Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
10 articles on this Page
YN Y TREN. - i
YN Y TREN. i Yn mop Wmffre Huws y crydd y gadewais chi bythefnos i heno. Pan aethym i fewn gyda'r cyblll yr oeddwn yn lletya gydag fef, yr oedd Wmffre Huws wrthi yn brysur yn gosod clwt ar eegid elastic sides gwraig Dafydd Tomos. Yr oedd y slop erbyn hyn yn lied lawn, a phawb yn siarad SJu gilydd heb fawr o drefn. Pan welodd Jr crydd. ni yn myned i fewn, gwaeddai ar fochgen oedd yn eistedd br ben y faine, agosaf ato, "Cwyd, Sam bach, a gwna le i'r gwr diarth yma, iddo fo gael f,veled ein bod ni yn dysgu tipyn 0 fanars yma. isteddwch i lawr, wr diarth, yr ydw i bron a Jjirfod yr esgid yma, ac wed'yn ni gawn sgwrs." Oefais hamdden i edrych o'm cwmpas, a gwelais iy mod mewn cwnani a golwg lanwaith a thrwsiadus arnynt,gwahanol iawn i'rolwg ar ddynion syddyn arfer troujio eu horiau hamddenol J11 nghyfoddach y dafarm --Yr oeddynt yn amrywio o ran oedran o*r srlailanc deunaw, i'r dyn pymtheg a deugain oed. Dyma'r crydd o'r diwedd yn rhoddi finishing touch i'r esgid, ac yn dyweyd "Dyma esgid ginaig Dafydd Tomos, a gall fyn di'r visit yfory os by-dd yn dewis, er na fydda i yn hidio fawr am y fath lefydd, a goreu po leiaf yr elo yr un wraig i'r cyfryw. 'Does fawr ond jangloi'w gaelyn y visits. Y mae un viiif yn gwneyd mwy o ddrwg nag y mae deg o gyfarfodydd eglwysig yn ei wneydo los. Wel, bys. beth ydi'r pwnc sydd i fod ar droed heno. Ydi hi yn wirionedd fod y Hong King Pabo wedi d'od yn saff i Nerpwl gyda Hwyth o rice ?" Ar hyn, codai Cadwaladr Rhys, o Dwll y Mwg, i fyny, a dywedai fod telegrapht wedi d od i'r dre y boreu, yn dyweyd fod y llong wedi oyrhaedd Nerpwl nos Sal, ac y bydd dividend i'w gaol y eviitaf o Fawrth. Ar hyn, dyma hi yn fonllef drwy'r He yn ddigon a byddaru dyn. Gwaeddai Wmffre Huws am osteg. Tewch, tewch, boys bach, rhag deffro yr ieir, ttg iddynt eodi o'u clwydi. Ohlywson nhw ddim gwaeddi hwre fel yna o'r blaen er's pan ddaeth y newydd fod y gwr o Fadryn wedi curo mab y .Lord, y lecaiwn cyn y diwedda, ac yroeddwn i yn gobeithio na chlywent yr un hwre fel yna eta tan y leesiwn nesai, pan y bydd y eyffelyb amgylchiad yn lied debyg o gymeryd ne, ac y gwelir y gwron o Fadryn yn ei le ei hun. Ie, dyna yr amser y bydd eisiau i chwi waeddi a bloeddio fel y canodd Dewi Arfon, 0 Hyd Arfon mae bloeddio dirfawr—Beth sydd ? Beth yw y swn tramawr P Ein Madryn mwy a dwm mawr, Sy'n gyru trais o'n gorawr! Hai cljrw gaii y clogwyni !-a chathlait Iach ioithlyfr Eryri! Chwi wrolion chwareli Uefarwch iaith eich llyfr chwi. Ond son am y llonga yr oeddym ni, Oftite boys P Wel, hei lwc i chwi gyda'ch anturiaethaa. Does neb yn y byd yn dymuno yn well i ohwi nag ydw i. Y mae yn dda gan fy nghalon eich gwel'd chi yn gwneyd .egni fel yna i ddarparu ar gyfer eich hen ddyddie. Y mae yn dda gen i wel'd dynion blaenllaw yr ardaloedd yma yn dyfod allan i ffurfio owmniau, ac i'ch rhoi chi ar y ffordd i gael llog da ar eich harian. Dyma'r amser, mechgyn i. Welwch chi bytb gyfle fel hwn eto, mae'n lied debyg, i safio pres. Wel, i ni gael newid y testyn, pwv oedd genvch chi yr, pregethu acw ddoe, CacWaHtd ? Vel, un go symol yn wir, Wmffrc Huws. Yr oedd o yn deud yn o lew yn ei ffordd ei hun, ond ches i fawr o afael ar wrandaw rywfodd. ROJdd hi yn ocr IUwinol, ac yr oedd fy nhraed i fel clapiau o rew. Darllenodd y pregethwr benod. hir, ydwi ddim yn cofio pie, a gweddiodd yn hir iawn, ac wedi hyny cawsom dri chwarter awr o mtrvrr.ftdrodd. ae vn y diwedd rhyw dipyn yn lied yr oeddwn ni yn meddwl pe tase fo wedi rho i y tipyn o beth melys i ni y bore oer, a ohadw y rhagymadrodd tan yr haf, y buasai yn ato y dibcn yn well" Cadwalad bach, paid a gwneyd yn ysgafn a phethe mor bwysig, mae arnaf fn mai aruat ti yr oedd y bai. Os oedd dy galon di yn oer at yr achos mawr, mae'n llod debyg fod dy draed di yn oer hefyd. Pe buasai dy galon di yn gynes, ae yn Ilawn gwres, buasai dy holl gorph di ,n gynes hefyd. Mae nhw yn deud i rni mai yn y fmlpn mae'r gwaed yn o'nhesu cyn cychwyn ar ei dfflfhHrwy'r corph. Mae arna i ofn mai r llonga ynaoedd IIr dy feddwl di yn bregeth, I I Pwy oedd accw gyda chi, John Dans, yr ydych chi yn arfer cael pregethwyr go dda aocw, mae, n debyg eich bod chi yn talu yn lled dda lddi nhw, ac felly y dyle hi fod hefyd y dyddie llwyddianus yma yn yr ardaloedd yma. Yr ydwi yn meddwl yn gadarn y dyle gweinidogion yr efengyl gael cyfranogi o'r llwyddiant mawr sydd ar fasnaoh yn yr amgylchoedd yma. Y mae hi wedi bod yn lied ddrwg ar y pen vna yn ddigon hir, ac y mae yn amser gwella." Yr ydych chi yn siarad yn gall iawn Wmffre Huws, fel arferol. Yr ydym ni yn talu yn dda, ac oblegid hyny yr ydym yn cael pregethwyr da. Gweinidog o r ardal nesaf atom oedd genym ni ddoe, ac un da iawn ydio hefyd. Byddwn ni accw yn meddwl mai peth ffol iawn ydi gyru i bellderoodd o ffordd am bregethwyr os gaUwn ni gael rhai cystal, heb son am well, ofewn ychydig fllldiroedd. Weles i erioed mo r wraig accw, ac ni fydd yr un wraig gall arall yn myned i'r dre i nol haner pwys o de, 08 meder hi gael cyn gystled te yn yr ardal yma, am yr un bris. Yn ?rbydd yn deud fod well ganddi roddi tip?m ychwaneg i'r siopwr yma na myned i'r goat o i nol oddioartref. Waeth i mi heb na chymhwyso y gydmariaeth, yr ydych chi wedi myned o mlaen i fel y bydd y pregethwyr yma yn dwevd. "Tr vdwy i yr un fedriwl a ti yn union, John Dafis, moo gormod o ysfa yn mhobl y dyddie yma o lawer, i yru i beV. '.croedd byd am bregethwyr tra Y mM ein hardllLxlll yn eynwys rhai o'r doniau coreu Sut v mae hi yn myned yn mlaen tua r ,?z(ll accw, William ? Wd, rhyw go hwnw yn wir, 'does acew fawr iawn o gynydd mewn un niodd. Y mae pob ysbryd darllen a chwilio wedi my nod o'r ffasiwn yn y capel aocw erti blynydd- oedd. Canu, cauu, canu, ^dyw pobpeth aeew. Yr'oedd accw gyfarfod cystadleuol y Nadolig, a llasrer o destynau. da wedi eu rhoddi er's misocdd i galadlu arnynt. Wel pan ddaeth diwrnod y oyfarfod, 'doedd dim ond dan draethawd wedi d'yfod i law, ar yr holl destynau. Ond arosweh dipyn, yr oedd yr ymgystadleuon am y gan. iaijieth ar draws eu gilydd fel morgnig- F^raf fi ddim esponio peth fel hyn. Does neb yn fwy hoff o ganu nag ydwi. Ond V mae gwneyd canu yn bobpeth ar draul darqstwng ae esgeultlso pethflu pwysig ereill, yn becliod mawr yn 01 fy mam i." Yr wytyn siarad yn g?l iawn, William, ac yr wyf yn hoUol o r un farh? thi ?r ydwi'n mcddwl yn siwr fod mwy- S? ieuenctvd ? oes hon ar ol yn fawr mewn pynciau athrawinethol creiyaa ac weu. ou u u, chwaeth at ddarllen a astudio llyfrau da a budd- iol Wei, Richard Owen, mae nhw yn dyweyd i llii rich bod chi yn myn'd i wlleud y capel ucha Nal& ydym, Wmffa Huws, cam- ?iew yn fwy. gyroeriad ydi hyna, nid y capel yden i yn myn d i'w w;¡eyd yn fwy, ond stabl y capel.' Fel y wwyddocli mae'r gynulleidfa acw, yii cael eu gwii^ud i fvnv yn benaf o feohgyn leuaiuc, ac y maent wedi mynd yn dipyn » fyddigious. y mMut vn d'od i'r capel, bawb ar ei ferlyn. Y ma?.e ?'rcapcl aew i gvd wedi <-Ml rhyw ysai br™.i a chadw mcrlynod, ac yr ydym wedi d'od i'r benderfyniad o gocU stabl eang a chostus i droi y mcrlynod iddo, tra y bydd y bechgyn ?n y capel, rhaid cael lie i'r medyuod yn ?1 a?i'r asynod.' Y mar hi yn beryl bywyd ???-d ar hyd y ffvrdd yn y Msrhagcad eich !la.wr" e yn wir, Richard Owen, 'Sdfa? ryfed"d? M e v dyn sydd yn gwerthu laTui yn dywedyd wrthyf, pan aethym yno nos SH i brynu oil 14T?p. ei fod wedi gwerthu M?-nb.etho lanteri i fyn d ifyny 'r ardal .new Os bvdd y bec?yu yn myu'd i-r ?ape ?Mac !\t cu gwaith a i'r dref ar gefnau eu ceffylau fel CTneitt ddrwg enbydus i mi, fydd dim eisiau ^ir wvaixalnna au ar esgidiau b,vih-ond eaiif'lubal Jones J<ijgÔIl 0 w 'th bedoli y meirch. Wei wr diMh rywbethyn debyg i hyn y byddwn ni yn ,a)'n yn mlacn vna bob nos, oiid fod amb?ll >! vn i vv ?m?l.,ond .haidiuici chymeryd hi } Y daw hi. Os Dadoe.?euyehchrMnddy- wcvd fi i nr^n v m?e yn amser i'r bechgyn yma adeu gwjagedd, fyddaibytk ?'° en dw nhw yu hw" ?.?dwnhw??.? y ,?.?. U eiiy y tciv" ANDltOICU.
" GWEINIDOGARTH Y METHUDMTTAID…
GWEINIDOGARTH Y METHUDMTTAID CALFINAIDD YN NGHAERNARFON, AM 1878." F0NBDDiGi0N,—Daetb y daflen uchod 1 m llaw, ac wedi edrych drosti a gwel(?d cym"int o wa!lauynddi. naturiol oedd gofyn, beth oedd amean cyhoeddi y fath d.fl?.? Os rhoddi ?yfl?.dr. i'r cyhoedd wybod y manylion vn ngylch y gweiui<loon a ddigw,?,lid i'r tri ch I'Ydd Y.ydref yn nghorph y flwvddy? hon oedd yr ,? in ,ier :o;'hlr.rg d: wedi ei wneyd i'w chael yn gywir. Raid dim ond ?d?y?h 0"- t? dipyn yn graffus na wel pawb sydd yn weddol hy.by. n y Dyddiad- M?th.LtEkid,l 1.1 Weddo! camgymeriadau pwysig, Pwy, tybed, yw Joseph Ëvr.'1,* HY' yra%l'enb;g, l;di;l Hefyd, pwy yw William Hughe!?. Omeglon I Nid oes 91 'Inidog yn byw yn y Groeslon, ac enw hwnw yw John Jones. Eto, pwy yw S. R. WilUai?,. Pentre- uchaf 1 Yr oeddwn yn arfer ineddwl nad oedd gan neb S. R. ond yr Annibynwyr. Paham y gadawyd allan enwy Parch John Foulkos, B.A., Machynlleth, o list un o'¡- capeli? Pa reswm sydd i'w roddi foil cyhoedd- iadau Siloh mor anorphenol^ pryd y mae yr holl Sab- bothau yn llawn fir's rhai misoedd ? Mae hyn vn profl nad yw y daflen yn un swyddogol er nad ydym yn meddwl na fyddai gan y sw.vddoon d,Um gwrthwyn- ebiad i'w gwneyd pe'r apeUd yn brio,to atynt. Nid oes ar y daflen ye walth enw vr argraphydd. Arwydd d&-g yw h- h.fvd. C?ir t.fl,. Oyfrfd MN.1 Lerpwl a Dosbarth D;norwi am geini.v.. thaflen tri chapel Caernarfon am ddwy geiniog. Paham, tybed, y gadawyd allan gyhoeddiadau capel y Seisnig ? A ydynt hwy wedi gadael yr Hen Gorph ? Hefyd, paham y gadawyd allan lythyrenau graddoledig pump WI?* do-?ioii, pryd y =i(I rhai i era.ill! ïivdSed hysbys nad oes a fyno swyddogion, fel swyddogion, yr tin o'r caneli a rdatien anon^henol a gwallus hon-Yr eiddoch yn gywir, METHODIST. I
U AL AO EL."I
U AL AO EL." FONEDDIOION,—Ar sail cyfeillgarwch, yn ol pob tebyg, ac oddiar yr egwyddor a roddir allan yn yr hen ddwy Un ell r^an di benill mwyn i'th nain, Feigan dy nain i tithau," y mae "AI," yn y rhifyn diweddaf, o dan oblygion trvmion mantell tristweh, yn rhoddi ebwch i gwynfan tost ac ocheneidiau blinion, yn herwydd fod y bachgen El.,radolygydd (I) colofnfarddonoleichnewyddiadur, wedi enciliA mor fuan a disymwth i Jericho ymnellldu- aeth nes tyfo ei fart. Bobl anwyl! a ydyw y byd ar ben ? Yn fy mvw nis gallaf fi weled fod hyn yn golled i neb ond i'r "Al" hwn. arhrw lvfwyr gwenieithus fel efe ei hunan. Gwnaeth El" yn gall i ddianc maith cyn dangos mwy o'i anwybodaeth i'r byd. Profodd Elidirfab, a'r hen batriarch fardd Nathan Dvfed. oddi- wrth yr hyn a feirniadodd El," na wyr ef ond ychydig am gyfrinion y gynghanedd gaeth. Atolwg, paham y darfu I" Al fod yn ddistaw ar hyn. Be actio y cadnaw, trwy osgoi y ddau frawd cryf, Elidirfab 1 a Nathan, ac ymosod ar ? brawd gwan R. J. Derfel? Na, mid cv- ine?d el ddychrynu ymaith g"n yr hyn a ysATIfenodd R. J. DerM a,dd-rh? i El" Rhaid i ni gyfaddef mai math o wallgofrwydd meddyliol oedd i R. J. D. dybio erioed ei fod yn medra englynu, a gallasai hyd yn nod baban vn y cyn?aneddion el orchtyt? yn rhwydd. Nid ydym yn dueddol i feio rhyw lawer ar y bardd rhydd enwog R. J. D. am y delirium "englynol" hwn. onerwydd, mae yn debyg, nas gallasai ei wrthwynebu; ond yii sior, foneddigion* nis gallwn lai na'eh beio chwi am roddi drwsaorored i'w gynyrchion, ac felly gynyddu y mania hwn ar ei ymenydd, a chyda hyny hefyd roddi eyfle I blentyn ychvdig iawn yn fwy nag ef mewn gwy- bodaeth gynghaneddol i'w gicio, a'1 faeddu, a'i wneyd yn sport ar goedd gwlad! Nid teg hyn nc awdwr. y Munuiau Segur, Caneuon Min II F/nrdd, &o., yn hobi englynol ei hen ddyddiau wedi iddo wneyd y fath wasanaeth I "Gvmru lan, gwlatl y gan." Ond os anheg hyn h R. J. Derfel druan yn ngwiriondeb ei ail blentynnod, mwv annheg byth oedd i'r bachgen "El" roi barn wyr- gam ar weithiau beirdd caUuog ydynt yn dean eu gwaith, ac nad vw ef yn deilwng hyd yn nod 1 ddatod careiau eu hesgidiau. Yr vdym yn beiddm siarad yn hvf adidderbvn wyneb. Nidydymheb wybodpwy yw Y haehgenyn hwn er yr adeg yr ysgrifenai i newydd- iadur arall gyda'r un ddwy lvthyren. rithiol ag a ddef- r vil swr. Nid ydym h v prvd hwnw t, t gwirionffol a bachgenaidd anelti ei wn olat at g^eHadau beirdd, a dyweyd v lleiaf am danynt, ydynt yn llawn mor barchus a gonest a?f ei hun 0 dru^aredd at y coryn beiddgar, ni a gad wn ei enw yn ddirgel tro hwn. Xid teg, dywedwn eto I ledfe^Ti barddonol leuan 0 fel hwn, na cnyran- ?ddndd' ddST ? ,wvs eihunan-dim cymaint ag eMiyn nnodi union, hyd eithaf ein ewybodacth-dim ond VU nnl" 'ohydig 0 riIl1' myddton. ?ae] eMyti snrapdd- Mncuonet hmrntadaeth. ac yno g hoerhH el hun vn Ymerawdwr Beirdd Cymm. 1;4 i, A e p"iampl). C, f'w. fy n^hyfaill, .,?th"v'' n o ei ,Vrn F HnH "Bydddithaufarw!" a hyny yn ol ei fympwy ei hun. Yr un peth yn f?ymwys a fyddai gweled un o fe.?v?CnIm? vBalayn esg.yn yr areithfa, adeg cyn> dnthasf?iroddiaiaranen einido!?ion wrth eu hordeinio! Y fath tfwibn fyddai hyny, onide! Os 9-11.1?bl ?mli ad a e t ?ei?wvc'" ",I,.T, i r.(Iwv tk ?u fa? ?ff?yc? eadawendd'vntnaelhyny?an feirniad 7»r«fedu? ao ad- na?yddus. vcanent ro?di ymddined ynddo. ac md gan fach?enyn anwybod.H a <b''n6ad Un o'r cjfryw Mrmad o farn. prn9ad. a awybodaeth oedd y ?wedd?r Nifandpr—cn9!t dt am dano-yn y D?'?/M?aeM er9 ta]m Nid eecryn anwybodus, a beiwr Dym a dtdni- careddMdd efe. ond y tad tyner, ar athrawh? a m?vT) w?h ci (IM,??zybllon. Dyna ddigon o bregeth 1 AI" ai'hyn o bry,l. ?" r "? ?r eiddock, fonedd?on, B. D. B. B. Mill v Gv'nwy, Ionawr "8,8. I Dyna'ilevfyti av y??tt hwn. M' fodjiuawa o Iyth?'au ar yr nn pwnc mewn llaw.—GOL].
C VU I FYNY Y FONWENT YN LLANFAIR-…
C VU I FYNY Y FONWENT YN LLANFAIR- I FECHAN. FONEDCKHON,—Jfae war.1emiaiftyref!wys Y,? Y He 1 IngYIhdi]\f.'111iiiv';rveWXàr'1K yr I c-twyd (yn mug) '.1?, cy&rtod o?r trethtlatwyr yn yr Ys^oldy Oenejilaethol, am ddau o'r gloch prydnhawn ddydd Iau (yr wythnos hon ) i gymeryd o Ilan ystyr- iaeth yr ?gemheidrwvdd o 4pu i fyuy y fonwent a sefydln un powydd. Mae yn ymddans"* fod yr h?n fonwent agos yn Ila?, ae tell fod yn angenrheidiol «n ai helaethu h"wi n newyd(I Mae h? J f:,tdtte' lnew¡t.ili:o'r; oil wc U or Ymneflldun o'r troth tS wyr, a(!n ;nd V r?Wdb, 'fIM yn gymaint ag mai pendlprfymad y person a'i biaid ydyw gwrthwynebl1 helaetau yr\m Drescnol a ?h.el,. ..?w,= felly y penderfynir, yna bydd raid prynu tir a u=gi y,el? ei b p r 3uu"hdyvd?4 yn nghy<\ag u Iu gape amo, a'i ranu yn ddwy r.,i 1m wedi ei gysegni tuagat gladdu y saint, a'r rhan amil yn MiKhyaet?redig i ldd,, yr h,r,?ti,l i d:f, nLoil "?yl y r b. fl3?t4au yna.heb l?? 0 a'r eweetiwn ydyw 0 ba le y c' ari,. T o 4 In b. le fd oo bocedau Wret,?hdN- I¡ yn hhî :di'\h.;h:t yna, ni fyddai gan neb hawl i gladdu yn y ifcnwent newydd heb iddo g n br i TOinwent ?"?thidd.ei r,;n ael'w deuhl. Dyma "w?,??ig hefyd ag y dylid cael boddlOnrwydd yn ei arylch, sef a ydyw y person b-I,?d, yrh ganddynt dy w hay .? e i gladdu yn yr hen tonwent, i wneydefnydd n'rlleoedd hl*?Kv? A raid eau i fyny feddau sydd heb fod o ff ";?rX '?ia a "? felly "tal i ?tl? -va n?yl a hoff yn eu bywyd gael myned-i orphwys gyda'u gilydd yn h? ei hir gartref Os p- y.' y ewestiwn y- unol & t '?i-M- w-u eglwysig yn y Ile nid oes di msyddF4cmch na wneir, os gellir—a hyny i'r uni amcan 0 atal i'r un gweinidog Ymneilldiiol gael gwasanaethu mewn angladdau yn yr hen fonwent wedi i fe. Mr O.,b.g.. ddyfod yn gyfraith. Ond yr hyn y (?,wyn fwyaf yn eigjlch Yn gwaith yr .EgIsw\! yn iio y.. .oo hyn yn mlaen y tu cein i'r cynredin n'r tret w r. Mae genym Iedd e, bdr;it1:it1íge!aldâ er's 'amryw fisoedd, ac fod pobpeth wel weithi. allan, fel nad oes dim yn eisiau arnynt ond cael pleid- laii y vestry yn eu ITifr. Paham y galwyd y vestry am dd.u o'r gloch vn y pi-y, navm adeg fwyf lf"n .?w ,a phllrmna roddwyd y rhybuddion i fyny ar ddrysau ycapelydd Yn gystal ag a r ?b d7 y?..vd? Paham hefyd, ..(Ir mwyn :ia1¡SnI;s e7lháw; fod Yn fbl,e m lJi rw.vddhau y ffordd iddynt i ??.r,. ,Jl.n eu h"meanion eu'hunainf Modd 1) Y..g, disgwiliwn y gwneir vr oil }'g.lwo b': \"j, t;lvï'lnra 'Myd! lu, .ry gwelant y 'w'?irwy?(l iddynt fod yn f,,?l p. b?t4 by..g -?ir, y bydd yn cael r nt;r;dsnwrdr o'r b?ha;; IOBWERTH.
I GWERTHU PISTOLION.-I
GWERTHU PISTOLION. FONEDDIOIOS,—Rhag ofn iod neb yn eael earn. n rhag ofn i grefydd a chrefyddwyr yn ardal y Carmel a Mynydd y Ollgfwyn gael eu haosenu yn ldhl yr wvi yn cyflwyno yebydig ofyniadau fel y canlyn 1. A oes rhvw fath 0 reolau ilisgywaetnoi mewn eg- lwysi Methodistaidd yu ardal Carmel rhagor yr hyn sydd ewn grs yn nhref Caernarfon 1 Y mae crefyddwyryn y dref hon yn gwerthu gynau a phLt.1 i.? ]6ebn???,ydd gwahardd. 2. A ydyw gw?rt h. pistolion yn ardal y C? el yn fwy 0 bechod nag yn =ef Caernarfon a holl &,?ti Cymru i gyd? focl nelol di?hly..idd ,Iwy., Ca?- 3. Ai gwlr ydyw fod aelod dichlynaidd 0 efflwys Car- m,l wNil cael ei .1? i gyfrif am werthu Ntohon? 4. Ai gwir ydyw fod yr aelod dzv?(), a ?,a ,,id hwnw 4ai dy?h ?yZmXLt oil a ::hird:t ddy(3?w?wlyP4'?1iya,t- i, hyn U cerydd (li.'g" ?7. ,?di gwir yw f'? ymyraeth A mMnach ?.vfreithlawn yn cael mwy le a p?,yigwy 1(l ?N ydvw gwir sh,dI (o y \Ie? Diohon nad vw hyn vn wir. y gall rhy wun esbonio helynt y Seiat a'r Pistolion. UN OEDD YNO.
PBIF-YSGOL ABERYSTWYTH.I
PBIF-YSGOL ABERYSTWYTH. ATUIOLIADAU.—Allan o saith 0 ympeiswyr yn yr arholiad cyntaf am y gradd 0 associate a gynhal- iwyd yr wythuos ddiweddaf, bu' y rhai eanlynol lwyddianus:—Y BOSVAUTH CYNTAF.—W. Jlf. Wil- EaUle, Caerwys, W. W. Brodie, Llandilo. YR Alj, nnosi'AiiTii. — J. 0. Jones, Llanrhaiadr, F. C. Roberts, Manchester. Arh ilwyd hwy yn yr icithoedd Saesonaeg, Groeg, Lladin, a Ffrancaog, Hanesiaeth, Mathematics, a Fferylliaetli. Da ydyw genym weled yr efryd- wyr yn cymeryd dyddordeb yn yr arholiadau yma, gan eu bod yn ddiau yn gam pell iawn tuagat ddyrehafu safon dysgeidiaeth ac astudiaeth yn y brif-ysgol. Os oes diffyg yn gysvlltiedig a hyn '0 gwbl, bodola yn y ffaith fod pob ymgeisydd am ddyfodiad i mewn i'r coleg yn cael dyfod heb fyned o dan uurhyw arholiad rhagarweiniol, fel ag y mae y safou yn syrthio yn naturiol ae ansawdd y myfyr- wyr yn dirywio. Dylid gwneyd yr arholiad uchod yn amod derbyniad i mewn fel ago i sicrhau dyfod- iad i mewn ddynion ieuainc yn gwybod rhywbeth. AMAETHYDDIAETH—Prydnawn Mawrth diweddaf, am bedwar o'r gloch, dechreuodd y Proff. Tanner ar ei gwrs 0 ddarlithoedd ar y pwne uchod, gan roddi un ddarlith bob dydd am bymthegnos. Yn y gyntaf, cglurodd y gwahanol fathau 0 bridd, a'r gwah,mol Syrddt'wproa a'u hMchwilio; yn yr ail, cawsoni iferylliaeth amaethyddol; yn y dryd. edd, amodau ffrwytlilondeb; yn y bedwaredd, achosion difErwytlider; yn y bttinnled, parhad o'r diweddaf. illae y darlithoedd hyn yn deilwng o sylw yr holl efrydwyr, a gresyn ydyw canfod nifer y rhai a roddant eu presenoldeb ynddynt yn lleihau bob tro. CERDDOKIAETH.—Ymgasglodd aelodau y gym- deithas gorawl at eu gilydd nos Iau diweddaf am y tro cyntaf y term yma. Ymddengys fod iddi ragolygon pur obeithiol, ac nad ydyw nifer ei haelodau ddim yn lleihau. Y gwaith i'w ddysgu y tro yma ydyw yr "Hymn ef Praise," gan Mendelssohn. Cawn hefyd fod yr efrydwyr cerdd- orol yn parotoi yn egniol at y cyntaf o'r cynglierdd- au poblbgaidd a gvnhelir yn fuan yn Chwefror. Yr ydym yn meddwl y d, lasem fod wedi cael y cyngherdd cyntaf eisoes, fel yr oeddys wedi hysbysu, ond oherwydd rhvw reswm na'i gilydd, y mae yr awdurdodim wedi barmi yn gymwys oedi ychydig. Pan y daw, bydded deilwng. Mae yn perthyn i'r adran yma yu awr ddigon o ddefnydd- f u, a disgwyliwn oddiar eu llaw gynglierdd ar- dderchog. Yr wytlnloS ddiweddaf ymddangosodd, er eiu dirfawr foddhad, un arwydd pellacli 0 Iwyddiant a chynydd ein Prif-ysgol. Cyfeirio yr ydym at y Calendar, yr hwn a ddaeth allan o'r wasg yn ddi- weddar fel olynydd a disodlwr y Register. Rhyfedd mor hoff 0 ddilyn llwyddiant ydyw rhyw fin am- lygiadau 0 falciider a thueddi ddilyn esiampl eraill mwy pwysig. 31ae hwn yn lhfrvn bychan liynoij ddestlus,rhywbeth yn "well got ujp" ysdywedir. Cawn ynddo almanac, enwau y llywodraethwyr, a swyddogion y coleg, adroddiad y piif-r.LIn'aw, anerchiad Mr Pattison i'r efrydwyr, rheolau y sefydliad, arholiadau, dosparthiad-iu, amhegion i'r brif-ysgol, swyddogion y Gvmdeithas Ddadleuol, ymgciswyr llwyddianus, a phapvrau yr arholiadau. Moddyliwn i,a,'fyddai yn ormod tiii ddywedjd fod YI) Mo rai pethau anhawdd en eredn, ae nas cerir allan yn y sefvdliad. Gobcithiwn y llwydda i roddi argraph ffafriol iawn ar feddwl cin gelynion gyda golwg ar waith a chwrs y brif-ysgol. Dengys iod genym waith i'w wneyd, a'n bod, ya efrydwyr ac athrawon, yn gwneyd ein goreu i'w gyflawui. rae rliestr cin hvmgeiswyr llwyddianus yn arhoi- iadau y prif-ysgolion Seisnig yn cynyddu bob blwyddyn, yr hyn sydd yn ddiddadl yn arwydd pur ddymunol o alln y brif-ysgol i addysgu y i-hai a fyddant ddigon eydwybodol i roddi em kiii,.aino dim ofal yr athrawon galluog sydd ar y staff.- Verdant Greim.
.3REOLAU .NEWYDDION-C-HwAREL…
.3REOLAU .NEWYDDION-C-HwAREL OA? I BRAICHYOAFN. A YR'AR4YLLYI)D.1 J FtolKDi>ioio»,—Oni bai am ?lh g?.ith chwi f?l ol yr yn K»lw sy1w darllenwyr y Genedl at Arsy ydd. ac yn argymaU darlleniai oyffredinol ohouo gau y chwarelwyr, ni Imaswn yn teiralo ei lod Jrn f:&Jg=:il: J:íOr fod d1â a oaywedwoh yn tartllu oddiar yr amcanion goreu, ond 1n ein byw nis gallwn waled pafantais a ddeillla i'r ohwirelwyr oddiwrth y llythyr dan sylw tuagat d y p el "I derryniad. Yr ydym yn creau mot' resymatl,ond sler digoem gymeryd pwyll pa beth i -,yd gyda swpohaeriadauyncaeleu gwtnio fini 7::dta'f{i:e: :"bersona':°ci: iw,. i i. Z. X L., i A.;n',dd a'i gyffelvb nMll al gwybotl rhyw gymalnt am y synwyr a'r gelfyddvii o ymresymu neu yute gael Ir- = rhwn y 9I ,?'.?y?dd a?i m h-m .gda3u. Peth annioddefol i ,?? Itt?.yfyiunrhyw ddyn gyhoeddi ei sjmiadau o 11 y b,,l yn dd, vnfyd o ran ei I dyblel nad ?.: V .g".ilil gi??w i.M:d yn lI.i .dhd.L" .U .1 Yn wii* byddwn yn teimlo weitMau 4i t?,dd fa?; .t,h yma o'r ?l.d a t. .yh'w fd. u (fel v diæ:l:rI!Iti:: :/fa; ;ïr'qfyta .? :t I ohonynt i'r Ital." Nid ydym yn bwriadu dyweyd dim o bcrthynRS !'rrGU, am ein bo&ya barnufod iddyiit Aa¡rtI'r\ihg=htO:O os a^tk. llythyr Arayllydd mor faith vnth gmsio nodi eu dti ky on, y mm arnom ofn y bumail yn rhaid i ni vli* 0,di frfm 1 ddyweyd eu diffygion a(u :r g;'1;t:a rhto dwn y pin heiblo gyda gwneyd rhyw syiw^ouddau ar gynwys l\ythyr Ariy vydd. Ni ro(lit? i fyny i neb am edmygedd o ornchwylwyr newyddion y Penrhyna ?hy.ery vli ystewth yr amg^lchiadau o dan ba rai y maent wedi Do ? yn cario y gwaith vn mlwn. Ond yn ein barn ostyngedig ni y mae iaith Arsyllydd yn an- eh oSfned t::tlr 8eo:l\rd:r nheil =fawn i'r. darl\enydd a ddigwyddo fod o'r iin? farn dynu y cmgliad a fyno o berthynas i'r amean. Fe nodwn un en!pht oddiar awdnrdod Rwyddog yn y chwarel, sef fod chwarelwyr y Penrhyn edi gweithio llai 0 bythefnos i dair wytbnos yn nghorph y flwyddyn ddiweddaf nag a weithid mewn cbwarelau erei\l 3m d(Uwed(laf n??fd,?r cyfan mid oedd ?u ,n o- i'r un ohonynt. Pa fo 'dd y gall yr ornchwy1iaeth bresenol fod mor agos t berftelbhrwydd yn ngwyneb cymaint ro :tar tilr¥hdi wythnosau yn 01, M, gwelsom sYlwadau p ,.I o'r eiddoch yn dweyd mai meHdith gwlad oedd gormod o wyliau. Ond a chaniatau fod Arayllydd yn gywir a mnau yn anghywir, oni" oesanghyso?dqb maw yn y syr?ad fod mfer o d(lynion y rhai a fu yn g?eyd ar- ddangosiad o'r rftid(t¡Ju:: yn sl:tÎefd I diweddaf, fel ag i gario gwaith eang o fath y chwaml c'htl, ::la 'd g;:t;!cInt.'te1 c'; I mor ynfyd fel a,- g r ffti?go rheolau aydd yn rhwym o fod yn ddinystr i'r meistr a'r gwe ,t Kwyr? I ni ym- ddehgys yn anghyson iawn, ond gadawn- i'r darllenydd farnu drosto ei hun. Plentynaidd hollol, &I y. syl- W?Tn ar y decbren, ydyw gwaith Arayllydd yn oy- hoeddi fod yn rhahl1 bob chwalelwr farnu o'r un safie as( cf. Nid ydym yn deall fod ganddo fwy 0 hawl i ddiayl 1 ni fod yn gaethion i'w syniadau ef mwy nag yn gaethwelglon I'n oruchwýh. Po biimem vn cwl rhyw le i gredu c fad yn ey ,abod eu Umledi?- :iI,f.Yb'ite:g'f II'fgmr = "1!: r?ydd i .?fy? -et? syrthio yn ngw y n(?b yr hyn yr oedd ar fedr ?i 7tr.rwà y. h0hnthK h¡; :t a ddywedwn am ei sylwadau arnvnt ydyw, fod yn rhaid ei fod yn ddyn hay)? iawn iddo c?i h? os ydyw ynfoddla?arei?oh. Un gjiir yn mhellach grda golwg ar ei fi gures. Pan vn y benbletn gyda'i oylwadau ar y rheol it.tf, y ni?. y..?l ]I.. y galli rh.ol ho. me? :f¡l yn ¡ h'8r .flwlít rg;I\i riw u d' ,d g,?l.w.g. y byddai i lwiy fwYOnod'â ;IW: lw:¡rdoda! oh3Y, meistr. Y mm yn debyg fod Arsyllydd yn teimlo mor anffaeledig gyda hyn -a chyda phethau eraill, ond fel y mae yn digwydd bod, nid oeg gan Ifugyrau ond yr un stori I dd?eyd %nth bawb. Bellach, gadawer i ni edrych beih a ddywedant ? gywirdeb syniadau Ar- svuydd. Gwyr awb f3vddvn 1, bod end ychydig am Ch warel y P^'myn, fod yn rhaid lod y pund e a eUr ar br&iau g"dthlo y Iloohi yn aceragio rhywfe rhwng tair a phedair punt v bunt; ond er rhoddi hyny a euir yn 1fffrh¡;;Idd\lrg:i n:d yy k o ganlyniad ni byddai yn angemvheidiol onS wrth werth haner coron 0 lechi tuagat gynyrchu deg swllt i'r chwarelwyr, m yn ol Arsyllydd, y mae "werth haner coron o lecW, yn ol y piig gweithio, yn cynyrehu pedair p..t deg BW)¡t 1r .,i.t, Y. wyneb hyn yna. tybed y gellir gwneyd yn wa iiax anog Arsyllydd i din mwy o warogaeth i'r dywediad iynwyriawn hwnw, sef "meddwl ddwywaith cyn siarad nnwalth." id ocs geit? m wrth derfynu ond eobeithio na chamgymerir ?vs,,r,? (, an hamcan, a hyny ydyw. dwyn ein gilydd 1 credu f(,? rbob dalen ei = ?dyr?d?"h- Chwefror 2il, 1878. MBEBDTDD.
CYFLWR MOESOL DOLWYDDELAN.…
CYFLWR MOESOL DOLWYDDELAN. I PoNF.DD10I0N,—\ mae y plwyf hwn wedi bod yn gyrclifan i lawer iawn 0 ddieithr-ddyfodiaid er's agos i bedair blynedd bellach, yr hyn a aehlysurid trwy wneuthuriad y rheilffordd trwy y gymydog- aeth. Er fod llawer o ddynion da a chrefydd >1 wedi ymweled II ni yn eu tro, eto rhaid addef fod y rhan fwyaf o lawer yn gymeriadau isel a llygredig iawn, eu hiaith a'11 harferioh. Ac fel y mae y gwaethaf, dygasant gyda hwy lawer o arferion dieithr a ptechadurus iawn. Yn mysg pethau eraill, y mne )m ofldus dyweyd, fod halogi y dydd sanctaidd wedi d'od yn beehod amlwg ahyf iawn. Y mae y fasnach feddwol yn cael ei chario yr. mlaen yn y taftirnau ar y Sabboth fel ar ddyddian eraill, oddieithr fod yr oriau yn Uni. Vmae y meddwon yn heidio tua'r tafamau yn nghanol pobl yn myned i'r addoldai. A gellir gweled plant a merched yn cario eu llestri o'r tafarnau i'w tai 0 danlygaid gweinidogion yr efengyl ar eu myned- iad i'w gwahanol addoldai. Ar nos Sabbothau gwelwyd y ffyrdd yn cael eu llenwi a dynion haner meddwon yn d'od allan o'r tafarnau fel pe buasent yn d'od o'r capelydd, ond fod eu hiaith a'u hag- weddau yn wahanol. Wrth weled y fath hyfdra yn myned ar gynydd yn yr ardal, cynhyrfwyd caredigion sobrwydd a'r Sabboth i alweyfarfod o'r ardalwvr ynnghyd i ystyried beth a ellid wneyd yn ngwyneb y, fatb beth. Cafwyd cyfarfod gwresog, yn yr hwn yr oedd amryw bersonau dylanwadol o bob enwad crefyddol yn yr ardal yn cymeryd rhan. Penodwyd dirprwyaeth i fyned at y tafarnwyr i ddymuno arnynt i gitu eu tai ar yr oil o'r Sabbothau. Ond er myned fwy nag unwaith atynt, y mae yn ddrwg genyf hysbysu na fuwyd yu llwyiddiannus i gael ganddynt wneyd. Addefai rhai ohonynt y byddai cau ar y Sabbothau yn golled o ddegau o bunnau iddynt mewit yspaid blwyddyn, ac y mae yr addeflad hwn ynddo ei Imn yn tvstiolMthu pa mor lielaeth yw y fasnach a gerir yn mlaen ynddynt ar y dydd sanctaidd. Parodd gwrthodiiid pendevfynol rhai o'r tafarnwyr syndod nid byclian i'r ddirprwvactli. Gallesid disgwyl i rai oedd wedi bod yn dal swyddi pwysig yn nglyn a chrefydd, a hyny yn ddiweddar iawn mewn cymhariaeth, fod yn amgen na hyn. Dis- gwylir cael cysondeb He na byddo crefydd. Y mae tafamwyr a fagwyd felly yn gyson & hwy en hunain. Ond y mae yn amlwg fod masnachu ar ddydd Duw yn bechod gwrthun, ac yn enwedig yn fwy felly yn nglyn a'r fasnach feddwol. Nid oes un rheswm dros fod pedwar neu bump o dafarndai yn agored i ddynion i brynu a gwerthu diod, dd meddwol ynddynt ary Sabboth, a hyny mwyn ardtfl fechan heb ddim i alw am hyny, ond yn unig i borthi blysiau a chwantau llygredig dynion di- Dduw. Y mae yn ofidus meddwl fod lodesi ein hys-rolion Sabbothol, ie, rhai o aelodau ein heg- 1 w. si, vn gorfod treulio eu Sabbothau i wasanaetliu ar feddwon cyhoeddus, yrhai y mae eu baldordd yn fyd yn ddigon i ferwino clustiau y neb a'u elyw. Ac y mae yn beth chwithig iawn fod dynion yn cyfrif eu hunain yn respectable, tra y maent yn ym- ddibynu o ran eu bywoliaeth ar fasnach sydd yn anghvfreithlon yn ol Gair Duw. Y mae byd da holaethwych be:inydd" yn rhy ddrud o lawer, os rhaid gosod dydd Duw yn s'tp 0 dan dTited i'w gvrhaedd. llheswm rhai o'r tafamwyr dros nacau eftii ar y Sabboth yw, am fod y Llywodraeth Wiadol yn caniatau y fasnaeh. Ond dylid deal! mai goddef hyn y mae y Llywodraeth, ac nid ei gyfreithloni; ac fel y dywedodd Iesu Grist ar fater arall, oblegid ein caton-g iledwch y gwnaed y goddefiad yma. Pan ddaw y Llywodraeth yn fwy pur fe ysgubir y goddeflad hwn oddiar lyfrau y de-rnas eto. a gobeithio y daw hyny o amgylch yn fnan. Y mae yn gywilydd i deyrnas a elwir yn Gristionogol fod y fath drosedd ar orchymyn Duw yn oddetol. Y mae yn llawn bryd i'r wlad ddeisebu y Senedd am gael symud ymaith y gwarthru ld hwn o'n mysg. Yr ydys yn gweled mai ofer yw disgwyl cael diwygiad trwy ymresymu a'r tafarnwyr, ac felly rhaid meddwl am dano o ddi frif o ffynnonell arall, sef o'r Senedd. GWYLIEBYDD. I
DYRCHAFIAD EOS LLECHID. -1
DYRCHAFIAD EOS LLECHID. -1 FoifEDDiGioN,—Yr oedd yn llawen iawn genyf weled fod fy hen gyfaill Mr (ond yn awr Y Parch) Owen Davies (Eos Llecliid) wedi pasio ei arholiad, o flaen Caplan Arglwvdd Esgob Bangor, sef y Deon Edwards, i'r fath raddau o foddlonrwvdd fel y cafodd ei urddo yn ddiacon yn Eglwys Gadeiriol Bangor, fel y mae erbyn hvn yn gurad yn St Ann's, Llandegai, ger Bangor. Rwy'n deal i'r Kos lafurio yn galed gogyfer a'r arholiad hwn, ac yr wyf yn deall iddo fyned trwo Id yn wir an- rhydeddus..Allan 0 wyth ymgeisydd, cawn i'r Eos fod yn ail, er eu dyfod o'r gwaliaiiol golegau, megys St Bees, Caergrawnt, Rhvdychain, Llan- bedr, &c. Dyma beth y w hen weitliiwr 50 inlwydd oed. Fel hen gyfaill' iddo, ac fel un a iu yn rydweithio yn galed ag of yn y ehwarel, ac hefyd sydd yn hynach yn y byd nag ef o tua saith mlynedd, dymnnwn gofnodi ychvdig o'i lianes. Ganwyd Eos Llechid yn y flwyddyn 1828, mewn ffermdy b veil an o'r enw Cae'rfEynon. Enw ei dad oedd Mr David Humphreys (brodor o Machynlleth), ac enw eifam oedd Sarah, unig ferch y diweddar Mr Owen Morris o'r lie uchod. Ni chafodd yr un diwniod o ysgol erioed, ond yn unig yr Ysgol Sabbothol, Ei waith yn moreu ei oes oedd cyn- iii wair ar ol y defaid hyd fynyddoedd rhamantus Llanllechid. Mae'n ddidadl, i'r golygfeydd pryd- ferth sydd i'w canfod yn y mynyddoedd hyn gyn- hyrfli ei ermigau darfelyddol, nes iddynt yn y canlyniad gynhyrfu ei serchiadau at gerddoriaetli. Nid oedd o fewn qpraedd iddo neb a allai ei hy- fforddi mewn cetddoriaeth, er fod amryw o rai lied enwog yn ardal Bethesda. Nid nedd chwaith ond ychydig 0 gyfarwyddiadau cerddorol yn yr iaith Gymraeg yn amser ei ieuenctyd. Fodd bynag, astudiodd gamut fechan a gyhoeddwyd ganGymdeithasGerddorol Ceryp-ydrudion. Bafyd, un y diweddar John Parry, Caerlleon; y Omicdydd Crefyddol, Alltcedd Cerdd Arwest, &e. Trwy ym- arfer a'r rhai hyn, a hyny heb gymhorth un athraw, daeth yn analluog i ddarllen perdfloriaeth pan tua 13 oed. Yn yr adfeg yma, prynodd Ramadeg Cerddoriaeth y Paroh John Mills. As- tudiodd hwnw yn drwyadl. 0 16 i 18 oed, de- chreuodd ei awen fflachio, a chyfansoddodd rai darnau tlysiffn a tharawiadol. Wedi iddo feistroli 'y gramadegau Cymreig ar gerddoriaeth, trodd ei feddwl at efrydu yr iaith Saesneg; aonid hir y bu nad oedd yn gallu sugno maeth i'w feddwl o feddyliau y Saeson. Cyn bod yn 22 oed, yr oedd wedi astudio gwaith gorchestol Albrechtberger ar Gyfansoddiant, yn ddwy gyfrol. Hefyd, gweithiau Cherubini ar Gyfansoddiant, yn ughyda gweithiau Weber, Zerug, Reita, &e. Wedi iddo basio ei 20 oed, ni a'i eawn yn dechreu ymgystadlu yn Eis- teddfodau Cerddorol Bethesda, 1851, 1862, 1853, &c.,ynmharai yr oedd prif gerddorion Cymru yn ymgystadlu. Ond er ieuenged oedd Eos Llechid, fe enillodd yn mhob un o'r Eisteddfodau. Cawn iddo enill mewn amryw Eisteddfodau eraill yn y De a't Gogledd; a, fe ystyrir ei anthemau yn rhai aruchel a clilasurol. Cyfansoddodd Gan- tawd Gwarchaead Harlech, yr hon a gafodd (Ider- byniad croesawgar mewn amryw fauau. Siaradai y prif gerddorion yn ucheliawn am dani fel cyfan- soddiad meistrolgar, athrylithgar, ac awengar. Mae yn arweinydd cor Eglwys Llanllechid er's tua dang mlynedd ar hugain. Bu hefyd yn ar- weillydd y "Church Choral Society" am bedair blvnedd, mewn cysylltiad a pha un y cafodd yr anrhydedd o ymddiddan wyneb yn wyneb a'r Frcnhines Victoria, a'r diweddar Dywysog Cyd- weddog, yn Nghastcll y Penrhyn, yn y flwyddyn 1350. Pan yn arwain y cor uchod yn ei phresenol- deb yn y Castell, cafodd ganddi bob cymeradwy- aeth, a chanmolai y Tywysog Cydweddog (yr hwn oedd ei hun yn gerddor galluog) y cor yn .fawr. Cafodd y Frullhines ei boddhau gymaint fel yr anrhegodd y cor a chwpan arian ardderchog. Yn y flwyddyn 1864, bu yn arwain Cymdeithas Gorawl Eglwvsi Llandaff; ac yn 1867, bu yn dilyn yr un alwrdigaeth a bu yn gwneyd yr un gwaith yn Esgobaeth Tyddewi, &e. Gallem ychwanegu mai nid cerddor yn unig yw Eos Llechid; y mae hefyd yn rhifyddwr gwych, yn deall jilgcbra ac Etcclid yn dda, yn athronydd cerddorpl, yn hanesydd a Chymreigydd rhagorol. Yr oedd er's tua chwe* blynedd bellach yn athraw cerddorol yn y Training College, Caernarfon. Ystyrir ef hefyd yn gryn awdurdod fel hynaflaethydd. Cyfansoddodd lawer mewn barddoniaeth, megys cywyddau, pryddestau, englynion, &e. Bu hefyd yn feirniaid yn ein prif Eisteddfodau Cenedlaethol, yn nghyda lluaws o fan Eisteddfodau a chyfarfodydd cystadlpuoj a llenyddol. Rwy'n deall fod yn mryd Eglwyswyr a chyfeillion Llanllechid wneyd math o dysteb i'r Eos ar ei ymadawiad o'u plith. Yr wyf yn hyderu 'yn fawr na adcwir y dystcb hon mewn un modd i gael ei chyfuigu i Kghyyswyv Llanllechid fel y el, wa?'? ond y bydd n agored i'r byd, ac yn ncilHud fcHy, plwyfvdd Llanllechid a llandegai. Nid oes dim yn amlycach nad YdYW cerd dorineth a cherddorion y ddau biwyf' uchod yn ddyledwyr mawr 1 Eos Llcehid, a chredwll y gwna _yr holl drigolion gyduabod hyn yn rhwydd. Mae holl gyi'ansoddwyr Cymru yn talu gwarogaetli o barch i anthemau, c.rdg-awn!, a thonau Eos Llechid; ac yn mhlith ei edraygwyr liid oes neb mwy 11a Dr Joseph Parry (Pencerdd America). Y mae'n rhaid cydnabod hefyd mai i'r Eos y mae ardal Bethesda yn ddyledus am y style o roddi corau i ganu yn effeitliiol, ac i iawn ddeftll eii pwaitli. Oftd yn awr at y Dysteb. Bu yr Eos bob amser yn garedig at gerddorion ieuainc Bethesda, ac ni ddarfu erioed wrthod unrhyw gais o'r eiddyftt; a hyny yn rhad ac am ddim. Gallwn ddyweyd hefyd, a hyny oddiar awdurdod dda, 11a ddarfu iddo erioed nacau unrhyw gymwynac gerddorol i neb yn y gym, dog- aeth. Gan fod Mr Davies yn bwriadu cilio i fesur o ranau o'r maes cerddorol i fyw yn fwy private gyda golwg ar ei fywJd ceiddorol, dymunem yn fawr weled ei frodyr, ei gyfeillion, a'i garcdigion yn dyfod allan fel un f?wr i wneyd rhywbeth yn deH?Hg- o E?s yn gysttil ag yn deilwng ohonynt eu hunain ar bob achlysur cyffelyb. Roewen. LLECHIDON.
Advertising
I YO. I.-OioitGrs PILB AND GRAVEL PILLS. NO. 2.-GEOBGrS GRAVEL PILLS NO. S.-GEORGE'S PILLS FOR THE PILES. Highly recommended by Medical men, and universally held in high esteem. GEORGE'S PILE AND GRAVEL PILLS È Yn ddiddadl hon ydyw y Feddyginiaeth fwyaf hynod yr oes. GEORGE'S PILE AND GRAVEL PILLS Ydynt erbyn heddyw yn ftdnabyddus yn mhob gwlad wareiddiedig dan haul. GEORGE'S PILE AND GRAVEL PILLS Ydynt jwedi etf profl a'u certijio yn Feddyginiaeth berflaithleffeithiol a diogel gan amryw o Ddoctotiaid a Fferyllwyr Lloegr a'r Amerig. GEORGE'S PILE AND GRAVEL PILLS Y maent yn afighydraarol er symud y Piles a'r Gravel, a lluaws o anhwylderau ereill sydd pob amser yn eu cgiiilyn, megys:- GEORGE'S PILE AND GRAVEL PILLS Poen yn y Cefn, ysgafnder yn y Pen, Diffyg Treuliad, Rhwymedd, Llyngtr Mix Diffyg Anadl, poen yn yr Arenau, GEORGE'S PILE AND GRAVEL PILLS Poen yn y Lwynaa, Surni a Gwynt yn yr Ystumog, poen dirfawr yn y Coluddion Gwaew, Colic, teimlad o bwysau yn y Cefn, Dwfr Poeth, Dwfr-attaliad, Gwelediad yn biVl ac aneglur. GEORGE'S PILE AND GRAVEL PILLS. Buan symudant sychder a bias anymuuoZ yn y Gcixau, Chwydd yn y lJluniau a r Traed, poen yn y Borddwydydd. GEORGE'S PILE AND GRAVEL PILLS A symudant bob rhwyatr o'r.Arenau, yr Afu, a rhodleydd y dwfr. GEORGE'S PILE AND GRAVEL PILLS ■ A weithredant fel swyn er symud yr holl boenau a achosir gan y Piles a'r Gravgl. GEORGE S PILE AND GRAVEL PILLS Dylasent gael eu cadw yn wastad wrth law, gan y tucdda cymeryd ychydig ohonynt ar ymddangosiad cyntaf y doluriau hyn roddi ataliad buan ar eu cynydd. GEORGE'S PILE AND GRAVEL PILLS Bydd i'r personau hyny sydd yn gweithio mewn lIeoedd llaith, ac vn anadlu awyr anmhur, neu yn dilyn galwedigaethau eitteddog, gael fod y Peleni hyn yn anmhria- iadwy iddynt.. GEORGE'S PILE AND GRAVEL PILLS Adferwyd iechyd miloedd drwy y Feddyginiaeth hon, a hyny pan ddatgenid gan Feddygon eu bod mewn sefyllfa anobeithiol. GEORGE'S PILE AND GRAVEL PILLS Goehelwch dwyllwyr! Y mae poblogrwydd digyffelyb y Peleni hyn drwy yr holl fyd wedi temtio rhai personau diegwyddor a thraehwantus i'w hefelycliu, ac yn ami y twyllir y claf i gredu ei fod yn cael Peleni gwirioneddol GEORGE, pan nad ydyw ond cae, rhyw Gym YSGEDD OIWERTH A pHERMLMyn ea lie. Mae enw J Gwneuthum wrth bob blwch o'r Peleni gwirioneddol. GEORGE'S PILE AND GRAVEL PILLS Y mae Perchenog y Peleni hyn wedi derbyn droi ddwy fll 0 Dystiolaethau pwysig effefthiolrwydd y feddyginiaeth hon, ac yn eu plith mae amryw oddiwrth Feddygon a Fferyllwyr enwog. GEORGE'S PILE AND GRAVEL PILLS Ar werth mewn blychau, Is. 1 e. a 2s. 9c yr un, gan bob Fferyllydd parchus yn yr holl fyd. Drwy y Post, 2s 4c a 2s 9c yr un, mewn stamps. Pzp.ciaENoG,J. E. GEORGE, M.R.P.S., HIRWAIN, GLAMORGANSHIRE < 263 YSGOL RAMADEGOL, UXBRIDGE SQUARE, CAERNARFON. FE gyfrenir dysgiaeh eini? =drwywll ae ymarferol yn yr ysgol uchod. Parotoir disgyblion i'r galwedigaethau -proffesedig a magnachol. Ni dderbymr ond nifer b nodol fyrddwyr (boardw.), y rhai a fwynbaut bob mwyniant cartrefol ;a thelir pob sylw i'w hyffordiliad yn foesol, meddyliol, a ehrefyddol. Lie i dri eto. TeleY-au cymedrol. Am yr holl fanylion ymofyner a rR. SIDDONS. Ail-ddechreuir y dyled- swyddau ddydd Llun, Ionawr 21ain, 1878. 1028h BANGOR. PROVISION MERCHANTS, Wholesale.—EDWARDS & Co., "39 & 210A, High-street. Prime Butters in Tubs and Firkins from 9d. Who a Hams, tid. 298h BARGEINION DIRFAWR OFFERYNAU CERDD 0 BOB MATH, Yn cynwys PIANOFORTES, HARMONIUMS, OFFERYNAU AT BRASS BANDS, STRING BANDS, FIFE AND DRUM BANDS, "&c. ^HERWYDD y cynydd mawr yn MASNACH ac yn ACADEMY GERDDOROL MR. JARRETT ROBERTS (PENCERDD ELFION) OF THE ROYAL ACADEMY OF MUSIC, LONDON, Y mae yn awr wedi symud o'i fasnaclnly lielaeth gynt yn y Maes, i le ae adeilad nivy cyfleus a llawer helaethach, yn STltYD BONT BRIDD (BRIDGE-STREET). Y mae MR. JARRKTT ROBERTS newydd ddychwelyd o Lundain, gyda'r ystae helaethaf a fll yn Nghymru eto o'r OFFERYNAU GUltEU o bob math; ac y mae yn penderfynu gvvnoyd (i WERTII- IANT LLWYR, yn ol gostyngiad dirfawr yn mhrisiau yr Offerynau ydd eisoes yn ei feddiant. Gellir cael dctholiad rhagorol o'fOfferynau newydd liefyd am y prisiau canlynol:— PIANOFORTES gwerth 18 gini am 15p. Eto 25.. am 21p. Eto 30 „ am 25p. Eto ,,35 am 29p. 10s. Ae ereill yn H un cyfartaledd. HARMONIUMS gwerth 4 gini am 3p. 15s. Eto (ail law) 5 am 4p. Eto Newydd 6 am 5p. 10s. Eto 7 am 6p. Eto 8 am 6p. 10s. v.. Eto 9 am 7p. 7s. Eto Wyth Stop 10 am 8p. 8s. ■I'llJ Eto 1),g Stop 16 am 13p. 10s. ;to (¡\illaw, wcdi costia 4Op.) 19p. .') Organ Harmonium" iOp. 48p. ORGAN IFARINIONLUNI, diweddar yn nu-wasanaeth Capel Wesleyaidd, Caernarfon, gydag 8 8et8 o reeds—cystal a newydd yu awr,—gwerth 60p, am 33p. Offerynau cvfaddas at Eglwysi, Capelun, &c., mewn llaw, ac i gael eu gwerthu yn rhad. Os bydd yn ofynol fe gymerir rhandaliadau triinisol am yr uchod. POB MATH 0 Ol'TEUYXAP i.'ERDDOROL, megis MUSICAL INSTRUMENTS, &c., best VIOLINS, CORNETS, SAXHORNS, FLUTES, ACCORDIANS, CONCERTINAS, MUSICAL BOXES, MUSIC STOOLS, HARMONIUM CHAIRS, &c, Argraphir a Chyhoeddir pob matli o Gerddoriaeth yn y Ddau Nodiant. PITCHFORKS, am 9c, Is, a Is 3c yr un. Coiiwch y cyfeiriad o hyn allan,- W. JARRETT ROBERTS, BRIDGE-STREET, CARNARVON. Cymerir taliadau misol a thrimisol am bob dosparth o Offervnau. HYSBYSIADAU HUGHES & SON. WRECSAM Prie Swllt, HYNODION HEN BREGETHWYR CYM- R U: Sef adgofion difyrus am dauyut. Pris Dau Swllt, DETHOLION o YSGRIFENIADAU y JJ diweddar BARCH. DAVID CHARLES, Caerfyrddiu, gyda Iihagdractliy PARCH. 11ENRY REES. Pris Ceinia.f!, ALMANAC Y MILOEDD, Llawly?r 0 A wybodaeth Fuddiol. am 1878. Yn awr yn barod, pris Chwe' Cheiniog, ynhTodiant y Tonic Sol-ffa, BUGEILIAID BETHLEHEM, Cantata gysegredig, gan R. S. HUGHES, Awdwr y "Golomen Wen." Pris 6d. BRADWRIAETH Y DON, Can go?d\vr- iaethol am William Hopkins, gan 11. S. Hughes. Pris Dicy Geiniog, Rhan II. o'r CANIEDYDD AMEPICANAIDD, set darnau tlysion newydd at wasanaeth plant. Yn awr yn barod, Arqraphiad Ncwydd o'r DEONGLYDD BEIRNIADOL ar yr Hen DDe-tament sef Eglurhad manwl ar eirian, brawddegau, ac athrawiaethau dwyfnl yr T-ler Destament; v edi ei gasglu o weithiau oddeutu 200 o Brif Feiruiaid y Byd, er gwasanaeth Tenlnoedd a'r Ysgolion Sabbothol. Gan y Parch. JOHN .TONES (Idrisyn). Mewn 4 cyfrol, croen llo. Pris, 14s. y gyfrol. o882—h ROBERTS, WILLIAMS, & CO., TIMBER MERCHANTS, LIVERPOOL. WHOLESALE YARD:- 185, REGENT ROAD, CANADA DOCK. SAW MILLS AND JOINERY WORKS: — UO¡;Sn.HY STREET, CORXEU 0[' STAXI.EV ROAD. W. & Co., have receiillv #>xtpnsire ADDITIONS to their JOIN l',KY DUPART- MKNT. where they are now m- 'IU WU io t'X"ute or'uii'i (on l-hc Shortest Notii-c'* or aU kdill úf t d r all k.ut » of Ituclmic-madc Joinery, namely — DOORS, WINDOWS, MOULDINGS, SKIRT- INGS, CHURCH AND CHAPEL PKWlNG, ie. Al,l of the b ,,id wor; manship. I N.B.—Copy of Designs of Moulds, &c., ;•> hud VStiOL I IVYI" Y-N 1?'r.):. hr T'?YMtrym hy'.hv?'?.; yr ?.?; r h. ?i 22, ',N,? )' i V mwy cjnol"? A obyil.IK, set' YE V.IUII.? M' »' :},l¡:i !i: Am y telerau ymol' yi).-r r 1:i;iw m '■ i IvkI | wn ync! b)'?w?.).! ) r J. U<? !».< -'?. View; Waton Lanc, Lh'er?ooL clvTla.