Y Darian

Byd y Bardd a'r Uenor. GAN FERA. "Cymru Qetwyddog." Y mae yng nghyfrol gyntaf "Homi-. liau" Emrys Ap Iwan bregeth ar "Gymru Gehvyddog," ac y mae ef yn y bregeth hcnno yn derbyn syniad y Sais am danom, er na ddug un rheswm ymlaen i bro6'r cyhuddiad. Dichon y dywed rhai na all y cyhuddiad fed yn un disail gan led g';vla,dgar\\T mor bybyr a chywir ag Emrys ap Iwan, ac un mor annhueddol i gredu'r Sais, yn ei dderbyu. Cy'Ll traethu fy marn fy bun yr wyi' am ddyfynnu dwy frawddeg neu dair o'r bregetb. v cyfeirir ati. Ebr ef :— "Nid y\v fed barnwyr Seisuig, a Saeson eraiil yn ein cyhuddo o fod yn fwy celv/yddog ac yn fwy aniwair na chenhedloedd eraili, ddim ynddo'i hun yn proiTn bod feHy; ond y mae eu bod yn ein cyhuddo ar hyd y Mynyddoedd e'r ddau bechod hyn yn bytrach na rhyw bechod arall yn pron mat y rhain yw'r pechodau mwyaf nodedig yn ein plith ac y mae yn debyg nad oe3 un C'ymro a fu yn telthio faidd wadu cym- maint a hynny. Pa nior chwannog bynnag a fo'r cyfryw un i ddyrchafu ei genedl ei hun, fe gollai ymdcliricd pob dyn diragfarn pe taerai fed y Lymry mor eirwir a'?.' Saeson, mor ddtwair a'r Gwvddyl, mor oncst a'r EHmyn, mor sobr a'r Ffreinc, ac mor foneddig- aidd a.'r Spaeniaid." Chwi v/elwch fod Emrys Ap !wan yn cymryd yn ganiataol rod y cyhudd- iad hwn a ddygir 1'n herbyn yn wir i gyd; mwy na hynny, dywed y byddai i'r sawl a "daerai fed y Cymry mor eirwir a'r Saeson" "golli ymddiried pob dyn diragfarn." Sut bynnag, yr wyf i yn dal ,bod y "Cymry rnor eir- wir a/r Sa.eson/' a draen yng nghap y "dyn diragfarn. Fe'n galwyd yn "genedl gehvyddog" gan fwy nag un "barnwr Seisnig," ac yr oedd hi gynt yn .arfer i'n galw felly. Yn awr, ar ba sail y'n cyhuddid ? Yr unig fodd i bron'r p'vnc yn ddigamsyn- i lot yw gydag ystadegau IIysoedd barn. Barnwyr y IIysoedd hynny yw ein cy- huddwyr pennaf; a thailu'r cyhuddiad yn ol i'w hwynebau a wnawn i. Faint o Gymry a gollfern.ir am dyngu anud- on Dyna'r maen prawf. Yr wyf yn mentro dywedyd y collfernir y deg cymaint o'r Saeson eu hunain, yn ol yr herwydd. A chan fod pethau pen- dant, ansyiladwy, fel ffigyrau yn profi Itod y Saeson yn ddengwaith, mwy celwyddog na ni, rhaid son am I'ywbeih mwy amwys na fBgyrau. Ni fedr y Saeson mo ddal eu corner gan iigyrau, ac felly fe'u diystyrant gan siarad' yn gyffredinol ac amhenodol. Ac y mae'n chwith adrodd i Emrys ap Iwan wneuthur yr un modd. "Ac y mae'n debyg, ebr ef, "nad I oes un Cymro a fu yn teithio tippyn, hefo'i lygaid o'i glustiau yn agored, a. faidd wadu cymmaint a hynny." Hynny yw, Na Sonier am Ystadegau I and burner barn bersonol aA, ol "teithio tippyn." Taeru noeth fyddai Ii canlyniad dilyn y cyngor hwnnw. Dy- wedai un iddo gyfarfod a llawer o Gymry celwyddog iawn; dywedwn in- Mau imi gyfarfod a lliaws mawr o Saeson dychrynllyd o gelwyddog, a dacw hi'n daeru gwyllt. Y gwir y\v, Rid pechod nodweddiadol o un genedi yn unig yw -dywedyd celwydd: pechod pared dosbarth o gymdeithas, yn I kytrach na ehenedl gyfan, ydyw. Mae l ambell ddosbarth o bobi yn ddiarhebol ¡ am y pechod hwn; a gall dyn a fo wedi "teithio tippyn" fod wedi ym-t droi ymysg dosbarth chwannog i'r t pechod hwnnw mewn un wlad ac ymysg < dosbarth arall mewn gwlad araB. Er I enghraint, nid ymysg yr un dosbarth o bobi yr ymdroai Emrys ap Iwan ei hun I ar y cyfandir ag adref yng Nghymru, ac nid yr uA ychwaith natur ei gyfathr- ach a hwy. Ni ellir pron'r pwne ar dir cyffredinol opiniwn noeth, canys ymhob pen mae opiniwn. Dychweler, ynteu, at yr ystadegau, a gadawer i: mi ddywedyd bod y Cymry, ar sail gadarn fRgyrau, yn ddengwaith fwy! geirwir na'r Saeson. "A pha. farn y; barnoch y'ch bernir." Dywed Emrys ap Iwan fod "pob cen- edi gaetb yn chwannocach i ddywedyd; celwydd na chenedl rydd ac annibyn-. el," a'l bod felly am, inai llwfr hi. Gosodiad seiliedig ar opiniwn yn hytrach nag ar ffeithiau yw hwn eto. I' I'm bryd t, pechod natunol cenedl lywodraethol yw dywedyd celwydd. NteUit' Llywodraethuln Eirwir ond odeliar gariad yn unig; ac nid oes genedl ay wyneb y ddaear lieddy-Nv yn llywodraethu ei deiliaid oddiar gariad yn unig. Yn naear celwydd yn unig y geill diplomyddiaeth dyfu a dwyn ffrwyth, a ffrwyth yw hwnnw nad yw byth yn iachau'r cenhedioedd. Rhin- wedd mewn gwleidydd yw dy\vedyd Celwydd—mewn gYt'erinwr o Gyjmru yn unig y mae'n bechpd. Pwy a i'esur, hyd yn oed wrth y peth a cl wir gan serofyddion yn "nynyddoedd goIeuni," gelwyddau'r Saeson wrth geisio cadw eu hymerodraeth wrth eI giIydd 1 Ac etc, y mae'r Saeson eu hunain yn i methu a pheri i genedl gaeth fel y Gwyddyl ddywedyd celwydd yn eis- i teddfa'r rheithwyr. Nage, yn sicr I d<iigon, nid pechod pared cenedl gaeth mo .ddywedyd celwydd. Rl (,elder i gi enw drwg ac fe lyn I wrtho. "Ai ci yw dy was?" ebe'r Cymro wrth y Sais. "Ie," ebr yntau, l(ac un cclwyddog hefyd." Ond y Sais a roes yr enw hwn arnom i gych- wyn; ac yr wyf i yn awgrymu mat rhoi benthyg ei enw priodol ei hun a wnaeth inni ac yr wyr innau heddyw yn tahFr echwyn adref. Prawf ym- arferol o gelwyddau'r Saeson yw itiawredd" (!) eu' hymerodraeth a rfyniant eu trafnidiaeth a'u masnach. Cenedl gelwyddog, meddaf. Gobeith- io y glyn yr enw wrthynt fel topyn cacamwci.

I I Gweinyddiaeth lechyd. Bu dau gyfarfod o' Cyngor Ym- gyngoriadol Cymreig yn ddhveddar a Syr Edgar R. Jones, A.S., yn llyw- yddu. Mae'r Cyngor wedi gwneud cynnydd sylweddol mewn ystyriaeth o'r ddyiedswydd bv.'ypig ;1, osodwyd a r I nynt o roi adroddiad i Weinidog lechyd ar y trefniannau y dylid yn eu tyb hwy eu gwneud yng N hgym1'u i 'sicrhau i'r tbobi y gwasnaeth meddyg- ol a'r pethau cysylltiedig goreu posibl. Bu trafodaeth y Cyngor dros faes eang gan roddi sylw arbenuig i fesurau atai- iol, darpar gwasahaeth digon o fedd- ygon, deintyddion, ymwelwyr iechydol, bydwragedd, eynorthwywyr yn y car- tref, nyrsis; eaiigiad arolygiaeth iech- ydol a meddygol; darpar cyfleusterau sefydliadol a fferyllfeydd o wahanol f fathau, ac o wahanol raddau addas i ajnghemon ardaloedd trefol, hanner trefol, a gwledig. Bydd cyfarfodydd etol ddechreu'r Hwyddyn gyda'r bwr- iad o gyflwyno i'r Gweinidog lechyd adroddiad cyfamserol mor fuan a bo modd.

LIythyrau at y GoL GAIR O'R GOB. Mr. Got.,—Digwyddodd a mi yn Jabro yn nhalcen glo Shoni Ifan WH a Mocyn Ben i'r Hith dan y teitl "Y Glowyr a Threth yr Incwm," gan ohebydd yn NHARIAN Rhagfyr "11, ic) ic), ddod dan sylw. Dywed wrth drafod pwnc y balot ddiweddaf fel hyn :Penderfynwyd ar y balot yn crbyn cyngor yr arweinwyr," ac yn nes ymlaen dywed "Gresyn mawr bod cynadleddau glowyr Cymru mor chwanog i droi yn erbyn eu harwem- wyr. Profwyd cyn hyn nad yw corH y gweithwyr yn cymeradwyo'r fath ymddygiad. Gwyr y rhan fwyaf o ddarllenwyr y DARIAN mai'r gwyr cithafo! fel rheol a ctholir i gyn- rychioli'r gweithwyr yn y cyn- adleddau am ma.i'r blaid hon sydd fwyaf ffyddlon yng nghy- farfodydd y cyfrinfaoedd, ohe.r- wydd hyn ni ydynt bob amser yn cyn- rychioli syniadau'r mwyafrif." A'r fan yna mae twit ynddi mor bell a Zallwn nl'n tri weld, a gwcll fyddai twil yn y DARIAN na'i !!anw ac anghywirdeb ac anghysondeb, canys dywed—"Yn y balot cafwyd mwyafrif bychan o blaid y streic, 4*70." Ni wn i am ddim tecach hyd yn hyn i gynrychioli syniadau na'r balot, a dengys balot ddiweddaf bod glowyr nad gwyr eithafol fel rheol a etholir i'r cynrychioli yn y cynhadleddau. A pheth bynnag sydd wedi ei bron cyn hy,n, profwyd y tro diweddaf fod mwyafrif o lowyr yn cymeradwyo ymddygiad y rhai a eilw eich goheb- ydd yn "wyr eithafol."

Tarian Fach y Plant. CAN IOAN Y RHINGYLL. i J3",annwyl Ffrindiau,— 'Rwy'nsi.cre]chbod ollwcd:i darllcn yrystori. Saesneg honnc, "Jack and the Beanstalk," a'ch bod yn coHo sut y gorchfygodd ef y cawy hwnnw oedd an) ei ladd. Dyn inawr, ta], tew, cryf, oedd y cawr, a' phan welcdd faehgen eiddil i'el Jack yn dyfod i'w erbyn, meddvliodd nad oedd raid iddo end rhuthf'o arno i'w ladd. Ond yr oedd Jack wedi torri. pwll jnawr yn y ddaear, rhyngddo ef a'r cawr, ac yn ei wyiltineb, m v/elodd y ca.wr y pwU, a syrthiodd iddo a thorrodd ei \vddf yn y gwaeiod. Ydych, yr ydycli oH wedi darUen yr ystori, a phawb ohonoch, 'I'wy'n sicr, yn'goBdio na fuasai rhyw gawr. mawr yu dod i'eh erbyu chwith- au, i chwi gaol ei ladd fel y gwriacth Jack. Pan oeddwn yn faehgen bach, bach. dyna hefyd oedd un c'm dymun- iadau' mwyaf iunau—cael tyfu i fyny yn faehgen fel Jack, a Uadd pob cawr k a 1.-)oo (?c?,?vr a ddeuai I'm herbyn: Ac yn rhy.fedd ddi3;on, sylv/eddol'wyd breuddwyd fy mabandod y mis h'vn. Daeth cawr rna'.vr i' t:)herbyn. syrthiodd ibw]!, a thorrodd ei wddw. Ychydig lawn a feddyhwn wrth ys- grifennu fy Hythyrau bach atcch fed cawr mawr Cacrdydd a'i lygad arnaf. Ychydig iawn a feddylhvn wri,h bara- toi fy n)wa bach a'm saethau, Pod gyn- nau ma\v):' Caerdydd yn caci eu hanelu arnaf. Ond un bore, dyma'r follten yn disgyn, ac yn chwythu ''Tarian Fach y Plant" l'i- ncfcedd. Disg'ynnoddi'r ddaear heb fod damaid gwaeth, beth bynnag, a chyn iddi brpn gaei amser i gyrraedd y ddaear, gwehvn ryw "gawr aruthr yn rhuthraw" arni. i'\v da'nio.. Ond yn sydyn, dyma/r ca-wr yn syrthio ar ei ben i bv/11 yn y ddaear,— nid pwll a dorrais i, ond pwll c'l waith ei hurL \Vrth gwrs, dylai'r cawr fod wedi gweled y pwli, ond fel y gwydd- och yn ia\vn, ni ?'yr. dyn wedi gwylitio pa beth a wna. Mi syrth i bwll y gelled ei osgoi g'an bawb a.rail. Enw'r cawr ydyw M)'. GwUym Hughes; ''Jack" ydyw loan y Hhm- gyll; a'r pwll ydyw papuy newydd sydd na Chynni-aeg na Saesneg. "Mister Qwilym Hughes, nie?" ebe un ohonoeh. "Cymro ydyw felly?" ''Twn y ddim. Hwyracb na.d yw fy ysgrifau symi 'i\ atoch yn g-wneud llawer iawn o les. Ünd;)iT. wyf yn g\vneud fy ngoreu, ac ntae'r Hythyrau a, dderbyniaf oddiwrthych bob' v/yth- nqs yn pro6 eich bod yn mwynhau'r epistolau pa mor wael bynnag y bydd- ont. Fe gynhygiais wneud y gwa.ith yn hoUol ddi-da, i ddangos mat chwi oedd gennyf me\vn goh'g, ac nid yr arian. Ond am Master Gwilym Hughes, na—wnaiH ef ddim ysgrifennu dros ei wlad a'i hiaith a.m ddun, er ei fod yn ddigon pared i. Sais am arian. Ie, dyna pahaTr na aUaf. alv Mr. (hvi.lym Hughes yn (.i!y.mro. Ond os nad yw yn Cynn'o, rhaid i jni gyd- nabod ei fed yn gawr mawr. Un duvrnod, rhyw chwech wythnos yn ol, dyina Mr. Gwilytn Hughes vn gweled Y DARI.AN ac yn darllen. Yna, gafaelodd yn t'awreddog mewn peii,,iii, a dechreuodd ymosod Yn fawreddog ar "Y ]-)Ai3,TA-T.; ebe yn fawreddog "vrtho ef ci hun, ''i'hyy/ darian bapur ydyw hon. Pe buasai o haiarn, wel—-hwyrach mai gweH fuasai i mi fed yn dawel, ond gan mai un bapm' ydyw. mi a'i rh.vyg.T.f hi yn ddarnau. OHd — Ccnodd yn sydyn fod yna niwr lla'vn cryfach nag ef tu ol i'r 'da.ria,n bapur." 'Hoecld-.Jllno ofn h\vnnw, ac am hynny, dyma Mr. Gwilym. Hughes yn d?.'eyd nad yn erbyn Mr. Jones, Golygydd Y DARIAN, yr ysgrifennai, end yn er- byn neb nac yntau ddnn an' dano. Etc, 'doedd hyn ddirn yn ddigcn chwaibh., a chan ei fod, fel pob Citwr arall, yn hoff iawn o blant, meddyModd yn sydyn inai eithaf pcth fuasai gwneti.d swper o loan y RhingyU. (hvyddai yn ia'.vn mai bach- 'gen leuanc iawn oedd y rhingyll. ,Dy- wed' ei bun yn ei erthygl ei fed yn der- byn Y DARtAN. a'i fod a. meddwl maw).' ohani. A chan fy mod i wcdi dweyd wrthych. Liwer gwaith o'r bla.eit mai bachgen deunaw oed ydwyf,tyb- iai M' Gwiiyrn Mughes na fuasai un o "gywion y colegau'' yn mentro ceisio amddinyn ei hun yn erbyn cawr. Yr oedd mor sicr ar y pwynt fel na thra- fferthodd J'hyw iawer iawn i baratoi ei arfau. Gan mai'i.' cyfeiriad ar waelod fy ysgrif oedd Penmachno, ebe ef, rhaid mai plant Penmachno a ddysgwn. Ni feddynodd y ga.llai athro fod a,'i gar- tref yrn Mhemnachno ac etc ddysgu j pla.nt mewn ysg'ol ar lan y mor. Dy- lasai fod wcdi cymeryd mwy o f draiferth i chwilio allan y g\vi.r. Mi anghon.odd, neu ni wyddai. I'od yn rhaid dysgu plant yn yr ysgol yng .ngolenni-yr hyn a wnant o'r ysgoi..Fei enghraii'ft, ni raid dysgu plant Pel) machno i garu eu gv/iad, ac i fed. yn Cymry glan. gloew. Ychydig iawn o Saeson sydd ym Mhenmachno, a diolch i Dduw, nid ydyin ni'r Cyjnry wed i syrthio ar ein gimiau i'w haddoli hyd yn hyri. Ond ;u] lahIlau'r mÔl'. ceil' Saeson a, 8aesneg ymhob man ac yfnhob peth, wedi eu stwRio i swyddi na haeddent gan ddarlleuwyr pa.purau fel y "Welsh putlook" a disgybliou cewri fel Mr. Gwilym Hughes/ Edrychir i' lawr ar y CyiM'y gan y 81Le80n, ac addoiu-. y Saeson gan. y Cymry. Meddyliwch an) blant, bach yn gorfod tyfu i fyny mewn av/yrgylch mor wenwynig a hon. O'r .ysgol.dysgwydhwy i addoirr Sais. Onid dyletswydd yr athrawon yn yj' !ysgol oedd eu dysgu i garu Cyuu'u. Hyuny a wnes, ¡ a diolch i Dduw fod yr a wasgerais ',)'11 dechreu oes gennym eisiau Hwyth o Ddie-8ion- Dafyddion ya y genhediaetb nesaf. Ond gwrandewch ar csgus Mr. Qwilyni Hughes. Y mac wedi cael et hun yn y pwll, ac yn. ccisio dod ohono. "There was nothing in the article te indicate this. ebe ei'— doedd dim yu yr erthygl i ddangos hyn." Onid oedd lIythynm'r plant yh proi]. yn eglur mai ysgol mewn '-holiday resort" oedd? Oni wyddai M)-. Hughes nad yw Pen- machno yn "holiday resort" 'f Onid .wyf wedi dweyd lawer gv.-aith mai o !Eej-!m-enrhcs yr ysgrii'ennwn?' Om ddywedais i uwehben yr erthygl niai lJythyran o wa-th plant dosb;uth 2 a 3. s y Cyngor, Penmaenrhos, oedd "Thjedd dim yn y); erthyg! i ddan- gos hyn," ebe Mr. (.hvilytn Hughes. Fe!)y, wir! Os gweiwch Mr. Gwiiyiu Hughes ryw dro yn y De yna. wnewch chwi ofyn yn garedig iddo ddarHen hanes "Jack and the Beanstalk" nnwaith eto, neu "Daf- ydd a Goliath." Hwyrach na ddysg- odd y wers sydd yn y ddwy stori o' r blaen, ond niae'n gwcstiAvn gennyf a au beidio a'i gv{eed yn awr.—Yr eidd- och yn bm.\ J. ELLIS WILLIAMS. Banger.

M!D OESO Y SABAMON8 RHYW LEDR:TH SYCQAIN. Roedd yn gyffrous ao mewn poan, on« gwe:thawyd ef gan Dabledi Dr. CasseH. Dywed Mrs. Hope. nyrs wrth et gfdwed- igaeth, o.llG Gloucester .Road, The Brook, Liverpool :—"Mae'n bleser gennvf ddweyd m-th bohl gymaint o les a wnaeth tabh'di Dr. Casseit i fy mei-di fecban, Violet. Yr oedd yn fnIHin brai'hyd nes oedd yn 12 mis oed, oiid ar 01 hvnny decit- renodd dreulio yniaith yu ddifrifoL Coii- cdd &i harchwaeth ac nid ocdd dim a'i denai i hvyta. Rhoddais brawi' ar bopeth y gallwn feddwt am dano i geisio'i gweila ond yn waeth yr elai Violet dt-uan o 11yd, neK oedd yn ddim ond nedi-ith bychaii. Ytud(!ango.sai fel pe bae mown poeuan mawr ar adegau, ac aeth o'r diwedd mor ddrwg M na.H ocdd vn fy adnabod Yna rhoddais iddi DabL'di Dr. CasselL .x- mewn amser hyj- iawn hu gin-ellliad yn<tdi. Yr .oedd wedi hod yn gyffrous ond diHau- uodd hynny, dyehwelodd ei north ac yr o,edd yu fi)au yn rhedeg o gwmpas nn- waith eto." Tabledi Dr. Cassell yw meddyginiaeth hedfaith y cartref heddyw at Fethiant Gieuol, Tcriad i lawr, Niwritis, CaiAfaeth, Treulio ymaith, Diffyg Gwaed, Methu Cysgu, Dif}'yg Traul, Anhwyldeb yr Ar- rennau. a Gwywdt-a AManiseroi. Addas Neilltuol i famau yn magu ao i fenywod canol oed. Gwerthir gan fferyllwyr a siopau yin mbob rhan o'r byd. Prisiau, 1/3 a 3/ y maint 3/- yw'r mwyaf dar- bodus. Gyrru- gwybodaeth ddidraul ar bob achos os gofynnir am dano. Dr. Cassell's Co., Limited, .Chester Road, Manchester, Eng.

CARSEM NADO!L!C. Mae Nadoliu yn ucsa,)). Tna'r Eglw"s lWn yn gIan; UlywafH(Ünial'l Lion .v elyehau, Galhnl ninnan lawenhal1; cwydd dtt i dMthi'r Da.wr— G:unvyd tt'su')' Cci.(hvad maw)'. Dolgcllan. N. W. Williayos.

Hynaws Olyg'ydd, elIlYNN;-soi-ti yr hen g'an o'r blaen yn y mesur caeth ar v don gyfalafol. Gwyr darHenwyr y DARIAN pwy yw'r Maid hon sydd yn bimo eich c;ohcbydd, a gWYf yntau pc ychwaneg'ai ei hofF enwau arni, sef Socialist, I.L. P. 'rs, S)nn Ffeiners, a. Bolsi-iclies, y byddat yn bradychu ei berthnasau. Hwyrach gan cich gohcbydd eglu1'o hyn ymtt, neu rol'r bai ar ddallmeb darHenwyr y DARIAN. Rhag imi wneud cam a g\-vr yn ei fater, hwyrach mai eg!uro fyddal oreu iddo. Gaii fod ilwch yr hen wythien yma, a thipyn o nystag-mws yn pyiu'r g'wclediad.—Ydwyf, wrth :*wrs, Y LABRWR. YSAI8ETO. I I Syr,—Diolchai' ichwi o galoii am gystwyo GwUym Hushes mor rhagoro} yn eich Hythyr yn y "Welsh Outlook am y mis, hwn. Y \àe y Saeson sydd i fyny y Goglcdd yma, syr, wcdi mynd yn fwrn ar y wlad. Tacia hunano! ydynt hwy. Teutonaidd t ho!lol. Ni fynnant hwy wneud un dtm a'n htatth, a'n l!cn, x'n hanes. Y mae pob un ohonynt yn rhy deuton- aidd, yn rhy hunane! t roddi un cyn- orthwy mi i g-cislo cadw'n hiaith yn fyw. Carat o galon g-tywe(i fod pob gair o'n hiaith wedi ei ai-igliofio fel na j fo neb a'i Mefaro mwyach. Prif nod ) Sals yw dig'ywitydd-dra. Efo ydyw y bodoiyn haer!Iugaf yn yr hoi! fyd. Y ma;e hyd yn oed ei g-efndryd ef ei hun, yr; Americanwyr, wedi et Sieiddio, a hynny oherwydd: "for his manners are those of &n intolerable being. Oni ddarHenodd Mr. Gwilym Hughes ym mhapurau Liundam yr  Ü'\V\T a o-wra<yedd hyn a ysg rtt' cnna! gwyr a gwragedd o'r America am ymddygiadau ise!, hy, trahaus a mwmpwyol y Sals? Nicl fe(Ir"(-fi chwi, y cyfaul leuanc o Bcnmachno (canys yno mae'i wir gartref), na mmnau ddwcyd dim hafa! mown Jiymdra i'r hyn a ddywcd- \vyd gan yr ysgrifenwyr y cyfonaf atynt am y Sals. Grcsyn Fr cithaf na fuasa) Mr. G. H. wedi achub pennau y Sacson dimwed! Cofied Mr. Gwiivm Hughes nad yw Peny- machno'm mhc)I iawn o fan y mae awdur "")'he Perfidious Welshman" yn byw, ac nid yw'y gwr hwnnw''n byw ym mhe!! lawn o fan haddef Edith Nepcan. Pedi'a) i Gymro ym- gymryd a sgvrenu'n 01 dull y ddau hvn am y Saeson, byddai'r Sais ger. bron v bvd y fath g'egIyn isel, anonest ac aRan ag y mae'n bosiM i ddyn ddisgyn iddo. Pa un, Mr. GwHyrn Hughes, rhoddt "torth ar ddtllad y gwely," ynte cadw '"bucket shop" yw'r tro an fata f? Reth pedfa I Gymro foddi pedair gwraig mewn baddon er Uadrata eu heiddo? 0, we!, yn ot Hyfr gwaradwyddus y Belffegor p\vysigiawr o Ddyffryn Conwy, byddai pob Cymro'n uofrudd! Os athrodn- Sais yng Ngogicdd Cymru ca i'ynd a'i ges Str Gaer, ca siwr, a'r Cymro ei farnu gan Sacson, wynebau-agored, dca!!gar (goddchvch mi chwerthin, yn wir, Mr. G. H.). i mi chwerthin, Vrl wir, Ir. G. H.').. Mr. (jo! y mae gennyf filoedd c bcthau eisieu eu dweyd, ond, atoftg, tawaf yma'n awr, end os carech ych- wa.neg chwycbwi a'i cewch eo. — Yn bur, NLDD AP NUDD.