Seren Gomer

i AT (jrYHOEDD vVll SEMEN i ATTEll I LYTHYR rR, J. J. O'R B.L. I Nol&mus Leges Lingua; BiHtannica; mxiiari. I Yr. YDWYF YN CYFADDEF, fy ghydwladwr, fod y DARIAN yn FWY ei MHAINTIOH iiae YDOEDD ANGENRHEIDIOL, ASTALELI o LAJ O BCLAETHRWYDD FUASAI YN DDIGON i roddi DIOGEHVEH RHAG SAETHATI RAOR BWL; yr YDWYF yn MCTHN canfod y TCBYGOLI WYDIL LLEIAF RHYNGOEH cinvi" ae /ENEAS, a RHWNG CLEDDYFPRCA at glctlclvf If, ac RU welaf fi fawr o BCRYGL 1 fi giiel, fy NGHHVYFO, CHWAEI'IACH colli fy MYWYD, oddi I J, ) "J' lpitlir i ft ci golii trwy (v LITALDARDDU i furwolaeth, fcl Horatius GYNT, yr HWN y 1m y SIARADWT ANNHERFYUOL ODD yn ci FLINO, yn deyg o'j FRYGAWTHAN hytl ANGAU, ILIINC NCQNC DIRA VFNENA, nee -hosticd*mferetenw, Kec laterum dlor, AUT TUSSI?, nee tarda PODAGRA, GARNLUS HUNC QIUIRDO construct CUM^UE, LOQNAEES 81 SAPIAT, vitet, &c. HON. Ond ra both bynnag FYDDO Y CANLYNIAD, YR YDWYF liior LPROIT i redeg ûb PCRYGL i AMDDIFTYN FY MNM-IAITH, AG '¡; JDWDD LAUSIIS i ANULDIIFYN ei dad, ac md \vyf yn lith. úbaith Y partia YR IAITH mewn DIOGEHVEH, ae NA DDRYGIR mo HOIROF FIMIAU. Y inae y wiatl yn YMDDANGOS fel yn EWVLLYSIO I GADW YR IAITH YN- DDIGVFNEWIDIAD ac yn ddkl IWGR, CANYS Hid ydyw YV livii a DDYWEDIR GENNYCH yn y GWL THWYNTB O?;.D PELH DIBRAWF, AC am hyny y mae YN I DDTSAIL, AC yn beth na ellil- YNIDDIBYNNU at-no. Y PETLI YR YDWYF LI YN CHWENNYEH scfyll DROSTO, yw parhad i YSGRIFENMI yr iHith, fPl yr Gedd yr AWDWYR GORUN yn d I LIYSGRIIVVIMI er ys hanner CAN MLYNEDD yn 01, lieb I'M TYDW'AD'WYR GVMNCRYD en CYLCLI-ANVAM gan hob awel DYSGCIDIAEFH í) dduH NEWYTLD 0 YSGRIFENNU IAITH MOR HEN AC MOR aiddcrchog. Y 1;1ac y GEIRLYFR GORAN yn GYM- RACG YN CAEL EI AIL ARGRAFFA yn BRESENNOL YN NOLGELLAU, SEF GCIRLVFR y '1'. Iii(.I?ai-4s 0 (i(i I'ORGAN- n?g, AC y MAE GEIRLYFR Saesonac? a Chymraeg y PARCH. MR. WAITERS 0'1' un V. LAD, YN DYFOD ailiiii oly iiii wasg; yn y ddan IN ft- RLJAGOROI L.YN, y iiiae yr hen ddull o YSGRIF- cnnu yr iaith YN CAEL ei chadw gyda'r MANYLRWYDD MWYAF. Y mac DIU'VDD IOIMWR inor gywir yn ei ys- GRIFENNYDDIAETH AG YDYW yn DDIFEIUS YN (? FARDDON- IAETH. Y MAE DAFYDD DDU o ERYRI wedi scfvlf mür) gadarn yn?ha?ct ter't)'sgocdd a TYMHESTLOEDD cyfuewtU iaclan A barnau PERYGLUS, a MYNYDD Eryri ei htixian, yn DDIFEIUS yn ci fywyd, yn iachus yn ci FARN, ac yn gyw. raint ac yn RHAGOROL vin MHNRDEB EI IAITH, a PHERFTEITH- RWYDD ei FAVDDONIAETH. Y mae yn hyfryd i wcled yr AWDWYR MWYAF RHAGOIOL, YN FWYAF EYWIR yn en HYS- (II IFCNNYDDIAETH. Y niae HYN yn rtioddi LIE i OBEITHIO y BYDD i'r wlad yn GYFFREDINOL YM mben ychydig i WEKD y PERVGL o GYFNEWIDIADAU DINYSTRIOL, a GWAEDDI aJIan, fel o un fryd, "Ni fynnwn NI ddim cyfncwid cyfreith- iau yr ben iaith FRYTANAIDD." Ni UELAF fi tidim annhc- BYGOL I GREIGIAN CVMRY i ADSEINIO LIYN, os y CYFIEITHA^L HYN yn 01 YR bYll a DDYWEDAIS FYDDAI DIWEDD yr ymad- TTDD os y I/LADIN FYDDAI FIAENAF, a'r cyncithad Cym- raeg yn OLAF, fe FYTLDAI YN dchyg i adsain y GWVDDEL pe bai yr ADIAIS YN ADSEINIO y Liadin ac nid y CYMRAEG; yr OEDDIT yn :0011 am GERRIG-LICFAIN, LIE yr oedd GWYDDEL yn BRESENNOL, o! nid yw hynny ddim, eb efe, at alibis yn fy NGV.LAD 1. pan (](Iywedo, i GERLLAW llOnno, Pa FODD yr ydycb clini i;" In ettyb yn NNION-GYRCB, "Yr YDWYF fi JN RHESYMMOL, ùiokhaf i Yr VDWYF fi yn NIETLDWL fod v CYMRY Oari LAWCR o a-V, viiiau i DR. JOHNSON, 6 HERWYDD iddo RODDI POB clod I'W LUAITH, TRV.Y DDANGOS ma: o hani y mac UAWER o elr- lain SAE.SONATG YN DEIILIO, ac y itau POB iaith mcwn mc- GHR DAARWYMAN iddo, 0 HERWYDD iddo osod siampl dcla FR tJyd, PA fodtl TVWY LAFUR, gofal a DIWYDRWYDD, i gyf, ausoddi geiriaJiU- btiùl A DEFUYDDIOL. Y MAE Y geiJ: LYFR CYMRAEG a ARGRAFTV/YD Y« LLANDALI) yn LIS 1'1.' BADTI- L U" (.J.1 'tIJ' hd ¡'Jüc:l r .J.}..) ;Jt u, iol, ae y mae GCUII\ F lawer o barch I R awdwr am y GWAITH hwu alianver o creW, and y MAE fel 1;waith póIJ dyn yn AMHERFFAITHAC yn ARINHREIAUS, AC ni WELAF FI ddim alliii o Ie yn y GYMHARIAETH pc byddai yn CACL ei GYMHAM i EIR-GLAWDD, tam's fel mee y ccnig I yn ctiel ell codi allan O'R NIAEN-CLAWD D PAROTTOI at yr ADEILAD, felly allan o EIR-GLAWDD lICU GASGLIAD BCLACTB o drittH fe DDICHON AWDWR (Ioe*lli i DYSGEDIG GLODDIO lla. Nvc-i- o eidew CYMMWYS, a'n gosod yn DREFNUS tiC yv. GEL-: FYDTLVDIRAR MOWN GEIILYFI" a DEFNYDDIOL. YR wyf yn FODDLON i i-octdi I'R IIYFR BOB CAMRIOLIAETH AG a HAEDDAI, 0110 ANGLIVMMWVS fyddai ei barchn yn fv.-y NAC A haeddai; ar y CYFRYW ACHOSION fe cilir DY WEDYD GYDA y Philosophydd gynt, "Y mac YN ARIWYL GENNYF Mr. W. O. (meJ anwylach gennyf y GWIRIONEDD." Y mac coffudwrtucth Mr. Lcwys IMorys yn anvyl gan y Cymry, ac Y lilac ei DDARIUNIADAU B BORTHIADDAU ei wlad yn ¡ WAITH RHAGOIOL, end os CANFYD'DIR CROIGIAU CCIDD, naå VDVNT YN ei ddarhmiadau ef? a raid gadad MORWJR MEWN PERYGL O LONGDDRYLIIAD YN HYTRACH na DANGOS y (hflygmdau Uciafyn EI WAITH EFP Y mae AWDWR Y GEIR- LYFR a aigran\vyd yn Lhuidain yn HAEDDIANNOL o LAWER 0 barch am ei WAITH, oiitl a raid EI.ADDOLI EF? a LIE y mac I EFE yn CYFEILIORNI, a RAID GADAEL y Cymry i gad en cam- arwain yn HYTRACH NU'U RHYBUDDIO i OCHELYD l'hag ei l' GAMSYNFTIADAU? Y iiiic efe yn DDEDWYDD jawlI yn FY- ilyt.11 yn ci ESPONIAD 0 eirian TYWYLL alJghyífrcdino1, y lIlac ei ESPONIAD weithian yn YMDDANGOS Y» AMLIEUUS, am b-, jiny y iiite rhai yn en nodi ag h ncu qu. i DDANGOS I V byddai yu WELL HOLI viil*ittiic-liacii ae EDIYCH, a ydyw y l'))(!tliau-livji FELLY, ai PEIDIO? ond mewn AMRYW FANNAU Y mac EFE yn CANISYNNICD YM MLIELL. CYMMCRWCH II SIAMPL o un o JiJ, "DÜvyl (gwyJ, CJ WILYDD), UIIBASHFUL, not diftidellt," Lli-,V-, I YW'I' ANGEIIJ DIWYLACH A EDEII;" Death IS impudent, MORE impudent ùhn that he shouÍd spate." Y 11Jae yn fwy tebyg- mai o'i- GEIRIUN tli a gwyl tieti gwylio y itiae dileyl yn DEIILIO. Y N;Ae-gwyl yn yr ystyr HYN yn GYFANSAWDD MEWN UAWER gair CYMRAEG, MEGIS ittsgicyl, gicylt\x, nen DISG^R^IFA, &c. am hynny fe I cllir eponio y GEIRIAN, diici/l YW'R angau, trwy ddywed- yd, Y mae ungan YN DDIOLA' pwy a DARAWO, Did yw angan ddim yn gtry'io iiic yn PRYDERU RHAG AWDURDOD BREN- LIIN, na CHADERNID RHVFEIWR, OND y iiiae efe yn TAR AW pawb yn en TIT), yn DDIOFN, y mac y thai a. adRwo yr ANGAU etto yn ildhcyliach, nac cf, HYNNY YW, nid YW y I DYNIOJI a ADEWIR gan angau ddim yn gn-ylio nftc yn pa- I rottoi erbyn AWR (U CYFNEWIDIAD, tel ag y DYLENT. I "Einion DIWYL, DIOFN cad. F.INION THE impudent, AND FEARLESS IN the conflict," MEDDAI MR.-VV*. O. Pa syn- wyr yw DYwedyd fod RHYFELWR YN IMPKXTOIIT lIeu yn diii- gywt,yddyi\ Y FRWYDR? A ELLIR GAHV ARWEINYDD LLUOEDD y BRYTANIAIIV#II BRESENNOL yn FFRAINGC yn dthu digyic- ■ilydd (impudent)? Pc BUASAI MR. Vr. O. yn Iywedyd dat fag TITU intrepid IN THE CONFLICT, DICFAL, difraw yn y S FRWYDR, a fnnsai yr ESPONIAD DDIM YN FWY CYSSON? Y mae un IAITH yn EGIURHAU y lIaIJ, non ehaluncc y lylae y FFRANGCOD YI1 GALW y GRADD EITHAF O GALONDID, Y MAE UN IF* LYTIIYRAU BONAPARTE yn DY WEDYD AM ei WYR, en bod YN NIYNED ym MLAEN gydfi'l' non chuhtnee, loll y DIFATTCR- I WCH JVEU y dirvykira MWYAF, trwy GAFOD o BELENRIAU en GELYUION. Y MAE nÜlwyr IENAINGC, pan GLYWONT ruad y DRYLLIAU MAWRION, yngwylio RHAG y pelau, ae yn gos- TWNG-EU PENIIAU, feI LIWYAID ar y DWFR yn GOSTWNG en PENNAU pan GLYWONT y daran, end y mae hen filwyr ca. lonDog yn OFALUS i GYLLAWNI ell DYLEDSWYDD, lieb feddwl am goili amscr i icylio RHAG pdan plwm en GWRTHWYR.EB- Avyi-, am hynny y iiiae., YN ANDWG lilac diwyl mCWll cád neu me?n btwydi, sydd arwydd o ddewrder a cha?cn- DID ac nid o d<H?wi!ydd-uia. OND Y PETH MWVAF b?Uis y? y'scMyfr HWN YW Y h,,D (i t?i 'i-, i IDIV YD y'ù;¡ll' o' YSGRIFENNU YR IAITH YUDDIACHOS, ae yn DDIDUCFIIYDD. re ALLASAI CAM DDCONCLIAD 0 hit ddi- WYDD try GAMSYNNIAD, oud JIID CAINSYNIAD DAMWEINIOL ydocdd CYFIIE>VID y LLYTHYREG A Krfcrai-id gan yr aml- wyr GORAN A'R-ATHRAWON IMVYAF AWDURDODOL dros GANT O FIYNYDDOEDD:' y mae y DULL NEWYDD 0 ysgrifennu wedi ANURDDO yr IAITH, A THAFIU GWAITH MWYAF RHAGOROL y BEIRDD ALLAN o GYNGHANEDD. EDRYCHWCH DAN y GAIR dychymmyg, yn y GEIRIYFR HWN, pa fodd Y trinir gwaith Dufydd ab GwiIym gun yr AWDWR HWN, Niti oes DYCHYMMYG yn JVKSN, AM WRAGEDD GWYR CIDDIGITM, &C; Pa aches oedd i. roddi YRARDDODIAD i DERFYNU yn VN, yn Ile vi-fil yn Y FRAICHLION O'R CYWYDD, A THRWY Y CYFNCWID-1 IAD, IAFIU Y LLINCIL aIJan ° GYNGHAIIEDD? Pa aehos oedd i diIodi y gaircM, a' N 11 BENGOIL yn NECBRAU yr all FRAICH O'R CYWVDD? ONI FNASAI-ym Ttlon, yn 01 YR hen DDULL o YSGRIFENNU, yn WELL, ae yn GYDSEINIOL a RIIEOLAU yeyn?hancdd Ie?g yn y fraich hon? ae ONI fuMsi n WELL DYWEDYD,  id oes dychymmyg ym MAn) I WREIGEDD GWYR GO 'IDDIGON, &E. Val y m;1c ar WLAD arall, I WRAGEDD CY&NNEDD CALL. D. AD GWITYSR. Y MAE YR AWDWR HWN er cymmaint ci glod )'l)-fynych IAWN yn ANIIEDWYDD yn ci ddull 0 YSGRIFENIM gwaith y Bcinld güran, ? YR HON A BERAIS YR HA', A THRIN RHWNG Groeg a TLIROJW, mccld cfe, olict ILCli-n hen YSGRIFT N O OES y BARDD ei hun, fe DDARLLENIR, 1'1' 1:<)11 A hNais GYFFRO A THRIN y RLNVNG GROEG a ThriJ. ) D. AB GWILYTM. Os LLYNGCODD y GEIRIADUR HWN eirlyfr y Dr. 13ALLY, feI y GWARTHEG TENENON yn UYNGCU y l'hai TEWION, yn 01 EICH SYHVIAD CHWI, rhaid DYWEDYD, "Yn 01 iddo EI LYNGCU, "TIC yn 01 myned o hono j'w fol, ni WVDDID idda fyued ïw FOL, oud YR OLWG itriio oedd DDRWG MEGIS YN y DECHRENAD, CANYS nid oes fawr o Inn dysgeidiaeth y Dr, Dufis arno," Y MAE Y llythyrcl1 f yn cael ci swnio FEL V, YN y GAIR SAESONAEG AFT ae ni DDCCHREUWYD TERFYSGU Y llythyreg, a go sod z a GWEHILION y LLYTHYRENNAU yn ILACNAF, ncs DECHRAU y TCRFVSG yn FFRAINC, A DIFEDDIANNU y BLACNORIAID o'u HAWDURDOD, a gosod i'liai o'i- isclaf l'add Y11 en lJf, a cliaii i-r TERFYSG hwnnw ORPHEN fel ag y I dyjai, TRWY ADFERII y BLAETTORIAID i'w He drachefn, a gyrru ) y rhai isel radd a ftiont yn rheoli dros AMSER, i'w lie pri- olIol, y mae yn bryd WCITHIAN i adferu YCHYDIG o drefu a HEDDWEH ym nlysg y LLYTHYREG GYMREIGAIDD, dyr- chafn f, He io, i'w LIE, a thaftu v a'r ESTRONES ùcngamz i'r SCFYLLFA DDIYSTYVLLYD o'i- lie y DAETLIANT. Nid ocs aches wrtli rOe i dei-fn iii, bei-f, ODDIEITHR MEWN llardù- ONIAETH, y mae io yn derfyniad mwy PERASDD, a ilinvy CYDSYNIOL AG IEITHOEDD EREIIL, nd YDYNT yn HOLLOL FAR- BARAIDD, ac y MAE UAWER 0'1' awdwyr gorau yn ARFER io | YU LIE civ MEWN PRYDYDDIAETH, GWELODD EF WI TH FIIGCILIO, YN AMLWG LAWER DRWG DRO. X D. LOXAWIII N CL arfenad YR AWDWYR gnnm, TYMHOROL ne ys- I BRYDOL, y macw YN derfvnmd ANGL.'YILREDINOL ODDIEITHR YM MYSG y BEIRDD, y rhai ddylent u wastad gael en l'hyddid, ac y luae Ù) yn FWY ARFEROLJ yn FWY HYFRYD-SAIN i'r CLUST, AC yn BRYDFERTHACU i'r ohvg. Am y GEIRLYFR SACSONAEG a CHYINRAEG BYCHAN, a ARGRAFFWYD yng NGHAERFYRDDIN, fe DDICHON ci fod vii FUDDIOL MEWIT Hawer ystyr, Yllenwedig i GYFIAWNI LIE-LLYIVAU o fwy 0 j werth, LIE na ellir yn HAWDD en CACL, end PEIDIWCLI clnvi a dyrchafu mtvy itrilo nac a HAEDDAI, PEIDIWEB CHWI, FEL BACHGERA S, A DYRCHAFO EICLI btretttaii papur, a'ch edait EFYDD, 0 hnmm-dyb, wrth el DORR, YN THY uchel, rhag iddo AGOSHAU ATGWMMWI FEICLIIOG O DARAU- au, aC i dn-vi DYNNA y FELLTEN, YN ddiarwyhod, ar eich pen. Vr ydych CLIWR YN GALW YR AWDWR YN V. I' dY'r-1 edig, fe DDICHON cifod FELLY, OND VV ydwyf fi- YN METHU GWELED LLAWER o arwydd DYSGEIDIAETH yn ei WAITH, nae yng NGWAITH yr AWDWR mall yr YDYCH CHWI yn YRN- j FFROSTIO CYMMAINT o'i blegyd chwailh; Iivivi-aell pc rhoddid EICH DYSGEIDIAETH 'CLNVI cieli ti-i MOWN RAASGLCN CIIENEN, ni cli-v nil ddim CYMMAINT WEDI'R cwbI a NIASGL y GNCTSEN Y rhoddwyd Iliad Homer YNDDI GYNT. Er CYMMAINT DYSGEIDIAETH y GWR DAHWNW (MR. li.) YR ydwyf yn gobeithiona IWYDILA ere yn y GWAITII o an- ii urddo eill HIAITH, TRWY NSOD pob BCRF i (LERFYNU yn <ur, He ouid OES GANDDO YH AWR FWY <O YSPRYD y TESTAMENT NEWVILD iiae oedd gRnddo, pan GYHOEDDODD ei EIRJYFR, yr WYT YN a cha' efe gClmad byth i gyhoeddi ARGRALJIAD O'R LLYFR SANCTAIDD HWUW. Ai YSPRYD y Tes- TAMENT NEWYDD? ai YSPVYD CRISTNOGOL a BANXKL IDDO ddywedyd daü y GAIR PÙb, gynt o Dyddeiti, yn atcr o Rochester, i DDIFENWIY DR. HORSLEY? a YDYW YN ARWYDD ci fod yn WR dysgedig, pan yr ELAI GYMMAINT ALLAN O'I ITBRDD i EULLIBLO gwr MOR DDYSGEDIG ag Esgob DIWEDDAR Llan ELWY ? Ei ARGRAFFIAD o WAITH Syr ISAAC NEWTON, ei IIOD&I AR y GWAITH HWNNW ac ar WAITH EUCLID, ei GYFAN- soddiadan yn ei YMOROHEST yn erbyn y Dr. Priestley, ei GYFIEITHIAD 0 LYFR HOSEA ALLAN HEBRAEG a'i nodau ARNO, ei OREHYMYNIADAU i WEINIDOGION YR ESGOBAETH, EI ATEITHIAU yn SENCDDR yr ARGLWYDDI, ci DRAETHIADAU, ci BREGETHAU, trwy y rhai y mae efe wedi RNARW YNLLAFARN ETTO, ydynt argoclion EGLUR EI fod yn ei amser yn WR MOR LLAFURUS ac inoi- DDYSGEDIG ag till yn Y deymas. A DYMA YR ysgolhaig parclms yr YDYCH CHWI yji cadarn- HATI BREICHIAU awdwr GEIRLYFR bychan i,w DDIFENWI it .i ENILIBIO! end nid LHYFEDD cich bod mor barod i 4tiro ar bell vi- EgINvys, paii yr ydych yn tynnu EICH CLEDDYFMOR EWYLLYSGAR YN ERBYN y corpli. "Yr ydych yn son am RAGORIAETH plant CYMRU at YR OFFCIRIAID," O HERWYDD bod rhai bechgyn IEUAINGC yn fwy CYFARWYDD a'r gym- MYSGAETH ddi weddar o DERFYSGU Her LLYTHYRENNAU, a DADVMCHWEIYD lioll rcolau y GRAMMADEG TRWY osofl y FEVF YN He YRENW cadarn a'r eniv cadarn yn LIE y FERF, j na'r dysgedigicn. FC DDICHON RHAI plant ar hyd fY. nyddau Cymn; SEFYLL dras YCHYDIG ar ell PENNAU, a ydyw LIYNNY YN RHESWM Y DYLAI yr OFTEIRIAID HEFYD WNENTHUR FELLY; gaii cich bod /yn cua-ii do(il POB PETH BENDRAMWNWGL, DIAU Y RHODDECH Y GWEINIDOGIPN hynny hcfyd ar eu PENNAU pc GALLECH. Dymay DALEDIGAETH v MAE y corph o ddynion a WNAETHANT fwy na NEBEIEIIL dros ell gwiad, yn gael wcdi eu hoii boen n'n holl LAFUR. Pwy GYFIEITHODD yr YSGRYTHURAU i iaith il1 GWLAD, pwy ysgrifcnnodd -ESPONIADAU arnynt, pwy YSGRIFENIIODD GYSSONDEB y PEDAIR EfengyJ, OND YR OFFEIRIAID YR <L (I VC!J elmi yn cn (Iistkidlu ? Pwy YSGRITENNODD y GEIRLYFR LLA- J din a CHYMRAEG, pwy a GYFANSODDODD y DDAU eirlyfr a AIL ARGRAFFIR YN NOIGEILAN, pwy otdd AWDWYR y Ilyfrau goran yn ein HIAITH, Y BARDD CWSG, DRYCH Y Prif Oes- oedd, MARWNAD Lcwys MORYS a'r rhan orau oIl' DIDD- anwch TEULUAIDD, &c. OND YR OFFCIRIAID yr yrlych chwi yn ci diystyrll. Oiid chwi ddywcdwch, fe ullai, "iiad son am bethau feI hyn yw dadicu." Pwy acliOs SYDD, i brofi pa tm n YDYW yr HAUL UWCHLAW y TERFYN- sykh GANOL DYDD AI PEIDIO! Y mae CYMMWYSDER Nr hell ddnlI o ysgrifcnnu yr iaith GYMRAEG, Y dull yr OEDD LEWYS MORYS A'IFRODVR YN EI LNSGRIFENNU r, r I hyuny; ac 05 na CHREDIR hyn, y mae yr AWDWYR parcli- EDIG a ENWYD yn FUDDIOL i brofi y GWIRIONEDD o HYN, ca- nys YR OEDDYNT OIL, yn en BAMSER, yn YSGRIFENNU yr IAITH FELLY. YR "vf yn FODDLON i APPCLIO at y BiLl a'r ARGRALHADAU gorauo HONO, MEWN PERTHYNAS i'r LAODD O JSGRIFENNU POB GAIR, a SEF YD! A rot) dadl, ONID yw yn PERTHYN i'r dad] yn HAW, YNTEU i SOil am yr YSGRYTHURAU A'R CYFIEITHVRYR o honynt? GWRANDEWCH PA beHl y mao RDbert DAVICS, 0 NANTGLYN, yn ei DDY'WEDYD AR y PWNGC LNVN, AC Y MAE Ibbfrt DA VIES yn TERFYMI y NIFER liofog O'R cnw CADARN yn oedd, megis llys, (lysoedd, YN YR anSer aeth hcibto yn odd, megis dyrgu, dysgodd, AC medd efe (ILHAGYMADRODD, P. vi.) H Gall fed Y PAI CHEDIG DR. Pani, a'i GYD-GYNNORTHWY-WYR, wedi CYFICIIHU y BIBL I'R GYMRAEG, a hynny MEWN iaith ESINWYTH, GADARN, a GRARNMADEGOL, FAL nad oes adiOS GWYRO oddi WRTHI, mi ARFCRAIS Y RHAN I'WYAF 0 engratfuH i'r GRAMMADE'JR, tryscr GWCRTLIFAWR- HWNNW." Ond ni FYNNWCH ellwi ddim STFYDHI'R dadl yn 01 rhcolau ac ENGIATLAU yr ar- ^RAFFIADAU goran oli- YSGRYTHURAU SANCTAIDD, canys ni DDAL atcam cieli iaith t'i bi-efi WNH Y GARREG BRAWF ]on DYCHWCLWN YNTEU AT Y Dr. DAFIS A'CH L HCSYMAU GVVYCLI eicli ii-eii. YDYCH CHWI yn gosod 0 FIATN EICH ,1ar- ILENWYR Y THAN gltf o YMADRODD y DR. DAFIS YNGHYLCH Eg reI TEL FYIFTIULL BENYWAIDD O ENW eudarn yn ARWYDD- ocean IAITH, MEGIS FFRAITGEG, &E. end YR ydydl am GADW aIlan o'i- GOLWG, RHAG iddo eich condemnio, y rhan FIAENAF O'R ymadrodd, He mac etc yn DYWEDYD foci y îhfJi a GYMMERANT Acg-, yn GWYRO CYMMAINT aHan 0 Ie, a phe BAENT YN.CYNUNERYD Y DWYRAIN yn LIE y GORLLEWIN, "Toto errant cola qui hanc VOCEM Lingnam, vel DIA- lcctnm signitkarc put,mt," yn 01 HYN PA FODD y gellil. dywedyd YI1 ddirryl, fd y DYWED EICH c)taill, ei fod Vil beth ATTGHYRAMWYS i A-VFER Y FATH YMADRODD A'R Iaith Gymratg, ac os Had yw HYN YN BRAWF DIGONOL, EHWILIWN BRAWF YM MHELIUCH MWY -OEDRANNU?, os Had MWY ulv- DURDODOL, DY FRAWTL TAD EI FVIIT YDOEDD, IAITH GYMRAEG, A'CH GJMMAROEDD. TINTR ALED, 1-190. A YDYW TUDTII* ALED ai- fil; ? os ydyw, pa ham na phrûf, cch yn EGLUR ci fod felly, OSNAD YDP W AR FAI, pa hum y I cer? dil ef:? i fi ,i l i? -o( i ( i c EERYDDECH CHWI fi ATN DDULL ? YMADRODD CYMMWYS, ag elJjr el amdddlyn ng engraft allan o walth un 0'1' AVVD- wyr GORAU yn yr iaith GYMRAEG? oni roddwyd y dded- ryd yn EREH LIERBYN? out gollasocii cliwi y PWNC HWN olr DTULL ? did un i clnvi, fe ALLAI, y gellia- DY WEDYD am dano, FCT tho' confuted, he would argue still! Un oedd cf, NI ADDCIAI, Erhyn 0 FYD, RSIN O fai, Ei DDADLEU oedd ddiadlam, I DDYFFYN yn GVNDYN gam. Fe DDYWEDWYD (ljgon cisoes yr WYF yn mcddwl yng NGHYLCH Y CYMMWYSDER O ARFER y GAIR Parau YN y NIFER LIOSOG, plm NA fyddo yn cael d RAGFIAENU gan cnw gwau yn ARWYDDOCCAU Hifer, mcgis dau BAR 0 ldillad, &E. }'c RODDWYD I CHWI siampl o HYNNY, AC fe ddangoswyd i CHWI YR ANGHYMMWYSDER o DYNAU'R CANLYNIAD NAD yw bythyny n-ifor LIOSOG, o HERWYDD EI fod weithuiu yn cael ci at-fer yn y nifer UNIGOL, pall fyddo GAIR yn anvyddoc- can INFER yn ei RAGFIAENU. Fe ELLIR DYWEDYD viii mhcJl- ACH MAI YMADRODD CYLFREDIN GAN HEN WRAGEDD YW DY- WEDYD, gosod yr HOSANAU yn BARAU," ?rth FERCH fo VN EU CYNHORTHWYO A CHRYDDION A DDYWEDANT WRTH eu GWEITHWYR, NEU dnnwyr TIR WRTH en gwe¡Úon, gosod- weh yr E?GIDIAU yn haran, RHOWCH yr yellen yn burau PETH ANHAWDD iawn fyddai CAELV GAIR PARAU MEWN GEIR- LYFR, O HESWYDD ANFYNYCH y mac GCIR-LYFRAH yn gosod geiri-,tu lawr yn y nitcr LIOSOG, end chwi ellwch gad Y gair P&R MEWN pob GEIR-LYFR, ac onid yw dch rilig- farn yn DRECH DYAUGARWCH, CHSVI ELLWCH GAEL allan PA beth a DDYLAI tod YI1 y nifer LIOSOG, end OTER yw co III amscr i DDYSGTT'TM 11\ fyuno agor ei lygaul1 I DDIRNAD LLIWIAU, nett UA a fyddo yn can cl GLUSTIAU i DDYALL CERDDOT'IAETH. L barhau. at arAoEbbirji sekeX gomes. J ,8YI!,—BYDDAF RWVMCDIG I clinvi os RHODDWEH Is I'R YSGRIFCU GANLYNOL yn eich Sercn, mor gynted ag y BYDDO yn GYFLETIS; OS GALLWCH gupl lie gan fawredd maes y RLIYFEL YNGHYLCH yr laith, yr HYN BETH os hir y parha, a IWYI- DDILLASA luwer o DDERBYNWYR Y Sereno DA FYDDAI, lie bai y GWYR da SY'N YMRYSON YNGHYLCH GEIRIAU, a LLYTLIYRAIAU, yn AMCATTU rhoddi FHYW FATERIORI yn ERBYN DVWG FUCLIEDD TRIGOLIOLI y wIad, yn LIE ANNOGAETLI i YRASCISU YNGHYICH PETHAU NA WNA FAWR O LES PAN DELO angen. WYF EICH GOSTYNGEDIG WAS, EllUOJ" BEAUMARIS, MAI 2, 1614. TRAETIlAWD Alt FEDDWDOD. I ? 1. .? ?, I XTPH. V. 18, "Na te(t(twir CllWl iran WIN, (\:C.c'D y ANGHYMBEDROLD'EB o yfed diod GADARA MAI meddtcd, ag "yiltl wahardduJig- gan DJuw, am lIyny Y niae yi) BEEHOD FIIAIDD a UJELHLIGEDIG YN erhyn Duw a'i GYFRAITK- GWENWYN MELIIS GAN LAWER YDYW; mae yn RHWYD UFFE.RN? ac yn ORWEDDFA IBDDLONGAR gan Jiaws GORMODOLO ddynol RYW. ILEFYD illic yn DTLRWS AGO RED i bob AFLENDID A DRVGIONI, AC felly yn doriad o holl ddcddf: MEWN MEDDWDOD yr aeth lIawcr YN LLADRON, yn LIOFRUDDION, yn ODINEBWYR, YN HV.NAN-LEIDDIAID, I GYMMCRYD GWOBRAU AR GAM, I DYNGU ANNUDOIT, yn WARTH GWLAD, ynwarad- wydd PEITLIYNASAU, YN AFICCHYD i gyrft AC yu bià I CNEIDIAII. SIEDDWDOD hcfyd sydd yu tlodi FEULUOCDD, yn ACHLUSUR o anghyfiawnder, ae o ddywSdyd CEL- WYDDAN. GALARUS iawn YDYW EDRYCH a'r DDYTT RAEDDW, -—EI (bfod yn myed yn Honed ei safri, a UESTRI'R ylll- YSGAROEDD yn eael ell cadw yn rlly lawn, ac AR ym. ESTYIIIAD, aiii hyny ilis gallant GYFIAWNI en gwaith yn RHEOLAIDD, a HYHY YN ACHOS DYVYSWCTI ar FAETHIAD y GXVACD, A THRAEIIAD YR YMBORTH: YUA YN natnriol mae'1' CORFF yn CASGLU AFIECHYD, set y DDUEG BERYGIUS, Y GYM- malwst, BREICHIAU a CHOESAU LLYNOROG, y GRAIANVVST, A'R GWYNT-'GLW Y F. Mae MEDDWD'OD am HELAETHU ei DERFVNAU SEF MEWN TFEIRIAII, MARCHNAD- osdc, dawns-?yfarfodydd, GWYL-MAPSANTAU, A'R CYFFELYB. 'Y?i V Hcocdd HYN y mae MEDDWDOD YN YMDDANGOS 'n CI ii'iv ei hun, ac yn DYFOD YNMLAEN GYDAG esguso- ION, FEL y cmdyn—bimd'cr, <Ufyrvcb, cwm'm Hawen? heb ORPHAN MARCHNOD, sychcd, COLIC, anwyd" &c. a CHYDA'R ESGUSODION llyn, fe fag HYDER RHYL'YGUS MEWN dynion i yfed yn ANGBYIHHCDROL. Yl1 y modd hyn fo GAIFF MEDVLWDOD fwy i CHWERTHIN am ei ben nag i wyJo oï adIos, a mavy i'w ùdílyn lIag i'w VRTHWYTREBTI. Y mac MEDDWDOD hcfytl, feI Augustus Cesar am drcthi yr holl fyd OS GALL, a drygu YR hyn a atto o'r eglwys hctyd j TRWY FEDDWDED y darfu i NOAH ei friwig ei hun, ae odd! YIVSA dacth MELKLITH ar CAM, fel y bu canlyn- IADAII GOFIDUS. COLLODION MAWRION sydd yn bod trwy FEDDWDOD, colli y syuwyr, MEDDIAMIAU, ieehyd) BYWYD, ac cnaid: er- byn llyn, gwclwn ANFERTHWEH y pee hod yma o FEDDW- DOD. liwn sydd yn GWNEUTHUR DYNION I ganu yn IACH, pryd y dylent weddio yn ALARUS, A MELLDITLUO YN ddych- RYNLLYD, PRYD V DYLENT ofni D1.1w yn FAWR. Y mal: MEDDWDOD yn bee hod neilIduûl yn crbyn dyn CI litill, POL> CRENLONDEB a wna dyn I tIdyn wrth ei LADD y muc MEDDWDOD yn GWNEUTHUR CYMMAINT CAM i'r dyn a FEDDWO; ae cr CYMMAINT o gam a WNA IB IDR O'R dyn y ILADRATTO ocldi amo, fe wna MEDDWDOD FWY o gaiii I'R lvii A FEDDWO. Y NIAE LLEDRAD a ILOFRUDDIAETH YN ACH. I;Siil. i ddyuion gad cli erGgi O'U HERWYDD; ond y mac MEDDWDOD, 1. Yn hoilol GROES i waith YR YSBRYD G!:IN TRWY YR EFENGYL, Tit. ii. 11, 12. 2. Y mac yn omyn ILYGREDIGAETHAU, AC yn ARWAIN I bob DRVGIONI. 3. Y MAC YN TRYMHAU AC YN EAIEDU Y GALOU. 4. Y MAE GVVACAU DUW uwch beit Y bobl FEDDWM: AC ni chÙnf; MEDD Y GAIR, ETIFEDDU TEYRNAS NCFOEDD, 1 COR. yi, 0. yddai y LACE.LEMONIAID yu MEDDWI CU CAELH- WELS;O;I WEITLIIAU i DDANGOS I'W PLANT Y FTIEIDD-DRA O IIONAW. YR INDIAID a GYFRIFANT FCDDVVTLOD j'u FATH o WALLGOFRWYDD, OBLCGID >R un GAIR sydd am y uaill Hall. Y wac cosp at- FEDDWDOD YN (-)I LLOEGR. Y din,), YW swllt, NEU y CYFRON. iliac pob TAFARN- WR a 0 yn AGORCD i golli ei YSGRIFODDEF (licence) am DAIR BLYUEDD. Y MAE poll milwr, Uongwt", a GWEITLIIVVR yn ddarostyügedig i'r dirwy o swlit am bob li-N A ITTDD- ant yn T'EDDW nen yn SOBR. Ac Y MAE pob SWYDDWR ar LONGAU y BRCNIN a FYDDO YN CTTCG 0 REDDWD<VD yn i f-ii-ii a farno y LLYS yii ulldas i IODDI ARNO.