Yr Amserau

GWASTRAFF 0 ARIAN. 1-MTHYB AT DDARLLENWYH Y PAI-TRAU BRYTANATDD. j I I <jrVFE!rj.io;-i—Y mae Seithiau ceaedlaethol vn j gofyn ystyriaeth genedlaetbol. Na fydded i onin- tynaurbag-ffurfedigneb.gan hyny. ei attairha? I rhoddiir ffetthiau tra gaiarus a dyclirynlltd oan- ¡ tynoj, yr astudiaeth fwyaf gofahts. Y mae y I deyrnas yn gurddfan o daa faich o bum' cant, o BIoedd o feddwon seiydlog, a chant o nioedd o tcddwon achiysurol. Cytnnr fod tua ,a;.f.n mil or I dorf augbymedrol hon yn mein? bob biwyddvn, trwy ddamweiniau a gyfarfyddfint vn eu riitdaw- doa. Ymaetraui y meddwdod cvifredmo! h\7ii t ynddirtawr- ymaco leiafyc. ddeuddeng miHwn a deugain o b::nnau hob* blwyddyn; ae mewn I chwech a deuga.ni o aynyddoedd, y mae wedi I!vQgCU mil, L,!yth cant a naw a thringaín oJiliynau, I naw cant a phedwœrar dde.? a 1)7ietlwa2- ugain <9 ¡ filoedd, t< naw cant .X ckwech a' deug(Ûn <? bunngdd I (.81.869,994,946!) y mae hwc yn wastratf pech- adurus & dychrynHyd. Y mae rhai parthau yn gwastraSu symau du-?wr o ariau i bwrcas'a diodydd n?ddwo!. Y mae tngolitm Swydd LaQCMter yu tahl o jeia.f f)!iwn c bunnodd bob Mwyddyn. PoMogaeth Ipswich a d&!a.nt hanner cant o BMd yn Sy-nyddol; Bury, bedair ar ddeg a deugain o illodd o bunnau; Merthyr Tydvil, ddeg a thriugain c filodd o buu- uodd; Dundee, (yn 1841,) gant a phedwar ugain mil G bunnau: Bristol, tri cban mil o buocau; I Glasgow, SUwn o bunnau; a Llundain, tua thair ¡ mihwn o bunnau, Y mae y rhan fwyaf o'r symau dirfawr hya o arian yn cael ei da!n g-an y dospaitii gwetthio'. Dywed Mr. T. Beggs, "Cafwyd sicr- wydd lied gywir nad yw y swm a wenr gan v dosparth gwe'thiol ar wirodydd yu unig, ddim liai I na phcdair miliwn .u- ugain bob biwyddy'a n." Y ¡ mae yn ofidus nseddwl am y syn'su mawr Ii werir mewn t.tjfMndiu gan weithwyr. Yn. Runcoru, er enghraiiR, {;eHr i'r gweÎthwyr bedwar ugain mil o buGn!"i yn y flvryddyn o gvaog-t.u, ac o hyn gwar- mut ddwy SI nr bymtbeg o bunnau nr ddiodydd meddwoL Y mae yn fy meddlaut d&Qen o dyau! biwyddyn gan weitbwyr cotwm AshtOQ-under- Lyne; yr bwn a ddengys eu bod yn gwario pedo.ir md ar cldog pedwar caut a deg ar ugain o bun- Dodd am ddibdydd mcddwol: a dim ond dwv 61 dau gant ac ugain punt. am addysg eu plant. CyMrbyniad erchyll yw bon! Hyn am draul uniongyrchol em cydifurjaad a defodau yfawJ a dtraddiol eiu gwlad, Y mae yn bryd cymery"Yd I eipolwg ar y colledion a achosu- trwyddynt. Y mae y golled yG un iiHwn allan o bob chwech m' I hott law-wcithydd a chynnYl'chion (rnanufcwture. and production,) y deyrnas. Y mae v goUed i ¡ bersonau unigol bron yn anbygoe]. Mewn un sefydliadyn Hunda:n,' rhoddir gwaitb i gaat c i ddynion. Y maent yN feddwon ia,wn, a threuliant yr oU o ddydd Liua mewn rhysedd a chyfeddach. Eu colled nynyddol yw dcunaw cant ac ugain punt.' GelM cael ffeithiau cySelyb oddiwrtb unrbvw feistr a fyddo yn cadw 11'awer o ddwy?aw. la, heth a ddywedwttni wrth y pcthau byn? Nid I yayw ryfedj yn y byd fed t!&d? drvgau, anwybod- ?.!? a tbruem ys y d9yrna?. A oos eiama.medd ygiQtaeth ? GeHir ei chael yn y diwvgiad tHrwesioL J.V orwic/i. G.WlLLSON M'CREE. I

MQESOLDEl> CYXRv.Nid oed- cyrnaint ag nn ?°? ?? s& ? ?eincn, yr hyn sydd ?ith a !efara yn Krvf iawn c S? '??????? cymaint ag un achos o ddadl gyfreithiol yno, yr hyn s?dd ifaith a ??S. "? ? C?ry.- Liverpool A&ift.

;Unrywt4ttb. RHYWBETH i Pa niweid sydd rnewn pibell ?" ebe PufTweiHeuanc. "Dim, am a 'n I," atebai ei gyfaill, oddieithf bod ymsmocio yn arws;n yfed yfcd yn arwa.in i feddwdod meddwdod yn arwain i'r ger' y geri yn arwain i'r cryd meiyn y cn'd melyn yn arwain i ddyfrglwyf'; a'r dyfrglwyt' yn terfvnu mewn angau. Rho'wch hyn yaa. yn eich pibell a smoeiwch ef" CwESTiwN AM GwESTJWN.—Gofynai perig]m: ?n swydd Stirling, pan ya hoH nifer o'i blwyfolion, ddyn o'r enw Pedr, « Pa sawl Mwyddyn y bu p!ant Israel yn ymdeithio yn yr anudwch ? I hyn yr atebai, Deu- gain m]ynedd." Ond a fedrwch chwi (Mvwevd wrthyf n, syr," ebe Pedr," pa sawi cyDe]] ddarfu i b!an<. ISrae] ddwyn yn eu hol gyda hwynt o Bahilon i Jeru- salem ? Y'msaiai a dwy.s-myfyris< y penglor, end ni allai roddi yr un ateb. "W e! ebe Pedr, "dygasent yn eu ho! naw-sr-hugain o gyijyl:; cbwi a'i cewch yn Ezra i. 9." EeLURHAT! ASTRONONIYDDOL.Itewn ysgol yn agos i Lundain, lyw amser yn 01, yr oedd yr hraw dysgedig yn traddodi darlith ar astrono'nyddiaeth ac wedicyfeirio at y darluniad o'r byd ar vsgwyddsu .\tlas gofyn:.i r'- dosbarth yn gyrFredinoI, ar ba beth yr oedd Atlas yn sefyll? Atebai un, gan fod v byd wedi ei wneyd o gaos, rhaid ei fod yn sety]I ar gaos tybiai arall, ar graig; pan y gwaeddai bachgenyn o Gaerdydd, yf hwn oedd yn ngwaelod y dosbarth, "]Hi wn I <yr "Yn w-r atebai y doctor, "byddwch cysta! a dyweyd i ni M ba both yr ydych chwi yn meddwl yr oedd yn sefylL" "Mi wn I," atsbai y bachgen; "ond md fv nhro i ydyw etto." P,m gyrhaeddodd y gofyniad ato ef, safai yr hoH ddohaxth ar fiaenau eu traed i wrando a.- ddrychfeddwiy Cymro; pan, gyda choegddull uchelfrydig, y gwaeddai, « Ar ei goesau, bid siwi ar beth araU y ga!Iasai sefy!! ? D'nwESTWR..—Yn ddiweddar, yn nghymydogaeth Bos'.jn, Amenca, gwrthododd oleinad Pabaidd, yr hwn oedd yn ddirwestwr zeiog, ddarHen gwasanaeth ciaddu yn ngiaddedigaeth un o'i MwyMion, yr hwn a fuasai farw o'r deliri1(.¡¡ tremens, am yr ystyna) ef "vn "uog o hunan-laddiad. Li.wj<rc-DESTU!f i DDiRWBSrwYR.« Dvma ir dyn a gwympodd y coed, a gliriodd y wlad, a aredodd y tir, a hauodd y grawn, a borthodd yr M-ydJ, a gododd y cwilsyn, a iFHf6odd y pin a pha un yr ysgrifenwyd yr ymrwymiad dirwestoi. CAS BETHAC.—Gwas anfrvdd!on. t' myglyd' ce6yl tripiog, gwraig gecrus, dant dolurus, pwrsgwag p!enty.i anufudd, s:aradwr didaw, moch a dorant trwy gaeadleoedd, e!!yn difin, gwybed meirch, coegvn, & thanysgnSwr ni thai am ei bilpyr. ALCOHOL YN GARCHAROU WRTH Y F'¡t.AWDLE.- Odan y pen hwn cyhoedda yr Hunts Independent ddarhth sdraddodwyd yn y Sonthmnpton Polylecllllic Institution. Cynnwysai y cwyn a ddygid i'w erbyn ef (Alcohul) y cyhuddiadau a ganlya ,-Ei fod yn ileidr, yn dwvihvt- yn fradwr, acynHofrudd. Profwyd ei fitj, tel fkidf wedi ysbeilio LIoegr o'i gogoniant moeso), yn gymaint a ii bod yn cael em cyfrif, yramser preseno: hwn, y w!ad fwyaf meddw yn y byd. Y mae wedi, ac yn dwyn anan o'r !ogeH, iechyd o'r cortf, a ihangnefedd o'r nieddw). Fel,. w Y,lwryma(iytiaJluogynciddylariw-;td. fwyUodft freninoedd, rhy<e!wyr, esgobion, gweinidogion o bob enwad, marsiandwyr, a inistiach wvr. Fet bradwr. rhcdia. drwy y wiad gyda chwe' chan mil o feddwon wrrh ei sodlxu ac y mae yn bathaus ddwyn yn rnlacn ryfei yn crbyn rheoleidd-dra a heddwch cymdeithas. Arfbga y sawi a gaftb i'w ysglyfaeth ag atfau gwrthryfe!: Hanw- Mt yr awyr a, u melldithion drygionus; achvfranant ddytanwad sydd ddinystriol i nioedd. Fp] !iofrudd yr oedd y dysnoiaeth yn eithaf chr. i mac I!awero' iofrudaiadau a gyflawnir yn y wlad hon yn cael cu ey<' lawni o dan ei ddylanwad. Profwyd ei fod yn Hofrudd hefyd, trwy fod llawer yn cael eu Hadd gan ei'ddyJanwad i! tanliyd uniongy rebel ar y gyfundraeth aniaftvddo!. tiw YDE)EL.-Il oeb ebai Gwydde! wth gfaill ¡ 'ddo,"Igwelais ein hen gydnabod ddoe, a drwg lawn oedd gcnyfei weled wedi mya'd bron i'r dim, o ran ei' ?Mwd. Yr wyfn yn deneu, ?. yr ydych ch?ithau yn :d,n,u, end yf oedd efyn deneuach na ni i!I dau pe y'n !) gosodtd yn ughyn. Y-N- GA]f,-Gofynwyd iunol'vwiawdwyr Fframc pan oedd pethau yn dra therfysgiyd c ans efydlog 'I yno, pa iodd yr oedd pethau yn mvned ymiaen ? "Fel yr ydyt,-h !In !Jv:eled" oedd yr &teb. Yr oedd gan r gofynwr lygaid croesion. 'I H.OlON v BYD.Vn mis Mawrtb, 1844) cyhoedd- odd y Tywysog Joinvi'-e, mab diweddar Frpnin ? y Ffrancod, tyfryn byehan, wef!i iddo fod vn tremio ai ororau deheuoi ynys Prydain, yn yr hwn y sylwai, pe dygw}'ddai rhyfel rywbryd rhwng Ffminc a LiMgr mai Newhavpn, yn swydd Sussex, oedd y !Ie mvyaf! manteisiol i fl!wyr Ffrainc lanio er ?wneuthuf ymnsod- :ad ar Brydain. YnmisMawrth, 1848, pedair biynedd ar oj cyhoeddiad ei lyfryn, Uwyddodd ei rjeni i lanio t yn Ncwhaven, c dan aiyigylchialau hollo! annisgwyi- I iadwy iddynt hwy, i'r tywysog; ac i ninau Stefyd. BARNWR YN Y CYl"1"ION.Dygwyddai Arglwydd ¡ C&mden fod yn eistedd ar y fainc uuwaith, pan y dygíà I snyniad yn erbyn yna,d am garchariad ar gam, ac am I osod yr eriynydd yn y cymon, neu y stoch. Y mdrechar y dadleuydd dros yr ynad wnetuhm gwawd o'reriyniad, a dywedai nad oedd gosodiad yu y stocks yn unrhvw j fath o gosb. "Irawd," ebe y barnwr, gan blygu dros 'I y fainc, a siarad yn ddystaw, a fuoch chwi Rnoed yn y stOCkS « Y n yn y stock, ebe y Hall, naddo erioed, y arglwydd « Yr wyf n wedi bod," ebe e: argiwyddiseth, "a galjaf sierliau i chwi mai nid cosp fychan ydyw." Cyfeiriai ei argiwyddiaeth at amgyich. t iad oedd wcdi ei gyfarfod pan yn talu ymwcHadi'w! frawd-yn-cehyfraitu, Arglwydd Dacre, yn swydd Es- sex. Rhodiai a!Ian un diwrnod yn nghwmpeini bonedd. i wr hynodedig gan absenoldeb meddw!. Cyrhaeddasant i at y fan !Ie y safai ?oc?s y p!wyf. Dymunai ei ar- glwyddiaeth ar y boneddwr i'w hagor, fel y gallai cistedd ynddynt, o herwydd ci fbd yn dymuno ca? pr&wf pa fath gosb ydoedd cael gosodiad YlIddynt.1 Wedi i'r boneddwr eu hagor, a'i srglwyddiaeth e.stedd ynddynt, cymerai lyfr yn ei kw, rhodiai oddiamgyk-h ac ya ei absenojdeb meddwl anghonai M e: afg!wydd? iaeth ohydyn rbwym yn y cy?on. Ymdrecbaici argtwyddjaeth ei oreu er ymryddhau, ond ofer oedd pob ymdrecb. Pan oedd hen ifermwr yn myned heibio, ?"?7???" ? ??'?gynnorthwy? "Na, aa, hen ?chgen," ebe hwnw, ?ni w'ranta' nad am ddim d?onr a wne st y'th osodwyd yna." Ofer v taer-i y barnwr ei fod yn ddiniweid. Aeth yr hen n-ermwr yn I einaen,agorfuareiargtwyddiaeth ymtoddloni yn ei gaethiwed, nes i un o weision Arglwydd Dacre ddy.- wydd dytod hetbio a rhoddi vmwared iddo HU-XA\.T-LADDT-A,D H, P ei 33 yr HUNAN.LADmAD ET'. o.John Hope, 33 oed, yri hwn oedd yn byw yn Copperas-hil), a roddodd dt.rfvn areihoedtttwy ymgrogi, wythnos i ddydd L!un di weddaf; wrth host ei wety. Cwynai ei fod yn wae! e' iechyd er's peth amser, ac yr oedd yn dra ise! ei reddwl oherwyddmarweidd-drft, masuach, ac efe a wrthodai godi y diwrnod hwnw, I!e yr arosodd trwy v dydd Aeth ei wrsig s /? i fynu idd. yn y ptyda?vn/ a ph? j wyd cfrsi y dywedwyd, ac yn gwbl farw. MoESAU DA y SAESON,-YmgynnuHodd dwv 51 0 Saes(}n, mocsgar a dysgedig, i fed yn dystiotl o'r ym. arfenad, dyno! a phrydferth, o "ymaflyd codwm" Awns' brodonon Swyddi Westmorland a Cumberland. LIestri a blychau trwynlwch arian oedd y gwobrau i'reni!)wvr. J mac y (..ymry yn wirioniaid na roddent i fYlJu eu bysgo'.ion eyfirlodvdd gi!Te(](Ii, u,,cictt breivat, a phob barbareiddiwch o-r fatb, i gael di!yn campau o'r I tatb hyn. Pe gwnaeat hyn, eni]jen< .v.'naa holl ber- soniaid, hceriaid, a chiiradiaid ein gwlad, feI y genedl fwyaf hynaws a nwcsgar 0 dan hanI. I Gi.YK.' CwsG.—Dywed y Chronicle fod y senedd yn darfba yn raddol a bod yn ganolbwynt meddwl a gweith- iedial. Dygir pynau pwysig i sytw, nid yn y senedd, ond yn y newyddiaduron ac ar f'una.u yr heo!ydd< Nid oes djmVo fedllwl y Senedl i'w weled vn nadleuün sen eddol y chwe' mis diweddaf. Ar led y mae y byd polidcaidd yn chwyrndroi yn oi ugain o chwyldroadau o iewn chwe' tT,:s. Teia Ffrainc ei hen ddilbd ymaith, I¡ a rhuthra yn noeth i't dyfodoL Liams Germans o'i chwsg, a iieidia yr Eidal o'i beddrod.. Y mae Awstra yn tynu el hae!odau afhmluHld at eu g¡lydd, yn rhwhio ei Hygaid, ac yn ymysgwyd. at gvfnod newydd. Y mae yr holl fydysawd yn defH-o. Uwch pyrth y senejd j Bryde:n:g, fei uwch heddrodau Athcistiaeth. y darUeni)- y getHM galams, ? Yma y mae tragwyddoi'gwsg." Ta.EFN.—SytwoddMr. WiHiams,yrae!odanrhyd. eadus dros JMacdesHeld, yn ei Ie yn Nhy y Cyffredin, &)d adroddiadau y dirprwywyr ar addysg yn Nghymru I yn hynod o annheg. Gwaeddodd y ty, wri.h e: glywed, Tref'n, trefn." Y mae My, Wijjiams vn &mro, a gellid meddwl ei i'od yn gwybcd yn weh a)n Gymru na'r cyfFredin y!) y t)' c.d y mae v He&u am "drefh sydd mor fynycb yn y t.v, yn brltwf 0" annhrefn" y rhai sydd yn IIefain feliy. Nid oes yr un. ty 0 fewn y deyrnas mor annhrefhus a Thy y Cyflredin." FiCER MoTTRAM.—Y mae y Parch. David Seddon, Ficer Mottram, wedi bud mewn profedigaeth chwerw lawn yn ddiweddar. Ymddengys fod genetb i<-uanc, sthrawHs yn ysgol Sul cglwys y plwyf, wedi troseddu yn erbya rheolau moesolrv/ydd, ac yn teimlo, neu wcdi I teimlo, yr eneithiau canlynoi i hyny. Mt'nai briodoJi y peth yn gwM oil i'r ncer, a bu y mater yn wrthddrych ymholiad maith a maHw), am ddau ddiwrnod vn mrawdiys chwarterol Knutsford. Yr oedd tiuaws o I yn,x-,Ion ar y &inc. Rywfodd neu giiydd, pendeH'yn- lvvd 11 bJaid vr H olynydd." iI ELU8EK&A&WCH R\-NOD.—G;idawyd eiddo i gyn- nal ttodion yn Stamford er's tri chanr o aynyddocdd yH ol. Y mae yr eiddo yn awr yn wenh chwp' mil Tr nwyddyn; a chedwir deuddpg o diodion.gan roddi I iddynt bum swllt yr un yu "ythnoso! Y gweddill t I! renir yn gomSbrddus ihwng Cau t.<K-iriad, y rhai ydynt fath o swyddogion. Madron o't fath hyn ydvw 'yi mwyaf croch yn gwaeddi am arisn y ilywodraeth i ddysgu y wenn, pan y mac digon o arian i'w cael, pe I y'ldefnyddidyn onest, heb Bino y I:ywodraeth ar y pwnc- ¡ Yn E&WYHDOR WiRfoDDCi..—Y mat- cyfariod. I yddb)ynyddo!Undeb yr Anuibvnwyr, yn yr Alban I newydd ornery d He. Oddiwrth yT adrodd'iad a gy hoeddtd,ymddengysbodgwedduldy!edc ddwy n! ar t ugam n arcs ar eu capeU yn y wJaå hono 3 biynedd j'ü ¡ oi, bod mwy Ha phfdaif mij ar bymtheg 0 liyii%, wedi I cael eu tain yn ystod yr amser hwnw, a bod y tair mi! I gweddi!! mewn Haw. Feiiy, bydd hoU gapeH yr An- ¡ mbynwyr, yn yr Alb.i), yn bo))o!ryddoddiwrf'tddy:ed II riae y rli i .'n ne(iaiit effeithioldeb Yr egwyddcrr wirtoddol yn rhoddi prawf lJad oes ganddynt gred yr ngwirioned(-1 ac unioodeb yr hyn a broHesirganddynt. Y DRBTH EGL\VYS. Y mae yr Eg!wys FHwr- ,i!.ctIm& Y! b r)'!1u' r, yn CMrodo., ya c?? el threthi. l o,, yiA u e, ijIiret l ii. mwelwyu â thai amryw Ymneiliduwyr vHO, y rb'ai a wrthodent ei thatu, a chymerwvd oddivno eiddo !? werthf?r. Yn mhlith erai]!, ymweiwy'd i thy afgra? ydd, yr hwn oedd oruchwyjiwr i Gymdeithas? y Dad- gysyhtiad s chymerwyd oddiyno gypynau o draethodau a gyhoeddwyd gan y gymde?thasfa hono yn erbvn undeb eglwys a IIywodracth. Hyderir y bydd i'r person ? wardeniaid ddarHen y traethodau hvny yn b?Hog a manwj, a derbyn go!<-uni i'w deaita theimjad I rw cydwybodau trwv hynv. CVD-DA.RAWIAD LLONGAU AR Y MOK.-Dseth y liong West Pomt, o New York, i'r afon Mersey v Sab- both wythnos i'r diweddaf; a dvwedai y cadbeu eu bod wedt taraw yn erbyn y Hong Cove, ar y 2?ain o'r mis d:weddat, ar ei mordaith o Lundain i Quebec CoHodd yrDil-feistr, (mate.) a t!n-i or morwyr a berthynent i-r Love, eu bywydau yn y cyd.darawiad a chymerwyd y gweddUl or dwylaw, a dan for-deithiwr, (ppdwar-r ddcg i gyd,) oddiar y Hong suddedig, a dygpwyà hwy ymavn y West Pomt. 0 herwydd fod y dymhestl mor fawr, a'r tonau mor gynhyrfus, ni aUwyd achub dim oddiar fwrdd y Hong ddrvJHedig. ÐVGWYDDlAD HYNOD.Yn ymis Medi diweddaf, tra yr oedn Mr. J. Rarker, Kenda", yn ciniawa ar gyw Mfwed! ei erw!, teiirla, rywbeth vn e, bigo yn ei wddf, a !Mddyhai mai rhyw ysgyrionyn o a,"gwm vdoedd. 0 fe.u tua phythcfnos yn oL adgonodd yr amgylchiad, trwy fod nodwydd ddur, agos j ddwy fodfedd =. hyd, .n dyfod aUan o gnawd ei glun, iT He y gweithi.sa! yn yspaid yr wyth mis er pan y cymerasai y ddamwain k. HuNAX-i.ADDiAU.-Wythnos i nos Wener diwedd- af, catwyd Dav?d MoM-, masnachydd ce?'Iau, yn gor- weddynagosi Aberdeen, a-i wddf wedi ei dori yn arswvdus. Yr oedd yn gallu E;iarad a dywedai mai efee?una wnaeth y weithred, a?i fod wed. gwnevd '?nf? honL Bu yr ??'" ?? ?? prydnawn dranoeth. EFF AlTH D7CIIR YN" Yn Wair Penrith, ychydig ddyddiau yn o), gwe!ai gwr, o'r enw WiiUam Scotf, ei Mentyn yn ymy! celfyJ ac efe a redodd ym!aen i'w achuo and cyn ei gyrhaedd syrthiodd y t&d i iawr yn farw, wedi ei ladd gan gynhyrnad ei ddvchryn V FRENINES.- Y mae ei Mawrhydi wedi arwyddo ei bwriad i ymweled à. rhcdegfeydd Ascot, a danfonwvd gorchymyn i barotoi castell Windsor i ddprb' vu v Uya erbyn y 5ed o'r mis nesaf p: d y dysgwylir j't teuJu brenmoi fyned yno am wytbnos neu ddeng niwrnod. MARWOLAETH DDlSYMWTH—Prydnawn ddydd LIun, yr wythnos ddiweddaf, cafwyd William DaviM, o Lpper Frederickstrect, yn farw yn ei we!y. Yr achos o'j farwoJaeth ydoedd ymhe!aet.hmd rhedwet (artC?7!) benafochr aswy y g:don. Cwjf CvNDDEiKiOG.—O hetwydd :rr ofnir i'r gwr[.s anarferoI presenoi achosi y gynddaredd ar gwn, y maa y maer a'r ynadon wedi rhoddi rhvbudd fod i bob c: gael ei gadw o'r heolydd, hyd y 3!ain o Orphcnhai, o dan ddirwy o bum' punt ar barchenog unrhyw gi n neir yn rhydd. Dyna dri mis o gsrchar i'r creaduriiud, rhag ofn iddynt i'yned yn ddrwg. OW RAIG. Pan ddet dyn o synwyr i ymbrYodi," ebe Mrs. Moorf, "cydymaith sydd arno ei eisiau, nid 'vn uniggreadum fedrbaentio/achwareu, ac vmw'sgo, zt dawnsio. Bod ydyw a fedr ¿oÍ ddyddanu a'i hyfforddio; un a fedi- ymresymu ac ystyried, yrndcitnio a barnu, gweithredu ac ymddyddsn, a gwah&niaethu un a fedr ei gynnhorthwyo yn ei orchwylion, ysgafnhan ei ofaIoH coethi ei htweaydd, cryfhau ei cg:wyudorion, E¡C add.vtigo ei biant." PA BETH A li;.VAElt HEB AnGRAFFWYR?- Gohebydd i'r Pift He/'aU s ysg'ifena fd y canlvn :— M: a adwaen ibneddwr o enw teenyddo! d..oe!, vr hwn, pan y gosodir ei ysgnfau o'r neiltdu dros ychydtg ddyddiau, ni fedr wneyd aHan ei law-ysgrifea ei hun. Y fH)rdd a gymcr ydyw hyu—dcnfvn am argragydd, yr hwn a'i eysoda mewn Hythyrenau, ac yua ge;i.<r ei ddat. iien, pa un ai wedi ei gvhoeddi ai pfldio. Nid oes gan y cyitredin un ddirnadaeth o faint yr hyn y mae ysgrii. enwyr yn ddyledus i ddealltwriaeth argratfwyr, Ond, yn w!r, y mae'r cyH'redin fi hunain yn gvfartal ddyledus iddynt. Nid oes yr un ddosbMth o fasnachwyr mot a!)hepgorol angenrheid'ol. Pp byddai i'r p(,bydd ffaelu, mcdrem bobi i Tn ein hunaia pe byddai i'r ,rwr,,iedydd ffaelu, medrem wn)o i Ni em hunain; pe byddai i'r gwe'ydd ffaelu, jnedrem wau j ni ein hunam end pe byddai i'r argraffydd ffaelu, ni fyddai y byd yn werth byw ynddo." .GWERS YMARFEROr. MEWK CREFyDD.—Dy- wedai amherawdwr Rhufeinig ua diw'nod wrth Rabbi Joshua, mab Chanauya, Dangos i mi dy Dduw H Dyrchafh, dy lygaid tua'r wybren," atebai y rabbi, y mae Duw yno." Ttc.cd yr amherawdwr ei lygaid iua r ffurfzkfen und ar y foment ymfwriai VI h&ul e' belyderau ar y ddaear. Achosai en dysgta.erder Hachar j'r amherllwùwr droi ei 1ygaid tua'r UawT; ar hvn dy- j wedai Rabbi Joshua wrtho, "I'a beth a fynit ti weM y Meistr a thithau heb fod genyt ailu i edr- ych yn w.vneb ei btanedau Y GWNIEDYDD YN MHMTH Y ir.,LoWrR, (iorfu. ) wn'eJydd tiawd, yr hwn oedj wedi bod oddi- caTtref am beth amser, ddychwelyd trwy un o'f cymyd ogaethau m\vnol yn ei o! felly, wedi mwydo o hono ei gÍai yn o gomabrddus, cychwynai ymaith. Wrth ym deithio, daeth yn aiaedig, ac eisteddai i !awr wrth ochr y iK-rdd i orphwyso, lie y syrthiodd i gwsg. Pcnde)-- fynodd rhyw lowyr a'i cantyddasaut yn y sefyUfa hon ei symud efo dan y ddaear, a chludasa.nt ef yn union i wae!- id y pwll, I:e y'i uodasant heb ei anoaypdu. Wedi bod yno am beth amser, deffröodd, a ch&n edrych o'i am- gy!c!), wedi ymsynu at ei sefyHfa, cy&rfuwvd ct gan !owr,yrhwn, mewnUais un-donaidd, a'i cwestivncdd fei hyn :-(( 0 ba )e a pha bethyÖych?" I hyn yr atebal y gwptedydd, Pan o'ddwn fyw, ac ar y dthear gwniedydd tlitwd oeddwn, yn Ya,rpole, ond y: awr yr wyf wedi dyfod yr) nn o honoch chwi." HIRHOEDLEDD NODEDl(h-Ymaegan Mr, Sharp, aejmw!o Newton of KUteam, yn e. feddiantferJyn bychaN Ysgota:dd, hane.siaeth yr hwn sydd wir hynodol Dygwyd yr anifaH bach prydferth hwn ar y cvntaf o Orkney i CeUardybe, yn swydd Fife, mewn pysgod-fad Yr oedd y pryd hwnw yn ei lawn dynant, end ni wvddid e! oedran. Pwrcaswyd efgan ddiweddar dad Mr Sharp ?an yr hwn y deihyddid ef'i'w farchogact!' a!r. lawe/ o Nynyddoedd yn nesaf gan ei fab, vr hwn sydd 45 mtwyddteuengach; wedi hyny gan ei wvhon, yr engaf o ba rai sydd 85 mhvydd ieuengach ac vn ddt weddaf oU gan ei wyres, yr hon sydd 10? Ïnhvydd leuengach. Y peth hynotaf cy¡¡yIltiedig å'r merl)'n hwn yw, ei fod, er ei ddirfawr oedran, eto yn he.ni a nerthol ac yn medru trotia.n ddeng miUdir yr awr gydag el- mwythdra ar itbrdd cda. GWRO:NES. Yn ddiwedrl24f, aeth cwpl serchiado! i eglwys Spalding rwymo y cwlwm priodasoi, a chan fod y cJerigwr yn arol; yn hiracli na'r dysgwyhad cyn dyibd i'r J;an, gufyna! y briodas.terch i'w hliDviyJyd pa beth ydoedd o'r g!och ? pryd yr atebai yntau ?-n erwin ac ucHe'; Pa beth yw ;,yDy i chwi ?" On }'D wir, syr," meddai hith.u, .( at r.'iIy y .iac ? pa beth atydda) ar 01 hyn ? ac; y. y fan hi a-i gadawodd. Lyfarfn yr one.nad wrth y dtwa, a dywedai wrtho "Nid ri.LLid t chwi gymeryd ychwaneg o draficftb, canys ni phrtoa:tfh ddtm. PY8& YseLYFAETmrs.—Dywcd gohebvdd yo y C/¡ronicle, iddo WR!ed penhwyad (-pz*ke) ya yrnhd penhwyad aral!, mwy nag efei hun, yr hwn yr ymdrecha: ei lyngcu, ond yn ofer; a chymerwvd v ddauanauo'rdwfr.tra yr oedd y llei.f ;n parhltu i geisio ysgtyno y mwyafgerfydd ei ben ac ni eUid en gwahanu heb eu tiadd. Pwysai y Heiaf t pwys II. 6¡ owns a'r mwyat; yr hwn y ceisiai y Ueiaf ei !ynECu a bwysat 2 bwys a 13i owns. Rhaid <bd gan y bychan teddwl mawr am ei ahuoedd Hyngcaw', cyn vr anturiai y fith damaid. AnwYDD o BARCBE T \rEnHOOG.-Nos Fawrth, EbnH j8, cynnahwyd c 'fa.fod eyboeddus yn nghapel Cooper-street, Manchester..rdyben o anrhegu v Parch. 0?-en Jo?s, gweinidog y TrefnyddionCalna?dd yn v dref hono, ? oriadur werthfawr, M h ph?ynr;-?nHWvf< ugau.penadur. Wedi decbreu v cyfar?d ?wy fawl a gweddi, galwyd. y Parch. D. Rhy. Stephen i fyw?dd? cyfarrod yr hwn a gyf<rchodd y cyiaribd me?n ?etn dra chymh? wy. ? achly.ur. LIon.?rchai y cade.r?d y gw?mdog pbnbl ? oia! o herwydd yr amivgiad dy- munot hwn o umieb a brawdgan? rhvngddynt. & datganai ei ddymuniad a1 hyder y parhaeni i ?ithrin v cytryw ysbryd gwcl'¡)lfal'.r. Vua efe a alwai ar Mr. John Jones i dàarlJen anMchiad y cyfeisteddwyr i'r i arch. 0. Jones, yr hon a ddatgamd y tetmiadau mwyaf parchus a charuaidd tuag ate, fp) pregethwr tfyddlon tl bugaE pryderus. Wcdi hyny galwai y cadeir'ydd ar y Parch. R. Bonner, gWöinidog- y Westeyaid, i gyfhvyno yf an-begion i Mr. Jon,.s, yu eHw a thros ieueneetvd v cynnulieidfaoedd. Yr oedd yn gerHedig o fewn i'r or- !<mu!- fet y caniyn Cyftwynedig i'r Parch. Owen Jones, ynghyd a phwrs o anan, g&n ei gyfeillion Cvmreig yt. Manchester, fel arwydd c'u cy:neradwyacth o'i lafur yncupHth. Ebril.] 13, 184f3." Y Parch. Owen Jonc-s, mewnaraeth fer a tbra theimJachvy, a gydnabydd&i yn ddio!chgar eu eMedigrwydd tuagsto. DioichM am vy arwyc.Jyms 0'" cariad a'u parch, a gwerthf&wrogai eu rhodd fawl M mynegiad dfgymhell o dMm:ad dwys. Y Parch. H. Ifughes, Hermans, a drlywedai yge!Hd dysgwyi daM beth fel efieithiau pr.odo) yr hyn a wneid ?nddynt yn y cyfarfod hwnw, ..fcanmoU.ethuchd ? hwy ? eu ?imbdau haelfrydig chn.tiono? a chalondid mawr .? gweinidog. Wedi te-.set??bl ydig ar y ddau beth hyn, dywedai Mr. Hughes, Y mae yn Hawenydd i'm gaet bod yn .Ivst o'cb ce'- edigrwydd ti,,ag at f, i)gliyfaill a'm cydwladwr: y mae hir gydnabyddtaeth, a chyteiIlgarwch ditiuant wedi bod rhyngom lu a gallaf d d wyr. tystiotaeth i'm cyfa.!} a'm &rawd yma fod iddo !e cynhe. iawn yn sercbiadau <" frodyr yn M on, tra y trigai yno, a'i fod etto j.n caei et b?chu yn tawr gan ei gyd?d?r. Fy ngweddi yw, ar iddo gael ? ?' H????tmawrgyd?acho. ?:? ? ed. thynyancrchwyd y cymrtbd mewn araeth ? ddyd? d?gan Mr. Owen Wi!hams, Waun Fawr; a ?erh? t?y adroddy ddau eng'yn canlynol, y rhai a gyfansoddjdd wedi iddo tyned ? yr esgyuiawr:- Ha! dyro'ldwyfi a: wyd(iawr—! Oweu I'w anereh ;'n glodfawr; 0 wir fawt i'n- swydd erfiw, Dim mwy na pwHs i'r Duw mawr. Otten ab Sion.tn bvw sant.—ei weddi A fydd ?r e!< Utvyddmit: Yn fendlth !'c!, piith s'ch plant, Ac yna i ogoniMt." CRO&.AD.j-Crogwyd dyn yn ddiweddsr yn War. wn-h, am JofruddM et wrai¡'1: yn BÜ-mingham. Et enw ydofdd Mathew Davie. Rt-odor ydoedd o L:1nidloes, I wydd Drefhldwyn. Hu byw ni6wn gWasanaeth yn y dret hono.acyn y Dreiaewydd, a chadwn,y dafara a elwir yr AH;ÍQIl.