Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
4 articles on this Page
/iyn alr "lall. I -(1,-
/iyn alr "lall. I -(1,- Llawer o gwyno glywir yn rhanbarth y Gaiman y dyddiau hyn oherwydd fod ein haurhydeddus Gynghor wedi gosod deddf newydd y carlamu mewn grym. Dirwywyd nifer favvr—tua 50 rnae'h debyg—yn ystod yr wythnos ddiwednaf. Deddf ydyw hoit oedd a'i hangen yn fawr iawn er's llawer dydd. Yr oedd eisiau rhoi terfyn ar y myn- ych a'r gwyllt garlatnu wneid drwy y dref, ac felly fel y gwelwyd lawer tro, beryglu bywyd plant fuasai yn digwydd bod ar yr ystrydoedd.. Gwnaeth y Cynghor yn iawn i basio'r ddeddf. Calient fod wedi osgoi y bombardio sydd arnynt yn bresenol, pe bydd- ent wedi cofid rhybuddio ychydig ymlaen- llavv. Beth am y Motors ? Mae'n debyg mat eu tro hwy sydd nesaf. Gobeithio hyny yn wir, -iiiae'n liawti bryd. -0- Mae'r rhew ymwelodd a ni yr wythnos o flaen y ddiweddaf wedi gwneud difrod mawr. Blastiodd envau laiver o weiiith mewn rhai rhanau o'r Dyflryn Isaf, yr hwi) oedd bron a bod yn barod i'r cryman. Cafodd anil i un golled anfertb, ac lIisgall lai na gorfod teimlo oddiwrtho yn y dyfodol. -,0- diweddat' cycliwyii- Boreu dydd Sadwrn diweddaf, cychwyn- odd y Bkvyr. D. Rhys Jones, Gaiman, a D. O. Williams, C. M. C., Trelew, am dro i'r paith Bwriadent fyned i fyny hyd at sr afon fach. Diau y byddant wedi dychwelyd cyn gwel y nodyn hwn oleu dydd. Bydded i'r daith dro yn fwynhadac YII llesiant iddynt. —-o Pur wallaidd y deil Mrs. D. Lloyd Jones, ni theimlodd yn gryf iawn oddiar pan ddyeh- welodd o Gyrnru. Cydymdeimlir a hi yn ei llesgedd, ac erfyniwn iddi wellhad buan. 1. 0- DyddSadwrn diweddaf y claddwyd gwedd- illion marwol Mrs. John Roberts (y Dre), ym mynwent y Gaiman. Dihoenodd Mrs. Rob- erts yn hir, cafodd gystudd trwm a chaled, a dioddefodd ycyfan yn davvel ac amyneddgar. Cafodd angladd parch us, gwasanaethwyd wrth y ty gan y Parch. D. D. Walters, ac ar lan y bedd gan y Parchn. Esau Evans, D. D. Walters, a Tudur Evans. Gadawodd deulu mawr i wylo eu hiraeth a'u colled ar ei hol. Heddwch i'w llwch. -0- Mae yna ddarpariaeth wedi ei gwneud gan Gynghor y Gaiman yn awr, ar gyfer dod a chvflenwad o ddwfr at wasanaeth y dref. Symudwyd yr hen danc yn uwch i fyny ar bryn, er bod yn fwy manteisiol i ddyirhau yr holl dref, ac ychwanegwyd tanc arall ato. Hefyd, mae'r hen fdin vvynt wedi ei thrwsio fel y lIlaey ddwy erbvn hyn mewn cvflwr da i weithio. Rhwng pobpeth, disgwyjir na fydd lie i gwyno o hyn allan oherwydd prin- der dwr yn y Gaiman. -0- Bu pcbl Bethel Tir Halen, ac Ebenezer wrthi yn ystod y misoedd diweddaf, yn ad- yti i( i gyweirio ac yn gwella dipyn ar eu capeli. Mae'r naill le a'r Hall yn awr yn gysurus a hardd. Da yw gweled ymdrech fel hyn yn cael ei gwneud gan yr eglwysi, prawf hyn nad ydyw parch i addoiiad nac addoidy wedi marw eto yn ein plith. Hir y parhao. YI' hynaf yn' y Dyflryn Y11 awl', yw y Br. Yr hvnaf yn' y Dyflryn yn awr, yw y Br. Josiah Williams, Trelew, yr hwn svdd yn 84 oed yn ei vinyl ef y mae Mrs. Thomas S. Williams, Gaiiiia Iii, yn 83; yna daw Mrs. Lloyd Jones a Mrs. Griffiths, Llwyn Ebrill yn 82, ac yn eu canlyn hwythau y mae Mrs. Jones, Bedol, Dyffryu Isaf, wedi ftarvvelio a'i 81 y dydd olaf o'r flwyddyn ddiweddaf. Bydd- ed i'r oil gael nawn ddydd hyfryd a dyiiiutiol. -0- Yr oedd YsgoI Sul Bethel, Gaiman, yn rhifo 140 y Sabboth diweddaf. Ni fu mor uchel o'r blaen mae'n debyg- er y Diwygiad. Y Br. Sam Jones yw yr arolygwr, ac y mae yn llawenydd iddo yn ddiau, i weled yr ysgol mor flodeuog yn tihymor ei arolygiaeth. Eled rhagddi, eto iiiae lie. -0- Ymosododd rhyw ddihiryn neu ddihirod ar gapel newydd y Gaiman, rhyw dro yn vstod diwedd yr wythnos ddiweddaf. Tor- wyd wyth o wydrau'r flenestri ynghyd ac un lamp o'r tu mewn. Gellid meddwl oddiwrth y tyllau sydd yn y gwydrau, mai olion bwledi ydynt, eithr wedi gwneud archwiliad o'r tu lewn, deuwyd o hyd i dair neu bedair o gerrig crynion o faintioli marblen, a phrawf hyny inai rhyw fechgyn drwg fu wrth yr anfad- Waith,-rliai yn meddu stings bychain fel a welwyd lawer gwaith gan blant i daflu cerrig. Piti mawr eu i>od wediimosoci ar y capel, a ywneud y fath hafoc. Dylid ceisio dod o hyd i'r drwg-weithredvvyr ar bob cyfrif, a rhoddi gwers dda iddynt. -0- Heddyw (dydd eawsoi n gip ar rai o Navyy Weriniaeth Arianin. Daeth tua 60 o honynt i fyriy o Madry 11 atn dro i'r Gaiman.; Cyrhaeddasant am 11 a.m., a dychwelasant am 3'p.m., perthynent, os deallwyd yn iawn, i't-.i-hNfel-loiio- "Beutios Aires," yr hon erys vm MadrYILçtr hyn o bryd. Edrychent yn fine lot, ond iiis gwn sut rai fyddent pe', gelwid i aros o flaen magnelau y Germans1 tel y gwneir a navy John Bull yn awr. -0- Dywed y Cxmro fod lliaws o'r Belgiaid yn mynychu Capelau Ymneiliduol yn Nghymru. Pabyddion ydynt, a rhybuddir hwynt gan yr offeiiiaid eu bod yn sefvll mewn perygl d. esgymuhdod wrth fynychu capelau y Protest- aniaid. Eithr er gwaethaf pob bygythion Itlynd fyn y Belgiaid, a chyfranogent o'r Swper Sanctaidd gyda'r Protestaniaid. Bydd a ganlyn, mi wn, o ddyddordeb mawr yn v Wladfa "Rhagfyr 13, (19.14), llanwyd pwlpud Soar, M.C., Cwmaman, Aberdar, gan y Parch. John Lewis, Hebron, (gynt Graig- wen, D.U.) Cafwyd gweinidogaeth eglur a nerthol. Tra y bydd gweinidogaeth fel hon yn aros yn y pwlpud cedwir Cymru'n effro." -0- Clywais yr wythnos hon, fod y Br. John Camwy Evans, Maes yr Haf, yr hwn sydd \n terfynu ei addysg golegawl ym Maugor, Illis Mehefin nesaf, wedi derbyn galwad i fugeilio eglwys yn No Cymrll, a'i fod yntau yn bwriadu ei hateb yn gadarnnaol. Dy- inunvvn ei longyfarch ar ei lwyddiant. Ar 01 ei ordeinio mae'n debyg y daw adref am dro cyn gafael yng ngwaith yweiuidogaeth.
IDIOLCHGARWCH.
DIOLCHGARWCH. Dymuna Mr. a Mrs. Rhys Thomas a'rteulu, Fron Goch, ariiom gyOw}mo eu diolchgarwch pur i bawb fu mor garedig with eu hanwy) ferch Tydvil, yn ei chysludd; ac am yr ar- ddanghosiad o'r fath barch ddydd ei hangladd. Bu yn gymo: th mawr iddyut i allu ymostwug dan y ddynlOd drom. Yr Argiwydd a dalo i chwi, yw iaith y gal on. DymuowQ trwy hyn gydnabod yn ddiolch- gar i bawb am y parch a'r cydymdeimlad a ddangoswyd atom fel teulu, yn y brofedig- aetli o golli priod a mam dyner; yn cnwedig caredigrwydd a chymwynasgarwch y teulu- oedd a ganlyn Mrs. Pierce a John A. Jenkins. JOHN T. ROBERTS A'R TEULU.
Y Diweddar Owen R. Jones,…
Y Diweddar Owen R. Jones, Bugail. Bu farw yn blygeiniol Chwefror 8fed, a chladdwyd y gweddillion yn mynwent Mor- iah. Yn ol ei ddymuniad gweinyddwyd yn yr angladd yn ol trefn yr Eglwys Anglican- aidd gan y Caplan-Parch. D. J. Williams. Yn unol a dymuniad ei gyfeillion, ymgym- eraf a chofnodi ychydig o'i hanes, eithr nis gellir gwueyd hynny yn llawn gan mai ychydig a ddywedodd efe am ei haniad a'i dreigl cyn ei ddyfodiad i'r Wladfa. Hanai o Gonwy, a bu yn gweithio mewn mwn copr ger Llauddulas, ac am ysbaid mewn chwarel yn Ffestiniog. Daeth yina yu 1881, yn 24 oed. Y flwyddyn honno y cyr- haeddodd poblogaeth y Wladfa hyd fil o niler, ac yn aber y Camwy y glaniai Hiawsmawr y dyfodiaid, a llongau hwyl a'u cludent. Fel hynny y daeth llawer o deuiuoedd sydd yn Bryngwyn a rhanau uchaf y dytfryn. Cyf- aneddent yn Rawson ysbaid cyn symud i'w tyddynod. Aeth Owen Jones i fugeilio di- adell y diweddar Morris Humphreys am ran o'r cynydd, ac mewn rhai blvneddau tyfodd ei ran ef yn ddigon o ddiadell iddo fyned ar ei bedion ei hun, ac aeth am ysbaid i fyw ar du de yr alon ger Dyflryn yr Eglwys. Yn mhen tymor neu ddau aeth eraill i dolli ar ei borta, a symudodd ef i Orynys y Valdes. Yno aeth y diweddar R. A. Davies i gyssyllt- lad ag ef, a chynyddodd y ddiadell yn wych. Aeth Lladinwr tucefn i Owen, a chytnllodd a'r Llywodraeth am fangre y ffynonau lie y porai praidd y Cymro, a rhaid 6edd mudo ymaith. Gwnaeth R. A. D. ac yntau gytuli- deb i werthu yr oll-dros ddeuddeng mil: yn Madryn neu y Dyffryn. Yr oedd yn adeg sych, a'r dwfr yn brin bob amser rhwn^j y Valdes a Madryn. Dioddefai y defaid yn enbyd gan syched. Pan o fewn rhyw dair milldir i Madryn, wedi bod dridiau ar daith (jiddwfr,-o ben ceunant gwelsant y mor o danynt. Yn y rnunud rhuthrodd yroll i lavvr ar waethaf y gyriedyddion, ac i'r traeth. Yr oedd y llanw yn dod i mewn, ac yn mhen ychydig funudau yr oedd genau y ceunant wedi ei lellwi a dwr y mor a'r llanciau heb achub dim ond ychydig ganoèdd o'r defaid— llawn deuddeng mil wedi boddi dan lethral1 y creigiau.—Un o'r anffcdion tristaf ddig- wyddodd ini er sefydliad y Wladfa. Nych- oddhonaasbri bugeiliolOwen Jones. Ymhen ysbaid fe ymsefydlodd ar gongl o dir ar elll deheuol yr afoii--gei-ilaw a cli yferb.Nii a thy y diweddar Win. Awstin, ac yr oedd ganddo yno le bychan clyd. Ni chawsai nemawr addysg, ond yr oedd yn ddarllenwr mawr, ac am flynyddau der- byniai un neu ddau o newydduron Llundain a diddan hynod oedd ei wraudo yn adrodd helynt cenedloedd a gwledydd. Ond yroedd hefyd yn gwneyd cam ag ef ei hun wrth lymeitian diodydd heplesedig, ac y mae yn ddios iddo andwyo ei hun drwy hynny. Yroedd yn eglur i'w gymydogion, ei fod yn dyhoeni yn ei unigrwydd hen lancyddoL Dywedodd wrthyf droion nad oedd wedi ys- grifenu gairat ei dylwyth er's ugain mlynedd. Cymerodd Br. Dafydd E. Williams ef i'w dy dros saith mis yn ol, ac yno cafocld ym -al l asa i geiedd yn ei waeledd, cystal ag y gallasai ddisgw?! gan ei frawd neu chwaer. Credaf nad oedd ef yn meddu nemawr ddim i gyd- nabod nac ad-dalu am y gofal ar cymwyuas- garwch. Heddwch i'w lwch.—
[No title]
RHEDEG YMAITH A GWRAIG DYNL ATZALI, Cymervvyd dyn ieuanco Ysbaenwr i fyny yn Madryn dydd lau am, redeg ymaith a gwraig ieuanc-Cymraes o ger Rakksoii. Ymddengys iddynt fyned i Madryn mewn modur gyda'r bwried o fyned gyda'r llong am B. A., ond dyrysvvyd eu cynlluniau a dygwyd hwy i Trelew nos lau yn ngcfal Heddgeidwad.