Baner ac Amserau Cymru

Y GYFFESGELL. I?KAN IV. Gts fed jrs HI rfcewf d -os do eyfyngiid o'r rbon gtmf o'r addewi'i i 1'tar, y mac sicrwytH hollol fod jrsil ran o honi, pi vr. tjvid yn rboldi y galla i rtjmocen ryddbati )■ i lU-fu rnaJd u neu d ial gi'ael yr,ddj:.t-p;i -t by)>a; o fcddwl sydd yn Ruawjstdi^ \v. yr jrn;J:o Jdirn byn. y mho yn cael ad«igyf«tis> yn gyhir»l at yr boll npostolion. Y cjelii iiiil adrodd, yn cie! eu llefiru v. rtbynt oil. A jdyr.t, oij'rwyud yi:t, yn srwi-igo yr npostolion â'r ;th cfoadwy o ryd Liu l'ynion yn awdurdedol a birru! eddi wrtl;!■■ ■ d Vr vrlyra yn atteb yn ddi ydybt ;• 'I iwvno a rl)ydilbau.' -Pa hetli by.ne a ill Lyn c\ f.-diiwl, yn avr, mown laitb Bikjddol-a olygsi ;■'u niV.ith yr I iddewon, yn nydd iyr Iii ii o,-dcl rwyine(lig Rr ojtn tn fe! m iter o gtctl.^ a tljledswydd grefyddol. Vcs«r, m- idyli'.v.'h | a i t': y daoth yr apostolion i loi Yii gyetaf. (irwy eu prfjeti'i. a tlirsu'.cfn drwy ea hop'etrdau, hwynt- W¡ od'!yrt yr cs'ionwyr &w:h?dndpdig ar &thraw- uctt: t d.?' ('!?'iT(-?cth: {.v?facawyr gwahMn] MM?t?r.?.???yrcruchwyHa?th n9wyd, Yn;l>I;lnol, M"- {'?t iiwy ?wdcrdod a grcbymyn yn III* j f f 1 ddynion y ffordd o ai o) v eymmeri,?lau \?'c'y'?y:.t;t',r'?'ag?ndamci?Td. Yr YD gwr, ("?l ',IWCIUT(loll n-i1lduo\ ,'?y ?wdaTdod cpiUduol ;-wyr,'1. C 0 ,1 a, w, ;'lItfa' 1 ;rUg' v>b'vf!oJ!aotb "?..t. y ?';?-. s' ,11 l•;ul> a,U"H}- 3d, ddyweyd ,?"!t(.?'(.rth,bYtt?.;ar?ymcch ar y j;a ?'? y'' y ncfoedd a pba beth r,a) y, !"I t-' b-??.'??? ? "'?' M. s fyid we li ei rydd- ,??????' ,'?'y)\vuag 7 madde-'ooh eu -i.-?' m1'1') yr., a'r li%vy I)ynpg q,h 1\1'} Ac byd J'1- o?d yn yr s»r t¡"'nnl 1 n nj"' Mi ¡ J amse*, y ma"! yr apos-  i ?' ;IJ'I' ?'??'??'s("yMa''yrapcs- t ,i;'f, l n ;n r: •»»• ;«!: y«hrydoledig eu gweir-i d '?'' ''?'? '? ?i'?': y<br\ dd]ed)g eu gw(?ir id- ? '?/?y-;rfrh:?da'ep!!<tohidd,y!)p'<rh!).u ,?,??????''?????.Mvnb??M taji' I'n c: ■ ^n i iO?refn ddwyf >1 o dder-  ?i. Ai'?'" ?'- ?" '??° ????'' ° ???' tt; .:y:! tlrJ'g '?? '??'urha?hynyD ¡l.1I r.at'r ] t II jd, jrVp"'r"id ar yr ap03 0 on yn y ¡\u &r r-' ?'tJ!?Y" .??' y" a-nellI, nid yn unig yn ??j ss yu I u:11 yn hoHo! dditys drwy ¡ 1.1,:h ?v—i '?"? '? yn yr adnodau yn Lnc sydd ? ?'.?f'??''?K'-?yt'IoM. Y mae geirlau ein ti?.??'?yystyryrydym ?''ti?'' ¡). n'?'' '?. ')- ??: yrapo'stoHancuhunainyn t'so.i?j,, ''??? ='°'?" o faidwl ein Harglwydd Iesa Or- ?C- v* c', l? buasai we?i rboddi iddynt y ,c f',r»cl, buasent yn ymarfer y tn, t'f'" 1.;°.1' ?! ochfraint, yn ù<Hammheu, IjI y fi;h ?""?' 0. Old nid y )yn ya cyfar- IpO! ') /??' mnrn mrhyw )an o'r banes eylla,foj, ar y Faw arall. Mt).t''?'?!'aiy?.Uirynweith);edol 61ari,b n i i y'A%'(,di i Iiimon Maqua ^'Jar „! C ai ddarfu Pedr orcbyrayn iddo ?Ja.) /)"nid.!Artu Pcdr rchymyn iddo M-), "??'?' ? ? "'?'?u ei tyddhM. ond ''?'<th?.?'?"' ?dtteuact Duw; a g?Hw)) ?''a!)??) "??,?????nMo???dI???ni l,?l!8«sVn«' n .i s'•t "'r 'lanfl-'('.ct 1 t I .dd ''Ql Yi>i F)postolaidd, i)en yu sf,fyll hyd yn oed yo ''? li.! ?'?"?y??'?)L '!s' Wt /'?.'?.d'?ontd1yweydfod Ehafafnyn !6);?.,?",??'??d??w?i?m?dyr?n ¡tn!fd'¡: l'I,1 *■ "?''3po9to])on. Y mae yn "ssf'drri?derrnir»ca wrthodtr gan egwydd- atbrylitb ac yabryd rnt;rta<or,f V n!ic!'il'1 holl atbrylith ae ysbryd ''?a (. v Jr:" v Ivdbl yn dywedyd wrthym ■' ? '? I;'W] yr boll fy?YMwd—a'r '??r).?' T''? ??" f'bofwydd.oa '?f.'?'?'" ''?: ?' '?' fFyddlawn yw efo n'V „-yu' n» e'n 1k>11 bpcliodau. ao y'n  h(, !\¡'r.'íi'wn':er' Y m'll' Yna  '} 5'5 W:t' a'-?hjfiiwnder.' Y mae jna, '?i',f,??) i? nn y g'.Uwn dywitUt ein »• KfTn»-ff'r' •' nn y g''1,wn dywallb ein .? ?'??'??-]ed).'e''rio!; ondcid ''dJ c"wi fc11Y-O1d n1nwl'S yr Hwn a "?\ i wYo Ag ofTci hdneth wirioceddo! "?? f.)?."=" ?'? fcr.y-o.? mynw(.s y- Hwo a .?-'j'. p, gwt!piitliur yr eiddoch chwi ?t ,? ''?'ditb. M"ddyt:wch p? both yr ?t?,). '?' y yn'-t.?T i cbwI eich bunain ach.?,?.' ?'?'? yr "?° a ?y?edoM, ???i??''?'?'?'? dy gamweddau er fy ?'"y'h? ? (??r'"?' ?' 25). Yn mha Ie y m?  .h 'I dJ *'•1 i byd y,, o?d yn eich ftddasu i ''?'y')!)S?'naddet)a't? V mae y beiddgarwoh a hawlia allu 1 fadden peeboclau yn ddigon beiddgar I hawlio g?Iu i greu, neu f?ruu y byd. Twy Ril f&ddeu pechod ond Duw yn unig ?' ? ?. Ond Did ydyw profi fod ch?t'gyiaddecad yn aMwdnrdodol, ie, ao yn wrthodedig a cbondemniedig gan air Dum, yn ddim ond rhan o'r gwlr:onedd, Yn ngwyneb melldithiad y tadau Trentaidd sydd yn cy- hoeddl y parson a haera nad ydoedd clust-gyfaddefiad yn oael ei ymarfer yn nyddlau yr apostolion, i fod dan gollfarn, yr ydym yn haeru mai dyfais gymmharol newydd ydyw; felly, y mae yn rbaid i ni dlyddanu hanaln yn ngwyneb eu meilditb gyda dlareb Southey, fod 'Rhegfeydd, fel adar rhagargoel, yn gyffredin, yn myned gartref i glwydo.' Yr ydym yn hysbys pa mor hawdd y byddai I Kafeinwr hylaw a dibstrusgar ddyfynu adranau o'r tadau bareuol, yn canmawl cyfaddeflarl o bachod, ae yri'eu palfa yn olygue fel nifer o dyBtiolaethau o'r arferiad cyntefig o glust- gyfaddefiad. Ond y rcae yna gageador fawr rbwog y cyfaddefiad a ganmolld gan y tidau Cristionogol a'r hwn y mae Pabyddiaeth yn beatbyea ei awdurdod iddo. Y mae yn wir adfywiol wed[ I un fed yu thodio yn niyBg rheitbiiu Tridentaidd, a chlywell crefydd yr oSeiriad-annaearo). nil un nefol-i droi at rai o'r tadau Cristionogol gorou, a ohlywed oddi wrth en tudalenau grefydd Duw ac i gaffael Awstfn a Obrys. ostom, er fod yn ea dyddiau hwy nycbdod wedi disgyn ar yr eglwysi, yn adseinio yn ol drwy dtr canrlf, laii Paul, an yn dyddarbod y Hals gyda pha un yr ydocdd Luther i ysgwyd y llygredd anferthol yr ydoedd Rhufain wedi ei gn'g1u yngbyd am fil o flyn- ydieedd wedi hyn. 'Pa beth sydd genyf fi i wneyd ft dynion ?' gofynai Awstin yn ddiglUwn, 'mal iddynt glywed fy nghyf. addefiad, fel pe gallasent iachau fy nghlefyd?' Nid wyf yn e'eh gorchymyn,' meddai Ohrysostom, 'i amlygu eleb pecbodau i ddynion adolygwoh a gosod weh eich oydwybodau yn agored ger bron Duw. Dangoswcb eich briwiau i'r Arglwydd, y goreu o bawb meddygon, a cheisiwch gyffer'aeth ganddo ef. Dang- oswch iddo ef nad yw yn danod, end yn iachau & char- edigrwydd anfeldrol. Beth, ynte, ydyw gwir hanea y gyffesgell Ruftinig? YD fyr, hyn ydyw Yn.oa^au boreuol yr eglwys, pan y byddai aelod wedi cyflawni pechod gwaradwyddus, yr oedd yn ofynol iddo wneyd cyfaddefiad agored o hor,o o fiaen yr egiwys. Ond fel ag y daeth yr c-,Iwys yn ddigyssegredlg yn ei hyabryd a'i hymarferiad, yr oedd y oyfaddefiad hwn yn cael ei de'mlo gan yr aelcdau mwyaf cyfoethog i fod yn annioddefol; ac i ddiwallu persooau o'r natur hwn, dechreuodd Leo fawr. yn y bumnred ganrif, ganiatsu cyfaddefiad dir- K;laidd I offeiriaid. fel ac v caed allan fod vr arfeiiid hwn yn rhoddi galiu chwanegol yn nwylaw yr offeir- ia!d, fe'i cfnogid gan yr Rwdur?iodan Eglwysig. Darfu I liaws ymroddi iddo fel ea?wythad twyDodrua i'w cydwybodau, Dau cm mlynedd wedi hyn, darparodd Theodore, arcbesgob Ciergaint, yr hyn a etwid Peni- tential,' er arweiniad i offeirlaid pwy oedd yn edifeir- wyr cyfaddetol; ao yn y llyfr hwnw fe ellid yn hawdd canfod drachluddiad blagur cywyddladaeth halogrwydd a gwrthgasedd, pa rai, wedi hyny, a ymddangosodd yn eu harddigonedd addfed ar dudalenau Escobar a Peter Dens. Fel ag yr oedd yr eglwys yn cynnyddu mawn llwgr ac ymostyngiad dirmygus, yr oedd yr offeiriaid yn cyflym rwymo y gyfundraeth hon o gasthiwed ysbrydol am eu gwddf, ac yn y ffordd hon yn arfogi eu hunain gyda gallu dirgeledig. gan waith cryfach na'r gormeillad mwyaf medrus. Er hyny, ni ddyrchafwyd ciust-gyfaddefiad yn ddeddf gin yr eglwys gan Gyeg, hor Trent, gyda ohymmysgiad o anwiredd a tharanau, yn hawlio yr awdurdod o'r arferiad apostolaidd cynt cfig hyd y drydedd ganrif ar ddeg-hyny ydyw, dwy ganrif o flaen y diwygiad. Ynncsif at Air Duw, nid oes dim ag y mae egiwys Ebufain yn ei ofni yn fwy naj hanetiaetb eglwyiig. Y mae achydciaetb wirion- eldol o'i chyfelliornadan yn wrthbrawf tragwyddol a gorfoleddus i'w honisdau. 3. Yr ydym wedi aros ar gvmmeriid onyjgryt'j- yrol y gyffesgell, o berwydd fod Cynghcr Trent yn profxesu ei fod wedi dyfod o hyd i awdurdod am dano, nid yn unig mewn gwarautiad eglwysig, ond o her- wydd fod abennoldeb o bob awdurdod ddwyfol wedi el brofi. Y mae acnuwioldeb y fath gyfundrefn yn dilyn fel mat-r o gjnlyr.iad. Yr ydym yn awr yn myced yn m'aen ddacgos rhai o'r ffurfiau yn mba rai y mae yn effeithio yn niweidiol ac argauol ar d(la;orii uwcbaf dyo. Nid oes dim, yr wyf yn cyfaddef, yn fy nharaw yn fwy poencs na tbueddiad y sefydliad Rhuf e-nig i dwyl!o meddyliau y rhai hyny sydd yn ddar- ostyngedig iddo. Nil nad ydyw clust gyfaddefiad yn gweitbredc yn utiffatf yn y cyfeiriad hwn. Y mae yna adegau pan y bydd yn rhwygo y meddwl gyda dygas. rwydd ceulawn, ac heb teddu ar y moddion i'w liniarn. Meddyliwch, er ongbrailft, am unigolyn o dan argybosddiad dwfn am bechod yn ceiiio cael esmwytbad i'w feddwl dirboenllyd drwy ddilyn cyfar- wyddladan yr offelrladaeth. Y mae yn cael ei oichl i gyfaddef el holl bechodau, an i adrodd pob gradd cyffiiawl gyda pba rai yr oeddynt wedi cael eu canlyn, fel ammod rluddhad. Y tea? yu meddwl ei fod wedi gw euthurhyn; ond yn fuan y mae y cwestiwn ter- fy,;Zly(! yn eyfodi yn ei feddwl, 'A ydwyf, mewn gwiriooedd, wdi cyfaddef fy boll becbodao? A ddarfu i mi ymegnio yn fy nghOf yn ddigonol ? A aHaf fi fod wedi cofio chwaneg, pe buaswn wed! cym- meryd mwy o amser, 3C wedi bod yn fwy difrifol? Fel hyn y mae y dyn belbulus yn met el ddysgu I goisio iachawdvl riaetb yn ei ymarferiadau meddyliol. yn bytrach na thrwy y dyhuddiant perffaith o'i ciddo ef, yr hwn a ddagta a 'chyfiawnder tragwyddol' i trewn, yn c\el ei ymlid ailan ar y mor sydd yn llawn o grolgiau a thymmhestloedd, ac heb lan o gwbl id to. Y mste yna dystiolaeth deimladwy yn cael eu rhoddi ar y tr.ater hwn gan un ag oedd ar un adeg yn nghanol y tymmhestloedd hyn; ond, yr hwn, o drugaredd iddo ef el hunan, ac i achos y dlwydad, a ddaeth o hyd i'r gwic oleurii sydd yn arwain i'r hafan ddymunol. MVedi iddynt drawfudo yn mhellach,' iycddii John Calfh, wrth siarad am y thai hyny a geisieniJ noddfa yn y renyditu hyn. 'raa edrycV«sant oddiamgylcb, ni l oedd dim i'w weled ond y mor a'r wybren-dim ffr rdd, dim harbwr. Po fwyaf y gofod y rbedent drosto, yr oedd un hwy yn cyfarfod eu llygaid j ac nid hyny yn ut:ig, end dechreuodd mynyddoedd uchel gyfodt, ac Lid ymddangosai un gobaith am waredigaeth—dim un; olelaf, byd nes erwydio yn mhell, yn mhell. Ynp, safent yn farwaldd, a'r unfg ddiangfa ydoedd an- I ° Ond. tra y mae hwr, ar adegau yn effelthio ar y mwraf dyftl a ineidylar, toeddiad cyfefriol ac effaith mwyaf cvfftedin o eiddo y gyffcgell ydyw twyllo eu he'ddunwyr a beddwch gau. Y mae hwn yn fater ilydan yn ddigon mawr 1 w oIrhaln mewn llawcr o gyfeiriadau, Ar hyn o bryd nii gallwn ond edrych ar ddau amgylcblad. Gwnawn hyny yn em hysgnf nrsif.

MARC IT W I E L. ELUSENAU Y PLWYF. (Jvnnaliwyd cyfarfod ar^Il yn y lie nehed, nos Luu, mewn cyssylitiadfi'r elu;enan plwyfol, pa rai sydd yn werth agos i 6,000p. Yn nghvfarfod diweddaf y plwyf, dywedsd fody ddau foneddwr a bennodwyd gan y Cynghor PJwyf a'r wardeniaid Eglwysig yn gweithredu fel ymddirledolwyr ar yr elusenau plwyfol, yn evmrnainb ag nad oedd gau y wardeniaid Eglwyslg, na'r ddan foneddwr, arall un hawl i weithredu. Yn y cyfarfod hwnw, dar- )modd y clerc lythyr oddi wrth Ddirprwywyr I yr Eluaenau, yr Lna ddywedai nad oedd gan y wardeoiaid un hawl i weinyddu yr Elusenau Plwyfol, a bod tyrnmor ei swydd yn terfyou Awst diweddaf. Gan fod benthyciad o 700p. wedi cael ei ganiatau o drysorfeydd yr Elu,3eu- an Plwyfol i lywodraethwyr yr ysgolion, y cwestiwn oedd yn codi yn aivr y(foold, Fa nn a oedd y gweithrodmdM oedd yn Mw-? tr b[1thyciad yn gyfreithiol. Penderfynodd ^y cyfarfod ofyn ifr ymlldiriedolwyr a bennodwyd an v Cvnf hor Plwyf i ddeisyf nr glerc y;'1' ddiriedolwyr yr elusenan en cyflenwi a chopi o'r ohebiaeth oedd wedi cymmeryd 1L rhyn ddo ef & DIrprwywyr yrEtusenauyog'? d'r hMthvciad C?Bcyg=?d arall ydo-dd, tod y swra o ?. c?d n?n Haw yn awr yn cael ei ranu yn mysg y tlodion ^aeJ^nn^I eenndae0;t;fy^n. ???d.-?by cynnygiadhwn. P<"?'? wvd hefyd. cael llais y cyfarfod, pa un a gerid yr YBgol bresenaol yn mlaen o dan y cynilun gwirfoddo1, DeD a (tnrHd bwrdd ysgol. Trwy ?afr"if 0 un, penderfynodd y cyfarfod yn ffafr v cynllnn gwirfoddol. C?fodd y cyfarfod ei uhi'ioy? mbellarh.

Paknasws, nawn Sad torn. At y Beirdd a'r Llenorion.—Y mae un brawd-fardd, neu frawd lenor—neo, hwyrach. bob un o'r ddau-o'r enw Goroniey. yn dymuno cael gwybod gan rywun pwy ydyw awdwr yr engtyn fsod -englyn Siesneg, fel y gwelir-ac yn mha le yr ymddangosodd mewn print, neu un tebyg iawn iilo:- The Lark. I Praile the lark doth raise on rising-how sweet His soag-scul inspiring; He Iovjs to soxir-lives to sing, His tone our hearts a' tuning.' OJ oes rhywun yn gwybod, diolchgar fydd Qoronwy am air ar y mater yn fuan. tH.—Anenhizd i'r Parch J. T. Job, ar ei ddilfodiad i'r Carncddi, Bethesda.-Y mae y bndd yn caron yn weddol dda; ond gallafal gaou yn well, pe yn cyfyngu ar y quantity; ao felly, cawfem fwy o quality. Y maent yn cynnwys ambell hit dda iawn. Dyma ym. gaie go lew:- Bd lneddianol barddoni—talent Helaeth, llawn o ynl; Duw el han mown da'cnt-fo 'I weled Bywiol er nodded Job y Carneddi.' Y mae lIawer o le i wella ar hwn. Y mae y gyfres yn faith; end dyma'r olaf:- 'Dyma syniad am wasanaeth-doatbaf Deithi 'r weinidogaeth; Brwd dalent eich Brawioliaeth '-uwcb pob gnvr, A chodi arwr ein Hlachawdwriaeth.' Pa fodd bynag, y mae y bardd yn ciol hwyl go dda. Croesaw i f irdd cideirioi Casnewydd i'r Gogledd. M-Y Owynt. -Dan englyn da iawn, ao nid rhyfedd eu bod yn derbyn cymmeradwyaeth :— 1 Ar ei daltb, y cawr dii Yegydwa 'r werddlas goedwig.' M—LIoffion—Yr er.glynion ccncdlaethol- Y mae y rhai hyn yn ymestyn o 1877 byd 1884. Livn y bydd- ant yn ddyddorol i'r darllenydd. A wna rbyw fardd, neu lenor, nodi enwau awdwyr yr englynion ? M—' Y Cledd '—Englyn cryf, a noilweddiadol iawn o'r testjD. Nid yw y cyrch yn gywir — yw y cledd, A cloddla byd ei eigton.' 'A cAdcddia' sydd yn gywir. Qwell a fuasai fel hyn:- —'yw y cledd, C oddia hwn hyd eigton.' Y mae syniad yr o!af yn gywir; ond y mae y gyng- hanodd yn who. M— Yr Adcryn — Oinlg fecban dlos, 80 y mae defnydd bardd yn yr ymgeisydd hwn. Bardd ewynol lawn, os bydd Iddo ymroddi. M— Ymton y Percrin — Dau englyn gweddol ydyw y thai byn. Y mae y bardd wedi eu cyfansoddl ar garlam. Buasal caboll mwy arnynt ya welllant mawr.

MAGGIE, I Fg anwyl chivier, a fu farzo Tachwedd 26ain, 1898. 0 1 Maggie, 'roedd yn anhawdd 1 ro'i ffarwel i ti, A chuddlo'th wytieb prydfetth yn liwyr o'n golwg ni; Oad diolch wnawn I'r Iesu fu farw ar y bryn, Mai yn ei netoedd anwyl y mae dy enaid gwyn. 0 1 Maggie, 'roedd yn anhawdd i ro'i ffarwel i ti, A gwybod i ti gefnu byth ar ein daear ni, 'Hy'm oil fcl teulu 'n wylo, ond d:o!ch byth am hyn, Mat yn y nefoedd anwyl y mae dy enald gwyn, O! Maggie, peth rhy anhawdd f'al rho'i ffarwel i t', Pe na buasai gobaith dy gwrddyd etto fry, 0 Arglwydd, gwna nl 'u barod, tra yn yr oohr hyn, I dd'od i'th nefoedd anwyl, lie mae ei henaid gwyn. E4 LLICN (ei chwaer hiraethlawn). I

BEDD FANWYLYD. I DAN gysgodau 'r ddeillog ywen Yn y dyffryn, Mae y fan lie r'owd Ceridwen Hb el thelyn Swn el thelyn ni ddaw yno Fyth i swyno 'I chlust I ddeffro, Dim ond mlwsig oer yr amdo, Mwy i ddilyn SÜ" 'r awet nwch ei beddrod Alar ganu, Tra mae dagrau 'I bardd yn gorfod Diogyn ati Cofio li gwallt a'i dwylaw gwynlon, Gyda llygaid fel dwy ffynnon, Yntau 'n plygu at y blodion I'w cusanu. Angel aerch sydd yno 'n rhodio Uwch f' anwylyd! Yn nshanol nos mae ef yn effro Uwch y gweryd! Ni ddaw undyn byth i dder.u Srch fy nghalon odd! wrthi, Nes dw angen dul d'w'llu Haul fy mywyd. Silmau angbof genir yno Uwch fy cgharlad, Tra mae 'r blodau oil yn wylo Dan 'r enofnfad! Celdw 'r adar brudd gymmacfa Uwch y beddrod. tin y bora' Bydd i'r angel ddaw o wynfa Atw nghariid Abcrgyn'ihvyn, E. Gwehnolfaiidd KOBEKTS. I

MAE'R DIWEDD MOR SICR A'R DECHREU. MAE r diwedi mor sicr a'r decbren, A'i ddullwedd mor sicr a dim; Ni-i ellir el oedi eillad, Na 'i .ymmnj chwaith yn fwy chwim; Mae pobpeth yn ol eu natariaetb, Dan raid yn dilyn fu trefn- Yr achos yn troi yn eth;th, A'r effaith yn aebos drachefn. O'r de hren di-ddechreu bythol, I'r diwedd di-ddiwed,l poll, Ntd allal dim beidio bodoii, Na newid er gwaeth na gwell; Nid all dim sydd ymddifodl, Na myned byth, bytb, ar goll- Mae grym angenrhaid tragwyddol Ynllywio gyifayroll. Angenrhaid tragwyddol gynnal Holl bwys y bydyeawd maith; Dan raid mae 'r llya yn blodeuo, A gwywo ar bco en taith. N!d oes o hunan d 'ewisiad Na gronyn na byd yn bod- Mae 'r bwyatfit fel ei ysglyfaeth, Dan orfod yn dwyn eu Diyn marwol a balch. betb neddit Fiynyddoedd fi'oedd yn ol? 0 hoiot dy hun. bsth ydwyt, bfwy n%t gwelityu iLr y ddol? Beth fyddi yn foan etto? Fath fyddl dy natur a'tb lun ? Oes genyt fymryn o allu I ddowle dy f forf (ly hun ? Anfeldrol alia CY'Il I!'y:u Pob oread ur ar ei hynt; O'i fl>en nid ydyw y cryfaf Ond pluen o lfaen y gwynt: Arweinir y naill i wynfyd, A'r llali i wartbrudd a braw, Gan y grym sy'n troi y bydyeawd, Megys llwchyn gan y llaw. O'r decbren di-ddecbreu tywylJ, I'r (lIwedd di ddlwedd draw, Di,te DO') P--th nior aler a'n gilydd- Pob peth a fu ao a ddaw; 1 attal yr un o honynt, Nid oes yn bodoU rym- Tra pery yr oes dragwyddol, I AT ddamwa'n ul dilgwydd dim. R J, DEEFEL.

I CYFLWYNEDIG I Mr. Hughes, Bryneglwys, gynt o Felioesgob, Llanerchymcdd. Yn sydyh ar ddydd Sadwrn. C6s ddamwain d6st i'm dun, Ac ebe rhywun, galwch Ar Hughes, efe yw'r dyn Mae'r enw'n adnabyddus Mewn cwmmwd, llan, a tlirfi, Fel meistr ar yr esgyrn Sydd wedi myn'd o'u lie. Fel meddyg esgyrn enwosr. glod yn llenwi M8n, A rhwng clogwyni Arfoa Am dano ef mae sdn; Os digwydd darawain greulawn I'r fraicli, i'r goes, neu'r cefn, Ond galw Hughes, Bryneglwys, Pob peth a ddaw i drefn. Beth pe y deuai'r cyfan O'r rhai wellhaodd ef I jrwrdd a'u gily(ld-gwnelent, Heb os, rhyw dyrra ret A'u molawd iddo fyddai Trwy'r tir fel taran fftwr- Boed liendith ar ei ddvddiau A'i fri fo'n wyrdd ei wawr. Comi.tcs, Ap Huw(!o.

CYDYMDEIMLAD I A Mr. R. J. Derfel, Manceinion, ar farwolaeth el serchog briod. Dirfing I (leimlad Derfel-o golif GwrAig Rall o glo(I iiehol Trwy'i bywyd-diwyd-dawel, Mynwes gu ond mwy nis gwSl. Purwych swyn parclius lianes-itr ei hoi A fieir o'i tliear fynwas Bu hi yn gweini'n gynes A'i gwir glod fel gwraig o lea. Mae'i banes fel mam hynod-o dyner Adwaenwyd bob cyfnod Pvvy'n ail i(ldi fel priod ? Llawn o barch heb weil yn bod. Arwydda y wlad ei grlîdd wleb-am un Fu mawr ei doethineb Gonest heb dderbyn gwyneb, N a gogan air na gwg neb. Derfel, Derfel, os darfu-vr elnioes Einiol, gwell tawelu Mae weithian yn maddianu Gywrain g&n a'r goron gu. Diau Derfel deued arfaeth-y Duw Yn deg i'ch gwybodaeth; A chofiwch ei uwchaflaetli Digon hyn mai da y gwnaeth. Mis Y Mynydd.

ANERCHIAD I'r Parch J. Thomas Job, ar el ddyfodiad yn weinidog i'r Carneddi, Bethesda. Deg weinidog i'w nodi-ydyw Job Gyda dybon difri Boddhewch Ifln, a byddweh chwi Yn addurn i'r Carneddi. Grym addysg i ymroddi-chwi gawsoch I gyson ddaioni; Gweithiwch wr, pregetliwch chwi Cywir nawdd y Carneddi. Bri haeddianol barddont-talent JJglaeth llawn o vni Duw ei linn mewn daioni—fo i weled Byniog er nodded Job y Carneldi. Boed i hwn gael byd hoini—Duw o'i ras A'i drefn wna gylioeidi; Bri a wnaiff yn ein byd nl-n'wastadol Coron haoddol boed yw y Carneddi. Bri addysgawl bardd esgob-a'i garlad Yn blaguro fyddo Bvw erys tra bo Ewrop Ynem saif J. Thomas Job. Cywir weinyddwcli yn y Carneddi, Dyma wir alwad i ymwroll, I rol gwiw heddwch trwy argyhoeddl A dewr i gynnyg attal drygioni. Byw ddygwch heb ddlogi-wasgariad Gwresog olyniad gras a go'.euni. Hyd yr anial dirinwodd—chwi ddygwch Ddigon o wir sylwedd Iesu Grist a'i gysegr hedd— i'r adyn Gras geir i enyn a gwasgar rhinwedd. Llawen ganwyll yn gwelni-a fyddwch Foddus i'r Carneddi; I gynnyg heddweh gan gyhoeddi-trwy'r groes A sicrwydd einioes cywir ddaioni. Dyma syniad am wasanaeth-doethaf Deithi'r woinidogaeth: Brud dalent eich Bmwdollaeth-uwch pob gftr A chodi arwr yn Hiachawdwriaeth. ) J. JONES.

I LWC DDA I I'm eyfuill, Mr. Hugh Hughes, Bryn Mulan, Prion, ger Dinbych, ar ei fywyd newydd, yn nghwmni ei anwyl brlod, Mrs Maggio Jane Hughes, merch Mr. a Mrs. Robert Roberts, Drws-y-buddei, Saron. Pa btth a ¡¡rëa'r hoffder, Sydd yn y fynwes hon At ardal fryniog Saron, A'i phobl hyxiaws, Ilon ? Me pawb yn dda yn Saron; Dywedwch i'm pahum 1 Iaitli teimlad tyner ettyb Mai yno magwyd mam Medd Saron yr anrhydedd 0 fod yn famaeth gn, I ami un sydd werth ei chael Yn gwmni i gadw ty Ond Och un lai sydd heno O'r rliai'n ar ol i Hugh, Trwy snl a gwres ei gariad, Gael Maggie ato i fyw. 0 Meifod i Drwsbuddel, Ar lawer noson oer, Anturiaist trwy ddrycinoeid, Heb oleu sCr na I!oer; Ond wedi cyrhaerld yno, Roedd cusan, Paw, a gwèn, Yn barod i dy odebyn, \Vrth law gan illazgic Jane. Fe dd'wedir gan y rhai a ftyr, lobi llawer gwell yw uanpunt Gan fenvw lAn yn mfln ei braich, Sereh llogell wag o honynt; Ond bnost ti yn ddi»on call I wel'd y ddau yn Maggle- Yn mfln ei braich ci st lawer Met, A llogell lawn i'th loni. ond ni(I y rhai'n. mi gredaf fl, A'th ddenodd i'w cliofleidio, Ond c triad piir el myn vi-es lAn A wnaeth i'th atiian danio; Dyrchafai fry o'r tiii cr's tro Kliyw am bell wen wreichionen. Ond fflamio wnaeth nes goleu'r fro, A deifio alior Hymen Mae Drws-y-huddel heno'n wAg, Ond llawn yw Bryn Mulan Coiled i'r naill, elw i'r Hall Bob amser ae yn mhobman. Nid da bod dyn ei hun yn byw,' Sibrydai Hugh yn ddirgel, I mi gael ty fel nyth y dryw, Waeth befo gwr Drwsbuddel.' Mae Davies, Tan-y-by!chau, Yn falch o'r undeb iach. Diszwylia werthu cadair, A chryd, i Dafydd bach Bydd pawb yn brysiir. bellacli, Yn foirdd, a raeibion 116n, Yn arilwys eu bendithion Ar Hugh a Moggia Jane. Na foed i ddim ond angau, Hen elyn dynolryw, Gael dattod y cylymau Wnaeth Maggie Jane a Hugh Hen grefydd eich teuluoedd, Fo'ch crefydd chwitinu 'nghyd, Mae hon yn dduon cref i ddai Holl bwysau diafl a byd. Fron, Prion. ISAAC JONES.

Darfu i Mr. Marks, cadeirydd Cynghor Das. barth Liindndno, groesawu aelodan y cynghor, a nifer liosog o foneddigion eraili, i giniaw nos Fawrth. Yn mysg y siaradwyr yr oedd Ar- glwydd Mostyn, Mr. Simnel Moss, A.S Mr. Allanson Picton, ac erai 1. Wrth gydnabod llwvgcdestyn ei iechyd, adolygodd Mr. Marks y cynnydd oedd Llandudno wedi ei wneyd er pan yr oedd efe yn dwyn cyssylltiad a r lie, a rhoddodd ddiBgrifiad o'r gweitbiau cyhoeddus oedd yn cael eu cario allan yn awr a rhoddoaa ar ddeall, hefyd, beth, yn ol ei farn ef, a ddy- lid gliel ei wneyd, er gwneyd llwyddiant Llan- (ludno yn fwy cyflawn yn y dyfodol.

'r PWN i'r odyn, a baich i'r felin.Diareb. GALL y pryf copyn fyw am ddeng mis heb fwyd. AR Awst 29uin, 1878, y bu farw Brigham Young. Ml a lynaf wrthyt ti,' meddai y triagl wrth y wenynen. Y MAE 5,400 o filldiroedd o feusydd glo yn Mhrydain Fawr. TAIR camp cybydd :-Ofni o:dar.i, cashau tlawd, a bygwth gwan. TRI anhebgor celwyddog :-CM da, gwyneb cadarn, a ffol i wrandaw. PWY sydd yn myned yn nilaenaf i fewn i ddrws yr eglwys?- Yr allwedd. NID oes dim yn sicr mewn cyfreithio ond pryder, oediad, a chostau. TARAW rywun o'r un f a-ALtioli ft thi,' eba yr hoel wrth y morthwyl. Tri Hetty eyffredin meddwyn --Bol clawdd, gwalfa cwn, a thwle raochyn. PEIDIER dibynu gormod ar gantvyllau poll eraill-goleuweh un eich hunan. Y MAE y dyn sydd yn faich arno ei hun yn sicr o fod yn faicb ar bobl eraill. 0 bob lladron, flylia:d ydyw y gwaethaf :— y3beiliant ni 0 'n hamser a'n tynnnherau. Planiiigion y ddaear ydyw ofn a gobaith: -nid all y naill na'r Hall dyfu ar diroedd byd arall. FE ddyweclodd Goethe: — Cariad ydyw y gadwyn curaidd sydd yn cadw cymdeithas ynghyd.' TORWCII ymaith fyinhen, a thynwehymaith fy nghalon, yna mi a tiiradaf/ tnoddai cwilsyn cyfreithiwr. ORIAU amser ydyw yr adenydd sydd yn ein cyflym gludo i dragwyddol drueni neu i dra. gwyddol wae. Ni ddyleni genfigenu wrth neb sydd yn gwybol mwy na ni; ond dylein dosturio with bawb sydd yn gwybod llai. YN Rwss'a, y niao'n rhaidi bobl briodi cyn bod yn 80ain mlwydd, neu beidio o gwbl, ae nis gallant briodi ond yn unig pum gwaith. FE ddslai y dyn sydd ganddo gyfaill i'w rybuddio, neu elyn i'w wylio, fed yn ddiogel:- y mae un o honynt ya dda, ond y mae y ddau yn well.* NID yw yr hwn sydd yn cael y byd yn gyf- reithlawn ond yn cael gwagedd; a'r hwn sydd yn ei gael yn anghyfreithlawn sydd yn cael gwenwyn. Y MAE y mochyn gini (guinea pig) yn tyfu yn fwy cyflym nag un anifail pedwartroed arall; ac y mae yn ei lawn dyfbnt pin yn chwech wythuos oad. 'Paiiam,' gofynai dyn digrifol un tro, 'y mae pobl yn ihoddi yn sirvol i'r cloff a'r ihll, ond nid i athronwyr?' Oherwydd,' meddai Dicganes, 'y mae pobl yn teinilo y gillant ddyfod yn gloff a dall eu hunain, ond nid ydynt yn oini dim y djuant yn athronwyr.' I Y G W A N W Y N I (Gan M Y X ¥ D D O G ). O TVftED y Gwanwyn cynnhoja y b/d, Trydana ei rewllyd wythienau 31se natur yn euro ei gliniau ynghyd, Gan anwyd, er's llawer o ddyddiau. 0 tyred y Gwanwyn mae llygaid y byd Yn disgwyl am weled dy wyneb Tyr'd, dangos i'r cira fu'n aros cyhyd, Y medri ei ladd A'tli sirioldeb. 0! tyred y Gwanwyn a cliUdda lwyd wedd Y gauaf yn meddrod tymmhorau A clnvyd gof-adeilad i dtiangos ei fedd, 0 ddall, o friaHu, a blodau. 0 tyred y Gwatiwyn mao natur yn fud, A'i thanuau i gyd wedi rhewi; Cyweiria 'r delyn fu 'n ddistaw cyhyd, A deffro beroriaeth y liwyni. O tyred y Gwanwyn! anadla yn lIon- Anadla ail fywyd i'n brijydd A grid i brydfertliwch roi awydd i'm bron, I wrandaw caniadau lIawenydd I AMSER.—Os amser ydyw y peth mwyaf gwerthfawr o bob dim, yna rhaid mai gwastraffa amse^ydyw yr afradlonedd mwyaf canys amser wedi ei golli nis ceir byth; ac y mae yr hyn a elwir genym ni yn ddigon o amser 'yn wastad yn ddigon bychan. Y mae rhai dynion yn hynod ddifyrus ar y cyfarfyddiad cyntaf a hwynt; ond ar ol hyny, y maent yn darfod, ac yn myned o'r golwg ar yr ail gyfarfyddiad, ceir hwynt yn hynod leidf ao undonog, yn debyg i "organ Haw; yr ydym wedi clywed eu holl donau. OFN Y CWCH CANDRYLL.-Un tro, yr oedd yr enwog John Jones, Edeyrn, yn myned dros yr afon o Fangor i sir I ôn, Cyfododd yn ystorm erwin, fel yr ofnai na chaffai y lan. Gof- ynodd y cychwr iddo—'Lie y mae eich ffydd chwi, Mr. Jonei 'Nid yn dy hen gwch candryll di attebai yntau. FE ddywedir fod poblogaeth yr Eidal o ddeutu yr un faint ag eiddo Lloegr a Chymru, ond fod nifer y marwolaethal1 yno tuag wyth eint ao ugain o filoedd yn flynyddol, tra nad ydyw y marwolaethau yn y wlad hon ond tua phum cant ac ugain o filoedd yn flynyddol. Hoffder AT gerddoriaetii.—Yr oedd hoffder De Luc-yr anianyd I naturiol-at ger fd- oriaeth yn ei ddyddiau diweddaf gymmaint fel y bu yn rbaid iddo gael y berdoneg at ei wely, ar yr hon y byddai ei ferch yn chwareti iddo y rhan fwyaf o'r dydd. Ar y prydnawn y bu farw. gwelai ei thad fel pe yn ymollwng i gysgu, a gof- ynodd iddo A gaf fi chwareu chwaneg i chwi?' Cliwarcuwcli yn mlaen, chwareuwch yn mtaen meddai yntau, ac ymollyngodd i gysgu ond ni ddeffrodd mwyach. FEL Y mae ein mAmau YN gw.jeyd: — Cawsom hyfrydweh mawr un prydnawn wrth weled tair geneth fechan yn chwareu yn yr ardd. Yr oedd dwy o honynt yn chwaren 'cadw t.y' ychydig latlieni oddi wrth eu gilydd-cymmyd. ogion, fel y dywedent. Dywedodd un o bony; t wrth y drydedd eneth fechan • Dyma, yn avi;, Nellv. dm di i dS1 Sarah, ac aros dipyn, a si? id ac yna tyr'd yn ol, a dywed yr hyn a ddywedodd am danaf fi, ac yna gwnaf finnau siarad am dani hithau; yna, dÔ3 ati, a dywed wrthi yr byn oil a ddywede.is am dani, ac yna gwnawn firaeo &'n gilydd, a pheidio siarad cfo'n gilydd, yr un fath ag y mae ein mamau yn gwneyd, fel y gwyddoch. 0 bydd hyny yn sport. YR esgusawd goreu.—Fe ddywedodd siopwr wrth tin o'i g'tercoct vn y siop -i-eter, yr wyt mewn dyled am 300p Ydych, syr.' 'Y mae genyf 200p. yn y stfe, ond y mae y siop yn wag ao yr wyf yn meddwl ei bod yn amser cyladdas i mi wneyd fy hun yn fethdalwr.' Dyna yn union yr hyn yr wyf finnau yn ei feddwl.' 'Ond y mae arnaf oisieu ihyw esgus canmoladwy i'r rhai yr wyf mewn dyled iddynt. Meddyliwch am y mater heno, a gadewch i mi wybod boreu yfory.' Addawodd y clerc y gwnai ystyried y peth yn ofilus. Wedi iddo fyned i'r aiop boreu dranoeth, cafodd y siopwr y safe yn agored, yr arian wedi myned ac yn eu lie yr oedd y nodyn canlynol:- Yr wyf wedi cymmeryd y 200p., ac wedi myned i ffwrdd i'r America. Dyma yr esgusawd goreu i'r rhai yr ydych mewn dylerl iddynt!'