Y Gwladgarwr

Dyffryn Dulais.—Orgraff arswvdol o wallus. Can bur lithrig. Ymddeisgys. Ymrowch i astudio llythyreniaeth. Marwolaeth Bhisiart Ddu o Wynedd.-Englyn. ion tra rhagorol, yn enwedig Mawredd i dir Amerig-yw rhol Ue I'r llwch cysegredig. Cymeradwy. Cwyn y Glowr.-Tyner a medrus. Ymddengys. Molawd i Mr W. B.—Cymeradwy. Y Lioer, (buddugol.)—Y mae llinellau pur dlysion a barddonol yn y gerdd fechan hon. Y lloer wna gadwen arianaidd O'r afon ddolenog, Diosga y Ueuad o'i hsaaint yn fiaol. Cymeradwy.

Y GATH. Un syw, dde! a diwyd,—yw'r gath, Byr ei e r, a barflyd Am lygodan mae'n ben byd, A buan iuya ei bywyd Gyr heb fraw ei llem bawen—ar egwyl, Mal ergyd i'r bagea Neu getidwil am lygoden, A cbJn ei ffoi gwich 'n ei phen. Ballarat WM. MOBGAN. .Vs:;

Y GOLEUDY. Gwawl i'w adwaen yw'r Goleudy-o bell I Drwy'r nen bwl i fyny, A mnf ei sedd uwch mor sy, Ar geulan yr aig wely. 1'r moiwyr, Ha drem eirian—a hoffas Rh&g aiiffawd yw weithian; Gwiria fed vn gwr y fan, Greig hyliwedd yn grog allaii,, Llyw i forwyr y lllfeiriant-ydyw Bob adeg pan hwyliant; Wrth oleu hwn nerthol ant Hwy heibio, ac nis gwibiant. } "Wedl hwyholr mad haulwen—o'u golwg, Ac eilwalthy lLerwen, A ntwi n-a yn huiio nen, "Hwn iddynt rydd wen addi«n. Ballaiat. MM. MORGAN.

A DGOFIANT MEBYD. O! henffych ddyddiau boreu'm hoes, Pan oeddwn blentyn bach, Cyn bod un gofid, cur, na loes, Yn poeni'm calon iach; .'Sid bfawn pe si'r byd yu ffism ■»«■ » • Pan o dan ofal nhad a mam. 0 ameer dedwydd y pryd hyn j, A wenai i mi'n lion, v Pob peth o'm hamgylch oedd yn wyn, Heb dristweh yn fy mron l t* Ond aeth y mwyniant hwn ar hynt, ■ Diflanodd fel rhyw chwa o wynt -0 oriau gwerthfawr, llawn o hedd A chyanr oeddynt hwy; Heft oriau cyn i r byd a'r bedd I'm calon roddi clwy'; Er hyn maent wedi myn'd i'w talth, I fyd y tirtg wyddoldeb maith. Bu m a cbyfeillion lawer tro c f A r ddolydd gwyrddion Taf, > Yn chwareu ar y falmaidd fro Mewn hoender yn yr haf; v Ond dydd mabolaeth aeth ar goll, A. ninau a wasgarwyd oil. iPan byddo'r gauaf yn eln byd, Y 11 mf-thtu yn ddlhall, -O'iol daw gwenrVu'r gwaowyn clyd, A thegwch beb un gwall: "'Ûnd oi claw r mwyniant. hwn i'm col, Dydd fy mubolaeth 1:1 chat 'nol Yn awr 'rwy'n teimlo bethyw'r byd A'i wg hfb dad na mam "Wrth gofiu am ei gtoeeau i gyd, v Mp-.i m heoaid am roi lUm I'r lan drwy'r elm oiielau pell, I geisii gwLid sydd fyiddtwn gwelL Caerdydd. T T. GBIFFITHS.

ANERCHIAD A aafonwyd i L. Dartnydd Evans, a'i frodyr, S'l chwa*-r, ar yr »ch2ysut o brwolaeth eu tfd yn Summit Hill, P»., Chwefror y 15fed, 1870. Bu Mr David Lewis Evans yn aelod ao yn • flaenof ffyddlou gyrlJÙ Anuibynwyr yn Pen- ydatrea a New Tredegar, am flynyddoedd lawer MewB llocder yr ymledal r blodton bach, Tra henldes yn goretiro'a planig dlos, A namr ferth a thremiad bywiog iach Yn gwylio arnynt foreu, nawn, a nos; Ond Ab otn suddedd araul drem H< ff deyrn y dydd I w ddyfrf»-.dd gorllewinol draw, Edwif odd tlysnt cain y blodlon blydd: Mewn hoenus wedd—mul blodion glwyø eu pryd Y mlonech chwl o gylch yr at-lwyd glyd, Tra gwelid siriol fam, A duwiol haw ddgar dad, I'ch diffyn rbag drwg nam Mewn gwyllt estronol wlad, Ona 0..1 yn hwyr non, brad y gt-Iyn erch- Dyrwygwyd eich teimladau mwyn aderch; A threm an by Ion. Y gruitiiau gwelwon, Dd'wed fod ryw dri-twoh dw fnddwys yn y galon brudd, Na fedr athronydd dteiddio i'w ddirgelfan guda. < (jyfoedion VIst- Os teenodd 'storm marwolaeth gymyl du Trallodion blwng i bylu ch meddwl ca, .+.. C\ ,.J..J if. I ,# •>' £ +& A gwneud etch preswyl Ion, Hen drigfan mwyniant pur, ¡ Yn draeth I lawer ton 0 ddagrau, aeth, a ehur,- Os rhoddwyd tad, cynghorwr, Cristion, call, A phriod serchog, llawn o hedd ddiball, Cywirddoeth athraw, Blaenorydd hylaw, Cref gad y Groes am flwyddi mait,h I orwedd yn y dyfafedd llaith, Er hyn, rhaid llnwenhau, Nid marw ydyw ef; Ei enaid sy'n mwynhau Hael wleddoedd pur y nef, Ac ufyddhau i lwybrau dyfnion dyrus lor- Efe sy'n doeth reoli awyr, tir, a mor Mae Duw yn nerth wrth raid Mewn chwerw ing a loes; Amgeledd ac yn blaid Yn mhob ystorm a chroes I'r tlodion, gweddwon, a'r amddifaid, sydd Yn dysgwyl wrtho'n ffyddiog noa a dydd. Plymouth, Pa., America, GIEDDWYSON. Gynt Treherbert, D. C.

LLINELLAU Er cof am Mary Charlotte, Kerch Mr J. Jones, Draper, Owmafon. Rhy fawr yw Rhag-Iunlaeth yr lor, Rhy ddofn i w dea.ll gan ddynion; Ei ffyrdd ef sy'n ngwaelod y mor, A i lwybrau ef sydd yc yr eigion; Ac nid oes undyn ar y llawr, Faint bynag a fydd ei wybodaeth, Ragddywed pa ddydd neu pa awr Y daw tywyll ddydd trancedigaeth. 'Roedd Mary yn orlawn o serch, Enillai bob calon i'w charu; Rhagolwg am lwyddiant y ferch Oedd weithiau yn agos a n synu; Ei rhiaint goleddent yn wir Ryw feddwl lied achel am danl; Dych mygent ei gweled cyn hir Mewn arddas yn caei ei dyrehafu. Mor ffyddlon y byddai 'r un ga Yn dilyn yr yagol Ssbbofchol; Hi ganal-adroddal yn hy', Nes awyno pawb fyddai'n bresenol; Ac p y Gobeithlu, pwy cedd Wrthodai i'r ferch y flaenoriaeth ? 'R oedd pawb fel yn uno rhoi bloedd, Yn nchel mewn bri elo r eneth." Ei rhiaint, tawelweh yn awr, A rheddweh eich hunain i'r lean; Efe sy'n rheoli y llawr, A gwnaed fel y byddo'n bwriadu; A phlygwch eich gliaiau yn nghyd 0 flaen ei oreteddfainc, mae'n ayner, A dy wed web wvth Lywydd y byd, li 0, Arglwydci, dy ewyllys a wneler." A avehweh eich ¿hgniIT1 yn nihyd, Mae'r eneth mewn gwlad uwch pob dy- chryn,] Yn canu yn well-well o hyd, Ac yn ei heirdd ddwylaw mae telyn; Fe'l dygwyd gan Iesu ein Pen I fyny i wlad yr angelion Esgynodd or ddaear i'r nen I ganol y llu anfiàrwoUon. Cwmafon. BRYTHON.

Y MEDDWYN. Un o galon ddig'wilydd—yw'r meddwyn, Yn maeddu'r heolydd Rhegu, a'i ben ar ogwydd, Yn y baw, aflan y bydd. Maesteg. IAGO I WRCH.

HAELFRYDIG. Gwron yn llawn o garia.d,-hylaw frawd Yw'r haelfrydig difrai Yn ei galon fwynlon fad, Eistedd haelioni'n wastad. I F GRANELLIAN.

YR EHEDYDD. Ar ei aden, yr ehadydd,—a'i own Wna ein swyno beunydd Yr uu mad, ar doriad dydd, Yn iach gan uwch y gweunydd. GRANELLIAN.

I'w adrodi yn Eisteddfod Garm el, Treherbert. I formed dan 15 oedj gwobr, 3s. MERCH YR AMAETHWR A'R OEN BACH. (EFELYCHIAD 0 WORDSWORTH.) Ar noson oer di8gynai'r gwlaw, Pan oeddwn ger amaethdy, Ac wrth y lie fe glywais lais Rhyw eneth fach yn canu Ac ebe hi wrth yr oen bach, 'R hwn alwai hi yn Wili," 0, yf dy laeta o Wili bach, Cei wedyn fyn'd i gysgu." A Wili a gusana'i llaw, I ddiolch am ei swper; A chanai'r fechan ar ei stol, Tra'r gwlaw yn mwydo'r ddaear O'r llt str yfai Wili'r llaeth Nes iddo ddisychedu, A chana'r fechan wedi hyn, 7, 0, Wili, dos i gypgu." >' A wyt ti!.u cofio, Wili bach, Pan oeddit ar y mynydd, f Dy hunan yn yr eira oer, .Heb fapa naL, antdkliffynydd ? Cymerais di vn ddiwrnod oed, Do yma, Wili'th fagu, A thyna'r ptm 'rwy'n gofyn it' f Am i ti fyn'd i gysgu. Tai'r gwaith bob .dydd yr wyf yn dod A'th ddiod i ti, Wili; Ni raid it' ot'ni blaidd na chi, Caiff neb wnend niwed i ti; • r Cei orwedd vn dv waIv clyd • Nosweithiau oer rhag rhynu, A thyna'r para 'rwJ'n gofyn it ,Jvi Am i ti fyn'd i gysgu." '¡¡':Ie,' 'o.)';Ö 'Z.1'i1"j

Turkish Baths Neath. Open Daily—Ladies only on Tuesdays. Experienced Male and Female Attendants. Goracbwylwyr Trwyd4e<ftljr Ym fiutf J. RICHARDS A W. LEWIS, (CYMRY,) (DIWEDDAR DAVID RICHARDS), Sefydledig er't trot ugain mlynedd. JSsSllr TY Y CYMBY. 86 UNION-STREE, GER YR EXCHANGE, LIVERPOOL. PUM' mynyd o lwybr o Orsaf yr Afon ac o Orsafau y Rheilflfyrdd, lie y ceir Accom- modation rhagorol i ymdeithwyr, ac yn enwedig I ynrjfctdwyr, gyda'u bwrdd nen heb eu bwrdd, ar yr tact dan mwyaf rhesymol. A noglr y rhai fyddont am ymfudo I uurhyw barth o'r byd, I ymholl a'r goruchwylwyr uchod cyn gadael en cartref, a chant bob bysbyarwydd gofyn- sdSg gyda gol v/g ar bris y fordalth, a dyddiad cyehwyniad yr ager-Iongsn a'r liwyl lor.gan, a'r seilffyrdd a'r agerfadau, gyda dychweliftd y Post, ond iddynt anfon ftamp ceiniog yn eu llyfthyr t'r address uchod. TSTOBS-A BAD fW ROLL GLUD, D.S.,—Y mae J. Richards wrth data llolch am y ddirfawr gefxiogaeth a gafodd yn jmtod yr ngaln mlynedd ucbod, am hysbysu el Sod wedl cytuno & Mr. Lewis, yr hwn eydd wedi bod am lawer o flynyddau yn America, ac felly yn gymwyø I roddi pob cyfarwyddiadau anghenrheidiol er roddi yr ymfudwyr ar y ffordd nesaf a rhataf I drafaelu y wlad hono. Parch. T, John, Ebenezer, Llanddeiniolen. John Evans, Eglwys-Bach. D. Oliver, IJanberls. M. D. Jones, Balsi. H. E. Thomas, Birkenhead. J. Thomas, Liverpool. T Pwyddfa ITiiifwdel sat GTIREIO, AT YMFUDWYR CYMRU. GAN ein bod yn y fusnes er ys pedalr blyn- edd ar ddeg, ac yn bookio i bob gwlad am y prisoedd iselaf yn Liverpool, a'n bod hefyd wedi byw yn America am flynyddoedd, gan hyny y mae genym fantais lroddl pob hyfforddiant I'r ymfudwr. Yr ydym hefyd yn cadw ty private, er Uetya ym- fudwyr, a hyny am y prkoedd nowynif rhesymol yn y dref. Heblaw hyny, yr ydym yn cadw dyn i ofalu cyfarfod a'r ymfndwr ar ei ddyfodiad t'r dref, ali weled yn ddyopel ar fwrdd y Hong y'byddo yn hwyllo ynddL Hefyd, mae fod yr holl weinldogios C) wahanol enwadau ag sydd a'u henwau isod, wed! myned trwy ein swyddia f. wahanol wledydd yn weU cymeradwyaeth na dim fyddal yo weddns I 01 wneuthur ein hunain Canmoled arall dydi, to nid dy enan dy bun GWEINIDOGION YR ANNIBYNWYK. Farchedlgion Samuel Robects, M A, Llsv-JBRYN- oaalr D&vid Price Dinbycb John Thomae, Liverpool; Richard F Edward*, (Rlsiart Pita o Wvnedd) Morrfs Roberts, Ramadan DaTtd Williams, Deerfield Jrmes Griffiths, Utica GWEINIDOGION Y BKDYDDWYR. Parchedlgion John Eldred Jones M A., UtIca; Beth Phillips, CaetphHIy Owen Owens, D D, Ledvencworth; John Roberts, (gynt o Dredegar); Morris Williftms, Utica; Richard Davies, Maeateg GWEINIDOGION Y METHODISTIAID. Parchedigion Thomas Levi, Treforis William 0 Roberts, M. A New York; William Roberts, D.D New York Howell Powells. Cincinatci; David Harris, Irontown, Ohio John T. Evans, Oak Hill, Ohio John Jones, RhydbMh William Hughes, Racine Thomas Phi11jr)1\, B»r*b<>o 1) Daniel, Beanford Thomas Rrbe<*t*, Vcbyttv W rhf.mas. Australia Thomas Jenkins, Utica Thomas Evans, Floyd; Thomas Thomas, Liver- pool; T D Davie* Y<mngstow» l\ff)o.t!Ø Wil- liams, Chicago D. C Evans, T)r< Synon; Joseph Davies, SoratJton Ymofvner am bob hvsbvt'wydd pellauh a LAMB & EDWARDS, 41, Unioo Street. LIVERPOOL. ^J^Ymfudiaeth < E. D A V IE S, K !« JOTVBf*. (Cymr» Grapts Inn, 29, Union Strtrt, Liverpool, i DDYMUNANT hysbvsu Teitbwyr rhwng Cymru ac America, Awstralia, a gwa- 1a11101 wledydd y byd, y ctdr ci*rtref cysttrns ar t&ub yn y Ty nchod. Uttty gifvn. he ymbortb i.chu-t am brl% rht-mvmnl. Gall y HØowl a ddewlso i't el .yiie I drln en hymboi-th en hunain, am ddim. '»»•*sy anion llytliy* 1> CJ f..biad to,AL celr p«b rwybodaeth am btieotdd y olu<U.«d eo ameercy- "h rynlad Agf.ir a Hwvl Loncan I wnhanrl barthan o'r byd, a gonodir y Cymry bob amsff- gyda'u gily Td mown congi diuwiaol o r Lloug. gan nad i ba Linell bynag y porthynent Er cyfarfod a ch. nydd y Fasnach, y mae geaym Dy Private yn ymvl y Grapes Inn, 1 e g.U yr Yin- fudvryr fod yn ddedwydd a rhysurus heb fyned i r Dafam Cofier, mal y Ty Private yw y ty Cymrelg agonal l' Landing St%ge o'r Railway Station-, sef. yn 1 No. 17, Faaakerley Strout, yr heol nesaf i Union S'reet. Mite yr holl Fasoach a be-thyn I Ymfondbeth o dan Arolygf.eth y Cymro Gwyllt, yr hwn Bydd yn meddu hir brufiad o honl yn y wlad hon at A»etig. Vyjtwicr y Llylhyrau *— UAYIES A JONES, INN, 29, Union Overpool D.S -Gall y sawl a ddft-^l-'O, ye ^berdare a'* cylchoedd, gael pob maaylion a ohyfarwyadiad- an, drwv ymholl a Mr. J<'hjK. Crown Hotel, Maesydret, Aberdar—dntwddwr o r Bute Arms, yr hwn sydd newydd ddycbwelyd gartref, wedi talr biynpdd a aroirfad yq., Nhalaethau Unedlg America. YmboHf yn Mountain Ash ag na Dl. James, Navigation Inn. i.- EVAN THOMAS, Manufacturer of all kindlof M[F3fF,M» 8AFBTY UHTI, And sole Maker of his Patent Improved Clany Xitiaip With Elastic Glass Ring, Which admits of the expansion of theglaa without the risk of Breakage. Prices and designs on application for quantities. CAHBBIAH LAMP W08a. 7, Cardiff Street, Aberdare. Clany Glasses, 5d. each. Lamps Repaired oa the shortest notice. yy AMERICA. SWTDDPA. YMFUDOL I GYMBT. M. JAMES & W. WILLIAMS 25, Union Street, Liverpool. ADDYXUKAddatgraa eldelntiiadaioictigat ana y sfs.'&s.og'" aetk t mac 'Hrt-ii ei sfs.oi. hs!yfl, fUij", yn hysbyg el fod yn parhsu i Vookio sid^r Ajer < r Hvyl-longau 1 America, A'OTtralia, «atc., its. y pri-em tllela! YD L!v( rp )(lol. Oielllr oae) pob hysbysrwydd am » ulaA-dai, araaer II-WYLIO, ymtorth, .0., tr.v1 DDANION • -JAYFEYI'-YA- -TYAWYW. on Pr cyfeiiiad uohod. Bydd i'r aawl a yilyaio le cyJleus i sirla pxibont. ea hunain, yn nghyd a Uetyaeth cysTim*, sat. y prUoedS iselaf yn Liverpool, ynghyd a He irpdw eu. luggage TD rhtd. Yr ydym ni, y rhai y mae ein henvsw isod, rn dymtrna oymes-ad-wyo Mr. James yn galonog i sy, 'w yaamSwyy gan gwbl gredu, y bydd idderoddi pob bt-d^ilonrwydd OL ssyhfjedd; Parehedigion W. THOMAS, Liverpool: KSKb EVAN" Lh erpocli T. TB. JAMES, OlTR-aedd W. 'EOBS»T». ai^enan W. HAiLEIB, Hteoiyfeliii, Aberdar; J. Qq OV?13N, Eb.yl; J. EMLYN JO:ÑES, M.A., Ls, On Mer- chyr; W. SJOBQAf, D.P., Caerp-ybiS. JJVAN8, Dow- lais; D. PRICE, BlaenfToa; J. LLOYD, Mertbyr; A« J. PARRY,, Everton Village, Liverpool. Parchedigion B. JAMBS, Pylfc; E. !rHO;«.AS, J. JOMXfl, (Matheteø,) Siysaiii; W. B.0»?BB.T8S pwypar*; A. AT JOKES, Ahertawe. ■-Gwt-imdog:oa y Bedyddwrr. Oddiar fy adDabyddiaetb o'r yweinidogioii uchot4 ya srybtal a llythyrat; aymerad-wyat th. i dy Ui*/8l a grweddca S. JAMES, ",¡a-<: tjenyf yr "ayfrydwoh cli symera*5<*ryB aylvr jmfadwyr o Oymrn. THOMAS PIK8, M.& I'&.D., AbsrdN- Ymofyner yn Aberrfar .1 tixi-Scfeoofi'I a Mv Morr Morris, ii, Ttyscynon Street, Cwtsbaoh, Absrd ar, a 11 Henry Davies, Upper Kegeut-streat, Aberd&r. DEPILATORY.—WELL'S DEPII^ ATORY is the only EFFECTUAL remedy for the immediate and permanent removal of øupew- fluous hair from the face, arms, neck, &c. This psp- paration effects its purposes almost instantaneous* ly, without pain or injury to th« most aenaittve sIcLt. Forwarded by post (seemed from observation) 011 receipt of 6s. by stamps or p: st-office order. JOHN WELLS. 119, Eoston-street, near Hampe stead-road, London. Pott-office orders payable irA "Gower-street, W. C." N.B.-Hundreds of Testimonials have bean received from the xsobility acd ladieo of rank who have tried this marvellous remedy. AT YMFUDWYB I AMERICA. OS ydych am Lety cysnrus, Ymborth iachus a glan, a phob cyfarwytldyd aag- enrheldiol ar eich mynedlad i America, ymddirbd- wch eich hm. ain i otr.1 J. W. JONES, (I)rav-(I- Dafydd Morganwg), A J. D. LLOYD, Temperance Hall, 4' 3, Greenwich Street, New York. Cyfarfyddant a enwi yn Castle Gardens, a gofal* ant am d&noch chwi a'ch heiddo-rhcddwch eich bnoain i'w gofal. MONEY. \T ONEY—Various sums to lend on Lease* hold Security. Apply to Mr. W. Beddoe, Solicitor, Aberdare. A GENTLEMAN having been cured of the *■*• results of Youthful Error & Private Dis- easf-R, after yearq of stffft'ing, -will gbElty send a Copy of the Prescription naed on receipt ef OLO Bthlop. Addrtifs-Arthtir Jore«,. Esq. 34, Somerford Gmvc- St^.ke, Newington, I'^ndon Jk MB M I -t.l A PWYSIG I YMFUDWYR! OtA J* T* M ORG-a;n» CCjnraro) UOBUOUWVUWH YMPUDOL, WsSB&Bm 19- GLKB £ L\ND STKEET, ADDYMUNA hysoysu ei fod yn Bookie Ymfudwyr i bob rhaa o America ae A-cstralla, gyda hwyl so asfer-longj^n, am bri.-oedd iselaf Liverpool. Bylai Ymfudwyr sydd yn dy- ttiano achub eu hnuain rhtg cael eu oymeryd nii-wn gael eu bdokio gan y gMiuchwyliwr hwa, trwy yr hyn y sicrhant eu Iletx-dd ar y liongan, ya aghyd a detbylt. poh hyehysrwydd augMubeidkJ jyn gadael eu cartrefi. Ar eu mynediad i Livw po..1 a New York, cyfarfyddir a hwynt g"n gyf- "HHon a gymer ofal o u heiddo, ac a'Q harweinlant i dii anrhydeddus, He y derbyniant bob angea. rbeidlaa am brieoedd rhesymol Yr ydym at sydd an accwau isod yn cymer- adwyo y gorachwyliwr uchod i aylw y rhai a fw&. itdant ymfndo:- Parch, J. BbvaS, Gweinidog yr Aciiibynwyr. Wattnariwydd. Parch P. HOWELL, Gweinldog yr Annibynwyii. Merthyr. Parch. W. DAVIKS, Gweinldog y Bedyddwj^ Pembroke Dock. Parch. D JoNita, Pontmorlals, Mjrtbyr WELSH HARP WINE & SFiaiT STORES. W MORRIS begs to thank his nuujerwaa • customers for the kind patron h« has received during the past tlree ye»rs, i.a i bopw, by keeping the gentttntsarticle, contLuse tj n erit meIr scpporV W. M begs to bifajstt his ftrieada that OCTOBER BREWING of Burton Ales ne W. M begs to bifajstt Me ftrieada that tn., OCTOBER BREWING of Burton Ales ne in, sparkling condition, and ta prepared to ?.«^toi»ers in any quantity, b«?b:g oae rf >:he l^ bokkis ni Bwton Al«» W I •• r"* A- i