Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
8 articles on this Page
EVAN GWYNNE;
EVAN GWYNNE; Neu, y Dyn a dorodd ei Ardystiad. Y BROFEDIGAETH. Yn mhen oddeutu dwy flynedd wedi y bri- odas, anrhegodd Mrs. Gwynne ei phriod a phlentyn prvdfertb, yr hwn a ychwanegodd yn fawr at eu dedwyddwch blaenorol. Bachgen ydoedd, a galwyd ef yn David Morgan Gwynne Yn mhen tua daufis penoerfynwyd cael Mr. Hughes, y gweinidog, i'r ty i fedyddio'r baban, oblegid nad oedd iechyd Mrs. Gwynne yn can- iatau iddi fyned i'r capel. Nid oedd Mr. Hughes yn ddirwebtwr, ni fu erioed, yr ydoedd mewn gwtb o oedran pan dorodd y diwygiad dirwest tl ailan yn Nghymru, Un parchus iawn yn ei ardal oedd y parchedig Hughes o'r Demil ystyrid ef gan bawb a'i adwaenai yn un o weinidogion eymhwys y Testament New- ydd, a bu ei weinidogaeth yn fendithiol i droi llaweroedd oddiwrth anwiredd. Pregethodd lawer iawn yn erbyn llygredigaethau yr oes yr oedd yn byw ynddi, yn enwedig yn erbyn meddwdod. Er nad oedd Mr. Hugbes yn ddirwestwr, eto nid ydoedd yn myned i dafarn unrhyw amser. Yr oedd yn yfed ychydig win yn awr ac eilweitb ac felly gan y gwyddid hyny am Mr. Hughes, arhag cae! eu hystyried yn ddiffygiol mewn rhoddi crcesaw digonol i'w parchus weinidog ar y cyfryw achlysur, anfoN- wyd am botelaid o win ond penderfynodd Mr. a Mrs. Gwynne nad oeddynt hwy i yfed dim o hono. Daeth y noswaith apwyntiedig, a daeth Mr. Hughes a dau o'r diaconiaid gydag ef, ac awdtrwy y gwasanaeth mewn symlrwydd a difrifwch. 0 mor daer y gweddiau gwr Duw am i Dduw Abraham, Isaac, ac Israel, i fod yn Dduw i David Morgan. Dadleuai addewid y cyfamod Abrahamaidd ar ei ran, a chyflwynai hwynt fel teulu bychan i ofal Arglwydd y Uu- oedd. Nid ffurf oer a difywyd oedd y gwas- anaeth y noswaith hono, ond yr oedd bywyd a gwres ynddi. Wedi gorphen y gwasanaeth, a decbren ym- ddyddan, yn mhen yehydig deuwyd a gwin i'r bwrdd, a llanwyd gwydraid i Mr. Hughes y gweinidog, a phob o wydraid i'r ddau ddiacon oedd wedi dyfad gydag ef, achymhellwyd Mr. a Mrs. Gwynne i ymuno trwy gymeryd pob o wydraid. Dywedai un o'r diaconiaid fod Iesu Grist yn yfed gwin, ac mai troi y dwfr yn win oedd ywyrth gyntaf a gyfliwnwyd ganddo, ac felly trwy y pethau hyn a'u cyffelyb, liwydd- wyd i gael gan Mr. Gwynne i yfed gwydraid o win. Gwnawd byny mewn ychydig amser, iJud er mai gweithred fechan ydoedd, bu y can- lyniadau yn faith a gofidus ond er mor fawr y brofedigaeth gwrthsafodd Mrs. Gwynne hi, a gorchfygodd nid edrycbodd hi ar y gwin. Bu Mr. Gwynne mewn helbul meddwl mawr ar ol hyn yr ydoedd fel llong yn yr ystorm, yn cael ei thaflu o ochr i ochr; weithiau byddai yn cyfreithloni ei ymddygiad a darnau o ad- nodau, yn oghyd ac esiamplau dynion da a duwiol, yn enwedig esiamplyr hybarch Hughes y gweinidog. Bryd arall byddai yn rhoddi barn o gondemnad arno ei hun fel un llwfr ac addifad o wroldeb fod ei wraig wedi profi ei hun yn well defuydd nag ef: ac fel hyn yr oedd yn fyd blin arno. Daeth ami un i wyb ud am yr helyct, a .byddai ambell i ddirwestwr gorselog yn edrych yn wgus arno. Ac o'r tu arall, cynyrchodd yr helynt law^nydd yn mhlith gelyuion dirwest. Yn mhen ychydig wythnosau wedi yr am- gyichiad a nodwyd, daeth y si allan fod Jabes Pugh, un o aeiodau y Demi, wedi meddw;, a bu sylw ar ei achlis yn cghyfarfod y brodyr, a ptlecodwyd ar Mr. Gwynhe, yn nghyda'r hen ddiacoa o'r euw Edward Oliver, i fyued i ym ddyddan a Jabes yn rghylch yr hyn y cyhudd- id ef o'i hvrwjdd, ac felly y bu, a chymerodd yr yrnddyddan canlynol le :— Oliver.-Boreu da i chwi Jabes, tebyg eicb bodyn gwybod neges Mr. Gwynne a minau. Jabes.-Na yn siwr, waeth i mi gydnabod fy anw) bodaeth ar unwaith, uid ydwyf yn gwtbod. Oliver.—Gwyddoch fod cyfarfod y brodyr nos Lun diweddaf, a daeth rbyw un a chwyn yn eich erbyn chwi yno; dywedai fod y si allan eich bod wodi yfed yn bur drwm fel y dywedir, a gosodwyd ar Mr. Gwyune a minau i ddyfod i ymddyddan a chwi yn nghylch y cyhuddiad. Jabes—Oh, yr ydych am fy nghyhuddo o fud yn feddw mi dyb wn. Gwycne.—We!, a dyweyd y gwir yn blaen, dywedir eich bod wedi meddwi nos Sadwrn y pay diweddaf. Jabes.—Oh, felly wel dywedaf yr holl helynt i chwi mewn ychydig eiriau. Aethym i nol y pay ddydd Sadwrn, ac aethym i a John Harris i dafarn y farchuad i newid ac i ratiu yr ariao, ac yr oeddem yn gorfod talu swllt i wr y ty am newid, a chytunodd John Harris a minau i gael gwerth y swllt o win, ac yfasom ef rhyngom cododd hwnw i'm pen ac effeith- iodd ychydig salwch arnaf. Gwynne.—Ni ddylasai dyn fel chwi yfed gwin mswn tafarn ar un cyfrif. Jabes.—Gwin yw gwin lie bynag yr yfir ef, 'ac nid yw ei yfed mewn tafarn yn ei wneuthur yn fwy meddwol na'i yfed yn y ty gartref, na'i yfed yn cghwmni John Harris yn waeth na'i yfed yn nghwmni Mr. Hughes y gweinidog. Darfui'r saeth oddiar fwa Jabes gyrhaedd •cydwybod Mr. Gwynne ni allodd ef ddywed- yd yr un gair yn ychwaneg ar y mater, ond ymaith ag ef, gan adael rhwng Edward Oliver ajabes Pugb.
[No title]
QWMLHAD O'K ASTHMA, PESWOH, &0., TNWY Pvt- MOtlIO WAFERS LooocK —Oddiwrttt Mr. Oldham, Chemist, Market Place, Wisbeach, Oddiwrth y cyfanswiu mawr o'o i wafers ag yr ydwyf wedi eu gwerthu, yr ydwyf wedi 0&0;;1 oyflensdra rhagorol i sylwi ar eu heffeithiaa, ao y mae geuyf y pleser mawr o'chhysbysufodamryw o achos-^ ion o Aethma a Pheswuh wedi en llwyr wella wrth eu oy-' meryd; so yn wir y mae eu heffeithiau yn gyflredin mewn aohosion o anhwylder y lungs! Iganwjr a siaradwtr oyhoeddus y maent yn ddiail er clirio a enryfhau y llau. Y mae iddynt arohwaith ddymunol. Prig 1B. l^c., a 2e. 9o. y blychaid. Ar werth gan bob druggist. .28. 9o. y blychaid. Ar werth gan bob druggist. ,('
\BEIRNIADAETH EISTEDDFOD CYDWELI,…
BEIRNIADAETH EISTEDDFOD CYDWELI, 1870. GAN E. GURNOS JONES. Traethawd ar Gysegredigrwydd yr Undeb Priodasol." 6 gyfansoddodd. Un broit priadi.-Rhai o'i wallau:—"didd- orol" am dyddorol; yn ei dudalen gyntaf ceir brawddeg anorphenedig; "eu anghenion" am eu hangenion; traetha dipyn o'i brofiad weith- iau rhwng cromfachau; nid ei brofiad oedd arnom eisiau, eithr ei s thrylith draethodol; astudied ac ac ag, nac a nag, ei ac eu, a'r llyth- yren h; myneia a haera mai gwell yw dau nag un, a thri na day., ond dy ¡asai brofi hyny; gwn i mai gwell yw un na dfi a uwchben y dorth a'r cosyn; hysbysa ni na. I yw dyn "yn gysnr- us oddieithr iddo fod yn berchen gwraig." Yr wyfyndirmyguyfath eiriau. Ni bu Adda erioed yn berchen gwraig. Duw oedd per- cheaog Efa, ac Did Adda. Y mae y fath eiriau a "dyn yn berchen gwraig" yn sarhad ac yn ddirmyg ar y rhyw feny v/aidd. Mae dyweyd fod dyn yn berchen tir, tbuwch, neu gi, yn eithaf priodol. Ai slave feddylia'r awdwr yw gwraig i fod, er llafurio yn galed i foddhau ei gwri heb un bawl i geisio ganddo ef ei bodd- bau hi 1 hynyna yw ton y traethawd bratiog hwn. Paham yr ysgrifer odd efe "y byd a'r Betws?" Dyfyna "Anrbydeddus yw priodas yn mhawb." Ie, meddwn inau, gan eithriadu awdwr y traetbawd hwn. Arfon.-Rbai o'i walla i:—"Stad" am ys- tad; nis gwn am un gair Oymraeg yn dechreu ag s, heb fod llafariad yn canlyn yr a hono. Ysgrifenir stwr, stol, stryd, stad, &c.; ond dylai y geiriau hyny a'u Lath ddechreu gydag y; nid yw yr awdwr yn (l eall ystyr mae a mas, ac ac ag, ei ae eu, yw ac .w, holl ac oll, ei ac ill, o'i ac o'u, a'u ac ai; y mae heb rifnodi y tudalenau; tudalen 4 heb. fod ar y pwnc; as. tudied sefyllfaoedd yr h-nid yw wedi gwneud hyny eto; "iaith gryf" am iaith gref; astudied y beithynas sy rhwng enw ac ansoddair mewn rhywiau. Dywed fod Arglwydd Byron a'i wraig yn "farddonol!" nid bardd onolia wn yw hanes yr undeb priodasol hwnw; rhydd "ac yn y blaen" am &c., wrth ddyfynu mewn than; "drigionus" am drygionus; "meithryn" am meithrin; "pethau caled" am pethau celyd. Mae ei gynllun yn rhy gyfyng, yr arddull yn rhy bregethwrol—yn debyg i bregeth hen bregethwr gwledig y dyddiau gynt, ond heb un wreichionen o'r tan hwnw; e.e. Ilya olaf ae yn benaf," "gwelwn yn nesaf," &c. Urias.—Rhai o'i ffaeIeddau :-Nid yw yn deall sefyllfa ag ac ac, ei ac eu, yr ae y, a'u ac a'i; mae yr h ar ei'ffordd yn wastad i tyned yn mlaen yn ddisgloff; mae heb ddeall eto allu a sefyllfa y lythyren i o flaen berf yn y modd annherfynol, megys "credu i fod," &c.; "sy- fydlu" yn wasted am sefydlu—hwyrach fod ganddo awdurdod uchel droa hyn; ni ddealla swydd y (); mae eto heb ddeall cyfnewidiadau y eydseiniaid, 8.6., "yn golwg" am yn ngolwg; nis gwyr pa fodd i dorl gair ar ddiwedd llinell, fel llawer yn y gystadleuaeth ar bob tzstyn, e.e., "cythreu-liaid"amcythreul-iaid; "yrhan fwyaf o'r hen dadau" am y rhan amlaf neu luosocaf o'r hen dadau; "yn mhob stad o ddynion"—mae'r frawddeg hon yn gonglog o wallau, sef "stad am ystad, a chystrawen wael, yn debyg i gyfieithiad o gystrawiaeth y Saes oDaeg; "llafyrns" am llafurus; y mae y ferf ganddo yn anghytuno a'i sylfon, e.e., "y dyn- ion hyny ag oedd," &c., yn lie oeddent; "dy- chwel!d" amdychwelyd; "dwfwr" am dwfr neu dwr; "ymgelaidd" am ymgeledd; "ys- grythir" am Ysgrythyr (dau goll mewn un gair); ceir ganddo "wrwaldd a benwaidd;" beth wnaeth y ddinlwed y i gael ei throi allan yma yn y ddau air? "ffrynd" am gyfaill; cys- trawiad gwael ac estronol yw, "Mae y cyflwr priodasol yn gysegredig yn y ffarfiad o hono," "o hono" sydd afrosgo; onid gwell fel hyn,- "Mae ffarfiad y cyflwr priodasol yn gysegred- ig?' "cymerid" am cymeryd; "yn nghanaan Galilea" am yn Nghanaan Galilea. Y mae ganddo resymeg wallus iawn yn nhop tudaien 10. Sylwedd yr ymresymiad yw hyn:—Gan fod gweinidogion yr efengyl yn gweinyddu ar yr acblysur priodasol mewn lie o addoliad, ac yn gweddio am fendith ar yr undeb, rhaid, o ganlyniad, fod yr ymuniad yn cael ei gysegru gan yr Arglwydd. Onid rhesymeg wallus yw pethfelyna? Oymerwyd yma yn ganiataol yr hyn ddylesid ei brofi. Beth am briodas Babyddol? "Gweioidog yn ymuno dau a'u gilydd" am uno; dealled Urias ystyr ym o flaen berfau cyn ysgrifenu traethawd eto. Nid yw cynllun Urias yn gryno. Y mae ei gystrawen yn wallus iawn. Qteilym Coedmor.—Ychydig o'i wallau:— "Gwithrych" am gwithddrych; "gwgi" am gwgu; "diliw" am diluw; mae ei wybodaeth yn pallu gyda golwg ar ag ac ac, mor a can, ei ac BU., i ac i'w, mae a mai, y 1) thyren h, mewn ac yn; gresyn" am gresynus-nid yw y naill enw yn ansoddi enw arall; catia eiriau yn lledchwith ar ddiwedd llinellau, e.g., prop- hwydi am pro phwydi; "ond pa faint oddyn- ion" am pa nifer, &c.; y rhagflaenddawd ym heb ei d'deall ganddo; "lie bynag y tro" am try neu troa; "pe bai" am fod; "ymddigiad" am ymddygiad; anealltwriaeth am y llythyr- enau penigol, e.e., "teyrnas y Gwaredwr," &c, am Teyrnas, &c.; newidia gydeeiniaid heb fod un gronyn ar ei enill am y drafferth, e.e., "ni fuasai" am ni buasai. "Yn ba rai" am yn y rhai; "gwneithur" am gwneutbur; "yn dyst" am yn dyst o hono; "yr oes dywyll" am oes dywell. Yn mysg rhesymau ereiil, haera y dylai y wraig barchu ei gwr am mai "hi oedd gyntaf yn y camwedd" yn Eden. Danodiaeth atgas yw peth fel hyn. Hach! casbeth yw hyn; ni orfododd Efe Adda i bechu. Chwareu teg i'r rhyw fenywaldd; ni ddenyd y Beibl y fath'beth i'r rhyw deg; "ysgybo" am ysgubo; "gwrychionen" am gwreichionen; "ewyllus" am ewyllys; ymgais at fod yn rhesymegol, ond
[No title]
• Yn yr ysgrifau hyn arferir ee. am er engbraifft. yn methu; onid yw y wraig yn peithyn i ddynoliaeth? "poblogi gwlad y ddaear" sydd ymadrodd sathredig. Y mae yr ysgrif hon yn wasgaredig iaWn. Yn y tudalenau cyntaf credais mai efe oedd y dyn a yrai'r maen i'r wal; ond cefais yn fuan fy siomi. Mae iddo ei ragoriaethau:—Traetha lawer mewn llawer o eiriau; iiafurioud yn galed i yigrifenu ei draethawd y mao gaud do lawysgrif amlwg- digon mawr i'w darllen trwy fodfedd o bren braidd—ysgrifenais englyn yn nghrombil un o'i lythyrenau. Oa edrycha'r awdwr yn graffus, gall, heb ei spectol, weled yr englyn canlynol mewn ine coch o fawn ei lythyren gyntaf yn ei draethawd. Anerchiad Englyn i'r lly thyren P yw y ttstyn :— Da ioches g) nes rhqg anw¡d-gefais Yn dy gufell ddiiwyd; Rang iawn, nid cy fyng wyd, Bawd trag'wyddoldeb ydwyd, Y mae gallu yn Gwilym; aed yn mlaen. Ym- dreched osod ei feddyliau yu fwy cryno with eu gilydd mewn llai o eiriau. Gavwr Ttefn. Mae awyrgylch Ilenyddiaeth yn nghymydogaeth hwn yn fwy clir, pur, ac iachus nag y cafwyd hi yn ngoror un 0 r lleill a enwyd. Ychydig o'i wallau:—"Anghysur" am annghysur; "cynys gaethodd" am cynysg- aethodd, (wrth derfynu ei linellau y gwna hyn); annarpariaethol am annarparedig; "anghall" am annghall; "hyrddio" am ym- hyrddio neu ymruthro; "fyddo" am fyddont; dioddef" am dyoddef; ond nid yw yr uchod ond byehain gollion. Y mae ei gynllun ychy- dig ry gyfyng. Er hyn oil mae ei draethawd yn ddarilenadwy ac effeithiol iawn. Llywarch Hen.-Traethawd meistrolgar a chaboledig yw hwn ar y cyfan. Rhai o'i wallau :—Dywed am briodas Adda ac Efa,— "Ac o'r holl filiynau priodasau y byd, dyma'r unig briodas rhwng pleidiau dihalog." Ac o holl, &c., ac nid "ac o'r holl," &c., ddylasai y geiriad fod. Ond nid wyf yn gallu credu athrawiaeth y frawddeg. A ydyw pob priodas ar ol bono yn halogedig? Gobeithiwyf yn amgen; "pawb dynion" am pawb, neu pob dyn; "pan y fydd" am pan bydd neu pan y bydd ni ddylid newid llytixyren fel hyn heb fod rhyw enill yn deilliaw oddiwrth y newid- iad; "cospedi-gaeth" am cosbedig-aeth, (hyn a wnaeth wrth derfjnu llinell); dylai awdwr o allu hwn fod yzi fwy gofaliu mewn perihyuas i birdardaiadaeth. Baicia y traethawd ydyw hyn :—Priodas yn ordinhad ddwyfol-syniad- au Iuddewig a Christionogol am dani. Dy- ledswydd dyac lryw i arf^r pob rnodilion cyr- haed^adwsr er svmhyla y naill y Hall i ymroddiaa tryiwyi a ditwlch i'w hymrwym- ladau priodasol, yn nghyda'r Ceiniyniadau dedwydd o hyny. Gweitaia allan y cynlluri a gymerodd yn foddhaol Rhaaer y wobr rhwng y ddau olaf. (I'w barhau)
[No title]
Hollow ay's Ointment, and tills.—Diseases 01 the Bcwels. A remedy, which has b' en tested and proved in a thoukand dilfi ient ways, capable of eradicating puison- oa,s taints f om ulceus and healing them up, merits a trial of its capacity for extracting the internal corruptions from the bowels. Oc rubbing Hollo-ways Ointment repeatedly on the abdomen a rus-, appears, and as it thickens the alvine irntaUlity subsides Acting as a derivative this unguent to dra-WR the surface, releases the teiider intestines from all acrid matters, gnd prevents inflammation, dysen- tery, jdles, o/ which b istering was the old fashioned, though successful treatment now from its painfulness fallen int i disuse, the discovery of this Ointment baving proclaimed a i emedy possessing equally derivative, yet, perf ictl. painless powers.
r' GAIR 0 AMERICA.
r' GAIR 0 AMERICA. Hyde Park, Pa., Medi 5. Anwyl WiiADGAEWR,—Wedi bod ar fedr dy anerch lawer gwaith o wlad fawr y Gor- llewin, dyma fi yn awr wedi ymanyd yn yr jsgrifbin i'r perwyl hwnw. Yr wyf yn gweled dy wyneb yn awr ac yn y man, ac y mae yn hynod dda genyf dy weled yn parhau mor wych i wasanaethu dy ddarlleiiwyr liuosog, drwy osod on blaenau mor ddeheuig a chwaethus brif hanesion "gwlad fy nhadau." Da y gwnei yn parhau mor ffyddlon i lenyddiaeth Eisteddfodol. Tydi, gellir dweyd yn ddibetrus, ydyw prif gefnogwr y dosbarth ieuanc o feirdd sydd yn codi yna. Ie, coffa da am enw y Prif-fardd Oaledfryn: ymboenodd lawer i roddi gwersi buddiol i ugeiaiau—bydd ei enw yn cyffwrdd llinynau serch llawer mynwes tra parhao anadl yn y ffiroenaa. Heddwch i'w lwch. Augel hedd ar ei anedd o 0 eistedd, iho th edyn dtoeto." Tyner ac effeithiol yw gweisi dy Islwyn eto caffed oes hir ac amynedd dibaid yn ei swydd. Dichou y bydd gair yn awr ac eilwaith oddiwxth un o'th hen dderbynwyr, sydd yn preswylio yr awrhon ar lan y Lackawanna, yn un o brif sefydliadau Cymreig America, yn dderbyniol genyt; canys gwn mai carwr dy genedl ydwyt pa le bynag y byddo uu o'r cyf- ryw yn trigo. Un o'r prif bethau yn yr ardaloedd yma y teimlir o'i herwydd y dyddiau hyn, yw prin- der dwfr. Nid oes gwlaw wedi disgyu yma er's wythnosau lawer, fel y mae y ddaear yn crino ar bob llaw* canlyniad yr hwn yw fod pris angeiirhoidiau bywyd yn myned i fyny. Y mae y ffynonau braidd oil hefyd yn sychu, a'r rhai sydd ag ychydig o ddwfr ynddynt heb ganiatad i guel dim o honynt, ond yr hyn sydd ya wir angenrheicliol er ei yfed a pharotoi ymborth o hono. Gobeithia pawb na fydd y cymylau yn hir eto cyn y byddant yn goilwng cawodau macthltm ar ein dyffrynoedd a'n bryn- iau. Fel y gwyr llawer yna, y mae cryn gyffroad wedi bod yma yn ddiweddar yn nghylch gwell awyriad yn y gweithfeydd glo. Y mae yn debyg lod America wedi bod yn lied hwyrdrwm yn y cysylltiad hwn hyd yr AM SPIT presenol; ond wele ranau o'r Dalaeth hon wedi codi ati 0 ddifrif, a chyfraith awyriad (Ventilation Bill) eisioes yn dechreu cael ei gweinyddu. Yh siroedd Carbon a Luzerne, y mae tri o Inspectors wedi eu penodi, a dau o'r tri yn Gymry, sef A. NichoQs ar ranbazth i ii. rV .• Gogledd- ddwyreiniol Luzeme, T. M. Williams ar ranbarth isaf, sef Wilkesbarre a Plymouth, a John T. Evans ar Carbon. Y mae y tri hyn wedi dechreu yn awdurdodedig yn eu swyddi, mewn canlyniad i'r hyn y mae amryw wedi eu rhwystro i weithio nes y byddo di- wygiadau pwysig wedi cymeryd lie ynddynt, yr hyn fydd yn gyaur a diogelwch i'r gweith- wyr. Cymer rhai o honynt fisoedd cyn y byddant yn baiod i ddechreu gweithio o dan y gyfraith newydd. Y mae boneddwr o Gymro o'r lie hwn, sef Henry J. Phillips, M. E., yn deilwng o gael ei gydnabod fel un sydd wedi ymdrechu llawer yn ddibaid ac egniol o blaid cysur y mwnwyr a diogelwch eu bywydau. Y mae wedi gwario llawer o'i amser a'i gyfoeth i'r dyben hwn, heb ddim yn el gynhyrfu i hyny ond yn unig teimlad ei galon dros drueni y gweithiwr. Yn 01 yr adnabyddiaeth wyf wedi gael o hono, y mae v eyfaill mwyaf sarchog, gonest, a diymhoagar a eilir gyfarfod. Gellir dywedyd am dario mai un o brif nod- weddau ei fywyd ydyw ymdrech o blaid y gweithiwr tanddaearol. Oddieithr yr hyn a nodwyd uchod, y mae glofeydd y Dalaeth hon yn myned yn mlaen yn dda yn bresenol. Y mae yr anghydfod a fu rhwng gweithwyr rhanau helaeth o honi a'u meistri wedi terfynu, a'r holl weithiau wedi dechreu danfon y "perl du i'r farch- nad. Bu mwnwyr y dyffryn hwn (Lackawanna) yn gorymdeithio yn nghyd ar y dvdd cyntafo Awst, yr hyn a wneir yn flynyddol er cof am sefydliad Undeb y Mwnwyr. Yr oedd yr or- ymdaith eleni yn ardderchog yn ystyr helaeth- af y gair. Yr oedd yn rhifo ei miloedd, a phob adran yn cario llu o faneri prydferth, ar ba rai yr oedd darluniau arwyddocaol yn nghydag ymadroddion cymhwys a theilwng o'r Undeb. Blaenorid pob adran gan rai yn chwareu yr offerynau cerdd, nes yr oedd yr awyr yn diaspedain. Gwisgai pob unysnoden gymysgliw o goch, gwyn, a gias ar ei fron, yr hyn a whai i'r orymdaith edrych yn bryd- ferth dros ben. Wedi gorymdeithio trwy brif heolydd y ddinas, aed taa Gelli Slockom," lie yr oedd cysgod y coed gwyrdd-ddeiliog yn hyfryd ac adfywiol wedi bod yn c rd led am oriau yn n gwres tanbeidiol yr haul. Yr oedd yn ddifyr gweled y fath dyrfa fawr o weith- wyr "yn ebtodd ar j llawr glaswelltog i wrando areitMau hyawdl oddiar esgynlawr a godwyd i'r pwrpas. Siaradwyd yn dda gaLl T. Ed- wards, Ysw., Upper Lehigh. Hyawdl yd- oedd ymadroddion H. M. Edwaids, Ysw., Hyde Park. Cawsom anerchiad campus hefyd gan y Parch Fred. Evans, (Ednyfed,) New York. Ymadawodd pawb er dychwelyd iv cartref, gan ymdeimlo yn fwy undebol nag erioed. Gyda chofion serchog at lu o gyfeillion ar lanau Cynon ac Elyrch, y gorphwysaf y tro hwn. J. IRLWYN HCGHES.
[No title]
LUXURIANT AND BEAUTIFUL HAIR.-MrsTs. A. Allen's "World's Hair Restorer or Dressing" never fails to quickly restore Gray or Faded Hair to its youthful colour and beauty, and with the first application a beauti- ful gloss aud delightful fragrance is given to the Hair. It stops Hair from falling off. It presents baldness It promotes luxuriant growth. It causes the Hair te grows thick and strong. It removes all dandruff. It contains neither oil not dye. In large bottles--Prine Six Shilling*. Sold by all Chemists and Perfumers. For Children's QUir, Mrs. Allen' Zylobalsamuvn" far exceeds any yci/iadft or ha r oil, and is a delightful Hair Dressing; it a a distinct and separate preparation from the Restorer, and its use not required with it. Depot, 266, High Hot- born, London.
URDDO BEIRDD. rr.,
URDDO BEIRDD. rr., Y mae Gwent wedi bod yn enwog am el beirdd, rhyfelwyr, haelionwyr, a dysgedlgion o bob math. Yma y blodeuodd ac y teyrnas- odd y givrol a'r gwladgarol Frenin Arthur. Yn Nghaerlleon-ar-Wysg yr oedd ei eisteddle, ac y cododd ei fori gron, fel y gelwid ef, yn gyffredin yn "Arthur y Ford Gron," Yn Nghaerlleon y bu yr Archesgob byd-enwog Dyfrig Sant yn byw. Yn Maesaleg y gan- wyd ac y preswyliodd yr anfarwol Ifor Hael, a Dafydd ap Gwilym, (ei fardd tealuol,) a staff fawr o enwogion nas geljic eu henwi yn awr. Nid llai enwog ydyw Gweut 1870 am feirdd hynod—dau o honynt sydd wrthddrych- au ein t-otyn yn bresenol. Un o honynt yw yr enwog frawd bardd Trelyn. Y mae hwn yn hen wr digrif iawn, ac yn hoff o rigymu, a cbael ei gai)mol gan preill. Y llall yw y bydenwog bardd Panmain. Y mae y pren almon yn blodeuo yma er's blyn- yddau bellsch, a'i farddoniaeth yn berarogl dr^vv ein gwlai. Maent ill dau yn vm es ttuplauo'rdiweddarFarddBroGwalia. Dyma i ctiwi ddarnau tiysion o'u heiddo. Oyfansodd- odd y Bardd Trelya y darn canlynol yn y gwaith wedi. i'r lygoden fwyta ei fwyd:— Or hen lygoden lwyd a fwytodd fy mwyd I, A fyna fel rhyw fwnci llwyd, Heb ddim tamaid trwylr dydd. I I Eto gwaith Bardd Penmain,— Fe ddsrfydd crefydd Roma, Fe dderfydd gau grefydda, 1 Ond ni ddarfydd gwledda Ar y llo, ar y Ho, 'Nol ei gato'n gant o gata." Bendigedig, onite ? Dyna damaid i Feirdd y Coed 'rwy'n aiwr. Mae y ddau hen frawd wedi cyfansoddi pobo gan ar yr Ysgol Sul, a phenderfynwyd gael cyfarfod er eu hanrhegu a'u hurdda NOB Sadwrn, Medi y 17eg, oedd y noson apwynt- iedig i hyny gymeryd lie. Daeth lluaws o feirdd a cherddorion at eu gilydd i ysgoldy yr Yagol Frytanaidd Coed-duon, i wrando ar Idris Gwent a Chasnodyn yn rhoddi eu beirn- iadaeth-Idris yn beirniadu cyfansoddiad Bardd Trelyn, a Chasnodyn yn beirniadu eiddo y Bardd Penmain. Yr oeddynt ill dan yn hawlio y wobr iddynt eu hunain, nes y gorfu i Mr Jones, y cadtirydd, apelio at y beirdd oedd yn bresenol pa un o honynt oedd y goreu. Dyma hi wedi hyn yn ddadl boeth drwy y lie. Y beirdd yn cyhoeddi jr ,i. ;'A-