Y Gwladgarwr

M. TRIERS A SEFYLLFA FFRAINC. Gyda golwg ar weithrediadau M. Thiers a sefyllfa boliticaidd Ffrainc yn bresenol, dywed.y Times fel y canlyn :— I' Er Mai y flwyddyn ddiweddaf, nid oes dim wedi dygwydd ond brad-gynlluniau, brawychdod, a chynhyrfiadau. Yn ffodus i Pfrainc, yr oedd gwaith pwysig y Llyw- ydd a'r Senedd wedi ei wneud cyn y cyf- nod hwn. Priodol y gallasai M. Thiers ofyn beth fuasai y canlyniadau o syfrdanu y wlad mewn cysylltiad a'r olyniaeth i'r orsedd mewn adeg pan oedd y Llywodraeth yn gorfod gofyn ei bara beunyddiol wrth ddrws yr ariandy, a phan oedd yn rheidiol i gael 500 o filiycau mewn byr amser i dalu y Prwsiaid yinaith, pa rai ocddent megys wrth byrth Paris. 1Vrth gadw draw -o'r cyfryw lwybr y gallodd y Lly wodraeth ryddhau y wlad a'i hadferyd.

CYFARFOD. CYXGOR UNDEB Y Si KISTRI. Dydd Mercher diweddaf, ymgyfarfu Cyngor Undeb y Meistri va Nghaerdydd, pryd Y ihoddwyd derbyisiad croesawgar i Mr' Henry Thomas, goruchwyliwr, a Mr. Evan Williams, llywydd dosbarth Aberckr, y rhai a awdurdodwjd gan y dosbarth i fyned i ymddyddan a'r meistri o barthed yr aft- rybudd a roddv yd allan ganddynt. Hys- bysodd y Cycgor y byddai yn dda ganddynt ar unrhyw adeg i gyfarfod a chynrychiol. aeth oddiwrth y gweithwyr wedi i'r gweith- feydd ddechreu gweithio ar y g'ostyngiad. 0 barthed yr ail rybudd, bydd i'r ddau genadydd ucLod roddi esboniad eyflawr, ill-V eydweithwyr yn y cyfarfod dydd Llun nesaf ar y mynydd.

"Dill amcan ddwg fendith da, ewyilys ddwo- lwyddiaict." ° Coethder, Fdwylliad, Gwareiddiad. Cynvg p,;thau mawrion dros Dduw, a dys- gvryi pethau mawrion oddiwrth Dduwfelly dros ac oddiwith ddyn. EITEDDFOD CYMDEITHAS WYDD- ONOL TKEORCI, CWM RHOKDOA /TTNELIll yr E et;ddfod uehod, er budd yr Qrphwysfj*. PoKthycawl, yn mls Medl Besaf. Rhoidir .570 o wobr am y brif gys'. tadleuaeth g or awl. a ISO am yr ail. Ceir hys- lyarwydd psSaeh: yr w&thaos nesaf, a bfdd y I ^og»-ammc allan ya friar. Cf.deivydd,-—Mr. E. THOMAS. Trysorydd,—ifr. G. R. JoMES (Caradog.) YiSg4fenydujn Myged Mrl. G. T. DA VIES a IL EICHAHIDS. G, >lieaol)—ilr. M. T. HAEBIS (Telorydi.) y Ii. W.N! YR lAWKMI awr baro-d. Awdl G^defrjtol E;atedd- rod Glowyr O.-kwaod, HaJ, Htiyd y cyfajasodiiiRdau bu<M.Qgol ean- w, dd y BrenEbraddyn ac EagJ VTai«n i C- P. Darvios, Ysiaf, a Mils Piica. arcbeb'oa Fw hanion at yr awdwr, Maasteg, Bridgend, Gkrn. nALIER SYLW. EISTEDDFOD SEION, TREFORIS. "Amgylchiadau yn newid achosion." DRWG genyf hysbysu y cyhoedd ein bod wedi barnu yn oreu gohlrio cynal ein Heisteddfod FJynyddol v Llun Sulgwyn nesaf, sef Mai 25, 1874, hyd ryw adeg mwy ffafriol yn y dyfodol, pan fydd y gweithfeydd wedi ymsefydlu. Dros y Pwyllgor,—JONAH FRANCIS, Ysgrifenydd. 765 NEUADD DDIRWESTv,I* TREDEGAB. CYNELIR EISTEDDFOD GERDDOROL yn y lie nchod, dydd LLUN, Mehefiu y 29iin, 1874. PRJF PDAKNAITCYTTADLEU0L, I'r C6r, heb fod yn lIai na 100 mewn nifer, a ganoyn oreu yr "Halleluia Chorus." Gwobr .£25, yn lighyds chwpan srian gwclth.£2 10s. i'r arwsinydd. I' Cor o un gyaulleidfa, heb fed yn llai na 50 mewn nifer, a gano yn oreu "Bat Thinks be to Ged," o'r Messiah. Gwobr £ 10, a Baton gwerth jEl i'r arweinydd. I'r Soindoif Pres a chwarcno yn oreu 11 Y y Sefoction rf Welsh Airs gan Mr. De Lscy, o No. 10, Millbrook Rot-d, Brixkn, London, S. W. Gwobr X7 lCs.. a chwpan a;ian gwerth JE2 10s. i'r arweinydd. Llywydd: y Parch. D. OLIVER EDWARDS, Ebbw Vale. Beimiady Gerddoriaeth J. PROUDMAN, Ysw., Llundain. Arweinydd yr Eisteddfod a beirniad yFardd- oniaeth: MYNYDDOG. Telynor T. GRTJFFYDD, Ysw., Llancver, tel- ynor ei Fawrkydi Breninol Tywysog Cymru. Peidonydd 0. C. CAIRD, Tredogar. Cynelir CVNGHERDD faw eddog yn yr hwyr, pryd y bydd Mies Giiffiiba, Caordydd. y'nghyd a'r boneddfgion mchod yn gwasan&ethu. Programmc9 yn bared; gyd&'r Post, 2g. Trysorydd EVAN LEWIS, Tredegar Atisxe, Rhymney Iron Works, Mon. Ysgiifcaydd D. B. BOWEN, 23, Upper High- street, Rhymney Iron Wo.-ki, Mon. 719 l IFLBTBBBFOD FBS BALE. CYNELIR EISTEDDFOD FAWREDDOG yn y lie uchcd ar ddydd Llun, y 24 tin o Awst, 1874. Lljwydd y dydd,—D. DAVIS, YSW., Maesyffynon. CERDDORIAETH. I'r C6r, ddim dan 70 mewn nifer, a ddatgano yn oreu yr ''Hallelujah Chorus," o Betlboven's Engedi (Ncvcllo's Edition.) Gwobr £20. EiARDDONIAETH. Amy Bryddest oreu a,r "Y Fyn?rent." Gwobr £3 3s. RHYDDIAETH, Am y Traethawd goreu ar "Dneddiadau meddylgar yr oes." Gwobr X3 3s. Beirniad y Farddonia« th, Traethodau, Cyf- ieithiadau, &c Da fydd Morgauwg, Hirwanri. Y mao y programme ya awr yn b^rod, so i'w gaol am bedair stamp ddinaai cd'diwrth yr Ysgrifenydd. T), Parch. E. HUGHES, 721 Ferndale, Pontypridd. Gcrcu arf, arf dysg." AIL BIST1BDFOB I.LWYNYPIA. BWRIEDIR ey-,Al Eisteddfod a Chyng- -L> herdd fawreddog yn y lie uchod mo-, fuan ag y gwneir y trefniadau angenrheidioL I'RIF DESTYNAU. I'r Cor, bob fed dan 40 mewn nifer. a gano yn oreu "Batod mae Rhwymau Caethiwed,' gan J. Thomas. Gwobr, 8p. I'r C3r, heb fod dan 30 mewn nifer, a s?&np yn oreu "Jerusalem, fy nghaxtref gwiw," o Lawlyfr Tonic Sol-ffa E. Eoberts, Liverpool. Gwobr, 4p=-. Traethawd, Profion o Ddwyfoldeb yr Ys- grythyrau." Gwobr, 25s. Ceir hysbysrwydd helaethach am feirniaid, testynau. lie ac amseria.d yr Eisteddfod yn fllan. Bydd p•vograrrmvis i'w cael yn mhen ychydig ddyddiau, am y pi is arferol, g a:. D. Jj. REBS, Ysg., 770 Trealaw, Pontypridd. MISTHYii TYDFIL UIFIOI, UNION HOSPITAL, ABERDARE. To Cabivetmctikers, Upholsterers, Ironmo-acjvrs, <fc. THE GuaidlaQg are prepared ti receive J- Tenders for tha supply G,f snoods required for the above Hospital. SpecMcrtiori and the quantity required of each kind may be known by appllo. tionto Mr. DAVID GRIER, tlerk of the works it the Hospital, who will furnish a printed li t of the same, and will give all other iaf irmition requiv-ed. TeiKler-B with saajples to be seat in to Mr. GRIER, at the Hospital, on or before Jkme 15th, 18-74. By Order, FRANLK JAMES, CLERK. Wt 4 £ erthfr Tydfil, Mwy 23r$, 1674. 771 TENTS, MARQQNE8. & BOOTHS om HIRE. TTRIAH SMART, Tent and iee Pro- prietor. 24, Bate-stseet, Cardiff, begs to it form the peblia that he has tha largest and bfststo. k of TENTE, MAQUREES & BOOTHS of all s'zes, suitable for flower ehows, eletcdd- fedaa, and galas, picnics, races, or fairs. All estimates given on application, and all orders punctually attended t,) Sent atid erected on the shortest notice, at a price that win defy cam. petitior. Dibtar.03 no object. 754 "Ni wyr, ni ddyss; ni ddysg, ni wresdv." E 1ST EnD F 0 D ABUBTIIiLBUY. TDYDDED hysbya y cynoli? EISTEDDFOD yn — y lie uchod, mown pabell eang a chyf- leus, dydd LIun, Gor. 6ed, 1874. Y mac y pro- gramme yn cynwys yr holl fanylion ya b^rod yn awr, ac i'w gael trwy y Post am 1 Jc. Beirniaid: y Gerddcriaeth, Mr. SJLAS EVANS (Cynon); y Traethodau a'r Farddoniaeth, &c., GWRON GWENT. RHAI O'R TESTYNAU. I'r Cor, heb fod dan 100, a srano yn oreu yr "Hallelujah Chorus," o'r Messiah; gwobr £15. I'r C6r a gano yn oreu Let the Hills Re- sound gwobr .-£5. I'r C6r o blant dan 15 oed a gano yn oreu Our Victory," o'r American Songster; gwobr .£2. Casiateir i bump mown oed i ganu gyda'r plant. Amy Traethawd goreu ar y "Cynvdd sydd wedi bod yn gysylltiedig- ag Abertileri am yr 20 mlynedd diweddaf gwobr .£1 Is. Am y Traethawd goreu ar "Elfenau Llwydd- iantgwobr 10s. Am y Bryddest oreu ar "Y Gwyntgwobr £ 1. Cynelir CYNGHERDD fawreddog yn yr hwyr. DaEfoner at yr Ysgrifenydd, Mr, W. H. COLES, neu at y Parch. W. MOBLAIS DAVIES, Abertillery. 734 "Heb Dduw, heb ddim." EISTEDDFOD PONTHENDRY, CWM GWEN DHA.ETH. CYNELIR EISTEDDFOD fawreddogyn y lie nchod, AwstSliiin, 1874, pryd y gwobr- wyir y buddugwyr ar y gwahanol d- stynau, PBIF PDARNATX, Am y Traethawd Bywgrauyddol goreu i'r diweddar Barch. H. W. Jones, Caerfyrddm gwobr lOp. Rboddsdig gan eglwys bar chug v Tabernacl. I'r C6r o'r un gynulleidf 1, heb fod dan 40 mewn rifer, a ga.no yn oreu "Let the Kills Resound (Brinley Richards); gwobr ICy. Y mae y p*ogramv.ie yn awr yn b, im un zycld yn cynwys IlaweHawn 0" gerddoriaeth a thestynau ereiil. Gellir ei gael trwy y Post ond acfon tri stamp dimai i'r Parch. D. Llanddarog, Cydweli. 733 CAP.EI. Y BEDYQDWYR, F-Lá:2N- rrZ?wm> ..LBONIDA. DYMUNIR hysbysu y-cynelir EISTEDD- FOD fawreddog yn y c*pei aohod yn niwodd Awsi*. Many lion pollach yn v GWLAD- GAI1WK cirfoclol. J on N WALTERS, Ysg. £ nifnd 1 a f?tix i Zealatid i^ewydd y Brydain Fawr ddyfodol T>ERSOJS'AU fyd-dont jn awyddus i fyned ymait-h i'r drtfydigseth iaohna a "ilwydd- ianus hon o (1, i yr amcd^u rhwydd cyaygicdig gan y Llywodraatb, allant apoUo unrhy w°b-; vd- nawn ctdydd Mawitb. neo d lydd Sadwrn, rhwog 0 A 9 o'r gloch, at JOHX J.IMKS, Crowu Hotel. Aberdaro, lie y gellir gwskd llythvjaa bodd- haol oddiwrth feibion Cym>y, y rhai ymfiidas* sni y llyncdd chn ornchw.vIiaeth Mr PRES:- WELL, G rnchwyliwr dros Ddehccdir Cymra. 755 Goreu af a d..erE der%sg, Gwr fo (Joeth yw arf dysc. PUMED EISTEDDFOD CAKilEL TREHEPBERT. "TDYDDED hysbys y cynelir yr EISrRDD, J-J FOD uchod yn y PUBLIC fLuL y .NADO'LIG nesaf, RHAGEYR y 25ain a'r 23ain, 1871, pryd y gwobrwyir yrymgeiswyr feuidug- 01 mawa Rhyddiaeth, Barddoniaeth, a Chan- iadaeth, &c., &c. TRAETHODAU. 1. "Y cynllua Lnwyaf effeithiol i ddwyn allaa- E'steddfodaxx Cymrn yn yn nghydar -iyben addshi fod metvn golwg trwy eu eyoal." Gwobr 3p. 3s 2. Yr a h > ian o farweidd-dra ac ar'f rwiad '.massach." Gwobr gan Mr. E. Davits, Pp. iQs. B AKDD ONI AETH. 3. <' CtwRrengordd (Drama) e-ysetrreiif ar biases Job." Gvcobr 5p. 5a. 0 Beirciid.^Mr. D W. JONES, (Oafvdd Mor ganwg,) Hirwaio, near Aberdare. Bydd jprogramme, yn cynwys pob manylion pel'Iach, yn barod cyn diwedd Awst.—SEES T. WILLIAMS, Abertmllwyd Row, Treh*rbert. 762 Mor 0 gan yw Cymry gyd. Tra M6r tra Brython." EISTSBDPOD TREORCI. CYNELIR EISTEDDFOD fawreddog va y He nciiod; dydd Lraa. Swat 3ydJ, 1874, mewn pabell eang a chyfleus. Y PRIF DDABN". I'r C6r, heb fod dan FO mewn nifer, a gaco yn oreu yr "Hallelujah Chorus," o Beihovcris Engidi, (NoveltjO s Edition) Gwobr .£30, a chwpaa arian i'r arweinydd gwerth X,3 3s I'; Cor o'r un gynuUdlb, b. b fod din 6* mewn nifer. a gano yn oren watcWr.^ 0-7^ Israel.' o Mcndebschn's Elijah Gwobr I5r>, 1 r 20 a gaaont; ys creu "Little Chnroh." Gwobr 5p. Fr wyth a gano at yn Cren "Sleep rontle kav. (Bishop.) Gwobr Ii>. ITs. I ferc^ed dsn 15 oed, ao bob fod dan 15 mr,\vn nifer. a ganont yn orsa l! D'f-v^w.h Pww FT » lech." Gwobr 15?. J I fochgyn eto o'r an oed a'r na rhifedi, Cwot-r 15" Caniateir arwdnydd, end ni fydd h>vd -Td> ganu. I'r Seindoxf Prfs, hc-b fod daa 12 mown mewn nifer, a chwareuo yn oreu "The Heauens are Telling," o'r Croatia 11. Gwobr £7 7s, 'il Awdi y Gadai'—" Y Dyfodol," hsb fed tisa 203 UinelL Gwobt up., a chad&fr gworth 2p. 2s. Beirniad y Farddoniaeth, ISLV/VX y Gcrdfl. oriaeth D. EMLYX EVANS Y mae y programme ya cynwys yr ho:1 des- tynau yn barod, sc i'w gaol trwy y Post ar dderbyniad tri lIythyrEod"din2ai faa D. Ssrir (Dewi Araal), Ysg., J^'reorci, PontvpiUd. B!S;?E'DDFOD ABERTAWir YN MIS AIYST NFSAF. I'aiF Di:STYNAC. I unrhyw G6r, heb fod 150 o rif. a ?ano yn oreu "We never will bow down" (Handel* JuJas Maccalceus. Gwcbr ,4252 10s. *v' I unrhyw Gor, heb fod dan 1QD o nf a „3no yn oreu "Lift up your heads (ILwdkh'kcs- sian Gwobr ^20. I'r C6r o'r un gynalleidfa, hab f,d dan 40 o rif, ac heb eaill dros JS10 o'r bben. a <l¡::O Yn oreu "C]vw, 0 D3nw" (D.vij Je-.Jdrs. eastali.) G?c.br.eio, Ehoddii' gwobni'yon r^dderchog ,r,ill. i^y-ad y programme yn cynwys pob raar.ylion yn oared yn f aan, ac r'-v gael am y pris arferol. ILOSOAN THOMAS, Penrbos, Y3tra<?gyniais, Swan: en, uT S;iD.-jI* O sJ i'. rfQ-.ASj PJJf, TMD3MED hyaby?, y cyn^I.'? EISTEDDFOD GERDDOEOL vt! ;]e x-cHed. « 15 £ ed; 1874. PRIF REsiysvir. £ I r C6r, heb fod dan 60 0 nifer. a gar-o ya oreu "Bendigedif» f j d -?o Ar^lwvdd Dduw Israel," gan fir" Jubn TLorl-^ BJaenanerch n I'r C6r, heb fod dnn 40 0 rif,"a gano yn oreu "Ar djn 0 il oedd 5 0 0 Beirniad,-—Eos illoRLAIS. ï ,m8.C y programme yn cynwys yr holl facyl- ion yrt awr yn barod, a ri g, ffaa yr ys^rifeaydd trwy y Post am 2[;. M 3E.OA" Divrr. 672 Ken Jig Hiil. M*r 0 cran Cyr.im GLANYFERI, SIR GAEP.FYIIDBIK". T| I3DED hyaby 5 y cynebr EISTEDDFOD ya ilo ncj c rn pabell esng a eh;, fler.s, yr wyths. gyd.t 0 AT; &t nesaf. rn fi i X • £ s; o. Am y Tracthawo Allu- oedd Sled^yiiol Dyn" 2 2 0 Barddoniaeth, Am y £ >ry;dest oren ar "Dr. Liv- ingstone a'i AntuiiaetLuu" (dim daa 200 0 Haellau) 2 2 Q Caniadaeth. I J^>r, litib fod dMJ. GO (I rif, a gano ya oreu "Woithy is tboLaml (Haaael) W ig 0 I'r C6r, heb fod dan SO o u £ a gano yn oreu "Let tk^. Hills Ee- .sound (B.ialey Sicharus) 5 0 q Ai] vrobr 210 a Beirniad y Traethodau i4'r Farddoaiaeth.— Parcn. J. R. ^loiraAN (Llearwg), Llanelli: y Ganiadaeth, ivlr. G. E. J oke-3 (Oaradoc), Tre- orci. Bydd y Programme yn barod Ebriil y 7fed, yn cynwys yr boll fan^ion, a gellir eu c&el trwy y llythvrdy am driwy geiaiog yr un gaa J. EDWARDS, Ivy Cottage, 699 Ferry Side, R.S.O.