Baner ac Amserau Cymru

FFESTINIOG. I EISTEDDFOD GADEIRIOL YR ANNIBYNWYR. I CYNNALIWYD yr eisteddfod eleni yn yr Assemoiy ±vOoms, am ddau a chwech o'r gloch. Yr oedd y cynnulliad yn y cyfarfod cyntaf yn bur lliosog, ag ystyried y gwlaw a ddis- gynai ar y pryd. Yr oedd yr ymgeiswyr ar y gwahanol destynau yn lliosooach eleni nag erioed, a chanmolid an- sawdd v cyfansoddiadau yn fawr. Cyfarfod y prydnawn. I I I I Dechreuwyd y cyfarfod cyntat am ddau o r glocn, dan lywyddiaeth y Parch. W. Parri Hughes, ac arweiniwyd gan y Parch. T. P. Edwards (Cacrwyson), Llanrwst. Aed yn mlaen yn y drefn a ganlyn Can, Y Cymro,' gan Mr. W. R. Williams. Anorchiad gan y liywydd. Gwobrwywyd 24 mewn llyfrau am adrodd yr emyn 407. Am adrodd Luc ii., ymgeisiodd 16, a gwobrwywyd yr oil mewn Ilyfraii. Dau ymgeisiodd am adrodd Gen. i., ii,; Mr. W. Robeits yn oreu a Mr. J. Pritchard, Salem, yn ail. Am y dictation, ymgeisiodd 66, a gwobrwywyd tri; ond ni chawsom eu henwau, Am adrodd Pryf y Bedd,' ymgeisiodd 6; gorou, y Misses Jane Anne Jones, Hyfrydfa, ac Ellin Jones, Bethania. Unawd alto, 'Bu genyf fam a thad buddugwyr, y Mri. R. Fdmunds, Brynbowydd a Joseph Koberts, Llan. Cystadleuaeth datganu unrhyw unawd; goreu, Mr. Thomas Pugh, Ffestiniog. Chwecli a ymgeisiodd ar y pennillion, 'Y Derbyniwr Wyneb; goreu, Mr. E. J. Evans, Llan; a Mr. G. James, Bryn Bowydd, yn ail. Am y par hosanau goreu; gwobrwywyd Mrs. O. Jones, Belle View, LIan. Cystadleuaeth corau y plant ar y datganiad goreu or anthem, 'Gadewch i blant;' gwobr, 3p.; ail, Ip. 10s.; y corau a ymgeisiodd ydoedd Bryn bowydd a Carmel; goreu, cor Carmel, dan arweiniad Mr. W. S. Koberts. Am yr hir a thoddaid Er ccf am Mrs. A. Owen, Bowydd Buildings; 11 o ymgeiswyr; goreu, Mr. D. Jones (Glan Tccwyn), Penrhyndeudraeth. Am atteb cwestiynau ar Gen i., ii.. pump ymgeisiodd, a gwobrwywyd y Mri. E. SGriffith, Tan-y-grisiau; W. E. Jones, Fourcrosses ac O. Roberts, Salem. Civn, Cartref,' gan Mr. R. Edmunds, Brynbowydd. Ail alwyd ef, a chanodd Y Dryw Bach.' Ymgeisiodd pedwar ar y traethodau, ,Hanes Iesu Grist; goreu, Mri. E. Griffith, Tanygrisiau; a J. E. Jones, Jeru salem, a gwobrwywyd y gweddill gan y pwyllgor. Am y datganiad goreu o'r anthem Gweddi yr Arglwydd' (Dr. Parry), ymgeisiodd corau Bethania, Jerusalem, Gareg ddu, a Brynbowydd; dyfarnwyd cor Jerusalem yn oreu; gwobr, 3p. IOs. Ymgeisiodd pedwar ar y traethawd, Urddas Llafur;' gwobr, 15s.; ail, 7s. 6c.; goreu, Anne Griffith, Ffestiniog; J. Push. Hyfrydfa. Cyfarfod yr hwyr. I Am chwech o'r gloch, yr oedd lyr ystatell yn orlawn. Cymmerwyd y gadair gan Dr. Jones, Bryn Marian, ac arweiniwyd gan Caerwyson. Ennillwyd gwobrwyon gan y rhai canlynol: -Asaph Collen, Mri. J. Davies, Dorvil Street; R. Williams, Ffestiniog; W. S. Roberts, Tan-y- grisiau; W. E. Jones, Cromwell Street; Myfyrian Conwy, Richard Jones a'i Gyf.; E. Griffith, Tan-y-grisiau; Misses Ellen Williams, Glasfryn Anne Griffith, Bethel; Mrs. Barlow, Manod Road, a Richard Jones, Benar Road. Y Gadair. Oynnygiwyd eadair dderw, gwerth 3p. 3s., am yr awdl- bryddest oreu, heb fod dros 260 o linellau, ar 'Gyfeillgar- wch Dafydd a Jonathan;' daeth pump yn mlaen i ymgeis- io, ond dyfarnwyd eiddo Shabot' yn oreu, gyda. chanmol- iaeth uchel; y Parch. W. Parri Hughes, Brynbowydd, oedd Shabot,' a chadeiriwyd ef gyda rhwysg anghyffredin. Aneichwyd y cadeirfardd gan amryw feirdd oedd yn bre- sennol. Gwnaed y gadair gan Mr. E. Griffith, Tan-y- grisiau, a chymmerwyd ei defnydd o hen drawst dros 700 mlwydd oed a gafwyd yn hen ffermdy Maenofferen. Can gan Mr. R. Edmund, a rhoddodd Mr. W. R .Davies, Dolgellau, wobr iddo am ganu. Ennillwyd gwobrwyon yn mhellach gan Mri. M. Jones, Glandwr; H. Hughes, Penmaohno; D. Hughes, Glyn- Ilifon Street; R. Williams, Talwaenydd; M. A. Williams, Llan J. Ellin Davies, J. J. Evans, Hyfrydfa; E. Roberts, Khiw a D. J. Jones, Bryn bowydd. Yna, daethpwyd at y brif gystadleuaeth gorawl; sef, i'r c6r a ddatganai oreu yr anthem, Yr lesu a gyfododd' (Alaw Manod); gwobr, 7p.; ail, 3p. 10s.; daeth tri chor yn mlaen; sef, Tan-y-grisiau, Bryn bowydd, a Llan Ffestin- iog. Dyfarnwyd cor Llan Ffestiniog yn oreu yn nghanol cymmeradwyaeth uchel; a Tan-y-grisiau yn ail. Talwydy diolchiadau arferol, a therfynwyd y cyfarfod. Yr oedd y pwyllgoi wedi bod yn hynod ymdrechgar ar hyd y flwydd- Yn,hcboronwydeullafurillwyddiantmawr. Rhoddodd Mr. M. O. Jones, Treherbert, foddlonrwydd cyffredinol tel beirniad cerddorol. Y beirniaid oeddynt :-y Parchn. T. P. Edwards (Cacr- wysori); W. Parri Huws, D. Davies, Hyfrydfa, ac eraill o weinidogion y cylch y Mri. W. Williams, High Street; G. J. Bevan, Ysgol y Manod; M. O. Jones, Treherbert; R. Hughes, Church Street; R. G. Evans, Ysgol y Chwarel- au J. R. Jones (Gcrol/t), Maentwrog; a G. Jones, Park Square; a'r Meistresi Evans, Station Road; a Roberts, Ty'n-y-ttridd.—Tnborfab.

CYNNALIWYD cyfarfodydd llenyddol a cherddorol yn v Drill Hall, dydd Nadolig diweddaf, mewn eyssyllt- iad ag Ysgol Sabbothol Methodistiaid Calfinaidd Stryt Henllan. Cyfarjod y Prydnawn. Yn y cyfarfod hwn, llywyddwyd gan Mr. T. Gee, ac arweiniwyd gan Mr. Boaz Jones; ac aed yn mlaen yn y drefn ganlynolAnerchiad gan y Llywydd. Anerchiadau gan y beirdd. Can agoi-iadol gan Miss Annie Hope. Beirniadaeth y Parch. D. M. Davies, Nantglvn, ar y traethodau laf, Mr. Robert Williams, ieu., Chapel street; 2il, Mr. Richard Morris, Swine Market. Cystadleuaeth datganu, I Yr hen hen hanes,' i fechgyn dan 15eg oed laf, Hugh Hughes, Stryt Henllan 2il, Thomas Gwilym Jones (gyda Mr. T. R. Jones, draper). Beirniadaeth Mr. R Prvs Jones ar y cylieithiad; goreu, Mr. T. R. Jones, draper. Can gan Mr. T. Bartley. Beirniad aeth Taliesin Hiraethog ar y pennillion, Mri. Jen. iamin Davies, Rhuthyn; a Mr. Evans, llyfrwerth. ydd, Fron, yn gyfartal; 2il, Trebor Aled, Winbych. Cystadleuaeth datganu I P'le mae fy machgen hoff. i enethod dan 15eg oed; laf, Sarah Elizabeth Wil- liams, Love Lane; 2il, Sarah Anne Edwards, Rose- mary Lane. Cystadleuaeth Gorawl :-I r cor o blant a gano oreu 'Boreu Da-gwobr, Ip. 10s. ym. geisiodd dan gor, sef cor o Prion, a chor or dref. Wedi ystyried y gystadleuaeth am beth amser, rhoddodd y Proffeswr Ellis Edwards, Bala, y wobr i gor y dref, o dan arweiniad Mr. David Hughes. Deuawd, gan y Mri. T. R. Jones a Bartley. Beirn- iadaeth y Proffeswr Edwards ar gyfansoddi rhangan Mr. T. R. Jones, Vale street; a Mr. Evans, ysgol- feistr, Llanrhaiadr, yn gyfartal. Y brif gystadleuaeth gorawlI'r c6r a gano oreu yr anthem, Gwyn eu byd y meirw (gwobr 4p. 4s., a thlws arian i'r arweinydd). Nid oedd ond un cor yn ymgeisio; sef, cor dan arweiniad Mr. Edward Jones, Abram s Lane. I AVedi canu, dvwedodd y Proffeswr Edwards eu bodi yn llawn deilyngu y wobr, gau eu bod wedi cann yn I rhagorol. Can gan Miss Annie Hope. Gyda diolcbgarwch i'r cadeirydd am ei wasanaeth, I terfynodd cyfarfod y prydnawn. "yjartod yr Mtovr. Llywyddwyd yn y cyfarfod hwn gan Mr. David Jones, Tan-y Graig; a Mr. Boaz Jones yn arwain. Anerchiad gan y Llywydd. Anerchitdau gan y beirdd. Can agoriadol gan Mr. T. Bartley. Beirn- iadaeth Taliesyn Hiraethng ar ar englynion laf, Benjamin Davies, Rhutliyn 2il, Trebor Aled, Dinbych. Cystadleuaeth darllen darn heb attalnad- au goreu, Miss M. S. Davies. Can gan Miss Annie Hope. Cystadleuaeth datganu unrhyw ddernyn a roddid ar y pryd; goreu, Mr. David Hughes (gyda Mr. Clwyd Pierce). Araeth, heb fod dros bum munyd, ar 'Llunio'r gwadn fel bo'r troed goreu, O. Owens (gyda Mr. T. R. Jones). Can gan Mr. T. Bartley. Cystadleuaeth adrodd, Gofalwch am y plant,' i blant dan 12eg oed—laf, D. A. Bellis, Post- office Lane; 2il, Kate Morris, Swine Market. Deuawd gan Miss Annie Hope a Mr. T. Bartley. Cystadleuaeth chwareu ar y berdoneg, i enethod dan Ig oed-Iaf, Miss M. E. Roberts, Market Vaults 2i), Miss Amy M. Gee, Eglwyswen; Sydd, Miss Maggie Williams, High street. Yr ail brif gystadl- euaeth gorawl .-—I'r cor o unrhyw nifer a gano oreu Y Ffrwd (gwobr 2p. 2s.). Ymgeisiodd dau g6r ar yr uchod, sef cor Prion, o dan arweiniad Mr. E. G. Thomas; a chor Dinbych, o dan arweiniad Mr. Edward Jones, Abram's Lane. Wedi iddynt fyned trwy y dernyn, cafwyd fod y ddau gor yn gyfartal, a. rhanwyd y wobr. Cydgan, Hen wlad fy Nhadau, yr unawd yn cael ei chymmeryd gan Miss Annie Hope. Wedi diolch i'r cadeirydd, ac i'r gwahanol swydd. ogion am en gwasanaeth, terfynwyd y cyfarfod.— Gohebydd.

LLANDRILLO. Y Cynghor Sirol.—Dydd Sadwrn, yr 22ain cyfisol, bu trethdalwyr y lie uchod a Chynwyd yn dewis eu dyn i'w cynnrychioli ar y Bwrdd Sirol; a hyny trwy fotio o bedwar hyd wyth y prydnawn. Y Mri. Jarrett, Plas-y-fardref; a H. Davies, Tyfos, oedd y ddau oedd wedi eu cynnyg, ac yn sefyll. Ar ol myned it'r papyrau fotio o Landrillo i Gynwyd, a'u cyfrif yno, Mr. Davies a gafodd y mwyafrif o 34. Ac felly, efe fydd y dyn i sefyll dros y rhanau hyn yn senedd sirol Meirion. Hyd yn hyn, nid oes debyg y daw yr nn gwrtkwynebydd iddo gan y blaid Doriaidd. Y Nadolig.-Yn y lie hwn, cynnaliwyd gwyl len- yddol ilynyddol ar y diwrnod hwnw. Maddeued yr ymgeiswyr llwyddiannus i mi am adael eu henwau allan, gan y byddai i hyny drethu gormod ar y gofod. Y beirniad cann oedd Mr. W. Hughes (Alaw Manod), Ffestiniog, a gwnaeth ei waith yn ganmoladwya boddhaol. Arweiniwyd yn y ddau gyfarfod gan Mr. R. R Roberts, Corwen, a hyny yn ddoniol, a thra dymunol. A'r llywydd i gyfarfod- ydd y prydnawn a'r nos oedd Mr. J. Thomas, Waen, Rhiwabon. Yr ydym yn deall mai Mr. Thomas yw dewis-ddyn dosbarth Dyffryn Ceiriog i fod ar fwrdd sirol Dinbych yna a diau nas gallant gael ei well. Dyma ddyn wedi tyfu o'r dosbarth gweithiol, er ei fod ef wedi dringo yn uchel yn ei safle fydol a chym- deithasol, etto y mae efe, gyda phleser a gwir fodd- hâd, yn gallu cyfeirio yn ol, a myned dros ei hanes pan yn llangc, ar hyd hen feusydd a dolydd Edeyrn- ion. Y mae ei ysbryd wedi ei danio gan awydd a phenderfyniad i wneyd ei oreu er codi ei wlad a'i genedl yn Rhyddfrydwr o'r iawn ryw. Yn mlaen yr elo, medd un o'i fro enedigol. tCafNvyd eisteddfod o'r fath fwyaf llwyddianllus; a hiraethir am y Nadol- ig nesaf, i gael un gyftelyb.—Gohebydd.

STOCKTON. n I -1 ?- rarcki r hwn y mae parch yn (tayiectits.iN os Nadolig, yn nghapel yr Annibynwyr Cymreig, yn Stockton, cynnaliwyd cyfarfod brwdfrydig iawn, gyda'r amcan to gyflwyno tysteb i'r Parch. Evan Evans, ar ei ymadawiad o'r lie i Lianbedr-pont Stephan, sir Aberteifi. Daeth cynnulliad lliosog ynghyd, a chymmerwyd y gadair gan y Parch. G. S. Ordish (A.). Darllenwyd llythyrau yn amlygu eu golid o herwydd eu habsennoldeb oddi wrth y Parchn. J. H. Jones (W.); P. Baker (P.M.); T. R. Rees, (B.), South Bank; a O. Jones (M.C.), Spennymoor; Llewelyn Roberts, Ysw.; Mr. J. Owen, Ace. Anerch- wyd y cyfarfod gan y llywydd, a'r Parchn. N. White (A.); T. C. Edwards (B.); a J. Morgan Jones (M.C.); Mri. Cynghorwr Samuel; T. Thomas; J. Williams; J. Perkins; W. Aubrey; T. Evans; a diaconiaid yr eglwys. Cynnrychiolwyd yr eglwysi Cymreig yn South Bank, Middiesbro, a Stockton, a dygwyd y dystiolaeth uwchaf i gymmeriad Mr. Evans, fel dyn a chyfaill-fel cydweithiwr—ac fel pregethwr poblogaidd a bugail llwyddiannu. Cym. merodd y dysteb y fturf o anerchiad goreuredig, ac oriawr a chadwen aur, pa rai a gyflwynwjjd gan Mr. D. Jones, y blaenor hynaf yn yr eglwys, a Mr. John Thomas, blaenor arall. Cydnabyddwyd y rhoddion gan Mr. Evans mewn modd synwyrol a theimladwy, gan amlygu ei ddiolchgarwch gwresocaf i'r eglwys a'r gynnulleidfa, ynghyd a chyfeillion eraill, am y dad- ganiad syhveddol hwn o werthfawrogiad o'i lafur a'n serch tuag ato. Cafwyd amryw ganeuon gan Mrs. Wash; Miss Evans, Mr. G. Miles, &c. Teimlir chwithdod dwys a cholled drom ar ol Mr. Evans, nid yn unig gan bobl ei ofal, ond hefyd gan Saeson a Chymry yn y parthau hyn, ar ol bod yma am bum mlynedd. Bydded iddo lwyddiant a dedwyddwch mwy etto yn y dyfodol.-Gohebydd.

BETHESDA. u I 11  I Deiseb y Chqvarelmyr.N odasoiii dro yn oi roa ang- hydfod a phlaid wedi colli ynglyn a'r gweithwyr, gan fod llawer o ragorfreintiau wedi myned oddi arnynt trwy eu hymraniadau; ondyn ddiweddar, arwyddwyd deiseb gan yr oil braidd o'r gweithwyr i ofyn a fuasai ei arglwyddiaeth (Aiglwydd Penrhyn), yn caniatau iddynt weithio amser llawn, o herwydd cyfyngdra masnach. Gosodasant, y mater i ddechreu o Haen ei brif oruchwyliwr, ond hyd yn hyn y mae y cais wedi bod yn aflwyddiannus. Ofnai nas gallai gydsynio a'r cais yn bresennol, ond y rhoddai ystyriaeth iddo, a gallai y fasnacli adfywio at y gwanwyn. Yn naturiol iawn, nid yw y gweithwyr yn foddlawn ar atteb o fath hwn; a diau eu bod yn ddigon gwrol i fycu gosod cais iitior deg o ilaen ei arglwyddiaeth yn bersonol. Ni ddylent roddi i fyny nes ca.el siarad a r gwr bia'r nenbren.' Haelioni.-Deallwn fod y Parch. J. Jones, District Bank, wedi aufon swm pennodol o arian i bob capel ac eglwys trwy y fro, er cynnorthwyo tlodion yr eglwysi. Da iawn. Y mae Mr. William Owen Williams, Penybryn, hefyd, er mai gweithiwr yw, wedi gweled yn dda anrhegu tlodion y plwyf, all er yn y plwyf agosaf, a. swm helaeth o 16. Y mae Mr. Wiiliams yn teilyngu parch a diolchgarwch mwyaf diledryw yr ardalwyr; a gwyn fyd na byddai llawer yn efelychu ei esampl ragorol ef a Mr. Jones. Cyflwyno anrheg.— Nos Sadwrn diweddaf, yn Ys- goldy Glanogwen, anrhegwyd Mr. Munro Hughes, diweddar o'r He hwn ond yn awr o Aberaeron, Ceredigion-a gwerth ugain gini o anrhegion, yn cyn. nwys awrlais hardd, a phethau eraill. Llywyddwyd gan Dr. Hughes. Tra yn yr ardal bon, ennillodd Mr. a Mrs. Hughes gyfeillion lawer. Perchid hwy gan bawb a dymunir yn dda iddynt yn Aberaeron. Cafwyd areithian gwresog gan amryw gyfeillion. Gair arall yn dal cyssylltiad i'r anrhegiad—ond yn gwbl anghyssylltiedig A Mr. a Mrs. Hughes. Gwydd- is yn dda mai Mr. John W. Parry, Llys Coetmor,oedd cychwynydd y dysteb hon a phennodwyd ef yn un o'r ddau ysgrifenydd. Pennodwyd pwyllgor hefyd ond yn ddiavwybod i Mi. John W. Parry, un o'r ysgrifenyddion, a phersonan blaenilaw eraill yn y mudiad, trefnwyd y cyfarfod nos Sadwrn. Y can. lyniad naturiol o'r anwybyddiad a'r dirmyg hwn yw teiinladau drwg. Cresyn nad ymddygasid yn fwy moesgar a gwyneb agored cto mater cyhoeddus o'r fath. Hwyrach y bydd gan gadeirydd y pwyllgor (Dr. Hughes), neu rywun arall, air o eglui,bli(I ar y mater. Gan ddisgwyl hyny, ymattaliwn ar hyn y waith hon. Tysteb gyffredinol ydoedd—hyny yw, nid peth i Anghydft'urliwr nac i Eglwyswr, i Dori na Radical; felly, bydd tipyn o esboniad yn dderbyn. io). Caebredehyeafn.—Nos Sadwrn diweddaf, yn Ysgol- dy Cefnfaes, cynnaliodd chwarelwyr y Cae gyfarfod cyhoeddus, er cymmeryd i ystyriaeth wahanol fater- ion. Llywyddwyd gan Mr. W. J. Parry. Traddod- wyd anerchiadau gan bersonau o Llanberis ac o'r ardal lion. Y mae yr undeb yn ennill nerth-a llawer yn ymuno yn barhaus. Y Bedyddwyr.—Fel yr hysbyswyd yr wythnos ddi- wedtlaf, cynnaliodd y Bedyddwyr eu cyfarfodydd btynyddol pr ddydd Nadolig. 0 herwydd aliechyd, methodd y Parch. 11. Thomas (Myfyr Emlyn), fod yn bresennol a chymmerwyd ei le (fid pregethwr), yn hollol ddirybudd gan y Parch. J. Arthur Jones, Braintree, Essex, a gwnaeth ei waith yn ganmol- adwy! A chafwyd darlith gan y Parch. W. Hughes, diweddar genhadwr ar lanau yr afon Congo, ond yn awr o Golwyn. Bachgen o'r ardal ydyw Mr. Jones, ac eiddunwn iddo bob llwyddiant. Llongyfarchwn ef ar ei Gymraeg rla-er yn tdgo yn nghanol Saeson Essex. Pared ei ymlyniad wrth yr hen iaith i hwer o Gymry coegfalch Liverpool, a lleoedd eraill, wrido wrth eu llediaith ddiesgus. Edifarhiier, a phat-clier y Gymraeg. Pobl y Congo, a'u harferion oedd testyn Mr. Hughes. Aeth y darlithydd drwy ei waith yn rhagorol; ac ar y diwedd, cafwyd caneuon yn Saes- neg, yn iaith y Congo, ac yn y Gymraeg gan y bachgen du;' ac yn bendifaddeu, canai yn Gymraeg yn llawer gwell na'i iaith ei hun, heb son am y Saes- neg. Dull rbagoral ydyw eiddo Mr. Hughes i grett dyddordeb yn y genhadaeth. Dymunwn iddo bob llwyddiant; a chaffed draddodi y ddarlith ar hyd a lied ein gwlad. Cymry yn Anierica. Nos Iau nesaf, traddodir darlith ar y testyn uchod yn nghapel Bethesda, gan Mr. W. J. Parry, a llywyddir gan y Parch. Herber filvans, Caernarfon. Diammheu y ceir cynnulliad lliosog, ar testYll inor ddyddorol, gan HT mor adna- byddus, ac at achos mor deilwng. Mr. Robert -Tones. -Partian yn bur wael y mae Mr. Jones, Cloth Hall. Cydymdeimlir yn fawr a'r teulu gofidus a hyderir y caiff Mr. Jones wellhad buan.— Gohebydd.

Gcrlan.—Cafwyd Ilythyr,y dyddiatt diweddaf, oddi wrth y Parch. J. Mostyn Jones, o'r America, yn dy- weyd ei fod yn rhoi gofai yr eglwys uchod i fyny,gan ei fod yn bwriadu aros yn yr America, ac yn cym- meryd gofal eghvys arall yno. Yr oedd hyn yn newydd digon anerbyniol gan yr eglwys yn y Ger- lan. Biidcl-gyngherdd. Deallwn fod cyfeillion Mr. Robert John Parry (Akavydd Ogwen), wedi pender- fynu gwneyd cyngherdd iddo yn ei aliechyd gan ei fod yn awr o dan oruchwyliaetli yn Liverpool, ac yn analluog i ddilyn ei alwedigaeth er's amser maith. Y mae myn'd da ar y tocynau. SeindorJ Unynawl Ogwen.—Nos Wener diweddaf, yn ystafell y clw b, cynnaliodd y seindorf uchod gyngherdd ardderchog. Cymmerwyd rhan ynddo gan y seindorf, Eos Brychan, Miss Hope, Caernar- fon, Mr. T. P. Thomas, Miss Jones. Meistri. Jones, Hughes, a Thomas. Yrj oedd Tenorydd y Bryn- iau wedi ei analluogi i fod yn bresennol. Un oedd yno.

BIRMINGHAM. Gi'yl Le)zilddol it Cymry. Cynnaliwyd yr uchod yn addoldy Wheeler Street, dydd Nadolig. Llywyddwyd gan W. Jones, Ysw., a J. Wynne, Ysw., ac arweinlwyd gan y Parchn. J. Lewis a Keinion Thomas, Llanfairfechan. Beirniadwyd y cyfansoddiadau gan y Parchn. D. G. Wil- liams, Ferndale; D. Lloyd (Llwyd o'r Nant), Corwen a'r Mri. Hywel Cynon a T. H. Kemp, ysgolfeistr, Tal-y-bont. Ennillwyd y gwobrwyon fel y canlyn :—Rhyddiaeth Mri. Robert Jervis (Gwynonwr), Alfred Watkin, J. Luke (loan Llynau). Barddoniaeth Mri. J. Hughes a Gwynonwr. Datganu: cor plant Wheeler Street, o dan arweiniad Mr. Edwards, a phartïon o Hockley Hill a Wheeler Street, o dan arweiniad y Mri. D. Evans a Roberts ae am unawdau gan Mri. John Edwards a Roberts. Deuawdau gan Miss Watkin (Llinos) a Mr Llewelyn Hughes, J. Edwards, a Miss Minnie Edwards, a'r Mri. Tom Parry a J. Edwards. Areithio, Mr. J. Luke. Adrodd y prif ddernyn, agored i bob oed-Cywydd 'Gormes' gan Caeronwy; goreu, Mr. J. Hughes (loan Einion). Adroddiadau cyfyngedig: gwobrwywyd Mr. D. J. Morgan, a Misses Laura James a Kate Evans. Am y celfyddydwaith--y tea caddy, J. Tib- bot; y crys gwyn, E. M. Watkins; hosanau, Mrs. Evans, Small Heath y smoking cap, Miss Evans, Whateby road, Handsworth am ysgrifenu, E. V. Pritchard a Kate Evans; darlunio gwrthddrych heb ei enwi, D. F. Evans; am ad- rodd ystori, J, Hughes (loan Einion); adrodd dadl, D. F. Evans ac R. J. Jones; am y nifer lliosocaf o eiriau o'r gair 'Gwaredigaeth,' Owen Parry. Gwasanaethwyd fel dat- ganwyr gan y Missss Ruthie Lewis, Nellie Pritchard, a Mr. Hywel Cynon, yr hwn a wnaeth ei ran yn odidog fel beirn. iad a datganwr. Terfynwyd y cyfarfod trwy dalu diolch- garwch i'r Uywyddion, arweinwyr, a beirniai(I.-Goliebydd-

LLANLLECHYD. Cyfarfod ldyvyddol.~Cynn;i\\v/yd yr uchod ddydd Nadolig, fel arfer. Gwasanaethwyd eleni gan y Parclm. David Williams a Hugh Jones, Liverpool. Llan fair P. G.— Dydd Iau diweddnf, anrhegwyd y Parch. Herbert Jones gan yr eglwys yn y llA uchod gydag oriawr aur brydferth, gwerth pedair gini ar bymtheg, fel edmygedd a pharch am y naw mlynedd y bu yn gurad yn y lie, ar ei symmudiad i Bentir, Arfou.-Goheby dd.

WAENFAWR. Bwrdd Sirol.-Y mae amryw gyfarfodydd wedi ea cynnal er dyfod i ddealltwriaeth pwy a geir l gyn- nrvchioli y dosbarth hwn; sef, Llanbeblig a L-an- faglen ar y Cynghor Sirol. Y mae enwau tri, a'r tri hyny vn Rhyddfrydwyr, wedi bod o flaen yr ethol- wyr. Y mae y dosbarth hwn mor Ryddfrydig fel nad oedd ond oferedd enwi Tori o gwbl yma. Caed y cyfarfod terfynol nos Lun, cyn y diweddaf, bert- derlynu pa un o'r tri fydd ein haelod. Y personau fu o flaen yr etholwyr oeddynt Mr. R. 0. Jones, Bryn-y-pistyil; ?. Hughes, a Mr. Thomas Jones v?M'tr-yr 011 o'r ardal hon. Y ddau uchaf oedd ? H?h? ? Mr. R. 0. Jones. Yn y cyMod ter- fyM.d'erby?ioddMr. R. 0. Jones 1, [O'l o bleidleisiau, a Dr. Hughes 50. Felly, pasiwyd i r cyntaf fod eiD< cymrychiolydd.—6'???.

DINB ?Cfl. I Cofio y Tlawd.-Y mae ein darllenwyr, eroyn nyn, yn eith'af hysbys mai hen arfer ein cyd-drefwr caredig, Mr. T. J. Williams, draper, ydyw cofio y tlawd a'r rheidus ar ddydd y Nadolig. Er ei fod yn arfer gwneyd hyny bob dydd o'r flwyddyn, gwna ddarpariaeth arbenig ar y dydd gwyl ar eu cyfer. Cofiodd hwy eleni etto. Boren ddydd Mawrth, cafodd o ddeutu pedwar cant o bersonan chwart o Irish Stew, a thorth chwech cheiniog bob un. Yr oedd y stew wedi ei wneyd o'r defnyddiau goreu, ac yn dra maethlawn. Caredigrwydd dihafal i deulu- oedd anghenog ein tref ydoedd hwn ac wrth gwrs, yn cael ei roddi heb wahaniaeth mewn crefydd na gwleidyddiaeth. Aneirif oeddynt y dymaniadau da a dywelltid yn ddibrin ar benau Mr. a Mrs. Williams.

thymmberodd ysbryd y gynnulleidfa i ymgyrnraeryd a. gwaith y cyfarfod mewn ffurf ae agwedd oedd yn adlew- yrchu anrhydedd ar bawb fel deiliaid yr Ysgol Sabbothol, a gwrandawyr yr efengyl. Cystadleuaoth yr unawd sop- mao, 'Negesy blodeujn;' goreu, Mary Catherine Jones, Clawddnewydd; 2il, Margaret Hughes, Clawddnewydd. Beirniadaeth y rosselts; goreu, Maggie Williams, Derwen; 2il, Alice Williams, Clawddnewydd. Anthem gan gor Clawddnewydd. Cystadleuaeth triawd, Pob cnawd a edrychant atat ti;' parti Thomas Jones, Clawddnewydd, yn unig a ymgeisiodd, a barnwyd hwy yn deilwng o'r wobr. Beirniadaeth yr arboliad ysgrifenedig (cyfyugedig i rai dan 21ain oel) goreu, Margaret Hughes, Clawddnewydd, a Ma"Kie Wini?ms, Derwen, yn gyfartal; 2il, Mary C. Jo;es, Clawddnewydd, ac Elinor Jones, Derwen, yn gyf- artal ')ydd Anne Roberts, Derwen. Cystadleuaeth yr Jones- ^vdd Gwna i mi feddrod gorcu, Robert William unawd bass, Davies Clocaenog. Beirniadaeth y farddoniaeth; goreu, Robert Edward Jones, Clocaenog. Beirniadaeth y cyt- ieitbiad; goreu, Thomas Jones, Clawddnewydd; ail, Harriet Hughes, etto. Cystadleuaeth canig, Y ffrwd;' cor Clawddnewydd yn unig a ymgeisiodd, a dyfarnwyd ef yn deilwng o'r wobr. Beirniadaeth yr arlioliad ysgrifen- edig (agored i bob oed); goreu, Thomas Jones, Clawdd- newydd, a Llewelyn Davies, Clocaenog, yn gyfartal; oil, Ellis Roberts, Derwen, a Joseph Davies, Clawddnewydd, yn gyfartal 3ydd, John Jones, Clocaenog. Cystadleuaeth yr unawd tenoi-, 'Llwybr y Wyddfa;' goreu, John Wil- liams, Clocaenog. Can, I bias Gogerddan,' gan Eos Dyfr- dwy. Cystadleuaeth y ddeuawd; goreu, Thomas Jones, Clawddnewydd, a'i gyfaill. Yna, deuwyd at brif gystadl- euaeth y dydd sef, cystadleuaeth y corau, ar yr anthem, Mawr a rhyfedd.' Daeth dau g6r yn mlaen; sef, cor Clawddnewydd, a chor Uanelidan-y blaenaf dan arwein. iiid Mr. Evan Jones, a'r olaf dan arweiniad Mr. John Edwards. Ar 01 ymdrechfa galed, dyfarnwyd y wobr i gor Llauelidan. \Wii talu y diolchgarwch arferol, terfynwyd un o'r cyfarfodydd mwyaf hapus ac adeiladol a gawsom o'r dechreu; ac ymwahanodd y gynnulleidfa i'w gwahanol gartrefleoedd mewn tymmher dda, ae ysbryd boddhaol.- Gohebydd.