Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

20 articles on this Page

NODION AR BYNCIAU YR WYTHNOS.

News
Cite
Share

NODION AR BYNCIAU YR WYTHNOS. ————— —————- (Gan "AWSTIN.") Ar drothwy cyfwng pwysig arall, o fcerwydd na wvddom pa gyfeiriad a gymer Cvnadleddau Cyffredinol Glowyr Cvmru, Lloegr a Scotland ar bwnc gorfodaeth, a-c I na wyddom, ychwaith, pa gwrs a gymer y Llywodraeth os digwydd holl lowyr y wlad ddal at y penderfyniadau swydd- ogol yn erbyn y mesur newydd, rhaid boddkmi ar nodi y eefylKa bresenol a gadael i'r dyfodol amlygu ei liun. Glowyr a Gorfodaeth. Ymddengys fod Cynghrair Mwnwyr Prydain Fawr wedi bod yn gwneyd ym- drech i sicrhau barn aelodau pob dos- foarth yn y teirgwla4 ar bwnc y dydd, ac y ceir adroddiad ar y mater yn Llundain pan ddaw y cvnrychiolwyr ynghyd. Rhoddir rhywfaint o feddylddrych am bwvsigrwydd y sefylKa gan y ffaith fod y Prif-Weinidog eisioea wedi eytfarfod a blaenoriaid llafur i ymgvnghori ar y rhagolygon. Cawn hefyd fod yr Ysgrif- enydd Cartrefol wedi bod yn taflu edyn ei swydd a'i swyddfa dros y glowyr, a'i fod wedi cvhoeddi fod y Swyddfa Ryfel yn golygu rhoddi archeb i'w is-werision i beidio ymdrechu cael ychwaneg o lowyr o unrhvw ran o'r wlad i ymuno a'r fyddin, rhag niweidio'r fasnaefr lo drwy ei gwanhau yn y glofevdd. A golygai mae'n debyg, rhoddi cyfle i rai ydynt yn barod wedi vmrestru, ac hob eu galw i fyny, i ymddangos o ffcaen llysoedd cyn- wysedig o gynrychiolwyr meistri a gweith- wyr glofevdd yn unig, yn anibynol Ifollol ar y pwyllgorau ereill a benodwyd i yetyried apeliadau g-weif hwyr. Beth Nesaf? Saif y glowyr, felly, ar dir gwahanol i weithwyr ereill, a pha offaith a ga y trefniadau hyn ar farn a phenderfyn- aadan y Cynghrair, anm'hosibl yw dyfalu ar hyn o bryd. Y Swllt Benthyg." Yn anibynol ar y pwnc mawr hwn, byddai yn well nodi tod testyn arbenig gweithwyr dosbarth y Glo Carreg wedi cael ei ohirio eto. Gwyr pawb erbyn hyn fod y swllt benthyg" i gael ei ddadleu o flaen Uys arbonig wedi ei benodi yn rhanol gan y Llywodraeth a chan gyflog- wyr Deheudir Cymru a chan gynryehiol- wyr y glowyr. Methodd y ddwyblaid gytuno ar Gvfiafareddwr, a phenodwyd Syr Laurenoe Gomme gan y Llywodraeth. Disgwylid dechreu ar waith y Ilys Dydd hu diweddaf, ond goliiriwyd yr ymholiad am y rhaswm fod Syr Laurence Gommo yn wael iawn ei iechyd, a-c did oes dydd- iad aral wedi ei benderfynn. Llanwrtyd o Flaen Rhydaman. Gofynir i mi alw sylw yn y golofn hon at y diffygion a deflir ar ffordd ardal Rhydaman a'r Dyffryn i gyd drwy fod cwmnioedd y cledrffyrdd yn esgeuluso rhotldi cyfleusderau teithio i'r ardaloedd poblog hyn. Er enghraifft, mcdd un goliebydd, rhaid cychwyn o Abertawe am ddcng mynyd i chwech yn yr hwyr i gyrhaedd Dyffryn Aman, unrhyw nos- waitil ond Nos Ian a Nos Sadwrn, tra y gellir cychwyn am saith o'r gloch, a clivilbaedd Llanwrtyd roewti araser teg unrhyw noswaith o'r wythnos. Paham na cha trigolion Rhydaman y fraint o weled y gerbydres yn aros yn Tirydail, fel gorsaf a saif niewn lie canolog i gyf- ateb Penygroes, Rhydaman a Glanaman, a dweyd y lleiaff' Digon teibyg y byddai yn anhawdd cael unrhyw gyfncwidiad yn y eyfeiriad o dren i redeg i fyny drwy Dyffryn Aman yn yetod y rhyfel, ond pe cymerid y pwnc i fyny gan gynrychiol- wyr Uafur a masnach, dichon na fyddai llawer o drafferth i gael arosiad newydd yn Xhirydail gan fod Mr. John Rees yn barod, bob amser, i wrando ewynion gwlad a thref. Pregethwyr yn y Fantol. Gwelaf fod ysgrifau llymion yn ym. ddangos yn Seren Cymru" ar "Fjin Pulpudau." Ar y 3ydd o Ragfyr yni- ddangrosodd dau lythyr cryf iawri, ac nid rhyfedd fod siarad rnawr am yr hyn a ddywedir. Mewn un yegrif, tafolir y pregethwyr a'r gweinidogion, a haerir fod "dynion ang-hymwys yn cael eu codi I i bregethu"; fod "gnyr anghyfaddas yn cael en hordeinio yn weinidogion"; ac "fod nifer fawr o'n bechgyn yn inyaeil drwy golegau'r cnwad i swyddau bydol ac i ys Ix>egr." Adgof Uwch Anqhof." (Jyr'oiriais yn ddiweddar yn y golofn Ibon at farwolaeth alarus Olwen, meroh 31r. a Mr. Phillips, Pare-yr-ynn, Rhyd- aman, a gwvddwn fy mod yn cynrychioli tylch ean< nidyn unig yn Ileol. ond drwy y wlad, pan yn cynyg cydymdeimlad dwfn gyda'l' tad a'r fam. Y mae Mrs. Phillips yn enwog fel y gantorel) ar- dderchog, Madam Martha Ilarriee, a gwyr llawer o honom mai ergyd trwin ar ol ergydion trymion ereill i'r foneddigee a'i phriod ydoiedd colli'r ferch eerehog a eiriol. Fel hyn yr ysgrifeaa y Parch J. F. Williams, Gelli, atynt, gyda llyAyr •r-ynwysfawr a thyner:- Gu Olwn, er ein galar—y siriol I<on seren hoft hawddgar; Wedi ei gwiw fywyd gwar I ganu aeth yn gynar." iMilwyr Cymreig yn LiurAmin. Geilw "Celt" Llundain sylw at y wudiad newydd yn y Brifddinae J roddi cysuron i filwyr clwyfedig Cymreig yn y clafdai. Ar yr un pryd gcrfrna pham y -cyfyngir y trefiniadau i'r Trrfnyddion Calfinaidd, a phaham na wneir y jmndiad yn un eenedlaefhol? Pe dig- wyddai yr un anghydwelediad yn Nghwm- t"f. a'r cylchoedd, buaeau rhai o'r hen Sfrodorion yn gicr o ddweyd-" boed irhyngddoch chwi a'oh gilydd, wyr Pen- rtyrch:"

SWANSEA EDUCATIONAL MATTERS.-I

| IN THE SNARE -OF THE FOWLER

BEAUTIFUL HAIR, THICK, WAVY,…

YSTALYFEfiA CRfCKETEBS M KHAKI.…

! R.O. : HIS MARK

AIRSHIP WRECKED. I

Advertising

THE VEGETABLE CROPI

AN EFFECT OF BANKRUPTCY.I

CHARGE AGAISST A SOWS WIFE.…

[ CASE OF MISTAKEN IDENTITY…

ASTHMA CUREO.j

LLAHDOVERY BOARD OF QUABDIAN3.I

ORLAD MAIRS DELLTSION.I

ARMED GERMAN FIREMAN I I -

BANKRUPTS DiSCHARGEO.I

I CIANTS OF THE RIMGI -

SATURDArS FOOTBALL RKALS.

i"THE CANNON Of IIANSATNT."