Y Darian

PETH O'R CYNNWYS. awvddel a Chymru  Undeb y Cymd?thasau Cymraeg 2? Y crane 31 0'rGog!edd 3 A Ddaw Gwthdarawiad J•. Senedd a Sens?d?ys ■ Byddin y Merched »J Yr Ysgol Cymraeg J Y Brwydro uwchben b H!thy Tramp. 6 Aelwyd y Beirdd  Ap Tudur 7 Teyrnged i Mr. H. Seymour Berry 8 Beirniadaeth Drama Tylorstown 8 Coloin y Celt r- 8 jD.S.-Oherwydd y Cwyiiau a gofynion y Swyddfa, anfonir y Parian allan yr wythnos nesaf brynhawn dydd Llun yn lie dydd Mawrth. Cofaled ein dos- toarthwyr, felly, am geisio'i sypynau yn y gorsafoedd cidiwrnod yn gynt rhag iddynt fynd ar goll. «:1"

Hedd yr Ystorm. I ,T,?-1 ,vt ddie(-l 1 Hvrddied y eyfnos ei ddagrau Yu gawod ar ffenestr fy t ?rig, Acudedygwyuteiwaeau Eel cawr mewn dig; Xid oes imi bang na dieter, i A'm. calorl wyr y dwfn londer Nas dyry ond awr Cymhelri mawr • Y duwiau chwal daugnef y gosberl Mae f'enaid yn bud ei ryddicl Yn llamuhyd. llwybrau y mellt; A chasglu ffrwythau drwy'r edlid Wna'r gwydd yn duellt; Ni waetli petai'm hannedd dirion E i^oes yn garnedd adfi :!ion Ni wybu fy nrnu At faes^ac ai, Ddim hafal i wynfyd yr <"uM'on. IT well, dyfnach, rliued yr oerwynt Yn neri mawreddog .yr allt, A rheged.y duwiau'r cerynt Ddrysodd eu gwallt; <_ D'.oes ond yr ystorm annliirion Rvdd angof i wae fy iiglialon Ond, wyntoedd dihedd Distewchi uwch y bedd ,,Lielr, huna fy nghoH Riannon. Rhydlewis. G. CEllI JONES. I m.

\Y Camliwio. •Cyfeirir gan rywun, fe ofala y rhai hyn rhoi eu henwau, yn y Western Mail am dydd Sadwrn diwedchxf at "Certain Welsh Journalists who are conductingr an Anti-English Campaign in the Principali- ty." Hawdd yw gwybod at bwy y cyfeir- ir, ac mor hawdd a hynny yw canfod yr vstrvw ddiegwyddor sydd wrth wraidd yr ymdrech i roi'r wedd hon ar ein llafur i gadw'r Gymraeg yn fyw yn ein gwlad. Ni welsom erioed neb yn gwrthwynebu Sais fel dyn mwy na rhyw ddyn arall a :fo,il debyg i ddyn. Yn yr ymgyrch a lu ..i-hyiigoni ni ac eraill a'r gelynion hyn mewn papnrau Saesneg yn ddiweddar, y .mao dau SaiS' o leiaf wedi y^grifennu'n grvf o blaid y safbwynt a gymerwn, set, Mri. Bird, o Riscti, a Soutliall o Gas- newydd-yr olaf wedi dysgu Cymraeg ac yn medru ei siarad a'i hysgrifennu aç yn 'edmygydd mawr o'n llenyddiaeth. Yn wyneb hyn fe wyddys faint o bwys i roi ar gJochdar y ceiliocieir Die Sion Daiydd- ,ol sydd mop;, brysnr yn y papurau Saesneg y dyddiau hyn. Tylorstown. — Wythnos o Ddrama: Llwyddiant mawr a fu'r chwarae ddrama yn y lie hwn yr wythnos ddiweddaf. Grosyn oedd bod y Neuadd mor fechan a chyn,ifer yn methu cael lie. Enillwyd y wobr gyntaf gan Gwmni Hermon, Ponty- gwaith, am chwarae "Ar.y Groesitbrdd'' ¡ (R G. Berry), a'r nÜ wobr San Gwmni Bethlehem, Porth, am chwarae i'Dic  Men D.fydd.<-J.T?J<.n??????

Y PROFFWYD. J (Allan o Awcfl Cwernogle.) 1 Rhagfynegydd rhydd, a'r Ion I Yn rhannu ei gyfnnion Ei nawdd, rhagi pob anoddyn, Yw cwmni ei Geli gwyn I Hoffder proffwyd -Nv'i- pi-iffyrdd, || Saif ar y maes efo. T myrdd.. i. Byd yw ei blwy ac nid meudwy mudan Yw, heb hoen gwibiol, yn byw'n ei gaban; "Oar llafur," ac "aer llwyfan,difas- wedd o ddengar fonedd, yn gryf ei anian. Dyn rydd gyfeiriad i chwildroadau, 1 0 galon onest, a, glan ei enau; Yn ddoeth ei nodwedd, a thywyniadau Ei grefydd heulog ar ei feddyliau; J| Mab ei oes. ymhob e,ilsiau,-ac i'w dwr, | Dring yn Waredwr i'w hangenrheidiau. > V

Colofn y Celt. 1 GAN DDYFNALLT. 1 Y Caneli Mawr. Rhoi tafod i ddyhead Cymru yw uchelgais pob symudiad sydd am fyw yng Nghymru yn yr oes hon a'r oesf nesaf. Hyn yw breuddwyd Symudiad Cristionogol y Myfyrwyr. Yn ddi- weddar, apwyntiwyd Cymro disglair ei dalent a thanbaid ei galon-y Parch. Owen Griffiths, B.A., B.D., Drefach- yn drefnydd y Symudiad yng Nghym- ru. Da gennym oddiar dystiolaeth bersonol pnf ysgrifennydd y Symud- iad ym Mhrydain fod yr awdurdodau yn awchus dros i Fyfyrwyr Cymru lunio'r Mudiad ar ddelw dyhead y gen- edl. Ac i'r diben o grynhoi ynghyd ddrychfeddyliau, profiadau a dyhead- au'r genedl, a'u llunio yn allu a fo a gafael ganddo ar Gymru a thu allan, bwriedir cynnal cynhadledd fawr yr haf nesaf i drafod pob agwedd ar fywyd ein pobl modd y gallo'r do ieu- ainc o fyfyrwyr gael arweiniad doeth a chywir. Mae'r mudiad yma ar fin cyhoeddi argraffiad Cymraeg o "The Jesus of History," gan Mr. T. R. Glover. Ymreolaeth. Dyv-a yn debyg yw polisi Undeb y Ffermwyr yng Nghymru. Mae'r fferm- wyr yn dechreu sylweddoli bod eu probleinau yng Nghymru y fath fel y 1-b,t.i d eu t-rm a u.trafod g if i i a eu pJith eu hunain, ie, a'u trin a'u trafod fel Cymry. Mae'r tir i Gymro yn beth llawer inwy gysegredig nag i Sais. Mater o fusnes yn unig, yw ffermio i Sais; mae'n fater o. frogarweh a char- trefgarwch i Gymro. Nid ydym yn dadleu y dylai ffermwyr Cymru ym- gadw rhag un math, o gyfathrach a ffermwyr Lloegr, ond dylent ofalu fod Ymreolaeth glir yn rhan o'u dull o weithredu. Yr ydym yn Haw en o glywed bod arwyddion y daw Undeb y Ffermwyr ac Undeb Gweision y Fferm- wyr yn llawer nes at ei gilydd cyn hir. Yr ydym yn genedl o faint y gallwn gydsymud fel cenedl. Mae pryder pob cenedlgarwr yn codi o gyfeiriad y glo- wyr. Daw i'n clyw dro ar ol tro mal ychydig o garedigrwydd a ddangosir at Gymro a feiddio siarad yn y Gym- raeg mewn cwrdd cynrychiolWyr yng Nghaerdydd ae Abertawe. Dyna sy'n dod o osod estroniaid cibddall. yn swyddogion. Yn awr yw cyfle'r gwir Gymro pa le bynnag y bo. v Almanac Cymraeg. Dyma i'n llaw Almanac y Cymro am 1920. Almanac heb nemor un gair Saesneg o'i fewn. Ar y tudalen cyntaf y rnae chwech o benhillion iach eu t6n, a llym eu hergyd ar le'r hen Gym- raeg mewn llyfr, ysgrifen, addysg, Eisfeddfol a phwlpiid. A dyna gyweir- nod yr Almanac i gyd. Diddorol yw englynion y misoedd, a'r Dychmygion hapus, y Gofyniadau a'r Atebion. Ac y mae'r detholiadau a'r digwyddiadau a gofnodir bob mis yn Ilawn, yn arben- nig yn y ffeithiau Cymreig. Da gen- nym ddeall fod cylchrediad yr Alman- ac yn fwy nag erioed? Maes Myfyrio'r Ysgrythur. Mae'n hysbys ddigon taw ychydig mewn cymhariaeth o Ysgolion Sul y gwahanol enwadau sydd yn mabwys- iadu Meysydd Llafur Enwadol. Tar- ewir ar lawer enghraifft o Ysgol Sul un enwad ym mabwysiadu llyfrau a meys- ydd enwad arall. Carem yn fawr weld symud amlwg yn y gangen hon o fyfyriolrBeibI. Mae dydd Arholiadau yn diflannu'n sicr. Rhaid wrth ryw apel arall oni ellir taro ar gynllun tebig i'r "Adult School Lesson Hand- book." Y n y cynllun hwn dysgir Beibl a Bywyd i gyfathrach agosach a'] gilydd. Manteisir ar help Lien, Celf, Diwydiant o egluro'r wers, ac felly rhoddir arbenigrwydd ymarferol i ddull heddyw o fyw ac o fedcjwl. Y cwrs eleni yn ol y "National Adult School Union" yw Anturiaethau Bywyd ("Life's Adventures"), Yr Ym- chwil am Wirionedd, Prydferthwch a Daioni ("The Search for Truth, Beau- ty and Goodness). Dywedir fod Un- deb yr Eglwysi Efengylaidd wrthi yn darparu cyfres o lyfrau fo'n gyffredin i'r holl enwadau yng Nghymru. Ben- dith ar eu pen am ddechreu gweld gwir angen Cymru.

0 Ben Clawdd Offa. Dynesa'r Nadolig unwaith eto, a | chynhelir Ilu mawr o fan Eisteddfodau yn Nyffryb Maelor a/r cymniau. Ofnaf fod yr Eisteddfod erbyn hyn fel pob chwarae arall a'i hunig amcan i wneuct elw ariannol. Gresyn gweld yr hen sefydliad ar lawr mor isel. Onid oes bosibl ei gwaredu tybed? Araf iawn y trefnir rhaglen Eistedd- fod daleithiol Sir Ddinbych. Daeth x'm clyw mai testyn yr awdl yw "Thomas Gee," a pha wr teilyngach i'w goffhau ag awdl nag efe 2 Testyn y prif draethawd. yw Enwogion y Sir," ond gan na cheir ond pedwar mis at y gwaith nid ydyw'n debyg y c-eir nag awdl na thraethawd gwerth y wobr. Peryglir yr hen sefydliad gan allu gwaeth nag arian erbyn hyn mewn llawer lie, gan y'i defnyddir i bwrpas gwleidyddiaeth plaid. Rywfodd ni all y gwleidyddwr^roi ei law ar uiirhyw: fudiad heb ei droi i'w bwrpas ei hun. Gwelaf fod Cyngor Cerddorol Cymru yn bwriadu trefnu Llyfr Canu i'w ddefnyddio yn yr Ysgolion a'r Coleg- au. Da iawn. Daeth i'm llaw lyfryn i bychan destlus a drefnwyd i wasanaeth Y sgol y Sir, Euabon. Amgaeaf gopi i chwi, Mr. Gol. Y mae clod yn ddy- ledus iMr. J. B. Jones, B.A., am ddwyn allan gyfrol fechan mor chwaethus a I Chymreig ei hysbryd. Myn Mr. Jones j ei lie i'r iaith Gymraeg yng nghwrs, gwersi'r ysgol cydradd ag unrhyw bwnc arall. Ni udgenir o'i flaen ef gan neb, ond er hynny gwna waith rhagorol yn y cyfeu'iad hwn. Ymwelodd yr Aelod Seneddol Syr R. J. Thomas a'r ardal yn ddiweddar, a chafodd groeso cacwn. Terfysglyd iawn fu ei gyfarfodydd mewn rhai j mannau, yn neilltuol felly yn y Rhos. Un o ryfeddodau'r ganrif ydyw gweld gwrthwynebiad mewn cyfarfod o Ryddfrydwyr (1) yn y He hwn. Felly; y bu y waith hon a methwyd a chael penderfyniad o ymddiriedaeth yn yr Aelod na'r Wemyddiaeth. Gresyn i Syr Robert golli hunanfeddiant. GaUvodd cyffro'r cwrdd rai gemau oj ymadroddion oddiwrtho. Wele un o honynt: "Gwell gennyf fynd i uffern (hdes) gyda Mr. Lloyd George nac i'r nefoedd gydag unrhyw un arall." Gyda Syr Robert yr oedd Mr. John Hugh Edwards. Siomedig iawn fu ei ymweliad ef. Hwyrach l'n cyfEro effeithio'n anffafriol arno. Cyhoedd- odd mai gwr tlawd iawn oedd efe, a'i fod o dan reidrwydd yn teithio yn y "third class," tra'r oedd Aelodau Llafur Deheudir Cymru yn teithio yn y "first class." Rhag cywilydd i bobl dyffryn Nedd am ganiatau i'w Haelod Anrhydeddus ddioddef y fath warth. Onid gwell gwneud tysteb-iddo fel y gall deithio yng nghwmni Aelodau Llafur yn y first class? Clywir swn jiwbili yn ardal y Hh'os yn) ami. Cliriodd Mynydd Sion (A.) a Bethlehem (A.) ddyledion eu haddol- dai, a dethlir hynny mewn pregethu ddechreu'r flwyddyn newydd. Y mae bron holl addoldai'r lie yn glir erbyn hyn. Nadolig lawen (i chwi a llv/yddiant mawr ar Y DARIAN yn 1920. 1 ?. YR E YR. (

f Chwapn o Geredigiou. CAN EUROSWYDD. Yr wyf newydd ddarllen llythyr oddi- I wrth H. O. Edwards, Blaencaron. Abt-rael- on yn awr. Hoffwn ddyfynnu ohono i chwi yn helaeth—ei ddisgrifiad byw o'r "lloer > yn tii-iiiinu r Hi" ar draethell Aberaeroii, ae o ddwyster ei deirnlad o gofio bod bedd i lawer bachgen o Gymru ymhell o dan ei donnaii. iOithi-, prin yw'm gofod; sut bynnag, yr wyf tan orfod i roi gok.u)r dydd i'w baragraff olaf gan fy nghyd- wybod. Llvma efe: "Y nos o'r blaen yr oeddwn yn un o gyfarfodydd y Gymdeith- j as Lenyddol yma Amcan y Gymdeithas hon, meddir, yw creu mwy o ddiddordeb yn ieuenctid y dref at lenyddiaeth ac iaith ( eu gwlad. O'r deg a. gyrnerodd ran yng hghwrdcl y noson honno. ni lefarodd. un ohonynt yn Cymraeg. Daeth rhyw deimlad o gywilydd drosof, o weled di- anrhydeddn yr aberth mawr a wnaed erioed dros in heniaith anmvyl. Beth ) oedd amcan y gwyr hyn, tybed? Yn ddiameu, nid creu bias at len ein gwlad, j na chariad at ein hiaith. Onid ydyw yn ¡ bryd i ysbryd 'Die Shon Dafydd fanv yn em plith ? Gobeithio v eeir gwelliant yn y dyfodol, ac y daw enwogion Aberaeroii i sylweddoii mewn pryd y golled a geffid pe collai Cymru ei li.iaith." Diolch yn fawr i'r. hogyn ifanc, ond gwlatgar hwn, am roddi hyn o help i ddinoethi Die Shon Dafyddiaeth Aberaeron. Gofynnaf un ewestiwn eto, beb ddig na malais, na dim ond eiddigedd dros fy aaitli-pa faint o athrawon Ysgol Sir Aberaeron (heblavv Mr. E. 0. James, Gymreig ei yshryd) a sieryd Gymraeg yn y dosbarthiadau yno? A beth am yr ysgolion elfennol yn y dref yma wedyn ? Pwy a.etyb? Perfformiodd Cwmni Dramayddolj Y'^ stwyth "Mapsymeillion yny Coliseum. Aberystwytli, nos Wener, ae nid oes üníd; da i'w ddvwedyd am eu gwaith. Daeth torf fawr ynghyd yno, ac achwynir oblegid lin peth, sef syniad rhyfedd rhai o'r gwrandawyr am hiwmor. Driiiia hanner-grefyddol yma VAV "Mae.sy-1 ineilion Y r oedd ehwerthin y cyn- hulliad mewn amryw fannau ar y ddrama yn boon i galon poh dyn call. Lie bynnag, a than ha amgylchiadau bynnag y crybwyllid yr etiw "Sbani Fach," eeid yno ehwerthin mawr. Felly wedyn pa.n ymladdai John, y bachgen afradlon a'r ddiod ei hen flvs--croef;aivid y gair j I "syehed" bob tro a mwstwr a chwerthin tebig. Yn wir, ebwarddwyd fel ynfydion j mewn un man ar y ddrama pan barablwyd enw'r Ceidwad. Y mae penwendid fel hyn bron yn anfaddeuo], Bu Eisteddfod lwyddiannus ym Mryn- j gwenith, Henllan, nos Jan. 'Beirniad • y canu oedd Mr. J. Owen Jones, Mns.Bac? Caerdydd; adrodd a 11?n, Cenech, Cil- cennin.; arlunio, Mr. S. Gwilly D aVies, Aberystwyth. Wele'r pnf fuc1dugwyr: Unawd Soprano, Miss A. 'Villiams, Tafarnbuga.il. Englvn, Mr. E. Rees. | Petgeili. Unawd Contt-alto, Miss H. Griffiths, Llandyfriog. Prif adroddiad, Miss Hannah Jones, Talgarth. Unawd Tenor, Mr. D. Lloyd Jones, Cruglas. Telyneg, Mr. S. Gwilly Davies, Aher- ystwyth. Arlunio, Mr. J. E. Owen, AVaunfawr. Unawd Bariton, Mr. J. B. j Williams, Castellnewydd Emly' n. Cerdd, Mr. Gwilym Ceri Jones, Rhydlewis. Parti Meibion, Castell ^Newydd Emlyn. Dioleh i'r cyfaiH Dai Jones, Caradog (o Goleg Diwvnvddol Aherystwyth yn awr), am ei gerdd i'r "Pentref Gwag" vn Cymru (Rhagfyr). Ni welais ddim eystaJ, cerdd o'i waith erioed. Cofion ato. I Claddwyd Mr. H. R. Jones, un o bla rit j yr hynaws Mr. Rees Jones, arolygydd Bwrdeisdref Abeiystwyth, yng nghladd- j fa'r dref honno dydd Mercher. Fferyllydd j ydoedd, a hu'n dilyn y gwaith hwnnw, j wedi eael ohono'i brentisio yn ei lien dref i —yn Llundain, ac wedyn yiig Nghaernar- j fon, He yr oedd yn fawr ei harch hyd y diwedd. Yr oedd yn actio J'nglrwmni'r! Ddraig Goch yng Nghaernarfon, ac un i da ar lwyfan ydoedd, fe ddvwedir. Rhif ei flynyddoedd oedd saitli a deugain, ae ni j fu ei gystudd olaf namyn pythefnos rhag ) ymosodiad cry o "acute pneumonia." Ac y mae canalbartli Ceredigion yn .dn1 j ei anadl, ag yntan Dr. D. Davies, meddyg j ifanc meditis Berch-hill, Llangeitho, ar j wely, yn beiyglus o waeL Poblogaidd ] iawn yw ef, ac y mae benditli y broydd oil i ar ei ben. Adferiad buan a ddymiii-twit iddoigyd. "Pc collen ni e," meddai | cymydog y gynnad, "diawch, mi fy" dderi farw bob ened J" Sgiifenna'r bardd Neco, o Dalsarn, j Dyffryn Aeron, i ofyn ai eyvvir eyrch a llinell olaf englyn Tsgarn i'r "Hen Lane," a gyhoeddais dro 'no] yn v golofn hon, ac a gyhoeddwyd yn yr ysgrif ar yr awdur yn 4 ddiweddarach yn y DARIAN. Credaf v j goddefir yn ol yr aw- goddefir pro est ineAvn eyrc h yn ol yr aw- durdodau goreu, ac yn ol y rheiny hefyd ? cywir yw'r nine!} o?af. "Casha Gweii— 1 eysga') hunan. "LJiÍwll debig i hon yw eiddo Mr. Gwynn Jones yn ei gywydd i'r "Hydref "Roe ef dnst Hydref drost- yut," onide P • Triniodd Bera. ar y proest yn y DARIAN yn Awst y llynedd, a gweH imi beidio ag hclaethu. Diolch i Necp am ei lith, a da gennyf am y deyrnged a dal- odd i awen Isgarn.

Cyfnodolion. Blwyddyn Newydd Dda Iddynt t Cyd. ¡ Cymru: Dyma'r Cymru wedi newid iiiw ei gloriau, ac os dini yn siriolach ei oiwg nag oedd yn ystod y rhyfel. larew- ir tant tyner gan y Gol. yn yr ysgrif gvntaf, "Ar ddiwedd blwyddyn," wrth ôn an v diweddar Owen Rhoseomvl, diweddar Owp n Rhoscomvl Diddorol iawn yw profiad Lewis Hughes i gwr atlhi ryhrthgar, L. J. Hoberts, M.A., Aber- tawe, i ddarpar eerddoriaetli swynol iawn i blant ar ddalennau Cymru. Parheir vr ;ysg1'ifau ?'??Sol SuL Diolchw?i 1(,bard Morgan, y natunaethwr enwoe am dipyn hanes y Puss Moth. Yr joeddem wedi eaci un mawr, hardd o'r i lhai nyn em hunain dro'n ol, ond ni wyddem mo'i hanes na' i enw.' Anfonas- om hwnnw i Ysgol y Glais. Mae ysgrif- H. ,Leivis Tyhiefab). ar "Fynydd-dir Canan' a r darmmau yn pin swvno, ac v mae bIas ar "Domos Prv.? o Bias Jobyn" gan W. Rowlands, M.A\ a llawn o wybodaeth fuddiol yw atebion y Gol i onobwyr. i § Seren yr Ysgol sul.-Disglaii- iawn vw Rhifyn Rhagfyr (,)r Seren- Mae yn Rhifyn Nadolig drwyddo, a cha'r plant ac ereill hefyd Jawer o bleser a budd vn- ddo. rP;drhm yr Athro Emrys Evans, M.A., B.Litt., sydd ar yr Oriel ac ysgrif arno gan Athro arall o'r un ardal. Ceir Pregeth dda gan y Parch. T. V. Evans, Clydach.—M Tywy?ydtt y Piant.-Dyma gyh?ddjad bychan eto .sydd yn gwella wrth heneidd- 1° Mae arogi y Nadolig yn grsf arno yntau. Naturiol iawn yw Stori v Parch Jeremy Jon?. Ffres a. bnr y? Camo? aage y Vf'011- G. Berry. C?r darlun 0 --? "lor-Bregc?th?vr v Parch R H I Lewis,F. T.S.C., Barmouth, ar v dech- reu.—M. wn s.jt na pha Y Welsh Outlook.-Ni un sut na pba tt Yi i, wneud cyn.tender ag erthvgl yr J-M.Ho?H, Aberaeron? ar ?D?dy?ro?dol Rbyddfrydjaeth yng Nghym- I'll." ?ut y gall dyn wneud cynawnder a r hyn sy n fwv nag ef ei 1nm? Mae Mae in n oriawn o wirioneddau wedi eu gnvisgo mewn iaith a brawddegau coeth a pneisam. "Trech credo na chredady" n," medd wrth gVchwyn, gan gyfeino at Hyddfrydiaeth a Rliyddfrvdwvr. Ni raid i Ryddfrydiaeth wrth Asquith, na Lloyd Geol-ge ychwaith; ac er i'r naill syrthio yn yr ethohad ddiweddaf, a'r 11 alL rodio tir dieithr odeliar Itynnv, eto erys rhyw saith mil" o wyr eedyrn, ac o'u mysg, ac nid oddiuchod y daw'r waredigaeth Paham, gofvnnwn, na syrtb Rhyddfrvd- ador yn nNIdd eu haftwydd, i addoli wrtb alIor LIafur? Etyb; am fod y ddau mor wahanol i w gilydd ag yw'r enaid i'r eorff lie trig. Ysbryd yw Rhrddfrydiaeth; tra mae polisi Llafur yn rhy faterol. Ni we I gel) a threm gliriaeli anghenion Cymru a Rhyddfrydiaeth heddyw, a'n ?obaith vw pan ddel yr a deg—a doed yn fuan-i (Lciewis aelod Senoddol Jiewydd i Sir -Abertein y gwelir J.M.H. yn gwisgo man tell Henrv Richard. Cawn yn y rhifyn hwn hefyd wreichion- en o awen Gwyn Jones, yn Saesneg v tro yma. EgJllT yw fod awdllr "Ymadaw- iad Arthur" yn wh- gartrffol yn iaith yr estron. Mae'r penillion a rydd i'w ddar- ilenwyr yn diysach na dim a 'darllen- asom o eiddo beirdd Saesneg ein cyfnod; oiid pitliani, o paham, na chawsem y perlau hyn yn iaith dy fain, GNN-ynxi Jolies Byddwn yn disgwyl gyda llawer o ddi- ddordeb ail rhan adolygiad fy nghyfaili Emest Hughes ar gyfrol newJdd Llvwelyn VVilham^ "The Making of Modern Wales/ Rhagarweiniad yn unig a ") yn rhiiyn Rhagfyr. Nid oes neb cy' m- hvyysach yng Nghymru nag E.E.H. feiiniadu oyiroJ, ond geiJl aros oni wplwn ddiwedd yr adolygiad. IJym yw ,) S. Lewis (pwy bynnag ydi o) ar v ddrama, a hwyrach dipvn yn gnyciog, tra" mae BPriah yn ei elfen ar destyii fel diwy''p-io'r eisteddfod. Ceir yehwaneg o waith jt O Francis, a Hith awgrymiadol gan Dr Co'Ston Williams ar "Physical Culture in AN,-ales. Mae golygydd y DARIAN yn amddifiyn ei hun yn wyneh cyhuddiadau J'i. vrWilyjn HijcrJios cvdii'i tedr a'i rwyddineb arfero!.—H.T E.

Yr awyrdaith fwyaf eto.-lAeth v Capton Ross Smith o'r wlad hon i Australia mewn eroplen. Gadawodd tlounsiow am ddeng munud wedi naw. Tach. 1'2 i gj'stadlu am y deng mil punnoeda n adde-vid gan Lywodraeth Aws,raha. i r cyntaf a wnai'r daith erbvn RL? Cvrhaedodd v Capton Ross Smit.h a'I ? n)ru yno f-ell- 0 oriau'n gynt ria r a mod. Yr opdd tri eraill gyd ag_ef seu Sat. W. H. Shier-s, Lieut. K. M. Smith, "a Sgt..1. M. Bennet. PM-y a ddywed heth fvdd cyrae<Idia-tla.u gallu dyn yn y man.