Y Gwladgarwr

ABERTAWE. Y mae gweithrediadau y dref boblog hon yn deilwujj o sylw yn y GWLADGARWR yn awr ac eilwaith, yn neillduol pan y mae cyfarfodydd cyhoeddus yn cael eu cynal i ym- <lrafod a materion ag sydd yn dal cysylltiad a'r lluaws mewn ystyr driphlyg-arianol, Hywodraethol, ac addysgiadol. Nos LUll, Medi 26, cynaliwyd cyfarfod yn Neuadd y Dref gan y trethdalwyr, er edrych i'r priodoldeb o wario 20,000 i wueud reser- voir newvdd, yn ol bwriad y cynghor trefol. J. J. Jenkh's, Yaw., Maer, oedd yny gadair, ac eglurodd amcsn y cyfarfod, yr hwn oedd wedi ei alw gan y trethdalwyr, enwau y rhai oedd ar y papyr ddaliai yn ei law. Cvihaeddai y rhestr amry w lathebi o hyd. Siaradodd ych- ydig am y diatu fu ar y dechreu wrth wneud y cronfevdd presenol, a'r fantais ddeilliai i'r dref wrth wario y swm yma do er gwneud cronfa newydd. Yna dechreuodd y siarad- • wyr ag oedd ya teimlo baich y trethoedd trymionpresenol ddweyd eu meddwl a'u teimlad, yn nghyda meddwl a theinslad can- oedd ereiiJ. Yn ystod yr areithiau, cafwyd fod gwastraff ar aiian wedi bod wrth gael dwfr i'r dref—fod £ 500 o arian ychwanegol wedi eu talu i'r Contractor am wneud brys i gwbihau y gwaith, ac yntau wedi esgeuluso gwxseud y gwaith yn iawn, neu fod diffyg eynllunwyr dtwy osod y pibellau ber) yn mhen fel gosod dwy het—go pa. wrth fccpa", sc yea, pan raddai v ddaear ei ffordd, goliyxgai v pibellau hefyd gan vmagor, nes ■oedd gwjeidaiau coed yn tyfu rbyngddynt, a'i dwir yn colli C;.maint a 200,000 .0 alwyni yn ddyddiol, yn ol cyfaddefiad y maer; ac felly, bsicid fod y £ 500 a dalwyd yn ychwaue&ol yn gryn dipyn o help i ddwyn y gwastraff yma ar y dwfr. Penderxyniad un- frydol y cyfarfod oedd peidio myned i dreul- iati ychwanegol yn bresenol. Addawodd y maer hvsbysu eu bam yn y cynghor trefol. Nes lau, y 29..dn, cynaliwyd cyfarfod agor- iadol y Gymdeitlias Geidwauol" yn y circus newydd. Bu cryn gyrhwif gaaddynt yn mlaec 11 aw am y cyfarfod hwn. Y r oedd y man- teision am gyfarfod yn llwyddianus a lluosog, er hyn, búeu oedd wedi'r cyfan, er bod rhai' o Lundain, Bryste, Caerdydd, a manau ereill yno. Yn nghanol eu hareithiau goreu, rhodd- wvd three chests to the good old Cambrian gan y dorf ag oedd yno yn teimlo dros Rhydd- frydiaeth. Cyfaddefent nad oedd yn bosibl enill y Cymry i dderbyn eu hegwyddorion o eisiau na bae ganddynt newyddiadur Oymreig Toiiaiad, ond fu bod yn gwneud gwaith ar- ddercho;> o'u Wuhrn Mail. Free Library's Act.—Nos Wener, cynaliwyd cyfarfod yn Neuxad y Dref er edrych i'r pri- odoldeb o gael Free Library i'r dref. Y mae y dref yn wresog drcs gael yr act yma mewn grym, end y roae y rhan fawr o'r fwideisdref yn teimlo ei fod yn gam mawr i'w trethu hwy sydd yn byw dwy a thair milldir o'r dref i godi llyfrgell, yr hon na chant y cyfleusdra nemawr byth i'w gvs-eled chwaithach ei mwyn- hau. Bu siarad gwresog dros ac yn erbyn hyn, a gohirlwyd y cyfarfod hyd yr lleg cy- fisol Oynvgiwyd am hyn tua blwyddyn yn ol; ond aeth yn fethiant y pryd hwnw, beth bynag ddaw o hono eleni. GOHEBYDD.

LLANGYFELACH. Y mae masnachy gweitbiau glo wedi boi yc isel iawn yn y lie uchod er ys llawer dvdd. Yn ddiweddar, y mae agwedd lewyrchus wedi dyfod ar bethau yn y lie, trwy fod Mr. Vivian yn pavhiiu mor galonog i gario y gweithiau yn imlasn. Dwy fljnedd yn ol, nid oedd ond un gwaith yn y lie, sef Penrhiwfelen; ond erbyn hedayw y mae y boneddwr a nodwyd wedi suddo pwll arall, ar dir Ciyngwylach, i'r wythien bedair troedfedd, ac y mae y perl du yn cael ei godi yno yn ddyddiol. Y mae yno gyflawnder o bono i'w gael am oesoedd, lei na raid i neb betruso dim am dano. Hefyd, y mae yma ddigonedd o awyr bob amser, fel nad ots nwy yn cael ei gadw mewn un rhan o'r gweithiau. Eto, y mae y ddau onichwyiiwr sydd yn arolygu y gweithiau uchod yn deilwng o ganmoliaeth am eu rha- goriaethau i gario gweithiau yn mlaen mewn sefyliia addas a diberygl bob amser. Trwy hyny y mae gan y gweithwyr hyder yn eu goruchwylwyr, fel y gall pawb o honynt weithio yn hwylus a diofn ar yr un dull o hyd, sef talcenau culion, ac nid long work, fel y mae mewn llawer man yn gyfagos i'r lie hwn. Clywais un heb fod yn mhell o Pont- ardulais yn bostio llawer yn el long work tua blwyddyn yn ol, ond beth yw erbyn heddyw? j mae ar v llawr yn lan,—wedi syrthio i'r llwch; ac nid oes yr un argoel arno i gyfodi oddiyno. Fel yna, byddai yn well i rai gor- uchwylwyr beidio canu clod iddynt eu hunain, rhag ofn iddynt fethu yn eu hamcan. HEN GOEDWR.

EISTEDDFOD CYDWELI. Y mae yn wir fod llawer o orchestgampiau wedi cael eu cyflawni tu fewn i hen Gastell Cydweli, ond dyma'r oychest dynaf a fu tu fewn i'r caerau erioed mewu cof y rhai sydd yn fyw yn awr. Yr oedd naw cor yn cystadlu ar St. Barnabas," a rhanwyd y wobr rhwng cor Horeb, Mynyddygareg, dan arweiniad Alaw Ddu, na chor Nazareth, Ponyeats. dan arweiniad Joseph John. Gwelais yn y Llan.' eld Gurdian mai cor Pwll, Pembrey, ddylasai gael y wobr, ac nid cor Pontyeats, am eu bod wedi ei ddatgann mor swynol, yn gosod "pias a ffoits" drwyddo oil, a gadael norlau yn wallus; am hyn, debygwn, y dylasent gael y wobr. Nid eu meddwl hwy oedd meddwl Eos Morlais. Yr oedd tri-ar-ddeg eto o gorau yn ymdrechu ar "Nactymynydd." Cor Jerusalem, Pembrey, dderbyniodd y wobr. Dau gor a fu yn cystadlu ar y prif ddernyn, sef "Y Blodenyn Olaf;" cor Trinity, Llan- elli, dan arweiniad Alaw Ddu, a chor Caer- salem, Pontyberem, dan arweiniad Mr. T. Phillips. Y Trinitariaia faeddodd. Nid af i roddi y manylion i mewn, am eu bod wedi myned mor bell. CYMRO. TROEDRHIWGWAIR, TREDEGAR.-Gwyl De. -Dydd LInn diweddaf, cynaliodd cyfeillion ysgoldai y lie uchod eu gwyl flynyddol i an- rhegu y plant mewn to a bara brith. Aeth lluaws i lawr o'r dref a'r lleoedd cylchynol i gydwledda a hwynt ar y danteithiou paroto- edig, ac yn mhlith y lluaws yr oeddwn i fy hue, ac yn wir cawsom wledd arddercbo ?. Saif y lie uchod tua dwy filldir islaw y dref. Dechreuwyd yr ysgol yn y flwyddyn 1865. Yn nghyfarfod chwarterol Ysgol SabbotholSaron, Tredegar, penodwyd ar Richard Humphreys, Lewis Lewis, a Wm. Price i fyned i lawr i'w dechreu, ac y maent wedi bod yn ymweled T. n gyson a'r lie bob Sabboth am tua thair ly- nedd. Gweirtyddir yn eu lie yn bresenol gau Thomas Jones, ieu., Thomas Jones, a Thomas Arthur.—YSGRIFENYDD YR YSGOL. LLAN IDLOES.—Dirwet t,—Dywenydd genyf fynegu fod dirwest wedi adfywio ychydig yma yn ddiweddar. Y mae y bardd, y lienor, a'r areithydd galluog, Robyn Ddu Eryri, wedi bod yma ddwy waith yn ddiweddar, ac yn y cyf- nodau hyay traddododd dair o areithiau dir- westol o ddyddordeb neillduol. Y Cyt- auaf.—Y mae y cynauaf drcsodd oil yn y parthau hyn o'r wlad er's peth amser bellach, ac y mae holl enwadau y lie hwn, yn aghyda'r Eglwjs, wedi cynal eu cvfarfodydd diolchgar- wch i Arglwydd y cyrsauaf am gnydio y ddaear mor ragorol y flwyddyn hon, ac am hin mor ddymunol i gasglu y ffrwythau gweithfawr i ddiddosrwydd, fel y mae gobaith eto am ddigon o had i'r hauwr, a bara i'r bwytawr yn yr amser dyfodol.—TREWYSON, GLYNSEDB.—Yr Ysgol Frytanaidd.—Ych- ydig wythnosau yn ol, ymwelwyd a'r js^ol hon gan Arolygwyr y Lly wodraeth,- sef Mri. Bowsteai a Davits ac er nad oedd ond tua naw mis er pan agorwyd hi, yr ydym yn deall iddi gael canmoliaetii ucbe.1 iawn, a chawsant hwythau eu boddlonl yn ddirfawr ar ddvdd yr arholiad. Y mae, nid yn unig bwyllgcr yr Fsgol Frytanaidd, ond y mae Glynnedd yn gyffredinol wedi bod yn nodus iawn ya ny- fodiad Mr. Scouifield i'r lie. Y mae yn un o'r athrawon mwyaf medrus a galluog, ac yn feddianol ar daleat i fod yn waaanaeth^ar mewn cysylltiad a phob achcs cyhoeddus. Bydded i drigolion Glyniiedd wneud yn fawr o hono, a bydded iddo yoteu gael ei freintio a hir oes ac iechyd i'w ijwasanaethu. Nos Wener nesaf bwriedir cynal y cyntaf o'r dar- lleniadau ceiniog am y tymhor hwn yn yr Ysgol Frytanaidd. Y mae llawer o elynioa i'r mudiad daionus hwn, ac nid ychydig ydyw y saethau a ollvngiratynt o bob cyfeiriad, ond yn hollol ddienaith.—QoHEBYDD. SARON, MAESTEG.- Y Sul a'r Llun, y 25aln a'r 26ain o'r mis diweddaf, cynaliodd yr eglwys uchod ei chyfarfod blynyddol. Gwasanaeth- wyd ar yr achlysur gan y Parchu. J. Evans, Cwmaman, Aberdar; J. Davies, Cwmaman, swydd Gaerfyrddin; Brythonfryn Griffiths, Merthyr; Mr. Jones, (B.), Bryn; a Mr. Jones, o Goleg Manchester. Yr oedd bias a nerth neillduol yn cydfyned a'r genadwri. Cafwyd casgliadau rhagorol. Da genym weled eglwys Saron yn myned ar gynydd dan weinido^aeth Mr. Jones. Llwydd iddynt.-GEHEBYDD. ONLLWYN.—Tan Mawr.-Torodd tan allan mewn amaethdy o'r enw Brynybedd, ger yr Onllwyn, prydnawn dydd lau, Medi y 29ain. Enw y preswylydd yw John Davies, Nid oedd ef na'i wraig gartref pan y torodd y tan. allan. Gwelwyd ef gyntaf gan gymydog oedd gerllaw, a gwnaeth bob brys i gasglu y cv- mydogion yn nghyd. Llosgwyd tai yr anifeil- iaid a'u cynwysiad, a'r offer ffafmio, &c.; ond trwy drugaiead ni chollwyd yr un bywyd. Goteithio y deuir o hyd i'r troseddwr neu y troseddwyr, rhag y bydd i neb ddrwgdybio y diniwed.—DYLAIS. DARLINGTON.—Damwain Alarm.—Pryd- nawn dydd Sadwm, Hydref 1, oddeutu 4 o'r gloch, tra yr oedd dyn o'r enw Patrick Doyle yn cioesi y ffordd haiarn, daeth y gerbydres heibio ar yr adeg, ac aeth drosto, nes yr oedd ei ben yn ddarnau man, a'i fraich chwith yn agos oddiwrth y corff. Bu farw mewn eiliad. Yr oedd yn 30 oed. Oddeutu chwarter awr cyn hyny, bum yn siarad ag ef, ond, fel y mae yn ddrwg genyf ddywedyd, yr oedd yn waeth o yfed—rhybydd eto i yfwyr! WITT aN PARK.—D<MKCettt Alarm Eto.- Daeth un o'r enw Richard Gartland i'w ddi- wedd disymwth yn y Ue uchod, ynforeu boreu, dydd yr 2H cyfteoL Oedd oddeutu 27 oed. Aeth i'w lety-yn hl^yr nos'Sadwrn yn feddw, ac oddeutu un rfr gfcx5h y boieu, clywai gwr y ty ihyw drwet anfeith ar y llawr. Pan gododd, a n^ned i lawr y grlsian, yno yr oedd ar y llawr, wedisyzthio a i ben yn nilaenaf j ond erbyn chwilio, yr oedd yr yspryd wedi myned "at Dduw, yr Hwn a'i rhoes."—Goh. ABEBDAR.- Cyfarfodydd Blynyddol Bethel.— Cynaliwyd y cyfarfodydd uchod am y flwydd- yn bresenol ar y Sul a'r Llun, y 25ain a'r 26ain o Fedi, pryd y gwasanaethodd. y Parchn. can- lynol:—Mri. Davies, Glandwr; Hughes, Tre- degar; Mathews, Castellisedd; a Dr. Rees, Abertawe. Yr oedd yr hin mor ddymunol fel nas gallesid dymuno gwell, ac mewn canlyn- iad yr oedd y cynulliadau mor llucsog fel nad oedd digon o Ie yn y capel i'w cynwys. Casgl- wyd yn y gwahanol gyfarfodydd er dileu y ddyled, a chesglwyd swm da iawn, ac ystyried pa mor anhawdd gan lawer yw ymadael a hwy at achosion o'r fath. Pregethwyd gyda neith ac hyawdledd anarferol, ac amlygiad amlwg o foddlonrwydd Duw yn y cyfarfodydd drwy dywallt yr ysbryd yn helaeth.-D. AB MOR- GAN. ^"NAZARETH, ABEBDAB.—Gwyl De.—Dydd lau, Medi y 29ain, cynaliwyd gwyl de fawr- eddog yn y capel uchod. Diau y bydd yn llaweriydd gan gyfeillion y Nazareaid i gael ar ddeall ei bod yn hollol lwyddianus. 0 dri o'r gloch hyd haner awr wedi chwech, cyfran- ofcodd naw cant o'r te melus a'r deisan flasus. Yr oedd mil o docynau wedi eu gweithu, a galwai am ychwaneg, fel nad oedd dim i'w wneud ond chwilio am hen docynau oddiar y flwyddyn ddiweddaf; a. chan fod ychydig with law, yr oeddent yn dderbyniol iawn y tro h'vu. Bondith. ar y Naz.w:eaid ymdrech- gar—y maent hwy a'u bugail newydd yn gweithio yn gampus. Yn yr hwyr, cafwyd cyngberdd chwaethus, o dan lywyddiaeth y Parch M. Morgans. Gan fod cor y lie yn bwr- iadu canu Yr Haf" a'r Don o flaan gwynt- oedd," sef y cor a gafodd ganmoliaeth mor uchal ar y ddwy yn Eisteddfod Alban Elfed Abardar, ac y cafodd y beirniaid dipyn o draffsrth i wahaniaethu rhycgddo a'r cor buddugol, yr oedd hyny wedi creu awydd ar gymaint i ddyfod yn nghyd fel yr oedd y capel wedi ei orlenwi, a chanodd y cor yn nghyd ag ereill yn rhagorol.-T. J. CARMEL, TRECYNON.—Dydd Llun diweddaf, Hydref y 3ydd, anrhegwyd plant Ysgol Sab- bothol y capal uchod a gwledd flynyddol o de a theisen, yr hyn sydd yn cael ei wneud ei's blynyddau bellach gan bawb. Yr oedd y blynyddau bellach gan bawb. Yr oedd y capel wedi ei addurno yn hardd'iawn o flodau a choed y ddeii, ac hefyd yr oedd y byrddau wedi cael eu gosod allan yn Iudderchog gan foneddigesau i^uaiic y cap&l, pa rai oedd yn gweini ar y phut bychain a'u gwenau siriol uroa bon. Wedn bawb gael eu diwallu ag ymborth i'r corff, codwyd y llieiniau. er rhoddi ychydig luxiiaeth i'r meddwl. Yn yr hwyr, catwyd cyfarfod llenyddol, trwy ganu ac adrodd darnau bychain gan y plaat yn daraw- iadol dros ben-? cwbl yn dangos llafur a thalent mawr. Yr oedd yn bleser clywed y rhai bach yn canu mor sooiarus. Hefyd, di- fyrwyd y cyfarfol yn fawr gan ddau destyn cystadleuol difyr, trwy ba gyfrwng y mae gallu llawer yn dyfod i'r golwg i raddau mwy neu lai. Cafwyd cyfarfod da rhagorol, y canu a'r adroddiadau yn adeiladol. Llywyddwyd gan Mr. John Davies, 1m o flaenoriaid penaf y capel. Wedi talu diolchgarwch i'r bonedd- igesau a phawb a. lu yn gweiui ar y te, ym- adawodd pawb taag adref wedi eu llwyr fodd- hau.—CLUDYDD. hau.—CLUDYDD. CAERSWS.—Cyfourfod Dirwestol.—Y Merchcf a'r lau, yr 21ain a'r 22ain dr cyafis, cyraliodd y Bedyddwyr pesthynol i'r Hen Gymanfa yn Nghymru eu cyfarfod trimisol yn y He hwn, pryd y gweinyddwvd gan y brodyr canlynol —Mri. J. Evans, Trallwm J. Thomas, Dref- nawydd; D. Davies, Mardref; D. Davies, Nantgwyn; R. Jones, Capel Newydd; J. Edwards, Llanidloes; B. Price, Beulah; ac E. Roberts, Pernbrcka Dock, gynt o Drefnewydd. Yr oedd hwn yn gyfarfod lluosog, da, a budd- iol.- TUDOG. TREBOTH, GER ABERTAWE. — Damwain Alams—Fel yr oedd bachgenyn o'r enw Tho. mas Thomas, mab i John a Sarah Thomas, yn chwarcu gyda ei gydgyfoedion, ac yn def- nyddio pylor, darfu i'r offeryn oedd ganddynt yn saethu ddryilio, a tharawodd darn o'r offeryn ef yn ei ben, ac archollwyd ef yn dost, fel y bu farw ar y 26ain o'r rals.—GWILYM FPRWD. YNYSMEUDWY.—Cyfarfod DiJyrion y Bobl.- Nos lau, y 29ain o'r mis diweddaf, cynaliwyd yr ail o'r cyfarfodydd yn ysgoldy perthynol y lie, o dan lywyddiaeth Mr. Davies, yr ysgol- feistr, yr hwn yn ei goeth anerchiad agoriadol a eglurodd ddyben y cyfarfod. Yna cariwyd y cyfarfod yn mlaen gan y boneddigion can. lynol :—Mii. W. Jones, (Asaph Glan Tawe), J. Walteis J. Jones, (Alltud), D. Burrows, J. Mainwariag, R. Waltars, G. Jones, D. Mor- gans, a C. Davies, Llanguic. Yr oedd y cyf- arfod yn wir ddifyr yn mhob ystyr, a'r elw deilHedig oddiwrth y cyfarfodydd hyn trwy y gauaf i gael eu trosglwyddo i Mr. Davies er cynoxthwyo yr ysgol ddyddiol yn y lie.— MEUDWY GLANTAWE. ABERTEIEI.—Yr YsgoZ Frytanaidd.-Dydd Gwener, Medi y 30ain, cafodd plant yr ysgol uchod eu treat flynyddol. Cyfarfuant a'u gilydi am ddau o'r gloch, ac aethant trwy heolydd y dref, yn cael eu harwain gan wein- idogioa y gwahanol eglwys1. Wedi dychwel- yd, cawsant eu digonedd o de a bara brith.

DRILFA FILWBOL, COED-DUON. CYNELIR EISTEDDFOD GERDDOROL ac ADRODDIADOL yn y lie uchod dvdd Ltnn, Hydref 17,1870. Prif ddara corawl, I- ilai. lelojah Aaaea;" gwobr £10, ya iigbyda medal i'r r arWeinydd. Belroiad: "Boa MOBLAIS. GeDif cael y programme ar dderbyniad daa poistage fttamp, gao yr yegrlfeoydd,-—. E. WuAlAlts, Fontllanlraitb, Mon,

OYMYDOGAETH HEB DAFARN MewnysgrifoeiddoMr Thomas, Bangor, i'r Alliance, dywed,—"Yn Bethel, yn mhlwyf Llanddeiniolen, Gogledd Cymru, 7 mae caie wedi ei wneud amryw droion am drwydded i gadw tafarn. Credwyf mai y- tro hwn ydyw y trydydd gwaith ag y mae yr yaadon wedi gwithod trwydded i'r gymydogat th. Y mae yr ymgais a wnawd gan y eymydogiou wedi profi yn llwyddianus eto. Y mae y boblog- aeth yn cynwys o 800 i 900 o bersor'au, ac nid oedd ond 14 o dsd-ddeiliaid a wrthodasant lawnodi deiseb yn erbyn caniat u trwydded felly, y mae cymydogaeth Btthel yn parhau heb dafarn. Y mae hyu yn esiampl, yn fy marn i, o'r hyn a fyddai Cymru pe byddai ganddynt y Perm-is sins Bill. Dywedasant withyfpan y bum yno fod ganddynt hwy Permissive Bill i'r gymydogaeth, ac na oddef- ant byth i dafarn gael ei sefydlu yno. Er fod gan y person a fu yn ceisio y drwydded gyfreithiwr yn dadleu drosto, gomeddodd yr ynadon ef, gan gauiatau eu dymuniad i'r deisebwyr." Yn y rhan fwyaf o Eglwysi Pabyddol Llnn- dam, y Sabboth diweddaf, cyflawnwyd defos- iynau neillduol, yn cynwys gweddiau am am- ddiffyniad y Pab, a gwnaed cyfciriadau hefyd at helyntion diweddar Italy yn y gwahanol bregethau. Yn yr Eglwys Gadoiriol, yn Ken- sington, pregethodd yr Archesgob Manning bregeth hir ar y pwnc hwn, gan gymeryd ei destyn oddiwrth amgylchiad Pilat yn golchi ei ddwylaw, gan dynu cydmariaeth rhwng Pilat a Brenin Italy. Dywedai hefyd fod y pwnc Rhufeinig yn mhell o fod wedi ei ben- derfynu, fel y tybiai rhai. Dvwedir fod y Cadfridog Beauregard, yr hwn a beithynai i'r gwrthryfelwyr American- aidd, wedi derbyn commission oddiwrth y Llywodraeth yn Ffrainc i ffurfio byddin yn Neheubarth Ffrainc. Y mae gorchymyn wedi ei roddi fod 500 o dda, a 5,000 o ddefaid i'w rhanu yn ddyddiol rhwng y dinasyddion Ffrainc. Y mae y cig i'w werthu am bris neillduol. YMGAIS AT LADD MEWN CEUBYD RHEIL- FFORDD.—Y mae halynt hynod yn cael ei adrodd i ni o Leicester. Nos Sadwrn dlwedd- af, yr oedd masnachwr marble o Balgium yn teitliio ar Reilffordd y Midland, a phan yn ages i orsaf Melton Mowbray, tarawyd ef ar ei ben gyda phren gan gyd-deithiwr, yr hwn a eisteddai ar ei gyfer. Cymerodd ymgyrch le rhyngddynt, nes i'r ymosodydd waeddi am drugaredd, ac y cafodd ei ollwng yn rhydd. Cyn i'r tren gyrhaedd Brooksby, ilwyddodd i ddianc, ond gadawodd bethau ar ei ol trwy ba rai y dysgwylir y deuir o hyd iddo. Dvwed y Torlaid eu bod wedi enill 202 o bleidleisiau o'u tu yn sir Aberteifi yn yr ym- chwiliad diweddar a wnawd i bicidleiswyr y sir. Y mae cymaint a 102 o mitrailleuses wedi cael eu cymeryd gan y Germaniaid yn ystod y rhyfel presenol, ac yn agos i 700 o ynau. ereill, heb gyfrif y rhai sydd yn Strasburg. 0 Gvperthodd awdurdodau llythyrdai Liver- pool werth bum cant o bunau o gardau dimai yn gynar ddydd Sadwrn diweddaf. Dywedir fod canoedd o drigolion Paris yn ceisio am gael eu gollwag o Paris bob dydd ond yn cael eu gwrthod. Y mae Count Bismarck, mewn hysbysiad o Ferrieres, yn tystio nad oedd dim gwirionedd yn yr ymddyddan a fu rhwng y Brenin Wil- liam a'r Amerawdwr Napoleon, yr hwnaym- ddangosodd yn y Times. Mai ffrwyth dychy- myg yn unig ydoedd. Yn mhlith v ffoedigion o Ffrainc, yn awr yn Belgium, dywedir fod 30,000 o Parisiaid yn Brussels. GWEITHWYR HAIABN SWYDD STAFFORD.— Boreu dydd LIuQ diweddaf, cynaliwyd cyfar- fod poblogaidd o weithwyr South Stafford- shire, yn Great Bridge, i ystyried pi lwybr a gymeryd, yn gymaint a bod eu oais at y meistri wedi ei wrthod yr wytbnos ddi- weddaf. Cafodd ei benderfyuu fod eu cais yn cael ei roddi o'r neilldu am adeg y rhyfel pre- senol, ond fod y codiad o chwe' cheiniog i'w geisio mor fcan ag y cyhoeddid lieddwch. Y mae Garibaldi yn gwrthwynebu yr hyn a gyhoeddir am dano, sef ei fwriad o gynyg ei wasanaeth i Ffrainc.

AT GLEIFION ABERDAR, MERTHYR, PONTYPRIDD, LLANELLI, A'R OYLCHOEDD. From W. BADHAM, Canton, Cardiff. I one day called with a chemist in the neigh bouthood of Aberdare for a b x of George's Pile- and Gravel Pills and was supplied with whut I supposed to be the genuine article. I was greatly surprised however, on opening the parcel, to find, that instead of George's Pills,, the chemist had deliberately cheated me by packing up a sjpurious bc x of Pills. I had th* right article hoWeVer at* Canton, and am much better since I toik them. RHYBUDD.—Yn gymaint a bodiiuawa oengreifft- iau twyllodras o fath yr uchod ya cael eu cryhwyli wrtbyf, teimlaf cwymedigaeth i, ddynoethi y cyf- ryw, ac hefyd i rybuddlo y cyhoedd, fel na byddo iddynt drwy anwybodaeth gael eu hud ddena i gy- meryd Pitts neu Povdtrs o wneathariad ereill, o dany ffageegtu eu bod yn llawn rystal 08 nad gwell ,na I George o Pile & Gravel Pills." Geltlr ya hawddeu hadnabod a u gwahauiaethu oddiwrth nwyddan yr efdychwyr diweddar hyn, gan tod onw y darganfyddwr ar Stamp y Llywodraeth, pa all a rwymir o amgylch pob blwch. Hirwain. J:. E. GEORGE, M.R P « (Perchencg George's Pit,; & Gravel Pills.) ^"Uf*