Y Gwladgarwr

Llewellyn Hid yw ''?nunj. -Tlws a choeth. Llewellyn nid yw mwy N ymdrechu siarad, A'i fethiant yn rhoi clwy' I'w dyner deimlad, Y mae'n siarad iaith y nef heb un anhawsdra, Mor groew ac mor gryf A'r angel hyna'. Da iawn. Nid yw Heb obaith rnwyï gwrdd a gwenwyn tristwch yn chwaethns. Gwnai ofn y tro yn lie gobaith. Cymeradwy. T di-dyo Gwleidyddol (Cydfuddugol) Ym- ddengys. Englynion i-Rhaid i chwi efrydu grama- deg. Y mae "gan hyny" yn eich nodyn yn holloi anghystrawenol a diangenrhaid: "Os yw yr Eiiglynion amgaitdig hyn ifynu a'ch safon, gan hyny bydded iddynt gael ymddangoR yu y G-WLA.DUARWR. Yn nol am yn ol, luddied am luddio. Nid yw Gwiw urddas wna gyrhaeddyd yn iawn. Cywir fel hyn, Gwiw urddas ddaw o gwrddyd. Gwir heddwch wna gyrhaeddyd. Nid ydym yn amgyffred yr asgell, Rhwygodd yn Mhenybontarogwy—fawrion Furiau tra clodadwy. Pa beth a olygir wrth "furiau?" Y mae amcan da at farddoniaeth yn y llinell olaf o'r paladr. Gwych bu'r modd y treiddiodd trwy I wybren yr hardd wobrwy. Trienglyn arfarwolaeth M.-Nid yw I'r^Iesuva'ijcroesawodd yn gynghaneddfgywir. Gwell fel hyn, Ac heddyw yntbyw mae o'i bodd Gyda'r leau, a'i gwae drosodd. ■■ YLllinell, f Yn ddedwyddfmewn hedd ydyw, sydd^anramadegol. ■ • A pheraidd offerfheddyw, sydd feius iawa o gynghanedd. lawn fel hyn, Arphur aiddZoffer heddyw. A phruddaidd offer heddyw. Ymddengysly ddan englyn cyntaf. Pedwal' englyn i'r Gybydd.—Nid oes cynghanedd o gwbl yn yr ail linell o'r englyn cyntaf, nac ychwaith yn'yr ail linell o'r ail englyn. ymboeni Am ariaa mae beunydd. lawn fel hyn* -ymboeni Maelbeunydd. am arian.

ANNE FACH, Sef Uinellau er cof am Anne Llewelyn, geneth fechan Mr. T. Llewelyn, Trelyn. Os marw wnaeth eich Anne fach, Mae heddyw ,y nef yn lach, | -^y brydfexthoedd i fyw yn hir, j 0 1 lili wan tuewn aniai dirj j >, Gpfynodd un o engyl Djjjy, Is* i Am gaol ei>dwyp vr;rief;i,fyw, h &r *44 «ca? |/r hvfryd wjad; *>/ wvlwch rnwy, MPttn ±jich brofiau oef^nt layzi Quench i At Anno fach, eichhanwyl ferch, Ac er i un o cngyl lor .Ei dwyn 'n ei fynwes at y cdr i t Sydd fry yn rhoddi mawl mewnhoen, j Ar anthem b^r i Dduw a'r Oen, t" \nhawdd gan eich teimladau pur Oedd 'rnadael, Ow! 'roedd hyn yn gur, Yn peri i chwi deimlo'n dawys Kyw hiraeth blin ar ol y lwys; v j Ni cha'dd y byd a'i loesau blin Braidd gyffwrdd ar y brydferth un, Fei dygwyd o'r tymheatlbg fyd Gan angel gwyn i'r Ganaan glyd; Fel na chai'r byd a'i loesau mwy Rhoi byth i Anne fach 'run clwy', Ond byw mewn hedd ger goraedd lor, Yn llonyn mysg y nefol gor, Ithymni. DAFYDD 0 WENT.

ENGLYN I'R PARCH. G. OWEN RHYMNI. Owen ddoeth sydd goeth wirgawr,—o feddwl Cryf addas cyrhaeddfawr, Na châr nam, ni cheir nemawr Un gura mo ein gwr mawr. Rhymni. DAFYDD 0 WENT.

LLINELLAU "ddychweliad Mr. John Price a Mrs. Price, Deri Newydd, o Awstralia yn ol i wlad eu genedigaeth. Eto mal yn Awstralia—y byddant, Rhai buddiol yn Ngwalia, I goethi dysg a gwaith da O'u gwirfodd drwy eu gyrfa. A nef wiw yn v diwedd-i orphwys Yn berffaith uwoh llygredd, Heb aeth i lau bythol hedd I ganu mewn gogonedd. loan war a'i gymhares-wir anwyl, Orenw .g ddirodres, Rhai cywir iawn a llawn lies, Yw ei henwau a'u hanes. Dau o ddewrion galonau-a aethant, Er eithaf v tonau. Er gwneud yn well i bell bau, L ¥r aui a l wiw ororau. RECYNON. UTHRWYON.

SERGII CYMRO AT El WtiAB. T6n,—"Her bright smile haunts me still." Anwyl Walia, gwlad y beirdd, Yw fy ngenedigol fan, Hod 'rwyf y bryniau heirdd ,it) J-' Sy'n oywgodi tref a llan; Er im' deithio'r gwledydd pell Sydd yn fawr eu rhwysg a'u bri, I fy ngbalon llawer gwell ydyw anwyl Gymru gu. Gwlad yr hen efengyl wiw Ydyw Cymru hardd ei drych, 0 dan nawdd ac aden Duw Magwyd ynddi gewri gwych; Y cynghorion inwynion mad A argraffwyd ar fy mron, < Sydd im' beunydd yn barhad 0 fy hen gartrefle lion, Mae y prydferth fwthyn Uwyd, Lle ces i fy nwyn i'r lan, Yn rhoi adnewyddol nwyd I fy meddwl yn mhob man; Wrth i mi derfynu 'ngerdd, 'Rwy'n gobeithio daw i'm rhan, Orphwys yn hen fynwent werdd V anwyl enedigol fan. Hirwaun. DREW.

ENGLYNION Ar briodae Mr. Owen Geo; ge, Hirwaun, a Miss Phcebe Davies, Uaerdydd. Yn dawel fe unwyd Owen—gan ddoniau Y gain ddynes addien; Trwy serch hi ddaeth yn berchen Y cyfaill da gyda gwen. Yn ddyfal wrth ei alwad—bu Owen, Heb awydd am gariad, Nes rhoddi derch anerchiad I'r ddawnus fwyn ddynes fad. Yn ddifraw byddo eu hoes dawel-hwy, A hir oes oruchel, I barhau yn ddau wych ddel, A di-ing mal dau angel. Pur ydoedd cael priodi A merch hael mor wych a hi. Hirwaun. DREW.

NID YFAIS DDYFERYN 0 WIROD ERIOED. Nid yfais ddyferyn o wirod erioed, 'Rwy'n pleidio dirwestiaeth yn ffyddlon, Er cymaint o ddirwest-ragrithwyr sy'n bod, 'Rwyf fi yn ddirwestwr o galon; Er cael cymhelliadau mewn marchnad a ffair I yfed o'r ddiod sy'n meddwi, A llawer o'r rheiny 'n gymhellion pur daer, Methasant 'n eu hymdrech i'm denu. Nid yfais ddyferyn o wirod erioed, Mae hyn i mi'n destyn llawenydd, Ac os yw dirwestwr yn deilwng o glod, Un teilwng o hyn yw Myfenydd 'Rwy'n gwybod pa beth ydyw oerni a gwres, A llawer o ffwdan a thrafferth, Ond dal yn ddi-ildio er pob peth a wnes I gadw'm hadduned yn brydferth. Nid yfais ddyferyn o wirod erioed, Mewn prinder, na thlodi, na chynydd, Ni sethrais ddirwestiaeth dan wadn fy nhroed, 0 na, fy anwylyd yw beunydd; Mae,Mari fy ngwraig yn fy nghamawl am hyn, A'r plant yn fy Ilawen gusanu, Cyfarchfint eu gilydd yn fynych fel hyn, "Nid yw tada bach byth yn meddwi;" i; Nid yfais ddyferyn o wirod erioed,, 'Rwy'n cadw fy ariati bob ceiaiog, Fel hyny gwp.af eto, a dewed a ddoed, Ni bySaaf ^yn feddwyn Hymanog;! Mae Maxi a'r,plant yii eu sidan defydd SuJ, A minau yn hardd wrth eu hoefc^u, Heb achos i neb edryoh arnaf yn gtd^ •' Morllett ag yw'r g6g'foreu G'lttintti. tK Nid yfiis dd^frftVn' 6 wir<Jd erioed' ■ < 1 foddi trallodib'n fy'mywyd, 'Does fodda i flitwler w thrallod yn bod Yn nghartref helbulon a gofid Ni chaiff gwr y dafarn ymchwyddo ei gest Mewn balchder, a minau yn feddwyn; Ond cadw fy arian fy hunan yw'r best, A gadael y ddiod a'r gwydryn. MYNiNYDD. "} -I

ENGLYNION Ar farwolaeth Mr. Benjamin Hughes, yr hwn oedd yr aelod hynaf yn eglwys y Tabernacl, Treorci, ger Pontypridd. Wele daeth trist gwmwl du—o ofid I ffurfafen teulu Hynaws, tra fyd yn gwynu,—a llwydd- Yn ei ogoniant arno yn gweDU. [iant Wed'yn daeth cyfnewidiad Mawr ar y t^—marw'r tad. Diwen aelwyd, Ow! y niwlen—daenwyd Yna gan ddu aden; Marwolaeth yn nhalaeth nen Hwyliodd i dduo 'i heulwen. Galar a ferchyg awelon,-eistedd Txistwcb mown ami galon; 0 fwrw Hughes at feirwon, Hir deil loes yr ardal hon. Oes uniawn o fawr wasanaeth-i Dduw Dreuliodd ef yn helaeth; I hoenfyd y diwyd aeth, Lie na welir llun alaeth. Treorci. DEWI GAERWEN.

Yn y Wasg, ac a gyhoeddir yn ddioed, pris Tair Ceiniog, PRYDDEST GARDD EDEN GAN BRYTHOJSTPRYN. "DEIRNIADAETH DEWI WYN "Yr oedd eiddo Brythonfryn yn rymusach na'r un o lionynt." Pob archebion i'w hanfon at yr awdwr,— 169 BRYTHONFRYN, Aberdare. ABERNET:EI:Y:1S BLAST OB OlSTElPii PILLS. (BBaiSTBBEDJ YR unig Feddyginiaeth anffaeledig at y Bus: neu DISTEMPEB, SPLEKN, ANWTD, PESWI H CRYSNI, DIFFYG ANADL, DARFOUEDIGAETH, BRON CHITIS, QUINSY, ac holl anhwylderau y FREST A'} YSGYFAINT, TICDOLORW, RHEUMS, RHEUMATIO, S pilob math 0 INFLAMMATION. Y mae miloedd wedi cael en achab o feddan anamsero] drwv y Peleni hvn. Dymnna y Darganfydd^r i'r claf wnend un prawf t honynt. Ar werih mewn Bljcliun Is. lie., a 3s. 9c. yr un, gan bob Fferyllydd parcbus yn n Dywysogaeth. Wholesale Agents— London: Rarefy, Sutton; Hristol Collins & Koper; Liverpool: Kvaos, Sons, & Co. NOTICE-The title of this Kemedy is Copyright J tijr^ t Y mae Aberdar yn myned rhag ei blaen! w 31(- Goffln i 6 mill oed, &m 6* I &<* 1 Ihlyo yn f) fair iJjiIJ am 2'), y peth a welwyd g yn dri chynoafot o trie yv Aherdar. Rbyfeddach eto y mae Dwy Heft?»e a Galar- srerhyd (Mourning Carriage) Mwydd-y biMnaf to fedd y Dywysogwth, yn meddiant ISAAC THOMAS Undertaker. 24, a 25, Seymour -treat, Aberdat Am y prlftoedd mwyaf rhe«ym;>l so y gan on Undertsiker ya Nghymrt* en hiflo allan. Y map- yn barod I' hM.) I aurhyw raa o'r Dy ^ysopapth. Cofiwch yr Address,— 24 & 25, Seymonr-st., Aberdar BENSON'S Watches, Clocks, Gold Jewellery, Silver and Electro-Plate. By SPECIAL ToITRE QUBEN APPOINTMENT TO AND H.R.H. THE ROYAL FAMILY, PRINCE &c. OF W ALBS PRIZE MEDALS.—LONDON, DUBLIN, & PARIS. WATCHES CLOC S Of all kinds, at 2 to 200 Of all kinds, at 2 to 1000 guineas. guineas Lever. Vertical Chnrch Turret Horizontal, Duplex Carriage, ChitBe Chron- m-t er. Chronograph Drawing Boom Keyless, Centre Seconds Eepeatera. Tndian etc. Library, Bracket, etc. GOLD JEWKL ERY SILVER *ND ELECTRO "u PLATE T- e latest fashions Au the ^Designs. Bracelets, Bro-che* 'Dinner S«rrireR Ear'inps. Lockets jTea and Br«akfadt Services Necklaces Chains Crnetn. Basketxl Rings,-Studs jTnk»tand«, Cl»rer Jugs Pins, Crosses, etc. Spoons, Korfr#»,etc. Illustrated Catalogue of Watches, Clocks, Jeweltery pos, jixee f r two stamp*. Watches. Cl«sks, Jewellery and Plate sent to all parts of the world.. f ilver and EYectfe P!"tf Catalogue post free 2d. Watches repaired bf skilled workmen. OlttjSllver. Je- wellery, Watcbes,>&c., exchenged. Merchants. SMppea andCitt!Mf<ttpp!t«L Steam Factory and City Show Rooms- LUDOATE HILL & OLD BOND STREET, 116 LONDOW. AMERICA. SWYDDFA YMFUDOL GYMREIG. M. JAMBI, 19, Union Street, Lftfel-pool. A DDVMUNA ddatgan 61 thelmladav diolchjjar am y gefawaeth y mae wedi ef gael: -Jiefyd a ddymuns woenthtur yn tyt&yw <t bod yn parhau I fookio gyda'r ager a'r hwrl jongan America, Australia. &o.. am y pririan toeM yn Liverpool GMlir cael pob hysbysrwydd jua y clod-dal: amset hwyho. kc. trwy ddanfon Uythyr, Ctrmmeg neu yn cynwys un stamp I'r cvfeiriad nohed. Bydd i'r sawl a ewyllysio le cyflaas I drln ymborth en hunain, yn nghyda Uettyaeth gysums am y prfslau rhata yn Liverpool: hefvd lie I gadw y luggage yn rhad Yr ydym ni, y Thai y mae eln henwau Isod, yn dymnnc smeradwyo Mn, James YJ1 mJonog I syM-Ymfadwyr gan gwbl gredu y brtM (ddi roddi pob boddlonrwydd i'r cyhoedd :-TbomM. Price. M. A..Ph.D., Aberdar; W Thomas. Liverpool Rees Evans, eto r A. J. Parry, Liverpool; W. Roberts. Blaenau W. Harris. Heolyfelin, Abordar; J, G, Owen, Rbyl: J. E. Jones, M.A.,LI.D, Merthyr; W. Morgans. D D., Caergybl; E. Evan*. Dow all; D. Price, Blaenyffos; B. James, Ponthendy; J Lloyd, Merthyr: E. Thomas, Casnewydd; J. Jones Mathetes), Rhymni so B. A. Jones, Abertawe. HANES MOBGANWG. GAN DAFYDD MORGANWG. YN barod i'w gyhoeddi, 08 ceir cefnogaeth -*■ ddigonol, mewn 12 rhan 6c yr un, pob nhan yn cynwys 40 tudalen (plyg y Traethod- ydd,) a darlun hardd. Cynwysa'r gwaith hanes y sir yn, wladol, crefyddol, llenyddol, a mas- rachol; ei therfynau, mesuriadau, a rhaniadau ben a diweddar. Hanes ei threfi, pentrefi, cestyll, mynachlogydd, ei hafonydd, mjmyddau, diareg,' &c., &c. Yr elw arferol i ddosbarthwyr allyfr- werthwyr. Anfoner pob archebion i DAFYDD MORGANWG, 152 Cwmdâr, Aberdar. A ffENTLKATAN. having been cured of the result of YOUTHFUL ERROR aDd PRIVATE DISEASES after years of suffering, will be happy to send a copy of ;he pt scription used, on receipt of One Stamp.—Address Arthur Jones, Esq., 4, Frederick's Place, Shacklewel- London. 141 -.4 MEDDYGINIAETH I BAWB. DOCTOR DW'R—Sefydledig er 1860 PEOFPKSWR ALLEN. Meddjg i marferol mewn llysieuaeth yn ol cyElli n y diweddar I)r. Coffin. TV A chymerwch eich darbwyllo gan dystiol- aethau gau; y cymeradwyaethau goreu i allu ymarferol y ProfFeswr Allen ydyw y tystiolaethau parhaus sydd i'w welliantau anghydmarol, y rhai a gyflawna efe hyd yn nod wedi i ereill fethu, rhestr o'r rhai a ellir eu gweled yn ei feddygfa, yn 2, Market Street, Aberdare. Y mae ei ystafell ymgynghori yn hollol neillduedig. Yr oriau er gwneud ymchwiliad f ar ddwfr ac i ymgynghori, o 10 yn y borea hyd 8 yn y prydnawn. Pob achosion dirgelaidd, inflammation, twymynau, y frech wen, ac anhwylderau y croen, &c., a wellheir ganddo mewn ychydig ddyddiau. Cymerir at anhwylderau cronic wrth y mis. Anfonir pob moddion meddygol i unrliyW ran o'r deyrnas ar dderbyniad stamps neu P. 0. Orders, wedi eu cyfeirio i'r Botanic Establishment, 166 2, Market Street, Aberdare. i o pe I a 4i, Masnachwr Cyffred r ol mewn r ill ad, ( omraorcial Place, ABEIID PARAU 0 DDILLAD DUON o'r Brethyn goreu am o 30s. Parau dywedydd am o 25s. i JE3. Cotau Mawr am o 12. 6c. i 40. Parau i fechgyn o 7s. lid. Newydd-ddulliau gwahanol i'r Tymorau y Fasiynau diweddaraf a newyddaf, y defnydd- iau goreu, y stock helaethaf, a'r prisiau mwyaf rhesymol, cyfaddas i bob tymor a dosbarth. Y GWEITHWYR.—Gwnewch ymchwiliad i'n stock a'n prisiau. Jackets Duck i ddynion o 7s. 10c. Trowsers Cord a Mole am 4s. 6c. Trowsers Bechgen eto 2s. 4c. Parau o ddillad gweithio i ddynien am 17s. 6c. Telir sylw neillduol i ddillad y dosbarth ieuanc. 162

PELENATT LLYNGYROL LLYSISXTOXI KERNICX. Y mae » lly tfcvr caclfroJ rewde! <rafii r' 'Sfierbynr Pwtrer Nelson, "Pr.ri-rid'1, Ebrill 19 ?»*!► Anwyl Syr,- Dffth weriT-w i fv shop -ire! Mernhe?1 <ti- wedrtaf. ftp a bryurodl beth o'r P-ler, ii IJ*i»iPTrol! an a'r Dhlsnt, i'r hyn rhndc!od(? ol, Pelifni am y JI1[1If horeu dSweddaf. trwy yr hyn y cafodd y plpi'tra wt" o ddim Hal na Phe^wnr TTB-n'r. n T v mnent 01r, hef^d o1* waint cyfrfldin; hphlp1" r},ø.J 'r.. wme wedi,,a-I g-are(I o ddp<f"<n II >»-An !)<< "-("vr.t wfllil sael BP cyfrif. Y m/nt T P llarw i fyviT htol M o hyd a 15 YroAfo,1,3 r (JTTrr7, ««T mae j pp'h m" r et re ell pioh hvohror n torn 1, lgnw tad ti-of "f' rT- wri- o'» ppn^rff. V- DANTTKT wwwir, Mr. Tfrmiok. DyfynimJ o Lythv* o.-fJiw' Mr Pris,* Q-vmt* (Ite-f". W Wtv+hyr 2(1 18RØ Cafodd ulentvri ,Tr -Rrf A o 140 (a 'ywa-er ttTr»-thnon tr* o-fmen'd B1-"hf.fcJ "011 Pelenin T lynirrrol chwi. so r mae wed! rwrella Tr yn M feoh>-d "r y WI," Pglgnem ['ltJ<rI.fJ"d If, yn cael flI gwerthv gan hob, Gf»-it<chvwfiwr wrlIt. Prtenav. mevn BlycKau. Faith m Dimai,« fmir ddea a Dimai yr an.

JB V A IT TIIPIIAPf, Manufacturer of all kinds of MINERS' SAFETY LAMPS, And sole-maker of his Patent Improved CLANY Lamp, With plastic Glass Ring, Which admits Of the expansion of the glass without the risk of breakage. Prices arvd D'esigns on application for quantities. t CAMKEIAW LAMP WOPKS, X Cardiff. Street, ABJERDARK Jlany Glasses, 5d. each. Lamps Repaired on ■ the shortest notice. woBsnEii'S PH II A TOont 0"»ptJe. m >ot aperients, and therefore betteT flftleelsteS for a family medidnc than I\onV other cremvaltoa. The? always set the stomaoh right, ronoe the Qm «timtilate the kidneys, and thoronghly wbole Mystem. Theme pills are fonnd very welimi |B dbms|« weaknew of the utomach, iodneed by Ivxavbn llvinsr, sedentary habits, or other canom Thev have restored the emaciated tn WStfc after everv other means had failed. While they are purifying, they are Rfe-enfifthenhig; while latin? they are bwreadxw nervotw and tnwer^ai PC wer. Thene PUla do not excite any Tiolent sMi^on, fa the body: hence they are specially suited to tile young and feeble. whone oonatitntios b« II. retrieyably Iniared by more powerful jnadfofwcg Rold hy all ChemUte and other Dealer* to Pat-rot MtdU i-m at Is IAA.. 2g. M. ""It t8. M. WVOIUMI* TOmot* c2, Bread atreet. London.

CArTionr. In calling the attention of the Trade to a recent decision in the House of Lords, in the case of "Wotherspoon v. Currie," whereby oar exclusive right to the use of the word Glen. field in connection with Starch, is indisputably established, would also intimate that this deci- sion renders the sale of the starch made by the defendant illegal, and will subject the seller of it to a Penalty of £ 10,000. We beg to intimate to those who may have been induced to buy it that to save them from total loss, we will allow 20s. per cwt. for it, at the Glenfield Starch Works, Paisley, in exchange for the ger uina Article, at the current price. This will entail a loss upon ourselves, as the packets will bo broken up and sold for Waste Starch, but it ill at the same be the means of rendering ths Article useless for further deception. Any n. formation, that will lead to conviction will be rewarded. ¡,t :.j R. WOTHERSPOON& Co.