Y Gwladgarwr

ANGYDWELEDIAD Y TEILWRIAID. MB. GOI..—A fyddwch mor garedig a chaniatai congl fechan o'ch newyddiadur clod- wtw, i wneud ychydig sylwadau ar y testyn uchpd. Gan fodcryn dipyn o ddadleu wedl bob ar y mater hwn yn y "Western Mail," yn yatod y dyddiau sydd wedi passio, nid ydwyf yn gweled y rheswm llelaf paham na ddylasal ymddangoslad o hono gael el wneyd ar du. dalenau y GWLADGABWR hefyd, fel y gallo ein eydwladwyr y Oymru weled a barnu drosynt eu hunain natur y ddadl bresenol. Dywed y "Western Mail," mewn amryw oll rifynau dlweddar, fod y goetyngiad yn o 20 1 30 yn y cant. Nid ydyw hwn ond cam- ddywediad o'r mwyaf; fe ddichon el fod yn dyfod i rywbeth tabyg i 20 yn y cant ar rai mathau o waith, ond wrth gymeryd y cyfan- gorff o hono, ni ddaw yn rhagor na o 10 1 12! yn y cant. Yn y blynyddoedd sydd wedi myned heibio, gallasal yr anngyfarwydd, neu grefftlwr israddol, enill mewn llai o amser fwy o arlan, na allasai y radd. oren wneyd; ac ,am y rheswm yna aU agweddwyd y "Log" with dynu oddi with y cyntaf a'i osod at yr olaf, fel y byddo, ac fel y dylasai fod, y fan- tais oreu gan y gweithlwr goreu i enill yr arlan goreu; ac yna eymeryd mor agos ag oedd boslbl 10 yn y cant o'r cyfanswm, neu haner yr, hyn sydd wedi el gymeryd oddiar y cyff. redlnolrwydd o weithwyr. Y mae yn ffalth ddigon adnabyddua i bawb erbyn hyn, mai oddiar ddwylaw y gweithwyr y mae y rhan helaethaf o fasnach y cymoedd yma yn ym- ddlbyni, felly gan fod y gostyngiadau wedi bod mor gyffredinol, paham na all y frawd- oliaeth hon gymeryd rhan o'r baich ar eu ysgwyddau er cael pethau dipyn bach yn fwy cydraddol a dangos ychydig o gydymdelmlad at y rhal y maent yn rymddlbynu cymalnt ainynt ? At y tegweh o hyn ydwyf yn apelio at y lluaws.—Yr elddoch, BBAWD.

AS IT OUGHT TO BE. "I visited" writes Dr. HASSALL, "Messrs, Horniman's Warehouse, and took samples of Tea ready for consignment to their AoENTS,& on analysis I found them PURE, & of superior quality." At the Docks, I took samples of Horniman's Teas, which I analyzed, & found PURE the quality being equally satisfactory." I purchased Packets from 'Agents for Horniman'sTea,' the contents I find correspond in PURITY and excellence of quality, with the tea I obtained from their stock at the Docks." 3,248 AGENTS—Chemists, Confectioners, to.

Y OYDGYFARFYDDIAD. MR. GOL.)-Mae cyfarfod hen gyfeillion yn beth tra dymunol, a hyny gan bob Cymro Gymrelg a fyddo yn alluog i fwynhau gwlr gyfeillgarwch. Blynyddoedd o absenoldeb wna y cyfarfyddiad yn felus, hyfryd, a dy- munol,- Wedi telthio moroedd mawrion, Hyfryd ydyw cwrdd yn nghyd,- Tawel adrodd hen helyntion, Wedi crwydro dros y byd." Y cyfellllon oeddynt yr hyglod Llysfaenwr, Shencyn Tomos, yr athronydd, o Lyn Ebwy Fawr; Athan Fardd, y gwib-awenydd mellt- enog ac ysgorplonllyd Ifor Cynon, o faes- ydd California; a rhyw brydydd meingoes arall o Morganwg. Aberoedd yni barddonawl—a geir 0 gerub tanbeldlawl Yn dy gerdd mae duwdod gwawl, 0 Ifor, drwy'th g&n nefawl. Yfed iechyd i Ifor, Fel hen ffrynd cyn myn'd i'r mor. Dystawed twrf y corwynt, llonydded dig don, Na foed i gynhyrfiadau greu dychryn dan dy fron; Iach hwylied y Wisconsin i gyrau'r newydd fyd, Ac yno boed dy gamrau mewn llwydd a hedd o hyd." Y Llysfaenwr yn arllwys el hyawdledd yn y dull a ganlyn Ifor Cynon a'l fawr acenlad)-talent Pen teulu y cread; Oynghanedd ryfedd o rad A geir ganddo heb ddim lol. I Ifor Oynon ddonlol—o'm henald Dymunaf daith sirlol; I'n gwlad ni fe gluda yn ol Holl haenau gorllewinol." Peidied y manylgraff a dal ar y mAn bethau a ddichon weled yn ddiffyglol yn y nodiadau, am nad ydynt yn ddim amgen na ffrwyth dywediadau ar y pryd gan gyfeilllon, y nalll yn siarad ar draws y llall. LUnellau a gelriau gant 0'1 hyawdledd ddylifant." Mae yr ymgyfarfyddlad gwylltfarddol rhag- ddywededig yn adfath o'r dwyfol gynadleddau a nodweddai hen gadfrldoglon gwyddorau a chelf, yn hanes hen ddoethlon Athen, pan oadd Plato, Socrates, Demosthenes, ac Urian yn ysgwyd cysawdiau ac ymherodraethau fel yr ysgydwa anadl Neifion ysgeirlau y owch ar fonwesau yr elglon mawr. Yr oedd y Oymro Gwyllt ac Athan Fardd heb weled eu gilydd er ys amser hirfaith, ac nid rhyfedd iddynt y walth hon i ymollwng am unwalth yn ychwaneg I barablu iaith y duwiau, ac 1 alw I fodolaeth greadigaethau newyddion, ac i arallelrio dychymygion drychiolaethus y duwiau nad ydynt yn trlgo mewn cnawd. Maemelua adgofion gan Athan am el hen gymrawd, y Cymto; mae yn galw i gof pan oadd efe yn ei ogoniant yn chwareu telynau ysbrydoledlg Cerldwen; a'r Gwyllt yn anfon ato eplstolau crochdaranllyd i'r Casnewydd. Yn awr, am unwaith eto, maent yn adgyfodl hen bethau. on beddrodau, ac yn all gyn. hyrfa hen ladmeryddlon y pethau a gladdwyd yn ngholuddion yr hyn a fu. h eu uzddaixiant crebwylllg yn ddigon o arawd I engyl, ac yn swyn perorlaethus ar glustlau cerubiaid; mae eu creadigaethau Utopaidd yn ddigon i synu Tasso, ac yn or- gaffaeliad I ymherawdwyr heulrodany try- blith diddechreu! Dewch 1 wrando ar eu heddyganau paradwysaidd, ac i ymgyd- nabyddu a thrwyddediglon, rhaglawiald,. a phencadelrwyr elsteddfodau corfanawl y byd- ysawd. Ar ganol y siarad trybllthawg, dywedai y Oymro wrth Athan,- "Ti, Athan, wyt yn teithio—y ddaear, Fel rhyw dduw mewn bendro, Aros Inawr, hen gawr o'th go, Athan, a Duw'th fendithio." Gan y bwriadwn wneyd penod arall o dan y penawd uchod, gwell tori yn fyr y tro hwn gydag un englyn o lawer ar ymweliad y Tywysog a L'eipwL "Yn myd oesau y mor dywysog—geir Dan goron ddihalog; Ceir enw'r mab eoronog-yn mhalas Ac yri ffau wyniss y mellt cynffonog," Gyda chofion melltenawg at Llysfaenwr ac Athronydd. JUPITER,

OINTMENT A PILLS HOLLOW AY.—Yn awr pan y mae jr flwyddyn yn trol, doethineb tyddal cehlo gwella unrhyw glelyd a all fod yn y corff, yn enwedig y sawl sydd yn dyoddef oddlwrth glwyfau a chlefydau cyffelyb, aooi eagenlnsir, pwy a wyr y canlynfadau all ddllyn. Bydd yr Ointment hwn yn sicr o'u gwella yn diwyadL Y mae yn glanhnu y clwYfau ao yn tynu y drwg allan o'i wraidd, ac yn adnewyddu ledhyd perffaith. Drwy rhln- wedd digymar yr Ointment hwn, iacheir y coesau clwyfns a hyny yn hollol. Yr oedd y fath obaitb l'r claf yn nghyraedd* dwy yn yr amser gyut.

GOHEBIAETH 0 L'ERPWL. Yr wythnos fawr.—Adgofir am ddigwydd- ladau yr wythnos olaf yn mis Medl gan fil- oedd yn L'erpwl a'r amgylchoedd, a bydd plant i blant yr oea sydd yn codi yn adgofifa hyn mewn amser I ddyfod. Bydd ymwellad y Tywysog yn cael ei groniolo yn nigwydd- ladau yr wythnos^ a saif Oriel y Oelfyddydau a Ohartref Plant Amddifald ein Morwyr yn golofnau oeaol i genedlaethau i ddyfod, yn adgof o wladgarwoh a gofal pobl enwog '74. Oladdwyd y gwahanol famau gwleldyddol am y tro, a daeth pawb, o bob athrawlaeth a chredo, i dalu gwarogaeth a pharoh fel deillaid toyrngarol Victoria i'r baohgen hwnw a adnabyddir yn gyffredin fel tywysog y morwyr. Gall fod eithriadau bychain yn mhlith y mlloedd, fel yr awgrymwyd yn flaenorol; ond sicv ydyw fod oyfangorfif y bobl yn egwyddorol barohus, a'r brwdfrydedd a ddangoswyd mewn gwahanol ffarfiau yn wlrioneddol a thrwyadl. Saif L'evpwl, mewn ystyr fasnaohol, yn nesaf at y brifddinas, a chredwn fod ein oysylltiadau morwvawl y blaenaf o holl borthladdoedd y byd a ohyd- rhwng hyny a ohysylltiadau y tywysog &'r mor, nid oes modd osgol y cyfiiawniad a wnaed er mwyn urddas a mawredd y sere- moni o agor yr Orphanage, a gosod 1 lawr gareg sylfaen yr Oriel newydd. Oyflawnwyd yr adranau oysegredig yn y ddau le gan Archesgob Caereffog. Ofer meddwl am fanylu ar y gweithrediadau, am y byddai hyny yn osrmod gorohwyl, a ohymeral ormod o le ar eich tudalenau. Mae pobl y dref yn geldwadwyr a rhyddfrydwyr yn hynod am eu teyrngaiwch i'r teulu brenhinol, a chafwyd dadblygiad amlwg o hyn yn ystod ymwellad y tywysog Wr porthladd. Ffarfiwyd gorym- daith o weithwyr y gwahanol gwmniau tros- forawl, a cherddent drwy y prlf heolydd, yn oael eu blaenorl gan selndorf bres perthynol iddynt eu hunain, a mawr ganmolld y dull gweddaldd yr ymddygasant, ao ni oheid oymaint ag un wedi myned dros ben lleatri, fel y dywedir. Oydnabyddal y Due y llon- gyfarohiadau brwdfrydig, a diolohodd yn gynes am y oroesaw a gafodd tra yn ein plith. Presenolodd el hun yn nghyf arf odydd yr Wyl Gerddorol, a gwn y cofia yn hlr am serchawgrwydd a dymuniadau da y L'erpwl- laid iddo ef a'r Dywysoges. Gwn y carasai, yn ol el ddywediad, fod y wralg yn el ganlyn, ond nid felly bu y tro hwn, a bydd yn rhaid iddo gario y newyddion gartref, a'I' adrodd wrlhl, a Bier ydyw y oanmola y oroesaw a gafodd. OynaUwyd flair fawreddog yn y Stanley Park, a'r elw deilliedig i fyned at yr Orphan- age, a gobelthlo fod mlloeddwedl dyfod i. mewn. Dywedir fod oynyvch atianol yr wyl gerddorol i gael el estyn at yr un dybenion, ond mae lie I ofni na fydd y gweddtll oddi- wrth yr olaf, am fod cyflogau y oantorion mor ddychrynllyd o uchol. Derbynia un ddynes wyth cant o bunau am el gwasanaeth, ao erbyn y oesglir y oyfan at ei gilydd, fe fydd awm y oyfiogedlglon yn aruthrol o fawr. Mae y cyfan drosodd bellach, a ohawn wy- bod malnt y awm yn fuan wedi y gwaatateir y oyfrifon. Mae un peth neillduol o newydd yn gysylltledlg a'r mlrl mawr fe gyflwynwyd i'r tywysog rifynau o'r Courier a'r Liverpool Mercury wedi eu hargraffn ar sldan gwyn gan gynryohlolydd W. H. Smith, Yaw., y Llyfrwerthwr sydd mor enwog yn ein gwlad. Ceidw y oyfryw ond odld fel adgof parohus o'r amgylchiad, a bydd yn debyg o'u troBl I lawr i'w olafiaid, er dangos iddynt delmladau gwladgarol ta ohalon Igynes y bobl a breawyl- lent lanau y Mersey yn 1874. Derbyniodd hefyd anerohladau, a bydd yn debyg o gadw y nalll fel y llall mewn parch ao o ddymun- iadau da tuag at y rhoddwyr. Rhald 1 mi adael heibio dweyd dim yn felmiadol ar y canu am nad oeddwxi yn bresenol, ond fe organmolir y cyfryw gan y newyddladuron tvefol 1 elthafion, a ohredwn fod rhai o honynt yn myned droa y terfynau yn y pwno o ganmol, o dan ddylanwad oy- nhyxfiad y foment, heb gofio am gyfiawnder a barn bwyllog. zmohwyddo yn ormodol y bydd ein oantorion yn y dref, heb fod yn feddlanol ar y sefydlogrwydd gofynol er dal 1 fyny yv ymchwydd pan ddelont at y maen prawf. Siarad ydyw prif bwnojrhai pobl, ao nid gwneyd o ganlynlad, ni adawn y mater gan nad dewlBol genym ymgiorls a dynion gwellt. Aeth y oyfan drosodd gyda thwysg- fawredd digon teyrngarol, a gadael heibio- bobpeth arall. NIs gwn at gwlr y storl fod cyatadleuaeth gerddorol bwyslg i gymeryd lie yn Aber- ystwyth yn fuan os felly, rhydd hyny gyfle campus I'r corau Gymrelg a SaisnSg t fesur nerth ar yr Olympta gerddorol Stbrydir y bydd y wobr yn rhywle taa dau gant o bunau, yr hyn a fydd yn bwrs go lew i'r sawl a fedr ei glpio ymaith. Nodiadau.-Mae yn ymddangos fod rhyw annymunoldeb yn bodoll rhwng y glowyr a'r meistrl yn mharthau uohaf y wlad. Yr am- oan mewn golwg ydyw cynyg gostynglad arall. Mae llawer i'w ddweyd yn y cyfelriad hwn, ond hwyraoh mal gwell tewl, J'hag bod yn euog o gynhyrf a'r wlad. Oh with 5g yw gweled dynion ao sydd yn oymAtyd araynt I wylied lawnderau y doabarth gwelthlol yn ymollwng mor dawel dan ddylanwad cyf )ath. Byddwn yn gweled llawer o betha-j, ond anfynych y dawlswn ymyraeth gfda phethau a berthyn 1 arall, ond y mae'n a ibawdd peldio awgrymu ambell gyngor ar drolon; a aywedwn eto wrth y oyfelllion, y glowyr, am fod yn gall yn eu cenedlaeth, a cheisto adna- bod y sawl sydd yn telmlo dyddordeb yn eu llwyddiant fel dosbarth gweithloL Dywed- odd rhywun dro yn ol fel hyn,—' Ti a fegalat yn dy fynwes sarph, ao wedi dyfod yn gryf a nerthol hi a frathodd.' Derbynied y dar- llenydd yr awgrym, am y gall fod yn llesiant Iddo mewn adeg i ddyfod i osgol trychlneb a eofid. Owain William o'r Waunfawr.-Beth am dano, medd y darllenydd 1 Wedi marw er dydd Sadwm diweddaf. Wrth golli y Bardd Oadeirlol Oymreig hynaf a fedd y genedl, collwyd hefyd ystor helaeth o hynafiaethau gwerthfawr nad ydynt ar gof a chadw gan neb byw bodyddiol aralL Pan oedd yma yn aros gyda ni dros y Gwyliau y oyrhaeddodd ben et flwydd, sef yr oedran patrlarchaldd o bed war ugain a phodair o flynyddoedd. Ym- ddangosal y pryd hwnw mewn ieohyd a hoender bachgenaldd, ao addawat ymweled a nl y Gwyliau nesaf; ond erbyn heddyw dyma y gobeithion o'i weled wedi cwbl ddl- flanu, ao yntau wedl myned, gobeithto, "'or Waunfawr i dir nef wen." Gan y bydd Cynddelw, neu rywun galluog arall, yn talu teymged o baroh i'w gofladwriaeth, gadawn ar hyn gyda dwayd,- Fe gollodd Cymru eto hynafiaethydd, Yn Owain Gwyrfai collwyd doeth Gymreigydd; Y Bardd aeth adref trwy y glyn dan wenu, O'r gadair farddol ar fynyddoedd Cymru. Yn lach, ddarlienydd, yr eiddot, CYMRO GWYLLT.'

RHYBUDD.-Y mae Mri. Reckitt a'i Feib- ion wedi dewis y ffurf pedair-onglog i wneud eu Paris Blue, a hyny oherwydd fod cymaint o liwian glas gwael yn cael eu gwneud yn fod- iau, peleni, a phowdwr; ond eto, y maent yn gorfod rhybuddio y cyhoedd yn erbyn mathau gwael o liw glis sydd yn cael eu gwneud o'r un ffurf, yr hwn a werthir oherwydd yr elw ychwanegol a geir trwy hyny. Gofaler, gan hyny, am gael y Paris Blue pedair onglog, yn dwyn enwau I. RECKITT A'I FEIBION yn nghyda'r arwyddnod masnachol. 808

EISTEDDFOD CARMEL, TREHER. BERT. At Arweinydd. Dymuna y pwyllgor yn garedig :oh hya- bysu nad ydynt yn gallu oydaynio a,'jh cats, heb fyned ar draws corau ereill Bydd wedi deohreu dysgu, a chostl copies. Trwy hyny, maent yn barnu mal gwell peldio cyf- newld dim yn ychwaneg yn y programme, ond myned yn mlaen fel ag y mae, gan hydeiru yr ymgalonogwch a'oh cor ieuanc, ao yr ymroddwch 1 ddyfod I guro'. cewrl yn y dyfodol. Atl, feohgyn. Mae dydd bach, byr, Nadolig, Yn nesu yn grynedig; ,v Doed gydag ef pan wnelo ddod, ] Eisteddfod fendigedig. i R. T. WILLIAMS, Ysg.

BRIAXTASX.—BPPS'S OoooA.—GRAnmu. AND 00K.. FORTnML— By a thorough knowledge of the natural lam whoh govern the operations of digestion and nutrition, and by a careful application of the be properties of wett- lelected cocoa, Mr. Epps, has provided our breakfast tables with a delicately flavoured beverage which may save as many heavy doctors' bills."—Civil Service flfostttftL Made simply with Boiling Water or MIlk. Bach pachet is iabeNed—"JAMM Epps & Co., Homoeopathic OhemMt London."

AT BWYLLGOR EISTEDDFOD .J MOUNTAIN ASH. FONEDDIGION,-Byddwch mor fwyn a gadael 1 mi wybod al englynion ynte penllllon a gelslwch yn y chweched teatyn barddonoll Galwir stanzas yn englycloa ambell dro. Y pwnc anhawdd fydd cael tril englyn yn yr un corfan, fel y gellir gyda rhwyddiueb wneyd cerddorlaeth arnynt. Gair os gwelwch. fod yn dda yn fuan fel eglurhad. BARDD PENWYN.

AT WEITHWYR DIN AS, PONT FPRIDD; MR. GOL.Y mae pawb sydd yn gweithio yn nglofa y DInaa Level, yn gwybod yn ddi- ameu nad oes na Undeb na son am dano yno er'a misoedd bellach. Y mae yno lawer o ddyetthriaid wedi dyfod yn ddiweddar, ao yn dyfod yn barhaus, a dyfod a wnant eto pan y* egir glofa Abergoroi. Beth a feddyliech, onl fyddai yn well 1 chwi gychwyn tlpyn arnl eto. Beth pe b'al rhy wrai o honoeh yn cael ar eloh meddyllau 1 newld eloh gwalth, byddai rhald i chwi wynebu heb un garden Undeb, ao ofni yw wyf na chaflfeoh dderbyniad croes- awus gan ein brodyr yn y gweithfeydd oyloh*