Y Gwladgarwr

GOHEBIAETH 0 L'ERPWL. TYWYLLAF YR AWR, A GOSAF Y WAWP.. -Y mae rhyw saren iMbaT i'w gweled yn y pell- <Ler, ao fel pe yn datgan fod amser gwell i ddyfod, yn ol y cas^liadau a ellir dynu oddI- wrth eymudiadiu cyhoeddus masnach. Y mae owmpeini y gwaith dur ar gwr deheuol y dtef hon yn cuvrpafudoiag at gychwyn melln rollo newydd i wneud cledrau dur, yr hyn a brawf fod gauddynt obalth am archebion trymion, a hyny yn fasn. Prawf hyn fod adrywiad wrth y dsws, am nad yw yn debyg y gwoo'r b/bl hyn wsrlo arian heb ryw ddychymyg y daw ad-daliad iddynt am yr hyn a wnant gyds, Hog. Barna rhal fod y wlad ya ymylu ar ehwyldroad ofnadwy, ao fod amaer gerwia with y drws. Gobeithiwn nad yw y darogauvyr yn gywlr, er fod llawer t ard^l mewn cyflwr kuenus. a lluaws o bobl yN dyoddef augen bara mawn gwlad o lawn- der. Penaethiald y bobl sydd yn gyfrifol am y chwac-n anayaiunol hyn, a goreu pa gyntaf y gwnaut adgyweirlo y rhwyg, gan aclwyn patnau t dieirs, rhag dygwydd peth a fyddogwaetb, trwy dafla y deyrnas i gythrwfl o annibendod, gofid, a gwae. Beth bynag am y bibl gyffrediii a'u dull o fyw, nid oes a wnelo hyny a'r mater, gan fod awenau y ULywoarseth, yn wladoi a masnachol, yn nwyJaw ybobl fawr, ac 03 dygwydd trychlneb, y nhw fydd yn gy fjrifol am daao. Pan fyddo newyn yn llygadrythu dyn yn ei wyneb, y mae yn anhawdd iawn ei felo am dorl dros ben y terfynau, gan droseddu cyfralth y wlad mewn ymgais am fara iddo ei hun a'i deulu. Dyledswyddau srfcenig ein deddfwneuthur- wyz a'n gwladarweinwyr ydyw cadw golwg argysn.r, heddwch, a Hwyddiant ywlad mewn xaodd neillduol, gan fod eu nwyddau a'a madcUnau hwy yn y wlad, a dyogelwoh y eyfryw yn hollol ddibynu ar amddiffynlad y tiigalion. Fiwlbri yn y cyfoethog yw dweydy ¡¡aHúni atal y gweithfeydd, a byw ar arlan parod. Os hyny a wnant, fe fydd yn ofynol iddynt chwilio am ryw wlad os luynaat drigo raawn hesldweh a thangnefodd. Y mae i bob dju el ddybanion creadigol, a dylal pawb gyflawni y dybenion hyny er ateb dyben eu ereadigaeth, a ph wy bynag na wna hyn, bydded yn dylawd neu gyfoethog, ni ddylat fod iddo raa na chyfran yn mhethau y byd, a goreu pa gyntaf yr alff y cyfryw allan o'r ffordd, gan adael y maes i eretil a fyddo yn ewylly^Io cyfi&wni dybea eu bodolaeth ar y ddaear. H Pob peth a rydd gwr am el elnicea," ac fa ddylai y frawddeg yma gael y lie priodol ar feddyliau meistradoedd ein gwlad, shag iddynt arwaln y byd i ddlnystr. Y mas He i ofnl fod tsrfysg yn darllaw mewn parthau o Loegr, a goreu pa gyntaf y rhag- llaenlr y cyfryw, oblegyd pan fyddo dyn yn dyoddsf o dan atteithiau newyn, bydd braidd yn rhv ddlweddar y pryd hwnw 1 neb esgyn plcacfau y d'nasoedd, gan floeddlo heddwch a thangnefedd. Y mae golwg gynhyrficl ar bob peth o gwmpas, ac ambell i A. S. mewn byrbwylldra, o dan ddylanwad mympwy a piBnboethnl, ya gwneudy peth yn fil gwaeth, gan daflu ymaith yr ystyfiaeth fod y tylotaf o'r werin yn medru telmlo el sefyllfa yr un cystal a'r tywysog sydd yn eistedd ar ei gadair wych a'i glystog esmwyth. Gobeltbio fod y dydd drwg yn mhell, ac nad oes neb yn fyw a gaiff weled y cynhyrfiadau y daro- genir yn eo oyloh. Er fod pethau yn edrych yn hynod o annymunol, rhald meddwl, gan hyderu fod y frawddeg ar y dechreu yn un gymwyaiadol i arwyddion yr amseroedd, trwy 6il advodd, agosaf y wawr, tywyllaf yr awr. PBSSONOL,—Myneda dyfod ydyw arwydd- air y dydd yn L erpwl, fel mai prin amser a gefafa I yegrifenu ychydig yr wythnoa hon. Y mae swn yn y gwynt fod y cwmnlau tros- forawl am ail ffurfio undeb, er codl pria y cludiad yn uwch nag y mae yn bresenol. Fe wel pob dyn synwyrol fod yr elthafion pre- senol yn ormod i barhau yn hIr. Y mae liawer yn dal ar y cyfle i fyned drosodd am y pjla isel. Pan yn nghanol ffwdan prydnawn y ddoe (dydd Llun), pwy ddaeth 1 fewn ond eeidwad yr ysgubor a chyfaill arall oddiwrth draed. Eryri. Tybiala el fod ynteu wedl clywed am y pria lael, a'i fod yn myned drosodd at ei gefnder Jonathan I ymofyn ltWJth o Indian Goi-n i beagl tyrchod yn Morganwg. Y mae Samson yn edrych yn dda dros ben, ond heb feddu digon o wroldeb 1 daro tramp dros gefn Dafydd Jones. OYJika GWYLLT.

DAMWAIN DDINYSTRIOL AR Y REIL- FFORDD YN MERTHYR. Prydnawn ddydd Sadwrn diweddaf, Mal yr 16ag, taflwyd tref Merthyrl'r cyffro mwy- af, trwy i ddamwain ofnadwy gymeryd lie yn ngorsaf rellffordd y Vale of Neath yno. Hon ydyw goraaf y Great Weatern, ac 1 mewn ao allan o honl y mae cerbydau rellffordd Aber- honddu a. Marthyr yn telthlo. Oyrhaeddodd cerbydres o Aberhonddu l'r orsaf ychydig cyn haner awr wedl 3 o'r gloe}), yr hon a ataUwyd fel arferol cyn cyrhaedd y terfynfan or casglu y tocynau. Aeth rhal allan o'r cerbydau ar eu gwaith yn shoddi i fyny eu tocynau, tra yr elateddodd ereill er myned i mewn i'r orsaf-rhyw gan llath yn mhellach-heb feddwl t »wr foi rhyw un-ar- hugain o gerbydau elddo llawnion ar y pryd yn cyflymu tuag atynt, ac fel pe yn gwneud am eu dinyatr. Ar walth y gerbydres a'r teithwyr yn cyrhaedd y terfynfan, a rhal wedl rhoddi eu traed ar lawr yr orsaf, dyma gerbydres eiddo yn dyfod yn ddireol o'r tu ol a hyny gyda'r fath nerth nes hyrddlo y pelrlant trwy gadarnfa gwrthaafol yr oraal, adeiiad yr orsaf, ac ar draws yr heol oddlallan ao i mewn rhyw bedalr troedfedd i'r mur a'r gwrthglawdd sydd ar gyfer yr orsaf, a rhai o gerbydau y telthwyr, ar gefnau eu eu gtl- ydd yn el ganlyn. Yn neaaf at y pelriant yr oedd cerbyd newydd ardderchog o elddo. cwmnl y Taff Vale, yr hwn a yrwyd o Bir- mingham i Ferthyr y ffordd hono, ao nld oae amheuasth nad ydyw achublaeth bywydau y telthwyr l'w brlodoll i'rffalth fod y cerbyd newydd a chryf hwnw wedi sefyll y gwrth- darawlad nerthol mor rhagorol, er iddafyned yn ddarnau. Yr oedd dau neu dri o'r cer- bydau drylliedig wedi eu hyrddlo y naill ar gefn y Ilall, ac yn crogi yn dadfelliedig, fel pe wedi bod yno am fiynyddoedd. Derbyniodd amryw niweldlau trymion, tra y mae o-taner cant i driagain o dan ofal meddygol; ond y rhyfeddod f wyaf, a'r hyn sydd yn rhyfeddod gan bawb a fu yn llygad-dyat o'r dinyatr, ydyw na chollwyd yr un bywyd. AchoBwyd y ddamwain drwy i gad wen a unal y naill gerbydwrth y llall mewn cerbyd- res elddo dori yn y tynel rhwng Meithyr ao Abernant; a thrwy fod ychydlg orlwared yn yr heol o'r lie ytoroddi Ferthyr, dechreuodd un-ar-hugain o gerbydau y gerbydres elddo redeg yn ol, gan adael y pelriant a'r gweddill i fyned rhagddynt nes gweled eu colli. Fel y dynesent enillent gyflymder, ac yr oeddynt bron yn nherfyn eu taith cyn i neb eu gweled. A ganlyn ydynt y personau a dderbyniaa- ant fwyaf o niweidiau oddiwrth y ddamwain: Mra. Stephens, el dwy goes ymaith; Mrs. Morgans, Cafn, un goes ymaith a thori y Hall; Sarah Davies, un goes ymaith; Mrs. Stormouth, tori ei choes mewn dau le Mrs. Beard, yn dyoddef oddiwrth gyffelyb niw- eidiau plentyn Mrs. Beard, dwy flwydd oed, wedi tori el fraich; Mrr. Williams, Dowlais, tori ei braich; Mrs. Berryman, Cafn, niweidiau mawrlon; yn nghydag yn agos i haner cant ereill yn dyoddef oddlwrth niw- eidiau 11801 a dderbyniaaant trwy y ddamwain. Bernir y cyat y ddamwaln yn agos i ugain mil o bunau i'r cwir.nl.

OYFARFOD Y MEISTRI YN NGHAER- DYDD. GOSTYNGIAD 0 10 PUNT Y CANT. Dydd lau yr wythnoa ddlweddaf, oynal- iwyd oyfarfed o aelodau Undeb Melatri Glo- feydd Daheudir Oymru a sir Fynwy, yn Nghaerdydd, pryd y llywyddid gan Mr. R. Fotherglll, A.S. Wedi dadlu malth ar sefyllfa bresenol y fasnach, paBiwyd y pen- derfyniad canlynol"Fod goatyngiad o 10 punt y cant i'w wneud yn nghyflogau yr holl lofeydd perthynol i'r Undeb." Penderfynwyd hefyd,—Oa byddal i'r gos- tyngiad uohod gael el wrthsefyll trwy strike, nad oedd y meiatri yn ymrwymo i all dde- chreu ar y telerau uchod, ond yn hytrach ar oatyngiad pellach ag y byddai sefyllfa y fas- nach ar y pryd yn galw am dano. Wrth benodi ar y goatyngiad o ddeg y cant, yr oedd y meiatri yn dymund rhoddi ar ddeaU eu bod yn un hynod gymedrcl, a« nad ydyw yn agoa i'r hyn a ddylai fod yn ol y goa- tyngiad sydd wedi cymeryd lie yn y farchnad; ac os parha y glo a'r halarn i ostwng, y bydd- ant yn rhwym o wneud gostynglad pellaoh. Ar ddlwedd cyfarfod Undeb Metetri y glofeydd, ymgynullodd y meiatri halarn yn n h/d er yBtyried yr hyn a wnelent hwy- thau yn y cyfwng presenol gyda golwg ar gyflogau y gweithwyr halarn. Terfynodd yr ymddyddan brwd fu yn eu plith hwyth&u gyda mabwysiadu yr un telerau ag Undeb y Glowyr, aef gostwng y cyflogau ddeg y cant, ao oni dderbyniai y gweithwyr y cyfryw goa- tyngiad, y gallai gostynglad pellaoh fod yn angenrheidiol. Y mae yn cael ei hysbysu fod un o'r meia- tri mwyaf wedl dadleu yn selog y dylaaal y gostynglad fod yn 25 y cant er oyfarfod ag amgylchiadau preaenol y farohnad.

HELYNT OYFARTHFA. Wedl clywed pendeifynlad y melstri yn N ghaerdydd, aeth cynrychlolwyr oddiwith weithwyr Oyfaithfa i ofyn i Mr. Crawshay a gelent fyned yn mlaen a'u gwalth ar yr hen biishyd ddiwadd y mis, ac yna syrthio i fewn i'r un telerau a'u cydwelthwyr wedi hyny; ond gomeddwyd caniatau hyny iddynt, ond hysbyswyd hwynt y gallent fyned a gwelthlo ar oatyngiad o 20 y cant, ac rai oadd y cynygiad hwnw yn cael el wneud ond yn unig er mwyn eu cadw mewn gwaith. Gomeddodd y gweithwyr dderbyn yr amodau hyny, a phenderfynasant ofyn am gynoithwy o'r undeb. Modd bynag, dydd Lluu diweddaf, hysbys- odd Mr. Crawshay ei welthwyr fod ganddo archeb am 400 tynell o rails, yr hwn a gy- meral efe os cydsynlai y gwelthwyr i fyned yn mlaen ar yr hen bris nes ei weithio, ac yna bod pawb yn rhydd. Y mae yn dda gonym ddeall hefyd fod y gwelthwyr wedi derbyn y cynygiad, er na fydd hyny ond rhyw wythnos o o walth. Cymerodd Mr. Crawshay hefyd y cyfleusdra o hysbysu el weithwyr paham yr oedd efe wedi rhoddi rhybudd i'w weithwyr o flaen pawb ereill. Yr achos oedd nad oedd ganddo archebion, ac nad oedd yn gwelei un arwyddion y gallai gael dim, ac o ganlyniad, rhoddodd y rhybudd er achub el hun. Yr oedd wedi enwl 20 y cant yn hytrach na thaflu y rhal hyny oedd wedi bod gydag ef am eu hoes allan i'r heol, ond yr oedd yn dda ganddo ef na ddarfu iddynt dderbyn y cynyg- iad, gan nad oedd ganddo un dymunlad i stockio halarn ar yr adeg bresenol, pan y mae pob peth mor ddrud. Nad oedd gauddo ddim l'w wneud ond stoplo pan nad oedd ganddo archebion-mat gwiiiondeb ynddo fyddal stockio. a corfod gwerthu yn y dyfodol am haner yr hyn a Eostiocld y cyfryw lddo. Gwnal el oreu i gael archebion, ond eu cael ar amodau na fyddent yn golledus Iddo. Nad oedd yn gofalu cymaint am brofit, ond yn unig rhoddi gwaith i'w weithwyr ond nad oedd yn foddlon gweithu halarn am lat nag a gostlodd iddo, Erbyn y byddal yr holl rybuddion allan, byddai yntau mewn sefyllfa i hysbysu el weithwyr beth a wnelai ond yr oedd yr oil yn ymddibynu ar yr archebion. Na fyddal iddo stockio hyd yn nod ar oetyng- iad 0 40 y cant, Y mae yn dda genym ddeall fod gweithwyr Oyfaithfa wedl derbyn telerau Mr. Crawshay am y 400 tynell sydd yn awr ar law, a'r utsig ofid yw na fuasal yr archeb yn gan cymaint.

YR ANGHYDFOD YN NGWEITHIAU OOPR Y MORFA. Yr ydym yn cael fod gweithwyr gwelthlau Copr y Morfa, Landore, wedi myned i mewn ar ostynglad o ddeg y cant. Penderfynasant mai gwell oedd rhoddi i mown ar yr adeg ddifywyd preaenol ar fasnach, ac aroa am amser gwell.

GWEITHIAU HAIARN Y COLLEGE, LLA.NDAF. Y maa perchenogton y gwelthian hyn wedl awgrymu i'w gweithwyr eu bwriad o ostwng eu cyflogau 10 y cant; ond dywedir fod y gweithwyr yn benderfynol o beidio ymostwng i'r gostynglad. Cynallodd y gwelthwyr gy- farfod y nos o'r blaen gyda'r amcan o anfon delseb at y perchenoglon ar y pwno. Ponderfynodd gweithwyr alcan Briton Ferry, mewn cyfarfod a gynaliwyd ganddynt ddydd Iau yr wythuos ddiweddaf, nad oedd- ynt yn bwriadu dychwelyd at waith ar yr hen foris Y mae melstri pdf lofeydd y dosbarth Ashton, Oldham, Middleton, a'r cymydog- aethau wedl rhoddi rhybudd o ostynglad pellach yn nghyflog eu glowyr, a hyny o 25 y cant. Ymgymerodd y gweithwyr a gostyng- lad o 10 y cant ryw ddau fis yn ol, ond y maent ya benderfynol o withsefyll unrhyw ostynglai pelbch. Mewn cyfarfod a gynaliwyd gan lowyr Mountain Ash, nos Wener dlweddaf, Mr. D. Morgan yn y gadair, pasiwyd penderfyniad o blaid trosglwyddo yr annealldwriaeth pre- senol, o baithed y gostynglad o 10 y cant, i gyflafareddiad. Dlwedd yr wythnos ddlweddaf, cynallwyd cyfarfod cyhoeddus gan weithwyr alcan Castell Nédd, yn yr hwa y panderfynasant eu bod yn sefyll dros yr hyn a ofynasant, ac na ddychwelent at waith eyn el gael. Yr ydym yn cael foi penderfyniad melstri y glofeydd careg, o ostwng cyflogau eu gweithwyr 20 y cant, yn debyg o gyfarfod a gwrthwyneblad cryf oddiwrth y glowyr, a hyny ar y tir nad ydynt yn credu fod sefyllfa bresenol y fasnach yn gofyn am ostyngiad o'r fath.

Hedd Duw a.'i dangnef." EISTEDDFOD LLANTRISANT. BYDDED hysbys y cynelir yr EISTEDD- -D FOD uchod dydd LLUN, y lOfed o AWST nesaf, pryd y gwobrwyir y buddugol ar y testynau canlynol. Bwriedir ei chynal mewn pabell eang achyfleus. PRIF DESTYNAU. I'r C6r heb fod dan 50 o rif, a gano yn oreu "TCwmwl" gan Gwilym Gwent. Rhif laf a'r 2il o'r Gerddorfa. Gwobr 12p. I'r C6r heb fod dan 30 o rif, a gano yn oreu "Let the Hills Resound," gan Brinley Richards. Gwobr 4p. I'r Paiti o ddeuddeg, a gano yn oreu unrhyw Glee o'u dewisiad eu hunain. Gwobr lp. Am y traethawd goreu ar Blaau yr Aifft." Gwobr lp. 58. Bydd y programme yn barod yn fua.n, a cheir gweled ynddo enwau y beirniaid, ac yn cynwys yr oil o'r testynau—i'w gael ond anfon dwy stamp geiniog i'r Ysgrifenydd. Bydd y darn- au adroddiadol ynddo hefyd.-—DAVID FKOST DAVIES, (Alaw Tydfil,) CommoD Road, Llan- trisant, near Cardiff. 764. BURRY PORT, PEMBBEY. CYNELIR Eisteddfod Fawreddog yn y 11a uchod ar y Bad o fis Medl nesaf. Rhoddir gwobr o ^810, a Ohadair i'r arweinydd buddugol, i gor heb fod dan 69 mown nlfer, a gano yn oreu "Y don o flaen y gwyntoedd." Hefyd, rhoddir gwobr o X4 i gor heb fod dan 30 mewn nifer, a gano yn oreu Nant-y-oiynydd." Bydd programme allan yn mhen yehydig wythnosau, yn yr hwa y bydd yr holl faryllon. GelUr ei gael am ddwy stamp geiniog od Uwrth yr Ysgrifenydd-W. T. OLIVE, Gwor.draeth Hotel, Burry Port, Peaaibrey, Carmarthenshire. 740 "Goreu arf, arf dysg." WYTHFED EISTEDDFOD Y GORDO- FIGION, LIVERPOOL A BIRKENHEAD. Dydd Nadolig, 1874. RHESTR O'R TESTYNAU—BAEDDONIAETH. Testyn y Gadair: "Bethlehem." Yr awdwc i ddewis ei fesur. Y cyfansoddiad i beidio bod dros fil o linellau. Gwobr, j610, a Chadair y Gordofigion, gwerth pum' gini. Cyfieithiad i'r Seisoneg o ran o awdl "Gwledcl Belsassar," ganleuan Glan Geirionydd. Gweler Qeirionydd, tudal. 66, llinell 19 hyd ddiweddyr awdl. Gwobr,.£4 4s. a Thlws. Am y geiriau goreu ar ddull deuawd, yn Gymraeg a Seisoneg, ar yr hen Alaw Gymreig "Ursula," yr hon a adwaenir weithiau wrth yr enw "Yr Hen Forgan a'i Wraig." Gwobr* J63 3S. Cywydd Marwnad i Nicander, heb fod droa 100 llinell. Gwobr, fZ 2s. Englyn-" Yr Alarch." Gwobr, 10s. 6ch. BHYDDIAETH. Traethawd—" Gweithrediad Gwres yn ffurf- iad a rheoleiddiad y Ddaear." Gwobr..€10, a. thlws. Traethawd —" Rhagoriaethau a diffygion Barddoniaeth Gymreig y ganrif bresenol." Gwobr, JE4 4s., a thlws. Am y Casgliad goreu o FeddargrafBadau Cymreig tarawiadol. Gwobr, £ 5 5s., a thlws. D. S.—Bydd yn ofynol i'r casglydd nodi'r manau y mae'r beddargraffiadau i'w cael yn gerfiedig. CERDDORIATH. I'r Cwmni o Ddeuddeg a ganont yn oreu y Ganig Gymreig, "Yr Wybren Dlos," gan Richard Mills, Gwreaeam; i'w chael gan Hughes a'i Fab. Gwobr, JE4. I'r Ddau a chwareuont oreu ar y Piano a'r Mute y Deuawd Rbif 1 Kuhlan's Recollections of Goferihagm," wedi ei threfnu gan Sedbatzek;. i'w chael gan Wesael & Co., Hanover. square" Llundain. Gwobr, S-1 10s. I'r ferch a gano oreu Should he up gan Bishop, Gwobr, 10s. 6a. I'r ddau Fab a ganont yn orau y Deuawd The Lord Is a man of war," allan o Israel in, Egypt, Handel. Gwobr, XI Is. Beirniaid: Barddoniaeth, GWILYM HiRAETHoa a DBWI WYN o ESYLLI } liKytlxliaotK, liktf 6, Parch. J. PETER, F.G.S. (roan Pedr), Bala'; Rhif 7, Parch. R. ELLIS (Cyndddw), Caernar- ion; Beddargraffiadau, Mr. ISAAC FOULKES (Llyfrbryj), Liverpool. TFILEK A.TJ, Y cyfansoddiadau gyda'r enwau priodol dan sel, ac enw&u'r personau a fwrladantgystadlll ar y Gerddoriaeth, i'w hanf m i't Ysgrifenydd erbyn Tachwedd SOain, 1874 Nl wobrwylr oni bydd teilyngdod. Rhaid i'r buddagwyr, neu gynrychiolwyr iddynt, fod yn bresenol yn yr Eisteddfod, oulde atolir y wobr Y cyfan- soddiadau gwobrwyedig i fod yn eiddoi y Pwyllgor. Gellir cael rhestr gyflawn o'r test- ynau yn cynwys y geiriau i'w cyfieithu trwy anfon dau stamp ceiniog i'r ysgrifenydd, William Owen, 113, Berby Road, Tranmsre Park, Birkenhead. EISTEDDFOD SAJRDIS, POWTY- PRIDB. CYNELIR EISTEDDFODyny capel uchod dydd LLUN, Mehefin 22ain, jpryd y gwobrwyir y buddugwyr, os yn deilwng, ar y gwahanol destynau canlynol fel y canlyn TRAETHODAU. Dyledswydd Ymnelllduwyr I amddiffyn en hawlUu Gwleidyddoi," £ 2. Y moddion effeithiol 1 ddwyn plant ein cy- nulleidfaoedd I fyny yn gtefyddol," XI 5s. BARDDONIAETH. Pryddest Farwnadol i." Dr. LivlngstOne,u' ddim dros 200 o linellau, .£2. Wyth PeniU Coffadwriaethol l'r diweddar David Lewis, Hopkins' Town, 15s. CANIADAETH. I'r C6r, heb fod dan 40 mewn rhif, a gano yn oreu "Glory to God (Handel), £10. Eto, a gano yn oreu un o'r pedalr t6n canlynol: o Lyfr Stephen a Jones (y beirnlad 1 ddewis ar y pryd), sef Rhif 106, 107, 165, 180 £ 110s. I'r Parti heb fod dros 20 a gano yn oreu "The Red Cross Knight" (Oalcott), Al. I'r C6r dros 25 mewn rhif a gano yn oreu Now by day's retiring lamp (Bishop), j62. Llywydd,—D. DAVIS, Ysw., Maesyffynon. Beirniad y Traethodau, — Y Parch. E. ROBERTS, Pontypridd. Beirniad y Fardd- oniaeth a'r Adroddiadau, &c.,—TYDFYLIN, Merthyr. Beirniad y Ganiadaeth i'w hysbysu eto. Ceir y manylion yn y programme ond anfoxt pedair llythyrnod dimai i'r Ysgrifenydd,— J. ROBERTS, 706 Bridge House, Pontypridd. WYTHPSD EISTEDDFOD ALBAN ELFED ABERDAR CYNELIR yr EISTEDDFOD uchod dydd Llun a dydd Mawrth, yn mis Medi nesaf. PRIF DESTYNAU CORAWL.—DYDD LLUN. I'r C6r o'r un gynulieidfa, a gano yn oreu yr "Amen Chorus," Messiah, Handel, £ 25. DYDD MAWRTH. I rC6ro'run gynulleidfa, na enillodd dros £ 15 o'r blaen, a gano yn oreu Mor hawddgar yw dy bebyll," gan Pencerdd America, JB16. Bydd hawl gan bob cor i ddewis ei arwein- vdd. JOHN EVANS, Ysg., 761, 26, Griffith Street;