Gwyliedydd Newydd

I Y RHYFEL, f I Teferaw Cadoediad Awstria. I Dydd Mawrth diweddaf yn Nhy y I Cyffredin darllennodd y Prif Weinidog deleran y cadoediad a ganiatawyd i Awsfcria, Y mae'r telerau !el ycanlyn,- (1) Y mae Awstria, ar wahan i roddi fyny y tiriogaethau Italaidd a oresgyn- odd, i adael- Agos i ddwy ran o dair o Tyrol (o ddeutu 7,000 o filltiroedd ysgwar), yn oynawys Trentino, Isfcra, gyda Trieste a Pola (1,800 o filltiroedd ysgwar a 350,000 o boblogaeth), Goruza (tua 2,000 o filltiroedd ysgwai), ihan o Car- nolia, rhan ogleddol o Dalmatia, a'r Ynysoedd (2,500 o filltiroedd ysgwar). Y mae'r tiriogaetkam hyn i gael eu meddiana gan y Cyngrheiriaid a'r Tal- eithiau Unedig, y rhai a reola weinydd- iad yr awdardodam gwla^ol. (2) Y mae'r holl fyddin Awstria- Hungaraidd, ag eithrio ugain adran (division) i gael ei datgorffori. Y mae hanner yr-holl, gyflagsau a holl gelfi y fyddin, ynghyda'r celfi rhyfelalr ffyrdd haearn, yn cynnwys y glo, yn y rhall- barthau a adewir i gael eu rhoddi i tyny. j Y mae gan y Cyngtheiriaid, yn awr, hawl i gymeryfl meddiant Hawn ar diriogaeth Awstria Hungaraidd i am- can ion rbyfel !i ojresgyp Saxony a Germani dde-ddwyreiniol. Y mae safleoedd milwrol pwysig i gael eu meddiannu, a'r Cyngrheiriaid i sicrhau yn ymarferol reolaeth yr boll Jrosglttdo gyda rhyddid i symnd ar, hyd y ffyrdd haearn a'r afonydd. (3). Ar yr ochr ^ynghesoij y mae Aws- tria i roddi i fyny, (1) 15 o fedau-tanforawl A wstriaidd. (2) Yr holl fadau-tanforawl Garman- aidd. ■ Iii (3) 3 Ilong rhyfel. (4) 8 cruiser yisgafn. (5) 9 destroyer. (6) 12 o gyehod, torpedo. (7 i 6 d monitors. (8) 1 wine layer. I (4) Y mae Awstria i ddyebwelyd. yr boll longaa Eqasnacbol Cyngrfaeiriol a feddiannodd, a'u trosglwyddo drosodd i Pola. Pwynt pwysig yw fod bloced llynghesol Awstria yn parhau. (5) Tynnu'n ol yr boil fytldkoedd Awstro-Hnngaraidd (ù: tu ol i linellau a nodir gan y Maes-lywydd Italaidd. (6) Symnd yrholl filwyr German- aidd ymhen pymtneg niwrnod, o'r ffryintiau Italaidd a Balkanaidd, ac o A wstriaHungari. Ac i gau yr non filwyr Germanaidd a erys ar 01 y dydd- iad yna. (7) Rhyddi'd i'r llongauCyngrheiriol i fyne;1 i fyny'r Adriatic a'r Danube. I Y Cifjrcjgrhelriaiei a Wilson. I Danfonodd yr Arlywydd. Wilson air i Germany fod y Cyngrheiriaid yu cytuno a'r telerau a gynbygiodd efe gyda'r ddealitwriaeth canlynsl;—Nodantailan fod Adran II, sy'n yijawneud a'r hyn a ddesgrifir yn gyffredin fel rbyddid y moroedd, yn agored i arnrywiol eglnrkad a rhai ohonynt yn gyfryw na allent gytuno a bwyat- Hawliant iddyafe' ea I hupaia 0 ganlyniad gyflawn ryddid yDg- lyn a'r-mater pan ddaw i'w dràfodyn y Gyngres Hoddwch.—Toimlect helya na ddylid gadael 1 unrhywamhwysedd. | fodoli. ynglyn a'r hyn olygir wrlb ofyn i Germani adier y tiriogaet-bati a I Wrth hynny I golygent foûj Germaniroddi Hawn ad-I daliad amy colledlon ai achoswydygaiaddynt i adeiliaid y l- ydd hynny'ynghyda'r eidac pl-erounpl a, ddinistriwyd ganddynt ar dir a mor, a tbrwy yr*?.wyr. Dywel Mr Wilson ei fod yn llawn gytuno a'r eglurhad hwn o'r hyn a olygir yn term "adferiad, ao ychwanega fod Cadfridcg Foch wedi ei awdurdodi gar..Lywodraeth yr U nol Daleithiau a'r Cyngrheiriaic1 i ddorbyn eynrychioiwyr swyddogol o'r Llywod" raeth Genxianaidd, ac i wnencl yn hysbys iddyntein telerou cad oediad. Y Twrc ac Armenia. Yr wytbEos ddiweddaf, yn y Man- chester Guardian yr oedd gan Arglwydd Bryce air ar y mater uchod. Parheir i feirniadu yr adran yn nghytundeb y cadoediad ynglyn ag Ar- menkt y mae'n anlaygo-al y gellir gadael Armenia at drugaredd y Twrc mwyach, ac ym marn Arglwydd Bryce gresyn fod y Cyngrheiriaid fod heb wneud hynny yn sicr yn y telerau cyntaf, Y mae'n rhaid i ni gofio o hyd fod bodol- aeth Ymherodraeth bwdr y Twrc yn fantais i ryw bobi yn Ewrop, yn en wedig yr arianwyr. Yr oeddynt hwy yn medru gwneud bargeinion mantaisiol a hi, ac aid ydys beb ofni fod dylan- wadau ar waith o'i phlaid eto. Ond ni fyn cydwybod Ewrop a'r America ail osod yr ormes f w-yaf gwaedlyd a di-drefn a welodd y byd ar ei gorsedd drachefo. Dytochwetwyd. Ymberodraetb ^Twrci a gobeithiwa na chyfyd mwy. YSafleFilwrol. Nid oes neb yn ymladd a ni yn awr ond Germani, a chyn bo hyn o linelbu d dan lygad y darlleunydd. diau y bydd hithau wodi rhoi arfau i lawr, a fbelet- au y eadoediad wedi eu harwyddo- Beth: bypnag yn y eyfamser y mae byddinoedd yCyngrheiriai-d yn parhau i symud ymlaon yn Ffrainc a Belgium. Y mae orbyn hyn wedi ennill Mam- beuge, ond ffolineb fyddai gwada fod gwrthwynebiad y gelyn yn parhau yn ystyfcig a'r enciliad yn araf ac yn dref- nus- 0 safle filwrol yn unig credwn y gallai'r Almnen barbau rhyfel amddiff ynnol a pheri ininnau. golli llawer o fywydau am gryn ainser eto. Ond cibddall yw'r sawl a edrycho ar y safle filwrol yn unig. Cwestiwn pwysicacb o lawer ydy wi* safle fewnol, ac y mae He i dybio fod bonno'n gynkyrfus iawn. [ • Gwrt'hryfel yn Germani. Y mae gwrtbryfel yn ymledu'n gyflym yn Germani. Dywedir fod Kiel yn gyfangwbl yn nwylo'r chwildroadwyr, ac y raaa 0rhoil longau rhyfol sydd yn yr harbwr yn cliwifio'r Faner Gocfe. Dywedir mown proctamasivm o eiddo Oynghor y Milwyr fod swydldogioa yn Kiel wedi rbbdidi ei harfau i lawr. Daw adroddiadau i law hefyd am derfysgoedd blin yn Hamburg, Dresden, Lubeck- a threfi er Y mae Pdnce Max wedi anfon spol dae5* allan am ddisgyblaeth, gan ddweyd fod trafodaetb y oad-oediad yn cael ei pheryglu drwy derfysgoedd a diifyg die- gyblaetb." Ymddiswyddiad yr Ymherawdwr. Y mae y Bosialiaid wedi bod yn galw am i'r Ymherawdwr ymddiswyddo- Galwyd arao wneud hynny erbyn prydnawn Gwener, neu yn niffyg hynny y buasai yr aelodau Sosialaidd yn gad. ael y Llywodraeth. Gan nad ymddi. swyddodd yr Ymherawdwr teimlai y Canghellor, y Tywysog Max, nad jillai harliau yn ei swydfl, ond deisyfodd yr Ymhe-rawdwr arno aros yn ei swydd nes y gallai efe-yr Ymherawdwr, ystyried yn llawnach y sefyllfa ac erbyn hyn y mae y ne.wydd.ei fod wedi rhoddi ifyny ei orsedd. Dyma y psdwerydd teyrn i gilio o flaen y feobl, -da iawn, ardderchog yn wir Maniffeto y Tywysog Max. Y mae y Canghellor Max wedi anfon allan-Manifesto at holl Germaniaid y byd, yn datgan fed Cyngrheiriaid yr Almaea wadi cilio, ac nad all hi mwy- ach yBjgymfd yn erbyn y galluoedd cryfion sydd i'w herbyn. Ni cbawsant y fuddagoliaefch yn y dull y disgwylient am dani,eto. -YI: o-edd gwerin Germani wedi, "enniU buddugoliaeih fWY-Yf oedd wedi gorehfygu ei hun, ac wedi gorchiyga ei cbred yng hghyfiawnder nerih noeth.

Y Chwyldroad yn Germani. Fel yr hysbysir mewn colofn arall, y mae ehwyldroad mawr, cymaint, ond mwy hcddychol nag i uq Rwsia, wedi cymeryd lie yn Germani. Y rose yr Ymherawdwr ar Tywysog Coronog wedi ildio eu hawl i'r orsedd ac y mae yr oil 10 Germani yn awr yn Weriniaeth. Y. mae yr Ymherawdwr, a'i holl ideulu, meddir, yn Holland. Heb- Ilaw fod yr Ymherawdwr wedi ym- ddiswyddo, y mae gweriniaethau hefyd wedi eu cyhoeddi mewn amryw o'r Taleithiau neu frenhin- iaethau a wmelont yr Ymherodr- aeth i fyny, megis Bavaria, Wur- temburg, Shies wig Holstein. Y Canghellor Ymherodrol new- ydd ydyw y Sosialydd enwog Herr Ettert. Cyn ymneilltuo cyhoedd- odd y Tywysog Max broclamasiwn yn addaw galw ynghyd Gynaanfa iGyfredinol o'r holl Germaniaid i ystyried, a threfnu yn derfynel Hurf-iywodraeth newydd y wlad. Wrth dderbyn yr awdurdod oddi- wrth yr hen Ganghellor, cyhoedd- odd y Canghellor øe wydd-Herr Ebert-nifer o apeliadau at y bohl. Dywedai ei fod yn prysuro i Surfio Llywodraeth newydd o blith y bobl: taer erfyniai am bwyll, hunanlywodraeth, a heddwch, ac yn arbennig felly am i bawb wneud eu goreu i hyrwyddø y trefniadau ynglyn a chyflenwad y bwyd trwy yr holl wlad. Nod y Llywodraeth newydd fydd- awyn heddwch cyf- iawn cyn gynted ag y mae- modd. Hyd yma y mae y chwyldroad wedi bod yn gwbl rheolaidd; y mae y fyddin, > llynges. a'r awdur. dodau dinesig a swyddogol, wedi ymostwng, neu yn hytrach ymuno a'r Wladwriaeth newydd yn gwbl ewyllysgar a didrais. Trwy ddirgel ffyrdd mae'r Ar- glwydd lor Yn dwyn ei waith i ben." Y mae Efe o hyd yn peri i gyn- ddaredd dyn ei foli. Bu'r dioddef- aint i r gwerinoedd trwy y rhyfel yma yn enbydus, ond trwy y gyf lafan y mae lor y nef wedi gwneud rhwyg a phenenbyd ar lywiawd- wyr a brenhinoedd. Wele yn awr o Ieiaf bump o bennau coronog yn y llwch, ac yn sicr nid yw y beUen hyd yn nod eto wedi ei dirwyn i'r pen. YDIWEBD!! Pan yr ysgrifennwn y maeadlais clychau, a swn cyrn yn canu, a'r gair ar led fod y cadoediad wedi ei lofnodi, a'r rhyfel erchyll a fu am fwy na phedair blynedd yn bwyta deunydd dynion a delfryd au Europe wedi dod i'r pen. Diolch i Dduw, on'd os yw diivedd y ladd wedi dod, nid ym yn debyg I' .o weied diwedd y dioddef a'r j golled am lawer cenhedlaeth. i BETH AM Y DYFODOL? f. Beth am y dyfqdoi gartref ac oddicartref ? Beth am y telerau heddweh ? Rhaid i'r bobl ofalu na bydd ynddynt hadau cwerylon newydd. Dywedodd y Prif Wein- idog fod pobl Prydain yn "bobl anialgar, ac os rhywbeth rhy barod i faddcu." Gobeithi wn y gwir- eddir y desgriiiad yn y cytundebau heddweh, ac yn arbennig felly ynglyn a'r Almaen, oblegid yma y mae y brofedigaeth fawr. Nid oes neb a wad fod Germani o dan filit- ariaeth ymherodrol ac unben yn ddrwg, ond wele y bobl yn awr wedi troi ar y delwau hyn gan eu f hwy go. Myn rhai mai yn yr awr olaf y gwnaethant; a phe tae jllwyddiant wedi dilyn ac aid methiant y buasent etc yn plygu iddynt. Ynglyn a hyn cadw'n ddau peth mewn cof—yn gyntaf fod yn yr Almaen, fel ymhob gwlad, ddichell fawr i gamarwain y II werin, ac yn ail, serch y ddichell, fod yno bob amser gorff mawr a (Parhiid artudalen 8).