Y Gwladgarwr

ATEBIAD I SAMLETWYSON. MB. GOLo-Yn y GWLADGABWB dlweddaf yn ei report o gyfarfod Ilenyddol Llwyn- brwydrau, gofynodd Samletwyson pa hawl oedd gan y Uywydd 1 gelsto ataly wobr ar yr englynion I'r "Pryf Gopyn." Wel, hyn oadd •tlawl, yr oedd yn un o'r pwyllgor, a thrwy i'r beirnlad osod y peth i drugaredd y pwyll- a na ddaeth ond un cyfansoddlad i law, a hwnw yn un pur gyffredin, ymyrodd y Uywydd, ac wedi edryoh dros yr englynlon dywedodd nad oedd ef yn eu hystyried yn werth y wobr i gyd, a chynygiodd haner y wofex* sef swllt, ilr awdwr; ond hawllodd y baxddy wobr i gyd, gan mal efe oedd y goreu. Yuawr, gan fod Dewi Llanarthwecll gwneyd y lath row o'r amryfysedd, a honl cymaint ar gyttrdeb ei englynion, yr ydym yn apelio at Dafy&d Morganwg i'w satlsfio yn eu cylch, ra na wna y beirniad y tro, sef y Parch. P. Walters. Wele yr englynion,— Nwyfus, gofalus filyn-un dlwyd A da yw'r pryf gopyn, A deillia o'i walth dfllyn, Gelfyddyd yn ddiwyd i ddyn. Un helnif lawn ei anian—ei weau Sy ddefnydd fel sldan, O'i xaffau Mr gwna'n glir glan, Yn araul rwydau elrlan. Yn awr, Dafydd Morganwg, a ydyw yr uchod yn unol a'ch rheolau ehwL-SAMLETFAB.

DIO PENDERYN. 1Ií. GOL.—Mawr y dadleu a'r slarad sydd yma oddlar daeth y newydd yn eieh papur Sod dyn yn yr America wedl cyfaddef mai efe eedil yn euog o ladd y dyn am yr hyn y cafbdd Die ei grogl. Os cafodd Die ei grogi faannheg, a oes hawl gan ei blant neu ryw al e^ft bexuiynasau ar lywodraeth Lloegr am pod dyn dkxiog 1 Os oes, feint yw yr lawn ft ddylasent gad ? Yr wyf yn deall fod llyw- obikh Lloigr wedi gwneyd hyny cyn hyn. COSMO.

-r PETHAU NEWYDD. MFCU GOL.,—Mae y mm ar led y wlad fod firyr Oralg y Bwllfa yn parotoi rhamant ^prgra^ddol ar fywyd jJBrock, a'v gwib- deithiau a wnaed ganddo o Rhydycelsled hyd guddfan y llwynogod rhwng oilfaohau y graig. Er mwyn y darllenydd, fe gyhoeddir amllnelllad o'r cyfansoddlad yn mhrif bapyr- au Oymru. Peldled y oywion a ohymeryd gormod hyfdra ar enw yw aderyn, rhag iddynt deimlo el faohau llymlon yn annys- gwylladwy. Awgrymlr fod Samson a John Jones y Felin Wen yn meddwl ymfudo i Patagonia, a bod Twroh Oynon wedi el gyfarwyddo i wneyd arwerthlad cyhoeddus ar y stock-in- trade. Dyn bychan o Aberdar yn Lloegr wedi gwneyd camsynled dtrwy saethu tarw yn lie ysgyfarnog. Dylal fyned i'r ysgol saeth- yddol at y Twroh, oyn myned o hono allan eto. Y dyn mawr Thomas Halllday wedi gosod enw newydd ar ymfudwyr, sef transports. Rhyfedd y fath agoxfa o ddysgeldlaeth. Gresyh na wnal efe gyhoeddl gelrladur, er I ni ddeall ystyron gelrlau yn well, gan fod aohoa y genedl yn gorphwys mor agos at el galon. Hwyrach pe defnyddld yr arlan a deliv i segur-Bwyddwyr i anfon pobl 1 am- aethu tlroedd gwledydd tramor, er lies Iddynt eu hunaln a'u teuluoedd, ao hefyd i'r genedl sydd yn eodl. LIal o frol, a thipyn mwy o bethau gwlr ddefnyddiol. Pobl Ponypridd yn tybio a breuddwydlo pethau hynod ao anhygoel, gan dadogl gwa- hanol ysgrlfau i bersonau na wyddant ddim mwy am danynt na dyn y lleuad. Goronwy y Mail yn taeru fod yr eistedd- fod wedi colli ei hurddas cynhenid, a'r hen sefydliad wedi Buddo i drobwll dinodedd o dan ddwylaw orachlenorlon ao ariangarwyr trachwantus. Mae pethau Goronwy yn debyg i almanao, yn oynwys Ilawer o wir- lonedd yn gymysgedig â. pheth arall. Moohyn ao hwdwoh arall o Gwmtwrch yn tori rheolau yr Undeb Glofaol trwy fyned i'r gwalth am bodwar y boreu, a dal ati hyd wyth neu naw yn yr hwyr. Cofied y Moohyn fod yr Eryr yn fyw ao mewn llawn nerth. Diwygia, Twm, onlde, fel mal byw Dagon, rhald codi dy gorpws i'r awelon er el buro; ao os na lwyddir felly, rhald dy rol yn mhobty Jodab. Poethlon yw y pethau newydd-I gyd 0 gawg yr hanesydd; Pregeth hwn rhoddwn yn rhydd Am wfi mawr mÔI a mynydd. Yrelddoch, NAi 'RHEN DDYRNWB.

GWLAD YN LLIFEIRIO 0 LAETH A MEL. MB. GOL.,—Dlohon nad oes yr un wlad ar wyneb y ddaear a chymaint o amryw- iaeth ffyrdd, pethau, a dosbarthtadau yn- ddl a Phrydaln Fawr. Gyda phrlodoldeb y gallwn el galw y llelaf a'r mwyaf o holl first rate powers y byd; y llelaf o ran el malntloll, a'r mwyaf o ran el masnaoh. Y mae ei gallu morawl masnachol yn fwy nag elddo un wlad arall; ei gaUu llyngesawl yn fwy nag elddo holl wledydd Ewrop, a'u gosod gyda'u gllydd, yr hyn sydd wedi peri iddl gael el bedyddio Wir enw "Melsbes., moroedd." Nld oes yr un wlad a all ddan- gos ac ymffrostlo mewn pendefigaeth mor arlanog a ohyfoethog a hi, ao eto, pe byddai yn dewls gwneuthur felly, nid oes yr un wlad a all ddangos oymaint o dlodl a thlod- ion a hi. Bob dydd tnT. flwyddyn yr ydym yn gweled Dives a Lazarus oohr yn oohr yn ymwthlo yn mlaen trwy y byd yma, a Divea gyfoethog yn edryoh ar el frawd Lazarus dlawd gyda dlrmyg, fel rhyw gread- ur israddol ao annhellwng l'w gydnabod fel el gyd-ddyn. Nld slarad rhywbeth yn y gwynt yw pethau fel hyn; na, syr, y mae digon o engrelfftlau yn gwthio eu hunaln o flaen eln Uygaid dydd ar ol dydd mal felly mae pethau yn bod, ao eto hon ydyw y wlad a gamenwa ei hun yn dduwles y gwled- ydd." Os dygwydd i ryw deyrn despotic, teymanaldd, a haner barbaraldd, dalu ym- weliad 4'n gororau, bydd pendefigaeth a brenhinoedd ar eu heithaf yn ceislo el ddar- bwyllo I gredu mai rhyw genedl hapus a chyfoethog lawn ydym, ac mal gwlad heb yr un cwmwl du ya crogi uwohben ydyw Prydain. Bydd negeseuon yn cael eu gyru gydag <fedyn y mellt o dan y mtlr," i bob owr o'r greadlgaeth, yn gorohymyn ein. llongau rhyfel nerthol a chadarn I ddychwel- yd tua chartref, er cael rhyw grand display o bylor a mwg, taranau a moit berwedlg o barch lddo! Wedi hyn, bydd eln byddin- oedd ysplenydd" yn derbyn gorohymyn i ddyfod allan yn eu llawn pomp a'u rhwysg- fawredd, 1 ymladd rhyw nag-frwydr er go- gonlant iddo. Oddlyno Ant ag ef i'r senedd- dal, pan y bydd rhal o fechgyn y tafodau arlan yna ar eu traed, er iddo unwalth yn el oes gael dyaglaid o hyawdledd Prydelnlg. Oddlyno draohefn elr ag ef I bril ariandy y deyrnas yno y bydd rhyw dab mlllwn o bunau wedi eu oasglu ynghyd, er dangos faint o arlan sydd yn cael eu trafod bob dydd. Oddlyno, elr wed'yn mewn oerbydau brenlnol drwy brif heolydd ein prifddlnas i'r ohwareudal; yno y bydd prlf dalentau y byd wedi eu easglu at eu gilydd I actio rhyw bryddest ddramayddoloeiddo un o'ntywysog- lonbarddonoL Ac yn y fan hon y cawn weled rhyw man neu gilydd, ag sydd a mwy o arian yn ei logell nag sydd o synwyr yn el ben, yn talu rhyw swm anferthol am elsteddle, a hyny dim ond am un noawaith, er mwyn oael anadlu yr un awyr a II brenln y brenhinoedd" am unwaith yn el oes. Pwy, syr, feddyllech sydd yn gonod talu am hyn oil? Brenhinoedd) Nage. Pendefig- aeth? Nage. Pwy, ynte? O, y "nI," y dosbarth gweithgafr. Wedi un o bou ddewlsedlg (?) Duw dalu ymweliad &'n gwlad, so lddo wynebu tuei gartref, y mae yr holl gostau yn cael eu cyfrif, a rhywbeth yn debyg Ifill owrt bacho jei4,000 o bunau yn oael el osod ar fwrdd T' y Cyfiredin, er mwyn Iddynt gael eu talu allan o revenues y wlad. Yn awr, syr, pe buaBal Iddynt gymeryd yn eu penau, pan oedd y Shah o Persia yn Llundain I'w gymeryd am un drive baoh drwy Shoredltoh, Bermondsey, Bethnal Green, neu St. Giles, dlchon y byddai lddo weled golygfeydd na fyddal iddo eu gollwng yn annghof yr ochr hyn i'r bedd. Er oymaint y maent yn ei ddywedyd yw dygn dlodl y Persiaid drualn, nld oes modd iddynt fod yn dlotach na miloedd ar flloedd o drlgollon dwyraln Llundaln. Y dydd o'r blaen, pan oedd y Duo o Edinburgh yn agor rhai o'r sefydliadau cyhoeddus yna yn Le'rpw^ dywedodd yn un o'i arelthiau rywbeth yn nghyloh the boundless wealth of the city of Liverpool. Yn awr, nid oes owestlwn na wyddai y Tywysog yn elthaf da, pan yn gollwng y gelrlau hyn dros el wefus- au, el fod yn dweyd anwlredd mawr; eanys yn rhlfedl el thlodlon a'l marwolaethau y mae Le'rpwl mor uohel, os nld yn uwch nag un o'n trefydd mawrion. Ond waeth yn y byd mawr am hyn, syr, mynpendengiona brenhinoedd i ni gredu mal "gwIad yn llifelrlo o laeth a mel" ydyw Prydain. Eu prif amoan, o'r pen coronog i lawr i'r dls- tadlaf o fasnachwyr, ydyw gwasgu yr hyn oil a allont allan o for ao esgyrn y gwelthwyr drualn, canoedd o flloedd o ba ral sydd yn gruddfan o dan eu belohlau. Engralfft deg o'r dull y maent yn gofalu am y tlawd a ddaeth i'r golwg yn Merthyr y dydd Or blaen ond nld oedd hono ond un o fil ag sydd yn gwthio i'r golwg bob dydd yn rhywle neu gllydd. Fel yr awgrymodd eich gohebydd galluog, y Oymro Gwyllt, "fod eislau rhyw Gromwell o ddlwyglwr yn y wlad, er mwyn oael pethau i well trefn." Oes, mae elsleu oael rhywbeth. Pa beth a ddywedodd y dyn da a'r Orlstlon gloew, Dr. Fraser, Esgob Manoeinion, o flaen y Church Congress y dydd Or blaen ? Efe a ddywed- odd mewn gelrlau eglur "mai y dosbarth gwelthgar oedd asgwrn cofn a gobalth Prydain Fawr; nad oedd y dydd yn mhell pan y bydd i'r dosbarth gwelthgar yn gy- ffredlnol- gael eu cydnabod felly;" ond "bod yn rhald i'r dosbarth gweltbgar edryoh atynt eu hunaln." 0 am weled gwawr y cyfryw ddydd, pan y bydd Lazarus dlawd yn elstedd yn ochr ei frawd porth- iantus a ohyfoethog Dives. Dywedant hwy beth a fynont, brodyr o'r un bd ydym" yn y pen draw ac os mai" gwlad yn llifeirio o laeth a mel" ydyw i an dosbarth, gwlad sydd yn llawn angen a thlodl ydyw i ddos- buth arall. Nld wyf yn oreidu y bydd i Dduw gantatau pethau fel hyn yn hir, oanys y maent yn groes I gyfreithlau Belbl a natur. Yr ydym yn oael 1 Dduw greu Adda ar ei lun a'l ddelw el hun." Ni chreodd Duw ddau belson-un yr un ffanud ag Ef, a'r llall ddlm yn debyg Iddo; na, un onawd ydym olL-Y, elddoeh, NICOLIN.

EISTEDDFOD NADOLIG ABERDAR. Mr. GOL.Wel, we!, eisteddfod Nadolig wedl tynu ei hanadl olaf! Beth oedd ei chlefyd, wys! Nervous shock, feallal, a dder- byniodd wrth weled ei chwaer Alban Elfed yn myned yn ol yn ei hamgylohiadau bydol Myn rhai slslal fod y ddarfodedigaeth wedl cymeryd gafael hefyd yn el chyfansoddiad, ac y bydd cyn pen blwyddyn wedl el gosod 1 huno yn yr un bedd a'l chwaer Nadolig. Y ffalth yw fod elsteddfodau y dyddlau pre- senol wedi eu trol yn financial speculations. Yr un darnau cerddorol yn dragywydd; yr un hen destynau rhyddlelthol-can o glod i ryw stwmpyn, a marwnad i ryw wr mawr mewn cylch bychan. Yr un hen joku gan yr un arweinwyr; yr un hen ffon gan yr un hen ddoctor Pa ryfedd ynte mat rhyw ddyrn- aido bobl ddaeth i wyl Alban Elfed! Pa xyfedd^nal dim ond saith neu wyth ddar- bwyllwyd i dalu swllt yr un am fyned i'r gyng- herdd nos yr eisteddfod! Fe ddywedlr fod y dderwen yn treulto rhyw gyfnod nelllduol 1 dyfu a chryfhau, cyfnod arall i atos yn el chyflawn nerth, a chyfnod arall i wywo a dlsgyn yn ol i'r ddaear. Wn i ddlm a yw elsteiddfodau yn ddarostyngedlg i'r cyfryw gyfralth. On ydynt, yr wyf yn bamu eu bod wedi newydd ymadael a'r all ac wedl cychwyn ar y trydydd stage o'u bodolaeth. Yn ddi- au fe ddaw mwy o gwddorion yn nghyd dydd Nadolig I glywed y Twelfth Mass gan Gor Undebol Aberdar, nag a ddeuai i wrando ar gystadleuaeth gerddorol. Mae Aberdar wedi arfer rhedeg ar ol pob pwt o gystadleuaeth, gan esgeuluso gwneyd yr hyn fuasal yn dwyn anrhydedd and fel y seat of muiic yn y Dywysogaeth. Gelllr dweyd llawer mewn amddlffyniad i ganu oystadleuol. Mae Aber- dar wedl enffi y Ilawryf yn y cyfelriad hwn eisloes, ac yn awr dlsgwylir oddl wrthi ryw- beth amgenach na chanu am fudr elw. Yr wyf yn falcb i weled y Oor Undebol yn cydlo yn yr awgrym daflwyd allan gan Mr. Baniby yn Nhonypandy, drwy ymosod ar oratorio fydd yn dwyn i weithrediad holl alluoedd string band. Mae yn awr yn aros i'r cyhoedd baslo eu dedfryd ar yr anturlaeth newydd. Hyd hyny yn dawel yr erys yr elddoeh, SlAKB Y lEW.

Y FELIN WEN. Y mae y pethau a gamenwir yn Elstedd- fodau yn myned yn llawer rhy gyffredin drwy y wlad; so fel y dywed rhal o'r prls lenorlon, Did Elateddfodau 'mo honynt, a mwy prlodol plw y cyfryw yn gyfarfodydd canu. Oyhoeddlr oyngherddau yn yr hwyr, pm mewn gwlrlonead nad yw y eyfan ond cyngerdd o foreu hyd yr hwyr. Ofnb hefyd nad yw y gelfyddyd gerddorol yn oynyddu llawer er fod y canu yn llwyddo ar yr olwg allanol. Goner mai barn bwyllog dau o brif lenorlon y genedl, y nalll yn gerddor a'r llall yn fardd cadeirlol. Gwel y darllenydd fod pobl bwyslg yn galw ar drolon yn y Felln, ao yn hoffi cyfeillaoh y mellnyddlon. Myn Gwrnerth ddadleu fod Eisteddfod y Nadollg yn Mountain Ash yn agos i'w lie, am fod yno walth i'r belrdd, y traethodwyr, a'r cantorion, -y dewlslad yn hynod dda I ateb lie cynaliad yr eisteddfod. Mae yr ysgrlfenydd, medd efe, yn ddyn llawn o walth a gwlr ymdrechgar; er nad yw yn un mawr o gorff, mae calon wlad- gar yn euro yn el fynwes. Os ydyw y gweddill o'r pwyllgor fel yr ysgrlfenydd, mae gobalth y celr yno gynulliad llewyrchus ddydd Nadolig. Mae nhw yn dweyd fod Samson a Mabonwyson I fod yno mewn llawn urddau, ao nad oes neb am weled Gomez Puw yn dyfod o fewn haner can' milldir Ft lie. Oarem gael gan bwyllgor Alban Elfed t gyhoeddl belrnladaeth Mynyddog ar y gwa- hanol gyfansoddiadau. Dim ond y feirnlad- aeth a gefslwn; a thebyg mal dyna yr oil a gawn am y cyfansoddladau anfuilugol. Oredwn fod y feurn yn hollol union gred, a bydd yn weith el darllen. Cofied Shon Ifan am hyn, Oyflawned y cals gyda brys; Ni hoffwn gael ar ddu a gwyn, Ymadrodd Mynyddog o'r llys. Cofied y cysodydd am fod yn fwy gofalus gyda phethau y Felin; mae Gwmerth yn bygwth ysgwyd rhaio honoch pan ddel helblo i'r swyddfa. Gresyn na byddech chwl sydd yn ddysgedig yn fwy manwl, a chelsio cadw pethau yn drefnus. Os na ddiwyglwch, fe ddaw yr ordd fawr i lawr, neu ynte fe gewch elch trosglwyddo rhwng melnl y Felln. Oewch benod helaethach yr wythnos nesaf ar wahanol bethau; hyd hyny gorphwyswn gyda ohyfion trydanawl at Samson, Mabon- wyson, ac erelll o'r urdd farddol ac ysgubor- awL-Yr elddoch, JOHN JONES.

DOSBARTH LLWOHWR. MB. GOL.-Ä fyddwah chwi mor hynaws a gadsol l'ir yehydig llnellau hyn ymddangoa. Dichon y bydd rhyw yehydlg o elrlau tawgi ao aniben fel hyn yn foddion i ddeffiroi yehydlg arnom nl fel glowyr. Mawr y cyfnewidladau sydd wedl oymeryd lie mewn llawer 1 ardal yn ystod y trl neu bedwar mis dlweddaf, yn enwedig yn yr ardal hon. Digon tebyg y bydd ami I un yn buod I ddweyd y dylaswm roddi enw y gwaith neu yr ardal y cyfeirlaf ato. Bydded i bob gwaith ao ardal 1 edryoh 1 mewn a ydynt hwy S rhydd oddlwrth yr hyn y eyfeulaf ato o hyn I ddiwedd fy lUth. NICl yw y lie ddeg mllldlr ar hugain o Gaslwchwr, nag ugain o Abertawe, am hyny bydded I bob gwaith 1 edrych i mewn a ydyw y rheolau yn cael eu cadw. Dlffyg mawr yn ein pUth nl fel glowyr ydyw hyn, gwneuthur rheolau a pheldio eu

cael atalfa, a'r prlsoedd mewn canlynlad yn gwanhau. With Bylwl ar y cofnodlon uchod, gwellr fod y fnnnnnh halarn ar y oyfan, y tuallan 1 Dde- eeadir Oymru, o dan adfywlad; a'r fasnach lo yn^jyffredlnol wedi derbyn neith ac ynl Mae gohebwyr Dehendlr. Cymru i'r papyr hwn yn cyduno gyda golwg ar farweidd-dra yfasnach halarn, a bywiogzwydd y tasnach lo. tlytiunant,gyde'reithriaao OhebycIdAbertswe, fod y piisoedd yn aroa yn sefydlog; sylwa hwa fod gostynglad yegafn wedi oymeryd lie yn mhiis y glo, fod digon o alwad am dano, a'r rbagolygon y bydd yn debyg o barhau felly am dymor. Sylwa Gohebydd Caerdydd "fod galwad nelllduol am lo agerdd a glo tal, a bod thai glofeydd yn Nghwm Rhondda yn trol mwy o lo allan yn bresenol nac a wnaethant erloed o'r blaen." Beth yw y rheswm am hyn nda gwyddom; ond edryched y gwelthwyr atl rhag eu bod yn trol yn ol at yr hen gynllun o osod double power ar waitb, er ceislo cyrhaedd yr un enllllon wedi colli pedwar swllt y bunt ag yr oeddynt yn gael cyn hyny; os ydynt, fe wel y melstrl ar unwalth eu bod yn gwneyd cam a hwy o'r blaen, ac mal annghynawnder eedd iddynt lelhau orlau gweithio. Os felly befyd, paldled y cyfryw a belo neb ond eu Wiftln os gwthlr gostynglad arall arnynt. Er cymaint a gondemnlwyd arnom am ddweyd eln barn yn gyhoeddus ar y pwnc o'r blaen, dywedwn eto yn ddlgon dlgrln, y dylem dalu sylw neillduol 1 gyfreithlau galwad a chyf- lenwad," nld yn unlg 1 fyned gyda hwy yn ol a blaen, ond I ddefnyddlo eln gallu l'w rheol- elddio. Dlwrnod teg o walth, beth bynag fo'r galwad am dano, a ddylal fod ein harwyddalr. Sylwa Gohebydd Leeds fel y canlyn,—"Am beth amser yn ol, hyd y flwyddyn '71, yr oedd pethau yn myned yn mlaen yn dawel a es- mwyth, heb ond tral a llanw cyffredin; o'r pryd hwnw i ddlwedd '73, bu y fath alwad am lo, a'r cynyrch gymalnt yn llal na'r galwad, Eu y bu 1 enillion mawr gael eu rhoddl, a'r meistrl yn bldo yn erbyn eu gllydd er cadw y Beithwyr a darbwyllo erelll i ddod atynt. elthlodd hyny 1 ddwyn rhlfedl lluosog (o afaredigaethau ezelll i'r glofeydd, nes yn awr, yn wyneb marchnadoedd yn cwympo nad oes angen am wasanae&h cynifer, neu yn hytrach, mae mwy o allu 1 godi nag sydd o le lddo. Mae'r peth a elwlr "gorlawnder". a'l effeithiau wedl ein daL Y ddau amgylchlad yna, pa un 8wel arweinwyr y bobl hwynt a'l peldlo, sydd yn llywodraethu, a rhald llywodraethu cwrs pethau, ac oddlgerth I'r gwelthwyr allu creu plwad am lo, neu ynte leihau nlfer y rhal sydd yn cynyrchu, rhald fydd Iddynt ymos- twng i oetynglad prlsoedd. Ac er y gall hyn Iddynt hwy, y gwelthwyr, ymddangos yn wrthwynebol, gostwng y cyflogau yw y ffordd ddyogelaf, a'r feddyglnlaeth gyflymaf I ddwyn y glowyr yn ol l'w sefyllfa reolaldd. Dyna logic onide? "Mwy o allu 1 dorl glo nag sydd 0 le lddo, a gostwng y cyflogau y ffordd ddi- ogelaf i gael y gwelthwyr yn ol i'w sefyllfa reolaldd." Beth yw y sefyllfa t,bed1 A phe byddai iddynt gael y glo am ddim, yn mha le ygosodent ef wys, os nad oes lie iddo I Pa after o'n cydwelthwyr sydd yr un feddwl a'r gohebydd 1 Os nad oes neb yn ateb, goddefwch [ mi ateb drostynt. Pob un ar sydd yn • gwneyd gwaith dlwrnod a haner mewn un dydd. T mae y dydd hwnw yn gwneyd mwy I ddrygu el sefyllfa el hun nac a wna'r goheb- ydd hwn wrth slarad am flwyddyn. (rw barhau.)