Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

9 articles on this Page

CONGL Y CYMRY.

News
Cite
Share

CONGL Y CYMRY. [DAN OLYGIAETH LLWYDFRYX.] BARDDONIAETH. Y GOLEUNI TRYDANOL. [BUDDUGOL.j Wrth droi tudalenau hen gyfrol y cread. A ehwilio 'i dirgelion yn haen ar 01 haenr Gwncir darganfyddiadau newyddion beunyddiol, A dwylaw'r ddynoliaeth heb arnynt roi staen Dadguddiad diweddar yw'r goleuni trydanol, Ddangosndd celfyddid a gwyddor i'r byd, Yr hwn a fu'n llechu yn nh'wllwch yr oesoedd. o werthfawr oleuni, b'le buost ti c'yd ? Dy chwaer ydyw'r fellten, fu'n fflachio ar Sina, Nes gyru'r fath ddychryn drwy'r gwersyll isbiw, A'r daran ruadwy arswydus yn canlyn, R'un lanwai fynwesau y genedl a braw Ond ah erbyn heddyw mae dyfais dynolryw Yn medru dy arwain di gerfydd dy drwyn Hwy wnant i ti gludo mil myrdd o negesau, Gosodant ti losgi fel canwyll wen fwyn. o lachar oleuni! wyt blentyn trydaniaeth, A'r baban ienengaf sydd ganddo yn awr; Wrth edrych i mlaen i'r dirgelion dyfodol 'Rwyn gweled dy deulu'n lluosog a mawr; Chwi yrweh yr ager yn ddi-son am dano, Ysbeiliwch y ceffyl defnyddiol o'i daith, Dy dad fydd yn gyru peirianau'n glo byllau, A thithau'n goleuo pob cell yn y gwaith. Efeilliaid elfenol yw'r fellten adeiniog A'r goleu trydanol mewn gwydrau uwch ben Pan egyr ei lygaid mae'r ser yn c'wilyddio— Ni pirisia ddifoddiaur lampau y nen Goleuni sy'n gyru y nwy i'r cysgodion, Goleuni arbeda i'n trefydd fawr draul; Ca wresog dderbyniad i'n mawrion balasau— Goleuni mor llachar a pheledr yr haul. Oleuni trydanol! mawrygir di heddyw, Wyt fel ymherawdwr yn codi i fri; Croesawir di mewn i'r neuaddau cyhoeddus, Mae urddas St. Stephan yn plygu i ti; Tydi sy'n goleuo i ddadleu gwladlywiaeth, Ti wedi roi sel ar gyfreithiau ein gwlad o dan dy oleuni bo<^j|idynt gyduno Llewyrcha i ga.lonau blaenoriaid y gad. Ac fod y fellten hyf, chwimwth mor ffyrnig, Mae'r dyn ddigon beiddgar i danio ei ffrocn Acyn lie crocliruo yn daran drlychrynllyd, Ymostwng i'w deddfau yn ufudd fel oen; Fe 'i gesyd mewn lampau ar hyd ein dinasoedd, Arweinia i fewn i balasrlai ein gwlad, Fe dynodd y colyn oedd farwol o'i chynffon, A Mae'n llosgi fel olew, heb chwerwder na brad. Pan fyddo hen Anian gan nwyau'n ciafychu Try'n ryfel elfenol drwy'r gwagle uwchben Y mellt fydd yn gwibio fel meinion ribamu, Neu seirff tanllyd ffyrnig yn gwau trwy y nen 'Rol hollti canghenau y derw llydanfrig, A thaflu castellan cadarngryf i'r ffos, Hi dry ynforwynig 'wyllysgar ac ufydd, Hi yra i gerddeu dy wyllwch y nos. Tydi yw'r daranfollt sy'n hollti pinaclau, 'Ti fedri ddychrynu y teyrn ar ei sedd, A llenwi ag arswvd holl deinlau annuwiaeth, Pan chwythu a'th anadl gyfeiliion i fedd Er cymaint beiddgarweh a dewrder y morwyr, Pan fyddi'n llefaru ant hwythau yn wan Ond er eu dychrymi pan ddeloDt i'r porthladd, Harweinia'th oleuni hwy'n ddiogel i'r lan. Mae amser i ddyfod a llongau yr eigion Heb hwyl ac heb ager o amgylch y byd Bydd teulu trydaniaeth yn troi en holwynion A llachar oleu'u 'stafelloedd 'r un pryd Dileir gwrthdarawiadau ar wyneb y cefnfor Golc-udai nofiadwy fydd llongai y Hi; Rhybydrlbnt en gilydd o bell drvvy'th olenni- Dirgelwch y morwyr riiyw ddydd fyddi di. Rhwydd hynt i ti bellach, oleuni ysblenydd, A brysia i oleuo holl demlau'r gwir Dduw Rho f wy o oleuni i droi peehaduriaid O'u ffyrdd cyfeiliornus at Iesu i fyw Bydd yno oleuni y dysglaer ogoniant— Goleuni tragwyddol, goleuni di-draul; Lie na fydd trydaniaeth nag angen am dano, Goleuni a bery pan ddiffydd yr haul. Llant.rithyd. *IOAN TRITHYD. EXGLYX AR YR UN TESTYN. Uuwyd hen ddeddfau aniall-enynwyll Man ronynau'r trydan: Celf un doeth, ac elfen dân Oleuant fel gwawl huan. JOAN TRITHYD. Sef Edison. CADETRIAD Y BARDD "CYXWYD," CAER- DYDD, YN EISTEDDFOD FERNDALE. Canodd ieuanc awen ddiwyd—awdl gain. Eneidiol, goeth hefyd Ei awdl her ni cha weryd, Gwirionedd geir ynddi gyd. Wele fardd, lienor hefyd—gwreiddiol yw, Graddau 'i len newyddbryd O ddifrif awenydd hyfryd, Eangodd ei barch yng ngwydd byd. Hynt ei dalent hudolwedd—difrif aeth Hyd fro fawr unigedd A grawnwin y "Gwirionedd" Daenai i'r wlad yn wir wledd. Hawdd gurodd ddwy gawraidd awen—o'n mysg, Aeth a'r maes o'i dalcen Daethi'w lawdrwy deithi 'i len Y gadair gyda'r goden. Cenad hedd boed Cynwyd hyd—ddwy-oes dda, Oes o dduwiol fvwvd A fo'n sylfaen oes eilfvd, Oes dan bwys daioni hyd. YTnysliir. DEWI HEULWEX. Percrin clrwy ei rinwedd—a gariodd G-ornn aur Gwirionedd Mwynhau clod rhoes min y cledd Wna COlwyd" hyd dranc hoenedd. AP RHYDDERCH. Ar 01 darllen yr englyn ymddangosodd yn y 8aen yr wythnos ddiweddaf i Wyl Mabon, y mae rhyw fardd wedi danfon i mi yr englyn canlynol i'r AFON TAF. Afon Taf yw safn y tir—a yfae. Hufen y mynydd-dir Berwedydd. dy ddwfr brodir Y ceryg glo, yn gwrw clir —— I'R IAITH GYMRAEG. Iaith anwyl y Brythoniaid—iaith gywrain, Iaith gara fy enaid Iaith gry', iaith bery heb baid, Gorenwog iaith gwryniaid. IOAX DAFYDD A'I CANT. PEXILL AR Y PRYD, AR ACHLY.SUR PRIODAS Y PARCH D. G. EVAXS A Miss AXXIE JOXES. Rhaid ydyw gwir ddymuno Eu llwyddo'n llawn o hyd Caed Entns a'i anwylyd Bob hawddfyd yn y byd Eu plant fo yn lluosog Ac enwog yn en dydd. Yn deilwng o'r enwogion, Set perchenogion ffydd. Pentyrch. T. P. THE SECRET OF THE SAINTS. To play through life a perfect part, Unnoticed and unknown To seek no rest in any heart, Save only God's alone In little things to own no will, To have no share in great. To find the labour ready still, And for the crown to wait. Upon the brow to bear no trace Of more than common care, To write no secret in the face For men to read it there. The daily cross to clasp and bless With such familiar zeal As hides from all, but not the less, The daily weight you feel. In toils that praise will never pay, To see your life go past, To meet in every coming day Twin sister of the last To hear of high heroic things, And yield them reverence due, But feel life's daily offerings Are far more fit for you. To woo no secret soft disguise, To which self-love is prone, Unnoticed by all other eyes, Unworthy in your own To yield withsuchahnppyart, That no one thinks you care, And say to your poor bleeding heart "How little can you bear!" o 'tis a pathway hard to choose, A struggle hard to share. For human pride would still refuse The nameless trials to bear But since we know the gate is low That leads to heavenly bliss, What higher grace can God bestow Than such a life as this ?

CORRESPONDENCE.

G R AN I) C O XCERT AT PONTYCYMMER.

MISSION WORK IN SPAIN.

[No title]

[No title]

Advertising

IMPORTANT NOTICE.

"THE SOUTH WALES STAR.'