Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
6 articles on this Page
BWRDD IECH YD ABERDAR. i
BWRDD IECH YD ABERDAR. i Cynaliwyd cyfarfod pymthegnosol y Bwrdd ] hwn ddydd lau diweddaf, prvd yr oedd yn i bresenol R. H. Rhys, Ysw., Cadeirydd; Mri. 7 D. Davis, H. Kirkhouse, T. Burn, T. Davies, ■ J. Lewis, W. Davies, T. Pugh, a'r Parchedigion C Dr. Price ac M. Phillips. J Y weithred gyntaf oedd trosglwyddiad lease: swyddfaau y Bwrdd gan y Clerk, gan awgrymu ar yr un adeg y priodoldeb o bwrcasu cist haiarn i'r dyben o gadw y weithred hon, yn nghyda pbapyrau ereill perthynol i'r Bwrdd. Cyfeiriodd hefyd at adraa. yn y leate sydd yn dal y Bwrdd yn gyfrifol mewn achosion o golled trwy dan. Awgrymwyd y priodoldeb o ivsnrio yr adeilad am £12,000. Gorbobkgaeth.—Rhoddodd y Cadeirydd ry- bydd y byddai iddo yn y cyfarfod nesaf gynyg ar fod y Bwrdd yn mabwysiadu cyfreithiau cyffelyb i'r rhai sydd mewn grym yn Mountain Ash mewn cysylltiad a gorboblogi lletydai. Y Mynedfaoedd i Gadlys-st a Morgan-st, Sc. —DarHenwyd y llythyr canlynol oddiwrth Mr. Rhys Etna Jones, a chyflwynodd Mr Pugh hefyd ddeiseb wedi ei llawcoii gan berchen- o^ion tii yn Gadlys Street, yn deisyf ar gwm- m y Gadlys i brynu y ty sydd ar y fynedfa, a'i dynu i lawr, er ffurfio mynedfa briodol i'r heol. Y llythyr:- U Aherdare, Oct. 6, 1870. cCTo the Chairman of the Aberdare Board of Health.— Sir, —I am given to understand that Air- Pugh, at the last meeting of the Board, when proposing to take down the house, No. 52. Gadlys Road, was accused by one of the members of being a special pleader for me, and that he was bringing forward my schemes. This being an error, 1. deem it my duty to contradict it. I have never spoken to Mr. Pugh about the house. I need no advocater. At present I have no interest in the said house; when I had, I appeared before the Board personally, and should I at any future time havf any claims to make, I am prepared to appear personally again Yours, &c., Rhys ETNA JoSes. Twlcod Moch.-Gwnaeth person o'r enw Mrs Emmanuel, o Little Wind Street, yr hon a orfodwyd i werthu ei moch, gais at y Bwrdd am ganiatad i gadw un mochyn. Sylwodd Mr. Pugh ei fod ef yn ei ystyried yn gryn galedi fod y Bwrdd yn gorfodi dynion tlodion i beidio cadw mochyn, y rhai a fwr- iadant eu pesgu i'r dyben o gael ychydig o gig dros y gauaf; fod y tywydd cynes bellach drosodd, ac nas gallai y perygl fod yn fawr. Gais am fwy o Lampau.- Ymwelwyd a'r Bwrdd gan gynrychiolaeth o Davies Street, Aberaman, yn gofyn am gael lamp neu ddwy yn ychwaneg yn yr heol hono, a gofynai Mr. Kirkhouse hefyd am gael un yn agos i'r gladd- fa. Wedi ychydig ymddyddan ar y pwnc, penderfynwyd fod y Clerk i ohebu a chwmni y reilffordd o barthed i gael lamp ar y croaing yn ymyl y gladdfa. Heol Aburnant.—Pwnc arall fu dan sylw y Bwrdd oedd pwnc yr heol uchod, yr hon yn awr ydyw yr heol waethaf yn y plwyf. Bernid y coatiai y ffordd nawydd ryw £ 1,500, haner pa swm y dysgwylid i Gwmni Abemant ei dalu. Apwyutiwyd ar gynrychiolaeth i ym- weled a Mr. Fothergill ar y pwnc. Gynygiad Mr Pugh.—Swm y cynygiad oedd, fod y swyddogion a fu yn cymeryd rhan yn etholiad a-elodau am 1869, i'w galw i ddy- chwelyd 36p., sef y swm a dalwyd yn fwy na thraul yr etholiad eleni. Ni chafodd ei gynygiad ei eilio gan neb, ac felly syrthiodd i'r llawr.
[No title]
GWF.LLHAD o'u ASTHMA, Peswcb, &o.t trwt'Pui,- No sic Wafjshs LOCOCK -Oddiwrth Mr. Oldham, Chemist, Market Place. \Visbeaoh,— Oddiwtth y cyfanswm mawr o'oh. wafers ag yr ydwyf wedi eu gwerthu, yr ydwyf wedi ea i eyfU-usdra rhagorol i sylwi ar eu, heffelthiau, ac y mae f y pleser iliaWT o'ch hysbysu fod amryw o achos- lon o Asthma a Pheswch we: i cu liwyi well a wrth eu cy- meryd ac yn wir y cnue euheffeithiiu yn gyffredia mewn achoson o aohwyMer y lungs! I ganwfr a siaradwyr cyhoeduus maent yn ddiall er clirio a chtyfhau y llais. Y mae iddym archwaita ddymunol. Pri- Is. lie., a 2s. 9c. y blychaid. Ar werth gan bob druggist
EISTEDDFOD SCIWEN.
EISTEDDFOD SCIWEN. Ar ddydd Llun, sef Hydref y 3ydd, 1870, cynaliwyd Eisteddfod ardderchog yn nghapel Horeb, perthynol i'r Bedyddwyr yn y lie hwn, pryd y gwobrwywfd amryw mewn caniadaeth, cerddoriaeth, barddoniaeth, &c. Dygwyd y gweithradiadau yn inlaen yn y drefn a gan- CYFARFOD Y BOREU. Wedi cael anerchiadau gan y llywydd a chas y beirdd, canwyd v deuawd, Bwth fy Nhad;" cystadleuodd chwEch parti-goreu, J. Williams a'i gyfeillion, Panteg. Beiiniad- aeth ar y Don, M,H. 45 wedi cyfanaoddi- goreu, T. Samuel, Aberdar. Canu y Fwy- alchen;" chwech yn cystadlu—goreu, Miss Jones, Clydach. Beirniadaeth ar yr englyn- ion i Fyuydd y Drumau, ac nid oedd neb yn deilwng. Oanu "Hyfrydwch," gan goro blant dan 15 oed, a ihauwyd v wobr rhwng cor Rehoboth, Llansawel, a chor y Bedyddwyr, Aberdulais. Beirniadaeth y gan a'r gpdgan— goieu, W. G. Smith, Birchgrove. Chwareu "Difyrwch Gwyr Harlech arty concertina— goreu, T. Davies, Hirwaun. Canu "Delynor- lon, t'rewch y tantcanodd pump o gorau— goreu, cor Dowlais. Felly terfynwyd cyfarfod y boreu. CYFARFOD Y PRYDNAWN. Canu triawd, "Y Wenol"-goreu, Walter Morgan a'i baIti, Clydach. Ysgrifenu ton ar y pryd—goreu, James Peters, Castellnedd. Beirniadaeth y gan i Fynydd y Drumau, a rhanwyd y wobr rhwng J. Grey, Pentre Eatyll, a W. Gething, Aberdulais. Canu "Byw byth fo'r Eisteddfod," a rhanwyd y wobr rhwng parti o Betheeda, Abertawe, a pharti o Panteg. Beirniadaeth y traethawd ar "Garlad Biawdol," a rhoddwyd haner y wobr i Morgan Thomas, Ystradgynlais. Solo Bass, tøBut who may abtde"—goreu. W. G. Griffiths^Clydach. Araeth ddifyfyr kr hanes Y, Jbel—goren,W. Beea, Abertawe. CEwareu Bavaria" ar yr harmonium—goreu, J, Llew- «ly«, Cwmafon. Adrodd y Tren"—goreu, S. Denis a J. Francis. Canu y prif ddernyn, "JNant y Mynyddchwech ear yn qr stadia —goreu, eor Paateg, Ystalyfera. Felly tor* fynwyd yr Eisteddfod boblogaidd hon, a phawb wedi eu llwyr foddloni yn y beirniad, yr hwn ydoedd y Parch. J. Jones, Tonyrefail. Yr arweinydd ydoadd Llyfnwy, a'r cadeirydd y Parch. J. Cymrwg Powell. Cynaliwyd cyngherdd yn yr hwyr, pryd y gwasanaethwyd gan amryw o gantorion rhagorol. Y mae yn dda genym allu hysbysu i'r cwbl droi allan yn llwyddiant yn mhob ystyr. OEN DULAIS.
CYFARFOD CHWARTEROL YR ANNIBYNWYR.
CYFARFOD CHWARTEROL YR ANNI- BYNWYR. Cynaliwyd Cyfarfod Chwarterol Undeb De- heuol Morganwg yn y Maendy, ar y 5ed a'r 6ed o Hydref, 1870. Y gynadledd am ddau o'r gloch y dydd cyntaf. Y Parch. J. Davies, Caerdydd, yn y gadair. Dechreuwyd trwy weddi gan y Parch. D. Richards, Caeiffili, ac wedi hyny pasiwyd y penderfyniadau can- lynol 1. Fod y cyfarfod nesaf, yn ol y gylchres, i foi yn Cwmogwr, yr wythnos gyntaf yn Ion- awr, 1871, os yn gyfleus. 2. Fod y gynadledd hon yn dwys gydym- deimlo ag eglwys y Bronllwyn, a'r Parch. J. Davies, Taihirion, eu gweinidog, yn ngwyneb difethiad eu capel newydd a phrydftrth drwy ddifrod y "dry rot;" ac yn mawrhau ymdrech ac abetth neillduol Mr. Davies pan yn cymer- yd arno ei hun i wneud i fyny haner y draul at wneud y capel o'r newydd, a hyny yn nghanol ymdrechion celyd eisioes gyda ei gapelau ereill. Hydera y frawdoliaeth y bydd i bob eglwys ddangos caredigrwydd cristion- ogol mewn achos mor deilwng. 3. Fod y gynadledd hon yn llawenhau yn yr undeb cynes, a'r cydweithrediad rhagorol a fodola yn yr enwad; ar yr un pryd, teimla yn amheus iawn ai doeth fyddai ffinio gweithred- iadau y cydweithrediad hwn, trwy ffurfio "Undeb Cynulleidfaol" i Gymru yn bresenol. 4. Fod y Parchn. J. M. Evans, Caerdydd, a W. J. Morris, Pontypridd, i gynrychioli y Cyfundeb yn nghyfarfod y Drefnewydd. 5. Fod y Parchn. J. Davies, Taihirion, a D. Lewis, Brynmenyn, i bregethu yn y cyfarfod nesaf-y blaenaf ar "Gysylltiad Gweddi yr Eglwys a llwyddiant y Weinidogaeth," a'r olaf ar "Archoffeiriadaeth Crist." Diweddwyd y gynadledd trwy weddi gan y Parch. M. Morgan, Bethesda, y Fro. Dranoeth diolchwyd yn wresog i'r Parchn. J. B. Jones, B.A., Penybont, ac M. Jones, Tre- hafod, am eu pregethau rhagorol ar y pynciau rhoddedig. Pregethwyd yn y gwahanol gyfarfodydd gan y Parchedigion M. Jones, Trehafod; W. J. Morris, Pontypridd; J. B. Jones, B.A., Peny- bont; L. Probert, Ystrad; D. Richards, Caer- ffili; J. Davies, Caerdydd; J. Griffiths, Glan- taf; J. M. Evans, Caerdydd; M. Morgans, Bethesia; W; C. Davies, Llantrisant; J. W. Morris, Llanharan; a D. Lewis, Brynmenyn. Yr oedd y cynulliadau yn lluosog, a'r pre- gethau yn afaelgar. Arosed effeithiau dy- munol y cyfarfod yn hir iawn yn yr ardal. Da oedd genym weled hen eglwys y Maendy mor llewyrchus dan ofal eu parchus weinidog, yr hwn sydd wedi llafurio blynyddoedd lawer yn eu mysg. Boed iddynt fyw yn nghyd i weled tymhorau llwyddianus eto ar grefydd yn eu mysg. Diolchiadau lawer iddynt am eu car- edigrwydd rhyfeddol yn ystod y cyfarfod. J. DAVIES, ) V W. I. MORRIS, J 7SGN*
[No title]
DR. HUNTER'S Special Lectures to Young Men, on HEALTH, ITS RESTOR- ATION AND HAPPY MARRIAGES. When to marry, with advioe to those who contemplate marriage, pointing out certain impedments which render married life \DbSp and directions for their speedy removal. Should be read by all who value health, strength and man- hood and wish to attain a happy old a<e.—Post free on receipt of two stamps.—Address, Secretary, Institute of Anatomr, Birmingham. CYDWELI.—Agoriad Soar.—Y mae yr enw uchod yn ddyeithr i luaws o ddarllenwyr y GWLADGARWR, ond da genyf eu hysbysu fod y capel bach hwn wedi ei adeiladu ar ben Mynydd y Gareg, ac wedi ei fedyddio yn Soar, a bod yr agoriad wedi cymeryd lie dydd Mercher, y bed o'r mis hwn. Gwelnyddwyd ar yr achlysur gany Parchn. Evans, Nazareth; Johns, Llanelli; Evans, Pontyberw Wil- liams, Llanybri; a Jenkins, Cydweli. Caw- sant wrandawiad astud gan gynulleidfa luosog, yr hon oedd yn cynyddu bob oedfa, ac erbyn yr hwyr yr oedd yr adeilad yn orlawn, Cyf- arfodydd agoriadol oeddynt, bid siwr, ac Did yw i ddysgwyl y parhant mor lluosog, onide cynghorem ein cj feillion yn Soar i'w helaethu mor gynted ag y gallont. Y mae yr angen am addoldy wedi cael ei deimlo er's blynydd au yn y gymydogaeth, o herwydd bod cylch yr Annibynwyr mor eang, a rhai o'r aelodau yn gorfod dyfod filldiroedd o ffordd i gapel Oyd- weli. Yr oeddynt yn arferol o gynal yr Ysgol Sabbothol mewn anedd-dy cyfagos, a'r cyrddau gweddi yn gylchdro ar nos Sabbothau yn y tai gweddi yn gylchdro ar nos Sabbothau yn y tai cylchynol, ond yn awr y mae ganddynt gapel bach tlws, yn gyfleus i'r ysgol a'r cyrddau gweddi, ac ambell i bregeth, fel y byddo y gweinidogion cymydogaethol yn tosturio wrth- ynt. Y mae eisioes wedi eu casglu tuag ato dros haner cant punt, a gebeithio, os cawn fyw i weled cwrdd blynyddol yno, y gellir cyhoeddi Jubili ar ei ddiwedd. Bydded bendith yr Ar- glwydd ar y, He bach hwn. NELSON, LLANFABON.—Pytaten Gynyrchiol —Cododd Mr. Henry Roberts, o'r Ue hwn, gynyrch un bytaten i fyny yr wythnos hon, yr hon sydd gyda'r mwyaf y clywsom am dani erioed. Rhifai ypytatws ieuainc ddim lId na phedwar ugain ond tair, a phwyaent Id pwys. Gobeithio fod cyfkrtaledd cynyrch pytatws Cvmru i KTd eleni yn haner cymaint gy^a eu (^ydd.>^GdH]SBYi>D. MORIAH, LLWYDCOED.—Cynaliodd y Me- thodistiaid eu gwyl de flynydabl yn nghysyllt- iad a w Blodau'r Oes," dydd IAun, Hydref y 3ydd. Yr oedd y te ar y byiddau am 3 o'r gloch y prydnawn, ac wedi i tua dau gant o blant dan 15 oed gael eu diwallu, y rhai oedd yn ei gael yn rhad, aeth y rhal ag oedd mewn oed i gael dysglaid o'r te a'r bara brith, a dy- wedai pawb na chawsant well gwledd erioed. Yr oedd yr ysgoldy wedi ei addurno a phob math o flodau, a'r merched ieuaine oedd wedi darparu y fath wledd yn hynod am eu serchog- rwydd. Wedi i'r plant gael eu digoni a'r dan- teithion, aethpwyd i gae eyfagos i brancio, a thaflwyd rhynddynt tua mil o afalau. Am 7 o'r gloch, aethpwyd drachefn i'r capel i gael gwledd i'r meddwl. Etholwyd Mr. William Charles, grocer, Trecynon, i'r gadair, yr hwn a'i llanwodd hi yn anrhydeddus. Canwyd ac adroddwyd amryw ddarnau gan y Band of Hope yn rhagorol dda, ac ar ol talu diolch i bawb a fu yn gweini aci'r cadeirydd, ymadaw- odd pawb, gan ddymuno cael cyfarfod o'r fath yn fuan eto.-LLWYDYN. TREFORIS. — Y Tonic Sol-fa. — Nos lau, Medi y 27, bu Mr. R. Griffiths, Ysgrifenydd Cymdeithas y Tonic Sol-Fa yn Llundain, yn darlithio yn y lie uchod ar yr oruchwyliaeth newydd, sef y Tonic Sol-fa. Welais i neb ond Mr. Griffiths yn gwneud i'r gwrandawyr brofi ei osodiadau wrth fyned yn mlaen. Y mae y fath wahaniaeth rhwng y ddwy oruch- wyliaeth yma, fel y mae y dirgeledigaethau a beithyn i'r hen mor oleu a'r dydd yn y newydd, nes y digllona doctoriaid yr hen wrth blant sugno a ddeallant y newydd. Hefyd, mae y dwrn fu i'w arswydo dan yr hen, yn rheoli y seiniau a gwneud i ddynion ganu yn ol ei ewyllys dan y newydd. Pob llwyddiant i Mr. Griffiths a'i oruchwyllaeth newydd, yw dymuniad MEILLIONOG. EBENEZER, TONYPANDY.—Gwyl De.—Cy- naliwyd yr W) 1 hon ar y 5ed cyfisol, pryd y cyfranogodd dros 400 o'r bara brith a ffrwyth y ddeilen Chineaidd. Yr oedd cyfarfod canu ac areithio yn yr hwyr, a chafwyd gwledd ar- dderchog i'r meddwl. Y Parch. D. Thomas, y gweinidog, yn y gadair. Yr elw at ddileu dyled yr addoldy. A fyddai ddim yn bosibl ffurfio rhyw fath o gynllun mwy effeithiol, gweddaidd, a chydunol a'r parch dyledus i'r addoldy na'r tea p'arties ? Nid ydym yn hoffi y dwndwr a'r baldordd dibendraw sydd yn nglyn a'r yfed te. 0 na ddeuai rhyw ddoeth- ddyn o rywle a chynllun gwell a rhagorach.- PENTYRCH. ABERTAWE.—Nos Sadwrn, Hydref 8, cyn- aliwyd cyngherdd yn Soar, Abertawe, er budd Mr. Robert Rees, (Eos Morlais), yr hwn sydd yn yr ysgol er's amryw fisoedd. bellach. Gwas. anaethwyd gan y personau canlynol :—Miss Williams, Miss Francis, Miss Bevan, Eos Dyffryn, Eos Morlais, Llew Tawe, Silas Evans, a boneddwr arall o Abertawe. Hefyd, canodd cor y Capel Nant y Mynydd," a Landore Glee Party, "Yr Haf" yn soniarus dros ben, dan arweiniad Llew Glan Tawe. Yr oedd y capel yn llawn o wrandawyr boneddigaidd, o edmyg- wyr caniadaeth o'r radd flaenaf, ac amlygasant yn wresog eu boddlondeb.—R. E. M. ABERCWMBOY.—Nos Fawrth, Hydref 5ed, cynaliwyd cyfarfod cyhoeddus yn Carmel, capel yr Annibynwyr yn y lie uchod, er dan- gos eu teimlad tuag at y Parch W. Williams, y gweinidog, ar ei vmadawiad a'r weinidogaeth yn y lie yma. Wedi cael araeth ddoniol a phwrpasol gan y llywydd-y Parch D. Price, Aberdar—anerchwyd y cyfarfod ar yr am- gylchiad gan y gweinidogion a'r lleygwyr can- lynol :-Parchn. W. Edwards, Aberdar; J. Morgans, Cwmbach; T. Llewelyn, Mountain Ash; D. Griffiths, Cwmdar; Evansr Cwmaman; Rowlands, Aberaman; a chan Mri Jen kits; W. George; ac E. Lewis, Cap Coch. Ar. ddiwedd y cyfarfod galwyd ar Mr Williams, i ddatgan ei deimlad pan yn ymadael, pryd y gwnaeth hyny gyda theimladau dwys, nes oedd rhyw deimlad o hiraeth yn gwau drwy y gynulleidfa pan oedd yn siarad, ac ambell i ddeigryn yma a thraw yn rhychio dros ruddiau rhai o'i gyfeillion mynwesol. Hefyd, y mae yn deilwng o sylw i fod Mr Williams wedi bod yn llafurio yn galed yn y lie hwr, am y peth nesaf i ddim o gyflog. Nid oedd yr eglwys pan y cychwynwyd hi ganddo ond yn rhifo rhyw 20 mewn rhif, pan y mae tua chant o aelodau yn bresenol, ac felly nid oedd ei gyflog yr amser hwnw ond tua phunt y mis i fyw arni. Pan glywodd yr eglwys a'r gynull- eidfa fod Mr Williams yn bwriadu rhoddi ei ofal i fyny fel gweinidog yr eglwys, dangosant bob awydd i wneud tysteb iddo ar ei ymadaw- iad, pryd y darfu iddo ef ddatgan ei farn iddynt trwy ddweyd ei fod yn groes i'r tysteb- au o gwbl Ond eto, gwneud rhyw gymaint o dysteb a wnaethant iddo, gan feddwl fod hyny yn dangos mwy o'u teimlad tuag ato na dim arall. Y mae Mr Williams yn ymadael yn wirfoddol, ac mewn perffaith heddwch a'r eglwys; ac yn gadael pob peth yn hollol ddy- munol fel y gall hyny fod yn gysur iddo yn y dyfodol. Felly terfynwyd un o'r cyfarfodydd mwyaf adeiladol. Yr oedd yr areithiau yn arabaidd ac addysgiadol. Hefyd, canodd y cor yn ystod y cyfarfod rhai o'r darnau mwyaf swynol a rhamantus a glywsom erioed.— AELOD. ABERTEIFI.—Yr Ytgol Frytanaidd.—Cymer- odd gwyl de flynyddol yr ysgol hon le ar y 30ain cynfisol, Bu y plant, yn rhifo tua 250, yn gorymdeithio prif heolydd y dref, yn cael eu blaenori gan seindorf yr ysgol, aelodau yr hon a chwareuent amryw alawon swynol ar eu hymdaith. Ar ol myned drwy y gorchwyl ymdeithiol, aethpwyd i'r vsgoldy, lie yr eis- teddid i lawr i gyfranogi o'r danteithfwyd hvfrydoj, ynmhlith w adduraiadam gwyEdd- blethedig qiawry £ ,celyn, a cheinion deiliog a blodeuog ereill; ATM grfsod y dyn mewnol mewn cyflwr oysUrtis, ytodeithiwyd i gae ar y Rhos, lie y buwyd yn chwareu yn hoenas am hirfaith amser, ac wedi hyny, aeth pawb tuag adref yn Uawen a Hon.—OSSIAH DYFBD. personau enwog a medrus a fu yn gweinyddH oeddynt y rhai canlynol:—Cor Saron, dan at weiniad y medrus a'r galluog Gwilym CynoH Caradoc, Eos Dar, D. Howells, L. H. EvanSi Aberdar; Mrs. Rees, Cwmbach; a Mrs. Evanfli Aberdar. Aethant trwy eu gwaith yn rhagor.: ol, fel y cafodd pawb eu boddloni yn fawt f ganddynt. Yr oedd yr elw yn myned i un o, aelodau y cor, er ei helpu allan o ddyryswcb' arianol ag oedd wedi syrthio iddo wrth was- anaethu ei gydgenedl mewn ystyr lenyddol er's tro yn ol, a da genyf ddweyd ei fod wedi cael tipyn yn o lew oddiwrth y gyngherdd.- CYMRO LLWYD. ABERTEIFI.- Y r Ysgol Ramadegol.- Y sgol Eglwysig i raddau yw hon, a rhoddion yr hen wraig selog hono, Madame Bevan, sydd yn asgwrn cefn iddi, ac yn wir, y mae yn farn gyffredfn ei bod yn ysgol dda iawn yn mhob ystyr. Y mae pedwar o'i hysgolheigion, sef R. G. Roberts, E. Griffiths, G. Thomas, a D. A. Hughes, newydd basio yr arholiad gofynol i gael derbyniad i Goleg Eglwysig Llanbedr.
[No title]
RHAIADRAU Y NIAGARA WEDI EU TRECHU. —Y mae y newydd wedi ei dderbyn yn Plymouth fod Mri. Sawkins a Brown, daeareg- wyr y llywodraeth, wedi darganfod rhaiadrau ardderchog, yn llawer rhagorach na'r Niagara, yn Demerara, GuianalPrydeinig. Y maent ar y rhan uchaf o'r Afon Potaro, rhyw gan milldir oddiwrth brif-ddinas y drefedigaeth. Er eu bod mor agosed,mewncydmariaeth, I sefydliad- au Ewropeaidd, y maent wedi bod yn hollol anhysbys i ddynion gwareiddiedig. Y mae y rhaiadrau yn gynwysedig o ddwy naid, un yn gwymp unionsyth o 770 o droedfeddi, a'r ail: dros 50 troedfedd. Mesurai y dwfr a syrthiai dros y rhaiadr, 28 o droedfeddi o ddyfnder, ac yn agos i gan' Hath o led, a hyny ar dywydd sych. Y mae llywodraeth y drefedigaeth wedi ymgymerydagwneud i fyny y ffordd, a pharotoi cyfleusderau i ymwelwyr dyeithr. Uchder rhaiadrau y Niagara ydynt 160 o droedfeddi. RHYWBETH YN LLE CROGI.—Yn Norfolk, Virginia, ar yr 16 eg cynfisol, gweinyddwyd dedfryd eithaf y gyfraith ar bedwar o negroaid am lofruddiaeth a lladrad pen ffordd fawr. Yi oedd yr olygfa yn ddychrynllyd, ac yn ddigon i godi y gwrid i wyneb y genedl Americanaidd Torai y rhaffau, rhegai y dyrfa, ac ymddygai y crogwr fel cigydd erchyll, tra y gwaeddai 1 trueiniaid i'r nef am drugaredd. Safai y ped- war truain yn rhes gyda'u gilydd ar yr esgyn lawr, a phan rhoddwyd yr arwydd, tarawyd 3 ffollt, ond with sylthio torodd dwy o'r rhaffau a syrthiodd dau i'r llawr yn haner meirw, tn yr oedd y ddau arall yn gwiago yn nghrafang au aneeu. Nid oedd parotoadau wedi ei gwneud ar gyfer toriad rhaffau, felly gorfuwyc i'r ddau a syrthiodd aros am ddau-ar-bymthej o fynydau, nes marw o'r ddau oedd vet yi nghrog. Yna crogwyd hwythau yn effeithiol Haedda ei gyffelybu i faibareidd-dra y cano cesm. Mae crogi yn beth digon erchyll ynddi ei hun, heb ychwanegu anffodion^ato. Dyla y swyddogion difater, i'r rhai yr ymddiriedwy< y gwaith, gael eu cosbi yn ddiau am eu hes geulusdra i wneud eu gwaith yn deilwng. SEINTIAU Y DYDDIAU DIWEDDAF.—Cynal iwyd cynadledd gan Seintiau y dyddiau di weddaf, dydd Sul diweddaf, yn Hoxton Llundain, yr hon oedd yn dra phoblogaidd Darllenwyd y cyfrifon, y rhai a ddangosen gynydd mawr Mormoniaeth yn y wlad hon a datganwyd fod Lloegr trwy hyn ar y bri ffordd i gael ei hachub. Dywedwyd yn eglu: mai ei gwaith yn gwrthod egwyddorion Mor moniatth oedd wedi dwyn ar Ffrainc y dinyst presenol, a'i bod yn cael ei dal allan yn rybyd 1 wledydd. ereill o'r hyn a'u goddiweddent < gwrthodant efengyl y seintiau. MERTHYR.-Damwain AngeuoL-Nos I.0 diweddaf, fel yr oedd hen wr o'r enw Eva Jones, haulier glo, yn myned ar hyd y tot*" > road sydd yn agos i Bontmorlais, Merthyr yn yr hwn le y mae y llwybr yn hynod gul, -aeth. nifer 0 trams, y rhai a'i tarawsant i law* Bu farw yn uniongyrchol. Yn y eydehv-i a gy. naliwyd ar yr achos, dychwelwyd y r'eithfarn o "Farwolaeth Ddamweiniol" Yn Nghasnewydd, dydd Mawrtl diweddaf, cyflawnodd swyddog milwrol o'r etW Brackley hunan-Iaddiad, trwy ollwng ergyt o lawddryll i'w enau. Cafwyd llythyr 3m ji feddiant yr hwn a roddai ar ddeall fod y wsithred wedi el chyflawni o herwydd afradloJlddd diweddar. Yr ydym yn cael i long Prydeinig, y Nelson, fyned yn ddrylliau yn y fynedfa i'r English Channel, ddydd Gwener diweddaf. Aeth y cadben a dau o'r dwylaw i lawr gyda'r llong. anffortunus, ac a gollwyd. Achubwyd deg ereill o'r dwylaw. Cafodd Margaret Waters, y ffarmwraig babanol enwog, yr hon a gafwyd yn euog o lofruddio amryw blant oedd wedi cael ett hymddiried i'w gofal, ei dienyddio boreu dydd Mawrthdiweddaf yn ngharchar Horsemonger- lane. Cyfarfyddodd a'i thynged yn lied wrol» Wedi esgyn i'r dienyddle, offrymodd weddi daer at Dduw am ei hachnb, a gofynai p awyddus i weinidog y carchax a oeddefoyB meddwl y buasai yn cael ei hachub,