Y Genedl Gymreig

HEN EGLWYS LLANFAGLAN. I SVR,-Drwy eich colofnan dymnnwn alw I sylw y sawl y pstthyn iddynt at sefyllfa fewnol yr hen Eglwys nchod. Dywedodd I I cyfaiil wtthyf ei fod y dydd o'r blaen mewn i eladded-gaeth yno. Yr oedd yr Eglwys wadi ei gwyngalchu, ac yr oedd y g,vyn- cr-ilch ar hyd y sedduii y fath fel nas gellid .isbdd heb faeddu a dileiha dillnd. Ciywais o'r blaen gwyno Did yw yt adail YO oaie. ei chadw yn Ian. Nis gwn pwy sydd i'w drJa, VQ cyfrifol ain hyny ond apeliaf ato I wceyd brva i lanhau yr Kglwys, modd y i,a\io v rhai a int iddi gael Ik; addas l eis- tedd. BEi^AN.

I DINORWIG. UYFARF.;D PKUGETHU.—Y Salgwyn cyn- haliwyd oytartod preg-thu yn nghapel Sardis, pryd y gwusaoaethwyd gac y irdrenn T. Frimaton, ijrn, Djlbentnagu; ac Isaic Taomas, CaerSilem iVewydd. Cafwyd gweinidog«eth nerthol, a chynnlleidtaoedd lnLlwrlûn

C VERGWRLE. I ?  I Uynhal'iWyd cytartod pregetau oiynyaaoi I y lie nehoit y Sulgwyn a'r LluD canlynol. Pregethwyd gan y Parchn Towyn Phillips, 1 B.D., Btia ac R. Rowlands, Treflys.

LLANFEUHELL, MON. I Dydd ilawith wodi y balgwyn cynbal- iodd eglwy" s Aunibyaol Eueaezsr ei gwyi de flynyddoi. Cyfranwyd tuag at y cyfryw gan amryw o gareciigion yr aches. Yn yr hwyr, o dan lywyddiaeth y Parch J. S. Evan, y gwemidog, cafwyd cyfarfod un- debol adloniadal, cydrhwng y ddau eowad yn y lie, sal y Methedistiaid a'r Annibyn- wyr. Adroddwyd amryw ddarnau yo rhagorol gan y plant, a chafwyd gwasanaeth y cor ddwywaith, a ilri H. P. Edwards a Llewelyn Jones.

RHYDYOLAFDY. Cynhaliwyd cylchwyl lenyddol Ysgolion Sabbothoi Dosbarth Nefyn yn y lie uchud, ddydd Lluu y Salgwyn. Yr oedd y cyfarfod cyutaf o dau lywyddiaeth Mr Griffith, C.S., Gabtberen, ac arweiniad y Parch Thomas Williams, RayfA a'r ail gyfarfod dan lywyddiaeth y Parch B ugh Hughes, Gelli- dara, ac aiweiniad y Purch J. Hughes, Edeyrn. Y baituiaid oeddynt y Patchn R. R. Morris, Caernarfon (yr hwn oedd yn absenol oherwydd Lfiechyd, a darllenwyd ei feirniadaeth i bwrpas gau y llywydd ar ei ivnvaiad ef, a chefnogiad y Parch J. Hughes, pasiwyd pleidlais o gydymdeimlad ag el vn ei waeledd); W. O. Evans, ac R. 0. Wiiiiams, Talybont. Y prif eniliwyr oeudynt Eildeym, a J. O. Jones, Llithfaen; Elias Hughes, ilhydyelatdy, a Mrs Hugbet; D Parry, Penllwyn W. Cramp, LlitUtaen; Ellis Wilhaias, Rbyd. Coi»u— Pwllheli, dan a; weiniad Mr Richard Jones Llithfaen a Fourcrosses, dan arweiniad Mr Griffith, Llithfaen, yn gydradd ar yr anthem Cor Rbydyciafdy, dan arweiniad Mr Daniel Richards, ar y tonau a Chor Plant Edeyrn, dan arweiniad Edeyrntab, ar "Awelún gubaith." Y r ujddym yn ofni fod cyfarfod Uenyddol y doubattn hwn yn gwywo, ond ni welsom erioed gymaint o gyrsha iddo. Gresyn tod carjnotdd yn gwagrodiana o ddiffyg lie i fyued i mewn. Caed cyfarfod da.— Un oedd yno.

BRYNDU. Dydd Mawrth cynhaliwyd cyfarfodydd cystadieuol llwyddiaonus yn addoldy y Methodistiaio, yn Bryndu, Mon, pryd y llauwyd y gadair yn nghyfarfod y prydnawn gan Mr J ibn Hughes, Fferam Bach; ac yn nghyfarfod yr hwyr gan Mr Klias Hughes, Nouadd. Arwemiwyd yn fedras yn y ddau gyfarfod gan y Parch 0. Gaiaoydd Williams, Caergybi. Y n mysg y beirniaid yr oedd y Parchn Hugb Jones ae 0. Gaianydd Wil- liams, Mri J. W. Huwg, rhomas Roberts (Bryngwran), Elias Hughes, J. Hughes, R. Jones, J. Jones, ac It. Williams. Canwyd yo ,ysro: y cyfarfodydd gan Misses C. M. 06en, L zzie Williams, 8, A. Pulford, Anne Williams, Jano WilliauaB, a Cassey Williams. Yr ysgrifenydd ydoedd Mr 0. Thomas.

LLANDEGLA. Dydd Llun y Sulgwyn, yn nghape1 Annibynol Pisgah, cy::haliwyd y trydydd o gyfres o gylarfodydd dyddorel perthynol i'r plant dau Irolygíaeth eu hathrawes, Miss Myfanwy Evans, Brynhyfryd. Trwy garedigrsvyJd nyfoilliou a rhieni y plant gllLuog;vyrl Miss Evans a'i chynorthwydd parod ac ewyllvsgar Mr Edward Price (Iorwerth Te?Ia) i ddiwallu y plant a the a bara brith, a darfu Mr J. F. Harrison roddi bui i bobjUM. Cawsant hefyd fyned i faes i cbwareu i aros suiser y cyfarfod hwyrol gan Mr W. Hughes, Penystryd. Deohreu- wyd y cyfarfod cyhoeddus am saith o'r fcloch. Cymerwyd y gadair gan y Parch J. Rowlands, diweddar o Lundaio, ac arwtiniwyd gan y Parch W. G. Richards, Llacarmon Cyfeiliwyd wrth yr harmonium ac arweinid cor y plant gan eu hathrawes. Perfformiwyd cantata Yr Adar" (Dr 'Joseph Parry) yn swynol. Cafwyd hefyd amryw ddarnau eraill gan Miss Evans, y plant, y Parch W. G. Richards, yn nghyda Mr J. LI Pzic-, Wrexham (mab lorwerth Togl.) y rhai a gvfeiliwyd ar yr offervn gan Mra Rowlands, Boitbwnog.— Ymwdydd.

HERMON, MOELTRYFAN, A PiSUAH. Cyn'haHodd yr eglwysi uchod ea gwyl bregethu elc.ni, fel aifer, ar v Sulgwyn. Dechrtuwyd nos Sadwrn yo Hermoo, a diweddwyd yn Pisgah nos Lun. Y Parchn E. Hetber Evans, P.D.; J. Miles, Aber- ystwyth; D. Rees, Capel Mawr, MOD, a D. Adams, B A., Batneada, oeddynt y gweinid- ogion in yma yn gwasaciethu. Cafwyd gweinidogaeth rYiHus iawn trwy y cyfar- fodydd.—Mynyddur.

UWCH DEML CYMRU. Cynhaliodd y deml uchod ei chyfa) fodydd blynyddol eleni yn Porthmadog ar y 19!9, 20fed, a'r 21e.in cylisol. Wele y pjuderfyn- iadau 1. Fodyi Uwch Demi vn anfon eu diolchgarwch gwresceaf i Mr Bowen Row. lands a'i gyd-seneddwyr Cymreig am eu gwasanaeth i Gymra gyda y Direct Veto Bill." 2. Fod i'r gwahanot ddosbarth demlau trwy Gymra dd'od a'r Direct Veto Bill ger bron y gwahanol fyrddau a chyng- orau sirol gan daer erfyn arnynt basio pan- derfyniad o berthynas i'r cyfryw. 3. Yn gymaint o bod (lyfirniad Ty yr Arglwyddi yn achos Sharpe v. Wakefield wedi pender- fyna a gwoeyd yn amlwg tod II dim aageo yo ddigon 0 reswrn drcs beidio adnewyddu trwydded, ein bod yn deisebu pob cymydog- aeth gogyfer a'r Brewster Session nesaf. b. Galw ar y Llywodraeth i ddwyn allan yn ddiymdroi fesur fydd yn corphori y gwell- iantau sydd yn cael eu hawgrymu yn ad- roddiad y ddirprwyaeth ar Fesur Cau y Tafarnau yn Ngbynru. 5, Galw sylw y Byrddau Yagol at y priodoldeb o fabwys- iadu unrhyw lawlyfr dirweatol yu yr ysgol- ion ddyddiol; hefyd fod i'r gwahauoi ddos- barth d-ml-a drefnu darlithiau dailuniadol dirwtstol. 6. I'r T.U.B.D. (Parch Rees Evaias, Llanwrtyd), ddwyn allan y defod- lyfrau newyddion mor fuan ag y bo medd. 7. Ein bod gyda mawr lawenydd yn can- iatau dymuniad ein brodyr dirweatol yu Patagonia, i gael sefydlu temlau yno o dan nawdd yr Uwch Demi Gymreig. 8. Fod cais yn cael ei wneyd at yr Uwch Deml Gyn^reig at y Wir Deitwng Uwch Deml, am i demlaa Gymreig Lerpwl gael eu trcs- glwyddo o dan nawdd vr Uwch Dead Gymreig. 9. Fed i deml Porthmadog gael ymano a dosbarth Meirion. 10. Anfon ein diolchgarwch gwresocaf i Mrg Gee, Lerpwl, am ei rhodd haelionus o lOp i'r Uwch Deml. 11. Fod ail argraphiad o lyfr defod taml y plant yn cael ei ddwyn allan ar fyraer mewn geiriau digon syml i bob plentyn eu dealt. 12. Foi yr Uwch Deml nesaf i gael ei cbynal jB Merthyr, wythnos y Sulg?yn hefyd, foe y brawd Planydd i y b'ulg i ? ly? Wir Deilwng Uwch Deml, yr hon a gynhelir yu Edinburgh, dros Uwch Deml Cymra. Gorseddwyd y swyddogion carlynol am y flwyddyn ddyfodiol :-U.B.D., Parch Rees Evans, Llanwrtyd; U.A.T.P., J. R. Ellis, Abergele; U.T.D., Y Chwaer Hughes, Llanelly; U.Y., W. R. Morris, Caernarfon; U.D., Cadben G. B. Thomas, Caernarfon; U.G., D. Griffith, Llanystllwdwy i U.Gyng., J. W. Harries, Aberdar; U.R., Owens, Ffestiniog; U.Y.C., Robert Williams, Din- bych U.B., D. M. Roberts, Porthmadog; U.W., L. D. Roberts, Porthmadog; U.Neg., Chwaer Hagheg, Diabyeb.-B. J. B.

GWAED DRWG I I GIN y.gWYN Y CORPP, I GWENWYN VR AFU, GWKNWYN Y CYLLA, GWENWYN Y NKRVK8, GWENWYN YR AR3NAD I HEB WAED-HEB FYWYD! HEB WAED PUR—HEB IECHYD I HUGHES'S BLOOJi PILLS MEDDV GI > I AETH FYDEN WOO AT BURO GWALID A DILEU El HOLL DDRWG. Iacbaat yn uniongyrchol Waod Drwg, Scurvy, Gomwydon, Xarddi<ntau y Oroec Cylla Gwan, Diffyg Traul, Biliousness, Dye P opaia, Gwynt, Fen, AlII Jdrwg, Nerv Egwan, Xaeldar Yshryd, Cordrw medd Gwynegon, Poen Cefn, Fits, Nervotisnes. MEDDYG Y TAD, MEDDYG ? FAM, MEODYG Y MAB, MEt)DY<i Y FERCET, MEODYG Y TEULU. HUGHES'S BLOOD PILLS. HUGHRS'S BLOOD PILLS. HUGHES'S BLOOD PILLS, Miloedd yu tystio i'w werth anrhaothol mL ut yo ddi BYWY1 NIWYDD I'R HWAEn BYWYD NEWYDD I'R CYLLA, BYWYD NEWYDD I'R AFU. BYWYD NEWYDD I'R ARENAL BYWYD NEWYDD PR HOLL GORFF m 4 3 Oil clod wedi cyrhaedd i'r G.igled Deheu, Dwyrain a'r a".¡¡\Jwio. Gelwir am danyct o'r America, Canada, ludia, Chili, Awatralia, New Zealand Madagascar, China, Japan, ac Affrica. LIIl mawr yn cael eu hiachal1 yn fou- nyddol. MODDION Y GWANWYN, MODDION YR HAF, MODDION YR HYDREF, MODDION Y GAUAF. HUGHES'S BLOOI) PILLS y mcnt ar werth gan bob Chemist a Patent Medicine Dealer drwy y wlad, am Is lao, 2s 90; 4B 6C; trwy y Post am Is 3c, 28 lis, a 4s 9c oddiwrth y Perchenog,— JACOB HUGHES v MANUFACTURING CHEMIST PENARTH, CAB D IFF I a" Dim yn bur heb lun calon ar bob B-JX ar Label Coch. I I AT CHWAKBLWYR, AM^ETH* Wl'R, \DEILADW irR, A PERCHENOGION ORWfLdLAU DALIUEINION Mu.. WRION, YN COETMOii YARD, BETHESDA., GAN WM. JOHN PARRY, GORUCHWYLIWR DROS NOBEL'S EXPLOSIVES Co., LD. Y RhaffiU goreu at wasaoaeth Chwarelwyr 4-Ile y pwye Cast Steel gortju at ebillion 4c „ Yioiars, 0"W,8. Piriws, a chycion ii:sb.ollt, Cast Si.C"IG:rou Do, It Mcrthwyiion Cist Steel goreu 8e „ HulHe" HlCkür¡ i bigau TJc yr un. Yr Oil goiea am 7c y peint. Shovels t.ui o Is 6c l fyuy. Itbawiau GmÚdJ, &c., am o 2:1 do 11 Oadwir ylla-tuder o'r nwyddau goreu mewn Bu Tiles, Cement, Coed, Plwm, Cloiau..J '.n Hoelion, Ais, 'Gratiau o bjb math, Stoves, Lampau, Puent, Pipiau clai, pltvw, a haiarn, &o-, a gvverthir hwy am bcisiau neiilduol o isel. GWNEIR CONTRACTS AR DELERAU ESMWYTH. Hefyd, gwnoir y fasnach helaethaf yma mewn pob math o Bylor, tnegys Gelatine, Dynamite, Powdwr Du, Fase, Caps, &c., a werthir hwy am y prisiaa isaf. Aafonirgwi?:th £ 3 aj uclia l iV Station agosaf yn ddiaraul. Gelliir cael pob uaanylion am nwyddau prisian, ond anfon i prisCiaOu, ETUIOR YARD, BETHESDA. 0 BWYS I FFERMWYR. t sEFVDtwrn 80 MLYIFIID. RHODDWCH BRAWF AR BLADURIAU ENWOG OWEN DAVIES pon PLADUR YN WKRANIED. Cy Inabyddir y PL V0UR1AU Byd-enwo? hyn gan y rhai sydd wedi eu defaydriio en bod Y GOREU A'R RHATAF ANGHYDMAROE AM WASTAD- RWYDD Y TYMHEREDD A PHiKHAD Y MIN. Dylai Fferwwyr roddi prawf arziynt, a'u rroll drcsfcynteu humin, Be UNWACTH V RHODDIR PRAWF AliNlt'NT, UEK'NYDDIRHVVY BOB AMSER Ar werth gan Ironmongers, Masni Gofiant neu oddiwrth yr unig berchenogion, I. DAVIE9 AND DAVIES, LLANIDLOES. TO ALL MEM w.t, ,¡ to Marry and lie h-?P life, full of Health ad Viyour; to tbOhO who ""0 7\ 1 fw rrriTS ehadows of tl.ir former READ THIS, ?h?. S a ?n; senc ¡or it "Jr kIRJtf)R. trer In envelope. A.,Ueoo TUe Secietary 3 S; ( 1 Ef'itOTllan Sq??,ShL, I — ff nits to-day noet", card 10., j l.c,> MBit QLOBE ^URNISHINO(JO PiNY I Dodrefnwjr Tai Cyflawn, Cyfanwerthol, ilanwfrthol. i 12, 14, 16, a lR. PEMBROKE PLACE, LERPWL. DODREFN AM ARIAW, NEU AR Y Gyp- UNDHEFN LOG-FENTHYCIOL AM BRISIAU ARlAN PAROD. CWMNI DODREFNOL Y GLOBE yw yr hynaf a'r eanjaf o'r rliai sy-d yn o .vy: yn mlaen fasnlle:, ar y gyfaudr^fo log-f^ nthyciol yn y t»aethuu; y m.ierit yi cyfle^wi ddrda i dai, gwestai, a phalasau, lluw,r nwn rhatach nag y gwna y m*ya>rif o'r maslIllchdai yùd yn gwerthu am arian parod ya ul,ig. y ydym yn alluog i wlleyd h)n d, wy f d genyu u'vfaW maw. at ein gaiwad, ac helyd d. wy c in lJod yn wneutUurwyr y prif awyddau a v-cr'.hwu. lD OM EISIEU SiCHWvnn OIM TRKULl YOtru* \NTfiOL AR EIN CYPU.OREFN ??"? THYCIOL Ym.?o?du![te.eby? o ddwyn ein masn?M yn m!aon. a'n uicrau rhe^niol .I'B pr;siau isel mor adnaby.idas trwy ugleid Lloegr a Chymru, fel nad .es y,Ilwneg o sylwadau. J" Telerau cyiffredinol, y rh,.i, fodd bynsg, y gellir eu cyfnewid i gyfarfod Clflllsderau ein PWBmeriatd. T.-ihadau wy imosol, misd a ohwarteroI Swm yPryiiiaat I Op, Taliad 0 a 0 y-Scos 20p, 0 5 0 50p, „ 0 10 „ lOOt), 0 17 ti „ 500p. „ 4 0 o Bydd i archwiliad o'n "too reddi HI- U- "aith foddhad i'r ihai sydd yu bwr'ada cwr-aar en bod vn rhoddi ,-well gweith a hlierau hawddach o tialladau n.r uri cyffelyb yn y Tala rhau. lIu y DODREFNIR AM AHIAN, AE1T AR Y GYFHNDREFN LOG PENTHJCIOL. Aufonir (iolygleni newyddion, Rhaalen Fawr Ddnrluniadol, Barn y Wasg, a'r i'ric-restr drwy y liythyrdy ar ar.hiad. Knweh y papyr hwn. GLOBE FURNISHING COMPANY. 2, 14, lû, a 18. PtiMHROKE PL CE LERPYVL. A REMARKABLE" BLACKLLAD BlackUadhnn no longer a Drvjl^nf THE S" U N IS UMVJ&.SAIXY AOKXOWLKIKIKl) TO BE TIn; EASIEST, It rraliy (looi not any rub..in{ horcUy, ns the Ifaat rnbt-f the Imtsh TUAUes it shiuo v«ry brightly/ Airs ",cLcaD, 12, Beaum ont-place, Bdioburgh. So little iabouris i«qui'ed Whtn ujing EISIKO SUN, That IJnlls astonifehed with "1I-¡a case And speed the work hi dOlle. QUICKEST, It «if-c8 ;ts work in less tie ",ld "W.I half fho labour ci any :.ther blaokleacL"—J. H. Snitli, (jfrocor, Leeds ith far lf's work at, much less c J?t» .nÜ in one halt' tho time, By usiug flI"IN" SUN BLACKLEAD Th", g-ates llliWO briihUy tiohin6. CBEAPKST, Pot ilur.ability an-i cheapness it is altO;: thcr un equal'ed."—The Civil Sen-ice Gazette. And a* but little need bo uqd, it is extre-noly cheap; Whilst not the slight".t dust is /uado For ooe to cJeati or SWAOp. AND BFS-T r nave used tbe HICXNO SUM bTOVE POLISW, and rre. fer it to any oftier. I hive tried several kinds of bUeX iead, oct uoue to equal this. Illy kit- he-a looks charming. I did not the least tired af,;t)J" cleaning it. as I hitliert > bavc.MrsL. Huckle.Milton Keyc^s Newport ¡>nell. Of ill iackJeads that e'er I tried Tho hISJXC; Sus is best, Aad those who don't betiovc my wonI. Should i»no it to tbo test. BLAOKLEAO LX T;{ WO^LD —"All the les,diu f uiil>8 about her3!i;¡e it exce tin Iy, IWlt uooiare never had their grates aad st:JVoc1 look o we:l.Heu1"Y Paffh, Swcur, idaniysilio One p('my ic-ket's quite enough To prove h?t h.. been said, lor ouee *tis tried uon^j elo is osel lint RlSl"G SUN BLACGLRAD. N"Ti:,—Von can produce Kore P luh with Tw Penny Packets ot i h, SUN" than with 'dad Oozen P-auy P ;(!r:: of ordinary Blacklea l. ,.4¡;¡k your Grocer or Oilman for it. and iis; t, on 1 tving it. Send Two Stamps for p-stagu, samplo froo namin ■ r!r1". C.CH/uNCELLOR & Co.LONDCN, E.C. MOO E'S MUSIC WAREHOUSE Piar os, Har- moniums, ac Au.ericanOr- gsns,Violins, Banjos, Gui- tars, Flutes. I Pi8D.o a Har- Imoniu!us yn 01 yr Hire Purchase Sys:em ITarmoiiiuma hollol newydd am 4 gini "rian ParGd, ueu 5s y mis am ddwy flynedd, 20 mis, yr hyn fydd yn ôn 10s. Accor- dians rhagorol iawn o 3, 6c. Geliir cael Cata- logue Dailuniadol, gyda'r p1. is iau a'r telerau, gan yr Agent fydd yu galw yn mh >b man bob mis, ond ymotyn a THOMAS MOURE, 7, North-road, Caernarfon. MR G. T. CONUREVE -i-' I On the Successful Tte?tment of CONSUMPTION, Asthma, Chronic Bronchitis, &3., With the Neto Appendix, conUining 226 Cases oi deep interest, with recent letters: showing tho PERMANENCE OE CURB. Post Fi-Pfi, Ono ShilliDR, f." m the thor, COOMBE LODGE, PECKflAM, E. OWiSLLHAF JJgWiHFEYDD Par d-Jyweaaf gwellht i Bid ivyf yu laeudwl yn unig on hatelxd "HI oro a.cy!>" or.hkvelyd. Sleddyliaf weilhad !loll,.I. Vr wyf wedi gwaey.l yraahwyldebo Lewygfe/dd Llcsinair, uuu Masffiw> t ;->i orif astudi:ioth l1 089. Gwar. Aiitaf fy meJdygiuiai?tn i tv<;llhau yr aehusijn ^waetuat. did yw yn un rUeswm fod eraill wedi methu, i beidio erbyn y «wellbad YI1 a fr. Aufoner ar unwaith am iraethodyna Phodtel Ua 10 fymeddyginiaoth anlEaeledts tlhodder y cyt«iriad yi llawn. NId yw yu ooatto dim, b" d i, i,, tl. G L, OUT. P. E h Gtidoaa, Kuaton^ivid .•m. i o u V* A, HUGHES. \Al.Atv.;rf SWYEFAI) 19 LOWEH. LLANBERIS, VkINOIPAL BU.L-P05TER, TOWN-CRID AlQ) DlSTRIBUTOa, Begs to inform that ho Rents ail the Princip LVstmg Stations in Llonberis so-I Distrio t vial hjuc (i aid;9 ironid. forn, to.2' a constant patrons. tE, UGH OWEN GREE?< WICH HOUSE, IIHHi STEEET, BANGon WATCBES Aur tiC Arian, yn nghydj OiiK'iwyai o bob math. It in tod if. O. wed iiynod I pytnndeb neiilduol a mauteisiol A,1 ^wneuthurwyr eawocaf, galluogir ef i werth* yn hynod o isel. 8PECTOL I BOB OEDRAN. MODBW L AU PRIODA HABDD. 9 oc Jfa" yugliydag yst.lell o r njiuaa i'w dewis. REPAr.'O, GLANHAU, kc. Khydd H. O. eylw arbenig i'r adran hoa o'i bu»ue.i, ac ni arneda uurhyw drafifeith caf;l. ddi hoddlonrwyda i'w g-»m«ri»id. SAN.'ORD'S POISCiJ for killing rats answers well. After one dressing I foand 1,6 iavi "ex morning.—J. Bliss vTelsthorpe, Ltighton. Send Is 2d to SAN- FORD AND ¡.;O, Saudy Bed. and try it uTDRIOD a SENGL, sef CYXGllOR i WRAIG, yn cyuwys Llawlyfr ar bob mater, r feroh Jemiuc ar wlkti- iinofl, Piis g ist ugoinyd odivVt^.d y mis ijreaenol, o 3s i 1" 6c, ar dl-rbyd iad Is stamps ceiuiog «y*eiriedi-;—"Central Otf". Rtiyl," {,.ILLIAKD.S OR BAGATELLES! A those ivquiiing New or Second harid Tables, Requisites or Billiard before g ing elae.vhci'e, viid for New Price List Cloth and CuiibMn ^aiu^Lce, to I-IEN t4 iNG BKOS 20, Uiyti-strect, N, ixford-sb.eet London, k. C.. X

Ð Sttasn 6nmwg. CYNHADLEUD Y CHWARELWYR. Hyd y gweJaom, yr HfTald CyntTatj a'r Mhedrgydd yw yr unig rai o'n cyioeaoliou. heblaw ni eiD huuaio, a wnaettiaut sylw o øøblldledd flynyddol y chwarslwyr yn festiaiag. Y mae erthygl yr Herali yr. eynwyro). cryf, ao iachus, fel y gwelir oddi wrth y dyfyn.ad a gatityi, Credwn nad ocdd y yld In traetl,u dim mwy na'r jjwir pan y dy~vcdu. fod sefyllfu bre- Sftnol y chwarolwyr wedi ei chreu g,n was- eiddiwch lie ang",riad: gan dliffyg yuuUiried ac unlieb; gan c!;tllllus.ra ar adegau o lwydd. font; gan ysbryd euwadaeth yn ymyryd â obysyllti-dau gv.eitlifaol; a cliaa ddilfvg y;o. ddiried briodoi yn h\v- ddogi m yr Uudeb. YD y Jihedegyhl y uiae Pryderiab Pwyll" yn ariolygu gw«itbrfcdiaclau y gyuhad • ladd yn dd<:niol ac addy^giadul. Dyiynwn a ganlyn — Uiegwyli.ii.i y buasai y cynbygiad ar YVyl Llalur yn cael gwell dcrhyniaJ, yn enwedig ar ol sylw .dau rhaj/I-rol Mr ("llis T]UL-JICJ urnu y noeon lfatnorol. Dylai y ;rweith<ryr wneyd trefniad'.u ar unwaith :u gut -icrhiu ijwyl ar y laf o Fai nesat. Oni alU-M c >el eyuhadledd yr Undoh ar Fun dy.lù ODd tiefnu inown pryd giliosid, efallai, "rphcn cynad- leddau orbyn j un neu dd ,U o'r ¡;focb. ao ) n, cynal arduanghosiad ini»vreddog yu yr aWF agored. 1JR T. C11AKU.S KDWAEUS. I Sylwa y Werin ar firaeth 0 eiddo y Dr Edward. ar addy.-ig yn no o gyfarfod, dd yr Undeb Cyculleidi .ol yn Llnndain. Dyweciii! y Dr mai "l<rii £ »vestiyoan'r ddd yn JJgbytmu ydynt <.v:iydd rydd ac_ addysi; rydd." Dywodai yn uihwllach fod Jlawer o rym S1' }' nail! ()(J ¡; .r l\¡I\-gtJIO cyivetil gan yr Eglwygwyr. t, giym ynetiydd Rati yr Ymce llduwyr. Vr atiwvdd yduedd fod yr Eglwys )D !lithi". yo lIwgrwobrwyo, yn proselyiij plant y^ntiUduv.vr i yreladd yn fcinyn ea tad.IU eu UUMUID. Msdd y Werin: Onid yw yn berffai h hysiiya fod ugeiniiu o Ymncillduwyr wtdi yw. rihu eu g> ucdi^etli fraintam s-iisj o fwl%ti ? Ai ouid plant i ni ncillduwyr y lyw «wyr gal u icA a mv yuf blacnllowyr Eglwyi yn N^'iyraru beddyw ? Tr., y m,e ein gwvr iouuinj t.iloui yn adored i'r domta-iwii o drei^i > tu cydtvybol cr mwyn cyfoeth au anrbydo id yn K_'lwys Loegr, uis gall Kpfylifa f'>*>s>oi Cymru fo I yn foddhaol. Mao y llwurwob.-wyo :»'r pro-clylia yn gwen- -wyno uc yn czl&cto byivyd y gt-nedl, ac yn rhwystro ci dadbiy^i ;d a'i chynydd. Bll" Llalwery,lti )u ywrandiw ar y Dr Edwards yn prcgdhu yn nghapsl y Dr Parker, yu VUutJ..w, y dydd o'r b)aeo, ac fel hyii yr ysgr fina i'r 1 yd «' Dydd: Ei destyu yJoedd. jlyldw( y,jwyf i'r >oo £ iaid, ac i'r barbariaid, i'r docibion ac i'r annocthioo I, fyd. Vr o dd yr urbcnij?rwy !d a toidai i'r hen ath.awiaeih o g>lijwulrad ,y ffydd yn n-w dd i- dviiriir i lwer yno, ac yr ocdd ei t;l» wcd moi ddifloe.«^ni yu tncttu mm yr lawn .Vr Gw.v d yn ii-cky.i i ysbryd canoodd ocdd yn treacii' Vr oodd yn bregeth Efcn^yluidd ag na l.;iddiai neb o'r rhai a gyfrif-int cu i unain yn itddyhvyr cynyddul lai ua'i ch ntn >1. 1 Tee.eti, D!I,ld r cu Ile!j ar y pwnc ucbc.'i. 0»f»: a v t'ydd A ydyw Syr W. Uarc-Dyke yu dychyraygu y bydd i Anf!dti'arfwyr a Cttymrn y«i- ootWlJl!: yn diwel I i!r-.fu dvwy vr hoi y maeysnolion i jjae! tu cynal icluawon (-It talu i'r aiucan o ddudwrdd i feddyliau plunt ci bod yn boctjod idaynl, i\;ddi cu pivsenoldob meira addoldy Yii.iKilJduol, lie y domnir hwy i dragywyddoidob (IlJid iint i c^lvvys y plwyH 0" ydyw, y maa yn biyd ei ddwyn i'w .^yuwyr. Nia yw ertliNgl yr Wyfhnos mor giir a phendant ag y j».dl«sid dyrnuuo. Tybia f >d Mr Gos,h", a'r Toriaid a'r Times wcdi I canfod orbvu hyii i • iyut wueyd cami;>m-| eriad, fie tiad y« y v.lad yn debyg ol gyiLeryd ei ll.Tgrvvubi wyo giu y wcsur ft adduwent. V CAPIUX TR.KFJL:. I Yr wytbuos bou y mae genym y gor- chwyl prnddaidd o gu I lUurwoIat-tb y Capttn Treior, di.c.uar orucU.»yl\wr cloddfa Coeiiu;t'iog, a chyu liyny, cl j ilfa Pwlly^wyut. Caf <yd hyd i-ldo yti ei ys- taftll >11 y boreu gan e fe, ch, ae ar y bv{r id yn ei yiuyl yr ued.i dvv botnl o wh s.u—yn wag. Yu ywt jd ei oes W tri 'd lawer iawri o arian publ trJili ar glo Idfeydd ac ar Scotch Whi key, o'r fcwu yr oodd yn bur hoff. A beirmi oddi with ei siarad yr oe Id yu ddyn gwoll a g .iiestaoh na'r cyffredia nid oedd neb yn y wlad lJOr wastad ei stori" a'r C'ajit.v;; ond a baruu oddiwrtii ei weitbredoodd rhaid cyfaddof uaa goilir JfurfL) syn ad mor ffairiolltlu ei gYUlWlild. Pa fodd bynag, y m w wedi dirwyn ei yrfa ddaearol i'r terfyu, ae amhcutliyn lddo fydd tawelwcH bro mar/.olaeth. Gadawa un ferch i alaru ar <u ol, a'n g)bith yw y by dd Tad yr amddifaid yu eiuodii. Yr oe d y Oapten, ni alJwlI ychwau-j>;a, yn grefyduwr gloyw (o ran ymddang ;siad), yn wUdgirwr trwyadl, ac yn.gyfaill cywir i'r Cymro. Y DYFODOL. Edryjha Gwalia ymlaai l'v dyfod >1 ¡?f'(h gobaith cryf, gau gredu y bydd y gwoith- wyr yu rhoddi eu plaidleisiau i'r Toils.id ya yr etholiad nesaf. 0 belaethrwydd gobsith llefaru:— MMK?bM-v.o d d y teimlad yn par b a. yn ff.f,? y twïth:oddlhatmd1lsJ)h:wjb' I Y mae amser o'n tu. Mae yr nm)y?iadau (h- ",ddar o anwadalwcii ar ran y Jhfurwr amaeth- yddol yu dangos yr liyn a biophwydwyd gan lawero sylwedyddi(»n politicaidd, nad ydyIV tõo fawr ddiweddar y cynhwrf llafurawl ond yn deohreu cyrhaedd i raubaithau gwled'g, Nid yw y! tit Ù u' hrD. Pi) buasai, gallem fod yo eri s;cr fod rhywbeth rhyf- edd ar ddigwyaa Dyaia ddyweJ tf:- Nid ydyw y b.ibl heb wele 1 y bach sydd yn lluchu yn nptlij-sgod abwyd "Addysg Rydd." Nis gwyr y pysg itwyr Tmi tidd ddim pa bath i'w wneyd yn awr wedi i'r abwvd blasnsaf oedd gan- ddynt 1 ffaelu cddi;" fteblaw ea bod yn gwybod hefyd fod "aderyn mwn Ilaw yn werth dau yn y llwyn," ac mai'r peth ca'laf a fdrant hwy wneyd fydd dal gafael yn eii swyddi hyj y diwedd. A hyny a wnant yn ddiddadl. Y LLAN MEWS HWYL. I Tyr y Llan i orfoled in wr b gydmaru syf- arf,,dydd ulynyddol Cymdeittii.sau Rbydd- had Crefydd ac Anidditfyniad yr Eglwys. Yny cynvaf yt oedd yr arcithiau yn "anton- eddigaidd acan-Ngbri8ti> nogol i'r eithaf;" Be yr oedd y Gymdeithr.s ei I. stampio fel mudiari pobticaidd, di-Dduw, a gwrth. grefyddol.' Ocd mor wabacol ydoedd teimladau, iaitb, a moea amdctitTynwyr yr Eglwys." Qofidia y Llan fod y Dywysn^- aeth o dan arweioiad yr YimneiildiAwyr-" v giwaid afreolus, d!gydwybod hyn." Beth am a ganlyn 1- Yr oedd Ksgob Bangor yn llygad ei 1,. pan y dywedoda nad yd. tu!d jn !:ieh Cymru yn uwch heddyw, er boll fost. YmneiJIduaetr., nag ydoedd cyn i Anghydffuiifaeth ddyfod i fodolaeth o dan Senedd Pryda n F.wr. Dauc>«odd Deon Llanelwy oddiwrth ystadegau fJtl Cymru yn luhell o foi mor Y n neillduol ag y myi ai y Kadicaliaid gwrth- Eglwysig i c wlad gredu. CYFRAKU. Cwyna y GwyliedyJd onawydd bychander I cyfraniadan y Cyniry at yr achoaion cen- hadol- Dywed ft d ojfoeth canoedd o Gymry yn cynydda y tiaill flwyddyn ar ol v llali, 1 ond nad pea ych^anegiad eyfttebol yn cy. I aaeryd lie yo eu cyframtdtm. MOESOLDEII. I Creda Udg/rn kh^ddid fod moesolaeb yn I enill tir, tfil i pr, fi; cdd with banes Dilke, I parnt-ii, a Vervey; a barna fod "llawer o waitb ypgnbo eto ar Dy'r Cyffredin yn gys- I tal a Tny'r Arglwyddi." CARCHARIAD WILSON. Gwna Sret Cymru y sylwadan a ganlyn parthed carcLatiad Mr J. H. Wilson yn ghaerdydd Arwydd o wendid yw pin y mae y tafod yn cael ei gloi, rhyddid llnfar a'r wasg yn cael ei gyfyngn, ac arwydd 'J rywbetli allan o le yw fod y carcharor yn fwy pobl ga dd na'r carcharwyr, ^'i fod yu myned i mtwn yn oeheueidiau y | Icvhwdd, ao ?ndyfud ?t*" yn "wn bycdM?en I crockaoeddiadt't crt'ei'?wu? ae y mae hyi yn "mUdunl wir p"" y c.fi.. f.d y gwir d,wld?. I yu y wlad hon yn dJieithlld;yn caul el hd¡o. I cVXRYCmuLWXK LLAFDR, Anoga y ?*Mfr (a?u ddydd S,.dwm) y C'w a""Y' r i anfon cii,y-ho !?' Idd, hwy fel d .sb?rth J'r Sduedd. Y tute gan y gto?yr luwnwyr, & 1m baelodau I en bnnain, a phaham nad y cbvvaralwyr 11 Ac yn wir, paham nad y fformwyr hefyd ? I Da genyra weled y Faner yn pregethu yr atbrawiaeth hon. "TN' PREG£THWYR lEUAINC. Yr hyn ydd yo prJeni y Golwad yr wythuosan hyn ydyw dvfodol pregethwyr ienainc yr Hen Gorpb. Y n-ie ugemiun 0 hrogethwyr ar hyd a Ibd y wlad bb ddim i'w wueyd oud pregethu ar y Sabboth, a [lifer mawr yo cUrparti en bunain yn y col-giu. Beth ddslv (,Lto;)yyit ? Atcb y Goleuad ydyw, cymered yr eglwysi bwynt yo fiigoiliaicl. Oud par bwyifrydig ydyw yr fgfwvsi i symud yailaoa yu y eyfeiriad bwn. Yo yr ertbygl ddiweddaf y mae y G,ileitad yn psboaio yr bwyrfrydigrwydd hwn Rbodla arnryw reBymau drosto, yr oil, wrtb gwrs, y ■ cael eu hystyried yu ¡.n- iplgouol. CJfetiwn fod nn rheswm weii ei ad ad allan. Ni ddywedwn betli ydyw gadawn i ygdjnyJG yr erthyglau ddyfeiaio.

TYSTYSGU1FA0 SOLFFA. SYR,—YM yr eidd^OB yr wythnos ddi- weddaf, y mat) Mr E Rowlands, AL-ifod, yo ) ygrífeuu mey;n perthynaa i'r uchod, i I laidiu yn condemnio cyng(,lr a chyfran- ddalwyr CJlo¡r y Tonic So!ffa am b"s:o rhtlclau ca thiori goUvg ar yr arhol- iaditu hyn. Fel ut, sydd ar hyd y blynydd- o-idd wedi cymeryd llawer o ddy-idordeb yn y gyfULdrcfn, au yn ddiweddar wedi derfynu eniii un o'r graddau uwchaf pynygir gail y ccleg, tneddir fi i farnu yn wahauol i E. R., ae, yu wir, t (iyfaddof mai bodolaetb y rboolan newydditm hyn fa y p"if symbyl- ud i mi ail gycbwyn o dd'frif gyda llafurio. i rai sydd wedi gwylio dadbiygiad y gyf- undrefn yn N ghym¡ u, yr oedd yo amlwg fod g jriKod o lacrwydd yn bod gy,lag arhnli, gan t, 'd rhai o'r arholwyr, oheiwyddcyt ylttiadaa ueu rhyv\b-3th mwy diraddiol tia hyny, yn pasio rhai nad oeddynt yo deilwng i dirr- byn un math o anrhydedd. Tuadd hyn ydoedd, gwneyd i rai oeddynt yn teimlo g-dyniaeth at y gyfur.drefo i'w gwawdio, ac i'w cbyfeilliou oer. ya en sel a'1) b. wdfryd- edd a'i pblaid. G;Ili(i prefi yn hawdd mai i bathan fe! hyn y mae y uifrttwder sydd yn bod mewn llawer o gymyd<n;aetbaa gyda dysgu y gyiundicfn i'w briodili. Gwir i 21,000 o dysty-:rifau gael eu ihnddi allan y flwyddyn ddiwwddaf, a dichoo y hyddant yn l!ai o rai miloedd eloni, er ei bod yn flwy- ddyn y jiwbili; ond Kweil ydyw hyd yn nod p-dair mil gwirt<'>n«udol, nttc ui!ain arall atynt o duead Roibeus. OIJrJ yr nyn sydci I yo brif destyn pi E. ), ydyw, y jiost ychwanegol." Er fy mod yn brnfiud- 010 sefyll (hn ¡:tho)hd cuwarterol y flwy- d lyu j1(>U, nid ydwyf wadi teimlo dim oddi- wrth yr Lyu y cwyua yu oi gvlch. Y mae fees y coleg yr un ag oedrtynt m's blynyddau, ae nid wyi yn gweled fod un gwabaoiôoeth arall, oi.'i ycliaul y anb,311 un yn myn'd idda i fytwd i gyfarfod y hwidd Henl, ac mewn aoibell i un o'r thai hyny codir swllt u u ddau ar gyfer pob ywgeisydd at dala am yhfdl, Ac. Os nad (JUS bwrdd lterf raewn aidal, na dig in o nifer cyiuwys i 'tirdo d ?.u yo ffurfij y cyfryw, y mae yr awdurdodau yn allaog i wneyd trefniadan arbonig ar gyfer arholiadau yn yr oil o'i- theories, Be oud i ddau rieu dri ymuno i barutoi j sefyll am y Matriculation (neu yr Advanced), ar yr an acleg, gallant wo'!yd trefniant i'r arholwyr gyfarfod yr ymueisiwyr, ac fdly lirbll treul- iadau teithinl. Yr wyf yn mdhu gweled fod y ibeol o <\nfon a!Jaa y cwsstiyijau nti wyth- IP8 allan o bab o hw irter yu un aaghyflens- tia i nab, gan y gall y sawl fydd ya anghy- fl-jus i gyfarfod yr arht.'liad y enwarter yma ,vat! d hyny y cbwarter dyfodol Nid ydyw f )d y coleg yi. penodi y.r arholwyr chwaith yo ri-ic ansylltiuetra, at; Lis gall ond rhwY8t() y flordd oedd gan atiab»ll i arbolwr i wobrwyo ei gyieillioa. Y mae fod dan a'holwr hefyd yn factais nas rnedr y rhai .Vdy,,t ,u b<»!l elUn yn paratoi yu wirionedd oi ar gyfer ^rhnliad heidio ei gwerthfawrogi. Gafyna 1. 11." am i rai o byewyddwyr y Solffa yn Ngtiyui! u roddi eu barn ar yr hyn y cwyna yn f\i grid], a hyderwa fod genych lythyrau oddiw, tLvot, Yr wyf uiewu man- tals i wybod fod Mr D. Jenkins, Mus. Bac., yn ffafriol i'r riieo!aii ae fod y dull llac ae awwls o arholi oedd yn bod flynyddau yn ol wedi pJri inttwr Hinder iddo. Nid 083 genyf wrth derfynu ond dymuno lllvyddhnt y T.J.iic S Iff i Ye1 ein gwlad, a fy inain bersonol ydyw, y byddai cael yr Ekmadary a't Intermediate eto ar yr uu tir a'r tystysgrifau uwchaf, yo gam yo yr iawn gyfeiriad. Credaf nad oes genym ni fel (Jvmry end na givyn, a hono ydyw, fod yr oil o'r arholiadau, gydag eithriadau dibwys, yn cael ea cario allan yn yr iaith Saesoueg. Dylii y cole^ ein cydnabod fel cenedl, a tbrefnu [0:\ text-boolt Cycnraeg a chwestiyn. au ar ycyfryw yn cael eu trefnu ar gyfer pob arhcliad cbwarterol. Gyda bynyna n eitbr- iad, y mae pobpjth yn bressuol yn cael ei ddwyn ymlaen yn deg or aurhydeddas, a'r teitlan a roddir gan y c >leg ya werth eu henill at, yu gvfryw nas gall ond astudiaeth drwyadi o garddoriaeth eu cyrbaeddyd. Ac am y goat, nid oes yr un coleg y gwyddom am dano yo fwy rhesymol a theg. E. J.

EISTEDDFOD GADEIRIOL MON, 1891. SYK,—Pel atebiad i G^ilytn, dyraunaf ddyweyd yr anfonir y feirniadaeth ar y Llawiyfr Dirwestol i ofal y Golygydd yr wythnos nesaf- Hefyd, fy mod wedi prynu y ddau oeddynt fuddugol, gyda'r amcan o'n cyhoeddi am b,is y gall pJb gweithiwr trwy Gymrn brynu y liawiyfr. Ceir hysfcysiad irwv v Gcnedl yn lied fnan. ROLAND WILLIAMS, Caorgybi. Meddyg.

AMLWCH. I Cynhaliwyd cyfarfod cyetadieuol a cherddorol ya Nebo, nos Sadwrn y Sulgwyn, o dan lywyddiaoth Mr R. 0. Griffith (Eos Eiliau). Yu ystod y cyfarfod cauwyd am- ryw ganenon gan Miss Hughes, Brynyrefail; Miss Hughes, Bangor; Tenoryddy Bryniau, Eos Eilian, a'r NtsDo Giae Party. Uwob- rwywyd W. J. Jones, Ty'nywaeD, a'r goren am y beddargraph i'r diwaddar Mrs Jones, Frondeg, Nebo, ydoedd un yu dwyn y ffag- enw X.ritij." Dasth 166g o gyfansodd- iadau i law. Wele yr englynion buddugol: Gwraig aiiwyl, drugarog, uniju,-wir hael, Fa r huff Ann Jones dirion Uwch ei bedarod gan dlodion Enwir yn hir rioiau hon. Daear a'i braw adawodd,-fry ein Daw 0'1' Frondeg a'i galwodd 0 daith y byd aeth u'i bodd, Yn marwoUeth mawr elwodd. Wedi talu dioLobgarwch i gyfdillion yr ardal am eacaredigrwydd, terfynwyd y cyfarfod trwy i Tenorydd y Bryciau ganu Hen Wlad fy Nlia(i:iu.U)t oedd yno.

I ABEHDYFI, MEIRION. Dydd L.au Sulgwyn 'cleynbaliodd VVealey- aid tylchdaith Tuwya eu cymaufa gerdd- (.rol yu addoldy yr enwad yn y lie uchod. Yn ystod y dydd canwyd y tonau canlynol: —Patmos, Galiicia, Jeremiah, Hamburgh (Ak), St. GO,if, Chant 13, Diangfa, Reuben, Wesley, St. Oswald, Nottingiiam, Aberys- twyth (Dr Farry), Cap-1 y Ddol, Eventide, a'r a lithe m "Seion." Yr oedd 61 llafur mawr ar yr oil o'r canu. Arweiniwyd yn fedrus gan Mr Enoch Davies, A.L.C M., Towyn, a chafwyd canu godidog. Cafwvd pre^ttiiau gwresog ac awgrymiadau boddiol ac addysgiadul gan y gweinidogion a'r ar- wairiydri. Yr oedd y cyfarfodydd yn Ito- os.ig iilWO, a bemir mai hon oedd ygymania oreu a gynhaliwya erioed yn y gylchdaitb.

ABERDARON. I Bydd y lis hwn yn gyrchfan pobloedri lawer bob blwyddyn ar wyl y Salgwyn. Y prif atajuiid yoyw y regatta, a chwynapobl oreu y wlad oherwydd y niwea a wneir dnvydài i foes.;u yr ienatlctyd. Cynhaliwyd hi eleni fel arfer. Y cadeirydd oedd y Parch H. Lloyd, ficer; is gadeirydd, Mr R. Grif- fiths, Tynewydd Inn; tryeorydd, Mr Thomas Jonos, Ship 100; ysgrifenydd, Mr D. Alhan Lloyd, y ficerdy. Dechreuodd y rhedegfa I am uu o'r glocb y prydnawn, ac aeth naw [ neu ddeg o gychod allan dan eu llawn hwyl. iau. Dychwelodd yr olaf ohonyut yn ol yn mhell cyn pedwar o'r glocb. Cynwysai gweddill o'r rhaglen ymrysonfeydd rbwyfo, rhedegfeydd ar y traeth ar draed, mewn sachan, ar gefDBIl malod; ond md aed trwy y rh?c yma t h ?ao eleni, oherwydd fod I cymanfa ddirwestol yn cael ei chynal yn yr un He o d?o nawdd byddin dirwest sydd I wedi ei Bfydlu yma bellach er'a tua naw mis. Teimlai arweinwyr y symadiad hwn nad gweddus oedd gadael i lygredigaethao y regatta gael en rbwyqg eleni fel arfer heb wrthdystio yn gryf yn ea herbyn. Nid dadlen yr oaddytit fod drwg mewn rhedeg cychod ynddo ei han, eithr edrychent ar yr ymrysonfeydd hyn yn debyg i'r locustiaid y sonir am danynt yn Uyfr y dadgaddiad, am y rhai y dywedir "Ac yr oedd ganddynt gynffonau tebyg i ysgorpionan, ac yr oedd colynaa yn ( ri cynffonau hwy a'u gallu oedd i ddryga dynio" ac yn erbyn y gallu hwa i ddrygu dynion yr ymladdai dirwest. wyr Aberdaron yn eu cymanfa ddydd Llan v Salewyn. Gwnaed cais am fenthyg hen Eglwys sydd yn y pentref I gynal y gymanxa. Y mae hon yn adeilad eaug heb ddim ynddi ond muriau moelion, oblegid oid oes addoli ynddi er's blynyddoedd. Caniatawyd y cais gan y ficer a'r wardeiniaid, ond yn ddi- weddarach daeth gair yn hysbysu fod Col. Wvnn Finch ac Arglwydd Penrhyn yn gwrthwynebu, am y tybiant na ddylid cynal ond cyfarfodydd crefyddol mewn addol- dai. Tag yw hysbygn y rhodd- wyd hi y Hynedd i gynal cyfarfod ag yr elai yr elw oddiwrtho i ohwydda cronfa y regatta, a thystia pawb fa yn hwnw nad ydoedd yn gytarfod crefyddol o fath yn y byd. Fodd bynag, cafwyd cymanfa. Cyf- odwyd llwyfan mewh man cyfleas ar y pen- tref, ae wedi gorymdaithio drwy y He amryw weithian dan gaou, a'r banerau yn chwifio yn yr awel, ymwasgwyd at y llwyfan erbyn ychydig wedi pedwar, a chynkaliwyd cyfarfod yn yr awyr agored. Y cadeirydd oedd Mr W. Prichard, C.S., Nanhoron, gwr sydd bob amser yn arfer tafla ei holl ddyl- anwad o blaid rhinwedd a moesoldeb. Traddododd anerchiad pwyeig a llawn o syn wyr. Arweiniwyd gan y Parch W. R. Jones, Uwchymynydd. Anerchwyd y cyf- arfod yn rymns ac effeithiol iawn gan y Parchn H. Pugh, Penygraig James Jones, Llanbrynmair; yr Henadur H. Tudwal Davies, Brynllaeth Mri O. Robyns Owen, Pwllheli; D. R. Daniels, Fourcrosses W. Williams, C.S., Pwll orwn, a Lewis Williams Criccieth. Cenid gan y fyddin ar 01 pob anerchiad. Yr oedd hwn yn un o'r cyfar- fodydd goreu o'r natur yma y buom ynddo erioed. Golygfa ardderchog oedd gweled canoedd poblllluaiac y lie wedi gadael pob mwyniant cyffredin ar ddydd gwyl, ac yn eefyll fel pe wedi eu hoelio am dros ddwy awr o amser i wrando areithiaa dirwestol. Diau yr erys effeithiau y cyfarfod yn hir yu y gymydogaeth, a gali y fyddin deimlo yn gysarus ei bod wedi llwyddo yn ei hamcan i dori cyuffon y regatta eleni, a gobeithiwn y gall dori ei phen y flwyddyn Desaf.—Gwel- edydd,

0 AMGYLCH OGYLCHI FFESTINIOG. Dydd Lion y Sulgwyn, cymerodd can noedd o bobl y patthau hyn fantaisary trens rhad oedd yn cael eu rbedeg i wahanol gyfeiriadau, i fyned i fwynhau ea hanain. Deallwn fod pawb wedi mwynhau tywydd braf i dreulio gwyl y Llungwyn. CYFARFOD PliBORTiju.-L)dydd bul a dydd Linn, cynhahwyd cyfarfod pregethu yn Nghapel Ebenezer (W.), pryd y pregeth- I wyd yn nerthol gan y Parchn. J. P. Roberts Towyn, a Hugh Jones, Lerpwl. Yr oedd y cynulliadau yn llnosog. PBNIEL (MC.) A'I CHA.-TGHENAU. -Pryd- nawn dydd Sadwrn bu plant Peniel, Horeb, Rhydsarn, a Pant Llwyd yn cyfranogi o do a bara brith oedd wedi ei ddarparu iddynt gan athrilwesan yr ysgolion., Yn yr hwyr cafwyd cyfarfod da a dyddoiol o dan iyw yddiaeth y Parch D. D. Williams, gweinidog, ac arweiniad Mr Ellis Hughes. Gwobrwy- wyd lluaws mawr am ganu ac adrodd ac am ragori yn yr arholiadau ysgrifenedig a llaf- atedig, &c. Rhanwyd degau o dystysgtifau arhohad blynyddol y Cyfarfod Yagol, ac i amryw am dddsgu allan yr oil o'r Hyfforddwr, Holiedydd Bach, a'r Rhodd Mam. Rhoddid gNobr o 5s i saith am ddysgu'r Hyfforddwr, a dygwyd tystiolaeth nehel i lwyrder y gwaith oedd wedi ei wueyd ganddynt. Mae yn amlwg fod liatfar mawr wedi ei gytneryd gyda'l' piatt yn yr ysgolion hya yn ystod y flwyddyn, a hwnw yn liwyddianu8 i raddau helaeth iawn. Da genym weled y safonan ya cael cymaint o sylw ganddynt, a hyderwn y parhaut i fyned rbagddynt yn y eytoriad hwn. TBENGHOUAD.—Bcreu dydd Mercher cynhaliwyd y trengholiad gohiriedig ar gorph John Roberts, Penrhyndeadraeth, yn y Rock Temperance Hotel, o Baen yr iia. grwner, Mr it. O. Jones, Dr Foster (arolyg- ydd y mu oao), a nifer o neithvvyr. Fe gofir i John Roberts gyfarfod a damwain yn chwarelOaktJley ar yr 28ain o Ebrill di- weddaf, ac mewn canlyniad i'r hyn y bu farw. Tystiodd Mi John William Griffith, Picton terrace, mai miner ydoedd et ac yn gweitbio yn chwarel uchaf Oakeley, a'i fod yn adnabod y trancedig yn dda. Yr oedd yn gweithio yn yr nn level ag ef, ac ar y dydd y digwyddodd y ddamwain yr oedd y. trancedig yn gweithio yn ngheg y level. Gwalodd y ddamwain yn digwydd, a gwelodd gareg yn disgyn ar ei gafo ac yutau syrthio i lawr. Rbedodd ato,a symudodd ef i'r ffordd ac oddiyao i'r clafdy, pryd y daeth Dr Robeits yno ato. Nis gallai ddyweyd ar ba ran o'r corph y syrthiodd y gareg, gan ei bod yn rhy dywyll. Mewn atebiad i Dr Foster, dywedodd y tyst i'r gareg syrthio o nchder o ddeg llath; yr oedd yn meguc oddeutu 30 modfedd o hyd, ac yn pwyso eddeutu 50 neu 60 pwys. Bu yn gweithio am bythefnos yn y level cyn i'r ddamwain ddigwydd. Nid oedd oud ychydig o saethu wedi bod yno y diwrnod hwnw na'r diwrnod cynt. Nid oedd nn arwydd o berygl pan archwiliwyd ypiller o ba an y syrthiodd y gareg bythefnoa cyn y ddamwain. Yr cedd- yot yn credu nad oedd yno berygl o gwbl. Yr oedd wedi gweled yr arolygydd yn archwilio yr agorydd gyda mag- nesium wire, yr hon a oleaal Yr holl le. Digwyddodd y ddamwain yn oihen banner awr ar ol saethu. Tystiodd Dr Jones iddo weinydda ar John Roberts. Yr oedd cawg yr ymenydd wadi ei dryliio, amryw o'r aseuau wedi en tori, a'r yagyfaint wedi eu anmhara. Credai iddo farw mewn canlyn- iad i grebychiad yr ysgyfaint, yr hyn a achoswyd gan gwywp y gareg a ddesgrif- iwyd. Dychwelwyd rheithlarti yn unol a thystiolaeth y meddyg. Pasiwyd hefyd gan y rheithwyr tod yr Lyn a ganlyn yn cael ei gymeradwyo:—" Gych gulwg ar gael mwy o ddiogelwfh i'r gwe't iwyr,fod goruchwylwyr i y chwarelau yn cael g -lyo iddynt edrych od y pilerau a thb yr ago, yold yo c,lel eu har- chwilio gan ddyuijn eyrawys, mor ami ag yr ""tItI un h"hl. fnii ,'ofno<i.<4 0 h^K archwiliad yn cael ei wneyd mewn Hyfta gedwid at y pwipw hwnw, ac i gael ei law- uodi gan y person fyddo yn gwneyd y cyfryw archwiliad, ae er gwneyd yr archwil- iad fod magnesium, ribbon lamp ya cael ei defnyddio. AGOR CAPEL NEWYDD.—Ddydd Sal a dydd Llun ba y Parch a Stephen Jones (honaf); James Jon's, Rllus; Morris Row- lands) Llaufair; St-phea Jones (leu.), Porthmadog; a Djvid Jones, Harlech, yo cynal cyfarfod pregethu yo Caersalem, capsl oewydd prydferth y Bedyddwyr Albanaidd, ar yr achlyanr o'i agoi i td. Cynlluuiwyd yr adeiiad gan Mr 0. M. Roberts, Porthmadog, ao adeiladwyd et gau Mr John Pogb, Blaeuau Ffestiui. g, ii": y rnae y naill a'r llall wedi gwneyd eu r:; ;u toddh^ol iawn. Y I mae y capel w..di C'8ti'J odiientu 800p. CYFARFOD YSGOL Y i)IETHODISTIAID.- Cynhaliwyd oylaifoi! vsgil Method,stiaid Caifioaidd Biaeuau Ficistiuiog, ddydd Sul diweddaf, yn ngbapei y Garegddu, o dan lywyddiaeth J. P-trh Joues, U.H., Banc, yr hwu, mewn sylwaJau dovth, a gyflwynodd y gadair, a lenwid byd yn hyn ganddo ef, i'r Henadur Andreas Roberts. Darllenwyd papyr gan M? 0. Jones, o ysgol y Rbiw, ar Undeb y Gymanfa &'r Cyfarfod Yagal YR fanteisial i hyrwyddo gwaith yr ysgol." Arhoiwyd gan y Parch T. J. Wheldon, B.A. Canodd y eor hefyd, yr anthem Bydd melus gofio y cyfamod," o dan arweiniad Mr I Hugh Lloyd. Aafonwyd amryw genad- aethaa at y gwahanol ysgolion. Cafwyd y WRDD YSGor.Cynhaliwyd cyfarfod eyfarfadydd da. I arbenig o'r bwrdd hwn brydnawn ddydd Sadwrn, pryd yr oedd yn brefienal y Parchn D. D. Williams, J. Bbydwen Parry, J. Harries, B.A., W. Parri Hawa, B.D., Mri H. Roberts, R. O. Jones, clerc, a W. Evans, awyddo? gorfodul. Yo ab8endaeb y cadeirydd a ",i?,d 4irydd, etbolwyd y Parch J W. Parri HaWN i'r gada?r.—6'o?e?M<'MaM.— Darllenwyd amryw lythyran, yn mysg pa I rai yr oedd an oddiwrth y Parch D. D. Williams yn diolch l r bwrdd am yr anrnya- add oeddynt wedi ei goeod arno trwy ei I ethol i tenwi He y Parch Johu Williams. Dywedodd Mr Parri Huws fod y bwrdd yn f?chofoddtpob croM??di Mr Wllhaws I ac yr oedd yn gobe.tbM y byddai iddO gyd- welthio & hwy, ac hydetM hefyd y b), di?; yr un mor Syd?loB a'i dMaorydd, ae a neb nhonvnt. Mr GoiEth, YSg"lf18t Glan ypwll, a ysgrifanai at y bwrdd i'w bysuysu ddarfod iddo atal Mr W. Bees Jones am dymor, oherwydd iddo fyned i rodiana, am driduu wedi iddo wrthod eiganiutad iddo. Pasiodd y bwrdd benderfyniad yn cymer- adwyo ymddygiad Mr Griffith o dan yr amgylchiadau. Darllenwyd llytbyr oddiwrth Miss Mary Owen, yn cyflwyno ei hymddi- awyddiad fel prifathrawes vsgol y babaaod, Tanygrisiaa, gan ei bod yn dychwelyd gar- tref. Derbyniodd y bwrdd ei hymddi- swyddiad gydag amlygu gofid ei bud idd ymadaei, a datgan eu dymuniadaa da yu yu y dyfodol. Y Parch J. Ejddon Jones, Liaorag, a ysgrifena ar ran Cymdeithaa Ddirwestol Gogledd Cymra, i olyn i'r owrdd ystyried panderfymad yn Mr gofyn i'r Llywodraeth roddi mwy o awdurdod i'r trethdalwyr ya nglyn a'r fasnach feddwol a lleibad tafarndai yo eu dosbarth. Pasiwyd i roddi ystyriaeth i'r penderfyuiad.-Prif athrawes i Danygrisiau.~K\,e,'i. tair im y lie felprifathrawes yagol y genethod, Tany gilsian, yr oil o ba rai oedd yn dwyn tYbt- lolaethau rhagorcl, ond gan mai Misa Fanny Tht,mas,Ridwiek, Newport,oedd yrumgGycu; raes yn au mysg,rhaddwyd y flaenoriaeth iddi Penderfynwyd hefyd tod Miss Roberts l fyned i ysgol y babanoa, Tanygrisiau, hyd derfyn y tymhor. Pasiwyd i hysbysebu am gynorthwywyr i ysgol uwchraddol y genethod, ae hefyd i Ysgol T.Anygfisida. Pwyllgor Presenoldeb.-Daiigisai adroddiad Me Evans, y swyddog gorfodol, fod amryw o blaat yn absenoli eu hunaia o'r ysgol yn barhaus, ac er gwaettat ymdrech eu rhieni i'w cael yoo. Teiinlai y bwrdd fod ea eef yllfa yo galw arnynt arfer mesurau eitbafol, ac yn ganlynol paaiwyd tod apel yn cael ei gwneyd yu y Penrhyn am attendance order, ac os y byddai i'r plant anufuddbaa l bono, anfonid hwy i'r Industrial School neu y Clio. Peuderfynwyd hefyd wiew lluaws o neni am esgeulaso anfun ea plant i'r ysgol yn rheolaidd. CWRDD T.E.-Prydnawn ddydd Sadwrn bu plant Ysgol Sul y Hhiw (M.U.), yn mwynhau gwleJdoLi6 a bara,.brith yn y Schoolroom. Yr oedd yr arlwyaetb wedi ei pharotoi mewn dull rhagorol gan Mr D. G. Jones, Glasgow House, a rhoddodd nifer luosog o foneddigesau ea gwasanaeth gwertbfawr wrth y byrddau. Yo yr bwyr cafwyd cyfarfod uifyrus gan y plant. Llywyddwyd gan Mr T. Roberts, Aelybryn. Aed drwy y drefnlen a ganlyn: .-Adiodciiad, Y wialen fedw," Miss Anuie Edwards ymddyddan, "lawn ymddygiad ya modd- ion gras," Miss Jane Williams, Bcyntirion, ac Ellen Roberts; toa, "Iradeithiwn l Ganaan," gan y plant; ymgom, Y meistc a'r ddaa chwynwr," Mr D. Evans a'i gyfeillion; adroddiad, "Mary faoh a'r goleudy," Miss Eiizibeth Griffiths; ateb cwestiynaa ar Genesis, goreu, D. Williams gwobrwywyd tair arall hefyd. Y mddyddan, Sam a Billy," Meistri Bobbie Roberts a I Hugh Jones; dadl, Tori'r tegan," gan Miss Annie Owens a'i chyfeiilion, yn hycod ddoniol. Wedi caei gair gan y llywyad, y Parch D. Roberts, « sylwadaa buddiol gan y Mri O. Jones, Erwfiir, a Wiliiam Thomas, Brynsalem, a^ithpvvyd yn mlaen a'r gwaith c gySwyno tystysgrifau i'r rhai cedd wedi pasio yr arhubadau yn y safonau, y rhai a rifent oddeutu 70. Y mae yr ysgol hon yn safyll yn mysg y rhai uwchaf yn y dosbarth. Cytlwynwyd tystysgiifau hefyd i'l pedair eanlyuol am ddysgn yr oli o'r Hyffciddwt M isses Annie tdwards, Llwynygell; Margaiet Jane Koberts, Aol-y bryn Ellen Roberts, Llwynygell; ac Anna Roberts, Chapel House. Wedi talu diolcli- iadau yn galonog i'r boneddigesau ac eraill am eu gwasanaeth, tsrfynwyd drwy i'r plant ganu too. Y FREAHINES A'R EISTEDDFOD.—Dy- wedir fod y Frenhines yn bwriadu tlu ytn- weliad & Chymru eto yn ystod yr haf pre- senol, ac y bydd yn debyg o aros yu N Lan y- bwlch, sedd Mr "kefey. Y mue yn ym- ddangos fod ei Mawrbydi, yn ytod ei haros- iad yu Pal6 yr haf o'- blaen, wedi amlygn dymuniad cryf am pad tttiu ymweliad a chwarelau Ftestitiog, ond i l'ywun ddy- weyd wrthi na fuasai yr ardal yu lhoadi derbyniad croe3awgar iddi; end yr oedd syniad o'r fath yn gytail.ornus, ac os y daw ein brenhines i Danybwich yu ystod yr haf, a rhoddi ei phressnoideb yu yr a^stedditd dalaethol sydd i'w ehyrfal ya Ffestiniog diameu y rhydd chwarelwyr ac ardalwyr twymgalon Ffestiniog y fath groeotiwiad i'w Mawrnydi nad anghuiia mohooo yu luan. Rei lwc y daw