Baner ac Amserau Cymru

TY Y CYFFREDIN. DYDD MERCHER, Mawrth Ifed.—Cymmerodd y Llefarydd y gadair am bam munyd wedi banner. Cofrestriad ac Arolygiad Berwedyddion. Mr. Fenwick a gynnygiodd fod Mesur Cof- restriud lie Arolvglad Berwedyddion yn cael ei ddarllen yr ail waith a dywedai mai el amcan ydoedd attal colled ar fywydau, niwed i aelod. au, a dirybtr ar eiddo, oedd yn ganlyniad ffrwydradaii. Treutlwyd y rhan fwyd o'r prydnawn I ddadlen y ewe-tiwn hwn. Cyttnnld yn lied gyrtredinol y dylal rhywbeth gael ei wneyd yn y cyfeiriu hwn. Syr M. W. Ri (ley a ddadlenai el fod ef wedi dangos ei ynideimlad o'r dymunoldeb fod rhyw beth yn cael ei wneyd trwy gynnyg rhoddi adran yn Meenr y Liaw-welthfeydd oedd wedi cael et gyflwyno gaoddo ef yn ymwneyd & berwedyddion Jlaw-weithiejdd. Yr oedd efe yn cyttnno ag egwyddor y mesur, ac yr oedd yn cyttnao fi Hawer o wrthwynebiadan oedd wedl cael eu dwyn yn mlaen yn el erbyn. Ys. tyria mal y peth goreu a allesld el wneyd yd- oedd cael pwyllgor datholedig i ystytied yr holl gwestiwn. Ar ran y L'ywodraeth, ymgymmer- odd &'r cyfritoldeb y peutlodid y cyfryw bwyll. gor yn ddioed. Ar y dealltwriaeth hwn, darfu i Mr. Fenwick alw el fesnr yn ol. Mesur Blwydd daliadau t Bobl Oedranus. Wedi hyny, eynnygiodd Syr F. llannery fod y mesur uciiod ya cael el ddarllen yr ail waith. Yna, eglarodd yr hyn yr amcenid ei gyrhaedd trwy y mesur. Cefnogodd Mr. Flower y penderfyDiad, Mr. Crlpp a wrthwynebodd y mesnr. Wrth weled pa mor wAg oedd y Ty ar yr adeg, tellid bainu nad oadd yr ysgogiud yngiyo a'r symmudiad hwn yn un gwirloneddul. N4d oedd Mr. Chamberlain, yr hwn sydd wedi traethu cymmaint ar y cwestiwn hwa, yn bre- sennol no ntd oedd neb ond Mr. T. W. Russell i'w weled ar fdogciau y Trysorlys am gryu amser. Daeth Mr. Chaplin I mewn ar ol byny, a dy- wedai mal y boreu hwnw yr oedd y mesnr wedi cael ei wasgar yn mysgyr aelodau; ae nad oedd ganddo EI, mewn gwirionedd, ddlm amser i'w ddarllen. Yr oedd Mr. Banbnry yn anerch y Ty, pan, am bump o'r gloch, y gohlrlwyd y ddadl. Y Gyllideb. Ar adioddlad Pwjllgor Math a Moddlou ar y penderfynlad yn awcurdodi benthyciad y swm o 35.000.000p., rhoddodd Mr. Healy rybudd o'i fwriad i gynnyg fod egwyddor y benthyclsd yn cael et estyn, fel ag 1 alluogi y trefedigaethau i gyfratogi yn y eyf. rifoldet). Pasiwyd y penderfyniad, cyflwynwyd meBur benthyciad, a darilenwyd ef y waith gyntaf. Dygwyd Alesur- y Cyllid i mewn, a darllen- wyd ef y waith gyotaf. Pan gynnygiwyd tod y If yn cael ei ohirlo, darllenodd Mr. Balfonr, yn nghanol cymmer- adwyaeth, y fryoneges a dderbyniwyd oddi wrth Arglwydd Rnbart* yn disgrifio el welth- rediadau diweddar, yr hon a wellr ya hanes y rhyfel. Cododd y Tg am ohwarter i ohweeb o'r gloeh.

TY YR ARGLWYDDI. I DYDD GWENKK, Mawrth 9fed.-Cymmerodd yr Arglwydd Ganghellydd el eisteddle am chwarter wedi pedwar. I Eglwys Lasgr a Oweddio dros y Meirw. Gofynodd Arglwydd iunnaua i Arcnesgon Caergaint a oedd yna gofnodiad o esampl flaen- orol, er y penderfyntad a daethpwyd iddo yn adeg y JDiwygiad, yn mha un yr oedd gweddïau dros y meirw wedi cael eu dwyn i mewn trwy awdardod'i unrhyw wasanaeth oedd yn cael el drffau gan nnrhyw un o archesgobion Caergait. t. Dr. Temple, mewn atffebiad, a gyfeiriodd Arglwydd Kinnaird at weddiau a gyhoeddwyd ar ol buddugoliaethau llyngesol 1797 a 1798. Yr oedd yn hvsbys, efe a chwanegai, fod gweddïau dros y moirw yn beth anghyffredin yn Eglwyø Leegr, a'o bod wedi cael tu croesi allan yn hollol o'r gwasanaeth oyffredinjond yr oedd o fewn cylch cyfralth Eglwya Loegr i weddïo droB y marw. Nid oedd yr Eglwyø wedi eymmeryd ymaith yr hawl i wedùïo dros y marw, Ond yr oedd athrawiaeth y purdan yn groes i Eglwys Loegr, ae yr oedd gweddiau dros eneidiau yn y purdan ya cael el wahardd. Mesur y Llyfrgellocdd C'yhoeddus. I Arglwydd Windsor a gynnyglodd fod Mesur y Llyfrgellordd C hoeddus yn cael ei ddiillen yr ail waith; a dywedodd fod y mesur yn cael ei ddwyn yn mlaen er symmud anhawsder- au yrnarffrol with weithio Cyfreithiau y Llyfr. gelloedd Cyhneddus. Cyttunwyd ar yr ail ddarllenlad. Balatio y Cartreflu. Cyflwynodd hrll Wemysa tesur I ddiwygio y gyfraith mewn cyssylltiad & balotio y cartreflu. Eglurodd mai \j £ sar y Swyddfa Ryfel, mewn gwirionedd, ydoedd ac mat yr unlg ffordd yr oedd wedi cael ei gyfnewid ydoedd, gosod ei enw ei hun yn lie eiddo Ardalydd Lansdowne. Darllenwyd y mesur y waith gyntaf. Cododd y ly am ugain munyd wedi piamp.

TV Y CYFFREDIN. DYDD GWENEB, Mavrrth Qfed,—Cymmerodd y Llefarydd y gadair yn union ar ol tri o'r gloch. gloch. -1 Mr. Rhodes a Balhodyn Amddiffymad i Kimberley. Mr. J, Bryn Roberts a ofynodd i la-ysgrlfen- ydd Rhyfel, pa an a oedd Mr. Cecil Rhodes wedi cynnye, fel yr adroddld, i gyflwyno bath- odyn i'r milwvr oedd yn cymmeryd rhan yn amddiffyniad Kimberley a pha un a ganoid iddo yr anrhydedd o gyflwyno anrhydedd i gorpblnoedd ei Mawrhydi? cl?afodd y fath- Mr. Powell WittiAm?-Nt  y Mh ynnYRlad el wneyd gan Mr. Cecil Rhodes 1 r Swyddfa Ryfel.' Cylafanddiad Ffordcl Haiarn Bau Delagoa. Mr. Brodrick a ddywedodd fod y Llywodraeth wedi cael el hysbysu y byddal i'r dyfarulad ar y cwestiwn hwn gael el woeyd yn hyshys heb fod yn ddiweddarach na Hydref. Gofidient yn fawr o herwydd yr oediad. Y Busnes Ollhoeddus, Mr. Balfour, mewn attebiad I Syr tlonry Campbell Bannerman, a ddywedodd y byddai I Amcangyfrifon v Fyddin gael eu cymmeryd ddydd LInn. Nt cbymraerld Mesur y Ltaw. weithfeydd a'r Gweithdai am ddeug niwrnod, o leiaf. „. „ I Mesur uojnjiaa. I Ar y cynnygiad fod Meeur C/Oirtnad (rryaain Fawrl yn cael ei ddarllen yr oil waitb, dadlenai Syr F. S, Powell a Mr. Courtney dros sefydlu cohifillod bob pom mlynedd. Mr. J. Herbert Roberts a ddywedodd ei fod yn tvbio fod nodi y Sabbath I gymmeryd y cof- rlfiad yn beth anffodus, wrtb ystyried y byddal unrhyw ddiwrnod arall o'r wythnos yr un mor gyfleus i'r amcan. Ni byddalllawer o boi l yn teimlo yn foddhaol fod yn rbald iddynt wneyd y gwaith y diwrnod hwnw. Mewn pertbynas I'r ddarpariaeth t gvmmeyd hysbysrwydd o berthynas 1 faith vn Nghymru, yr oedd efe yn meddwl fod geiriad yr adran yn gofyn ystyr iaeth ofalus, yu cgwyneb yr hyn oedd wedi digwydd ar achlysur blaenorol. Tybiai ef mat camgymmeriad mawr ydoedd ceisio hysbys- rwydd ar faterion oedd yn dwyn cyssylltiad i chrofydd (clywch. clywch). Mr. Chaplin a ddywedodd fod y Llywodraetb yn gwbl agored en meddwl ar y' cwestiwn o gymmeryd y cofrififtd bob blwyddyn a dywed- odd na fyddai i'r mesur hwnw attal cymmeryd cofrlfiad yli mhen pum mlynedd. Ac mewn attebiad I Mr. J. Herbert Roberts, dywedodd fod y Sabbath wedi cael ei ddewls I wneyd y cofrifiad fel y diwrnod y byddai y than fviyaf o bobl gartref. CYFLENWAD. Ymffurfiodd y T9 yn bwyllgor cyflenwad, a chyttunwyd ar amryw bleldlelslau. Gwerthu Diodydd Meddwol i Blant. Mr. Soottara gynnvgiodd fod Mesur Gwerthu Diodydd Meddwol i Blant yn cael el ddarllen yr all waith. Cynnygiodd Mr. Gaschen yn ddloed fod y Tt yn cael el ohirlo. Wedi i Mr. Asquitb, Mr. Redmond, Syr H. Campbell Bannerman, ac eiaill, wrthdystio yn erbyn hyny, tynodd Mr. Balfour y cynnygiad yn ol. Ynnghwrsy ddJrll a gymmerodd le ar ol hyny. eyfaddefodd Syr M. White Ridley, wrth edryeh ar fanylion y meaDr, eu bod, yn ol ei farn ef, yn ymddangos yn myned y tu hwnt i'r dd&rp&rtaeth t ddylai gael ei gwneyd. Wedi i'r Ddlrprwyaeth Drwyddedol gymmeryd y llinell a dybient hwy yn briodot ei gymmeryd, nl arddajigOBtti y Llywodraeth unrhyw wrth- wyneblad i'r ail ddarllealad. Darllenwyd y mesnr yr ail walth, heb ym- ranu. Mesur Byd-wragead. Cafodd Mesur Byd-wragedd ei gario trwy 124 o bleidleisiau yn erbyn 34. Gohiriodd y Tk am chwarter i wyth o'r gloch.

Y BRAWDLYSOEDD. SIR DDINBYCH. DYDD Mawrth, cynnaliwyd y frawdlys hon yn Rhuthyn, ger bron y Barnwr Channell. Yn ei anerchiad i'r uchelreithwyr, cyfeiriodd ei arglwyddiaeth yn fyr at y pedwar achos oedd ar y rhaglen, pa rai, efe a ddywedai, oedd o'r cyfryw natur fel nas gellid ond dwyn cyhuddgwyn yn mhob un o honynt. Ymgais at Hunanladdiad. Cyhuddwyd William Thomas Dossett, 40ain mlwydd oed, llafurwr, o wneyd ymgais i gyflawni hunanladdiad yn Ngholwyn Bay, ar yr 28ain o Ionawr. Cydnabyddodd y carcharor ei euogrwydd. Mr. Trevor Lloyd, yr hwn oedd yn erlyn, a ddywedodd fod meddyg y carchar yn dwyn tyst- iolaeth fod y carcharor yn ei iawn bwyll, tra yr oedd y meddyg a roddodd ei dystiolaeth o flaen ynadon Conwy o'r farn ei fod ya wallgof. Wedi hyny, rhoddodd Dr. J. R. Jenkins, medd- yg y carchar, ei dystiolaeth, a dywedodd nad oedd efe wedi gweled dim allan o le yn y carcharor, oddi eithr ei fod yn gyffrous, Gosodwyd ef ar ei ben ei hun er mwyn diogelwch; ond yn mhen deuddydd neu dri ar ol hyny, erfyniai am gael myned i'r gell gyffredin; a dywedai nad oedd yn dymuno taraw ei ben yn erbyn mftr ceryg, a'i bod ya ddirmyg mawr i'w gadw mewn oell wrtho ei hun. Y barnwr -I A ydyoh ya meddwl na fyddal yn beryglus i'r cyboedd, neu efe ei hup, i adael i'r oarcharor fyned allan etto. Y tyst: Na fyddai, oddi wrth ddim wyf wedi sylwi areo.' Pan ofynwyd i'r carcharor a oedd gaoddo rhyw beth i'w ddyweyd, dywedodd ei fod wedi cael ychydig laseidiau o gwrw ar y diwrood dyweded- ig, fod ei wraig wedi myned ar gyfeiliorn, a'i fod ef wedi tori ffenestr er iddo gael ei gloi i fyny. Os cawsai ei ryddhau heb fyned o dan gosp drom, addawai with ei arglwyddiaeth gymmeryd yr ar. dystiad; Sylwodd y barnwr mai y path goreu a wnai y carcharor a fyddai oymmeryd yr ardystiad ao wrth gymmeryd i ystyriaeth ei fod wedi bod yn ngbarchar eisoes am bum wythnos, dedirydid ef i un diwrnod o garchariad. GyhuddiaAlo Drywot'tu Anghyfretthlawu, William Dodd, 40ain mlwydd oed, glowr, a brodor o'r Rhos, Gwrecsam, a ddadleuai ei ddi- euogrwydd yn ngwyneb cyhuddiad o fod wedi trywanu ei frawd, Hugh Dodd, yn Ninbycb, mewn modd anghyfreithlawn a maleisus, ar y lOfed o Ionawr. Erlynid gan Mr. Trevor Lloyd (yn oael ei gyf- arwyddo gan Mr. A. O. Evans). Nld oedd neb yn amddiffyn y oarcharor. Wedi eyfeirio yn fJr at ffeithiau yr achos, dy. wedodd Mr. Lloyd fod y dyn a arohollwyd wedi ffoi, fel arferol mewn achesion o'r fath, fel ag i beidio rhoddi ei dystiolaeth yn erbyn ei frawd. Cymmerodd y terfysg le mewn Hetty, ar nos Sadwrn a phan yr aeth y oymmydogion i mewn, darganfyddasant y carcharor ar y llawr, &'i frawd o tano. Rhedodd y carcharor allan o'r tt; » gwelwyd yr adeg hono fod gan Hugh Dodd doriad trwm ar ei wyneb, ei fod wedi colli gryn lawer o waed, a'i fod wedi cael ei glwyfo, y mae'n amlwg, gyda rhyw offeryn, Galwyd enw Hugh Dodd yn y llys, ond ni ddarfu iddo atteb i'w enw; a gorcbymynodd ei arglwyddiaeth ei fod i dalu y swm yr aeth yn gyf- rifol am dano yn llys yr ynadon y rhoddai ei bresennoldeb yn y frawdlys. Rhoddwyd tystiolaeth o berthynas i'r modd y cafwyd y carcharor a'i frawd yn y t. Tystiodd Dr. J. R. Hughes iddo wneyd ym chwiliad ar y dyn a archollwyd. Yr oedd yna doriad o tua modfedd a hanner ar ei fooh ac yr oedd yr offeryn wedi myned ddwy neu dair mod- fedd o ddyfnder i'r foch. Pe buasai wedi myned vchydigf yn mhellaoh, treiddiasai i'r brif wytmen. Rhaid fod yr aroholl wedi oael ei wneyd gan erfyn minjug, megys cylloll. Nid oedd yn bosaibl ei wneyd gyda fforeen fwrdd, neu trwy syrthio. Y carcharor, yr hwn a ddymunai roddi ei dyst- iolaeth ar ei ran ei hun, a ddywedodd fod ei frawd wedi ymosod arno, tra yn bwyta ei swper. Er amddiffyn ei hun, yr oedd yn rhaid ei fod wedi oodi ei law, pan yr aeth y fforoen gyda pha un yr oedd yn bwyta ar yr adeg i wyneb ei frawd, er nad oedd yn gwybod yn iawn pa fodd yr oedd yr arohoU wedi cael ei wneyd. Cafodd y rheithwyr ef yn ddi euog, a rhydd- hawyd ef. Cyhuddiad o Ffagiaeih. Robert Smith, 26ain mlwydd oed, cynnorthwy- wr chwegnwyddol, a gyhuddwyd o ffngio a rhoddi cheque allan am 5p. 16s. 6c., gyda r amcan o dwyllo, ar y 15fed o Ragfvr, yn mblwyf Llan. drillo yn-Rhos, ger Colwyn Bay. Dywedodd y carcharor, mewn attebiad i'r cy. hoddiad, ei fod yn euog o ysgrifenu ar y cheque, ond nid heb awdurdod. Cymmerid hyn fel dadl o ddi-euogrwydd. Eilynid gan Mr. Trevor Lloyd, ac amddiffynid gan Mr. Moss, A. S. Dywedodd yr erlynydd (David Williams, Hawarden Road, Colwyn Bay, trethgasglwr y plwvf), iddo, ar y 12fed o Ragfyr diweddaf, fyned i'r Plongh Ion, Hen Golwyn, pan y cyflwynwyd y carcharor iddo fel dyn defnyddiol i gynnorthwyo mewn arwerthiant oedd i gymmeryd lie yn ei fferm. Sicrhaodd wasanaeth y dyn, a chymmer. odd ef gartref. Cysgodd y caroharor gydag ef yn ei ystafell-wely. Y boren canlynol, aeth ef (y tyst) o'r ystafell am bed war o'r gloch. Yr oedd y carcharor yr adeg hono yn ei wely. Yr oedd ei lyfr chequfs wedi cael ei adael yn mhoced ei gôt; ac yr oedd y g6t, yn ystod y noson ddywededig, yn grogedig y tu oti ddrws yr ystafell-wely Ar 01 i'r carcharor fyned i ffwrdd, derbyniodd yr erlynydd chcque o'r ariandy wedi ei dynu allan yn ei enw, ond heb gael ei arwyddn ganddo ef. Caed allan wedi hyny fod y carcharor wedi bod yn yr ariandy, a'i fod wedi dyweyd wrth y cashier fod y cheque a gyilwynwyd am nwyddau a werthwyd i Mr. Williams. Nid oedd corph y cheque-yr hwn oedd am 5p. 16s. 6c.-na'r enw otdd wrtho, yn ei lawysgrifen ef. Y Rhingyll Tippitt a ddywedodd iddo gym. meryd y carcharor i'r ddalfa yn Liverpool. Cy- huddwyd ef ar warant' o roddi chequz allan, i'r hyn yr attebodd y carcharor, Y mae yn hcllol iawn.' Mown canlyniad i'r hysbysrwydd a dder- byniodd ar ol byny, oyhnddodd ef, hefyd, o flngio y cheque; ac attebodd y carobaror, drachefn, Y mae yn hollol iawn.' Yna, gwnaeth y carcharor fynegiad wrtho, i'r perwyl, tra yn dilyn yr erlyn- ydd adref, a thra yn croesi rhyw gaeau, iddynt glywed swn yn y coedydd. Ar hyay, sylwodd yr erlynydd, 'Y mae yna rhywun yn disgwyl bob amser am danaf yma.' Tynodd ei got, a ayrth- iodd rbyw beth o'i booed. Llyfr cheque ydoedd, ao un cheque yn rhydd. Crybwyllodd y Saith wrth yr erlynydd, pan y sylwodd yr olaf, I Cad, wch ef a phan y bydd yn gated arnoch, gellwoh ei lenwi i fyny, a goaod fy enw wrtho. Yr wyf wedi talu dros 200p. yn Manchester heddyw; ac nid ydyw arian yn nn amcan genyf.' Profodd Florenoe Winifred Jones iddi weled y carcharor yn Ueawi y cheque i fyny. John Evans, cyfrifydd yo y Nationat Promncial Bank, Colwyn Bay, a ddywedodd fod y carcharor wedi cyflwyno y cheque dywededig yn yr.ariandy, ar y 15fed o Ragfyr; ond trwy nad oedd yn adnabod y carcharor, a'i fod yn drwgdybio nywir. deb yr enw, ni ddarfu iddo ei newid. Cafwyd y carcharor yn euog. i Dywedodd ei arglwyddiaeth, wrth gvmrneryd i_ ystyriaeth sefyllfa y carcharor, a'r ffaith nad oedd yn ymddangos fod yna ddim arall wedi cael ei ddwyn yn ei erbyn, y rhoddai ef fantais iddo or, reolan newydd y carchardai, o dan ba un yr ym. ddygid tuag ato ef fel troseddwr o'r ail ddosbarth. Dedfrydid ef i naw mis o garchariad. I Cyhuddiad o Anudoniaeth yn Rossett. Henry Gillam, 55ain mlwydd oed, llafurwr, a gyhuddwyd o fod wedi tyngu anudon mewn trengholiad yn Roesett, ar y laf o Ionawr, mewn cyssylltiad Po marwolaeth un Anne Tittle, 76ain mlwydd oed, yr hon a fu farw o dan amgylohiadau hynod, braidd. Dadleuai y carcharor ei ddi euogrwydd. Erlynid gan Mr. Trevor Lloyd, ac amddiffynid gan Mr. Yates. Mr. Lloyd, wrth agor yr achos, a ddywedodd mai ychydig iawn o ffeithiau oedd i'w dwyn ger bron. Yn niwedd mis Rhagfvr, bu y wraig Anne Tittle farw; ao ar y laf o Ionawr, cynnaliwyd trengholiad. Galwyd amryw dystion, y rhai a dyngasant fod y oarharor yn ei wely gyda'r wraig pan y eafwyd y corph. Yr oedd y bobl hyny yn adnabod y oarcharor yn dda, a gwelsant ef yn ngoleu lamp. Tyngodd y oaioharor, modd bynag, yn bwyllog, o flaen y trengholydd, nad oedd efe yn nht y wraig a fu farw ar yr achlysur dywededig. Dywedodd, hefyd, nad oedd wedi bod yn y t er's chwech neu saith wythnos. Mr. Wynn Evans, y trengholydd droa Ddwyrain air Ddinbych, a roddodd ei dystiolaeth o berthyn as i'r tystiolaethau a roddwyd yn y trengholiad. Wedi i'r caroharor gael ei roddi ar ei wyliadwr- iaeth amryw weithiau, parbaai i ddyweyd nad oedd gyda'r drangcedig pan y daethpwyd o hyd i'w chorph. Mewn attebiad i'w arglwyddiaeth, dywedodd y tyst mai dyfarniad y rheithwyr ydoedd, i Tittle farw o achosion naturiol. Y barnwr—' Ni chawsoch un dystiolaeth yn y trengholiad o berthynas i achos y farwolaeth. Ni alwasoob dystiolaeth feddygol; ao etto, daethoch i'r terfyniad ei bod wedi marw o farwolaeth naturiol. Nid wyf yn gwybod pa fodd y daeth- och i'r terfyniad yna.' Y tyst—' Yr oedd yoa dystiolaeth fod y car- charor yn arfer talu ymweliad a'r drangcodig. Pe buasai ef yn ddyn dyeithr, wrth gwrs, gohir- iasai y rheithwyr yr ymchwiliad, er galw tystiol. aeth feddygol.' Y barawr-I Ac am nad oedd yn ddyn. dyeithr, yr oedd hyny yn ddigonol, yn 01 eich golyglad chwi, i brofi tod Tittle wedi marw o achosion natnriol? Yr oeddych yn rhoddi credyd iddo am nad oedd yn ddyeithtddyn?" Y tyst—'Pe oawsid dyn dyeithr yno, gallasai y rheithwyr gael rheswm dros gredu fod y wraig wedi marw o ffyrnigrwydd. Ond gan fod y dyst. iolaeth yn myned i ddangos fod y carcharor yn arfer talu ymweliad & hi, a chan nad oedd yna un dystiolaeth derfynol o ffyrnigrwydd o ,un math, daeth y rheithwyr i'r terfyniad fod y wraig wedi marw o achosion naturiol.' Y barnwr Ai trengholydd cyfreithiol ai meddygol ydyoh ?' Y tyst 'Trengholydd cyfreitbiol, fy argl. wydd.' Galwyd amryw dystion wedi hyny, a thyngodd yr oil fod y carcharor wedi cael ei weled gyda'r wraig pan y daethpwyd o hyd i'w chorph Gwel wyd y wraig yn ei hiechyd arferol am 10.30 y nosoti ddywededig ac am 12.30, caed hi wedi niirw, a Gillam yn ei hochr Tyngodd amryw o'r carcharorion, hefyd, eu bod yn adnabod y caroharor er a Ilawer o flynyddoedd, ae nas gallai fod un &mmheuaeth nad efe oedd y dyn. Wedi i'r achos o du yr eriyniad gael ei ddwyn i deriyniad, galwodd Mr. Yates ar Mr. Moss, A S., yr hwn a ddywedodd ei fod yn adnabod y carchator er's 25 o flynyddoedd, a'i fod yn ddyn o gymmeriad diargyhoodd. Nia gallai ddyweyd dim am foesoldeb y dyn. dr Y barnwr-' Wei, chwi a wyddoch fod y wraig yn 76ain (chwerthin).' Mr. Yates, wrth anerch y rheithwyr, a ddywed- odd nad oodd y mynegiad a wnaid gan y oar. charor ddim otd ei fod yn anghywir, neu ar y mwyaf yn anwiredd, ac nad oedd ya effeithio ar ganlyniad y trengholiad yn y graddau Ileiaf. Dychwelodd y rheithwyr ddyfarciad o I Ddi- euog. Y barnwr (gan droi yn ddigl'awn at y iheithj wyr)—' Nid wyf yn gwybod pa un a ydyw hJn yna yn gymmaint o weithred o anudoniaeth a'r Hall. Y dylarniad priodol ydyw 'Euog.' Caf- odd ei brofi mor glir ag unrhyw achos a ddaeth erioed i lys. Y mae genyf gywilydd o reithwyr Cymreig (syndod). Y mae yn taflu gwarth ar weinyddiad cyfiawnder. Yr ydych wedi cymmer- yd lift i benderfynu yn unol a'r dystiolaeth, ao yr wyf yn tybio nad ydych yn meddwl dim o hyny.' Yoa, rhyddhawyd y carcharor. Cynghaws Dr. G. TV. Roberts, Dinbych, yn erbyn y Cynghorwr Boaz Jones, Dinbych. Crybwyllwyd achos Roberts yn erbyn Jones, yr hwn c#dd gynghaws a ddygid yn mlaen gan Dr. Griffith Williams Roberts, Swyddog Meddygol lechyd Bwrdeisdref Dinbych, yn erbyn y Cyng. horwr Boaz Jones, o'r un dref, am athrod honed. ig. Ceisiai y diffynydd, hefyd, am iawn oddi ar yr aohwynydd, am athrod a h6nid oedd wedi cael ei draethu ganddo ef. Yr oedd y ddau achos ya codi o diadleuon neillduol oedd wedi eymmeryd lie yn nghyfarfodydd y Cynghor Trefol a gynnal- iwyd ar y 19eg a'r 26a.in o Fedi diweddaf. Yr oedd yr achos i ddyfod ger bron rheithwyr arbenig, deuddeg o ba rai oedd wedi cael eu tyngu yn y disgwyliad y byddai i'r achos gael ei wrandaw. Ymddangosai Mr. Trevor Lloyd (yn cael ei gyfarwyddo gan y Mri. Lloyd a Roberta, Rhu. thyn, y rhai a weithredent fel goruchwylwyr y Niti. Le Brasseaur ac Oakley, eyfreithwyr Cym. deithas Amddiffynol y Meddygon) dros yr ach- wynydd, a Mr. Samuel Moss, A. s. (yn cael ei gyfarwyddo gan Mr. A. O. Evans) dros y diffyn. ydd. Mr. Trevor Lloyd (gan anerch y bunwr). a ddywed. odd Yr ydym wodi cyttuno ar deleiau; ond awgryinlr, hefyd, ein bod yn gwneyd myneaiad. Y mae yddau foneddwr byn, y mae yn amlwg, wedi gwneyd mynegladau y naill am y llall; so ar ran yr aohwynydd, yr wyf yn dymuno dyweyd iddo wneyd camgymmeriad gwhloneddol o berthynas I'r boneddwr hwn wrth ddyweyd nad oedd ganddo drwydded. Y mae yn galw y myneglad hwnw yn ol yn awr. Y mae Mr. MOdS, hefyd, yn bared i wneyd yerddiheurad am ddlm a aliai fod wedi oael el ddyweyd yn ein herbyn DI.' Mr. Moea :—' Yr wyf yn hollol gyttnno 4 r hyn y mae fy nghyfalll wedi el ddyweyd. Yr wyf yn meddwl y bydd i obwi gyttuno ein bod yn gwneyd i ffwrdd &'r mater hwn yn y modd yma yn hytrach na tbrsffeithu y rheithwyr; acoa ydyw fy 'ngbllont' wedi dyweyd unrhyw beth ag sydd yn dwyn unrhyw waradwydd ar 'gi fy ughyfaill, yna, yr wyf fi, at el ran, yn el alw yn ol, ao yn gwneyd ymddlheurad. Yr wyf yn meddwl y bydd i chwi weled fod hyn yn ffotdd briodol lwn1 setlo y mater.' Y barnwr' Yr wyf yn hollol gyttuno ao yr wyt yn meddwl fod y pleldiaa wedi oael ea oynghorl yn ddoeth lawn i dynn yn ol.' Mr. &loss: Aa yr wyf ya gobeithio y bydd J pleidlau yn gjfelllton da yn y dyfodoL'

RHYL I A(Igofioit am Heit Bregethxoyr.'—^osi Lun, Mawrth y 5ed, traddododd y Parch. Robert Griffiths, Dinbych, ei ddarlith ar I Adgofion am Hen Bregethwyr, gydag enghreifltiau,' ya ngbapel y Methodistiaid yn Warren Road. Llywyddwyd yu ddoeth a inedrus gan Mr. T. D. Jones, un o ddiaconiaid capel (M. C.) Clwyd Street, yr hwn sydd bob amser yn barott i gynnorthwyo pob aohos da o fewn ei gylch. Wedi anerchiad byr, oud pwrpasol, ar amcan y cyfarfod, a dyddordeb y testyn, galwodd ar y darlitbydd at ei waith. Ytitau a ymdaflodd iddo ar unwaitff, gan son am liaws o gewri y pulpud Methodistaidd yn Ngbymru yn yr oes o'r blaen, megys John Jones, Talsarn Henry Bees Jones, Blaeuanerch Dafydd Morgan, y Diwygiwr Griffith Hughes, Edeyrn Robert Jones, Llannefydd a'r cyfielyb. Rhcd lodd ddarluniad lied fanwl o honynt; yngbyd â. darnau o'u pregethau, gan eu hefelychu yn eu lleisiau s'u bysgogiadau. Trwy hyu, llwyddodd i gadw y gynnulleidfa yn ddifyrus am dros awr o amser. Yna cynnygiodd y Parch. J. Kuowles Jones, gweinidog y He, ddiolchgarwch i'r dar- lithydd, yr hyn a eiliwyd gan Mr. Thomas Jones, uu o'r diaconiaid. Cydnabyddodd yntau y bleidlais wresog hon, a chynnygiodd ddiolch- garweh yr un mor gynnea i'r cadeirydd, yr hyn a eiliwyd gan Mr. William Jones, un arall o'r diaconiaid, ac a basiwyd, wrth gwrs, yn unfryd- 101. Wedi iddo yntau gydnabod, dygwyd y cyf- arfod i derfyniad. Yr oedd cynnulliad lliosog wedi dyfod ytighyd-Ilawer lliosocach na'r dis- -wyliad, am nad ydyw darlithiau yn boblog- aidd o gwbl yn Rhyl, fel Ilawer o drefydd eraill glanau y mor. Dylid dyweyd fod yr elw oddi wrth y ddarlith hon yn myned i drysorfa Cymdeithas y Chwiorydd yn y Ile.-Gohebydd.

CYNNRYCHIOLIAD SENEDBOL SIR FEIRIONYDD. DYDD Iau, cynnaliwyd cyfarfod o Gynghor Rhyddfrydig sir Feirionydd, yn Nolgellau. Llyw- yddid gan Mr. E. P. Jones, cadeirydd y Cyngbor Sirol. Cyn dechreu ar waith y oynghor-sef. eymmer- yd i ystyriaeth lythyr ymddiswyddiad Mr. Owen M. Edwards, A. s.-pasiwyd pleidlais o gydym- deimlad & theulu Dr. Edward Jones, Dolgellau, llywydd y Gymdeithas. Mewn perthynas i ymddiswyddiad Mr. Ed. wards, cymmerodd dadl fywiog a hirfaith le ar ol darlleniad y llythyr. Ni phleidleisiodd ond deu- ddeg yn flfafr rhyddhau Mr. Edwards oddi wrth ei ddyledswyddau seneddol a darfu i r gymdeithas, gyda phleidlais unol, yn ymarferol, ffafrio y pen- derfyniad fod y cwestiwn o ystyried y mater yn cael el ohirio hyd fis Medi, pan y cynnclir cyfar- fod blynyddol Y gymdeithae. Y mae Mr. Edwards wedi rhoddi ei air y bydd iddo ddal y sedd hyd yr etholiad cyffredincl; ond y teimlfti yn falch o gael ei ryddhau ar ol hyny, yn gymmaint a bod ei ddyledswyddau yn Rhydychain yn gyfryw ag oedd yn ei gwneyd yn strmbossibl iddo fod yn Westminster yn ami.

Illinois yw y dalaeth nesaf i Pennsylvania yn nghyfatswm cynnyrch el glô. 0

TY YR ARGLWYDDI. I DYDD IAU, Mawrth Sled.- CYmmerodd yr Arglwydd Ganghellydd ei eisteddle am ohwar- ter wedi pedwar. I Ffyrdd Eaiam yn Nthtudir Affrica. 1. 1 I Iarll Selboine, wrth addaw aaroaajaa mewu pertbynas i bob un o'r ttyrdd halarn yn y Dal. aetn Hydd a'r Transvaal, a ddywedodd fod y Llywodraeth yn fyw t'r pwysigrwydd o gael cvnllun o ffotdd halarn yn Neheudir Aflfnea. Nid oedd n meddwl fod yna dlriogaeth yn y byd yn mha un yr oedd flyrdd halarn yn debyg o chwarea rhan mwy pwysig mewn dadblyglad cymdeithasol a masnacbol. Y Llysgeniiadtor Prydmnq yn Washington. Arglwydd Salisbury, mewn ittebmd gweat- I iws, a ddywedodd fod Arglwydd Fauncefote, yn garedia, wedi cyttuno i gario allan ddyled- iwyddau Llycgenbftdwr Prydeinig yn Wasblng- I ton am gyieod peliach. Y Rhyfel. I Arglwydd Loch, yn nghwrs rhyw ychydig o sylwadan ar y rhyfel, a ddywedodd nas gallai neb arnnjheu beth fyddai penderfyniad y Llyw- odraeth ruewn pertbynas i ddyfodol y ddwy Weriniaeth a chredai ef, pan y ileuid i bender- fyniad ar hyn, y darfyddai y cyffrawd, y der- bynlai V bwrdeisiald yn y ddwy weriniaeth reoliad Prydain Fawr, ac y deaant mor deyrn. garoi ag-unrhywddeilisidirefedigaetholo eiddo y Frenhines. Gohiviodd y TJ am bum munyd ar hugain wedi pump. TY Y CYFFREDIN. I DYDl) lAU, Mawrih S/c<J.—Cymmerodd y I Llefarydd y gndair am bam munyd wedi trio I Yr Heddgeidwaid a Chyfarfodydd I Cyhoeidus. Mr. Humphreys Owen a ofynodd i'r Ysgrif- enydd Cartrefol, a oedd ei sylw wedi cael ei dynufod cy larfodyddcy hoeddus, mewn gwahan- ol ranau o'r wlad, wedi cael eu tori i fyny, 80 ym- osodiadau wedi cael en gwneydar lawer oddell- laid ei Mawrhydi, mewn canlyniad i'w barnau gwlpldyddo), a pha un a oedd ya ymddangos Iddoef fod heddlu unrhyw sir neu fwrdeisdref wedi bod yn ddiffygiol yn nghyflawniad eu dyledswydd o omddiffyn y personau, ac eiddo y bobl, ac a wnai ef ystyrlsd y eyf ry w ymddygi ad fel ynei gyfi»wnhan ef i attal ei dystysgrif o effeithiolrwydd y eyfryw heddlu? Syr M. White Rtdley a hyabysodd nad oedd wedi deibyn ewynion o'r fath. Yr oedd yn ammbossibl atteb yr ail haragrapb yn bandant; ond, wrth gwrs, os profid diffyg parbans ar ran yr heddgeidwaid wrth amddiffyn personan ae eiddo, byddai byny yn elfen wrth ystyried pa un a ellld rboddi tystysgrif fod yr heddlu yn oario ei waith allan yn effeithiol. Archcb Safnnvymo yn Nghymru. I Mr. Lonll, mewn attebiadi Mr. J. L. Moigan, a ddywedodd, nad oedd efe mewn safle i enwi y dyddlad i alw yn ol yr ArchebSafnrwymol oedd yo awr mewn grym mewn amryw ranau o sir Gaerfyrddin, sir Frycheiciog, a sir Forganwg; ond yr oeda pethau wedi gwella yn fawr, ao ni ddargaufyddwyd un achos o gynddeiriogrwydd yn y rhanbarth a grybwyllwyd er y lOfed o Daehwedd diweddaf. Gobeithiai ef, gan hyny, no, byddai yn angenrheidiol clldw yr archeb mewn grym yn hir etto. Catrawd o Wýr Meirch Brenhinol Qwydddig. I Mr. Balfour a hyabysodd byr J. W. Maolare fod cynnygiad i ganiatau I gatrawd Wyddelig ddwyn yr enw o VVJr Meirch Brenhinol, gydag Arglwydd Roberts yn tilwriad cyntaf arnynt, dan yatvriaeth y Swyddfa Ryfel. Gosodid hyn ger tron y Fronhines, ac nid oedd ganddo ef onrhyw ammheuaoth na dderbyniai ystyriaeth ffaf riol. I CVNNVOION Y GYLLIDEB. I Goehel Tatu y Tollau. Syr M. Hicks-Beach, mewn attebiad igwest lwn, a ddywedodd fod y taliadau yn Nghyllid- dai y Deyruas Gyfanoi dydf) Sadwrn a dydd Linn, yn y rbagddhgwyliad am y Gyllideb, yn cyrh&edd dros 2:1: o filiynau o bunnau, tra, o dan achosion cytfredin, na byddent, ar gyfartaledd, end 160,000p. Gobeitbial fod yn alluog i ddwyn cynnygiad yn mlaen yn ym- wneyd a'r dull hwn i ochel tala y tollau cyn i Fesur y Cyllid fyned o ilaen y pwyllgor. I Ymtceliad y Frenhines (rr Iwerddon. Mr J. Rednioad a hyabysodd y byddai i bobl yr Iwerddon dderbyn yr hysbysrwydd gyda boddhftd fod y Frenhines wedi cyfarwyddo fod y feillioncn (shamrock) yn cael ei gwisgo gan atrodau yr Iwerddon ar ddydd St. Patrick. Chwanegodd, hefyd, y byddai i'r Frenbines gaol pob arddangosiad o barch ar ei hymvteilad agoahaol A'r Iwerddon. Cyfltnwad. Ymffurfiodd y T £ yn bwyllgor eyflenwad ar amcaiigyfrifon y ilyageii. Pasiwyd niter o bleidleisHn ae am hanner nos, adroddwyd cynnydd. Gohiriodd y Ty am ddeng munyd wedi hanger.