, Ring the Bell, Watchman," Christy's Minstrels. Gwobr, 2a. 6c. I'r un a gano yn oreu, Ifan Ungoes," o Almanac y Miloedd. Gwobr, 2s. 6c. I'r un a gano yn oreu y solo "A ninau'r disgybl- ion," o'r Ystorm. Gwobr, 2s. 6c. I'r un a chwareuo yn oreu ar yr accordion, "Merch Megan," o'r Delyn Aur. Gwobr, 2s. 6c. I'r Cor o blant, heb fod dan 30 mewn rhif, a gano yn oreu, "Teithio'r ym dan faner Iesu," o Cerddor y Sol-ffa. Gwobr, 15s. I'r un a draddodo yn oreu araeth ddifyfr. Gwobr, 2s. I'r un a adroddo yn oreu, "Y Tren," o Oriau'r Hwyr. Gwobr, 2s. I'r plentyn yn yr Ysgol Ddyddiol (dan 15 oed), a adrod lo yn oreu, "To-day, and to-morrow," o'r Fourth lloyal Reader. Is. 6c. BEIRNIAD-MR. D. FRANCIS, Treforris. Ymrwyina y pwyllgor i wneyd trefniadau neill- duol gydag arweinyddion corau yn nghylch mynediad plant i fewn. Am fanylion pellach, ymofyner ag R. REES, Ysg., 1451 Llansamlet, Neath. MONEY LENT to Householders, Tradesmen, and Workmen, from £ 5 and upwards, upon Furniture and Effects, without removal or incon- venience; distance no object; no fees. Repayable by easy instalments. Intended borrowers living in the neighbourhood will find it greatly to their advantage to borrow at this cffice.-Apply to Mr. BERNSTEIN, High-street, Dowlais. No con- nection with Cardiff or London Moneys Lenders. RHODDIR BENTHYG ARIAN i Benteulu- oedd, Masnachwyr, a Gweithwyr, o 5p. i fyny, ar sicrwydd Dodrefn neu Feddianau, heb eu symud; nid yw pellder o un rhwystr; dim tal. Gellir ad-dalu yr arian bob yn gyfran. Bydd yn fantais fawr i rai a fwriadant fenthyca yn yr ardal hon i wneyd hyny yn y swydda hon. Y mofyner a Mr. BERNSTEIN, High-street, Dowlais. Nid oes cysylltiad rhyngddo ag echwynwyr Caerdydd a Llundain. 1431 Eistedafod y Gobeithlu. CYNELIll yr EISTEDDFOD uchod Ionawr laf, 18,7, yn yi YSGOLDY BRYTANAICD PENTRE, pryd y gwobrwyir y buddugwyr MEWR^ camadaeth, rhyddiaeth, &c. Beirniaid MR. M. O. JONES, Treherbert, a'r PARCH T GWRYD LEWIS. Cwmparc. Y PRIF DESTYNAU. L rr^itMllheb f,;d dros 15es oed na than 40 mewn rhif (8 mewn oed) a gano yn oreu T ti fv ^obT^p'" (J" CurW6n)' Anthe™™ Oynulleidfaol; 2. I'r Gobeithlu heb fod dros 15eg oed na than 40 mewn rhif (8 mewn oed.) a gaiio yn oreu Jiwv'n caru dweyd yr hanes," (Sankey); gwobr 2n Ite «*• I'F^ol'dtMuhebfo.l *2'&, 30 o rif (6 mewn oed) a gano yn oreu "Safe in the arms of Jesus, (&ankey); gwobr, 2p. Y cyfansoddiadau a'r ifugenwau i fod mewn llaw erbyn Rhagfyr yr 20fed. Programmes yn cynwys yr oil o'r testynau am y pns arferol oddiwrth JACOB REES, Hill Side Cottages, 1440 Pentre, near Pontypridd. Purwch eich Gwaed a Chryfhewch eich Cyfansoddiad! TRWY GYMERYD E-VAN;S, QUININE, BITTERS, NEU VEGETABLE TONIC. Y MAE y.Bitters hyn yn hollol lysieuoly. -„ ac yn cyn wys y canlyn :-Quinine, Sars- panlla, Saffron, Lavender, Burdock, Liverwort, uentian Root, &c. Mewn gair, y mae bron pob llysieuyn a gwreiddyn gwerthfawr yn y feddyg- iniaeth ryfeddol hon, ac y maent wedi cael en parotoi ar ol llawer o fyfyriaeth yn y model goreu er en perffeithio i fod yn wellhad difeth- iant at y doluriau canlynol (1). Gwendidau o bob math yn ymddangos fel un neu r agor o'r anhwylderau canlynol—iselder ysbryd, nervousness, curiad y galon, y gwaed yn rhuthro yn ddisymwth i'r gwyneb, llewygon, teimlad o bwysau ar y chest, poen ar y chest, poen rhwng yr ysgwyddau, diffyg anadl, peswch- a thueddiad at y darfodedigaeth (decline). j (2). Diffyg treuliad a'i ganlyniadau, sef gwael- der cyn bwyd, trymder anarferol ar ol bwyd, diffyg archwaeth at fwyd, yr ystumof yn chwyddo trwy wynt, yr afu yn afiach, a thrwy hyny yn achosi y clefyd melyn, poen yn groes- i'r llygaid, ac ysgafnder yn y pen. (3). Trwy effaith y Sarsaparella a'r Burdock ar gylchrediad y gwaed, y maent yn hynod o effeithiol at y blast neu'r awelon, gwynegon, ystyffdra y cymalau, a phob math o ddistempter yn y gwaed. Y mae tystiolaethuu pwysig yn cael eu derbyn yn barhaus. Cyhoeddir tri yn, unig o'r lluaws. Gellir cael pob hysbysrwydd trwy ysgrifenu at y perchenog. Old Globe, New Dock, Llanelly, May 24th, 1876. ANWYL SYR,— Dymunaf hysbysu i chwi fy mod wedi cael fy llwyr iachau trwy gymeryd eich Quinine Bitters. Yr oeddwn wedi myned bron yn rhy wan i gerdded, ac yr oedd y clwyf ar fy mraifch 0 yn myned yn waeth bob dydd. Yr oedd meddyg- on Llanelli a'r ardaloedd am dori fy mraich ymaith- er achub fy mywyd ond trwy gymeryd y Quinine Bitters, yr ydwyf yn awr wedi gwella, ac yn gweithio bob dydd. Rhoddaf fy enw yn llawn fel y gallo ereill gael manylion pellach oddiwrthyf os mynant.—Yr eiddoch, yn barchus, GRIFFITH WILLIAMS. Dylaswn ddweyd fy mod wedi bod dair blynedd heb weithio ond ychydig. The Grand Hotel, Brighton, July 28th, 1876. DEAR SIR,-I feel it is my duty to the public and yourself to inform you that I have derived immense benefft from your Quinine Bitters or Vegetable Tonic. I have been for some months a. victim to headaches, pain in the back, and I believe a general derangement of the liver. I am happy to say I now feel well, but take a dose of your "Bitters" occassionally when my appetite fails.— Yours faithfully, ROBERT FOSTER. Ruthin, Awst 15fed, 1876. SYR,—Yr wyf wedi derbyn Iles mawr oddiwrth eich Quinine Bitters. Bu'm yn cael poenau an- nesgrifiadwy yn fy mhen a'm danedd, yn cael ei achosi (meddai'r Doctor) gan fy ystumog. Yr oedd y bwyd yn gwasgu cymaint fel yr oedd arnaf ofn bwyta dim. Yr oedd y gwynt yn fy nghofidio, bias cas yn fy nghenau, yn enwedig yn y boreu. fel bwystl. Yr oeddwn yn hala haner fy amser yn y gwely trwy wendid, ac feallai yehydig iselder ysbryd. Cymerais ddwy botelaid o'ch moddionj ac yr ydwyf yn awr yn teimlo yn gryf a diboeni— Yr eiddoch. Mr. Gwilym Evans. JANE S. THOHAS. D.S.-Os bydd y corff yn wan, y mae yn agored i bob math o anhwylderau, a dylid cofio bod bron pob math o beleni yn gwanhau y cyf- ansoddiad. RHYBUDD.—Gofalwch fynu gweled "Gwilym Evans, Ph.C., M.R.P.S. wedi ei ysgrifenu ar stamp y llywodraeth; heb hyn, twyll ydynt. Ar werth gan bob Chemist cyfrifol mewn botel- au 2s. 9c. yn unig, neu gan Mr. GWILYM EVANS, Pharmaceutical Chemist, Stepney-street, Phar- macy, Llanelly: Llundain, Barclay & Sons.&e. 1404. AT YMFUDWYR. !a. TO EM JGfi ANTS. General A.gentto all American and Australian Sailing Ships an,) Steamers. N M. JONES (CYMRO GWYLLT), Passengea. Broker, 28, Union-street, Liverpool, Gor- wyliwr i'r Llinellau. canlynol :—Inman Line Cunard Line, Guion Line, Allan Line, National Line, White Star Line, Dominion Line, State Line, and American Line. Gan fod yr Agerlongau uchod yn hwylio i wa hanol borthladdoedd yn y Talaethau Unedig, a'. Tiriogaethau Prydeinig, gall yr ymfudwyr gael y cyfarwyddiadau gofynol drwy anfon llythyr i'r cyfeiriad hwn. Caiff pawb a ymddiriedo eu gofaj ddo y sylw manylaf. Cynorthwyir y Cymro gan Mr. JAS. REES, brodor o Merthyr Tydfil. Dymunol gan y Cymro allu hysbysu y., Cyhoedd fod ganddo y TY CYMIiEIQ eangaf a mwyaf cyfleus i Deithwyr m Ymfud'wyr yn L'erpwl, a'r agosaf i'r Landing Stage. Cofier y Cyfeiriad,- N. M. JONES (CYMRO GWYLLT), 28, Union-street, Liverpool. D.S.-Gellir ymholi yn Aberdar a John Jama. Crown HoteL