Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
4 articles on this Page
Hide Articles List
4 articles on this Page
V GOGLEDD. I
News
Cite
Share
V GOGLEDD. I Cynnyddu y mae clybiau y bel droed yn Meth- esda a'r oylchoedd. Buwyd yn gorssddu swyddogion cyfrinfa leol y Rhyddfaswniaid yn Rhyl, ddydd Linn diweddaf. Ymddengys fod y Parch. Hugh Jones, I regarth, am ysgrifenu hanes Wesleyaeth yn Ngogledd Cymru. Cafodd pedwar o ddynion ieuaingc eu hattal weithio am lis yn nghymmydogaeth Ballgor am herwhela. Cynnaliwyd dydd Llun, Hydref 21ain, yn ddydd o ddiotchgarwch am y cynhauaf yn Llan- beris a'r cylchoedd. Y mae eglwysi Dinorwig a'r Fachwen, Llan- beris, wedi gwahodd y Parch. J. Poleston Jones, Bangor, i'w bugeilio. Deallwn fod y Parch. Griffith Owen, Bethania, Beddgelert, wedi cael galwad gan eglwysi Llan. gwm a Llanfihangel. Deallwn fod Mr. H. Jones (Garmonydd), yn ymddiswyddo o fod yn brif athraw yn yagol Frytanaidd Caergybi. Dydd Llun diweddaf, bu Esgob Wakefield yn pregethu yn ngwasanaeth agorEglwys St. Oswallt, Croesoswallt. Bu yr esgob gynt yn rheithor Whittington, ger Croesoswallt. Wrth gwrs, dad- sefydliad oedd pwngo rhan fawr o'r bregeth. Ger bron y Barnwyr Day a Grantham, ddydd Ian, ceisiai Joseph Fisher, perohen y Black Horse Ilin, Rhostyllen, orchymyn am i'w gais am adnew- yddiad ei drwydded ger bron ynadon dosbarth Bromfield gael ei ail wrandaw. Caniatawyd y cais. Yn nghyfarfod Cynghor Dosbarth Trefol Tre- flynnon, ddydd Lion, bu rhagor a drafod ar deler- au gosod Ffynnon y Santee Wenffrewi i'r Tad Beauclere. Cynnygiai y Tad dderbyn telerau y bwrdd os cai brydles am bum mlynsdd. Gohir- wyd y mater. Y mae awdardodau y llythyrdy ar fedr codi gwifrau telegraph o Fflint i Helygain, ac fe allai i Laneurgain. Ar hyn o bryd, y mae yr oil o'r dosbartb poblog hwn heb gymmundeb gwefrebol, gan mai Fflint yw y swyddfa agosaf ar un llaw a'r Wyddgrog ar y llaw arall, Yn Llys Methdaliad Llundain, ddydd Iau, can- iatawyd archeb dderbyniadol yn erbyn Mr. F. S. A. Hanbury-Tracy, brawd Arglwydd Sudeley, a gynt A.S. droa fwrdeisdrefi Maldwyn. Y gofynwr a wnai y cais ydyw Mr. Samuel Lewis, Llundain, i'r hwn y mae y swm o 3,772p. yn ddyledus oddi ar Mr. Tracy. Yn Maagor, yr wythnos ddiweddaf, dirwywyd pnmp o fechgyn, o'r enwan Llewelyn Bromley, Llewelyn Rowlands, John Evans, William Pairy Jones, a J. G. Lewis, yr oil o Carnarfon Road, Glanadda, am ladrata dan ffesant a phedair o wningod, eiddo Mr. G. W. Duff Assheton-Smith, Vaenol. Ysgrifena y Paroh. D. A. Nares, ficer Cerri, i'r Montgomeryshire Express, i alw sylwat gyn nygiad Cvnghor Sir Llundain i ysbeilio dwfr Cymrn. Dywed Mr. Nareg I fod yr hyn y prof- wyd ei fod yn werth miliynau i Loegr yn sicr o fod yn werth rbyw beth i Gymru heb law pwr- cas buddiannao personal a phreifat yn unig.' Y mae Ilythyr Mr. Nares yn un gwir amserol. Dydd Sadwrn diweddaf, tra yr oedd Mr. E. Hollis, Gwreosani, yn treio ceffyl newydd, de. chreuodd yr anifail gioio, a rhedodd ymaith. Taflwyd Mr. Hollis, a dau gyfaill iddo oedd gydag ef, allan o'r oerbyd, ond ni niweidiwyd llawer arnynt. Daliodd y ceffyl i redeg am beth pellder cyn y medrwyd ei attal, a ohafodd amryw bersonau ddiangfeydd cyfyng ar y ffordd hyd yr hon y rhedai y ceffyl. Yn Rhyl, ddydd Llun diweddaf, o dan lyw- yddiaeth Mr. Hugh Roberts, y derbynydd swydd- ogol cynnorthwyol, cynnaliwyd cyfarfod o ofyn- wyr y diweddar J. Edwards, adeiladydd, Rhyl, yr hwn a gyflawnodd hunan-laddiad dro yn ol. Yr oedd y dyledion yn 3,759p. 15s. lc., a'r diffyg yn 34p. 5s. 3c. Pennodwyd Mr. T. C. Amos, ar- wertliydd, yn ymddiriedolwr i ddirwyn yr ystâd i fyoy, gyda phwyllgor ymchwiliadol. Dywed gohsbydd o Dreffynnon fod y Cynghor Dosbarth Lleol wedi gwneyd tro flol wrth nacau rboddi prydles ar ffynnon y Santas Wenffrewi i'r Tad Beauclere, gan fod y pererinion yn gwario llawer o arian yn y dref. Dethlir gwledd y sautes gyda mawr rwysg ac addurn y Sabbath nesaf. Yn y boreu, dethlir gwasanaeth yr offeren can yr esgob Pabaidd newydd; ac yn yr hwyr, fe gyflwyna'r Pabyddion lleol iddo lestri gwerth- fawr at weini'r eaeiniad olaf. Yn nghyfarfod pythefnosol Undeb Bangor a Biwmarts, ddydd Gwener diweddaf, hysbyeodd y clerc (Mr. R. B. Evans) fod yno weddill o l,913p. 14s. 10c. yn ffair yr undeb. Dywedwyd fod y lie ar gyfer crwydriaid yn brin ar adegan, ao awgrym- wyd amrywfiyrdd i gyfarfod a'r anhawsder; megys en llettya allao, neu eu rhoi yn ward y cleifion. Wedi peth trafodaetb, gorchymynwyd i'r meiefcr roddi adroddiad am y prydiau y byddai y lie brinaf, fel rheol. Pennodwyd Alice Ellis, Bangor Uchaf, yn gogyddee. Hysbvsodd y meistr fod yno 80ain yn y ty, a 33ain o grwydriaid wedi eu cyncorthwyo yn ystod y pythefnos. Dywedb y bydd yr etholiad bwrdeisiol agosha- ol yn Ngbaernarfon yn un gal6d anarferol. Yr aelodan sydd yn ymneiUdco ydynt:-W&rd y D'v' ra ldr. John Davies (Gwyneddon), b dIfr id n? r, a Mr. H. Lloyd Carter (0.), Ward ?G 'llwi. MriW. J. Williams, R. 0. Ro berts, a J. T. Roberts, Rhyddfrydwyr; a Mr. J. Issard Davies (C.). Y mae yr oil yn ymgynnyg am ail etholiad; ac y mae dyn o'r enw Mr. Parry Jones, Tori, yn ceisio dallu yr etbolwyrdrwy ddyfod allan dan yr enw ymgeisydd Llafnr Annibynol.' Gwna y Toriaid bob ymdrech i adennill v safle a gollasahtyn Nghynghory Dref. Hyd yn hyn, deallwn nad oes sicrwydd a gym- mer etholiad bwrdeisiolle yn Mangor ai peidio, er y sonir am wythwynebu ail etholiad rhai or aelodau sydd yn ymneillduo. Y cynghorwyr svddynymneillduoydyntGwardy'gogledd, Mr. W. P. Matthews (R.); a Mr. P. S. Gregory (C.) gward y gorllewin, Mr. R. Davies (R.), a Mr. E. Jonea (C.); gward y Deheu, Mr. Hugh Hughes (R.); gward y Dwyrain, Mr. R. Hughes (R.), a Mr. D. Williams. Yr heriaduriaid sydd yn ym. neillduo yw y Mri. T. C. Lewis, Thomas Lewis, a Donald Cameron, yr oil yn Rhyddfrydwyr. Nid yw Mr. T. C. Lewis, a Mr. D. Williams ddim yn agored i'w hail ethol, am eu bod yn awr yn byw y tu allan i'r fwrdeisdref. Daeth achos John Lewis, eyfreithiwr, yn mlaen drachefn yn Llyo y Man Ddyledion, Gwrecsam, ddydd Gwener, ger bron Syr Horatio Lloyd. Ceisiai y derbynydd swyddogol (Mr. LI. Hugh- Jones) am i'r dyledwr gael ei farnu yn fethdalwr, am y byddai i'r cynllun a gynnygid gan y meth- dalwr, ac a dderbynid gan y mwyafrif o'r gofyn- wyr, yn aaghyfiawnder, ac yr achofeai oediad di- achos yn sylweddoliad yr Y8tâd. Daliai Mr. Wynn Evans (yr bwn a ymddangoeai yn lie Mr. Hopley Pierce, dros y dyledwr) nad oedd y ewrs hwn ddim yn rlieolaidd; ond aeth Mr. Jones rhagddo i ddarUen mynegiadau a phapnran, y rhai, ebai ef, a brofai fod y dyledwr yn euog o feddiannu arian ymddiried, ac ymddygladau er- aill a dorai ei bawl i gael gan y llys gadarnhau ei ffordd o dalu i'w ofynwyr. Gohiriwyd yr achos am wythnos. Cyrhaeddodd y Parch. 0. G. Owen (Alafon) adref o'r America ddydd Sadwrn diweddaf. Ba Dyfed yn darlithio ar 'Wlad y Pyramid- iau,' yn y Guild Hall, Caernarfon, yr wythnos ddiweddaf. Y mae y Parch. Owen Jones. M A., gynt o'r Drefnewydd, yn awr o'r America, yn bwrladu ymweled fl Chymru yn fnan. Cynnaliodd Annibynwyr Llandudno wledd dê, nodachfa, a chyngherdd yr wythnos ddiweddaf; yr elw i fyued at helaethu un o'r capelau. Yn ngwasanaeth diolchgarwch am y cynhauaf yn eglwys Annibynwyr Cymreig Pwllheli, yr wytbnos o'r blaen, casglwyd y swm anrhydeddns o 62p. Y mae y Parch. W. Williams, Criccieth, Llan- beris gynt, wedi ei wahodd i fyned yn olynydd i'r Parch. T. Gwynedd Roberts, i Rostryfan, ger Caernarfon. Cyfarfa cangen Gogledd Cymrn o Gymdeithas Gorphoredig v Cerddorion yn Nghroesoswallt, ddydd Gwener, pryd y pennodwyd amryw swydd- ogion newydd. Y mae eglwys Annibynol Pendref, Caernarfon, wedi penderfynu na ohydnebydd hi unrhyw bei- son a fyddo yn dal trwydded i werthu jiiodydd meddwol yn aelod eglwysig mwyaeh. Deallwn fod Mr. Owen Owen, Liverpool, wedi derbyn galwad i fyned yn olynydd i'r Parcb. W. M. Williams, Birkenbead, yn weinidog ar eglwys Bresbyteraidd Saesnig Penmaenmawr. Cynnaliwyd oyfarfod cyhoeddus o drethdalwyr Rhyl yr wythnos ddiweddaf, i ystyried y owest- iwn o wneyd tramffordd yn y dref, a pcenderfyn- wyd yn erbyn y cynllnn drwy fwyafrif mawr. Y mae eglwys Bresbyteraidd Saesnig Pwllheli wedi rhoi galwad i'r Parch. D. Morgan Richards, brodor o Bwllheli, i'w bugeilio yn lle y Parch. R. J. Rees, Caerdydd. Addysgwyd Mr. Richards yn Aberystwyth. Y mae cynghor Cymdeithas Chwareuwyr Pêl. droed Uymru wedi attal dan aelod am ddeufis am ymladd pan oedd clybian y Rhos a Wellington St. George yn cicio am y gwpan. Ceryddwyd Clwb y Rhos, hefyd, am adael i r edrychwyr gam. ymddwyn yn ystod yr uu chwareu. Y mae y boneddigion caolyool wedi eu dewis yn ddiwrthwynebiad yn aelodau o Fwrdd Yegol Llanfair CaereinionY Meistri A. Davies, Ty n. y-fawnog; Cadwaladr Humphreys, Ty Elisa; John C. Jones, Graig; J. Lloyd Peate, High Street: a Henry Theodore, Glan Garn. Yn ngwyneb y ffaith fod gwlftn yn beth mor bwysig yn mhlith nwyddau amaethwyr Meirion- vdd, a bod mor anhawdd cael gwybodaeth gywir am ei bris, awgryma Mr. C. R. Williams, Dol- melvnllyn, mai da a fyddai cynnal ffair wlftn yn flynyddol yn Nolgellan, lie y gallai yr amaethwyr gyfarfod, a gwneyd busnes ar bris marchnad an. ffurf. Yn Llys Maingo y Frenhines, ddydd Gwener, ceisid gorchymyn i orfodi ynadon i ail wran- daw y cais am adnewyddiad trwydded y Trefadog Ferry Inn, Mdn, yr hon a wrthodwyd yn y brawd- lvs trwyddedol diweddar. Dywedodd y Barnwr Hawkins fod yr ynadon wedi gweithredu yn rheolaidd, a gwrthododd eu gorchymyn i ail wrandaw yr aohos; y coscau i ddisgyn ar y neb a wnai y cais. Yn Llandndno, nos Fawrtb, yr wythnos ddi- weddaf, cynnaliwyd cyfarfod o gynnrychiolwyr pennodedig gan Eglwysi Rhyddion Llandudno a'r cylch, i ystyried y cwestiwn o ffurfio cynghor o Eglwysi Rbyddion Gogledd Cymru. Cyflwynwyd a chadarnhawyd awgrymiadau y pwyllgor dar- pariadol a bennodasid eisoes, a threfnwyd ar gyfer ymweliad Cynnadledd yr Eglwysi Rhydd, ion a'r dret y mio, nesaf. Cynnaliwyd cyfarfod o lywiawdwyr Yegol Alun, Wyddgrug, ddydd Sadwrn, dan lywydd iseth Mr. W. H. R. M. Johnson. Cyflwynodd y clerc (Mr. G. H. Simon) dafleni amser y dosbarth- iadau celfyddydol, y rhai a dderbyniwyd. Ar- wyddwyd y cyttundeb o berthynas i'r cir ger Haw Grosvenor Street, lie y bwriedir adeiladn yr ysgol sirol newydd, ar y dealltwriaeth fod corph y llywiawdwyr lleol i gael meddiant o'r He ar yr 20fed o Fehefin nesaf. Cynnaliwyd cyfarfod blynyddol Undeb Athr- awon Ysgolion Dyddiol Rhyl a Threffynnon yn Rhyl ddydd Sadwrn, o dan lywyddiaeth Mr. Jones, Newmarket. Hysbysodd yr ysgrifenydd ei fod wedi ysgrifenu at Swyddfa Addysg yn nghylch rhyddhau ysgolion oddi wrth arholiad blynyddol; ond ni chawsai attebiad Ihyd yma, Pennodwyd Mr. Tilby, Rhyl, yn Ilywydd ac adbennodwyd Mr. T. Jones, Ffynnongroew, yn ysgrifenydd a thrysorydd. Penderfynodd y gym- deithas enwi Mr. T. John, Llwyopïa, fel aelod o bwyllgor gweithiol yr Undeb Cenedlaethol. Prydnawn ddydd Gwener diweddaf, bnwyd yn enwi ymgeiawyr ar gyfer etholiad tair-blynyddol Bwrdd Ysgo! Treffynnon. Y mae saith sedd, a deg yn ymgeisio am danynt; sef, y Meistri E. Bryan T. Humphreys, Bagillt; J. Jones; S. Jones; T. A. Lambert; R. Foulkes, Bagillt; Freeman; H. Vaughan Lloyd; J. Petrie; aT.G. Thomas, Bagiilt. Yr oedd y pump blaenaf yn aelodan o'r hen fwrdd. Y mae Mr. H. T. Barker, yr hwn a fn yn gadeirydd y bwrdd ar hyd y chwe blynedd diweddaf, wedi ymddiswyddo. Cymmer yr etholiad le ar y 6ed dydd o Dachwedd. Nos Wener diweddaf, agorodd Cymdeithas Cymru Fydd Oldham ei cbyfres o gyfarfodydd am dymmor y gauaf. Llywyddai Mr. James Davies. Y prit siaradwyr oeddynt Mr. J. E. Frimston a Mr. John Phillips, Manchester. Dy- wedodd Mr. Frimston, yn ei anerchiad, mai can- lyniad naturiol adfywiad y symmudiad cenedl. aethol yn Ngbymru ydoedd achos Cymru Fydd. Barnai Mr. Phillips mai canlyniad anooheladwy y gymmudiad a fyddai ffurfio plaid genedlaethol Gymreig annibynol yn Nb £ y Cyffredin. Cafwyd cychwyniad Uewyrchus ar y gymdeithas. Y mae yr hen aelodan a ganlyn 0 Gynghor Trefol Bangor wedi en dychwelyd yn ddiwrth- wynebiad :-Y ward ogleddol, Mr. W. P. Mat- thews (R.), a Mr. P. S. Gregory (C.). Y ward orllewinol, Mr. R. Davies (R.), a Mr. E. Jones (0.). Y ward ddeheuol, Mr. Hngh Hnghes (R.). Y ward ddwyreiniol, Mr. R. Hughes (R ). Bydd etholiad aehlyourol yn ngward y dwyrain, 6 her. wydd anghymmhwysiad Mr. D. Williams (C.). Ar gyfer y eedd wag hon, enwir Mr. W. A. Foster (C.); ac enwir Mr. J. Wickens (R.) ar gyfer y sedd a wagheir yn y ward ogleddol, yr hyn a achosir drwy ddyrchafiad y Milwriad Savage ary faingc henadnrol.
, Y UEHEU.
News
Cite
Share
Y UEHEU. Bwriedir cyflwyno anrbeg o SOOP. neu 400p. i'r Henadnr Carey, maer Caerdydd, ar derfyniad ei faeroliaeth. Streieiodd gofaint a ffitwyr Cwmni Dowlais yr wythnos ddiweddaf, ond ail ddechreuasant weithio ddydd Uun. Ymwelodd maer ae ysgrifenydd trefol Caer- dydd a Chymdeithas y Corphoraethau Bwrdeis. iol yn Llundain, yr wythnos ddiweddaf. Bwriada Syr Arthur Stepney, Llanelli, gyf. lwyoo baner brydferth' at wasanaeth yr Or- sedd. Darperir y cynllnn gan Mr. T. Q. Thom- as (Arlunydd Penygarn), Caerdydd; a bydd y faner yn barod erbyn eisteddfod LlanelU. Pryd daw'r Cervantes Cymreig anfarwola ei hun ar draul Quixotiaid yr Orsedd ? Cafwyd corph arall yn nghamias Morganwg, yn Nghaerdydd, y dydd o'r blaen. Adwaenwyd ef fel dyn o'r enw Robert Jones, a weithiai yn y dociau. Yn Nghaerdydd, yr wythnos ddiweddaf, an- fonwyd John Hennessey a David Phillips i ddenddeng mis o garohar am ladratta o letty a gedwid gan ddyn o'r enw Ley. Yn Aberystwyth, yr wythnos ddiweddaf, eyf. lwynwyd anrheg i Mr. Aslett, ar ei ymadawiad oddi wrth Gwmni Ffyrdd Haiarn y Cambrian i lywodraethu ffyrdd haiarn Furness. Yn beddlys Caerdydd, ddydd Gwener, tra- ddodwyd Thomas Harris i sefyll ei brawf yn y brawdlys, dan y cyhuddiad o ladd Alice Brien, plentyn deng mis, drwy ei tharaw yn ei phen a. phrocer. Dywedir fod yn dra sior y daw gofynwyr Syr William Davies i gyttuno ar y telerau a wnaed beth amser yn ol; ac ymddengys eu bod yn dra awyddus, ar y cyfan, i gadw yr eiddo allan o lys methdaliad. Llawenydd genym ddeall fod Dr. Joseph Parry wedi gwella digon i fedru ail ddechreu ar ei ddyledswyddau yn Ngholeg y Brifysgol, ac yn ei ysgol ei bun yn Queen street, Caerdydd, yr wythnos hon. Cynnaliwyd cyfarfod Clwb Rbyddfrydig Llan. elli nos Sadwrn, dan lywyddiaeth Mr. Joseph Maybery. Ail ddewiswyd y swyddogiwit a phenderfynwyd trefnu cyfres o gyfarfodydd ar gyfer y gauaf. «Rhedynwr,' o Giirhedyn, a ysgrifena i gwyno yn erbyn yr arfer o ddiotta ar y Sul sydd yn ffynu oymmaint yn y plwyf hwnw. Dywed fod 'yn beth ofnadwy meddwl fod cymmainl yn euog o'r trosedd pechadurus hwn.' Torodd lladron i fewn i siop Mr. Fnrher, or- iadurwr a gemydd, Treorci, foreu Sadwrn di- weddaf, ond ni ddygwyd dim oddi yno. Tybir fod y Hadron wedi cael en dychryn pan ar ganol y gwaith o geisio tori y drws a arweiniai o'r t, i'r siop. Deallwn fod y bwriad o wneyd ffordd haiarn newydd o Gaerdydd i Lundain yn cyfarfod a chefnogaeth gref, a bod yr I atian yn barod' eis- oes, Wedi gorphen y Ilinell yno, gellid teithio o Gaerdydd i Lundain mewn rbyw deirawr yn hwylus. Yn heddlys Abertawe, ddydd Sadwrn, cyhudd- id Mr. David Thomas, Scetti, perchenog gloftiol, o ladrata 8wm o 16, gwerth 32p., eiddo Mr. Hodgens. Wedi gwrandawiad lied faith, tafl wyd yr achos allan, o herwydd diffyg tystiol. aethau. Dydd Sadwrn, cynnaliwyd cyfarfodydd hanner blynyddol Undeb Athrawon Elfenol Dosbarth Deheudir Cymru yn AberdSr, dan lywyddiaeth Mr. W. Walters, Merthyr. Yr oedd Mr. E. Gray, A. s., yn bresennol, a chafodd dderbyniad croesawus. Wrth groesi yr East Moors, Caerdydd, y noson o'r blaen, dadgymmalodd Sarah Williams, Perth, ei ffdr, a syrthiodd i bwll o ddwfr, lie y y bo mewn mawr boen hyd y boreu, pryd y dar. ganfyddwyd hi gan nifer o weithwyr, y rhai a'i clndaBant i'r ysbytty. Bwriada Mr. Lloyd George, A. S., fyned ar daith ddarlithio drwy Ddeheudir Cymru; a deallwn ei fod eisoes wedi trefnu i ymweled a Ferndale, Tredegar, Abercarn, Brynmawr, Ebbw Vale, Cross Keys, ac Abertileri. Testyn ei ddar- lith fydd 'T? y Cyffredin.' TorWyd i fewn i lytbyrdy Llanbradach, nos Sadwrn diweddaf, tra yr oedd y boatfeistres allan, a lladratawyd oddi yno 28p. mewn aur, 6p. mewn arian, a thna 7s. mewn pres. Hysbyswyd yr heddgeidwaid rhag blaen, ond ni chlywyd dim o hanes y lleidr hyd yr adeg pan yr ydys yn ysgrifenu. Yn Llundain, ddydd Sadwrn diweddaf, ger bron Syr Benjamin Baker, yn y Burveyorsln- stitute, gwrandawyd tystiolaethau mewn achos cylafareddol o Ddeheudir Cymru. Hbnai Cyng- or Dosbarth Ystrad nad oedd Cwmni Nwy a Dwfr Ystrad na pharod nac abl i gyflenwi y dos- barth a digon o ddwfr. Gohiriwyd yr ymchwil hyd yr 8fed o'r mis nesaf. Yn nghyfarfod gwarcheidwaid Casnewydd, yr wythnos ddiweddaf, dywedodd Mr. Brown fod y cymmhorth allanol yn cynnyddu i raddau gor- modol; a chynnygiodd fod gwaroheidwaid y gwahanol ddosbarthiadau i gynnal (cyfarfodydd chwarterol, a bod y rhai a dderbyniai gymmborth allanol i ddyfod o flaen y cyfryw gyfarfodydd. Gorchfygwyd y cynnygiad, fodd bynag. PONTRHYDYGROES.— Arholiad Lleol Rhyd- ychain.—Yngtyn a'r arholiad uchod, a gynnal- iwyd yn ddiweddar yn nosbarth Bath, da genym sylwi fod enw Miss Amy Davies, merch ieuengaf Mr. T. W. Davies, Pentfynnon Hall, yn mhlith yr ymgeiswyr llwyddiannus. Bu y foneddiges ieuangc hon yn efrydu yn y Grosvenor Ladies College, Bath; ac y mae yn awr wedi pasio ar- holiad y dosbarth hynaf yn dra rhagorol, ac y mae ei gyrfa ar ei hyd yn un hynod o ddis- glaor. Yn Mhont-y pridd, ddydd Llun, ger bron y Barnwr Gwilym Williams, ceisiai Thomas Jones, glowr, 103, Middle street, Trallwm, arcbiad i ddattod y bartneriaeth rhyngddo ef a'r Mri. Sam- uel Griffiths, Porth, a Samuel Griffiths, Cilfyn- ydd. Ceisiai Jones hefyd orchymyn ar i'r diffyn- yddio beidio gwerthn y bnsnes. Ymddengys eu bod yn codi g)6 o sawdd fechan, ac yn ei werthu dan yr enw Cwmni G16 Tai Cilfynydd. Dro yn 01, syrthiasant allan; gorchymynwyd i Jones gadw draw, a'r cais hwn oedd y canlyniad. Can- iatawyd y oais. Beth amser yn ol, penderfynodd Bwrdd Gwar- cheidwaid Merthyr mai annoeth, yn en barn hwy, a fyddai gwrthwynebu rhagor ar gynllnn addysg gauolradd iiir Forganwg, fel y saif yn awr. Yn ddilynol, fodd bynag, newidiodd y bwrdd ei feddwl, a phasiwyd penderfyntad yn galw ar yr aelodau seneddol dros y sir wrthwyn- obu cynnwysiad elnsen Lewis (Gelligaer) yn y cynllun. Anfonodd Mr. D. A. Thomas, A. S., atteb yn dyweyd fod yn ddrwg iawn' ganddo na fedrai gydweled & barn y bwrdd; hyny ydyw, ei farn ddiweddaraf. C&s Dydd Sadwrn diweddaf, yn Nghilfig, ger Llanelli, bu farw Mrs. Elizabeth Morris, yn 104ain mlwydd oed, ac yr oedd ei synwyrau oil bron yn ddiammhariad hyd y diwedd. Priododd yn ieuangc, a bu iddi deulu mawr, ond nid oes ond an o honynt; sef, merch iddi, o'r enw Mrs. Evans, yn fyw, ae y mae honb yn 70ain mlwydd oed. Medrai Mrs. Morris ddyweyd llawer o hanesion difyrus, hanes glaniad y Ffrangcod yn Abergwaen yn eu plith, Ni fu yr hen foneddig- es erioed mewn trên, ac yr oedd yn weddw er's dros banner can mlynedd. Yn mrawdlys chwarterol Caerdydd, ddydd Sadwrn diweddaf, cyhnddwyd James Lee, beer Henry Lee, saer maen John Williams, saer maen a Francis Williams, llafurwr, o wneyd dilrod ar bed war o dai, eiddo Jlr. Lewis Mor- gan, cyfreithiwr, a pheri colled 6 68p. 14s. iddo, ar y 24ain o Fedi. TVDwyd yr achos yn erbyn Henry Lee a'r ddan Williams yn 01, am nad oeddynt hwy yn gwneyd dim end cario gorchym- yn James Lee allan. Dirwywyd James Lee l bum punt, a gwnaed iddo ymrwymo am lOOp. y cadwai yr heddwch am chwech wythnos. Bwriedir adeiladu Hadd-dy cyhoeddns newydd yn Barry. Cynnaliwyd arddangosfa gAn yn Llanelli yr wythnos ddiweddaf. Cymmer etholiad Bwrdd Yogol Penarth le ar y 15fed o'r, mis nesaf. Y mae Mr. J. R. Morgan, Woolerton, newydd basio o ysgol Gwynfryn i Goleg Chnshunt. Y mae Mr. William Bell, yr areithiwr dir- westol, ar daith ddarlithyddol yn Maesyfed. Y mae y Trysorlys wedi penderfynu prynu tir i adeiladn tolldy newydd yn ymyl Dociau Caer- dydd. Dydd Ian nesaf (yr 31ain), y ihoddir dyfaroiad y cylafareddwyr ar yr anghydfod yn Mardy. Y mae Mr. D. Roberts, arolygwr o dan Gwmni Dociau a Ffordd Haiarn Barry, yn wael ei iechyd yn awr. Ymwelodd Mr. Stepniak, y gwladgarwr a'r diwygiwr Rw«siaidd, A Chaerdydd yr wythnos ddiweddaf. Cyfarfn Pwyllor Addysg Grefftol Caerdydd yn ystafelloedd y Coleg, yr wythnos ddiweddaf, i orphen gwaith y Ilwyddyn. Da genym d leall fod y Prifathraw Owen Prys wedi gwella ii gon i ail ymaflyd yn ei ddyled. swyddau yu i gboleg Trefecca. Darlithiai y Purcli. E. Lloyd Jones, Rhyl, ar 1 Cromwell ac Egwyddorion Puritanaidd,' yn Ne- hendir Cymru yr wythnos ddiweddaf. Bu y Parch. T. T. Jones, Salem, Caerdydd, yn darlithio'ar 'Gomer' (y Parch. Joseph Harris) yn Mhontygwaith, yr wythnos ddiweddaf. Syrthiodd plastrwr, o'r enw Walters o ben simdde yn Mertbyr, yr wythnos ddiweddaf, a derbyniodd niweidiau mor dost fel y bn farw. Y mae bwrdd porthladd Abertawe wedi pen derfynnjgosod y gwaith o helaethu y doc dwyr. einiol, ar draul o 60,000p., i Syr Charles Jack- son. Yn Abertawe, yr wythnos ddiweddaf, traddod- wyd morwr, o'r enw Richard Parry, i sefyll ei brawf o dan gyhuddiad o drywanu dau forwr arall. Y mae nifer o ddirwestwyr o anianawd Mr. Marchant Williams yn Abertawe, ac y mae cryn helynt rhyngddynt hwy i'r mwyafrif am ddarfod i'r rhai blaenat wrthwynebu Mesur Gwabarddiad Lleol. Cynnaliwyd cyfarfod o aelodau o Undeb Cenedl- aethol y Llafurwyr yn Nghaerdydd yr wythnos o'r blaen. Bwriedir cynnal cyfres yn ystod y gauaf. Rhoddwyd gwledd i'r Henadur Edwards, maer Abertawe, gan ei gyfeillion yn y Mackworth Hotel, ddydd Mawrth, ar derfyniad ei dymmor swydd. Yr wythnos ddiweddaf, bn Mr. Jennings, ysgrifenydd tief Llanelli, yn Llundain yngltn i'r cynnygiad o wneuthur doc newydd yn Llanelli. Yn Nghasnewydd, ddydd Mercher, dirwywyd cerbydwr o'r enw Wall, i 2s. 6c., ac un arall, or enw Gilpin, i bum awllt, am yru yn rhy gyflym ar hyd yr heolydd. Yn nghyfarfod Undeb Gweinidogion Casnew. ydd, yr wythnos ddiweddaf, pasiwyd penderfyn- iad cryf yn erbyn rhoddi cymmhorth o arian y wlad i ysgolion sectol. Yn Chepstow, yr wythnos ddiweddaf, cyhndd- wyd dynes, o'r enw Susannah Bridges, o saethu at ddyn, o'r enw George Gittins. Gwnaed iddi ym- rwymo i gadw yr heddweh. Y mae yr agerlong Kate Thomas, o Gaerdydd, wedi rhedeg i r lan yn Centa, a'r dwylaw wedi eu glanio yn Gibraltar, o herwydd gerwinder y tywydd. Y mae y llong mewn He peryglus. Cynnaliwyd cyfarfod o Ryddfrydwyr Abertawe nos lan, i ystyried pa beth a wneir tuag gael ymgeisydd Rhyddfrydig erbyn yr etholiad nesaf, pa bryd bynag y daw. Crybwyllir amryw enwan yn y dref. Yn Abertawe, yr wythnos ddiweddaf, dirwy. wyd Thomas Roberts, Gowerton, i bum punt, yn cynnwys y costau, am ymosod ar yr beddgeidwad Davies, yr bwn hefyd a ddirwywyd i ddwy bunt, yn cynnwys y costau, am ymosod ar Roberts. Cynnaliodd Cymdeithas Peiriannwyr Morawl Dosbarth Mor Bryste en ciniaw blynyddol yn Nghaerdydd nos Sadwrn, pryd y traddodwyd anetchiadan gan Mr. A. J. Durston, pen adran beiriannol y llyngea; Dr. Macormak, Mr. Mac. Lean, A. s., ac eraill. Yn nghyfarfod diweddaf Corphoraeth Caerdydd dywedodd y Cynghorwr Ttounce ei fod wedi myned o gwmpas i edrych amryw letty-dai trwydd- edig y dref, a u bod mewn cyflwr hynod o anfodd. haol, llawer o honynt yn cael eu gorlenwi, yn hollol groes i'r rheolau. Cynnaliwyd nifer o gyngherddau yn ddiweddar tuag at gynnorthwyo Mr. Ivor Foster, y tenor ieuangc o Benygraig a fu mor lwydiiannue mewn eisteddfodau diweddar, i fyned i'r Royal Aca- demy of Music; a deallwn yr aid efe yno yn gynnar ddechreu y flwyddyn nesaf. Y mae Mr. Frank Edwards, y diweddar aelod Rhyddfrydig dros sir Faesyfed, gyda Mrs. a Miss Edwards, wedi myned i Montreux, lie y bwriad- ant dreulio y gauaf. Yn gynnar ar y flwyddyn newydd bwriada Mr. F. Edwards ddyobwelyd a dechreu ar waith politicaidd yn sir Faesyfed yn ddioed. Y mae rhagolygon ffafriol i'r oynnygiad i alw cynnadledd e feistriaid a gweithwyr glofaol v Deheubarth i ystyried y cwestiwn o godi gormod, a gwerthu o dan y pris. Bu gohebiaeth ar y mater, yr wythnos ddiweddaf, rhwug Mr. W. Gasooyne Dalziel a Mr. John Williams, Ynys-v- bwl, ysgrifenydd Cymdeithas Gweithwyr Glofaol Deheudir Cymru. Yn Llys y Methdaliad, Casnewydd, yr wythnos ddiweddaf, ymddangosodd James White, tafarn- wr, o Chepstow, gyda dyledion o 258p. 15a. 9c., a dim gweddill; William Lewis, Clarence Hotel, Pontypool, gyda dyledion o 190p. 18& a dim yn ngweddill; ac Alfred T. Stephens, Bull Inn, Caer. leon, gyda dyledion o 167p. 18s. 9c., am en har- chwiliad oyhoeddus, a gohiriwyd yr achosion. Cyfarfu Cynghor Coleg y Brifysgol, Caerdydd, yr wythnos ddiweddaf, o dan lywyddiaeth Mr. Alfred Thomas, A.S. Hysbyswyd fod Corphor- seth Caerdydd wedi talu ei rhodd o ddeng mil o bunnau at y eronh adeiladu. Hysbyswyd, hefyd, hunnau aTt .y?. Phillips, darlitbiwr cynnorthwyol, wedi ymddiswyddo ar ei bennodiad yn brifathraw Ysgol Ganolraddol Casnewydd, a llongyfarchwyd ef ar ei bennodiad i'r swydd. Y mae gan amaethwyr Bassaleg glwb, ae ym. ddengys mai clwb o bwrpas i feistradoedd tir siarad ar faterion gwleidyddol, ac i'r lliprynod o amaethwyr sydd yn aelodau o hono gynffona yw; o leiaf, dyna yr unig gasgliad ag y gellir dyfod iddo wrth- ddarllen araeth a draddododd y Mil. Morgan, a.s., i aelodau o'r clwb, yr wythnos ddiweddaf, pryd, y dywedodd na fynai sir Fynwy ymano a Chymru i gael Ymreolaeth, na dim arafl, ac y dywedodd ei wrandawyr Amen.' Y mae Syr John Williams, y meddyg Cymreig, wedi sefydlu ysgoloriaeth o 25p. yn y flwyddyn, agored i fechgyn o dan 14eg mlwydd oed, o ysgol- ion elfenol Gwynfe, Llangadog, Myddfai, Llan- ddeusant, Bethlehem, Llansadwrn, a Llanwnaa. Gellir dal yr ysgoloriaeth mewn unrhyw ysgol a gymmeradwyo y rhoddwr, yr hwn a eilw ei rodd yn Ysgoloriaeth Eleanor Williams,' er cof am ei fam. Cynnaliwyd treialon own defaid ynNgbaerdydd ddydd Mercher diweddaf. Bn amryw blant anystywallfc ger bron ynadon Casnewydd ddydd Mercher. "Brodor o Arberth, sir Benfro, ydyw Mr. W. Rowel Davies, maer newydd Bristol. Cyhoeddir nifer o hen ysgrifau dyddorol yn dal cyssylltiad A gorphenol Caerdydd yn fuan. Cynnaliwyd Nodachfa yn Merthyr, yr wythnos ddiweddaf, tnag at gael arian i adfer hen eglwys y plwyf. Cynnaliwyd cynnadledd o Gymdeithasau yr Ymdrech Gristionogol yn Nbredegar, nos Fercher diweddaf. Llosgodd Alfred Bird, bachgen pedair blwydd oed, i farwolaeth, yn Nghaerdydd, yr wythnos ddiweddaf. Y mae yr etholiadau bwrdeisiol agoshaol yn cren cryn gyffro yn Nghaerdydd, Abertawe, a threfydd eraill y Dehen. Pasiodd Cynghor Ymneillduol Abertawe ben- derfyniad cryf, ddydd Mercher diweddaf, yn erbyn gwaddoli ysgolion sect Ag arian gwlad. Yr wythnos ddiweddaf, bu Mrs. Williams, Star Inn, Swansea Road, Llanelli, farw o waed-lifiant. Bwriwyd rheithfarn i'r perwyl hwnw yn y treng- holiad. Deg punb a'r costau a fn raid i John Donovan dalu yn Nghaerdydd, y diwrnod o'r blaen, am werthu cwrw heb drwydded yn 6_Buzzard Street, o'r lie hwnw. Yn Nghynghor Dosbarth Maesteg, nos Fercher diweddaf, dywedwyd fod Gweithwyr Glofa y Garth yn barod i gyfranu pum cant o bunnau tuag at y Llyfrfa Rydd. Cyfarfu Cynghor Sirol air Gaerfyrddin yn Llan- deilo ddydd Meroher diweddaf, o dan lywyddiaeth Mr. C. Morris, Penybryn, pryd y bu amryw o faterion o dan sylw. Y mae y Paroh. T. Thomas, Rbymni, wedi cael gwahoddiad i fyned yn weinidog i eglwys Beth. ania, Pontnewynydd, fel olyaydd i'r diweddar Barch. George Phillips. Yn Nghaerdydd, ddydd Mercher, traddodwyd John Williams i sefyll ei brawf yn y frawdlys dun y cyhuddiad o ymosod yn anweddus ar Mary Vizard, wyth mlwydd oed. Cynnaliwyd cyfarfod o bwyllgor gweithiol Cym- deithas Lafurol a Rhyddfrydig y Rhondda yr wythnos ddiweddaf, o dan lywyddiaeth y Parch. 0. H. Hughes, Tylorstown. Pechod penaf ardal Pontygwaith, meddir, yw chwareu cardiau ar y Sabbath; ae y mae y Parch. J. D. Hughes, Hermon, yn traddodi cyfres o bregethau yn erbyn y drwg hwnw. Cynnaliwyd cyfarfod o Undeb yr Alcanwyr yn Nghastellnedd, nos Fercher, o dan lywyddiaeth Mr. David Randell, A.s., pryd yr anerchwyd y gynnulleidfa gan Mr. Haldane, A.s. Yn Mhontypwl, ddydd Mercher diweddaf, traddodwyd Martha Palfrey (17eg mlwydd oed), Garnddiffaith, i sefyll ei phrawf yn y frawdlys dan y cyhuddiad o gael eiddo trwy dwyll. Dywedir fod Mr. Nioholas Bennett, cyfaill y diweddar Ceiriog Hughes, yn brysur wrthi yn darparu ei gasgliad helaeth o alawon Cymreig, Uiaws o honynt nas cyhoeddwyd hwy erioed o'r blaen. Cafodd George Phillips, awr ieuangc o Boston, America, ei ddedfrydu l chwe mis o garchar gyda llafur oaled yn Nghaerdydd, yr wythnos ddi- weddaf, am ladrata nifer o bethau oddi ar un Jenkin Lewis. Yn Mhenarth, yr wythnos ddiweddaf, cyhndd- wyd Richard Edward Alleyne, brodor o Liverpcol, a met ar yr agerlong Justin, o ymosod yn an- weddaidd ar ddwy eneth fach, y naill yn ddeg a'r llall yn wyth mlwydd oed. Traddodwyd ef i'r frawdlys. Cynnelir gwledd yn Nghaerdydd, rywbryd eyn yr 20fed o fis Tachwedd, i gyflwyno croesaw i Arglwydd Dunraven am y campau a wnaeth efe gyda'r Valkyrie. Bydd traul y wledd dros gan gini. A fuasai gwýr mawr Caerdydd ,yn cyfranu ceiniog tuag at roddi ysgol i fachgen tlawd, neu ymborth i hen irr anghenus ? Ger bron ei Anrbydedd y Barnwr Gwilym Williams, yn tlys Sirol Pontypridd, ddydd Mercher diweddaf, ceisiai Elizabeth Anne Pugsley iawn o ddau gant a banner o bunnau gan wr o'r enw Evan Augustus James Bright, am don o hono ammod priodas a wnaethai a hi. Wedi iddo addaw ei phriodi darfu i'r diffynydd el darostwng; ac yna fe'i gwrthododd, meddai hi. Profwyd, pa fodd bynag, fod ganddi hi blentyn anghyfreith- lawn cyn hyny, a bod y prawfion o'r ammod priodas yn annigonol, a rhoddwyd dyfarniad o blaid y diffynydd.
TIE LY G AIN.
News
Cite
Share
TIE LY G AIN. ACHOS TRUENUS 0 ESGEULUSDRA. Yn Helygain, ddydd Sadwrn, bu trengholydd air Fflint, Mr. R. Bromley, yn cynnal ymchwil i aohos marwolaeth Sarah Jane Evans, 30am mlwydd oed, gwraig mftnwr plwm, or euw Thomas Evans. Tystiodd y gwr fod ei wraig, yr hon oedd fam i bump o blant, yn dioddef gan welidid byth er pan aned ei phlentyn ieuengaf, chwe mis yn ol; a thua deufis yn ol, darfu iddo ef alw Dr. Lloyd, Treffynnon, i fewn i weini ami. Mewn atteb i'r trengholydd, dywedodd y tyst eu bod wedi dyfod trwy galedilmawr y gauaf di- weddaf o herwydd y rhew, ond ni fa ar y drangc- edig ddim angen. Ni thybiodd efe ei bod mor wad. W Mrs. Sarah Griffiths, cymmydoges, a dystiodd fod gwr y drangcedig yn gwario ei arian am ddiod, ao yn arfer dyfod adref yn feddw. Dy. wedodd y drangcedig wrthi hi (y dyst) ei bod yn wan; a dywedodd hithau wrthi am gael rhywbeth i'w chryfhau, pryd yr attebedd y drangcedig— Lie ca'i o ?-'doea gen i ddim modd.' Mrs. Redfern, cymmydoges arall, a dystiodd nad oedd nao ymborth na than yn y tt fiB Mawrth diweddaf. Tra bu yn s41 ni fa neb yn gweini ar y drangcedig, ac esgeulusid hi a'i phlant. Nid oedd neb yn dyfod i fewn i lanhau cerpyn iddi, ac yr oedd y tt yn fadr. Rhoddwyd tystiolaeth bellach gan Dr. Lloyd, i'r perwyl fod y drangcedig wedi marw o wendid a phrinder gwaed, o achos diffyg digon o ymborth priodol. Pe cawsai hi ymborth priodol, dïaa y buasai fyw. Bwriwyd rheithfarn o farwolaeth o achosion naturiol, wedi ei phrysuro drwy esgeulusdra ei gir; a dymnnodd y rheithwyr ar y trengholydd geryddu y gwr yn llym am ei ymddygiad. Anerchodd y trengholydd Evans, gan ddyweyd nas gallai ddadgan ei deimlad o greulondeb y modd yr ymddygasai efe at ei wraig; a chawsai ddiangfn. gyfyng rhag gorfod atteb am ei ym- ddygiad mewn Ilys arall. Yr oedd hi yn di- bynu arno ef am sylw a gofal priodol, ac yr oedd yntau wedi ei hesgeuluso yn gywilyddus.
[No title]
News
Cite
Share
Cafodd dynes genad i farchog deusicl yn heol- ydd St. Petersburg. Drwy ryw anhap, fe niweid- iodd hono ei hun yn dost, awd & hi i'r ysbytty; bellaeh, ni chaiff y merched chwareu efo teganaa mor betyglus yno.