Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

15 articles on this Page

EIN IAITHJ EIN GWLAD, .A'N…

News
Cite
Share

EIN IAITHJ EIN GWLAD, A'N CENEDL. (QAN AWGTtM. *) Fel pobl ereill, yr ydvm wedi o>goi yindrin rhyw lawer a tiiestyu y rhyfel, yn y golofn hon, er's peth amser, am y rheswm digonol nad oedd t-yfnewidiadau mawrion wedi cymervd lie. Credwn fod yr hen ddiareb Gymreig, "Ami done a dyrr y garreg," yn gymhwysiadol at orchwyl y byddinoedd unedig, ac fod gwaith pwysig wedi ei wneyd, gyda gofal a dyfalbarhad, yn ystod yr wytluiosaa ("iwet'ifluf or y-.ngyreb.. Ond yn awr, tebyg y gellir disgwyl syiuudiadau roddant, yn ystod y dyddiau nesaf, hergwd a chwff i Gwilyrn yr .Yntyd a'i fyddin. Nid oes sierwydd pa both a ddygwydd, ond y mae hydcr y Cadfridog y mi l iiyr sydd we( i i Joffro a nifer luo&og y milwyr sydd wedi eyrhaedd Ff raj tic o'r wlad hon ac o'r India btll a manau ereill wedi adgyfnerihu cymuint ar em hochr ni, fel y mae pob tebygolrwydd y geilir yn fuan iawn daro ergyd a ddadseinia dp;y'r byd. o.. T iii, # # v ff?titli fod I ni, yn Xghymru, y mae y H<utli fod y Roumaniaid yu parotoi i gymeryd llaw yn y rhyfel yn ddyddorol, pe am un rheswm vn unig, fod y gyn-frenhines, Elizabeth-H Carmen Sylva "-vn ber- sonol adnabyddus i lawer yn ein gwlad ni. Yr oedd ei chwedlau a'i hysgrifau ar draddodiadau ac arferion ei phobl ei hun wedi ou cyhoeddi yu Saesneg cyn iddi ddyfod i gysswllt a beirdd yr orsedl yn Mhvyuain. Ond pan ddaeth hi ei hunan a'r Iarlle-3 Helene Yaearesco i aros yn Llandudno, a phan fllont yn gwrando ar, ac yn gweleff ac yn cymeryd rhan yn ngwrithrediadau yr Eisteddtod Genedlaathol, daeth per~oncliaoth Bren- hines Roumania yn destvii edmygedd bvw yn mhlitli llcnorion a beirdd a cberdd- orion Cymru. 'it- Cof genyf am ei llineliau Saesneg ar lwyfan yr Eisteddfod ar adeg y cadeirio a'r roroni. Wedi i feirdd ac ereill dywallt alian ffrydiau o englynion ae anerchiadau, darllenodd "Carmen Sylva" ei phennillion ei hun. yn mha rai y cyfarchai Gymru, gwlad y gan," fel mangre gysegredig i beroriaeth a tlielyn a barddas— Where Song has a Throne And the Bard a Crown." N-ai i'r brenin ymodawedig ydyw y bi-enin presenol, ond y mae y Dderwyddes Gymreig yn iyw, er wedi cyrhaedd oedran mawr, yn Roumania o hyd, a c ha lot) did i filvrrr Cymru fydd who mai I hochr ni yn y rhyfel brojtenol y mae eleddyf Eoumania wedi ei tkladweinio. Xid gwiw i'r mileiniaid Germanaidd, a ym- hyfrydant mewn lladd gwragedd a phlant, fydd gotyn "A Oes Ileddweh nes bo trais ac nchclga-is milwTiaethol Trwissia wedi eu gorthrechn. Rhyfedd, hi)fyd, fel y mae y cyssyllt- ia.dali CYillreig yn cydweithredu yn y rhyfel hon. Gyda ni y mae bechgyn Llydaw, ac yn eu plith ar faes y gad y mae Jaffrenou, golygydd y newyddda<lur Llydawaidd, Ar Bobl "—hen gyiaill i mi a-c i lawer lienor a bardd yn y wlud ion. i-k Dyna ddigon am v rhytel ar dir y tro lwn. Ar ior y raa-e oin Llynges yn ddiwyd rn -w .,i-;o-ac yn ymladd. Teimla miloedd yn llawen, yn ng-llanol y tristwch a'r galar i gyd, am fod un o'r llongau Germanaidd i'u yn fcanio cyüegTau ar drigolion diniwed Scarborough a threfydd ghiu y wedi ei Kuddo boreu dydd Snl, gan eiii Llynges ni. Mewn amgylchiadau cyffredin bnasai yn ddrwg gcnym glywed am dres s-aith cant o forwyr a, mor-tilwyr yn boddi, ond yn y rhyfel gteulon br-Dseii-ol beth ellir dd->veyd os cyfilf p^bl mai dialedd teg a chytt&wn yiP" b-uddo y nfcfer hyny o Gor- rnaniÚd-Ileiddiaid hen bobl a babauod. Yr oeddynt hwv ac ereill o'u cvdryw wedi cvcbwyn al Ian i geisio gwneyd cynyg arall ar dreii glan y mor, pan y eanfyddwyd. awy gan ran o l,ynge« ryda:in. Yn ol lrier bawgu-n, t.roi i ifoi wnseth -Llynges frwiii yr Eilmynwyr pan welsant fod l'.onga.ii rhyfel ar en gwarthaf. Ond erHd- iwyd y gweileh gau ein pool ni, a sudd- wyd y Blucher," ac anafwyd dwy o'u Ilongau ereill cyn iddynt alh: cvrhaedd i hafari gy-agodol i lechn. Achnbwvd dros gant o'r Germaniaid grn ein pobl ni, ond I gadawvd y rhai hyny i'%v t" gi 'I ed gan lwfrvddion a llofruddion v Caisar. I ddyfod yn nes gartref, etto, da genyf Audi fod cynytt yr Yf-gol IVnawl, y buom m son am dani yn y golofn hon rai wyth- yn ol, wedi ei fabwysiadu gan Gynghor T'refol Abertawe. Pan roddir yr ysgol hon yn ago red i Forganvg ac Abertawe, a, gobeilhiwn, Si," Cfaerfyrdddn. bydd cyRc?i?dpra.u neilldu?l yn c:?l cu I hagoT aUan i fechgyn uddawol ym mhlith plant y werin. Bydd Llun, yn nghladdfa gyhoeddus Highgate, Llundain, d-.ienrwyd gweddill- ion marwol Mra. Kate Froojuan, gweddw y rfiv/eddar Mr. Thomas Freeman, fu un am.ser yn Faer Abertawe. Yr oedd y foneddiges wedi cymeryd rhan bwy-iig yn mudiadau cyhoeddus yr un (L-rf, yn enwedig rtrewn 13,erthynai ag avidyag. Prwid iawn ydoedd amgylchiadau ei mar- j woiaeth. Yr cedd wedi bod ar vmweliad a Mrs. Lloyd George, yn annedd swyddogol y Canghellydd a'i deulu, ac ar ei fForckl yn ol ttia'i ehartref, tara-vyd hi i lawr gan fadirr-gerbyd wrtii groeei yr heol yn y niwl caddugawi a'r tywyllweh anarferol sydd gyda hyny yn toi Lhmdain yn awr. Yr oedd YLN. Freeman yn ehwaier-yn-nghyi'- raith i Mr. Llewelyn Williams, A.S., ac yr oedd amryw o'r Aelodau Seneddoi Cvm- reig yn yr angladd.

NEWYDDION LLEOL AI CHYFFREDiNOL.…

I MINION AMAN.

CWMAMMAN. 'I

Advertising

I i AMF.IDIAU-AMR'IWIOL. I…

[No title]

SIR EDWARD REY'SREPI.,:Y.…

JIMMY WILDE BEATEN.

EXCHEQUER GRANT.

[No title]

—; 1 ■" ■ .• '■ ^ ' 1 ■ i.…

Advertising

FOOTBALL.

HOCKEY.