Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

16 articles on this Page

SHEFFIELD.

WELSH ITEMS.

BOROUGH MAGISTRATES' COURT.…

ABERYSTWYTH TOWN COUNCIL.…

LAMPETER BOARD OF GUARDIANS.

LAMPETER SANITARY AUTHORITY.

-=. LLYTHYRAU Y GWYLIEDYDD.

News
Cite
Share

-=. LLYTHYRAU Y GWYLIEDYDD. BaIF. III. Y peth mwyaf neillduol sydd wedi tynu sylw J y wlad y dyddiau hyn yw pryniad rhanddaliadatl Khedive yr Aifft o Gamlas Sues gan Loegr. O'f braidd na syfrdanwyd y Rhyddfrydwyr gan eydya- rwydd y pryniad, a rhyfeddant fod y weinyddlaeth bresennol wedi gallu gwneyd tro mor fendithlol l'r wlad hon. Mawr ganmolir y weithred hon gan y WRSg, a chan y wlad yn gyffredinol. GweithnHI ddoeth ydoedd yn mhob ystyr. Yr oedd y than* ddaliadau ar werth am fod y Llywodraeth Aifftaidd mewn eisiau arian. Digon tebyg y prynasid y rhanddaliadau hyn gan rai o deyrnaaoedd y Cyfaadir pe buasai digon o arian yn eu pwrs; ond gan na feddent yr arian, daeth Lloegryn mlaen, a aiorhaocid hwy ar umvaith. Ur uedd y rhanddaliadau ya SO punt yr un, a'r capital yn 8,000,000 punt, aprynodd tin Llywodraeth 177,000 o randdaliadau. Yn ol J cytundeb, yr ydym wedi rhoddi benthyg pedair miliwn o bunnau i'r Aifft, a cheir Hog rhagorol arnynt; ac yn mhln cant and un o fiynyddaodaw yr lioll randdaliadau yn eidd" i'r deyrnas hon. T ratte y pryniad hwn yn sicr o fod o feoditk anmhrisiadwy i ni mewn ystyr fasnachol, ond bydd yn fwy felly mewn ystyr wleidyddol, fan 1 gellir M'crhau y brif dramwyfa i India, a thrwy hyny ein g»sod y.. annibynol ar Bwrci. Y mae y delbyniadaa blynyddol oddiw-th y gamlas yn fuwr iawn, er nad ydyw yr hyn ddylai fod, a'r hyu a fydd yn mhen ychydig flynyddau. (Jan i'r wlad hon wneyd y fath gvmmwynns a'r Khedive, tybia y Gymdeithas Wrth-Gaethiwad y gellir dylanwaduarnoi ddiddyms caethiwed. Ond os nad ellir llwyddo i hyny ya bre sennol, y mae yn debygol y llwyddir cyn hir, canys y mae ef mewn mawr eisieu arian ao y am yn rhaitl cyhwfanu baner wen rhyddid drMyr holl ddaear. Cyfeiriasom yn un o'n llythyrau at gyhuddiad pwysig a ddygwyd yn ein herbyn yn yr Academy 6ff fod y fath fod a sin-eater gyda ni yn ein claddedigaethau. Mewn atebiad i'r Parch. D Sdvan Evans, dywed y cyhuddwr i'r achos fod dan sylw y Cambrian Archaeologists yn Ludlow, yn 1852, pan ddywedoad un Mr. Moggridge i'r achos ofer-goelus hwngymeryd lie, o fewn pum mlynedd, yn ecu gerllaw Llandebie, sir Gaerfyrddin I Wrth ein cyhuddo, dywedwyd fed yr arferiad yn Nghymru yn bresennol, ond pan ofynir amy prawf eir yn ol i bellafoedd 30 mlynedd. Y mae 30 mlynedd yn y cyfnod hwn yo fwy nag oedd dau gant o flynyddau ganrifoedd yn ol. Ond er iddo ddychwelyd i 1847, nis gallasai ddweyd wrthym pa un ai yn neu gerllaw Llandebia y cymerodd yr amgylchiad He pa un ai yn Llandilo fawr, Cwmdwr, Pontarddulais, neu rywle arall. Ond er iddo nodi amser a lie, yr ydym yn ei sicrhau pf, Mr. Moggridge, a phawb eraill, na chymerodd yr amgylchiad Ie yno o fewn oof y trigolion hynaf. Y mae arferiad mewn rhai Ueoedd yn Nghymru cyn cychwyn a'r corff oddiwrth y ty fyned a chwrw a theisienau i'r gwyddfodolion, cyn casglu i gynnorthwyo yn y treulio i gladda; ao y mae yn dra thebyg i'r doethawr Moggridge dybied mai arferiad ffol ei genedl ei bun oedd hyny. Difyr iawn ydyw gweled ambell hynafiaethydd arwynebol a chyflym yn trafod thai pynciau. Rhaid bod yn ofalus iawn gyda phethau sydd yn dal cysylltiad agos a chyineriad cenedl. Perthyna lluaws 0 ffacleddau i ni fel Cymry, a throws ein cefnau yn ewyllysgar at y fflangellwr, ond ni chymerwn ein sarhau am bethau na pherthyn i ni, a hyny gan genedl sydd a phob llecyn o'i gwlad yn gysegredig i ofergoeleddd. Y mae y Deheudir wedi cael ergyd parlysiot arall, trwy i danchwa otnadwy gymeryd lie yn New Tredegar, sir Fynwy, bore dydd Sadwrn, trwy yr i on y collodd liuaws eu bywydau, ac yr anafwyd amry w eraill. Dyma y danchwa gyntaf yn y De* heucir er pan y mae cyfraith newydd Rheoleidd* iad y Glofeydd mewn grym. Y mae cofrestr tanchwaoedd Deheudir Cymiu yn hir a phruddglw- yfus. Gallem enwi y Ddinas, Gethin, Pwll 1. Plough, Aberdar, Lletty Shenkin, Tredegar, Risca, «hon »da, Blaina, Vocnriw, Blaenll-chau, &0., ao yn ddiweddaf, dyma luaws o wragedd a pblant N»w Tredegar wedi en gwneyd yn weddwon ac amddi*- taid. Perihynai y lofa hon i'r Powell Dyffryn Steam Coal Company. Gweithia tua chwe chant o lowyr yma, a ehodir tua thair mil a hanner odyneili o lo yn wythnosol. Dechreuwyd codi glo yn y pwIl hwo tua dwy flynedd ar hugain yn ol, ac y mae tua thri chant a hanner o latheni o ddyfnder, Yr oedd yn y pwll pan gymerodd y ddamwain 19 tua phedwar cant o eneidiau. Torodd y nwy aiian tua hanner awr wedi wyth yn y bore, ao yn aaheB ychydig eiliadau yr oedd dau ar hugain wedi eu trosglwyddo i fyd arall ar adenydd tanilyd y nwy, a ihrwy ymdrechion dirfawr y llwyddodd y lleill i ddianc, du hanadl an eu dwylaw, i hysbysa y newydd galarus i ni. Byddai tynu darlun cywir 0 bryder, gobaith, amheuon, pwyil, a gwylltineby dyrfa hyn wrth ymladd am en bywydau yn nhawch awyr angeuol, ac yn nhywyllwch hanner nos y lofa, tra yr oedd angeu yn en heilyn gyda chamraa ysg&fn, byddai darlunio hyn, meddwn, yn gofyn darfclydd anarferol. Y mae adroddiadd rhai o'r gwaredtgion yn galon-rwygol i'r eithaf, fel y bloeddiai rhai, yr wylai eraill, ac y syrthieut blith- draphlith with geisio dianc. Mor fuaa ag y clyw* wyd am y gyflafan, rhedodd torfeydd at enauy lofa, a darllenid gwullgofrwydd yn ngwynebpryd y gwragedd, fel y gwneir bob amser ar adegan cyffelyb. Llefai y plemyn am ei dad, y wraig am ei phriod, a llawer mam am ei mab. Y mae yn rhyfedd ftd .wl mur ychydig o niwed a wnaed t'r gwaith, ac mor ychydig a losgwyd. Ond y rhai a losgwyd, llosgwyd hwy nes oeddynt fel marworyn. C ifwyd cyrff rhai yn union fel yr oeddynt pan yn gweiohit, ac y mae yn amlwi iddynt farw ar darawiad amrant, heb gymaint ag un pang corfferol. Y mae cyfrifoldeb mawr yn rhywle, ond y mae yn rhy gynar i ni gynyg barn arhyny. Y peth sydd eisiau yn awr yw darparu ar gyfer y gweddwon a'r amddifaid sydd wedi colli ffon eu cynhaliaetb. Ymddcugys mai ychydig o'r rliai lladdedig oedd yn perthyn i Undeb y Glowyr, ac oherwydd hynyni ellir disgwyl dim o'r drysorfa hono. Ond dylid meddwl ar unwaith am ryw gynilun i ffurho try- sorfa ar gylcb eang ar gyfer auigyichiadan toroalenu o r nacur hyn. I Y mae y g.owr wrth Wi iihi i'n cynhe&u ni, yn cloddio ei fedd ei hunan, ac yn ei lanw a marwor tanilyd.

CHURCH AND STATE.

<#" NEW TEEDEGAE

PENTYRCH.

[No title]

[No title]

COUNTY MAGISTRATES' COURT.

ABERYSTWYTH BOARD OF GUARDIANS.…

[No title]

LOCAL MINING INTELLIGENCE.