Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
10 articles on this Page
Advertising
WYTHFED EISTEDDFOD ALBAN ELFED ABERDAR. CYNELIR yr EISTEDDFOD uohod dydd Sadwrn a dydd LIun, Hydref y 10fed 12fed. PRIF DESTYNAU CORAWL.-DYDD SADWRN. I'r C6r o'r un gynulleidfa, na enillodd dros AIlS o'r blaen, a gano yn oreu Mor hawddgar yw dy bebyll," gan Pencerdd America, £ 15. I'r Cdr o'r un gynulleidfa na enillodd JE15, a gano yn erau "Up, Clensoaen, up," .£5. DYDD LLUN. I'r C6r o'r un gynulleidfa, a gano yn oreu yr "Amen Chorus," Messiah, Handel, £ 25. I'r C6r o'r un gynulleidfa a gano yn oreu "Ho-ho," o'r Storm, £ 7. Bydd hawl gan bob cor i ddewis ei arwein- ydd. TESTYNAU YCHWANEGOL. Am y Farwnad oreu i'r diweddar Barch. J. Davies, Caerdydd-dim dros 200 o linellau. Rhaid I'r Farwnad hon fod yn newydd a gwreiddlol. Gwobr 3p. 3s. Amyrysgrif oreu ar y testyn, Y Cof, y Serch, a'r Ewyllys." Gwobr lp. la. I Am y Nofel oren-yr awdwr i ddewis ei Arwr. Gwobr Ip. 10s. JOHN EVANS, Ysg., 761 26, Griffith Street. AT YMFUDWYR. TO EMIGRANTS. General Agent to all American and Australian Sailing Ships and Steamers. N M. JONES (OYMRO GWYLLT), Passen- • ger Broker, 34, Union-street, Liver- pool, Goruchwyliwr i'r Llinellau canlynol:— Znman Line, Cunard Line, Guion Line, Allau Line, National Line, White Star Line, Dominion Line, State Litle, and American Line. Sam fod yr sgerlongau uchod yn hwylio i wa- Sumol borthladdoedd yn y Talaethau Unedig a'r Uriogaethan F rydeinig, gall yr ymfudwr gael y OyfKCTTyddlad&u gofynol drwy anfoa llythyr i'r tyfelriad hwn. CaifF pawb a ymddiriedo eu gofal ai y sylw manylaf. Oyrwrthwyir y Cymro gan James Roes, brodor a Mathyr Tydfil. Y mae gonym d.t private eang a ohyfleus er syfarfod ag angenrheldiau y fasnach. CoSer y oyfeiriad,- N. M. JONES (CYMRO GWYLLT), 34, Union-street, Liverpool. D.S.—Gellir ymholi yn Aberdar & John lAlDs, Crown Hotel. COED-DUON. CYNELIR Eisteddfod Fawreddog yn y Drill Hall, Gorphenaf y 13eg, 1874. PRIF DDARNAU OERDDOROL. "Then round about the Starry Throne," 10p., a metronome hardd (gwerth 2p. 2a.) i'r arwein- ydd. "Let the Hills resound," 5p., a chwpan arian i'r arweinydd, gwerth lp. 5s. Jerusalem, my glorious home" -1 g6rau o'r nn gynulleidfa, heb enill erioed o'r blaen, (ac nid fel y mae y programme yn dweyd,) 2p., a chadair hardd i'r arweinydd. LIywydd: Lieutenant STROUD. Beirniad: Mr. SILA.S EVANS (CYNON.) D.S.—Bydd t'ains rhad i bawb fyddo a thocyn Eisteddfod. At y Cor an.—Bydd oystadleuaeth y ddau brif ddarn droscdd oyn pedwar o'r glaoh. 788 JOHN MATHEWS, Ysg. MERTHYR TYDFIL LOCAL BOARD OF HEALTH. LAND TO LET. rpHE Board are prepared to Let the Land • upon their Farm and Filteration Areas at Troedyrhiw in lots to suit takers. The rent, terms, and conditions may be known on application to the Board Surveyor. Applications and offers to be left at the office of the Clerk to the Board, 71, High-street, on or before the 9th of May, 1874. THOMAS WILLIAMS, Clerk to the Board. Merthyr Tydfil, April 30th, 1874. 760 WHY suffer, why Buffer from Headache, Giddiness, Billlouaneas, Indigestion, Costiveness, Wind, or any stomach complaints, when they can be immediately relieved and oared by taking THOMAS'S PATENT STOMACH PILLS. One trial wlll prove these Pills to be he best known remedy for any of the above com- plaints. Prepared only by J. J. THOMAS, Chemist, (by examination), Ferndalo. Sent free by Post for 14 or 34 stamps. 778 OOB UNDEBOL ABERDAB. T\YMUNIR hysbysu y bydd y cor uohod yn oyfarfod yn y Neuadd Ddirwestol noa Lun nesaf, Mehefin yr 8fed, am haner awr wodi saith o'r gloch. Pawb a fwriadant ymuno a'r o6r, byddant cystal a rhoddi eu presenoldeb y pryd hwnw. DAVID THOMAS, Ysg. [A CARD.] S. ANDREWS, Auctioneer, Valuer, House, Business, and Commission Agent, Pontypridd. PERSONS requiring to dispose of or obtain ■- businesses of any kind would do well to ipply to the above, as he has always on hsnd a 1st of people requiring to let or obtain the lame. Parties about to emigrate, and wishing o dispose of their furniture, can do so easily md privately by applying to S. A. Sales by auction conducted, town or country. Rents and baok debts colleoted. Prompt settlements. 777 lAPEL Y BEDYDDWYB, BLAEN- YCWM, cwar BHONDDA. DYMUNIR hysbyeu y cynelir EISTEDD- D FOD fawreddog yn y capel uohod ya iwedd Awst. D.S.—Sohirir yr Eisteddfod uchod am y pre- Bnol, a cheir hysbyerwydd eto yn y dyfodol. 747 JOHN WALTERS, Yag. DYMUNA RHYS ETNA JONES TTYSBYSU y cyhoedd el fod newydd dderbya amrywiaeth ardderchog' o Ddefnyddiau Newyddion o bob math. Flowers a feathers I foddio-y rhyw deg Geir yn rhad iawn ganddo; Sateen, More in, Merino, Print, Cambric, a JCalico. Mae ei French Merinoes, Black Glace Silks, a'r Black Silk Velvets yn hynod o rad. Dymuna R. E. J. hefyd alw sylw at el am- rywlaeth o ddillad parod a brethynau i wneud dillad yn Aberdar a Phontardulais. 737 TheUse of The G-lenfleld igtarch Always Secures The Delight of the Laundress, The Admiration of the Beholder, Led, 9 And the Comfort of the Wearer. Shortest, Quickest, and Safest Route to America GUION LINE. UNITED STATES MAIL STEAMERS, One of the following, ox ^was" other firat-class fnll-power. ad Steamships will be dea- patched from Liverpool TO NEW YORK EVERY WEDNESDAY WYOMING.Jamas Gusid MINESOTA ,.C. J. Bsddoa WISCONSIN.. T. W.Freeman MANHATTAN. -Jonss IDAHO.J, G. Moor I MONTANA .W. Forsyth NEVADA J. B. Price DAKOTA Marshall SaiUng ki Qaeestcwa the DAY following to embatt PMsec- gera. Ymwtpn bosktsd ilaroagh to San Francisco and all shmd iocrnt at low rate*. Sates of pssssge from Liverpool to New York:—Cibla 12,16,17, and 20 Guineas. Intermediate; 7 Guinaas. Steerage Passage to New York, Boston, Portland, Phil adelphia, Baltmore, or Quebec, at reduced rates, iccludiag a plentiful supply of provisioss, cooked and served up by the Company's stewards. These Staamsra carry Surgeons and Stewardesses free. Passengers are recommend d to obtain their Tickets rom our Agent J before leaving ho-ne. For freight or passage apply to GUION & Co., 25, "Water Street, Liverpool, or to W. Hair's, Trecynon, 16, Harriet- street, Aberdate; E. C. Hurley & Co., 9, Bute Crescent, Dock*, Cardiff; Thos. S, Huntley, 187, Bate Road; J. T. Morgan, 10, Glebeland-street, Merthyr Tydvll; John Oopeland, 124, High-street. 687 LLINELL Y NATIONAL I NEW YORK. Y MAE y Cwmni hwn yn cymeryd arnynt eu hunain y cyfsifoldeb o insurio pob un o'r llestri i'r swm o £100,000, ao lelly, yn rhoddi y dcrwydd gorou i'r ymfudwyr am eu dyogel. woh; ac y maent hefyd bob amser wedi mab- wysiadu y llwybr doheuol or mwyn osgoi y rhew a phentlroedd. YR A.GERLONGAU MWYAF 0 Liverpool, gan alw yn Queenstown bob dydd Mercher, EG-YPT Meroher, Mai 27. THE QUEEN.Marcher, Mehefin 3. CANADA.Marcher, Mehefin 10. Y mae oyfleusderau saloons yr Agerlongau hyn yn dra rhagorol, trwy fod y state-room yn eang anarferol, ao yn agoryd i'r saloons, pa ral sydd yn y poop ar y deck. Pris y cludiad, 10, 12, a 15 gini, yn ol cyfleus- derau y state-room. Pawb yn cael yr un hawl yny saloon. Return Tickets—24 Guineas. mae eangder, goleuni, ac awyr y;8teerccge, yu anghydmarol, ao y mae digonedd o ymborth fresh yn cael el barotoi gan Stewardiald y Owm. pelnl; ac ni cheir clcdiad rhataoh gydag unrhyw tcaIL Gall ymfudwyr bookio drwodd I bob parth o Ganada a'r Talaethau Unedig am brlsoedd isel. Am fanylion pellach, ymofyner a'r NATIONAL STEAM SHIP CO., 23, Water-street, Liverpool. Net at JOHN THOMAS, 1, Prospect Place, Seorga Town, Tredegar; GEORGE OWEN, Upper High-street, Rhymney; T. M. JAMES, Auctioneer, Swansea; GEORGE W. MORGAN, Abergavenny; neu at DAVIDBBES, Cardiff Castle Hotel, a F. W. CA. UNT I 4, Whiteombe-street, Aberdare. TNMAN ROYAL MAIL STEAMERS, LITER- POOL to NEW YORK, Dyddiau MawrtJo a Iau. SALOON, 12, 15, a 18 Gini; Steerage am bris llawer Is nag arferol, gyda digonedd o ymborth wedi ei go jlnio yn dda, a lleoedd cyf- leus. Gelliar bwoio I unrhyw rhan o'r Taleith- iau a Chanada ar delerau arbenig. Rhoddir tosynau a phob cyfarwyddyd"gan WILLIAM ISTMAN, 22, Water-street, Liverpool, neu rywrai o oruchwylwyr yr Inman Line. L. 153 AGida I NEW YORK. LLIHBLL Y uWBITB STAB" 0 UNITED STATES MAIL STEAMERS. O Liverpool i ao o New York. OCEANIC Thursday, May 14. REPUBLIC — Thursday, May 21st. CELTIC .« Thursday, May 28. ADRIATIC Thursday, Jane 4th, BALTIC Thursday, June lit FROM NEW YORK. REPUBLIC Saturday, May 2. CELTIC Saturday, May 9. Stass stiff yn Queenstown, i dderbyn teithwyr, ai iiyM Gwenor. Y mae yn yr agerlongau hyn fffisttsdfirsa seillduol I gaban-deithwyr; y mae 9 s&iossj, state-room, ystafell amoolo yn midships. W laaa meddyg a goruohwylwyr ar bob Hong. SALOON,— £ 35 gini a 18 ginl. Return tick- eJ. am 35 gin!. Steerage, at reduced rates. Am hyflbyMenl a manylion pellach, ymofyner* ISMAY; IMRIE, & Oo, iart Iaii*.»T9nuerLondon, a 10, Water-stroet, Liverpool, 368 L, YN EISIEU, T7"N Swyddfa'r GWLADGARWR, Egwyddor- -*■ was at y gelfyddyd o Argraffa, ac hefyd, bachgen ieuanc, rhwng 16 a 18 oed, at gyflawnl gwahauol oiuchwylion yn ac o am- gylch y Swyddfa. Am fanyllon, ymholer a Mr. LLOYD, y cy- hoeddwr a'r parchenog. TYSTEB Y PARCH. JOSHUA THOMAS, GWEINIDOIJ YR ANNIBYRWYR YN SALEM, ABERDAR. "F^ERB FNIR tanysgrifiadau at dystab Mr. -— THOMAS gan Thomas Williams, Ysw., Goitre, Merthyr, neu gan Mr. H. Davies, 18, Wellington-street, Robert's Town, Aber- dar, a chydnabyddir pob rhodd yn ddlolch- gar.-GEO. WILIIAMS, Yag., 8, Glan Road, Aberdar. 774.
BWRDD Y GOLYGYDD.
BWRDD Y GOLYGYDD. GYNRYCHIOLYDD.—Y saaa i chwi roesaw i ddywedyd ac amddHfyn a fynooh ar Mr. Henry Thomas, y GWLADGARWR, a chyn- rychiolwyr Mountain Ash, ond gwneud hyny mewn dull tailwng o'u safle presenol. Ni all cynllwynlon celwyddog a ddyfeisir er cyrhaodd amcauion hunatol dyaio dim tra y mae llygald, clustiau, a holl aynwyrau eyfffedia dynion ganddynt. Y mao yr hyn sydd wedi cael ei gyhoedd gan y personau y cyfeiriwch atyut ACA H. T., a'r safle y mae yntau yn ei Ilaaw mor anrhycladdua as mor foddhaol i'w gydweithwy?, msr anghyd- weddol, fel nad oes ar unrhyw greadur o symvyr eyfffedia angen atn iwy or gwaled nad wirionedd yw'r oil a bregethir. Nid ydym am eich cau alLv1; end bydded i chwi adael allan y eyfeiriadau personol a newyddiadurol sydi geuychjac hefyd gelsia ateb yr ynfyd yn oi el yniydr?. ydd. Am danom ni, gailwn oddef cryn lawer o fwledi papyr, gaa obaithio na fydd i ni na'r wlad orfod dycddef y? ail ivaith o ran ein pethau bydol o'r -an oyfeiriad. DAI O'R LLAIS.—Gas na fedrwoh ymddiried I ni am elch enw pdodol, n!s g3.11Wll niniu roddl lie i'ch ysgrif. Cyfaifod Taleithiol y Wesleyaid ya sin neaaf. Hefyd, y Cardi BaGh, L^brw^, &c.
TALIADAU,-
TALIADAU,- A. A., Gower Road. T. H., Dlnaa. J. W., Burry Port.
[No title]
Pob Arehebion a Thaliadau i'w gwneud i "Walter Lloyd, GWLADGARWR Office, Aberdare."
BAROTOI I RYFEL.
BAROTOI I RYFEL. YR oeddym yn gobeithio fod amseroedd rhyfel a thywallt gwaed yn tynu i'r terfyn. Onid oedd goleuni y Wasg yn tueddu i greu a chryfhau y gobaith hwn? Onid oedd y dyledion cenedlaethol a dynwyd ar genedl- oedd Ewrop, oherwydd rhyfelgar ynfyd- rwydd ein llywodraethwyr cyntefig, yn tueddu i'r un cyfeiriad? Gobeithiem hefyd fod buddianau masnach ac ymdrechion clod- fawr y Gymdeithas Heddwch yn dechreu cael effaith daionus ar genedloedd y Cyfan- dir. Ond y mae lie cryf i ofni fod y go- beithion hyn yn rhai disail a ffuantus. Y mae lie i ofni fod Ewrop yn ymbarotoi i fedydd o waed o'r fath na suddwyd hi dan ei donau cochion erioed o'r blaen. Rhyw ddeng mil a thriugain o filwyr oedd gan 'Wellington yn Waterlw, a rhyw nifer cyff- elyb oedd gan Napoleon-eithr nid oedd y byddinoedd hyny ond ymladdfa pentref, neu chwareu plant, wrth eu cyferbynu a'r byddinoedd aruthrol sydd yn awr yn cael eu codi a'u dysgyblu dros holl Gyfandir Ewrop. Nid oedd magnelau Waterlw ond pibellau ysmocio at daran-fagnelau 1874. Cyfrifir Bismark yn wladlywydd mawr, a Moltke yn ddyn mawr, ond y mae enwau y ddau ddyn hyn yn debyg o gael eu gorchaddio a gwarth mewn oesoedd dyfodol, canys y maent wedi rhoi esiampl o ryfeldrefn ag sydd' yn cael ei hefelychu' gan agos bob cenedl ar y Cyfandir—y maent wedi sefydlu cyfundrefn filwrol ag sydd yn bur sicr o wneud holl Ewrop cyn bo hir iawn yn for- wely o waed. Yn yr oesoedd gynt arferid codi milwyr i amddiffyn corff mawr y deil- iaid, ond y mae Bismark wedi arfogi corff mawr y deiliaid eu hunain. Y mae efe am wneud yr holl genedl yn fil wyr-o leiaf pob gwr a allo ddal arf. Mewn canlyniad i'r filwrdrefn hon darfu i'w luoedd aneirif orchuddio Ffrainc yn y rhyfel diweddar, fel y mae llanw y Wer- ydd yn gorchuddio craig unigaidd gan uchel gryfder a dirifolrwydd ei donau. Dywed y Times:Y mae y process o droi deiliaid i fod yn filwyr yn myned yn mlaen dros holl Ewrop ar raddfa ag sydd yn ymddang- os yn annherfynol. Hyd at yr amser pre- senol y mae y cynydd mwyaf wedi cy- meryd lie yn y fyddin Germanaidd, yr hon sydd eisioes fwy na haner cymaint arall o rif ag ydoedd bymtheg mlynedd yn ol, eithr aid ydyw eto wedi cynyddu i debyg y nifer a wna foddloni gwladweinwyr Germani. Y mae Ffrainc, Awstria, Itali, a Rwsia, oil yn nghyd, yn efelychu yr esiampl ryfedd a roddir iddynt gan Ger- mani. Y mae pob un yn ofni, neu yn proffesu ofni, pob un o'r lleill, ac y mae pob un mewn canlyniad yn parotci moddion amddiffyniad yn mlaen llaw, neu, os bydd rhaid, foddion ymosodiad. Y canlyniad cyffredinol yw hyn-fod Ewrop fel pe byddai yn dychwelyd yn ei hoi at draddod- iadau y cynoesoedd, pan yr oedd pob dyn rhydd yn filwr, a phan yr oedd pob mas- nach a phob gorchwyliaeth yn hollol ddar- ostyngedig i alwadau gwasanaeth milwrol." A ydyw brwydr Armagedon wrth y drws?
LLEW LLWYFO A'I GWMNI.
LLEW LLWYFO A'I GWMNI. Taimlwu yn ddpleaus arnom alw sylw p^.wb a hoffant gerddoriafeth, yn Absrdar a'r cyich- oedd, at gynghsrdd Llew Llwyfo a'i gwml i yu Neuadd Ddirwefital Aberdar. Y Llew yn li- ameu fu y blasnaf yn cynoithwyo er d u allan y gantms orau a faddwn—Mies K lith. Wynne, yr hos sydd cfoyn hyn yn tyd-env. og. ya Yr ydym yn. cofio yn dda pan oedd hi yn hogen isuanc, yn cael ei thywys ganddo yn ein hels- teddfodau a'n cyngherddsu. Eroyn hyn y mae pob Cymro drwy y by-3. yn j mffroBtio yn Edith Wynns, a phawb s/dd yn gwybod am gysyllt. iadau dechreuol LIow Llwyfo a hi, yn telmlo yn ddiolchg^r iddo am reddi cychwyrdad i'r fath d filentjddysgls,er. Oa^era hefyd alw sylw at y Tenore ieuarc Mr, Sauvage, yr hwn sydd yn un o'r cwrari. Yr ydym wedi clywed Mr Sauvage, a gallwn dystio ei fod yn meddu galluot,dd carddorol o'r ?add uchaf; a chan fod yn mwriad y Llew ei ^yiorthwyo i gael ysgol gerddorol yn y Roy a! Academy of Mucic, Llundain, teimlwn yn awyddus i roddi pob cynolthwy iddyntj a chymhel). pawb arall i wneud yr un p?.th. Daallwn fod y Tenore ieuanc yn fab yn-aghyf<sith i'r Llew. Gad- awsr i ni roddi croesawiad cynhes iddynt ar eu newydd- ddyfodiad o America, a gwyddom na siomir neb. Bedded i ni oil fyned 1 wran- daw y cwmai galluog, a rhoddi cynorthwy i'r Llew gyda'i amean clodwiw. Yr elddoch yn rhwymau cerdd, RICHARD JONES, WILLIAM DAVIES, DANIEL GRIFFITHS, HYWEL CYNON, CYKONWYSOJS-. O.Y.-Dyddiad cyaaliad y gyngherdd a'r manylion pellach yn y rhifyn nesaf. CWMAMAN. —TYSTEB.—Nos Wener dI. weddaf, darfu i weithwyr glofa Cwmneol gyf. arfod a'u gilydd er cyflwyno tystsb i Mr. David Davies, diweddar omchwyliwr y lofa uchod. Yr oedd y dystab yn cynwys 241 mawn alwar, yn nghydag anerchlad tlws wedi ei gosod ar vellum gan y cweithwvr fa! arwydd o'u parch tuag ato ar el ymadWiad a'r gymydogaeth. Cyfarfu amryw oll gyfeill. Ion mewn ystafell berthynol I Cwmneol Inn er cyfiwyno y dystab, pryd y llefarwydya uchel iawn am Mr. Davies fel goruchwvllwr gofalus, ac fel un ag oadd wedi cymeryd gofaI neillduol am fywydau y gweithwyr yn ystod yr wyth mlynedd ag y bu y gwaith o dau ei ofal. Yn ystod yr wyth mlynedd ag y bu y gwaith o dan ei arolygiaeth, ai ddarfa I ddim ond un bywyd gael el golli, ac yr oedd hyny trwy esgeulusdod y person ei hun. Mae yr anerchiad fel y canlyn :-uAnerchhi i Mr D. Davies, oddiwrth y gweithwyr a chvniYdoe. Ion o Gwmaman a ChwmaeoL ihrchus Syr,—Yr ydym ni ar yr amgylchlad j rcsanol yn dymuno cyflwyno i chwiyr anerchiad hwn. yn nghyda'r alwar a'i gynwysiad, fel arwydd fechan o'n parch a'n cydnabyddlaeth tuae atoch-am y ffyddlondeb a'r gofal parhaua sydd wedi el amlygu geQyCh am fywydau y gweithwyr yn ystod yr wyth mlynedd ag y mae y gwaith wedi bod o dan eich gofal. Yr ydym bob amser wedi eich cael yn selog dros lesiant y gweithwyr, yn ogystal a budd y meistr, ac wedi cyflawni y dyledsllyddau ag oedd yn gorph wys arnoch yn ffyddion a di- duedd. Yr ydym yn taimlo yn ofidus ar eich ymadawlad; ond mae'r dymuniadau goreu yn eich CMiiyn—dros eich llwyddiant tymorol ac ysbrydol. Bydded I chwi, anwyl syr, fwynhau gas hir, a bydded i gvsur a dedwydd- wch fod yn elfenau eich gyrfa ar y 11awr, a gwynfyd tragwyddol yr ochr draw i'r bedd."
DALIER SYLW.
DALIER SYLW. Nid oes yr un hysbysiad i ymddangos yn rhestr y priodasau, &c., o un man, os na fydd wedi ei lawnodi gan ohebydd neu ddosbarthwr rheol- aidd ac hollol adnabyddus i ni.
PRIODWYD,—
PRIODWYD,— Mai 16, yn Swyddfa'r Cofrestrydd, Merthyr, Mr Richard Williams Mis Ann Davles-y ddau o Mointain Ash. Y par gwlr hygar eu hagwedd,-hael lwydd Lwyddo eu hanedd, 1 luuio bywyd hyfryd hedd Drwy einioes yn dra unwedd. Gwenu y'nghanol digonedd-a wnolont Yn nwylaw tragaredd, A bendith mwy-fwy na fedd Daear pan delo diwedd E. W. Mai 23, yn Calfarl, capel y Bedyddwyr Se's- neg, Trefforest, yn ngwydd Mr David Powell, Oefrestrydd, Mr Thomas Evans, peiiianydd k Miss Emma Gregory-y ddau o Bontypridd?'
ESGORODD,— '
ESGORODD,— Mai 31»iu, anwyl briad Mr. John Brasmcg, Trecynon, ar fab, a gelwlr el enw ef Thomas. BU FARW,—
BU FARW,—
Mai 30, Miss Jane Israel, mereh Mr Evan Israel, Pentyroh, yn 17 m.wydd oed. Mai 28, Mr Daniel Morgao, ger Eglwya Llall- illtyd Pardre, yn 50 mlwydd oed.