Y Gwladgarwr

CYFARFOD TALAETHOL Y WESLEY- AID YN Y DEHEUDIR. Addefir yn gyflredln gan athronwyr fod pob peth a argreffir ar y meddwl yn aros yn y cof, ac yr ad-drosglwyddlr pobpeth yn y dyfodol. Ond tra mae pobpeth yn anileadwy, eto nla gellir eu trosgiwyddo i bresenoldeb y meddwl pan yr ewyllyaiom ni, rhald cael gwithrych eysylltledlg d'r amgylchladau, neu amgylch- ladau cyffetyb, cyn y cynhyifir y meddwl, ac yr ad-drosglwyddir y delweddau gan y cof ger bron y meddwl. Ni byddal cymalnt o walth i'r hanesyddwr a't bywgraffydd pe byddal pobpeth yn arosyn wastad o flaen y meddwl; yr unig fantals o'u gwalth hwy fyddai i oesau dyfodol. Gwalth yr hanesydi ydyw tynu darlun o'r gwrthrych, neu o'r amgylchladau, fel y dangosir ef yn y dyfodol, fel trwy edrych ar y llun y gall y eyfryw a welodd y gwrelddiol gael adfywlad o hono, ac erelll sydd heb el gweled gael drych- fcdiwl am danynt. Ein hamcan presenol ydyw tynu darlun o Gyfarfod Talaethol y Wesley aid, a hyny heb ddefnyddio dim paint, am y credwn fod y wyneb yn ddigon glan, hardd, a thlws, i gael el arddangos yn mharlwr y. GWLADGARWR heb baentlo dim arno. Oynallwyd y cyfarfod elenl yn Rhymni. Dyma y waith gyntaf y bu y cyfarfod yn y lie hwn, ond slerhal y cadeirydd ni mai nld dyma y tro dlweddaf; ac yn wir y mae amryw gy- mhwysderau yn y lie hwn i'r cyfarfod pwyslg yma. Dechreuwyd y cyfarfod Medl 21aln, a pharhaodd hyd y 24aln. Daeth y Cynrychiolwyr caulynol i gynrychioli y gwahanol gylchdeith- tsm :—Meithyr, Mrl. J. Reas, D. Daniel, L. Morris, a J. Bowen. Tredegar, Mrl. T. Williams, a L. Evans. Aberdar, Meistrl D. Davles, Pant, a Delta Davles, Treherbert, Mr. D. Jones. Ferndale, Mr. T. Bevan. Brynmawr, Mr. W. Morgan. Oaerdydd, W. Phillips, Yaw. Aberhonddu, Mr. T. Jones. LIanbedr, S. Davles, Ysw. Aberystwyth, J. Williams, Ysw., a Owen Owen, Ysw. Llan- idloes, Mr. Evans, Bryndderwen. Gwelir felly fod cylchdelthlau Llandilo, Abertawy, Caerfyrddia, Ty Ddewi, Aberaercn, Yetym- t ieu, a Machynlleth, heb anfon cynrychiolwyr o gwbl, tra na ddaeth ond ua dros amryw erelll. Credwn y dylat cylchdelthlau ofalu wrth benodi swyddogion i ddewls dynlon sydd yn debyg o wneyd y gwaith yn y cyfeir- iadau ereill. Nid eislau ysgrlfenyddlon i gyfrif yr arian pan ddaw i'r cyfarfody.dd chwaitarol sydd arnom, ond circuit stewards a wnant eu gwalth yn el holl ranau. Y mae yn gysurus meddwl fod nifer ein swyddogioa da yn cynyddu yn flynyddol, a dlau fod gyda ai well dosparth o honynt yn y dalaeth hon nag a fu mewn unrhyw gyfnod blaenorol. Daeth yr holl arolygwyr ynghyd yn bryd- lon, ac amryw weintdoglon ereill. Y peth cynfaf a dynodd ein sylw ydoedd gweled ein Cyn-Cadeirydd, yr hybarch Isaac Jenkins wedi newid el els- t addle, ac wedl gadael ei hen gadair gynhes. Fel yr hysbyswyd o'r blaeD, gorfuwyd ar Mr. Jenkins ymneillduo o'r weinldogaeth reolaidd oherwydd afiachyd, wedi bod yn taithio am tua 39 o flynyddau, ac wedi bod yn gwasan- aethu fel cadeirydd neu ysgrlfenydd ein tal- aeth am dros 30 mlynedd. Y mae efe wedi gweled Uawer o gyfnewldladau yn ein talaeth. u ef yn gydswyddog a'r Parch. John Davles. Bu farw J. Davies yn 1845 Llenwid i le ef am y flwyddyn hon gan y Parch. H. Hughes. Wedi hyny eawa enwau Thomas Jones 211 (Dr. Jones yn awri, ac Isaac Jenkins fel dau brif swyddog. Am 18 mlynedd wedi hyny ceir enwau Isaac Jenkins ac Evan Richards; am y 6 mlynedd nesaf wedi hyny, ceir enwau Isaac Jenkins a David Evans. Ond yn awr dyma enw Mr. Jenkins 1 lawr fel supernumerary wedi ) mwacau y gadair, ac yn dstedd ar yr aswy i'r cadeirydd newydd. Yr oedd yn naturlol iddo ef delmlo,-yn wir yr oeddem ni yn teim'o yn ddwys lawn with el weled allan o'i hen Ie. Ond dyma y Cadeirydd Newydd, y Parch. D. Degar Evans, ar ei draed, ac wedl i'rysgrifenydd—y Parch. T. Morgan—ddar- flen penod, ao i'r Parchn. Owen Owens ac Isaac Jenklns weddio, yn traddodi ei inaugural. Buasai yn dda genym allu rhol crynodeb o hont i'ch darllenwyr, ond ofnwn yr elal ein hysgrif yn rhy faith. Rhoddodd adolygiad guluog o'r achos yn yetod yr ugaln mlynedd diweddaf: achoslon ein haflwyddlant, a'n, gobetthlen yn y dyfodol. Gwnaeth hyny yn y modd mwyaf galluog ac effelthlol. Yna aed at y pwnc pwyslg, sef Bhaniad y Grant. Dyma He mae galluoedd y frawdollaeth yn ami yn cael eu dadblygu yn brominent lawn dadleu dios gadw, neu am ragor o grant, ond y mae llal o hyny nag a fu; ag hw/rach foi Hal elenl nag a welwyd yn ami. Diau fod y rhaniad a wnaed y goreu a allesld el wneyd dan yr amgylchiadau. Y peth nesaf oedd y Genadaeth Gartrefol. Er fod y casgliadau at y genadaeth hon wedi gwella yn dotweddar, telmlid el bod eto yn is nag y dylal fod,—is naJr gofynion; a phen- derfynwyd fod ymdrech mwy yn cael ei wneyd yn mhob cylchdaith, ao yn mhob lie yn mhob eylchdaith. Fod yr arolygwr I ddyfod a'r awm o flaen ei gyfarfod chwarterol, fel y gellir codi y casgliadau at hon yn gyfartal i'r genadaeth dramor. Y telmlad ydyw, fod uwyddiant dyfodol ein hachos yn sefyll neu ym syithlo gyda'r symudiad hwn a scheme nerwydd y capeli, ac ymrwymodd amryw o'r CTnxychiolwyz i godi y flwyddyn d dyfodol. Qwnaed cals am genadon i amryw fanau. (Tw orphen yn ein nesaf.) J t LLANELLI.—TKMMDDIAETH DDA.—Dy- munaf ofod fechan o'ch newyddiadur clodwiw, er mwyn rhoddi ychydig o hanes yr achos pwyelg a da hwn yn y lie uchod. Y mae temlwyr da yma fel pe baent wedi myned i hepian, a'r achos wedi myned yn faichiddynt. Y mae hyd yn hod dynion blaenaf yr achos wedi ymollwng yn hollol braidd, ac wedi ymddliied yr achos I ryw ychydig o fechgyn a merched ieuainc, fel pe bae yr achos ddlm o bwys iddynt hwy pa un ai y bydd iddo lwyddo ai peidio; a dosbarth arall o ddynion sydd hefyd, wedi iddynt ymuno & themlydd- laeth dda, fe ddaw rhyw ua yn hollol gro a i demlyddiaeth dda, a dweyd wrtho ei fod yn ffol lawn 1 ymuno â. hi, oherwydd fe allasal feindio ei hunan cystal ag yntiu; ac yn ddi- yatyr a difeddwl y mae ya ymollwng ac yn ei gadael, heb ystyrled ei bod yn ddyledswydd arno i ddangos esampl i'w gyd-ddyn sydd yn gwario el atian ar y gwirodydd meddwol, a'i wisg yn garplog, a'i wraig a'i blant bach yn newynu o eisieu bara, ac yn damnio el enaid elhunambyth. GwIr yw fod rhai dynion galluog a medrus yn gwelthio gyda'r achos, a thrwy eu diwydrwydd a'u gwaithgarwch y maent yn gymhorth cryf i ddwyn yr achos yn mlaen, tra y mae rhai ereill o ddlaconiald eglwysl a gweinidogion yr efengyl yn ddiofal yn nghylch cario'r gwaith da hwn yn mlaen; ie, tra y maent yn gweled canoedd o ddynion ieuainc ein cynulleldfaoedd yn syithlo yn ys- glyfaeth i'r pethau meddwol; ie, ac yn myned i'r farn dan yr un dylanwad, ac yn damnio eu hunig enald am dragwyddoldeb. Chwl wei- nidogion yr efengyl a phroffeswyr crefydd, deffrowch, ac edrychwch o'ch amgylch; ie, ymunlawnwch a chyfodwch o'ch cysgadrwydd, a dywedwch yn benderfynol y bydd I chwi weithio o blaid dirweet nes sobri'r meddwon, y rhegwyr yn dyfod yn weddiwyr, a'r tafarn- wyr yn dyfod yn wneuthurwyr y galr mown gwirionedd, ac y bydd dirwest wedi ymledu dros yr holl fyd, a meddwdod wedi diflanu oddlar wyneb y ddaear, a Iesu ein Gwaredwr wedi cael gorsedd yn nghalon pob dyn. Pa fodd, ynte, y mae ei chael hi felly, ai wrth ymollwng gyda phob temtasiwn a ddaw i'n cyfarfod ? Nage, ond trwy godi banerau dir- west i fyny, a chrochlefain yn nghlustlau'r meddwon y bydd sobrwydd yn teyrnasu dros yr holl fyd, ac y bydd i feddwdod syrthio ar el wyneb i waered. Fechgyn a merched ieu- ainc Cymru, dewch allan fel un gwr i achub y meddwon, ac i daflu meddwdod drcs geulan amser. SARON, ABERDAR.—Cynallodd Ysgol Sabothol y capel uchod ei gwyl de flynycldol I blant yr ysgol, dydd Llun, y Meg cyfisol. Ymgasglodd yr ysgol at ei gilydd i'r capsl am haner awr wedi un o'r gloch, ac am ddau o'r gloch trodd yr ysgol allan i'r heol yn llu banerog, er rhoddi tro trwy y gymydogaeth. Wedi hyny aethant yn ol i'r capel, lie yr oedd y te a'r delsen fraith wedi eu parotol, ac wedi cael eu gwala ågymborth corphorol, aethant I ddifyru eu hunain. Am 7 yn yr hwyr cynaliwyd eyfarfod adloniadol. Cymer- wyd y gadair gan Mr. Williams, Dyffryn. Cafwyd cyfarfod difyrus iawn. Canodd y cor, dan arweiniad Mr. John B. John (Asaph Dar) Worthy is the Lamb," yn ardderchog. OASLLWOHWR A'l HELYNTION. Gwyr y rhan amlaf o ddarllenwyr y GWIADGAKWB, fod glowyr y Broadoak ar strike er ys tair wythnos, ond da genyf hys- bysu eu bod wedi dyfod I gytundeb boddhaol dydd Gwener diweddaf. Ar ol brwydro yn galed am yn agos i dalr wythnos am ein hiawnderau, bu ein melstr mor ddiegwyddor ag anfon i ymofyn rhyw nifer fechan o durn- coats i ddyfod i weithio yn ein lie ond ych- ydig oedd y gweithwyr yn feddwl y buasai neb yn d'od o Gymru ond yn ddlsymwth, dydd Mercher, Medl 23, ymwelodd wyth o'r dynion a elwlr black legs a'r lie hwn, y rhai a ddeuent o Gwm Rhondda, medd yr hanes. Wedi i'r hen weithwyr ddeall fod-y turncoats wedi dyfod i'r dref, prysurasant tua gorsaf y Great Western Railway, a'r brass band avda. hwynt, gan ganu, hyd nes oedd yn ddigon i dort caloc un dyn wrth feddwl el fod yn Srneud ymaith a bywioliaeth ei gydgreadur. ysbyaodd y gwelthwyr i'r dyeithriaid mai ar strike yr oeddynt hwy. Ymddangosodd y gwelthwyr eu hunain yn foneddlgion i'r dyeithriaid, ac nid fel gelynion, a hyderwn y gwna pawb yn mhob man ymddwyn yr un modd, fel na chaiff gwyr y owils afael arnom. Nid hir y bu y meistr cyn deall nad oedd y dyeithriaid o fawr ddefnydd tddo ef, ao yn fuan anfonodd i ymofyn yr hen welthwyr, a chytanaaaut yn ddidwyll, a chawsom bob peth yn lawn. Erbyn hyn, deallodd y dy- eithriaid fod y meistr am eu hymlid o'r lie, a chynhyrfiasant wrtho yn ohwerw iawn, gan fygwth el labyddio os nad oedd yn eu talu hwynt. Pryd hyn gorfa iddo waeddl allan ar yr hen welthwyr i ddyogelu el fywyd, yr hyn a wnaethant heb un gwrthwynebiad. Neidiodd un o'i glgyddlon allan o'r clgydd- dy, a'r gyllell yn ei law, yn Hawn gwaed i gyd, wedi bod yn lladd defald i'r melstr, a bu hyny agos a gyru y dyeithsiaid i lewygon, ao ymadawsant a'r llè yo dra hwylus. Tafl- asant geryg ar el ol o bob c/Mrlad, fully fe welir fod y boneddwr hwn wedi cael el gyf- lawn dal. Hefyd, dylaswn ddweyd fod clod mawr yn ddyiedus i wyr y brass band am eu gwroldeb, a'u didueddrwydd tuag at y dyeithriaid, y rhai sydd yn lowyr bron i gyd, ae yn gwelthio yn y lofa grybwylledig.— Ap Llwchwr. MANION 0 PONTYEATS. Pwy ddydd, anrhegwyd plant ysgol ddyddiol Pontyeats, yn rhifo 131, gau foneddwr a boneddiges y Glyn Abbey (yr wyf yn gosod y c foneddiges i mewn am mae hi sydd a'r llaw flaenaf mewn peth o'r fath), a phryd o de a theisen fras. Trodd y diwrnod yn ei herbyn < drwy iddi fyned i wlawio yn enbyd, onide bnasai llawer o gampiau diniwed yn cael eu cynalgany plant. Dydd Gwener diweddaf, anrhegwyd plant ysgol ddyddiol Llangendelrn, yn rhifo tua 150, gan yr un boneddwr a boneddiges, o'r un ryw ddantelthion. Cafodd y plant hyn ddiwrnod hyfryd. Treuliasant brydnawn mewn gwahanol gamplau pleserus. Yn ddlweddaf, i fod y boneddwr a'r foneddiges hyn yn haeddu parch a chlod, nid yn unig am hyn, ond am eu parodrwydd gyda phob oysuTon cymdeithasol a chymydogoL Myn rhai boneddigion wario eu haur a'u harlan ar gamlodiderfyn, ond nid felly Astly Thompson, Yaw., Glyn Abbey, myn ef wneud daioni yn y gymydogaeth: rhagor o'i debyg godo eto yn nghymydogaeth Pontyeats, ac yn mhob oy- mydogaeth arall. Pwy ddydd, cafwyd amaethwr, sef David Jenkins, o'r Tygwyn, wedi boddl mewn nant fechan gerllaw Ynywern. Cynhaliwyd treng- holiad ar ei gorph, pryd y dygwyd y rheith- fara—u A gafwyd wedl boddl." Mae eto ryw annghydweledladau rhwng y mefstd a gwelthwyr gwaith glo Tanywaen. Mae yn drueni na ellid dyfod o hyd i ryw gynllun er atal anughydwelediadau fel hyn. Gellir bod yn sier fod troion fel hyn yn bur fynych yn amddifadu llawer o'u cysuron teuluaidd.—Deioi ap loan.