Baner ac Amserau Cymru

YR YMHERAWDWR CHARLES A I CHYMWAWDWYR AUGSBURG. Y MAE y paragraph eaalynol wedi ei gymmeryd o'r rhifyn am Hydref o lIanu. Pnxe¡;w,rÚaelkt y. gwaith gorchesto! a ddygirxtibtt'o dan oiylgiaebli, y. Parch. Dr. Wylie, gan y cyhoeddwyr LIundeinig. enwog, y Mri. Cassell :— "Yc y dyddiau hyny" geiliddyweyd y gwir weithiau wrth dywysogion mewn n'ngr, pan na foidei t ei ddyweyd wrthynt mewn iaith Maen. Un diwrnod, pan yn aros yn Augesbnrg, tra yr eietedd- ai yr Ymherttwdwr Charles, o Germany, wrth ei giniaw gyda'i arglwyddi, wete genadwri yn ca' I ei dwyn iddo fod oddi allan nifer o chwareuwyr cym wawdol (contedians) yn ewyllyeio eaei ei ddifyru ef a'i wahoddejigion. Rhoddwyd caniatád uuioB. gyrchni iddynt, canys yr oedd y dymuuiad yn gwbl gydweddot &g arferiou yr oes, M nid oedd yn eyn nyrchu y drwgdybiaeth lleiaf. Yn gyntaf o)I, wete heu wr, wedi ymwiago yn Bgwn doetb.twr dysgedig, yn araf ym)wybro ar dritwe yr ystafe)), gan gario baich o ffyn. rhai yn hirion, ereiU yn fyr tOD. Gan daHu y coed bendramwnwgl ar yr aet wyd, efe a drodd i fyned allan. Ar ei gefn, yrhwn yn awr oedd yn weledig i wyr y Hys, yr oedd yr enw—Jo;[X REUt'!ii.tx. Wele wr arati & mwg-tvol yn nesaf yn gwneuthur,ei ymddangosiad, yntau hcfvd yn niwyg doethawr. (Jerddodd ef yn mtaen hyd at yr aelwyd, a deehrenodd gydi). deheurwydd 09od y priciau coed mewa trofu. Atn ennyd, Wfithiai yn ddyf.d. end, cr gwaethaf ei holl dr;t- B'ertti, ni wmi y j!yn hirion a byrion, ceimioa ae umon, gymmh&ru a chan reddi ei dasg i fyn.v, gyda gwêu gellweiru!! ar ei wynebgryd. efe a aeth adan. i'an yn eu gadael, canfydd-ti Chartea a'i ar- glwyddi ar gefa y dyn hwx yr enw—EKASMUS o ROTTERDAM. Be'laeh, yr oedd y ohwareuaeth yn deehrett dyfod yn un ddyddoro). Wele drydydd yn gwnouthur ei ymddangosiad mynach y waith hon, yn hugan a chwewit un o'r Awstiniaid. Ei lygaici yn droiddgar, a'i gamrau yn àdiysgog, croes- odd y mynach ar draws yr ystaMI, gan ga.rio ys. gutell efydd lawn o farwor tanUyd yn ei !aw. Casgtodd y ft'yn ynghyd, heb yin(Irafferthii dim i gaitio gwncuthnr cymmheiriaid o honynt; ya.n. dododd bet'h o'r marwor dan y peutwr, chwytbodd ef er mwyn iddo gynneu a. chyn pen nemawr o eiHadan, yr oedd coelcorth enfawr yn rhuo ar yr afl- wyd. Pan ya citio i fyned yniaitli, (!a.eth ei g';fH yntau i'r golwg. ac arao—MAK'rix LL'TUF.E Y mae y brad yn tewychu. Uyna bedwerydd yn gwnen thnr ei ymddangosiad dynsawd mawreddog, wfdi' ei orchuddio ag arwyddtnaiau yr ymherodraeth. Sylla mewn antoddtonrwydd ar y gocieerth. Tyna ei g)eddyf aUan o'i wain, a thrywana ef i ganot y ifagodau; ond po fn'ya{ a gyfi'roir arnynt, mwyaf oil ydyw n'ynugrwydd eu hynitoagiad. Tery dra. chefn a thraehetn ymddyrcha y jtiaman yn nwch fyth. ac ymwasgara y gwreichion cochion yn tnhob eyfoirjad. Fglur yw, ei fod yn portbi yn hytrach naa; yn difMd y tau. Try a cherdda ymaith ar drawti y neu:"irl mewn digter mawr..Xid oes gau. ddo enw, ao nid yw yn ativeiii,lieidiol y mac pawb yn dyfadu ei enw, er n:id oes neb yn ei yngaau. Ac etto un araU—y pHmmed Uaw ef yu m)aon gydag ymddangosi9"i difr)fdd\vyg a chorpbo!. Offeiriadoi yw ei wiag. ond o fawrwychder anghyffredin. Ar ei ben, efe a wisga gorun driptdyg; ae yn grogodig wrth ei wrcgya y mae agoriadau St Pedr—dyna y Pab ac yn y btacn yn y madd mwyaf digriM hwn hyd nes oedd prtf ddigwyddiadau a phersonau yr oes wedi eu portreadn mewn dull dytldordi ac ym.- arferol, a'r oi! yn wawdus

ERLEDIGAETH Y PABYDDMX AR INDIAID AMEKICA. Y f)YDD o'r Maen. oyhoeddodd Dr. PhiKp Carpen' ter !ythyr yn y newyddiadnron dyddio), yn mha un y gitlwai aylw at erte.Iigaeth yr oEfeiriMd Pabaidd ar genedl yr Iroquoia, yn Canada. Ddeheuot; hyny yw, o dan y Dywodraeth Brydeinig. Y mae y daiaeth bono wedi bod er'spoth amser, ynanffodus, yn c&el ei chyffroi gan gryn anhawsderau crefydd- ol, pa rai, modd bynag, y mae gobaith y geUir yn f ua-i eu gwastadh&u, os eai(f y cyttundebsydd wedi ei wneyd ei gario aHan yn Syddtawn. Ond y mae y ffeithiau a ddadguddir gan Dr. Carpenter o natur dra gwahano), ac o natur sydd yn teilyngu ym chwiliad manw! a diced. Yn fyr. y mae yr ystori yn dyfo! i'r hyn a gantyn, debygem—fod yr Indiaid Iro<;uoia wedi dioddcf erJedigaeth o herwydd eu ewinth vn troi oddi wrth y grefydd Babaidd ae yn ymuno&'r Trefnyddion Weateyaidd. Ymddengya fod y genedl er's cene iia(-,thau lawer yn o), wedi ymwrthod a'i phaganiaeth gynteng, a dyfod i bro- ffMi y Babaeth ac wedi ymsefydtc ardiroeddnad Oedd neb er'a ugeiniau o nynyddoedd wedi meiddio ammheu ei hawl iddynt. Pan y eyhoeddwyd dar- Innlen Cattin, yn t8t4, o Diriogaeth yr Indiaid, fel ei ge)wid, yr oedd y genedl yn trigiannu ar lanau JJyn Champlain, i'r deheu o ddinfts Montreal. Ar yr adeg bresennot, pa fodd bynag, trigiM)n& yr Indiaid hyn ar lanau Llyn y Ddau Fynydd, rhyw ddeg ar hugain neu ddeugain miUdir i'r gorllewiu o'r on ddinas. Yn awr, y mae yn ymddangos, eu bed yn cad eu molestn mor dost gan eu eydgref, yddwyr MaanoTol fel y maent wedi penderfynu ym, fttdo i laindir newydd ar lanau Llyn NipiMing. Gorwedda Uyn Nipissing i'r gogledd ddwyrMn o Lyn Huron. ilnh:L%,dd ydyw creda y buasai un. rhyw )wyth yn barod i adae) ei hen gartref. ac ym. tado i t!rya beUdee i diroedd mwy ani.ygyroh aeoer,. heb fod sanddynt ryw resyman pur gedym dros ttdMl en tiriogaeth wreiddiol. Ac yr ydym yn caet V rheaymau hyn yn bur nerthol gan y Dr yn y Uythyr y cyfeinwyd ato. Ttrn chwe biycedd yn o), .M'fbuo<M y Woleyaid nifer o gemhadoa i ])tfarto yn myeg yr Iroqaoia. Nid eedd nifer y pregeihwyr t Mfoawyd ond bychan, < tNgenrheidrwydd, canys tMd OQhl yr holl gyfoeth eedd wrth gefn y geBhad. ttath <ad yr hyn a );e<hd yn misg aelodan nn YftS«l S.øt8ol YD, .t.-I.l. Pa fodJ by<*S hyn yn*, weteyr hott )[<tM<H yn trm yn Weisltyai)!, gaa t<)aol y Pan a'i ofteihxioL Old yr Ot(i4i y <tychwtlia<t eyffredinol hwn yn' fwy nag y galll yr on't-iriaid ei oddef yn dawel; ao: yn He defnyddio moddion meetol ) geisio eu dar- bwyHo i ad ddyohwelyd, gwaaettt yr oNeinaid ffyrnigwyUt. yn ngwir ystyr y Babaeth, ddefnydd diced ao ymarferot o'r hen arfau melldigedig sydd ?d T swn? ?mWW?o?-.ttMa?h yt?htB?? Efv& t?y y oaotfM.' Dtchr?tMMt eri? i? JEydoed?ydynio)n(yn<aithtyn ht!t, tjnnMa*tyr mdoldy rbw? g?!ti<ei wceutttur ya?yf?astad M jSdaear;jM?.MVfl)????? aB?Ii?yf? ? ion antfoMts i?aa!?yn? mwyadi't'f co«ttv)?e<M a'r gwast?ttiroedd i hel?. Anfonwyd yr hetyntt glusti&u I?rll Ctternarfoa, fel ysgrifecydd y Trefed. igaethau; ao anfonodd yntau at Lywodraeth C?'?, yn gorohymyn i gyfiawcder gae] ei weinyddu ya yr Mhos. O.d?yrMSyIehiadau?y?.m'?y'?''?- AdMgos, y d<t{))? ly ? odraeth?'DiriMtet??d.j a:dd gynnygik nM?d i'r I?ihytM?ydt twld ar litnau Dyn Nipisaing; d?fa i'r Indiaid eriedt? Mthuaafetf?y? ?'cMt tX?h?b?? ?eydt? derby?'M?nW? Md??h? y.m? y ? oygia&?wow?vedSti?w.y??.A 'vrhyw.M- dat ddiBfrwyth, greigiog, yn y dosbarth Laurent- !Mjd—)tb y byddent eitwetth yn nghan?l Paty<!d?. Ma-yn<:ae! eiMMqr?'r.G?r C'-?hmm Osy4yw hyD yn wir, BM OtM?oxnh.euteth ifod ,yr Mho?'yn hMddu cael ei chwilio yn ddiattreg. Os na wneir, bydd yn warth tragwyddol i'r Gi*rotr Brydtinig. Beth Prydain Fawr Brotestanaidd adaet t haid o eS'tiir-iaM Pabaid<t pentMeth a ch&i eBcidml anrheith- io ac erlid ei deiliaid! Na wna byth, yr ydym yti ewbl gredo. CoeUwn mai yr hanes nesaf a gawn o'r porthau hyn fydd fod yr ladiaid, tmain wedi eu dioge)u rhag pob sarhad yn y dy6odot, a'u her. Udwyr Jeauitaidd wedi eu cospi, ae wedi gorfod gveneuthur pob iawn a phridwerth eymmhwys am y golted a aehoswyd gacddynt. Pa fryehau bynag sydd yn nghymmeriad Prydain, yn sicr ni oddefa! i t'agad o oHeiriaid erlid a baeddu ei deiliaid hab faenttimio eu hawl i fwyahau rhyddid crefyddol.

GWLAD Y SEINTIAU. (O'r I'D?-ych A?ncricanaidd ") DINAS Y LLYN HAI.EN, ?'ftC/t. 16cy, IS75 Diau yr ho9'ai eich dar)Ienwyr g.i.et haces y t-t-, I fvea: mawr a {aymayn ddiwed<tartLeTncys<)y)iti.«! i c::ar;hariali pen yr E,lwys Fut'moua.idd, a phrit brophwyd "Scititiau y (lydtli:iia dtwad(!a.i< vr iJotfalJt goel ell .atw. FethpHy!iii{oeddcar(;L. u p-OfthwydMKaKiei'g, drwyyrhMnygwuaed flaws' u wyrtman; ao yr oe'd y S."ntiau oii yn cre'tu huaxi rbyw allu goruwcntiatiiri 1 yn agor drysau v ea' cltar, er gwaethaf swy(ido;on a tnitwyr Ut.cly Sa.m; as y buMM yr Ap'sto' Bri.'ham Y un!! yt rho,ii,) yo wr r'lydd drwy godidng J .,alem N'ewy')d Siit)tian y tiyfidiau diweddaf. Omt hu raid'i'r epaatut ymdLtM'ostwng i fod yn gMth t'r .ideddf wiadot, ac m ddan th yr nn acge. I'w waredu. \1"e yn wlr e. fod yn awr yn rhytid, a hyuy yc unol âdeddfall y Taleithiau yr hyn ey.id yn r"fi fU'i y gorii<,ebwr mawr et hilI} yn cael ehw.,reu t.,g yn usolwg y gyfra'th. Coiir fod AaQe Ehz t YIll'J1" y bedwaredd ar b; m- theg o wrag,dd Brijjbtm Yuung, w.di rh.Midi cyf raith Mao am yegMiad, a tk& btynyd !o) i'w ctun. u,1 tra. y l,ytid klyw, 0 berwY"11 iddn ei gadael, a gommadd darpa!u ar gyfereili,ngetirheidiau hydot Hn y primf <) U.ea y hys yn (d !.o yu mh<e.i drnn -titisor IlIaith; a chtn fod y S:ifJt¡au yu gwuay glVahaniaethrhwrgammod p,.iodaselllwysig¡,:wJa I. ui, tuaaut n.nt oe'hl gait ygyfraitlr hiLwti) myrt'nth .t pbriodas egtwysyddol. E." fod gan Biigi,a,fi Ymn.),}tU!tthriuga)uaphuti!powrageddy!jbrtdoi, ).i pbriododd cud un, yu ol tut<*r.tU y ,;d,.d,u "lad o!. Nid oed !!neb yn sYDulhwer fod y wraig AnlJe Eiz). yn teimlo yn eid,ligus, gan mM hi oadd y tUfg, no fully yr oedd 46 o wrugedct ieuangaHa tUI hi, yu haw!lo serob a clar;a(i y pro,),"iwy,l. Peri,ir mtidyQaocddgw'eid'iynymatt-]'. Er synd(ict c,dfn,di!wl i lIawb, yn Forwoni.i<i IIC yn g,'nlle;). uo'.d, rhoddodd y llys ei d.lyÍ<uniad yu ffafjiut t'< ordderehwraie b<m, a go-ciiyviynw!!d )'r prophwy(; da u iddt rhyw naw unl o c!.j.,jerlvn SyBydttoI, a ht)UgObt!mygyf'ratth' Yroedd'dytatuiado'f f-,tli yn cy.inabod cyfreithlonrwy<id a rhwymedi". <te!.h y briodae yabtydo' a fu rhwng AnBe Ehz' &'f pr,ii.hwy(i a- felly yr oedd Dya y Ti'iaet'i&u Uu idit; ya eyfreitbtoci amht'reieiafith, gan tnai bon nedd y bedwaredd wraij; ar bymtheg yn ohy yf ttpnatu)! GwtthodoJd y dift'ynydd a thatu y)- ariao, ya <.I gorehymyn y Llya; au am hyuy,tafiwyd t,f i Parchar. F.tict bynag o ddrygioai 9: anUadrwyd'! syddyn pertbyu i Brigbam, rbai'i i hwb gyfadù"f e, foi yn jdyn yn meddti taloutau yabieuydd, as o ddnai!- twriaeth oyNynt a chryf. Dytrefiod f y byddai yn fi'cr o gMlei ryddhau.'wedi.i'w achos gMt ei ddM yn odaeallysoeddawch;aofel:yyba. Pan ddadleu. wyd ei aohoa o flien bariydd anmhieid'o), oedd yn deati y gyfraith, rhyddha.wyd ef yn ddiatreK ao y maa yH dra thebyg y bydd;yn rhaid i Aane Eiizt 'treutio gweddill ei hoes heb naw mi! o ddo'eri yn Hynyddol oddi wrth Sotomoa y dyddiau dtwedda! hyn. Dyn mawr ydyw Brigham Young, ao'Bia go)! neb ammaeu hyny yu awr, wrth edrych ar DdycFryn y L!yn Hateu. sydd fel gardd bara.dwysa.iud yn brea- eKnot; a'r.ddicas fawr yeMenydd hoa a ddygwyd i fodotxetiidrwyoEferynotiaetit y p)'ophwyd. Nid oedd yma pan ddaeth Brigham i'r lie ond ditfaetli. wch erchyit, yn meddiaut bwysttitt'drbeihu<;fittif he(i,iyw, wele dros gan' mil o bob! yn y; dyffryn MM Brigham Young yn rheoH pob peth yn y aafoedd a'r ddae&r mewn eyesylltiad & Mormnn iaeth..& rhaid mesnr & phwyso y cyfe.c yn tjnol a rheotau yr R -wye. Hyebyswyd fod y prophwyd mawr ei hun i brcg cthUt y Sfbhath diweddaf' am ddaa o'r g)och, a phenderfyuais fyned i'r Dem). We), dyma Dem! :uewn gwitioineld, a'r adeiiad mwyaf ard'terchog ar y cyfandir hwn. Mae yn taflu pjb capel ac eg-' twys araU i'r cyagodion yn l!wyr. Dyma Ie i ddeng mi) o bobi i eiatedd yn gyacrna i wrandaw pregethu yr tthrtwiMth FormoMtdd bob Sabbath! Mae y saernneth *)* y demt yn fwy eetfyddgtH' nag ar an adn)adarattynyw)«d; aey mae y ncn ;n gar nhudd o' 'nwy ollawr:heb golofnaa,,na Thy y Cynrych. iatwyr yn WashinKtont Mae cynttoB, medr, oyw- reinewydd, tphernMithrwydd caifyddyd i'w wettd yo tdeiiad y Uemt na we)t)' yn un man tr&)). CNrymaycreScwyrgM'eN o b],th y CytBry. y SM90n, a'r Germaniaid eithr oidllawer o Wyddei- o'i a FfrtBgcod a geir yn en p)ith. Mae yma gan noedd iawtro Gymry.'ya enwedigo'r Dehendiy. at; ftan'yw o'r GogttMtd—o etf GaemMfon, air Ddit). byeh, sir Fnint & tir Dreffadwyn. Aethum yc gyccar i'r Dem), a ehefais )e i eistedd yn gyReus ) edrych rddi amgytch. Dechreuodd yr organ chwar 'eu, Ees lianir-yr hol*deila4A own tal-aullyd,. Mae yr organ ymtby{eddod yndd) el han, a'T {wyat try eyf..n<ttr.. GaUwn feddwi ei bod o 30 i 40 o droed ftddionchder. Canwyd hymBau. t dechreaodd! yraposto! bregetha heh gymmeryd ei destyn o )]n' t)e netftduot. Siaradorld tr b,,than yn -gyffrodinol, gim acaOg ntcdd dtfi i'r decicita% a HoBgy<archodd ei bob), nadoedd yn tc plith ddrwgwMtbredwyr, carehardai, penydfeytM, na thai trytbyftwch Ar o) cann. deohrenwyd c;fran<t yr ordit)bad o Swper yr Arglwydd, a'r fata oiycfa Di wataia erioed o'r btiMnmewann'ntM), a thebyg na welaf byth Yr oedd yno b'ctyrau mawrion o fara wedi ei fain Y. ft.. ?trMB t cbMtWya??CW?t?'J°6.- ? ? tSt?aea dri d*8i.??y4dog'o" .,l.ig IWUSA&,?y rhai a gyfrmog t hono. Wedh ¡by. 9?'O lwn? dw.fr glqxi gri4ldd yn w 1_\dlt s, -.Mhmibk pri d ".n'yd  pN!phd fod dwfr gln, tel ?et AwdI' r Datur, ae felly ?'"????? ?'???." yn liawn 0 alcobol meddwol, i !fugio cymmuno. Hona rhai fod ?-? S? ??????? ydy7b D?+ calVs Mae !friyt' y v, -i% t ya fedti =r oL °" ?" T).E.S?.p-t.??? ?'A'?.? ?'??? r:.????s ran ei Ii." O\ dypla BJldd.ui.i,  iddynt ddefny?? <A t<t.y?-<??.' .Cjfrillbad bob Sa'?bath yn Y Demi a cba., fod y orf yn rbif,, ?t?????? byny: ??S?T???????? d?i rifolÄlllbdnaliawD. Y syLlYn u.nt>èt'i ryfedaoda. y byd ?F amryw o y'?..?MM, .hydyd'ywCOoBMiroedd.ac'yjna.o 26? 300 ? n?ed. a'i ddwfr fel y gr.a), end yn haUt?? Y mae dwy at<.n fawr yn rh?<-8 '??' ?)? Jardan a'r E?r, e.thr n.d? ?.y'? ? o h?o. Heb I.w yr afonydd .<?, y'n? 1? ffrydiau o'r myuydd..dd y ?'?y'"?° '? ? dewvdd Bwtvb. cytyd. amryw droedfeddi. Mae ei ??d X m?tbnmorfu.. M y daw ? wa-tadedd arferoi mewn byr .mser. Gall Fob dyB aodo ? y tlyn hwn; ao 08 eisteddtr ar y dwfr jn .u td?r yu i/ n?'r breiohiM, ond etto Dtdydyw yn hawdd nc fio ) nddo. a herwydd yr anhawsder l Mdw y rba .M ysgafoaf o'r corph dan ddwt)-. Er fcri naweryn byw yn dda)nUtah,B.dgwyn f.d ydyw ar bawb, fel y dywedodd Mr. Her.ry T. Wi ??, goiyxydd amMtbyddoi y New York lnclrpcndent, yr hwn a dalodd ymweiiad a Brigba- ï ou"g. ae a gvhoeddudd gaumoiiaeth iddo yn y papyrhwnw. Darfu i olygydd y Salt Lake Tribune, L.auyr gwrth Formonaidd, adoiygu gwMth W)t ..a.m8 yn Hym, a dangoa ansawdd petbaa yn .ahanol. -1 DyweddoJ Wiil'ams fod y eymdeithasau cya wett redcl wedi talu 20 y cant, a diwaUu y bobi & nw)ddanrbad;aonaiuamIwreiciaethymaerB .Iwy dynedd. D-trfa i'r dyn hwow gaddio y gw<r, "r ayrchafu Brigbam YouBg, Nl.,Ahuxuet mawr y GerUewio. N) soniodd am y gamtas it wnaed drwy ei orchymyn i gludo ceryg at y demi, yr hon, fel y H.)as ago.t;odd t'r bob) 60.000. odrlo:el, end wed. ei gorphen, caed allan fod y pen agosaf 1 r ddllJa y" nwch na'r itat!, fel na redai y dwfr, byd yn nod .uewn ufudd.dod t orohymya prophwyd Semhau y r. !J,drlaf. Hefyd, Li s,!niodd am y wa) a wuae t i amddtttyn y ddmas, yr boa a g06t'.odd t r bob. 35,000 ddoieri. Ta.I.saDt he/yd 50, 000 0 dolar are wneydtfactoriaiwgr, drwy orchymyn yrArglwyd'), ,'D,j Di thalodd yr Arglwydd cent bytl1 yn 01 1 r 6rt,i!iniaid. Aetb y cwt)i yn g(,Ited. DyBayNeu. nid dy ar y Colora.do, a goatiodd I'r bob! ugMniau o iiioedd, ao ft oedd I'w gwaeyd yn oi) gyfoeth< g; ond yu awr gellir ptyuu cyfranan y SftydUad dwyfu) hwaw am ddwy <-e?t< ar y ddolar. Amser yn ot, yr oed't B,igham, yoDaw yr Arglwydd mewn "ocid ..eil/du"), ehaiodd cldadguddiad fod ymherodraeth y SfiDtiau i gyrhedd o D.nogaethau Prydain i MtX i,I, ac yn 800 o filldiroedd o led. Dacfonod t am ryw gwmt t<tu o wyr ieuaino i Idaho, gyda gorchytu- vn -,(idi wrth yr Argtwydd iddynt briodi merohed yr la iaid, a'u dychwelwyd yo taddol at y Sitnt iau; end yc y eyfait spr, dychwelo id rhyw yoby ')g. 'd)iang!taautoddiMrt:<yrIn)iaidbebeuHofrudd)o. Fsliy, t)i tl"deuodrl Seion yn Nyffrynoedd Lemht. ,LM y sefvdliadau a ddeebreuwy<1 ar y Green R.Vf-r, S.ttm 'n River, SAn Bernardino, Anzcua, t.: oU >v..<ii tr" allan yu ietbuat Hwyr, er fod a[)0<itot M<*<!ie'J'!cehreu. Llofrnddiwyd cancoedt o ymfudwyr yn y dyffryn- oedd hyu er p;m ddaeth y Men mooi.ud i r Ue a phwy a nn,;hoHa, gytlafall Moantaic Meadow ? CoHodd tti chaLt o ymfütlwyr eu bywydau tru ar eu fFordd o P'Oit L:u xmie i'r dytfryn hwn, drwy newynu a ohael eu Harpio t;;m y hteiddi&id, etto yr oeddynt yu 'iymmud yn t]Bo) A gcrcbymyn yr Ar<;)wydd, drwy erntU ei brophwyd 1,1-ig!,Rm Ewch i'r Deg; Ward o'r ddima bon. a cbewch yco ddwy wraig o Loegr yu cerddcd ar en bon- ct <!icn, yn weddiU coO'adwriaetbol am yabrydoliaeth B;igha,m Young; a dim ond 500 o beraonau wedi eu t)itdd neu eu gwneyd yn cripples am eu hoes drwy .qpt culati,,it Brigham! Hefyd, y mae yn cadw rhyddid ymadrodd. thyddid y tugel, a tbyddid y wasg oddi w]th y bobl. Y mae moeaoldeb y seintiau yn wartbus ya agojwg poM ereill Dyma ddymcn yn ddigon gwro! i bhodieu mamynnghyfrMtha'ti metched-ynnftbyf raith hefyd. Hefyd, y mae yma. rai seintiau yn byw i;yda mam a thair neu bedair o'i merched, a'r ewbl yn wrHgedd i'r un dyn 16. y mae yma esgob uchet yn nghymmeradwyaeth Brigham, yr hwn sydd yn byw gyda dwy o ferched ei frawd, y rhai a rinr yn mhUtb ei wragedd Nid oes genyf amser yn breaenBol i atw aylw at fath' au.ereiti o antoeaoldab yn mhlithy Marmoniaid. Ceir yma ferehed teuaingo wedi eu gwneyd yn druenus am eu hoes—teuluoedd vedi eu dwyu i fyny mewn ami- wrt iciatb, a'r plant wedi eu handwyo—pobi wedi eu hysbeilio yn enw yr Arglwydd, a!u dwyn i diodi—y gwerldwon a'r arnddihid a dwyUwyd o'u meddiannau gan yr urdd a etwtr Trefn Enoch." Beth am y car charorion a taddwyd gan y Navoo Legion, a'r gwytwyr a ysbeittwyd o'u meddiannau, yughyd a,'r rbai tt eriid iwydo'rdirio,;aeth? Hefyd, eonr am wrageddy t[o[riaiaida.taddwyd,oherwyddiddynt«efy]iy[j erbyn rhoddi eu gwyr i farwolaeth &c os bydd rhyw un yn awyddus am hanes manylach o anfadrwydd btaenoriai.i Seiutiau y Dyddiau Diweddaf, anfoner i swyddfa y Salt ?ate'?'t't&MKe." Dyca dyetiolaet.h person a ddylai wybod am am!:f)ch- iadanUtah.

MARWOLAETH ARGLWYDDES RICHARD GROSVENOR. Bu farw Arglwyddea Grosvenor, anwyl briod Aj- gtwydd Richard Grosvenor. yr A.s. dros sir Faiut yn eu preswyjfod, rhif 76, Brook street. Yr oedd ei harglwyddiaeth wedi rhoddi genedigaeth i ferch fechmary7fedo Ragfyr, M yn mhen o ddeutu pythefuosar ot hyny, sef o fewn rhai dyddiau i'r Nadohg,bufanv ei thad, yr Is-iarll deVesci, o Abber!erx, Queen's County. Iwerddon, a ehredir fod hyny wedi peri trallod dwys iddi, mor ddwvs fely "I Yl offerynol i ddwyn y pleurisy arni 'o'r hwii glefyd ybu farw, boreu ddydd Sadwrn, Ionawr 15{ed. Hi a ymbnodMM ag Argtwydd Richarf] Groøvenor yn Westmineter Abbey, yn mis Tach. wedd. 1874. Y mae pobarwyddion galar sydd yn boiisibl eu dangos. yn cael eu dangb os = yyn n mysg y eutn a'u holl gydnabod.

Y m*e bryatythyr c Vienna i'r Dat?)/ 7\r,T ? t?. byM fod .ymmndiad .r dreed yn CreMta? -??'? yr yny. ho. & Phryd.tn F.w,. Y mae 7 peth hefyd ynmhellynerbyamedd.t yb?id ?'???? y y "U?e. Y'- oeftd oyBBhwrf mawryn y Ue.. Ba f?w yr bybarch Henry Boehm hy?fKy??'r Hethodi?idTnAmS ? ??""? yn St?te. h)aad, ?er di?s NewY?? ?? r ??"-? yn yr ML aw?dd o'i oedran '(???"? ??? ?? yr 28?n. M?a- 8n, 1775, yn Penn.ytva.i? D"?'y'! M g?fed nwydd yn mia MeheSn diwed?f

jF.F\1tJ>-{)j) rovmwJ"R YN v Y MAE v jVew York Herald yn adrodd. iad oddi wrth heddgeidwad oedå'-wedi bodr yn ..rchwilio cist a adawsid mewn ystordy nwyddau 11- 1 M?v ddi-ta?OBOtgaii??MMMn cynuunyad ?iMi?????yi?'???r"- ?? (t 14 i o .M???" i1?'?g.'??t ?? t ,Zid <' S?d, yr oedd vw ii,4 I -A,]: t, h.f,,? c<Meoddurteneu;ac uuui ??  ?edd hoes byeh? c brea. ?d ccdd dim sytf wed?d, ffrwydrol ogwbl yn y cMtiau, oddi gerth tyneH o shots. Yr oedd Thom.sseu,wed. gwneuthur cais Wiligist 414 6,ooop., gan ei disgrifio fel yn 'c,}8'I/J.wyalpiar aufathul. i

tBOD,[)'r.AMP JO FECHGYN. D:h. OMWYDDODD damwain alaetnua yn pryoaawli Sol, :Ioa* lg.! Yr oe" ,niler hogiau yn Ilithro ar iyn oedd wedi rhewl yn Gari rison lane, ac yn dd.symmwth torodd y rhew odd. tanynt. Aeth chwech i lawr i r dwfr, a chyn yr oedd yn boasibi i gymmborth gael el estyn iddynt, yr oedd pump o honynt wedi boddi. Dyma enwau pedwar o honynt, Joseph Chambers 17eg mtwydd oed John Norman, 6 mtwydd oed IVilliaiii R iijg, Srnlwydd oed; a William 4,aveir, lleg mlwydd Yr oedd y pummed heb ei gael yn hwyr y noswaith Yr oedd y pumu  o. hono. Gwaredwyd y chweched ac anfonwydef adref. Yr oeddy dwfr y cwympa.antiddo o daeutu 17eg troedfedd o ddyfcder Yr oedd tua dwy hto bob! wedi ymgasgtu yn fuan i'r He, a ma\i r oodd y cySro yn eu myag. Digwyddodddamwain gy&Iyb hefyd yn CanLc:). Hill Park yn yr un dref. Aeth 30 o be) sonau o dan y rhew, ond cawsant hwy oil eu gwared rhag angeu.

Y LLEIDR A'R CARN LE1UR. DYDD Gwener, lonawr 7fed, dygwyd un Abranam Jonea, bachgeayn yn ngwMMMth Mr. John James, Railway Tea Warehouse, Aberystwyth, o ilaeu yr awdurdodau, ar y cyhuddiad o ladrata rhywfaint o eiddo ei feiatr; ac Elizabeth Jones, ei tarn ef, a gyhuddwyd hefyd o dderbyn y cyfryw eiddo, hithau yn gwý bod mallladrad oedd. Wedi gwran- daw y cyhuddiad yn ei herbyn, gohiriwyd yr aehos hyd ddydd Mercher. Pan ddygwyd yr achos eilwaith ger bron. Ym. ddangosai Mr. Griffith Jones fel dadlenydd dros Mr. James, a Mr. J. W. Thomas dros y carcharor- ion. Yna cafwyd y tystiolaethau a ganlyn Mr. John James a ddywedodd ei fod yn byw yn y Railway Tea Warehouse, ao mai chwegydd oedd ei fasnach. Hyd ddydd lau, lonawr 6ed, yr cedd y bachgen Abraham Jones yu ei wasanaeth ef fel cyunorthwy-ydd yn y faelfa. Y dydd hwnw, daeth Elizabeth Jones, ei fam, i'r siop, ac ymddi- ddanodd 9g ef; ac wedi hyny, hi a aeth ymaith. Cafodd y tyat, pa fodd bynag, In i ammheu nad oedd pob peth yn dda rhyugddynt; am hyny, efe a aeth i'r till, ac a gyfrifodd yr arian. Cadawodd ddeg swllt yn y till, a ga)wodd d<)au o'r gwyr ieu- aingc oedd yn y stop i fod yn dystion or swm yr oedd yn ei adacL Ar ol cyf&rwyddoygwyrieu- .tinge pa fodd i WMithredu os byddai Abraham Jones yn gwasanaethu ar el fam, efe a giliodd i'r parlwr, o'r He y c,illiii we!ed trwy ygwydr oedd yn v drnva i'r siop, Yn njbcn yehydig ennyd. efe a welai Abraham Jones yn gwasanaethu ar ei fam o'r t6 goreu, yr hwn a. wetthtd am 3s, 8c. y pwys. Ar ol iddi hi orphen cael y cwbl, aeth aHan, ac yntau yn ddioed a ddychwetodd i'r stop. Gwetaai y wraig yn estyn arian iw mab, ac ymddangosai yntau fel pe buaaai yn troi rhan o honynt yn ol. Ar ol iddi fyaed al!an o'r siop, yntau a aeth ae a gyfrifodd yr arian yn y <;M, a ehafodd yno 17s, 6c., yn cynnwys y deg swilt oedd wedi eu gadael gan- ddo o'r b)aen. Nid oedd neb wedi bod yn y <;M ar ol iddi fyned allan o'i flaen ef. Yn nesaf, gofyn- odd i'r gwr ieuangc yr oeddd wedi ei gyfarwyddo i roddi ar lawr enwau pob peth y galwai y wraig am dano, ac yr oedd y pethau ganddo ef yn dyfod i ll!. 3c. Yna gofynodd i Abraham Jones pa bethaa a we.thitsai i'w fam, ae efe a attebodd mai pwys o <!u, dau swtit y pwys, gwerth dau swilt o flawd ceirch, a gwerth deunaw o reia. Ar y cyntaf dy. wedai mai hyny oedd y eyfan yr oedd eifam wedi eu cael; ond wrth enwi pethau ereiil iddo yr oedd wedi eu cae) yutau a gyfaddefodd ei bod wedi cael y rhai hyny hefyd, ae yr oedd y cwbl yn dyfod i wyth swilt a chwe cheiniog; felly, yr oedd yn ol ei gytaddehad ef ei bun un swilt yn rhy fychau yn y (¿!I. Yna gofynodd y tyst iddo a oedd yn siwrmai te dau .wht y pwy. yr oedd ei fam wedi ei gael, ae efe a attebodd et tod yn bern-Mth siwr Yna dv- wedodd y tyst y gwnelai y te broS pa bris oedd a =,Y, ? E:&?????? w¿di ei adaeJ. Yna aeth ar 0] Elizabeth Jones i gael y sypyn yn ei I, er MwYn gweled i pha beth yr sE y???..=?? b hi' 11 h'. ac gen. v.u' 0< ( hi ?,ii siop Mr. Evan Morgan, breth 'nwr. ?dr.??s,, ?  ??&? smra a I. Ylllmerodd hi ""dag ef I' Y dd dd.t "'J II par\H. r o gauddi fas?e? d yn ei 11??; end !lid oedd y s??s?J????????? wedl cael Ile I fe(idwl ei bod wedi cael rbai .thau ?.'?'-?" ? s? s' s WI?? el1 rh.],]; _t.' Y YW'.I el 0 'd"'yh.sJvm .„. C°')?M iddi adael Y faged yno, a MYled gydag ef i'w cael yn 01. s?'??s'H??'. .?? Y P6thau Yn y fai yna." Aeth, ae a.u cyrebodd allan, a chymmerodd hwynt i'r parlwr, ?.?st ?'???? ?r??'? Dywedodd ei bod yn aiwr ei bod wedi taln am bob ehwilfyddyn o honynt. Y peth cyntaf y tarawodd y tyst s??. -Er?s-??????? dywed- odd wrthi ei bod wadi cael cryn lawer 0 biscuit S.??? ?.????????? 2c. am danynt. Yr oeddYDt yn ?y'" un P? dwy wns, yn gwerthu am ?'? P?. ? ?!'y Y? oeddynt yn werlh *?'"? ? <l'ma., ac nid dwy a dimai. Yna agorodd y ?"- y ?- ? ?y?- M ?th ? bod ??' ?? y ? goreu-t? tri swilt ?? ?"S. Yrndd?g?i hithau yn gyn- II nhyrfus, a ,dywedai ? bod w.di talu dauaw? gt6t &m dMo. Yna dywedodd wrthi fod gMdtU WY ??' ?S o.dd wedi talu am da.o. 1? odd htthad fod gaaddi bum pwva wed; ei r'!? y clonaB, pwy..i saith P?'&?t' ? .r? ac yn He ea b?i ynr? c???Z pum eeiniog y p?ya oed?yat. M v' °" Mi< I werth 5,. 2c., ?/r?.?? oedi yn? bwya 0 6g.3 befyd am un geiiaiog, a phethau ?d?y?????? eyfrif 0 honynt. Wrth er groesh&U gan MT T w Tt. ???t:l? gydag ef  wedi bod yn ei wasanaeth am y ddwy flynedd ?di .w?.?? ? ??????? fam